Zarządzanie to proces planowania, organizowania, motywowania, kierowania i kontrolowania pracy
członków organizacji oraz wykorzystywania wszelkich dostępnych zasobów organizacji do osiągnięcia
celów

Funkcje zarządzania(omówić jedno)!!!
1.PLANOWANIE-wyznac

zenie harmonogramu realizacji zamierzonych działań przy wykorzystaniu

istniejących zasobów.



wytyczanie celów organizacji



gromadzenie informacji,



prognozowanie,

2. ORGANIZOWANIE-zbieranie

zasobów materialnych, ludzkich i innowacyjnych.



grupowanie czynno

ści i pracowników,



przydzielanie zadań,



dobór kadr kierowniczych.

3. MOTYWOWANIE-

powodowanie wykorzystania ludzkich chęci i zamierzeń w celu planowego działania,

np. materialna motywacja.



wyznaczanie wynagrodzeń,



ocena i rozwój kadr,

4. KONTROLA- je

st porównywaniem stanu jaki chcieliśmy osiągnąć do stanu, który zaistniał w

rzeczywistości.



pomiar bieżącej efektywności



porównanie efektywności z wyznaczonymi miernikami

5. KIEROWANIE-

określenie jak kierownik powinien kierować podwładnymi, stosunki z pracującymi dla

niego ludźmi



kierowanie ludzmi

Klasyczna teoria zarządzania



Frederick Winslow Taylor



Henry Laurence Gantt



Henry Ford



Henry Louis Le Chatelier



Henri Fayol



Harrington Emerson



Max Weber

Frederick Winslow Taylor



był jednym z głównych przedstawicieli nurtu inżynierskiego w nauce organizacji i zarządzania



kończył studia w Instytucie Stevensa.



był dyrektorem zakładów przemysłu papierniczego i samodzielnym doradcą organizacyjnym w wielu
przedsiębiorstwach



wydał 2 książki: "Zarządzanie warsztatem wytwórczym"i "Principles of Scientific Management".



Prowadził badania: badania przy sortowaniu kulek do łożysk rowerowych oraz badania nad pracą
ładowaczy zatrudnionych przy wyładunku i załadunku materiałów np. węgiel koks.



Taylor stworzył koncepcję zarządzania funkcjonalnego, zwaną systemem funkcjonalnym Taylora.
Jest to system, który wprowadzał ośmiu mistrzów, z których czterech zajmowało stanowiska w
dziale

organizacji, a pozostałych czterech - w oddziale produkcyjnym



"System Taylora" oparty jest na następujących, podstawowych zasadach:

o

badania i precyzyjnego ustalenia sposobu wykonania i czasu trwania każdej operacji
produkcyjnej,

o

upowszechnienia przez szkolenie wśród wszystkich robotników wzorcowych sposobów
wykonania i nagradzania tych, którzy je stosują,

o

konieczność wprowadzania podziału pracy kierowniczej.

Porównanie klasycznej teorii organizacji i zarządzania z humanistyczną teorią organizacji i zarządzania W1
str 2-3

Standaryzacja (normalizacja) to

uporządkowanie w określonym zakresie

HENRI LE CHATELIER
Cykl działania zorganizowanego:
1. wybór celu: -jedyny -ścisły -ograniczony -jasny
2. zbadanie środków i warunków potrzebnych do osiągnięcia tego celu
3. przygotowanie środków i warunków uznanych za potrzebne
4. wykonanie planu
5. kontrola wyniku

Karol Adamiecki!!!
(18 marca1866-16 maja1933) ur

się w Dąbrowie Górniczej



Skończył Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi



1891 roku uzyskal tytuł inżyniera-technologa petersburskiego Instytutu Technologicznego.



Pracował w hucie bankowej, dyrektor techniczny w Walcowni Rur i Żelaza



Jego największym sukcesem było opracowanie harmonogramów



Adamiecki zajął się także badaniem zależności kosztów własnych od wydajności.



Stwierdził on istnienie punktu optimum, w którym koszt na jednostkę produkcji jest najmniejszy.

