Akademia Morska Szczecin

Animacja systemu

oznakowania nawigacyjnego IALA

Praca dyplomowa - inżynierska

Bartosz Piotrowski

Nawigacja – Inżynieria Ruchu Morskiego

Szczecin 2006

Praca napisana pod kierunkiem

Pani mgr inż. st. of. pokł.

Jadwigi Grzeszak

2

Wyrażam zgodę na udostępnienie mojej pracy dyplomowej

przez Bibliotekę Główną Akademii Morskiej w Szczecinie

w czytelni w ramach wypożyczeń międzybibliotecznych

03.07.2006

3

Spis treści

Wykaz skrótów.

5

Wstęp.

6

Rozdział 1. Organizacja IALA

8

1.1. IALA.

9

1.1.1. Rys historyczny.

9

1.1.2. Organizacja IALA.

10

1.1.3. Zadania Statutowe Stowarzyszenia (IALA).

12

1.1.4. Działalność Komitetów technicznych IALA.

13

Rozdział 2. Charakterystyka oznakowania systemu IALA

16

2.1. Oznakowanie boczne.

17

2.1.1. Rejon A.

18

2.1.1.1. Znak lewej strony.

19

2.1.1.2. Znak prawej strony.

20

2.1.1.3. Znak główny tor w prawo.

21

2.1.1.4. Znak główny tor w lewo.

22

2.1.2. Rejon B, przepisy.

23

2.1.2.1. Znak lewej strony.

24

2.1.2.2. Znak prawej strony.

25

2.1.2.3. Znak główny tor w prawo.

26

2.1.2.4. Znak główny tor w lewo.

27

2.2. Oznakowanie kardynalne, przepisy.

28

2.2.1. Znak kardynalny północny.

29

2.2.2. Znak kardynalny wschodni.

30

2.2.3. Znak kardynalny południowy.

31

2.2.4. Znak kardynalny zachodni.

32

2.3. Oznakowanie odosobnionego niebezpieczeństwa.

33

2.4. Oznakowanie bezpiecznej wody.

34

2.5. Oznakowanie specjalne.

35

2.6. Oznakowanie nowego niebezpieczeństwa.

36

Rozdział 3. Opis programu „Animacji systemu oznakowania

nawigacyjnego IALA”.

37

3.1.

Charakterystyka ogólna programu.

38

3.1.1. Panel – 1. Menu główne.

40

4

3.1.2. Panel – 2. Submenu.

40

3.1.3. Panel – 3. Sekcja ładowania danych.

41

3.2.

Opis zastosowanego menu.

41

3.2.1. Sekcja –„Opis Systemu”.

41

3.2.1.1. Podsekcja „Oznakowanie Boczne”.

42

3.2.1.2. Podsekcja „Oznakowanie kardynalne”.

43

3.2.1.3. Podsekcja „Znak odosobnionego

niebezpieczeństwa”.

44

3.2.1.4. Podsekcja „Znak bezpiecznej wody”.

45

3.2.1.5. Podsekcja „Znaki specjalne”.

45

3.2.1.6. Podsekcja „Oznakowanie na mapach”.

46

3.2.1.7. Podsekcja „Inne” – zdjęcia przykładowych

znaków spotykanych na torach wodnych.

47

3.3. Sekcja - „Nauka”.

49

3.4. Sekcja – „Test animowany”.

51

3.5. Sekcja – „Test tekstowy”.

53

Podsumowanie.

56

Bibliografia.

58

Spis rysunków.

59

Spis tabel.

60

Załącznik.

60

5

Wykaz skrótów

IALA International Association of Lighthouse Authorities

Fl

światło „flashing”, błyskowe

Iso

światło „isophase”, izofazowe

Mo

światło „Morse code”, kodowe morsa

Oc

światło „occulting”, przerywane

Q

światło „quick”, migające

VQ

światło „very quick”, szybko migające

R

„red” light, czerwone światło, lub kolor znaku nawigacyjnego

G

„green” light, zielone światło, lub kolor znaku nawigacyjnego

W

“white” light, białe światło

Y

“yellow” light, żółte światło, kolor znaku specjalnego

BY

„black, yellow”, kolor znaku kardynalnego North

BYB „black, yellow, black”, kolor znaku kardynalnego East

YB

„yellow, black”, kolor znaku kardynalnego South

YBY „yellow, black, yellow”, kolor znaku kardynalnego West

BRB „black, red, black”, kolor znaku odosobnione niebezpieczeństwo

RW „red, white”, kolor znaku bezpiecznej wody

RGR „red, green, red”, kolor znaku zmiany głównego toru w zależności od

rejonu w prawo lub w lewo

GRG „green, red, green”, kolor znaku zmiany głównego toru w zależności

od rejonu w prawo lub w lewo

6

WSTĘP

Rozwój informatyki i komputerów, a co za tym idzie platform

(systemów) informatycznych, takich jak Windows czy Linuks, pociąga za

sobą możliwości, jakie dane zostają przeciętnemu użytkownikowi, który

wyposażony w odpowiednie oprogramowanie i należytą wiedzę ma

możliwość tworzenia elementów graficznych, czy animacji, a ograniczony

jest tylko swoją wyobraźnią.

Programy, na których bazują studenci w celu zdobycia wiedzy na

temat morskiego oznakowania nawigacyjnego IALA są statyczne, bez

animacji charakterystyk świecenia, czy torów wodnych. Jednym z obecnie

używanych programów jest program pochodzący z 1994 roku. Program

oparty na DOS’się (Disk Operating System), pochodzący z lat 80-tych

ubiegłego stulecia, jest bardzo przestarzały ze statycznymi obrazkami, bez

możliwości animacji, czy przeglądania zdjęć. Program ten nie współpracuje

już z nowymi systemami operacyjnymi Windows XP wzwyż, które nie bazują

na DOS’ie.

Potrzeba stworzenia nowego programu była więc koniecznością.

Zawarte, w stworzonym przez autora programie, kompendium wiedzy

pomoże przyszłemu nawigatorowi zapoznać się z wyglądem świateł,

kształtów oraz kolorami znaków, co pozwoli w przyszłości na szybsze

podejmowanie odpowiednich i pewnych decyzji. Program ma szeroko

rozbudowane menu z możliwością jego poszerzania. Pytania testowe,

stworzone do programu i wczytywane do niego za pomocą języka action

script, dają możliwość łatwego edytowania ich z poziomu zwykłego edytora

tekstowego.

Program Macromedia Flash MX PRO 2004 wykorzystywany jest do

tworzenia zaawansowanych prezentacji, animacji, czy filmów 3D. Wielkość

programu oraz jego możliwości są nieograniczone. Dzięki niemu powstał

program „Animacji Morskiego Oznakowania Nawigacyjnego IALA” łączący

w sobie prostotę obsługiwania i zawartej w nim wiedzy, która dzięki temu

jest łatwo przyswajalna i czytelna.

W niniejszej pracy, w pierwszym rozdziale, zawarto rys historyczny

organizacji IALA oraz komitetów odpowiedzialnych za oznakowanie

7

nawigacyjne. Przedstawiono strukturę organizacyjną i zakres działań

organizacji.

Drugi rozdział przedstawia całościowe omówienie poszczególnych

znaków oznakowania nawigacyjnego IALA z podziałem na Rejony (A i B).

W opisie tychże znaków użyto stworzone przez autora znaki nawigacyjne,

zawarto całościową wiedzę na temat każdego z nich (kształt, kolor, znak

szczytowy, oznakowanie na mapie papierowej czy ENC oraz wykonano

obraz retroleflektora (odblasku) danego znaku).

Trzeci rozdział jest omówieniem programu, tj. zastosowanego w nim

menu, animacji i różnorodnych rozwiązań w celu ułatwienia korzystania

z niego przez każdego użytkownika.

Do pracy załączono program do „Animacji systemu IALA”. Program

został podzielony na cztery sekcje: Opis systemu, Nauka, Test, FAQ.

