Poród następuje:

•

266 dni

od ostatniej owulacji lub

•

280 dni

od pierwszego dnia ostatniej miesiączki.



Poród w terminie

to poród między 38 a 42 tygodniem ciąży,



Poród przedwczesny

ma miejsce w czasie trzech ostatnich

miesięcy ciąży.
Porody przedwczesne występują z częstotliwością 3-5 na 100 ciąż.
Wcześniaki najczęściej ważą mniej niż 2500 gramów, a ich narządy
nie posiadają w chwili porodu pełnej dojrzałości.



O

poronieniu

mówimy, gdy ciąża trwa krócej niż 17 tygodni,

natomiast

ciąża przenoszona

trwa dłużej niż 42 tygodnie.

1. Wstępne skurcze macicy aż do rozwarcia ujścia szyjki i wejścia

główki do kanału rodnego.

2. Przejście główki i całego ciała.

3. Urodzenie łożyska, które odkleja się pod wpływem skurczów macicy.

Rycina 15. Fazy porodu

„Człowiek nigdy nie jest tak bliski śmierci, jak w chwili, gdy
się rodzi.”

Wśród czynników, które mogą prowadzić do powstania

wad wrodzonych

, oddziałując na rozwijający się płód i

prowadząc do nieprawidłowego tworzenia narządów
wewnętrznych, są:

1. Niektóre

zakażenia,

głównie wirusowe, np. wirus różyczki, wirusy cytomegalii,

wirus grypy, jak również choroby odzwierzęce, np. toksoplazmoza.

2. Wpływ

energii jądrowej i promiennej,

np. prześwietlenia diagnostyczne.

3

. Toksyny chemiczne

, np. dym tytoniowy.

4.

Związki chemiczne

, syntetyczne, np. lakiery, rozpuszczalniki, detergenty.

5.

Substancje farmakologiczne

.

Punktacja

Czynności
życiowe

0

1

2

Czynność serca

Brak

Poniżej 100/min.

Ponad 100/min.

Oddychanie

Brak

Krzyk –
nieregularny, słaby

Krzyk-
prawidłowy, głośny

Napięcie mięśni

Brak, wiotkie

Słabe

Prawidłowe,
kończyny zgięte

Reakcja na
bodźce

Brak

Grymas

Krzyk, kichanie

Barwa skóry

Sina, blada

Kończyny sine

Różowe

Donoszony noworodek ma:

•

długość ciała

średnio od 48 do 52 cm,

•

masę ciała

od 2500 do 4500 g (masa mniejsza to hypotrofia, większa to

hypertrofia),

•

obwód głowy

od 33 do 36,5 cm,

•

obwód klatki piersiowej

od 31 do 35 cm.

Obserwuje się

dymorfizm płciowy

— noworodki męskie są większe.



pełzania

— jeśli dziecko ułożymy na brzuchu i podrażnimy podeszwy jego stóp, to

będzie ono przesuwało naprzemiennie jedno i drugie kolano, wykonując ruchy pełzania,



Moro

— to odruch odwiedzenia kończyn, a następnie obejmowania, gdy np. zostanie

nagle zmienione położenie ciała dziecka lub zaniepokoi je głośny dźwięk,



chwytania

— gdy umieścimy nasze palce w dłoniach dziecka, ono zaciska silnie na

nich swoje dłonie,



chodzenia

— jeśli trzymając dziecko pod pachami, uniesiemy je tak, aby jego

podeszwy dotykały podłoża, to będzie ono przebierać nogami, tak jakby chodziło (patrz:

ryc. 16),



ssania

— po pierwszym podrażnieniu okolicy ust, po pierwszym przystawieniu do

piersi, odruch ten utrzymuje się przez wiele miesięcy.

Tkanka tłuszczowa

zaczyna się rozwijać w 7 miesiącu życia płodowego

i

grubość jej wzrasta do 6 miesiąca po urodzeniu.
U noworodka występują:

•

tkanka tłuszczowa

brunatna

(brązowa) — własne źródło ciepła dla noworodka,

znajduje się ona w śródpiersiu, wzdłuż kręgosłupa, między łopatkami, wokół nerek
i trzustki,

•

tkanka tłuszczowa

biała

— tkanka podskórna, tkanka głęboka.

•

Noworodek większą część doby przesypia.

•

Swoje niezadowolenie, głód, ból, strach wyraża krzykiem i niezbornymi ruchami
kończyn.

•

Ponieważ jego gruczoły łzowe są niedojrzałe, płacząc,

nie wydziela łez

.

•

Wszystkie noworodki mają niebieskie oczy

, gdyż w tęczówkach ich oczu

brakuje barwnika.

•

Dziecko powinno być

karmione „na żądanie”,

czyli wtedy, gdy zgłasza głód.



Za wydzielanie pokarmu odpowiedzialne są dwa hormony:

prolaktyna i

oksytocyna

, wytwarzane przez przysadkę mózgową.



