A

– oznacza metodę akredytowaną

WYKAZ METOD STOSOWANYCH W LABORATORIUM BADANIA ŻYWNOŚCI I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU

1. BADANIA MIKROBIOLOGICZNE ŻYWNOŚCI

l.p.

Zakres badań

Nr normy/procedury wraz z datą wydania

Tytuł normy/procedury

01

Bacillus cereus

PN-EN ISO 7932:2005

A

Horyzontalna metoda oznaczania liczby przypuszczalnych Bacillus cereus

02

Bakterie amylolityczne

PN-A-74134-4:1998

Wyroby i półprodukty ciastkarskie. Oznaczanie liczby bakterii przetrwalnikujących
amylolitycznych.

03

Bakterie beztlenowe
przetrwalnikujące

PN-A-75052-10:1990

Przetwory owocowo-warzywne, warzywne, warzywno-mięsne. Oznaczanie obecności i miana
bakterii beztlenowych przetrwalnikujących mezofilnych.

04

Bakterie beztlenowe
przetrwalnikujące redukujące
siarczany (IV)

PN-ISO 15213:2005

Horyzontalna metoda oznaczania liczby bakterii redukujących siarczany (IV)

05

Bakterie kwaszące typu
mlekowego

PN-ISO 15214:2002

A

Horyzontalna metoda oznaczania liczby mezofilnych bakterii fermentacji mlekowej

06

Bakterie tlenowe psychrofilne

PN-ISO 17410:2004

Horyzontalna metoda oznaczania liczby drobnoustrojów psychotrofowych

07

Bakterie z grupy coli

PN- ISO 4832:2007

A

Horyzontalna metoda oznaczania liczby bakterii z grupy coli. Metoda oznaczania liczby.

PN-ISO 4831:2007

Horyzontalna metoda oznaczania liczby bakterii z grupy coli. Metoda NPL.

PN-ISO 4831:2007

Horyzontalna metoda oznaczania liczby bakterii z grupy coli. Metoda wykrywania obecności.

08

Campylobacter

PN-EN ISO 10272-1:2007 + Ap1:2008

A

PB-HŻ-M/02 Wyd.2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda Vidas

A

Horyzontalna metoda wykrywania obecności i oznaczania liczby Campylobacter. Metoda
wykrywania obecności.
Wykrywanie obecności Campylobacter w systemie Mini Vidas.

09

Candida albicans

Rozp.Min.Zdr. z dn.23.12.2002

Kryteria czystości chemicznej i mikrobiologicznej kosmetyków. Wykrywanie obecności.

10

Clostridium perfringens

PN-EN ISO 7937:2005

A

Horyzontalna metoda oznaczania liczby Clostridium perfringens

11

Drożdże

PN-ISO 21527-1:2009

Horyzontalna metoda oznaczania liczy drożdży i pleśni. Część 1: Metoda liczenia koloni w
produktach o aktywności wody wyższej niż 0,95

PN-ISO 21527-2:2009

Horyzontalna metoda oznaczania liczy drożdży i pleśni. Część 2: Metoda liczenia koloni w
produktach o aktywności wody niższej lub równej 0,95

PB-HŻ-M/03 Wyd.1 z dnia 10.01.2010 r.
Metoda płytkowa

A

Ogólne zasady oznaczania drożdży i pleśni

12

Escherichia coli

PN-ISO 16649-2:2004

A

Horyzontalna metoda oznaczania liczby β-glukuronidazo-dodatnich Escherichia coli. Metoda
oznaczania liczby.

PN-ISO 7251:2006

Horyzontalna metoda wykrywania obecności i oznaczania liczby przypuszczalnych Escherichia
coli. Metoda NPL.

PN-ISO 7251:2006

Horyzontalna metoda wykrywania obecności i oznaczania liczby przypuszczalnych Escherichia
coli. Metoda wykrywania obecności.

Procedura Bio Merieux

Wykrywanie obecności Escherichia coli O157 w systemie Mini Vidas

13

Enterobacteriaceae

PN-ISO 21528-2:2005

A

Horyzontalna metoda wykrywania i oznaczania liczby Enterobacteriaceae. Metoda oznaczania
liczby.

PN-ISO 21528-1:2005

Horyzontalna metoda wykrywania i oznaczania liczby Enterobacteriaceae. Metoda NPL.