W „Opisie systemu” każdy znak nawigacyjny oznakowania IALA

posiada animowane światło. W sekcji tej został stworzony nierealny tor

wodny, w którym istnieje możliwość regulacji „skali szarości” tak, by można

było zobaczyć jak dany tor z oznakowaniem świetlnym będzie wyglądał

w różnych warunkach widoczności. Został również stworzony podobny tor

tylko bez oznakowania świetlnego, po to by zobaczyć układ odblasków

odsłanianych za pomocą kursora myszy, pod którym został stworzony

reflektor. Trzecia wersja danego toru wodnego w postaci przykładowej

mapy, została stworzona by zobaczyć odpowiedni symbol dla danego znaku

nawigacyjnego.

Sekcja „Nauka” – w niej zostały utworzone 4 testy po 25 pytań

w formie nauki z przejrzystymi pytaniami, w których wykorzystywane są

wcześniej utworzone animacje. Do każdego pytania przyporządkowana jest

podpowiedź. Cały panel „Nauki” jest bardzo czytelny i przejrzysty.

Sekcje „Test animowany” i „Test tekstowy”, są to dwa zawansowane

testy w pisane w języku action script programu Macromedia Flash MX PRO

2004. Test pierwszy są to pytania zmodyfikowane z sekcji „Nauka”

z animacjami, natomiast test drugi to wyłącznie wersja tekstowa. W każdym

teście mamy zawansowane losowanie pytań, napisane w skryptach Flash’a.

W sekcji „FAQ” zawarta jest pomoc dotycząca programu w pytaniach

i odpowiedziach.

8

Rozdział 1.

Organizacja IALA

9

1.1. IALA

Jest to organizacja Międzynarodowego Stowarzyszenia Służb

Oznakowania Nawigacyjnego „International Association of Lighthouse

Authorities

".

1.1.1. Rys historyczny [2]

Początki ujednoliconego systemu oznakowania morskiego miały

miejsce w 1889 roku. Zainteresowane państwa zgodziły się na

wprowadzenie

następującego

oznakowania:

lewa

strona

kanałów

oznakowana będzie za pomocą czarnego walca, a prawa za pomocą

czerwonego stożka. Niestety, kiedy pławy zostały wprowadzone do użytku,

wszystkie ustalenia zostały pominięte. Kilka państw europejskich czerwone

światło umiejscowiło na czarnych pławach lewej strony toru wodnego tak,

by było to zgodne z czerwonymi światłami oznaczającymi lewą stronę

wejścia do portów, podczas gdy w północnej Ameryce czerwone światła

zostały umieszczone na czerwonych pławach.

Przez wiele lat, podczas licznych konferencji, gdzie dyskutowano

o ujednoliceniu systemu oznakowania, praktycznie wszystkie kończyły się

fiaskiem. Dopiero w 1936 roku omawiany system został wprowadzony przez

Leauge of Nations w Genewie. Na konferencji tej ustalono system znaków

kardynalnych i bocznych wraz z konkretnym ich sprecyzowaniem. Przyjęto,

że po lewej stronie toru wodnego będą czerwone walcowe pławy, a po

prawej czarne stożki. Jednak konwencji tej nie podpisało kilka państw

i nadal stosowało swój system oznakowania nawigacyjnego.

Po

II

Wojnie

Światowej

(1939-45)

system

oznakowania

nawigacyjnego zaczął ponownie obowiązywać w północno-zachodniej

Europie. System ten oparty był na postanowieniach Konwencji Genewskiej

z 1936 roku. Jest to o tyle ważne, ponieważ w tym czasie na świecie

oficjalnie działało i zatwierdzonych było około dziewięciu systemów

oznakowania. W 1973 roku zaobserwowane tendencje szybkiego wzrostu

handlu morskiego przyczyniły się

do opracowania ujednoliconego

światowego systemu. Powołany został Technical Committee of the

International

Association

of

Lighthouse

Authorities

(IALA),

który

zdecydował, iż mogą zostać tylko dwa podobne systemy, które będą

stosowane w dwóch Rejonach, na jakie został podzielony świat.

10

Zaproponowano oznakowanie kardynalne i boczne stosowane w obu

Rejonach z zaznaczeniem, że w Rejonie A po lewej stronie będzie stosowany

czerwony kolor oznakowania, zaś po prawej zielony, natomiast w Rejonie B

będzie odwrotnie.

W 1980 roku, podczas konferencji zgromadzeni przedstawiciele:

Inter-Governmental Maritime Consultative Organization – IMCO (teraz

International Maritime Organization IMO) i International Hydrographic

Organization

(IHO)

oraz

przedstawiciele:

pięćdziesięciu

organizacji

oznakowania

morskiego

z

całego

świata

i

dziewięć

organizacji

międzynarodowych

zgodnie

przyjęli

przepisy

nowego

oznakowania

nawigacyjnego z podziałem na dwa Regiony. Od tego czasu system IALA

uprawomocnił się na całym świecie.

1.1.2. Organizacja IALA [8],[15]

Istnieją pewnie zasady wiążące się z organizacją władz kierowniczych

IALA. Są to przede wszystkim decyzje ustalające, że:

a)

IALA jest kierowana przez zbierający się dwa razy w roku Komitet

Kierowniczy.

b)

Prezydentem IALA (obecnie C. Davidson) jest naczelny dyrektor

służby oznakowania kraju, w którym ostatnio odbywała się

konferencja.

c)

Wiceprezydentem jest naczelny dyrektor służby oznakowania

kraju, w którym odbędzie się następna konferencja.

d)

Sekretarzem generalnym (obecnie T. Kruuse) jest dyrektor

Francuskiej Służby Oznakowania Nawigacyjnego.

e)

Komitet wykonawczy oraz Sekretarz Generalny pełnią swoje

funkcje bez wynagrodzenia.

f)

Sekretarz generalny uczestniczy w pracach Stowarzyszenia przez

Mały Sekretariat, który ma swą siedzibę we Francji.

11

Schemat 1. Schemat organizacyjny IALA [8],[15] (opracowanie własne).

12

IALA jest ściśle sprecyzowaną organizacją, która ma na celu:

•

organizowanie Konferencji i różnorodnych dyskusji technicznych,

•

zbieranie i rozpowszechnianie informacji o działalności innych Służb

Oznakowania Nawigacyjnego,

•

udzielania poparcia powołanym Komitetom Technicznym i Grupom

Roboczym w rozwoju znanych technicznych urządzeń do nawigacji,

•

pomaganie Służbom Oznakowania Nawigacyjnego w organizacji ich

działalności, rozwoju technik nawigacyjnych i prowadzenia szkoleń,

•

publikowanie osiągnięć wymienionych Służb,

•

współdziałanie

z

innymi

organizacjami

międzynarodowymi

zajmującymi się bezpieczeństwem na morzu,

•

uzyskiwanie korzyści z rozwoju technik, w tym nawigacyjnych,

realizowanych

przez

szeroką

rzeszę

organizacji

światowych

z przeznaczeniem tych urządzeń dla Służb Oznakowania.

1.1.3. Zadania Statutowe Stowarzyszenia (IALA) [8]

W Art. 2 Statutu Stowarzyszenia IALA sprecyzowane zostały ogólne

zadania w takiej formie, by były aktualne przez cały czas istnienia

organizacji. Są to następujące zadania:

a)

dyskusja nad problematyką leżącą w zakresie działalności

Stowarzyszenia i innymi kwestiami nurtującymi ogół członków;

b)

zbieranie i rozpowszechnianie informacji o działalności IALA,

szczególnie

w

zakresie

zachęcania

i

popierania

rozwoju

współczesnych urządzeń do nawigacji;

c)

organizowanie konferencji technicznych Stowarzyszenia na tematy

urządzeń do nawigacji we współpracy z krajową Służbą Oznakowania

Nawigacyjnego organizującą następną Konferencję w swoim kraju;

d)

powoływanie Komitetów Technicznych i Grup Roboczych celem

studiowania

problemów

specjalistycznych

oraz

formułowania

odpowiednich Zaleceń IALA;

e)

udzielanie pomocy Służbom i Organizacjom na ich życzenie, w

nawiązywaniu

kontaktów

w

celu

rozwiązywania

problemów

technicznych, organizacyjnych, lub uzyskiwania sprzętu i urządzeń

nawigacyjnych;

13

f)

współpraca z organizacjami międzynarodowymi, międzyrządowymi i

innymi organizacjami związanymi z bezpieczeństwem nawigacyjnym,

szczególnie z organizacjami hydrograficznymi, oceanograficznymi,

komunikacyjnymi i meteorologicznymi;

g)

okresowe publikowanie Biuletynu, słowników i dokumentów ogólnych

oraz statystyk urządzeń do nawigacji;

h)

rejestrowanie przebiegu konferencji, zebrań Komitetów, prowadzenie

biblioteki publikacji i filmów odpowiednich urządzeń do nawigacji.

