LECZENIE CUKRZYCY PRZY POMOCY D Nieznany

LECZENIE CUKRZYCY PRZY

POMOCY DIETY

Natalia Sławska

Dietetyka III

Gr. C2

Leczenie

cukrzycy

jest

procesem

złożonym,

wieloetapowym i

składa się ze ściśle powiązanych

sobą elementów, najważniejsze z nich to:

Modyfikacja stylu życia

Prawidłowe odżywianie się

Odpowiednio dobrany program ćwiczeń

fizycznych

- Leczenie farmakologiczne

- Samokontrola

- Systematyczna kontrola lekarska

Modyfikacja

stylu

życia,

właściwa

dieta

cukrzycowa i

wysiłek fizyczny stanowią tak

zwaną

niefarmakologiczną

składową

leczenia

cukrzycy. Zmiana dotychczasowego stylu

życia na

tak zwany model prozdrowotny polega przede
wszystkim

eliminacji

czynników

ryzyka.

Konicznie zaleca

się zaprzestanie palenia tytoniu,

nadużywania alkoholu oraz unikanie siedzącego
trybu

życia. Należy preferować uprawianie sportu

(stosownie

możliwości),

aktywny

model

spędzania wolnego czasu oraz unikać sytuacji
stresowych.

Zdecydowana

większość chorych na cukrzycę

cierpi na

nadwagę i otyłość, a nadmierna masa

ciała wywiera niekorzystny wpływ na leczenie
cukrzycy.

Przestrzeganie diety cukrzycowej i realizacja
programu

ćwiczeń fizycznych ma na celu

normalizację, a następnie utrzymanie optymalnej
masy

ciała. Prawidłowo dobrana dieta cukrzycowa

(indywidualnie dla

każdego chorego), dostarcza

odpowiedniej

ilości

kalorii,

niezbędnej

dla

funkcjonowania

organizmu,

pozwala

uzyskać

pożądane wartości glikemii (zarówno na czczo jak i
po

posiłku), cholesterolu w surowicy krwi, ciśnienia

tętniczego oraz poprawę ogólnego stanu zdrowia.

Wysiłek fizyczny istotnie zwiększa wrażliwość
tkanek na

działanie insuliny i tym samym sprzyja

poprawie

wyrównania metabolicznego cukrzycy.

Zalecany jest regularny

wysiłek fizyczny, najlepiej

codziennie lub co najmniej 3 razy w tygodniu,
trwający nie krócej niż 30 minut. W zależności od
kondycji,

wieku

chorego,

indywidualnych

preferencji,

może to być szybki spacer, bieganie,

praca w ogrodzie,

pływanie, jazda na rowerze czy

gra w tenisa. Przed

rozpoczęciem uprawiania

sportu,

niektórych

chorych

koniczna

jest

konsultacja w poradni kardiologicznej,

mająca na

celu

określenie wydolności układu krążenia.

OBÓR SKŁADNIKÓW DIETY

Wszystkie

składniki odżywcze są równie ważne.

Niedobór choćby jednego z nich prowadzi do
zaburzeń funkcjonowania organizmu. Zróżnicowany
i

właściwie zbilansowany sposób żywienia ma

szczególne znaczenie dla osób z cukrzycą, u
których nie tylko nie dopuszcza on do pojawienia
się niedoborów ale również sprzyja właściwej
regulacji cukrzycy i zapobiega

wystąpieniu powikłań

choroby.

RODUKTY

ZBOŻOWE

Powinny

stanowić

główną

część

większości

posiłków. Należy wybierać produkty zbożowe z

pełnego ziarna lub grubomielone. Zawierają one

więcej

błonnika

oraz

mniejszym

stopniu

podwyższają stężenie glukozy.

1. Pieczywo z

pełnego ziarna, grube kasze, np.

gryczana,

pęczak.

Ryż, kluski.

3. Ziemniaki.

ARZYWA I OWOCE

Należy starać się zwiększać ich spożycie, tak aby

stanowiły składnik każdego posiłku.

1. Warzywa strączkowe, warzywa zielonolistne

(sałata, kapusta, brokuły, szpinak), ogórki, cykoria,
kalafior, pomidory, rzodkiewki.

2. Marchewka, buraki, cebula, papryka, pory.

Agrest, brzoskwinie, czereśnie, jagody, jabłka,

gruszki, maliny, morela, mandarynki, pomarańcze.

3. Banany, kiwi, ziemniaki.

IĘSO I RYBY

Należy unikać jedzenia mięsa wieprzowego oraz
tłustych wędlin i kiełbas, a wybierać raczej mięso
drobiowe i ryby.