PN-ISO 21528-1:2005

Horyzontalna metoda wykrywania i oznaczania liczby Enterobacteriaceae. Metoda
wykrywania obecności.

14

Enterokoki

PN-A-75052-13:1990

Przetwory owocowo-warzywne, warzywne, warzywno-mięsne. Oznaczanie obecności
enterokoków.

PN-A-86034-10:1993

Mleko i przetwory mleczarskie. Badania mikrobiologiczne. Enterokoki- wykrywanie obecności

15

Gronkowce chorobotwórcze
koagulazo-dodatnie
(Staphylococcus aureus)

PN-EN ISO 6888-1:2001 + A1:2004

A

Horyzontalna metoda oznaczania liczby gronkowców koagulazo- dodatnich.
Metoda oznaczania liczby.

PN-EN ISO 6888-3:2004 + AC:2005

Horyzontalna metoda oznaczania liczby gronkowców koagulazododatnich. Metoda NPL

PN-EN ISO 6888-3:2004 + AC:2005

Horyzontalna metoda oznaczania liczby gronkowców koagulazododatnich.
Metoda wykrywania obecności.

16

Liczba drobnoustrojów
tlenowych mezofilnych

PN-EN ISO 4833-1:2013

A

Horyzontalna metoda oznacznia liczby drobnoustrojów

17

Listeria monocytogenes

PN-EN ISO 11290-1:1999 + A1:2005

A

PB-HŻ-M/01 Wyd. 3 z dnia 09.07.2009r.
Metoda Vidas

A

Horyzontalna metoda wykrywania obecności i oznaczania liczby Listeria monocytogenes.
Metoda wykrywania obecności.
Wykrywanie obecności Listeria monocytogenes w systemie Mini Vidas.

PN-EN ISO 11290-2:2000
+ A1:2005 + Ap1:2006 + Ap2:2007

A

Horyzontalna metoda wykrywania obecności i oznaczania liczby Listeria monocytogenes.
Metoda oznaczania liczby.

18

Pałeczki z rodzaju Salmonella

PN-EN ISO 6579:2003

A

Horyzontalna metoda wykrywania Salmonella spp.

19

Pleśnie

PN-ISO 21527-1:2009

Horyzontalna metoda oznaczania liczy drożdży i pleśni. Część 1: Metoda liczenia koloni w
produktach o aktywności wody wyższej niż 0,95

PN-ISO 21527-2:2009

Horyzontalna metoda oznaczania liczy drożdży i pleśni. Część 2: Metoda liczenia koloni w
produktach o aktywności wody niższej lub równej 0,95

PB-HŻ-M/03 Wyd.1 z dnia 10.01.2010r.
Metoda płytkowa

A

Ogólne zasady oznaczania drożdży i pleśni

20

Próba szczelności

PN-A-75052-02:1990

A

Przetwory owocowo-warzywne, warzywne, warzywno-mięsne. Badanie szczelności opakowań
hermetycznie zamkniętych.

21

Próba termostatowa

PN-A-75052-03:1990

A

Przetwory owocowo-warzywne, warzywne, warzywno-mięsne. Badanie trwałości konserw
metodą próby termostatowej.

22

Pseudomonas aeruginosa

Rozp.Min.Zdr. z dn.23.12.2002

Kryteria czystości chemicznej i mikrobiologicznej kosmetyków. Wykrywanie obecności.

23

Yersinia enterocolitica

PN-EN ISO 10273:2005
+ Ap1:2005 + Ap2:2006

A

Horyzontalna metoda wykrywania Yersinia enterocolitica

A

– oznacza metodę akredytowaną

2. BADANIA FIZYKO – CHEMICZNE ŻYWNOŚCI

l.p.