1.1.4. Działalność Komitetów technicznych IALA [8],[15]

Na ostatniej konferencji, Rada IALA przedstawiła nową strukturę

komitetów technicznych:

• Komitet inżynieryjny (Engineering Commitee),

• Komitet operacyjny (Operations Committee),

• Komitet radionawigacyjny (Radionavigation Committee),

• Komitet kierowania ruchem statków (Vessel Traffic Services

Committee).

Do każdego Komitetu powołany został przewodniczący i wice-

przewodniczący, którzy wyznaczani są przez Radę IALA oraz sekretarz,

który musi być zaakceptowany przez sekretariat Stowarzyszenia.

Z urządzeniami wykorzystywanymi do pomocy w nawigacji, a co za

tym idzie oznakowaniem nawigacyjnym, związane są dwa Komitety. Są to:

Komitet operacyjny i Komitet inżynieryjny, które uzupełniają się wzajemnie

i razem współpracują. Komitet operacyjny często zajmuje się rozwojem

nowych urządzeń i systemów, natomiast zadaniem Komitetu inżynieryjnego

jest kontrola sprawności tych systemów i urządzeń.

Komitet operacyjny, pod przewodnictwem przedstawiciela Norwegii

i wiceprzewodnictwem przedstawiciela Anglii, ma następujące zadania:

a)

Studiowanie materiałów dotyczących kierowania obsługą urządzeń do

nawigacji, łącznie z zarządzaniem systemami technicznymi i

komputerowymi oraz kosztami ich obsługi. Zalecanie tych osiągnięć

członkom IALA.

b)

Studiowanie materiałów dotyczących wymagań, zaopatrzenia i użycia

nie radiowych urządzeń do nawigacji i odpowiednich systemów

nawigacyjnych, łącznie z procesem wprowadzania nowych rozwiązań

14

w urządzeniach do nawigacji

i osprzęcie; przygotowywanie

odpowiednich „zaleceń" dla rady przez Sekretarza Generalnego.

c)

Przegląd planowanych i istniejących systemów urządzeń nie

radiowych dla nawigacji oraz sugerowanie IALA, że należy brać pod

uwagę ich stosowanie i kooperację w tym zakresie wśród członków.

d)

Branie pod uwagę rozwoju urządzeń i systemów, łącznie ze stałym

i pływającym oznakowaniem nawigacyjnym, mając na uwadze

poprawę standardów jakości i efektywność obsługi nawigacyjnych

urządzeń nie radiowych oraz kosztów efektywnych tej obsługi.

Zalecenie, aby brać pod uwagę owe osiągnięcia przez członków IALA.

e)

Studiowanie materiałów odnośnie planowania dróg morskich i

wystosowanie przez Sekretarza Generalnego odpowiednich Zaleceń

dla Rady.

f)

Rozszerzanie pomocy innym Służbom w utrzymaniu odpowiedniego

poziomu usług.

g)

Studiowanie nie inżynieryjnych aspektów utrzymania praktyki, łącznie

ze

statkami

obsługi

oznakowania

nawigacyjnego,

rezultatów

prywatyzacji i formułowanie odpowiednich Zaleceń przez Sekretarza

Generalnego dla Rady.

h)

Wzięcie pod uwagę osiągnięć w nowo narodzonym, zintegrowanym

systemie (tj. ECDIS), który ma służyć jako urządzenie do nawigacji

oraz

formułowanie

odpowiednich

Zaleceń

przez

Sekretarza

Generalnego dla Rady.

i)

Przeglądania „Przewodnika IALA" (IALA NAVGUIDE) i jeśli jest

potrzeba, przygotowanie nowej edycji do rozpatrzenia przez Radę -

czynność ma być wykonana na 6 miesięcy przed mającą się odbyć

Konferencją.

j)

Formułowanie propozycji „Zaleceń IALA" niezbędnych do serwisu

morskiego.

k)

Formułowanie propozycji dokumentów na tematy podlegające

ekspertyzie Komitetu celem wystąpienia IALA do odpowiednich

organizacji, tj. IMO, ITU i innych takich jak: IHO, IAPH i IMPA.

15

Komitet inżynieryjny, któremu przewodniczy przedstawiciel USA zaś

wiceprzewodnictwo należy do przedstawiciela Francji, zajmuje się niżej

wymienionymi zadaniami:

a)

Dokonywanie przeglądu wszystkich osiągnięć inżynieryjnych odnośnie

stałych i pływających urządzeń do nawigacji oraz zalecanie członkom

IALA do korzystania z nich.

b)

Studiowanie tematyki dotyczącej dostępności i niezawodności

systemów i urządzeń, instalacji i remontów urządzeń do nawigacji i

przygotowywania

odpowiednich

Zaleceń

przez

Sekretarza

Generalnego dla Rady.

c)

Zachęcanie do uzyskiwania wysokiej jakości w praktyce i stosownie

do niej wydawanie świadectw oraz przygotowywanie odpowiednich

Zaleceń dla Rady.

d)

Poszerzanie analiz o techniki ryzykowne, które mogą przynieść

korzyści członkom IALA.

e)

Studiowanie tematyki dotyczącej rozwoju zdalnej kontroli ostrzegania

o uszkodzeniach w urządzeniach do nawigacji oraz zalecanie

członkom IALA brania pod uwagę tych osiągnięć.

f)

Branie pod uwagę rozwoju źródeł energii, ich odnawialności,

technologii wytwarzania akumulatorów (baterii) oraz formułowanie

technicznych zaleceń w tym zakresie.

g)

Rozważanie możliwości przyjęcia systemów o różnych źródłach i

sposobach wytwarzania energii elektrycznej, które mogą mieć

zastosowanie w urządzeniach do nawigacji, np. meteorologicznych

(wiatrowych, falowych, słonecznych), i słoności wód morskich.

h)

Rozpatrywanie aktualności Przewodnika IALA o niezawodności i

dostępności urządzeń do nawigacji, jak i rozszerzanie informacji o

innych problemach technicznych.

i)

Formułowanie dokumentów obiegowych technicznych dla członków

IALA zawierających informacje o rozwoju nowych technologii

mogących znaleźć zastosowanie w urządzeniach do nawigacji.

j)

Formułowanie propozycji Zaleceń IALA na tematy inżynieryjne według

potrzeb.

16

Rozdział II

Charakterystyka

oznakowania

systemu IALA

17

2. Charakterystyka oznakowania systemu IALA [3]

System odnosi się do wszystkich stałych i pływających znaków (innych

niż latarnie morskie, światła sektorowe, nabieżniki świetlne i dzienne stawy,

latarniowce i duże pławy nawigacyjne) służących do wskazania:

a)

bocznych granic torów wodnych,

b)

naturalnych niebezpieczeństw i innych przeszkód, jak np. wraki,

c)

innych rejonów lub obiektów ważnych dla marynarzy,

d)

nowych niebezpieczeństw.

2.1. Oznakowanie boczne [1]

Znaki boczne – stosuje się głównie dla określenia bocznych granic

toru wodnego zgodnie „z powszechnie przyjętym kierunkiem oznakowania”.

Wskazują one lewą i prawą stronę toru wodnego. W miejscu rozdzielenia się

toru wodnego można zastosować zmodyfikowany znak boczny dla

wskazania kierunku toru wodnego. Znaki boczne różnią się między sobą w

Rejonach A i B.