1. Ryby morskie

2. Chude mięso, np. drobiowe, cielęce; Wołowina.

3. Mięso wieprzowe, podroby, tłuste wędliny,

LEKO I PRODUKTY MLECZNE

Należy wybierać produkty odtłuszczone.

1. Produkty

odtłuszczone – mleko, kefiry, jogurty,

sery.

2. Produkty

pełnotłuste – mleko, kefiry, jogurty, sery.

3. Sery

żółte.

UKRY PROSTE

1. Słodkie owoce

2. Trzcinowy cukier brązowy

3. Biały cukier, cukierki, ciasta i ciastka.

LANOWANIE

POSIŁKÓW



Pacjenci z

cukrzycą stosujący insulinę ludzką powinni

spożywać co najmniej 5, a nawet 6 posiłków dziennie:
śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolację i II
kolację.

ściśle

określonych

porach,

także

przestrzegać ich składu pod względem liczby kalorii i
wymienników węglowodanowych.

Najczęściej polecane pory posiłków:
8.00

śniadanie

10.00 II

śniadanie

13.00 obiad

16.00 podwieczorek

18.00 kolacja

21.00 II kolacja



Pacjenci,

którzy stosują analogi insuliny nie muszą

spożywać dodatkowych posiłków czy przekąsek.
Dzięki temu łatwiej im osiągnąć ii utrzymać należną
masę

ciała.

Posiłki

mogą

spożywać

nieregularnych porach.

ROPOZYCJE

ZESTAWÓW

DIETETYCZNYCH W DIECIE NA

1500

KCAL

ESTAW I

Śniadanie

500 kcal

7 WW

Kanapka:
- Chleb graham (PZ)

– 2 kromki; 60g

Margaryna (PTŁ) – 2 płaskie łyżeczki; 10g

- Szynka z indyka

– 3 cienkie plastry; 30g

Kefir z płatkami zbożowymi i owocami:
-

Kefir 2%tł (PM) – 1 szklanka; 250ml

Płatki kukurydziane – 3 płaskie łyżki; 10g

Płatki owsiane – 1 płaska łyżka; 10g

Płatki żytnie – 2 płaskie łyżki; 10g

Otręby pszenne – 2 płaskie łyżki; 10g

- Banan (O)

– 1/3 średniego; 50g

- Truskawki (O)

– ok. 5 sztuk; 50g

Obiad

600 kcal

8,5 WW

Warzywa z ryżem i mięsem z indyka:
-

Paprykarz mrożony (mieszanka warzyw) – 350g

Mięso z udźca indyka bez skory – 100g

- Kukurydza konserwowa

– 4 łyżki; 60g

Ryż brązowy (PZ) – 4 łyżki; 60g

Oliwa z oliwek (PTŁ) – 2 łyżeczki; 10g

Sok jabłkowy – 1 szklanka; 250ml

Kolacja

400 kcal

5,5 WW

Chili

wegetariańskie:

-Fasola czerwona sucha (W)

– ok. 25 ziarenek; 60g

- Cebula

– 1 średnia sztuka; 100g

- Pomidor

– 1 średnia sztuka; 130g

- Papryka zielona

– ½ dużej sztuki; 100g

- Koncentrat pomidorowy

– 1 łyżka; 10g

- Oliwa z oliwek

– 2 łyżeczki; 10g

- Przyprawy do smaku

- Chleb staropolski (PZ)

– 1 kromka; 30g

- Herbata bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

ESTAW II

Śniadanie

500 kcal

7WW

Kanapka:
-

Chleb mieszany słonecznikowy (PZ) – 1 kromka; 30g

Margaryna (PTŁ) – 1 łyżeczka; 5g

Polędwica sopocka (PB) – 3 cienkie plasterki; 30g

Sałata – 1-2 liście; 10g

Ogórek kiszony – 1 średnia sztuka; 100g

- Sok marchwiowo-

pomarańczowy – 1 kubek; 300ml

Płatki jęczmienne na mleku:
-Mleko 1,5 %

tł. – 1 kubek; 300ml

płatki jęczmienne (PZ) – 3 łyżki; 30g

Obiad

600 kcal

8,5 WW

Zupa jarzynowa

– 1,5 szklanki; 375g

Makaron z szynką i pieczarkami:
-Makaron

wstążki (PZ) – ok. ½ talerza po ugotowaniu; 70g

- Pieczarki

– 100g

- Szynka drobiowa (PB)

– 2 plastry; 50g

- Jogurt naturalny (PM)