Zakres badań

Nr normy/procedury wraz z datą wydania

Tytuł normy/procedury

01 Acesulfam K

PB-HŻ-PAS/23 Wyd.2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie kwasu benzoesowego, kwasu sorbowego, aspartamu, acesulfamu K i sacharyny
metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC

02

Alkohol – oznaczanie zawartości
gęstości i mocy

PN-A- 79529-4:2005 p.5.4

Napoje spirytusowe i spirytus butelkowany. Metody badań. Część 4: Oznaczanie gęstości i
mocy

PN-A- 79529-6:2005 p.5.2

Napoje spirytusowe i spirytus butelkowany. Metody badań. Część 4: Oznaczanie gęstości,
mocy i zawartości ekstraktu w kremach, likierach jajecznych, likierach z dodatkiem jaj oraz
likierach śmietanowych

03 Aspartam

PB-HŻ-PAS/23 Wyd.2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie kwasu benzoesowego,kwasu sorbowego, aspartamu, acesulfamu K i sacharyny
metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC

04 Azotany (III)

PN-A-75112:1992 p.3

A

Owoce,warzywa i ich przetwory. Oznaczanie zawartosci azotynów i azotanów.

PN-EN ISO 14673-1:2004 + Ap 1:2007

A

Mleko i przetwory mleczne. Oznaczanie zawartości azotanów (V) i azotanów (III).
Cz.I: metoda z wykorzystaniem redukcji kadmem i spektrometrii.

PN-EN 12014-2:2001

A

Artykuły żywnościowe. Oznaczanie zawartości azotanów i/lub azotynów. Część 2: Oznaczenie
zwartośco azotanów w warzywach i przetworach warzywnych metodą HPLC/IC.

05 Azotany (V)

PN-A-75112:1992 p.3

A

Owoce,warzywa i ich przetwory. Oznaczanie zawartosci azotynów i azotanów .

PN-EN ISO 14673-1:2004 + Ap 1:2007

A

Mleko i przetwory mleczne. Oznaczanie zawartości azotanów (V) i azotanów (III).
Cz.I: metoda z wykorzystaniem redukcji kadmem i spektrometrii.

PN-EN 12014-2:2001

A

Artykuły żywnościowe. Oznaczanie zawartości azotanów i/lub azotynów. Część 2: Oznaczenie
zwartośco azotanów w warzywach i przetworach warzywnych metodą HPLC/IC.

PN-EN 12014-2:2001

A

Artykuły żywnościowe. Oznaczanie zawartości azotanów i/lub azotynów.
Część 2: Oznaczanie zawartości azotanów w warzywach i przetworach warzywnych metodą
HPLC/IC

06

Barwniki:
wykrywanie, identyfikacja

PN-A-75101-29:1990
+ chromatografia cienkowarstwowa
wg. PZWL 1973

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych.
Wykrywanie sztucznego zabarwienia.
Chromatograficzna i mikroskopowa analiza surowców roślinnych. (pod red. E.Stahla)

PN-A-79033:1985 p.3.20
+ chromatografia cienkowarstwowa
wg PZWL 1973

Napoje bezalkoholowe . Pobieranie próbek i metody badań.
Chromatograficzna i mikroskopowa analiza surowców roślinnych. (pod red. E.Stahla)

Wydawnictwo PZH Zakład Badania Żywności i
Przedmiotów Użytku 2004

A

Wykrywanie i oznaczanie barwników Sudan i Biksyny w sproszkowanej papryce chilli i
produktach na bazie papryki chilli.

PB-HŻ-PAS/41 Wyd. z dnia 09.12.2009r.
Metoda HPLC

Oznaczanie barwników spożywczych w produktach spożywczych metodą HPLC

07 Barwniki oznaczanie ilościowe

Wydawnictwa Metodyczne
PZH Warszawa 2004r.

A

Wykrywanie i oznaczanie barwników sudan i biksyny w sproszkowanej papryce chilli i
produktach na bazie papryki chilli.

PB-HŻ-PAS/41 Wyd.1 z dnia 09.12.2009r.
Metoda HPLC

Oznaczanie barwników spożywczych w produktach spożywczych metodą wysokosprawnej
chromatografii cieczowej.

08 Białko

PB-HŻ-CH/01 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009r.
Metoda Kjeldahla

A

Produkty spożywcze. Oznaczanie zawartości azotu ogólnego metodą Kjeldahla i przeliczanie na
zawartość białka.

09 Chlorek sodu

PN-A-79011-7:1998

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Oznaczanie zawartości chlorku sodu.

PN-A –82100:1985 p.2.7

Wyroby garmażeryjne. Metody badań chemicznych.

PN-A-74108:1996 p.3.5

Pieczywo. Metody badań.