Przyjęty kierunek oznakowania, który musi być wskazany w

odpowiednich publikacjach nautycznych określa się jednym z dwóch niżej

wymienionych sposobów:

a)

Zasadniczym kierunkiem drogi prowadzącej z morza do portu, ujścia

rzeki lub innej drogi wodnej.

b)

Określają go odpowiednie władze w porozumieniu z sąsiednimi

państwami. W zasadzie powinien być on zgodny z kierunkiem ruchu

wskazówek zegara – wokół masywnego lądu.

Rys. 1. Morski system oznakowania IALA. Podział na rejony [16].

18

Są dwa międzynarodowe rejony oznakowania nawigacyjnego (Rejon A

i Rejon B), w których znaki boczne różnią się kolorami.

Jeżeli jednak znaki boczne nie mogą mieć kształtu wymaganego dla

danego znaku, wówczas powinny być one wyposażone w znak szczytowy,

odpowiedni dla właściwego znaku nawigacyjnego.

2.1.1. Rejon A.

Rys. 2. Układ oznakowania bocznego w Rejonie A. (opracowanie własne)

Układ znaków w Rejonie A można opisać następująco:

a)

lewa strona tory wodnego – kształt znaku i znaku szczytowego –

walec, kolor czerwony;

b)

prawa strona toru wodnego – kształt znaku i znaku szczytowego –

stożek, kolor zielony.

19

2.1.1.1. ZNAK LEWEJ STRONY

Kolor: Czerwony

Kształt (pław):

walcowy

kolumnowy

drążkowy

Rys. 3. Znak boczny Rejon A, lewa strona (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyńczy czerwony walec

Światło:

Barwa:

Rytm:

Czerwona
Dowolny, inny niż znaku „Główny tor w prawo” [ Fl(2+1)R ]

Retroreflektor

(odblask):

Jeden czerwony pas
lub czerwony kształt/figura;
tj. kwadrat w Systemie
Oznakowania Nawigacyjnego
Rejon A

nie świecące

świecące

Symbol na mapie papierowej:

Rys. 5 Symbol na mapie ENC:

Zastosowanie: do oznaczenia lewej strony toru wodnego, określa boczną lewą

granicę toru.

20

2.1.1.2. ZNAK PRAWEJ STRONY

Kolor: Zielony

Kształt (pław):

stożkowy

kolumnowy

drążkowy

Rys. 4. Znak boczny Rejon A, prawa strona (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyńczy zielony stożek wierzchołkiem do góry;

Światło:

Barwa:

Rytm:

Zielona
Dowolny, inny niż znaku „Główny tor w lewo” [ Fl(2+1)G ]

Retroreflektor

(odblask):

Jeden zielony pas
lub zielony kształt/figura;
tj. trójkąt w Systemie
Oznakowania
Nawigacyjnego
Rejon A

nie świecące

świecące

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

Zastosowanie: do oznaczenia prawej strony toru wodnego, określa boczną prawą

granicę toru.

21

2.1.1.3. ZNAK GŁÓWNY TOR W PRAWO

Kolor: Czerwony z jednym szerokim zielonym poziomym pasem

Kształt (pław):

walcowy

kolumnowy

Drążkowy

Rys. 5. Znak boczny zmodyfikowany Rejon A, główny tor w prawo

(opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyńczy czerwony walec

Światło:

Barwa:

Rytm:

Czerwona
Fl(2+1) R

Retroreflektor

(odblask):

Nie podaje się specjalnego
kodu dla znaków
zalecanego toru wodnego
a stosowany jest jedynie
przeważający kolor pławy.

Przykład:

nie świecące

Świecące

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

(brak osobnego symbolu dla znaku

główny tor w prawo)

Zastosowanie: tam gdzie tor wodny rozgałęzia się stosujemy zmodyfikowany znak
boczny dla wskazania kierunku toru wodnego, wskazuje on prawy kierunek
głównego toru

22

2.1.1.4. ZNAK GŁÓWNY TOR W LEWO

Kolor: Zielony z jednym szerokim czerwonym poziomym pasem

Kształt (pław):

stożkowy

kolumnowy

Drążkowy

Rys. 6. Znak boczny zmodyfikowany Rejon A, główny tor w lewo

(opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyńczy zielony stożek wierzchołkiem do góry;
Światło:

Barwa:

Rytm:

Zielona
Fl(2+1) G

Retroreflektor

(odblask):

Nie podaje się specjalnego
kodu dla znaków
zalecanego toru wodnego
a stosowany jest jedynie
przeważający kolor pławy.

Przykład:

nie świecące

świecące

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

(brak osobnego symbolu dla znaku

główny tor w lewo)

Zastosowanie: tam gdzie tor wodny rozgałęzia się stosujemy znak boczny dla
wskazania kierunku toru wodnego, wskazuje on lewy kierunek głównego toru.

23

2.1.2. Rejon B.

Rys. 7. Układ oznakowania bocznego w rejonie B. (opracowanie własne)

Układ znaków w Rejonie B można opisać następująco:

a)

lewa strona toru wodnego – kształt znaku i znaku szczytowego –

walec, kolor zielony;

b)

prawa strona toru wodnego – kształt znaku i znaku szczytowego –

stożek, kolor czerwony.

24

2.1.2.1. ZNAK LEWEJ STRONY

Kolor: Zielony

Kształt (pław):

walcowy

kolumnowy

Drążkowy

Rys. 8. Znak boczny Rejon B, lewa strona (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyńczy zielony walec

Światło:

Barwa:

Zielona

Rytm: Dowolny, inny niż znaku „Główny tor w prawo” [ Fl(2+1)G ]

Retroreflektor

(odblask):

Jeden zielony pas
lub zielony kształt/figura;
tj. kwadrat w Systemie
Oznakowania
Nawigacyjnego Rejon B

nie świecące

świecące

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

Zastosowanie: do oznaczenia lewej strony toru wodnego, określa boczną lewą

granicę toru.

25

2.1.2.2. ZNAK PRAWEJ STRONY

Kolor: Czerwony

Kształt (pław):

stożkowy

kolumnowy

Drążkowy

Rys. 9. Znak boczny Rejon B, prawa strona (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyńczy czerwony stożek wierzchołkiem do góry;

Światło:

Barwa:

Czerwona

Rytm: Dowolny, inny niż znaku „Główny tor w lewo” [ Fl(2+1)R ]

Retroreflektor

(odblask):

Jeden czerwony pas
lub czerwony kształt/figura;
tj. trójkąt w Systemie
Oznakowania
Nawigacyjnego Rejon B

nie świecące

świecące

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

Zastosowanie: do oznaczenia prawej strony toru wodnego, określa boczną prawą

granicę toru.

26

2.1.2.3. ZNAK GŁÓWNY TOR W PRAWO

Kolor: Zielony z jednym szerokim czerwonym poziomym pasem

Kształt (pław):

walcowy

kolumnowy

drążkowy

Rys. 10. Znak boczny zmodyfikowany Rejon B, główny tor w prawo

(opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyńczy zielony walec

Światło:

Barwa:

Rytm:

Zielona
Fl(2+1) G

Retroreflektor

(odblask):

Nie podaje się specjalnego

kodu dla znaków zalecanego

toru wodnego a stosowany

jest jedynie przeważający

kolor pławy.

Przykład:

nie świecące

świecące

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

(brak osobnego symbolu dla znaku główny

tor w prawo)

Zastosowanie: tam gdzie tor wodny rozgałęzia się stosujemy zmodyfikowany znak

boczny dla wskazania kierunku toru wodnego, wskazuje on prawy kierunek

głównego toru.

27

2.1.2.4. ZNAK GŁÓWNY TOR W LEWO

Kolor: Czerwony z jednym szerokim zielonym poziomym pasem

Kształt (pław):

stożkowy

kolumnowy

drążkowy

Rys. 11. Znak boczny zmodyfikowany Rejon A, główny tor w lewo

(opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyńczy czerwony stożek wierzchołkiem do góry;

Światło:

Barwa:

Rytm:

Czerwona
Fl(2+1) R

Retroreflektor (odblask):

Nie podaje się specjalnego

kodu dla znaków zalecanego

toru wodnego a stosowany

jest jedynie przeważający

kolor pławy.