– 1 małe opakowanie; 150g

Surówka:
-Seler korzeniowy

– 150g

Jabłko – 1 średnia sztuka; 150g

- Olej sojowy

– ½ łyżeczki; 2,5g

- Herbata owocowa bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

Kolacja

400 kcal

5,5 WW

Płatki zbożowe z twarożkiem:
-

Ser twarogowy półtłusty – 2/5 kostki; 100g

- Jogurt naturalny 2%

tł. (PM) – 1/3 małego opakowania;

50g
-

Płatki pszenne (PZ) – 2 płaskie łyżki; 10g

Płatki żytnie (PZ) – 2 płaskie łyżki; 10g

- Sok marchwiowo-brzoskwiniowy

– 4/5 szklanki; 200ml

ESTAW III

Śniadanie

500 kcal

7 WW

Kanapka:
-Chleb graham (PZ)

– 3 kromki; 90g

- Sardynka w pomidorach

– 1 mała puszka; 100g

Sałata – 1-2 liście; 10g

- Cykoria

– 1 sztuka; 100g

Sok pomarańczowy – ½ szklanki; 125ml

- Kiwi (O)

– 1 mała sztuka; 60g

Obiad

600 kcal

8,5 WW

-Kasza gryczana (PZ)

– 4 łyżki; 60g

Bitki wołowe – 170g

Surówka z białej kapusty:

Biała kapusta – 150g

- Papryka czerwona

– ¼ dużej sztuki; 50g

- Pomidor

– ½ średniej sztuki; 50g

- Cebula

– 2 łyżki posiekanej; 20g

Oliwa z oliwek (PTŁ) – 1 łyżeczka; 5g

- Mandarynki (O)

– 3 średnie sztuki; 300g

- Herbata bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

Kolacja

400 kcal

5,5 WW

Ryż z sosem warzywnym:
-

Ryż biały paraboiled (PZ) – 4 łyżki; 60g

- Cukinia

– 200g

- Cebula

– 1 średnia sztuka; 100g

- Papryka zielona

– ½ dużej sztuki; 100g

- Pieczarki

– 100g

- Koncentrat pomidorowy

– 1 łyżka; 10g

Oliwa z oliwek (PTŁ) – 2 łyżeczki; 10g

- Herbata owocowa bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

ESTAW IV

Śniadanie

500 kcal

7 WW

Kakao na mleku:
-Kakao

– 1 łyżeczka; 5g

- Mleko 1,5%

tł. (PM) – 1 szklanka; 250ml

Kanapka:
-

Chleb żytni pełnoziarnisty (PZ) – 2 kromki; 60g

- Margaryna

(PTŁ) – 2 łyżeczki; 10g

- Szynka z piersi kurczaka

– 6 plasterków; 60g

- Cykoria

– 1 średnia sztuka; 75g

- Pomidor

– 1 średnia sztuka; 130g

- Nektarynka

– 1 sztuka; 150g

Obiad

600 kcal

8,5 WW

Zupa pomidorowa z makaronem:
-Zupa pomidorowa czysta

– 1 szklanka; 250ml

- Makaron bezjajeczny

– 2 płaskie łyżki; 30g

Morszczuk smażony saute – 2 kostki; 200g

Oliwa z oliwek (PTŁ) – 2 łyżeczki; 10g

- Ziemniaki gotowane

– 2 średnie; 150g

Surówka:
-Cykoria

– 1 średnia sztuka; 100g

Jabłko – ½ małej sztuki; 50g

- Jogurt naturalny 2%

tł. (PM) – 1/3 małego opakowania;

50g
- Herbata bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

Kolacja

400 kcal

5,5 WW

Sałatka ryżowa:
-

Ryż paraboiled (PZ) – 3 łyżki; 45g

Tuńczyk w sosie własnym – 50g

Ogórek zielony – 1 średni; 100g

- Papryka czerwona

– ¼ dużej sztuki; 50g

- Kukurydza konserwowa (W)

– 3 łyżki; 40g

Majonez (PTŁ) – 1 łyżeczka; 5g

- Herbata owocowa bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

ESTAW V

Śniadanie

500 kcal

7 WW

Owsianka na mleku:
-Mleko 0,5%

tł. (PM) – 1 kubek; 300 ml

Płatki owsiane (PZ) – 4 płaskie łyżki; 40g

Kanapka:
-Chleb graham (PZ)