Po porodzie pierwszy wydzielany pokarm to

siara

, która zawiera więcej białka,

witaminy A, soli mineralnych, natomiast mniej węglowodanów i tłuszczów. Siara
zanika po 2–3 dniach.



Bardzo istotne jest

naturalne karmienie noworodka

, a następnie niemowlęcia,

choćby dlatego, iż składniki tego pokarmu są łatwiej przyswajalne niż składniki
mleka krowiego, zapewniają ochronę immunologiczną, nie uczulają



Od

2 do 12 miesiąca życia

trwa okres charakteryzujący się

największą dynamiką wzrastania i dojrzewania

w całym życiu

postnatalnym człowieka — okres niemowlęcy.



W pierwszym półroczu

masa przyrasta szybciej niż długość

i dlatego pojawiają

się u niemowląt na kończynach charakterystyczne „wałeczki”.



Między 7–9 miesiącem życia tempo rozwoju masy i długości się wyrównuje.

Zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej może nastąpić

albo:

•

poprzez

namnażanie się

komórek tłuszczowych (adipocytów), albo

•

przez

powiększenie wymiarów adipocytów

(zwiększenie objętości wakuoli

tłuszczowych).

Są

dwa krytyczne okresy

w życiu człowieka, gdy adipocyty się namnażają.

Jednym z nich jest właśnie okres niemowlęcy, zaś drugim pokwitanie

Dziecko:



2–3-miesięczne, leżąc na brzuszku,

unosi głowę

,



3–4-miesięczne,

podpierając się na rękach, unosi barki i górną część klatki

piersiowej

,



5-miesięczne wykonuje

obrót dookoła osi

(przewraca się z pleców na brzuch),



6-miesięczne,

trzymając się podpory, siada

,



8-miesięczne

siada i siedzi samodzielnie

,



9-miesięczne

raczkuje

, opierając się na rękach i kolanach, a trzymając się

podpory, samo wstaje, chodzi bokiem wzdłuż barierki łóżka,



11-miesięczne wykonuje

pierwsze samodzielne kroki

,



12-miesięczne

samo chodzi

, najpierw niepewnie, często na palcach, szeroko

rozstawia nogi.

W okresie niemowlęcym następuje

dojrzewanie kośćca

oraz

zgodnie z kolejnością rozwoju motoryki

tworzą się krzywizny

kręgosłupa.



1 miesiąc –

odruch chwytny

, reakcja na światło i dźwięk,



2 miesiąc – dziecko unosi głowę

, śledzi wzrokiem przesuwający

przedmiot,

pojawiają się uśmiechy, wydaje dźwięki „a”, „e”,



3 miesiąc – odpowiada na uśmiechy uśmiechem, rozróżnia intonację głosu,

chwyta zabawki

,



4 miesiąc- opiera się na przedramionach, śmieje się głośno,

wyciąga

rączki po zabawki i chwyta je oburącz

, następnie chwyta zabawkę jedną

rączką, lecz bez odwiedzenia kciuka (tzw. małpi chwyt), wkłada zabawki do

buzi,



5 miesiąc- obraca się z pleców na boki,

wyciąga rączki po zabawki

,

wydaje dźwięki radości,



6 miesiąc- próbuje samodzielnie siedzieć, odróżnia znajomych i obcych,



7 miesiąc- siedzi przez dłuższą chwilę,

precyzyjnie chwyta przedmioty, chwyta

zabawki pewnie, z prawidłowo odwiedzionym kciukiem

,



8 miesiąc- śledzi otoczenie, komunikuje się za pomocą gestów,



9 miesiąc-

celowo upuszcza przedmioty

, doskonali ruchy ręki,

unosi przedmioty

w dwóch palcach

,



10 miesiąc- siada pewnie, podciąga się na meblach do pozycji stojącej, naśladuje

gesty,



11 miesiąc- raczkuje, podtrzymane chodzi,

samo je trzymając jedzenie

np.

kawałeczek biszkopta czy bułeczki,



12 miesiąc- wypowiada proste słowa, chodzi trzymane za jedną rękę,

podaje

przedmiot do ręki

, bywa przekorne, pod koniec okresu niemowlęcego dziecko

doskonali ruchy manipulacyjne, potrafi trzymać kubek w dwóch rękach i pić

z niego, jeść herbatnik lub jabłko, trzymając je w ręku

.



W pierwszych miesiącach życia dziecko wydaje

nieartykułowane dźwięki;



Kolejna faza to

gruchanie

(do ok. 3 miesiąca);



Od około 4- 5 miesiąca życia zaczyna się

gaworzenie

, a następnie

artykułowanie

sylab

zasłyszanych od rodziców;



W okresie od 6 do 8 miesiąca życia dziecko

wyraźnie gaworzy

;



Od około 9 miesiąca dziecko wymawia

„ma-ma”, „ta-ta”, „pa-pa”, „ba-ba”;



W 11–12 miesiącu życia dziecko opanowuje

początki mowy właściwej

, czyli

wypowiadanie kilku prostych słów adekwatnie do sytuacji.