Przykład:

nie świecące

świecące

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

(brak osobnego symbolu dla znaku

główny tor w prawo)

Zastosowanie: tam gdzie tor wodny rozgałęzia się stosujemy zmodyfikowany znak

boczny dla wskazania kierunku toru wodnego, wskazuje on lewy kierunek głównego

toru.

28

2.2. Oznakowanie kardynalne.

Rys. 12. Układ znaków kardynalnych (opracowanie własne).

Określenie kwadrantów kardynalnych i znaków:

a)

Cztery kwadranty (północny, wschodni, południowy i zachodni) są

ograniczone namiarami rzeczywistymi NW – NE, NE – SE, SE – SW, SW –

NW wyznaczonymi z miejsca odniesienia.

b)

Znak kardynalny przyjmuje nazwę od kwadrantu, w którym jest

umieszczony.

c)

Nazwa znaku kardynalnego wskazuje stronę, po której należy znak omijać.

Zastosowanie znaków kardynalnych:

a)

Dla wskazania, że najgłębsza woda w tym rejonie jest po stronie nazwy

znaku.

b)

Dla wskazania bezpiecznej strony przy omijaniu niebezpieczeństwa.

c)

Dla zwrócenia uwagi na charakterystyczne elementy toru wodnego (zakręt,

złączenie, rozgałęzienie) albo koniec mielizny.

29

2.2.1. ZNAK KARDYNALNY PÓŁNOCNY

Kolor: czarny nad żółtym

Kształt (pław):

kolumnowy

drążkowy

Rys. 13. Znak kardynalny North (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Dwa czarne stożki, jeden nad drugim, wierzchołkami do góry

Światło:

Barwa:

biała

Rytm: VQ lub Q

Retroreflektor

(odblask):

Poziomy niebieski pas na

czarnej części znaku i poziomy

żółty pas na żółtej części

znaku.

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

30

2.2.2. ZNAK KARDYNALNY WSCHODNI

Kolor:

czarny z pojedynczym, szerokim, poziomym, żółtym pasem

Kształt (pław):

kolumnowy

drążkowy

Rys. 14. Znak kardynalny East (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

dwa czarne stożki, jeden nad drugim, podstawami do siebie

Światło:

Barwa:

biała

Rytm: VQ(3) co 5 sek. lub Q(3) co 10 sek.

Retroreflektor

(odblask):

Dwa poziome niebieskie pasy

na czarnej górnej części

znaku.

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

31

2.2.3. ZNAK KARDYNALNY POŁUDNIOWY

Kolor: żółty nad czarnym

Kształt (pław):

kolumnowy

drążkowy

Rys. 15. Znak kardynalny South (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Dwa czarne stożki jeden nad drugim, wierzchołkami w dół

Światło:

Barwa:

biała

Rytm: VQ(6)+LFl co 10sek. lub Q(6)+LFl co 15sek.

Retroreflektor

(odblask):

Poziomy żółty pas na żółtej części

znaku i poziomy niebieski pas na

czarnej części znaku.

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

32

2.2.4. ZNAK KARDYNALNY ZACHODNI

Kolor:

Żółty z pojedynczym, szerokim, poziomym, czarnym

pasem

Kształt (pław):

kolumnowy

drążkowy

Rys. 16. Znak kardynalny West (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Dwa czarne stożki jeden nad drugim, wierzchołkami do siebie

Światło:

Barwa:

biała

Rytm: VQ(9) co 10sek. lub Q(9) co 15sek.

Retroreflektor

(odblask):

Dwa poziome żółte pasy na

żółtej górnej części znaku.

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

33

2.3. OZNAKOWANIE ODOSOBNIONEGO NIEBEZPIECZEŃSTWA

Kolor: Czarny z jednym lub więcej szerokimi, poziomymi pasami

Kształt (pław):

kolumnowy

drążkowy

Rys. 17. Znak odosobnionego niebezpieczeństwa (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Dwie czarne kule jedna nad drugą

Światło:

Barwa:

Biała

Rytm: Fl(2)

Retroreflektor

(odblask):

Niebieskie i czerwone

poziome pasy.

Co najmniej jeden pas

dla każdego koloru.

Symbol na mapie papierowej:

Symbol pławy na mapie ENC:

Znak odosobnionego niebezpieczeństwa zamocowuje się do lub ponad
odosobnionym niebezpieczeństwem, dookoła którego jest żeglowna woda.

34

2.4. OZNAKOWANIE BEZPIECZNEJ WODY

Kolor: Czerwone i białe pionowe pasy

Kształt (pław):

kulisty

kolumnowy

drążkowy

Rys. 18. Znak bezpiecznej wody (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

Pojedyncza czerwona kula

Światło:

Barwa:

biała

Rytm: Iso, Oc, LFl 10s., albo litera Morse’a Mo(A)

Retroreflektor

(odblask):

Kombinacja czerwonych

i białych poziomych lub

pionowych pasów.

Co najmniej jeden pas

dla każdego koloru.

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

Znak bezp. wody służy do wskazania, że wokół niego jest żeglowna woda. Stosuje
się go do wyznaczania lini środkowej i osi toru wodnego.

35

2.5. OZNAKOWNIE SPECJALNE

Kolor: Żółty

Kształt (pław):

Dowolny, wyróżniający się, lecz nie kolidujący ze znakami nawigacyjnymi.

Rys. 19. Znak specjalny (opracowanie własne)

Znak szczytowy (jeżeli jest):

pojedyńczy „leżący” żółty krzyż „X”

Światło:

Barwa:

żółta

Rytm:

dowolny, lecz inny niż znaków: kardynalnych, odosobnionego
niebezpieczeństwa, bezpiecznej wody

Retroreflektor

(odblask):

Jeden żółty pas lub

żółty krzyż X lub żółty

symbol / znak

Symbol na mapie papierowej:

Symbol na mapie ENC:

36

Zastosowanie: Znaki specjalne nie służą do wspomagania nawigacji, lecz dla

wskazania specjalnego rejonu lub obiektu, o którym informują odpowiednie

dokumenty i publikacje nautyczne.

Do znaków specjalnych zalicza się np:

•

Znaki Systemów Zbierania Danych Oceanograficznych – ODAS (Ocean Data

Acquisition Systems).

•

Znaki

rozgraniczenia

ruchu,

gdzie

stosowanie

konwencjonalnego

oznakowania toru wodnego może wprowadzić zamęt.

•

Znaki wysypisk.

•

Znaki stref ćwiczeń wojskowych.

•

Znaki kabli i rurociągów.

•

Znaki stref rekreacyjnych.

2.6. OZNAKOWANIE NOWEGO NIEBEZPIECZEŃSTWA

Termin „nowe niebezpieczeństwo” stosuje się do nowo wykrytych, jeszcze

niepodanych do wiadomości w dokumentach i publikacjach nautycznych. Dotyczy

on nowych przeszkód naturalnych, takich jak: piaszczyste mielizny lub skały, albo

spowodowanych przez ludzi, np. wraki.

Oznakowanie nowych niebezpieczeństw.

a)

„Nowe niebezpieczeństwa” powinny być oznakowane zgodnie z poniższymi

zasadami. Jeżeli właściwe władze uznają, że niebezpieczeństwo jest

szczególnie poważne, to przynajmniej jeden ze znaków powinien być

możliwie prędko zdublowany.

b)

Każdy znak świetlny zastosowany w tym celu powinien być wyposażony

w światło VQ lub Q z oznakowania kardynalnego, albo w światło z

oznakowania bocznego.

c)

Każdy dublujący znak powinien być we wszystkich szczegółach identyczny

ze znakiem zasadniczym.

d)

Znak nowego niebezpieczeństwa może mieć zainstalowany Racon z kodem

Morse’a „D”

, dający na ekranie radarowym echo o długości

1Mm.

e)

Znak dublujący może być zdjęty, kiedy właściwe władze przekonają się, że

informacja dotyczącą „nowego niebezpieczeństwa” została wystarczająco

ogłoszona.