Prawo inercji przyzwyczajeń- wprowadzanie ulepszeń organizacyjnych powinno odbywać się stopniowo
Prawo optymalnej produkcji -

dla każdego zakładu, maszyny czy robotnika istnieje zawsze ściśle określona

granica wydajności, przy której koszt na jednostkę jest najmniejszy
prawo harmonii doboru -

należy dobrać do siebie urządzenia tak, by miały one podobne produkcje

wzorcowe i n

ajmniejszy łączny koszt straconego czasu

prawo harmonii działania – ważne żeby ludzie działali w ścisłym związku ze sobą, aby każda czynność
odbyła się w określonym czasie
prawo harmonii duchowej -

ludzie powinni ze sobą współdziałać bez spięć i konfliktów

Jedność rozkazodawstwa - każdy pracownik powinien mieć tylko jednego przełożonego, od którego

otrzymuje polecenia i któremu relacjonuje wykonanie poleceń.

Jednolitość kierownictwa – w każdym zespole powinien być jeden szef i jeden plan realizowany przez

wszystkich

Funkcje przedsiębiorstwa wg Fayola



techniczne (produkcja)



handlowe (kupno, sprzedaż, wymiana)



finansowe (poszukiwanie kapi

tałów i obrót nimi)



ubezpieczeniowe (ochrona majątku i osób)



rachunkowe (inwentaryzacja, bilanse, koszty)



administracyjne

Funkcje administracyjne wg Fayola

(porównanie)



Przewidywanie(planowanie )-

badanie możliwych w przyszłości zdarzeń oraz opracowywanie dla

nich odpowiednich programów działania.



Organizowanie -

organizacja zakładu pracy, narzędzi, maszyn i pracy ludzi



Rozkazywanie oznacza

że personel będzie funkcjonował w zamierzony sposób.



Koordynacja

to łączenie wszystkich czynników przedsiębiorstwa



Kontrolowanie

to sprawdzanie zgodności działania organizacji z przepisami prawa oraz rozkazami

Elton Mayo(1880-1949)



wykładał na University of Queensland , University of Pennsylvania, Harvard Business School



18 kwietnia 1913 ożenił się z Dorothea McConnel.. Mieli dwie córki.



badał wpływ warunków fizycznych na wydajność pracowników.



napisa

ł książkę The Human Problems of an Industrialized Civilization (1933).



próbował dowiedzieć się, co może wpływać na efektywność pracowników, między innymi
przeprowadził badanie wpływu naświetlania miejsca pracy

1

Potrzeby społeczne( tj. przynależności, uznanie)stanowią podstawowe motywatory do pracy

2 pracownik poszukuje czerpania satysfakcji z stosunków nieformalnych
3 uczestnictwo człowieka z organizacji jest tym bardziej nie zawodne i wydajne, im bardziej pozytywny jest
jego stosunek do

organizacji jako całości grupy społecznej

Charakterystyka wykresu W2 str4

Organizacja to grupa ludzi

współpracujących ze sobą w sposób systematyczny i uporządkowany aby

osiągnąć cel.

Etapy organizowania.



Ustalenie niezbędnego czasu pracy



Podział pracy na stanowiska



Łączenie stanowisk do grupy



Budowa mechaniczna koordynacji



Kontrola sprawności organizacji i jej korygowanie

Podział pracy – to założenie zadania w taki sposób by każda osoba w organizacji poniosła
odpowiedzialność za ograniczony zbiór czynności wykorzystanie jej zamiast realizowania całego zadania

Struktura organizacyjna

układ stanowisk i składających się z nich komórek organizacyjnych wewnątrz

organizacji.

Elementy struktury organizacyjnej!!!