PN-A-75101- 10:1990 p. 2 + Az 1:2002

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych.
Oznaczanie zawartości chlorków.

PN-A-78509:2007 p.6.3.15

Grzyby świeże i produkty grzybowe. Metody badań.

PN-A-82112:1973 p.2.2 + Az 1:2002

Mięso i przetwory mięsne. Oznaczanie zawartości soli kuchennej.

PN-A-86739:1974

Ryby i przetwory rybne. Oznaczanie zawartości soli kuchennej.

PN-A-86950:1995 p.5.3.8 + Ap 1:2000

Majonez.

10 Cukry

PB-HŻ-CH/07 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda Bertranda

A

Produkty spożywcze. Oznaczanie zawartości cukrów.

11 Dwutlenek siarki ogółem

PN-A-75101-23:1990 p.2 + Az 2:2002
+ PN-A-79733:1996 Metoda jodometryczna

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych.
Oznaczanie zawartości dwutlenku siarki.Ocet.

PN- A-75101- 23:1990 p.3 + Az 2:2002
Metoda destylacyjna

A

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych .
Oznaczanie zawartości dwutlenku siarki.

PN-A-79120 -10:1990

Wina i miody pitne. Przygotowanie próbek i metody badań. Oznaczanie zawartości dwutlenku
siarki.

12

Ekstrakt, gęstość –
refraktometrycznie

PN-A -82100:1985 p.2.12

Wyroby garmażeryjne. Metody badań chemicznych.

PN-A-75101-02:1990 p.2
+ Az 1:2002

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych.
Oznaczanie zawartości ekstraktu ogólnego.

PN-A-79033:1985 p.3.6.1

Napoje bezalkoholowe . Pobieranie próbek i metody badań .

13 Fosfor ogólny i dodany

PB-HŻ-CH/09 Wyd.1 z dnia 07.04.2010 r.
Metoda wagowa

A

Produkty spożywcze. Oznaczenie zawartości fosforu.

PN-A-82060:1999

Mięso i przetwory mięsne. Oznaczanie zawartości fosforu.

14 Fuzle

PB-HŻ-PAS/20 Wyd. 4 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda GC

Oznaczanie fuzli w wyrobach spirytusowych metodą chromatografii gazowej

15 Histamina

PB-HŻ-PAS/32 Wyd.2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie histaminy w rybach, winach i produktach fermentacji metodą wysokosprawnej
chromatografii cieczowej.

16 Jodek/jodan potasu

PN-C-84081-34:1980

Sól (Chlorek sodowy). Oznaczanie zawartosci jodku potasowego metodą jodometryczną.

17 Kofeina

PB-HŻ-PAS/18 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie zawartości kofeiny za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej

18 Kuwertura

PN –A –88111:1998 załącznik A.3.2

Wyroby cukiernicze. Wyroby czekoladowane.

19 Kwas askorbinowy

PB-HŻ-PAS/26 Wyd. 3 z dnia 11.05.2012 r.
Metoda HPLC

Oznaczanie kwasu askorbinowego metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC

20 Kwas benzoesowy

PB-HŻ-PAS/23 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie kwasu benzoesowego,kwasu sorbowego,aspartamu,acesulfamu i sacharyny
metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC.

A

– oznacza metodę akredytowaną

21 Kwas erukowy

PB-HŻ-PAS/22 Wyd. 3 z dnia 11.05.2012 r.
Metoda HPLC

Oznaczanie rozkładu kwasów tłuszczowych oraz kwasu erukowego metodą chromatografii
gazowej

22 Kwas sorbowy

PB-HŻ-PAS/23 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie kwasu benzoesowego,kwasu sorbowego,aspartamu,acesulfamu i sacharyny
metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC.

23 Kwasy tłuszczowe

PB-HŻ-PAS/22 Wyd. 3 z dnia 11.05.2012 r.
Metoda GC

Oznaczanie rozkładu kwasów tłuszczowych oraz kwasu erukowego metodą chromatografii
gazowej.

24 Kwasowość

PN-A-86430:1967 p.2.5 + Az 2:2002

Mleko i przetwory mleczarskie. Lody. Metody badań chemicznych.

PN-A-79011-9:1998 p.2

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Oznaczanie kwasowości ogólnej.