37

Rozdział III

Opis programu

„Animacja systemu

oznakowania

nawigacyjnego IALA”

38

3.1. Charakterystyka ogólna programu

Program do animacji systemu oznakowania nawigacyjnego IALA

został zbudowany za pomocą programu Macromedia Flash PRO 2004 MX.

Wszystkie animacje tworzone są tak, by działały na każdym komputerze bez

większych wymagań sprzętowych. Animacje odtwarzane są w programie

Windows Projektor, który zawarty jest w każdym systemie Windows od

wersji 98’ wzwyż z wykorzystaniem Flash Player’a, który dostępny jest w

każdej przeglądarce internetowej. Program został podzielony na trzy główne

panele, w których ładowane są lub istnieją poszczególne sekcje tematyczne

opisane poniżej.

Rys. 20. Widok panelu głównego „powitalnego” programu,

do Animacji Systemu IALA

39

Struktura programu

Menu

gł.

Submenu

1 panel

interaktywny

Menu boczne

2 panel

interaktywny

Oznakowanie

boczne

Podsekcja

oznakowania

bocznego

podzielona na

Menu boczne i

panel 2

interaktywny

1) Rejon A i B:

- układ znaków

- znak lewej strony

- znak prawej strony

- znak główny tor

skręca w lewo

- znak główny tor

skręca w prawo

2) Oznakowanie

na mapie

3) Inne

Animacje

poszczególnych

znaków

wywołanych z

menu bocznego

Oznakowanie

Kardynalne

Podsekcja

oznakowania

kardynalnego

podzielona na

menu boczne

i panel 2

interaktywny

1) Oznakowanie

Kardynalne

- znak kard. North

- znak kard. East

- znak kard. South

- znak kard. West

2) Oznakowanie

na mapie

Animacje

poszczególnych

znaków

wywołanych z

menu bocznego

Oznakowanie odos.

niebezp.

Scalona podsekcja ładowana już z docelową animacją

i opisem

Oznakowanie bezp.

wody

Scalona podsekcja ładowana już z docelową animacją

i opisem

Opis

sys.

Oznakowanie

specjalne

Podsekcja

oznakowania

specjalnego

podzielona na

Menu boczne i

panel 2

interaktywny

1) Oznakowanie

specjalne

Animacje

poszczególnych

znaków

wywołanych z

menu bocznego

Nauka pyt 1-25

Nauka pyt 26-50

Nauka pyt 51-75

Nauka

Nauka pyt 76-100

Ładowane całościowe testy stworzone na języku Action

script programu Flash. W teście ‘Nauka’ jest kilka paneli

(pytania tekstowego, pytania obrazkowego, odpowiedzi,

podpowiedzi, przycisków sterujących)

Test animowany

Test tekstowy

Ładowane całościowe sekcje testowe, z animacjami

wykorzystanymi w dziale nauka, za pomocą action script ,

w obu testach, liczone są poprawne odpowiedzi i obliczany

procentowy wynik testu.

FAQ

Zbiór pomocy i podpowiedzi.

40

3.1.1. Panel – 1. Menu główne.

Najważniejszy panel został podzielony na sekcje tematyczne.

a)

Opis systemu – w tej sekcji zawarta jest cała wiedza dostępna na

temat Morskiego Oznakowania Nawigacyjnego, która oparta jest na

przepisach i animacjach stworzonych na podstawie danych ustalonych

przez Morską Organizację IALA, a także własne obserwacje i zebrane

materiały.

b)

Nauka – w tej sekcji stworzone zostały testy do nauki wykorzystujące

zdobytą i opisaną w sekcji ‘Opis systemu’ wiedzę.

c)

Test animowany i tekstowy – jest to sekcja testowa z

zaawansowanym losowaniem pytań. Do testu tekstowego losowane

jest 10 pytań z 50. Do testu animowanego losowane jest 15pyt. z

100, opartych na animacjach z sekcji nauka.

d)

Faq – sekcja stworzona po oddaniu programu do testów przez

studentów, znajdują się tam najczęściej spotykane problemy i

pytania do programu.

3.1.2. Panel – 2. Submenu.

W tym panelu otwierane są Submenu przypisane do dwóch sekcji

z panelu głównego („Opis systemu”, „Nauka”, „Oznakowanie na mapach”),

panele prezentowane są na rysunkach.

Rys. 21. Submenu – 1. Otwierane z sekcji „Opis systemu”

(górny lewy róg panelu programu)

Rys. 22. Submenu – 2. Otwierane z sekcji „Nauka”

(górny lewy róg panelu programu)

41

Submenu wykorzystane w programie służy do rozwinięcia „Panelu – 1, Menu

główne”. Poszerza on i ułatwia dostęp do szerokiej wiedzy z zakresu

poszczególnych sekcji.

3.1.3. Panel – 3. Sekcja ładowania danych.

W tym panelu poszczególne sekcje z „Menu głównego”, jak i z

submenu (1 lub 2) są ładowane. Stworzony został interaktywny obszar, do

którego przypisane są poszczególne sekcje otwierane z butonów w Panelach

(1-2) opisane skryptami Action Script programu Flash PRO 2004 MX.

3.1. Opis zastosowanego menu

3.2.1. Sekcja – „Opis Systemu”

Rys. 23. Widok panelu głównego „Opis Systemu” z otwartym Submenu -1

42

3.2.1.1. Podsekcja „Oznakowanie Boczne”

Podzielona w Menu Bocznym – 1, na Rejony A i B oraz:

a)

Układ znaków.

b)

Znak „Lewej strony”.

c)

Znak „Prawej strony”.

d)

Znak „Główny tor w prawo”.

e)

Znak „Główny tor w lewo”.

f)

Przykład wykorzystania.

g)

Oznakowanie boczne na mapach.

W miejscu, gdzie na ekranie „powitalnym” w podsekcji „Opis

systemu” znajdują się przepisy podstawowe dotyczące danego zagadnienia,

znajduje się drugi panel interaktywny, do którego będzie ładowana

tematyka wybrana z menu bocznego, odpowiedniego dla danej podsekcji.

Ten sposób wyświetlania danych został zastosowany dla każdej podsekcji

ładowanej z Submenu 1 lub 2.

Rys. 24. Załadowana podsekcja „Oznakowanie Boczne”

43

Rys. 25. Przykład animacji ładowanych do drugiego interaktywnego pola animacje

wybierane z Menu bocznego -1

3.2.1.2. Podsekcja „Oznakowanie kardynalne”

Podzielona w Menu bocznym – 2 na:

a)

Północny znak kardynalny.

b)

Wschodni znak kardynalny.

c)

Południowy znak kardynalny.

d)

Zachodni znak kardynalny.

Podobnie, jak opisane w pkt. 3.2.1.1, wybrane zagadnienie z menu – 2

jest ładowane do panelu interaktywnego, gdzie na ekranie powitalnym

ładują się „Przepisy podstawowe”.

Rys. 26. Załadowana podsekcja „Oznakowanie kardynalne”

44

Rys. 27. Przykład animacji ładowanych do drugiego interaktywnego pola animacje

wybierane z Menu bocznego - 2.

3.2.1.3. Podsekcja „Znak odosobnionego niebezpieczeństwa”

Jest to już całościowa podsekcja, która nie posiada menu bocznego.

Rys. 28. Podsekcja „Znak odosobnionego niebezpieczeństwa”

45

3.2.1.4. Podsekcja „Znak bezpiecznej wody”

Jest to całościowa sekcja, która nie posiada meny bocznego.

Rys. 29. Podsekcja „Znak bezpiecznej wody”

3.2.1.5. Podsekcja „Znaki specjalne”

Jest to podsekcja ładowana z przepisami ogólnymi i menu bocznym,

w którym jest jedna pozycja.

Rys. 30. Podsekcja „Znaki specjalne”

46

Rys. 31. Przykład animacji ładowanych do drugiego interaktywnego pola.