Stanowisko organizacyjne-

elementarna część struktury organizacyjnej struktury organizacyjnej

wyodrębniona w celu realizacji poszczególnych zadań przedsiębiorstwa



Komórka organizacyjna- Zbiór stanowisk pracy podporządkowanych bezpośredniemu stanowiskowi
kierowniczemu



Jednostka organizacyjna- P

odporządkowana jednemu kierownikowi część organizacji składająca

się z kilku komórek i ich kierowników



Pion organizacyjny-

zbiór komórek orgaz realizujących te sama funkję podporządkowanych

dyrektorowi naczelnemu lub kolejnemu w hierarchii

kierowników

Karyteria grupowania stanowisk pracy



Wiedza i umiejętności



Przebieg procesu pracy, Czas pracy



Funkcje w systemie wykonawczym i zarządzaniu



Produkt



Klient



Region działania

Cechy struktur organizacyjnych

(zdefiniować)



Rozpiętość organizowania- liczbę podwładnych (komórek) bezpośrednio podporządkowanych
jednemu kierownikowi.



Depertamentalizacja-

polegającym na logicznym, sprawnym i efektywnym łączeniu zadań i

pracowników.



Formalizacja -

określa zakres, w jakim elementy organizacji są zapisane i zarejestrowane w

dokumentach organizacyjnych.



Rozmieszczenie uprawnien decyzyjnych-

określa w jaki sposób uprawnienie decyzyjne mają być

rozłożone między poszczególne stanowiska w organizacji

Typy struktur organizacyjnych
Struktury organizacyjne ze względu na kryterium :
 Szczebli organizacyjnych w strukturze



S

mukłe



płaskie

 Stopnia scentralizowania



Scentralizowane



Zdecentralizowane

 Stopina formalizacji



sformalizowane



niesformalizowane



Relacji między szczeblami organizacyjnymi



liniowe



funkcjonalne



liniowo sztabowe

Henry Mintzberg (ur.

2 września 1939) – kanadyjski ekonomista, profesor, wykładowca akademicki, autor

wielu prac z zakresu

zarządzania.

Uniwersalne zasady kształtowania parametrów struktury organizacyjnej
Zasady określenia działań



Celowości



Optymalnej specjalizacji



Należytej szczegółowości



Przystosowalności

Wykres W5 str2

( jak wpływa na innowacyjność)

Struktury elastyczne -struktury

w których można zmienić układ zespołów ludzkich

STRUKTURA DYWIZJONALNA
ZALETY



jasno określony obszar uprawnień ,



szybkość podejmowania decyzji ,



struktura jest elastyczna i dostosowuje się do zmian w otoczeniu ,

WADY



konflikty miedzy dywizjonami oraz miedzy dywizjo

nami a organizacją jako całością



niebezpieczeństwo powstania zależności miedzy dywizjonami.

STRUKTURA MACIERZOWA
ZALETY



efektywne wykorzystanie specjalistycznej wiedzy przejrzysta

jasną koordynacje



dużą elastyczność i innowacyjność



znaczne skrócenie dróg przepływu informacji i całego procesu decyzyjnego

WADY



wysokie koszty związane z wyraźnym określeniem zakresów i uprawnień i odpowiedzialności



dużą potrzebą komunikowania się i związane z tym niebezpieczeństwo przekazywania
niepotrzebnych informacji

Schemat powstawania motywacji
Potrzeba; napięcie motywacyjne; napęd, energia, przedsiębiorczość; działanie; zaspokojona potrzeba;
redukcja napięcia;
Motywowanie do pracy-proces reg

ulujący zachowanie pracowników, np. motywowanie poprzez podwyżki

Piramida potrzeb Maslowa

Dwuczynnikowa teoria motywacji F. Herzberga

Potrzeba osiągnięć

Potrzeba władzy

Potrzeba afiltracji

Osiągnięcie lub przekroczenie
wyznaczonych standardów

Dąży do podporządkowania i
kontrolowania innych ludzi

Dążenie do tworzenia
pozytywnych relacji
międzyludzkich

Poszukiwanie unikalnych
rozwiązań

Tendencja do rywalizacji

Zainteresowanie ludzmi w
procesie pracy i poza nią

Duże poczucie odpowiedzialności
za podejmowanie działalności

Zainteresowanie wysokim
statusem i prestiżem społecznym

Pragnienie akceptacji

społecznej

Kierowanie- to Dowodzenie, Nadzorowanie, Pilotowanie,

Rządzenie, Manipulowanie, Zarządzanie,

Przywództwo zdolność do wpływania na zachowania pracowników w celu realizacji określonych celów.