PN-A –82100:1985 p.2.9

Wyroby garmażeryjne. Metody badań chemicznych.

PN-A-74100:1992 p.3.4

Półprodukty piekarskie. Metody badań.

PN-A-74108:1996 p.3.4.4

Pieczywo. Metody badań.

PN-A-74252:1998 p.3.3

Wyroby i półprodukty ciastkarskie. Metody badań.

PN-A-75101- 04:1990 + Az 1:2002
p.2 metoda potencjometryczna
p.3 metoda wizualna

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych.
Oznaczanie kwasowości ogólnej

PN-A-78509:2007 p.6.3.19

Grzyby świeże produkty grzybowe. Metody badań.

PN-ISO 6091:2012

Mleko w proszku. Oznaczanie kwasowości miareczkowej (metoda odwoławcza).

PN-A-86028:1978 p.3.4+ Az 2:2002

Śmietanka i śmietana. Metody badań.

PN-A-86746:1974

Przetwory rybne. Oznaczanie kwasowości ogólnej.

PN-A-79093 -3:2000 p.2.1+Ap 1:2002

Piwo.Metody badań. Oznaczanie kwasowości ogólnej.

PN- A –79033:1985
p.3.8.1 metoda potencjometryczna
p.3.8.2 metoda wizualna

Napoje bezalkoholowe. Pobieranie próbek i metody badań.

PN- A-88024:1979 p.2.1, p.2.2

Wyroby cukiernicze trwałe. Oznaczanie kwasowości.

PN-A-86950:1995 p.5.3.7+Ap 1:2000

Majonez.

Zał. 7 Rozp. Min. Rol. i Roz. Wsi z dn. 2 maja
2005r. w sprawie szczegółowego sposobu
wyrobu fermentowanych napojów winiarskich
oraz metod analiz tych napojów do celów
urzędowej kontroli pod względem jakości
handlowej (Dz. U. Nr 88, poz.748 z późn.

.

zm.)

Miareczkowanie ze wskaźnikiem (błękit bromotymolowy).

25 Kwasowość tłuszczu /WKT/

PB-HŻ-CH/10 Wyd. 1 z dnia 07.04.2010 r.
Metoda miareczkowa

A

Produkty spożywcze. Oznaczanie kwasowości tłuszczu w stopniach normalnych.

PN-EN ISO 660:2010 p.9.1

A

Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie liczby kwasowej i kwasowości.

26 Liczba kwasowa tłuszczu

PN- EN ISO 660:2010 p.9.1

A

Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie liczby kwasowej i kwasowości.

PN-A-88024:1979 p.2.5

Wyroby cukiernicze trwałe. Oznacznie kwasowości.

27

Masa netto i masa
odciekniętych owoców i warzyw

PN-A-82107:1996 p.2.3

Wyroby garmażeryjne. Badania organoleptyczne i fizyczne.

PN- A-75101- 15:1990
p.2 masa netto
p.3 masa odciekniętych

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych.
Oznaczanie masy netto i masy odciekniętych owoców i warzyw.

PN-A-78509:2007 p.6.3.17

Grzyby świeże i produkty grzybowe. Metody badań.

28 Metanol

PN-A-79529-7:2005

A

Napoje spirytusowe i spirytus butelkowany.Metody badań
Część 7:Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego.

29

Metale - zawartość

Arsen

PB-HŻ-PAS/03 Wyd.4 z dnia 11.06.2010 r.
Metoda HGAAS

A

Oznaczanie zawartości arsenu w artykułach żywnościowych metodą atomowej spektrometrii
absorpcyjnej z wykorzystaniem generacji wodorków po mineralizacji na sucho.

Chrom

PB-HŻ-PAS-09 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości chromu w artykułach żywnościowych metodą absorpcyjnej
spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Cyna

PB-HŻ-PAS/10 Wyd. 1 z dnia 28.07.2010 r.
Metoda ETAAS

Oznaczanie zawartości cyny w artykułach żywnościowych metodą atomowej spektrometrii
absorpcyjnej z atomizacją elektrotermiczną (ETAAS) po mineralizacji na mokro

Cynk

PB-HŻ-PAS/05 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości kadmu, ołowiu, cynku, miedzi, niklu, żelaza, manganu w artykułach
żywnościowych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Kadm

PB-HŻ-PAS/01 Wyd. 4 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda ETAAS

A

Oznaczanie zawartości kadmu w artykułach żywnościowych metodą atomowej spektrometrii
absorbcyjnej z atomizacją elektrotermiczną (ETAAS) po mineralizacji suchej.