Animacje wybierane z Menu bocznego - 3. (animacja Znaków specjalnych)

3.2.1.6. Podsekcja „Oznakowanie na mapach”

Podsekcja „Oznakowanie na mapach” ładowana jest z Submenu – 1

do pierwszego interaktywnego pola, zawierająca symbole i objaśnienia

stosowane na mapach. Podzielona w Menu bocznym – 4 na:

a)

Oznakowanie boczne.

b)

Oznakowanie kardynalne.

c)

Oznakowanie odosobnione niebezpieczeństwo.

d)

Oznakowanie bezpiecznej wody.

e)

Oznakowanie specjalne.

47

Rys. 32. Podsekcja „Oznakowanie na mapach”

Rys. 33. Przykład animacji ładowanych do drugiego interaktywnego pola.

Animacje wybierane z Menu bocznego - 4

3.2.1.7. Podsekcja „Inne” – zdjęcia przykładowych znaków

spotykanych na torach wodnych.

Ta podsekcja, stworzona tak samo jak sekcja „Nauka”, jest to jeden

duży plik *.swf, a każdy dany znak jest w poszczególnej klatce. Klatki

przełączane są butonami „Następny znak” i „Poprzedni znak”. Dodatkowo,

48

do każdego zaprezentowanego znaku jest opis prezentowany z prawej

strony podsekcji „Inne”.

Rys. 34. Obraz z załadowanej podsekcji „Inne” - przykładowe zdjęcia znaków

Do wszystkich tych sekcji przypisany jest „Przykład wykorzystania” –

stworzony nierealny tor wodny, na którym są przedstawione przykładowe

charakterystyki świateł nawigacyjnych oznakowania nawigacyjnego IALA.

Przykład ten umożliwia płynną regulację skali szarości (przyciemniania),

w celu zobaczenia jak dane światła mogą wyglądać przy różnych

warunkach, czy porach dnia. Dany użytkownik może podejrzeć, jak dany tor

wyglądałby na mapie. Została również rozbudowana funkcja podejrzenia,

jak tor wyglądałby, gdyby ustawione było na nim oznakowanie nie świecące,

a znaki miałyby odblaski (retroreflektory).

49

Rys. 35. Przykładowy tor wodny Rejon A

3.3. Sekcja - „Nauka”

Ta sekcja została stworzona jako część edukacyjna, mająca na celu

możliwość sprawdzenia swojej wiedzy lub jej poszerzenia. Dana podsekcja

załadowana z Submenu – 2 do panelu interaktywnego – 1 podzielona jest

na panele, w których ładowane są odpowiednio:

a)

Pytania testowe 1 – 25.

b)

Pytania testowe 26 – 50.

c)

Pytania testowe 51 – 75.

d)

Pytanie testowe 76 – 100.

50

Rys. 36. Ekran powitalny sekcji „Nauka” z otworzonym Submenu - 2

Stworzona sekcja składa się z jednego dużego pliku *swf, w którym są

zawarte wszystkie animacje do pytań. Połączone ze sobą językiem Action

Script poprzez odpowiednio wstawione kodowanie do butonów.

Rys. 37. Całościowy panel sekcji „Nauka”

51

Butony „Następne pytanie” i „Poprzednie pytanie” wywołują (przełączają)

poszczególne klatki, w których są przypisane odpowiednie pytania.

Pozostała część paneli ładowana jest już z poszczególnej klatki tzn.:

− panel z pytaniem – tekstowym i wizualnym,

− panel z butonami „Wyczyść odp.” i „Podpowiedź”,

− panel z wynikiem odpowiedzi i podpowiedzią,

− panel z propozycjami odpowiedzi i butonami, które umożliwiają

wybór poprawnej

3.4. Sekcja – „Test animowany”

Część testowa animowana została napisana w języku Action Script,

programu Flash, z animacjami pochodzącymi z sekcji „Nauka”.

Rys. 38. Ekran powitalny sekcji „Test animowany” (opracowanie własne)

W jednym dużym pliku *swf, w pojedynczych jego klatkach, znajdują

się poszczególne pytania testu połączone programowaniem. Skrypty te

wysyłają zliczone odpowiedzi do jednej z warstw tego pliku i są one tam

magazynowane. Na ekranie końcowym wyświetlane jest podsumowanie

całego testu (poprawne odpowiedzi, błędne i wynik procentowy).

52

W panelu powitalnym osoba wpisuje swoje nazwisko, zatwierdza

butonem „pierwsze pytanie” i przechodzi do pytań testowych. Przez cały

czas trwania testu widoczne jest nazwisko osoby piszącej test, natomiast

z ekranu testu usunięte zostały butony „poprzednie pytanie” i „podpowiedz”.

Nie ma również możliwości podglądu prawidłowej odpowiedzi.

Rys. 39. Przykładowe pytanie z działu „Test” opisane nazwiskiem osoby piszącej

(opracowanie własne)

Rys. 40. Ekran zakończenia testu (opracowanie własne)

53

Test został tak stworzony, by osoba wyposażona w Program Flash,

mogła go łatwo edytować, czy dodać pytania, zaś skrypty dotyczące pytań

są dokładnie opisane, przez co czytelnie przedstawione dla użytkownika.

Z pytań testowych usunięte zostały numery pytań, jak to było w „Nauce”,

jak również zmieniona została kolejność odpowiedzi i testów.

3.5. Sekcja – „Test tekstowy”

Część testowa tekstowa została napisana w języku Action Script,

programu Flash, ze skromnymi animacjami. Test korzysta z pytań

napisanych w zewnętrznym pliku łatwo edytowalnym. Konstrukcja skryptu

przedstawiona jest poniżej:

domX=["Question", n° correct answer,["answer1","answer2","answer3",...,"answerN"]

gdzie:

domX — oznacza pytanie, a ‘X’ jego numer trzeba pamiętać o

prawidłowej numeracji.

Question – treść tekstowa pytania pisana w apostrofach

n° correct answer – jest to numer poprawnej odpowiedzi, liczony od

0 wzwyż.

["answer1","answer2","answer3",...,"answerN"]

odpowiedzi

pisane

w

apostrofach po przecinku w nawiasie kwadratowym. Trzeba pamiętać, by

długość pytania była ograniczona do około 150 znaków, a ilość odpowiedzi

nie przekraczała siedmiu.

54

Rys. 41. Przykład programowania pytań do testu w zwykłym notatniku,

dostępnym w każdej wersji Windowsa

Skrypty zostały tak stworzone, by same odczytywały ilość pytań i z tych

pytań losowały zadaną ilość domyślnie ustawioną na 20. Dodatkowo skrypt

odczytuje ilość odpowiedzi w danym pytaniu i losowo je ustawia tak, że

w ponownym wylosowaniu tego samego pytania odpowiedzi będą miały inny

układ. Program zlicza ilość pytań i pytania poprawne oraz przelicza to na

wynik procentowy, podając również czas, w jakim test został zrealizowany.

Po wybraniu pytania i udzieleniu odpowiedzi zostaje zablokowana

opcja odpowiedzi ponownej, czy też chęci zmiany odpowiedzi. Pierwsza

odpowiedź jest wysyłana do skryptów i tam magazynowana. Pytanie

następne, po udzieleniu odpowiedzi jest losowane z 1 sekundowym

opóźnieniem.

55

Rys. 42. Ekran powitalny Podsekcji „Test”

Rys. 43. Przykładowy ekran pytania testowego

Rys. 44. Ekran zakończenia testu. Wynik z możliwością ponownego wyboru testu

56

Podsumowanie

Założeniem mojej pracy było stworzenie animacji oznakowania

nawigacyjnego IALA. Wszystkie programy które są użytkowane przez

studentów nie posiadają animacji, a programy z animacjami dostępne w

internecie są, bardzo nieliczne, a około 70% z nich zawiera bardzo poważne

błędy.

Stworzony został program, który zawiera założone przed jego

wykonaniem wytyczne, czyli opis systemu IALA z animacjami, naukę w

formie testowej opartą na przykładowych sytuacjach które mogą się

zdarzyć, każdego dnia będąc na statku podczas prowadzenia wachty, oraz

wersję testową w formie tekstowej, w celu sprawdzenia wiedzy i rozumienia

czytanego tekstu (opisu) i jego interpretacji.