Źródła władzy kierowniczej
Autorytet
Nagradzanie
Przymus

Co kształtuje autorytet?
Autorytet: charyzma, prawo tradycji, kwalifikacje zawodowe.

Rodzaje władzy tworzone orzez autorytet
Legalna
Ekspercka
Odniesienia
Przedstawicielska

Styl kierowania-

to zespół metod oddziaływania nad podwładnych, które mają ich skłonić do

efektywnego działania na rzecz organizacji

Koncepcje stylów kierowania
Ujęcie statyczne
- kwalifikacyjna
- behawioralna
Ujęcie dynamiczne
- sytuacyjna

Siatka stylów kierowania W7str 2

Efektywny styl kierowania

–wykres W8str1

Koncepcje przywództwa ewolucyjnego
Efektywność stylów kierowania jest determinowana stopniem działalności zawodowej i psychicznej
podwładnych
Nie chce, nie potrafi wypełnić zadania → wydawanie poleceń, ściśle lustrowane
Chce lecz nie potrafi wypełnić zadań → dzielenie się wiedzą
Potrafi lecz nie chce wypełniać zadań → umożliwienie udziału w podejmowaniu decyzji
Potrafi i chce wypełniać zadania → delegowanie obowiązków i uprawnień

Planowanie



jest to proces tworzenia planu;



jest to jasne określenie przyszłego stanu pożądanego i czasu jego osiągnięcia oraz ustalenie
działań niezbędnych do osiągnięcia tego planu, który nie mógłby się pojawić naturalną koleją rzeczy

etapy procesu planowania:



ustalenie celów



identyfikacja problemów



poszukiwanie alternatywnych rozwiązań



ocenianie konsekwencji



dokonanie wyboru



wdrażania planu



kontrola realizacji

zasady planowania
1.

realność

2.

wariantowe rozwiązania

3. zasada koncentracji
4. zasada racjonalnego gospodarowania
5.

zasada elastyczności planowania

6. zasada podstawowego ogniwa

rodzaje planów



podmiotowe(jednostki organizacyjnej, zakładu, przedsiębiorstwa)



przedmiotowe (branżowe, sektorowe, ogólnogospodarcze)



pole planu (wycieczkowy, problemowy, kompleksowy)



charakter planu (operacyjny, taktyczny, strategiczny)



formy planu ( deklaracyjne, proceduralne)



horyzont czasu (krótkookresowy, średniookresowy, długookresowy)

operacyjny-

zbiór decyzji określający konkretne zadania

taktyczny-

plan reguł przygotowania zasobów

strategiczny-

plan różnych decyzji wizji rozwojowych

CECHY PLANU

Cechy

Plan

Strategiczny

Taktyczny

Operacyjny

Zakres

Jeden główny aspekt
rozwoju

Duża liczba pól

Pojedyncze działanie lub
zadania

Złożoność

Bardzo dużo zmiennych Wiele zmiennych

Mała liczba zmiennych

Cel planowania

Misja organizacji

Doprowadzenie do
pożądanych rezultatów
w krótkim okresie

Wykonanie zadania

Charakter czynności

twórczy

Bilansowy i alokacyjny

Odtwórczy

Planowanie strategiczne-

jest procesem w którym racjonalna analiza obecnej sytuacji przyszłych

możliwości i niebezpieczeństw prowadzi do sformułowania celów strategii ich realizacji

Błędy w zakresie planowania
1. izolacja
2. pow

inno być kilka wariantów planu

3. brak synchronizacji planowania z wykonaniem
4.

nie można ciągle zmieniać planu bo w końcu żaden nie dojdzie do skutku

5. brak kontaktu p

lanistów z wykonawcami

6. fetyszowanie zmiennych ilościowych

Decyzja-

to świadomy wybór wśród wielu możliwości

-

wybór rozwiązania jakiegoś problemu;

-

celowy, nielosowy wybór jednego z conajmniej dwóch alternatywnych rozwiązań danego problemu

-

synonimy; postanowienie, rozstrzygnięcie, wybór rozwiązania jakiegoś problemu

Etapy procesu decyzyjnego
1. Ustrukturowane p

roblemu decyzyjnego polegające na określeniu



Celu



Wari

antów działania



Kryterium wyboru



Kontekstu

2.