PB-HŻ-PAS/04 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości kadmu i ołowiu z fazy organicznej, w artykułach żywnościowych,
metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji

PB-HŻ-PAS/05 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości kadmu, ołowiu, cynku, miedzi, niklu, żelaza, manganu w artykułach
żywnościowych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Magnez

PB-HŻ-PAS/07 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości magnezu, wapnia w artykułach żywnościowych metodą absorpcyjnej
spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Miedź

PB-HŻ-PAS/05 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości kadmu, ołowiu, cynku, miedzi, niklu, żelaza, manganu w artykułach
żywnościowych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Nikiel

PB-HŻ-PAS/05 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości kadmu, ołowiu, cynku, miedzi, niklu, żelaza, manganu w artykułach
żywnościowych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Ołów

PB-HŻ-PAS/04 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości kadmu i ołowiu z fazy organicznej, w artykułach żywnościowych,
metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

PB-HŻ-PAS/05 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości kadmu, ołowiu, cynku, miedzi, niklu, żelaza, manganu w artykułach
żywnościowych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

PB-HŻ-PAS/06 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda ETAAS

Oznaczanie zawartości ołowiu w artykułach żywnościowych metodą atomowej spektrometrii
absorpcyjnej z atomizacją elektrotermiczną (ETAAS) po mineralizacji suchej.

Potas

PB-HŻ-PAS/08 Wyd.2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości sodu, potasu w artykułach żywnościowych metodą absorpcyjnej
spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Rtęć

PB-HŻ-PAS/02 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda CVAAS

A

Oznaczanie zawartości rtęci całkowitej w artykułach żywnościowych techniką zimnych par
metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (CVAAS) po mineralizacji na mokro.

Sód

PB-HŻ-PAS/08 Wyd.2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości sodu, potasu w artykułach żywnościowych metodą absorpcyjnej
spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Wapń

PB-HŻ-PAS/07 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości magnezu, wapnia w artykułach żywnościowych metodą absorpcyjnej
spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

Żelazo

PB-HŻ-PAS/05 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda FAAS

Oznaczanie zawartości kadmu, ołowiu, cynku, miedzi, niklu, żelaza, manganu w artykułach
żywnościowych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po suchej mineralizacji.

A

– oznacza metodę akredytowaną

30

Mykotoksyny

Aflatoksyna B

1

PN-EN 14123 :2008

A

Artykuły żywnościowe. Oznaczanie aflatoksyny B

1

i sumy aflatoksyn B

1

, B

2

, G

1

i G

2

w orzechach

laskowych, orzechach ziemnych, pistacjach, figach i papryce w proszku. Metoda
wysokosprawnej chromatografii cieczowej z uzyskiwaniem pochodnej po rozdziale na
kolumnie i oczyszczaniu na kolumnie powinowactwa immunologicznego.

PB-HŻ-PAS/35 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie aflatoksyny B1oraz sumy aflatoksyn B1 B2,G1,G2 w zbożach, produktach
zbożowych i innych artykułach żywnościowych metodą wysokosprawnej chromatografii
cieczowej.

PB-HŻ-PAS/39 Wyd. 1 z dnia 05.05.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie aflatoksyny B1 w artykułach żywnościowych dla niemowląt i małych dzieci metodą
wysokosprawnej chromatografii cieczowej

Aflatoksyny B

1

, B

2

, G

1

, G

2

PN-EN 14123:2008

A

Artykuły żywnościowe. Oznaczanie aflatoksyny B

1

i sumy aflatoksyn B

1

, B

2

, G

1

i G

2

w orzechach

laskowych, orzechach ziemnych, pistacjach, figach i papryce w proszku. Metoda
wysokosprawnej chromatografii cieczowej z uzyskiwaniem pochodnej po rozdziale na
kolumnie i oczyszczaniu na kolumnie powinowactwa immunologicznego.