– 2 kromki; 60g

Margaryna (PTŁ) – 1 łyżeczka; 5g

Kiełbasa krakowska sucha (PB) – 4 cienkie plasterki; 20g

Sałata – 1-2 liście; 10g

Ogórek zielony – 1 średni; 100g

- Papryka konserwowa

– ¼ średniej; 50g

Obiad

600 kcal

8,5 WW

Kasza jęczmienna perłowa (PZ) – 5 niepełnych łyżek; 75g

Pieczeń cielęca duszona (PB) – 120g

Surówka:
-Kapusta kiszona

– 200g

- Marchew

– 1 sztuka; 100g

Jabłko – ½ średniej sztuki; 75g

-Herbata bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

Pomarańcza – 1 średnia; 130g

Kolacja

400 kcal

5,5 WW

Sałatka:
-

Kapusta pekińska – 250g

- Papryka czerwona

– ¾ dużej sztuki; 150g

Ogórek kiszony – 1 średnia sztuka; 100g

- Cebula

– ½ średniej; 60g

- Kukurydza konserwowa (W)

– 3,5 łyżki; 50g

- Groszek konserwowy (W)

– 3,5 łyżki, 50g

Olej sojowy (PTŁ) – 1 łyżeczka; 5g

- Ocet winny

– 1 łyżeczka; 5g

Chleb mieszany słonecznikowy – 2 kromki;60g

- Herbata bez cukru

– 1 szklanka; 250g

ESTAW VI

Śniadanie

500 kcal

7 WW

Chleb razowy żytni (PZ) – 3 kromki; 90g

Twarożek z warzywami:
-Ser twarogowy chudy

– ½ kostki; 125g

Śmietana 12% tł. – 2 łyżki; 20g

- Cebula

– 1 łyżka posiekanej; 10g

Kiełki fasoli mung – 1 łyżka; 5g

Ogórek – 1 średnia sztuka; 100g

- Rzodkiewka

– ok. 5 sztuk; 50g

- Sok marchwiowo-

jabłkowo-pomarańczowy – 4/5

szklanki; 200ml

Obiad

600 kcal

8,5 WW

- Zupa grzybowa zabielana

– 1 szklanka; 250ml

Pierogi z mięsem – 4 sztuki; 160g

Surówka:
-Marchew

– 1,5 sztuki; 150g

Jabłko – ½ średniej sztuki; 75g

Olej słonecznikowy (PTŁ) – 1 łyżeczka; 5g

- Herbata bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

- Winogrona (O)

– 200g

Kolacja

400 kcal

5,5 WW

Warzywa duszone z mięsem:
- Kalarepa

– 100g

- Marchew

– 1,5 sztuki; 150g

- Papryka czerwona

– ¾ dużej; 150g

- Por

– 100g

- Ziemniaki (W)

– 3 średnie; 200g

Mięso z piersi kurczaka bez skóry (PB) – 70g

Oliwa z oliwek (PTŁ) – 1 łyżeczka; 5g

- Herbata owocowa bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

ESTAW VII

Śniadanie

500 kcal

7 WW

Kawa

zbożowa na mleku:

-Kawa

– 1 łyżeczka; 5g

- Mleko 0,5%

tł. (PM) – 1 szklanka; 250ml

Twarożek wiejski – ¾ opakowania; 150g

Chleb żytni razowy (PZ) – 3 kromki; 90g

- Truskawki (O)

– ok. 20 sztuk; 200g

Obiad

600 kcal

8,5 WW

Kasza jęczmienna pęczak (PZ) – 4 łyżki; 60g

Filet z dorsza „po grecku” – 150g

Surówka:
-

Kapusta biała – 150g

- Marchew

– ½ sztuki; 50g

Jabłko – ½ średniej sztuki; 75g

- Cebula

– 1 łyżka posiekanej; 10g

Olej słonecznikowy (PTŁ) – 1 łyżeczka; 5g

- Mandarynki (O)

– 3 małe sztuki; 150g

- Herbata bez cukru

– 1 szklanka; 250ml

Kolacja

400 kcal

5,5 WW

Zupa z soczewicy:
-Soczewica czerwona (W)

– 4 łyżki; 80g

- Cebula

– ½ średniej sztuki; 50g

- Marchew

– ½ sztuki; 50g

Korzeń pietruszki – 50g

- Por

– 50g

- Seler

– 50g

- Sok pomidorowy

– 1,5 szklanki; 375ml

IŚMIENNICTWO



Dr n.med. Janusz Ciok, „Zasady zdrowego
odżywiania dla osób z cukrzycą”, Narodowy
Program Wsparcia Osób z Cukrzycą



Dr n.med. Janusz Ciok , „Zdrowe żywienie w
cukrzycy”, Narodowy Program Wsparcia Osób z
Cukrzycą



Dr n.med. Janusz Ciok , „Aktywność fizyczna w
cukrzycy”, Narodowy Program Wsparcia Osób z
Cukrzycą



Lek.med. Jerzy Radziszowski, „ Cukrzyca typu 2.
Co to za choroba?”, Poradnik dla chorych na
cukrzycę, MediaSoftPress, Kraków 2007