Wybór wariantów rozwiązania problemu decyzyjnego

3.

Wdrożenie rozwiązania.

W zależności od kontekstu wyboru decyzję dzielimy na
Podejmowanie z warunkiem pewności/niepewności/ryzyka

Roznica miedzy decyzja

zadowalającą i optymalą

Decyzja optymalna jest to decyzja najlepsza

z możliwych natomiast decyzja zadowalającą jest to jedna z

możliwych decyzji spełniająca oczekiwania decydenta lecz niekoniecznie będącą decyzja najlepsza z
możliwych

kulturą organizacyjną są wzorcowe sposoby myślenia, odczuwania i reagowania

Składniki kultury organizacyjnej można więc podzielić na trzy rodzaje:



wzory myślenia,



wzory zachowań,



symbole.

Podział kultury organizacyjnej według Scheina.

Rodzaje artefaktów organizacyjnych.

ARTEFAKTY FIZYCZNE

ARTEFAKTY JĘZYKOWE

ARTEFAKTY BEHAWIORALNE

sztuka, sztuka użytkowa,
technologia, logo,
budynki -

wygląd, wystrój,

układ przestrzenny, architektura,
sposób ubierania się, wygląd,
oznaki

statusu:

np.

tytuł,

wyposażenie

biura,

dyplomy,

samochód służbowy, sekretarka,
inne przedmioty materialne.

język, wspólne wyrażenia, skróty
myślowe, żargon,
specyficzny styl komunikowania
się, hasła, zawołania, przydomki,
przezwiska,
anegdoty, dowcipy,
opowieści, mity, legendy o
ważnych wydarzeniach w firmie i
bohaterach organizacyjnych.

ceremonie: wręczanie nagród i
odznaczeń,

,

prowadzenie

negocjacji,
rytuały: witanie się, przyjmowanie
nowych

członków,

spędzanie

przerw w pracy i dni wolnych,
tradycje, obyczaje, obchodzenie
świąt, jubileuszy, szczególnych
uroczysto

ści.

Góra lodowa

Uwarunkowanie kultury organizacyjnej



Cechy uczestników
o

Wartość

o Podstawy
o

Wykształcenie

o Wiek
o

Płeć

o

Doświadczenie w pracy

o

Doświadczenie życiowe

o

Więzi emocjonalne



Cechy organizacji

o Historia
o

Wielkość

o

Przywództwo

o System administracji
o Struktura



Typy otocznia

o Kultura narodowa
o

System wartości społeczeństwa regionu

o

Lokalny system wartości



Typy organizacji

o Sytuacje rynkowe
o Produkty i technologie

Co świadczy o silniejszej kulturze organizacyjnej
Siłę kultury mierzy się stopniem nasilenia takich cech:



Wyrazistość wzorców kulturowych



Stopień upowszechniania



Stopien zakorzenienia

Im

większy stopień nasilenia tym silniejsza kultura organizacyjna

Funkcje kultury



Funkcja integracyjna (czynniki złączone razem)



Funkcja percepcyjna



Funkcja adaptacyjna



Nadawania tożsamości



Stymulowanie zmian organizacyjnych

Typologie kultur organizacyjnych



Możliwość popełnienia błędów



Nanokonformizm i indywidualizm

TECHNIKA, PROCEDURY,

ZASADY POSTĘPOWANIA,

CELE, MISJA, PLAN

STRUKTURA ORGANIZACYJNA,

ZAKRES UPRAWNIEŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI

POSTRZEGANIE (PERCEPCJA), PRZEKONANIA,
UCZUCIA, ODCZUCIA, WSPÓLNE ZWYCZAJE,
POWIEDZENIA, UPODOBANIA, POSTAWY I WARTOŚCI,
KONTAKTY NIEFORMALNE, NIEFORMALNA
STRUKTURA, NORMY WEWNĄTRZGRUPOWE, ZASADY
WSPÓŁPRACY