Oficjalne wydawnictwa biur hydrograficznych Marynarki Wojennej z

Polski, czy Admiralicji Brytyjskiej zawierają bardzo dużo błędów, które udało

się wyeliminować w powstałym kompendium wiedzy w programie czy też

pracy, jednakże nie zmienia to faktu, że te oficjalne wydawnictwa są w

użyciu i służą do nauki.

Oznakowanie IALA jest bardzo ważną częścią nawigacji morskiej, czy

przybrzeżnej. Oznakowanie to wskazuje kierunek toru wodnego, jego

granice, wszelkie niebezpieczeństwa oraz wiele innych, które powinny być

przez nawigatora prawidłowo interpretowane i które powinny pozwalać na

szybkie podejmowanie decyzji związanych z bezpieczeństwem nawigacji.

Każdy znak nawigacyjny stworzony w tym programie, posiada

minimum dwie animacje światła (chyba, że znak ma tylko jedną

charakterystykę świecenia), do danej animacji został stworzony również

animowany okres, każdy znak zawiera opis.

Zostały stworzone również dwa przykładowe nierealne tory wodne,

w których istnieje możliwość regulacji „skali szarości”, czyli stworzenia

wyglądu pór dnia od dnia aż do kompletnego zmroku.

Program nastawiony jest na ciągły rozwój, dlatego w poszczególnych

menu, czy też opisach są luki by można było coś zmienić czy dodać. Autor

umożliwił edycję programu poprzez zostawienie plików źródłowych

programu Macromedia Flasz MX PRO 2004.

57

We wczesnej fazie programu zostały przypisane do opisów skrypty,

które wczytywały dane opisy z plików zewnętrznych napisanych w

notatniku. Jednakże funkcja ta została usunięta ze względu na

bezpieczeństwo i nie powołaną edycję tychże danych.

Program stworzony w plikach *swf umożliwia użycie go jako strony

internetowej i udostępnienie do szerszej rzeszy użytkowników istnieje także

możliwość wstawienia w nim księgi gości, czy faq (buton jest wstawiony) do

wymiany pytań i uwag dotyczących jego funkcjonowania czy treści.

Drugi rozdział zawierający całościowy pisemny opis znaków z

symbolami na mapie papierowej i ENC, oraz odblaski danego znaku i

poprawione opisy z oficjalnych wydawnictw może służyć do nauki jako

wersja statyczna wiedzy na temat oznakowania IALA.

58

Bibliografia

1.

Bagiński H., "Polska i Bałtyk" Oliver and Bayd LTD. Londyn 1942.

2.

IALA Maritime bouyage system, Edition 5-1994, Admiralty Charts and
publications.

3.

Keating Jody, Flash MX Vademecum profesjonalisty, Warszawa 2003.

4.

Lipok A., „Ograniczenia w stosowaniu nawigacyjnego oznakowania
pływającego”. Gdynia 1996.

5.

Mazurkiewicz B., "Konstrukcje morskich znaków nawigacyjnych".
Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1977.

6.

Oznakowanie morskie, system IALA, nr 553, Gdynia 2000.

7.

Pastusiak T., „Podstawy Nawigacji Morskiej” Gdynia 1991.

8.

Posiła J., "Optyczne i akustyczne oznakowanie nawigacyjne".
Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia 2002.

9.

Rebenschied S., Flash MX 2004 Sztuka Projektowania, Warszawa
2005.

10.

Wróbel F., "Vademecum nawigatora". Wydawnictwo Morskie, Gdańsk
1978.

11.

www.bhmw.mw.mil.pl/, oficjalna strona Biura Hydrograficznego MW

12.

www.inventors.about.com

13.

www.naszbaltyk.pl

14.

www.portalmorski.pl

15.

www.site.ialathree.org/, oficjalna strona IALA

16.

http://www.sailing.compnet.com.pl/

17.

www.ukho.gov.uk/,

oficjalna

strona

Biura

Hydrograficznego

Admiralicji Brytyjskiej.

18.

www.ums.gov.pl

19.

www.umsl.gov.pl

20.

www.wiem.onet.pl

21.

Zajewski J., "Nawigacja Żeglarska" Wydawnictwa Komunikacji i
Łączności, Warszawa 1985.

59

Spis rysunków

1. Schemat organizacyjny IALA 11

Rys. 1. Morski system oznakowania IALA. Podział na rejony.

17

Rys. 2. Układ oznakowania bocznego w Rejonie A.

18

Rys. 3. Znak boczny Rejon A, lewa strona

19

Rys. 4. Znak boczny Rejon A, prawa strona

20

Rys. 5. Znak boczny zmodyfikowany Rejon A, główny tor w prawo

21

Rys. 6. Znak boczny zmodyfikowany Rejon A, główny tor w lewo

22

Rys. 7. Układ oznakowania bocznego w rejonie B.

23

Rys. 8. Znak boczny Rejon B, lewa strona

24

Rys. 9. Znak boczny Rejon B, prawa strona

25

Rys. 10. Znak boczny zmodyfikowany Rejon B, główny tor w prawo

26

Rys. 11. Znak boczny zmodyfikowany Rejon A, główny tor w lewo

27

Rys. 12. Układ znaków kardynalnych.

28

Rys. 13. Znak kardynalny North

29

Rys. 14. Znak kardynalny East

30

Rys. 15. Znak kardynalny South

31

Rys. 16. Znak kardynalny West

32

Rys. 17. Znak odosobnionego niebezpieczeństwa

33

Rys. 18. Znak bezpiecznej wody

34

Rys. 19. Znak specjalny

35

Rys. 20. Widok panelu głównego „powitalnego” programu, do Animacji

Systemu IALA.

38

Rys. 21. Submenu – 1. Otwierane z sekcji „Opis systemu” (górny lewy

róg panelu programu).

40

Rys. 22. Submenu – 2. Otwierane z sekcji „Nauka” (górny lewy róg

panelu programu).

40

Rys. 23. Widok panelu głównego „Opis Systemu” z otwartym

Submenu -1.

41

Rys. 24. Załadowana podsekcja „Oznakowanie Boczne”.

42

Rys. 25. Przykład animacji ładowanych do drugiego interaktywnego

pola animacje wybierane z Menu bocznego -1.

43

Rys. 26. Załadowana podsekcja „Oznakowanie kardynalne”

43

60

Rys. 27. Przykład animacji ładowanych do drugiego interaktywnego

pola animacje wybierane z Menu bocznego - 2.

44

Rys. 28. Podsekcja „Znak odosobnionego niebezpieczeństwa”

44

Rys. 29. Podsekcja „Znak bezpiecznej wody”

45

Rys. 30. Podsekcja „Znaki specjalne”

45

Rys. 31. Przykład animacji ładowanych do drugiego interaktywnego

pola. Animacje wybierane z Menu bocznego - 3. (animacja Znaków

specjalnych)

46

Rys. 32. Podsekcja „Oznakowanie na mapach”

47

Rys. 33. Przykład animacji ładowanych do drugiego interaktywnego

pola. Animacje wybierane z Menu bocznego - 4.

47

Rys. 34. Obraz z załadowanej podsekcji „Inne” - przykładowe zdjęcia

znaków.

48

Rys. 35. Przykładowy tor wodny Rejon A

49

Rys. 36. Ekran powitalny sekcji „Nauka” z otworzonym Submenu – 2

50

Rys. 37. Całościowy panel sekcji „Nauka”

50

Rys. 38. Ekran powitalny sekcji „Test animowany”

51

Rys. 39. Przykładowe pytanie z działu „Test” opisane nazwiskiem

osoby piszącej

52

Rys. 40. Ekran zakończenia testu.

52

Rys. 41. Przykład programowania pytań do testu w zwykłym

notatniku, dostępnym w każdej wersji Windowsa

54

Rys. 42. Ekran powitalny Podsekcji „Test”

55

Rys. 43. Przykładowy ekran pytania testowego

55

Rys. 44. Ekran zakończenia testu. Wynik z możliwością ponownego

wyboru testu

55

Spis tabel

1. Struktura programu

39

Załącznik

1. Płyta CD z programem „Animacja morskiego oznakowania nawigacyjnego
IALA”