Przejrzystość komunikacji



Instytucjonalizacja procesów samoorganizacji



Zorientowanie na arg

umentację

Kierunki ewolucji kultury organizacyjnej
Redukcja niepewności poprzez:

Tolerancja niepewności poprzez:



Stabilizowanie władzy- wyrazem jest
hierarchia organizacyjna



Stabilizacja sposobu działania-
standaryzacja produktów , metod pracy
narzędzi



Stabilizacja relacji między pracownikami-
wpajanie poczucia przynależności i
tożsamości grupowej



Niestabilność układu władzy organizacyjnej



Różnorodność działań, indywidualizacja
problemów



Kształtowanie relacji między pracownikami
na zasadach harmonii

etapy

procesu twórczego:

preparacja

– przygotowanie, zbiera się informacje i analizuje problem;

inkubacja

– brak świadomych działań człowieka, które zmierzają do twórczego rozwiązania problemu, tego

etapu wcześniej nie dostrzegano.
olśnienie – pojawia się pomysł który może być rozwiązaniem. Towarzyszą temu pewne stany psychiczne –
zadowolenie, sukces, radość. To też działanie intuicyjne;
weryfikacja

– rozważa się wartość nowej idei.

Fazy przebiegu procesu twórczego
faza logiczna

– sformułowanie problemu, zebranie danych i poszukiwanie rozwiązań

faza intuicyjna

– nabranie dystansu, dojrzewanie i klarowanie, olśnienie

faza krytyczna

– ocena wartości pomysłu, sprawdzenie odkrycia, weryfikacja, ostateczne wykończenie

zasady przeprowadzania burzy mózgów
1. o

droczone wartościowanie

2.

ilość przechodzi w jakość

Reguły przeprowadzania burzy mózgów



wyeliminowanie krytyki



swobodne myślenie



kreowanie jak największej liczby idei



kojarzenie i ulepszanie zgłoszonych idei

harmonogram burzy mózgów



przygotowanie streszczenia



przypomnienie reguł przeprowadzania burzy mózgów



sesja treningowa



sesja właściwa



sesja oceniająca

technika heurystyczna-

technika twórczego myślenia, zespół działań stymulujących ludzkie myślenie,

mający na celu stworzenie optymalnych warunków popowstawania, formułowania pomysłów przez
bisocjację

technika synektyczna-

polega na przeformułowaniu problemu poprzez wykorzystanie analogii lub

metafory

Rodzaje analogii:



analogię bezpośrednią (prostą) - poszukiwanie w otoczeniu obiektów podobnych do siebie ze
względu na jakąś cechę (biologia); polega na szukaniu podobieństw pomiędzy zjawiskami.



analogię symboliczną - oznaczania problemu za pomocą symbolu,



analogię personalną - to wczuwanie się w określony problem.



analogię fantastyczną (wyobrażeniową) - poszukiwanie rozwiązań w abstrakcyjnym świecie fantazji,
baśni stworzonym przez osoby rozwiązujące problem.

Klimat organizacyjny to

świadomość zbiorowa pracowników firmy kształtowana poprzez procesy

społeczne zachodzące w organizacji

Partycypacja pracownicza-

to uczestnictwo pracowników w realnych procesach zarządzających z

możliwością współdecydowania i współrządzenia firmą

Zalety partycypacji pracowniczej



Ogranicza występowania alienacji i stresów wśród pracowników



Umożliwia wykazanie się kwalifikacjami zawodowymi



Stanowi podstawę do zaspokajania potrzeb wyższego rzędu tj, przynależności, szacunku, uznania,
samorealizacji



Sprzyja wzrostowi motywacji



Sprzyja integracji celów pracowników z celami organizacji

Wady partycypacji pracowniczej



Czasochłonność zebrań,



Możliwość manipulacji pracownikami, poprzez przedstawienie niepełnych lub mylnych informacji
prowadzącej do konfliktów



Wydłużanie czasu między pojawieniem się problemu a jego rozwiązaniem

Dehumanizacja organizacji pracy

układ zdarzeń i stosunków zachodzących w procesie pracy

uniemożliwiających zaspokojenie materialnych potrzeb pracowników, ich zainteresowań i rozwój
zawodowy.