PB-HŻ-PAS/35 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie aflatoksyny B

1

oraz sumy aflatoksyn B

1

B

2

,G

1

,G

2

w zbożach, produktach zbożowych

i innych artykułach żywnościowych metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej.

Aflatoksyna M

1

PB-HŻ-PAS/42 Wyd. 1 z dnia 16.07.2010 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie aflatoksyny M

1

w artykułach żywnościowych metodą wysokosprawnej

chromatografii cieczowej

DON

PB-HŻ-PAS/37 Wyd. 2 z dnia 18.03.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie deoksyniwalenolu(DON) w artykułach żywnościowych metodą wysokosprawnej
chromatografii cieczowej.

Fumonizyny

PB-HŻ-PAS/36 Wyd. 2 z dnia 28.10.2008 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie fumonizyny B1 oraz fumonizyny B2 w kukurydzianych artykułach żywnościowych
metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej.

Ochratoksyna A

PN-EN 14132:2010

A

Artykuły żywnościowe. Oznaczanie ochratoksyny A w jęczmieniu i w kawie palonej.
Metoda HPLC z oczyszczaniem na kolumnie powinowactwa immunologicznego.

Patulina

Wydawnictwo PZH; Zakład Badania Żywności
i Przedmiotów Użytku 2005 r.

A

Oznaczanie patuliny w soku jabłkowym i przetworach z jabłek, w tym w produktach dla
niemowląt i małych dzieci, metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z oczyszczaniem
do fazy stałej (SPE ).

ZEA

PB-HŻ-PAS/38 Wyd. 1 z dnia 28.08.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie zearalenonu (ZEA) w artykułach żywnościowych metodą wysokosprawnej
chromatografii cieczowej.

31 Nadtlenki

PN- A –82100:1985 p 2.14

Wyroby garmażeryjne. Metody badań chemicznych.

PN-EN ISO 3960:2012

A

Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie liczby nadtlenkowej.
Jodometryczne (wizualne) oznaczanie punktu końcowego.

32 Nadzienie - zawartość

PN-A-82107:1996

Wyroby garmażeryjne. Badania organoleptyczne i fizyczne.

33 Natamycyna

PB-HŻ-PAS/44 Wyd.1 z dnia 12.10.2010r.
Metoda HPLC

Oznaczanie pozostałości natamycyny w serach dojrzewających metodą wysokosprawnej
chromatografii cieczowej.

34 Organoleptyka

PN-A-79011-2:1998 + Az 1:2000 + Az 2:2008

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Badania organoleptyczne, sprawdzanie stanu
opakowań, oznaczanie zanieczyszczeń.

PN-A-82107:1996

Wyroby garmażeryjne. Badania organoleptyczne i fizyczne.

PN-A-74013:1964

Przetwory zbożowe. Badania organoleptyczne mąki i kaszy.

PN-A-74108:1996 p.2

Pieczywo. Metody badań.

PN-A-74113:1997 + Az 1:1999

Wyroby piekarskie. Bułka tarta.

PN-A-74130:1993 p.3.4

Makaron. Pobieranie próbek i metody badań.

PN-A-74252:1998 p.4

Wyroby i półprodukty ciastkarskie. Metody badań.

PN-A-88034:1998

Chrupki. Metody badań.

PN-A-75051:1990 p.3.4

Mrożone owoce i warzywa. Pobieranie próbek i metody badań.

PN-A-78509:2007

Grzyby świeże i produkty grzybowe. Metody badań.

PN-A-78510:2007

Przetwory grzybowe. Grzyby suszone.

PN-A-86028:1978 + Az 2:2002

Śmietanka i śmietana. Metody badań.

PN-A-82056:1985

Przetwory mięsne. Konserwy. Badania organoleptyczne i fizyczne.

PN-A-82062:1988

Przetwory mięsne. Wędliny. Badania organoleptyczne i fizyczne.

PN-A-86501:1996

Przetwory jajowe chłodzone i mrożone. Wymagania i metody badań.

PN-A-86507:1991

Przetwory jajowe. Badania organoleptyczne i fizyczne.

PN-A-86528:1996

Produkty drobiarskie. Wyroby garmażeryjne gotowe z mięsa drobiowego. Wymagania i
metody badań

PN-ISO 3103 :1996

Herbata. Przygotowanie naparu do badań sensorycznych.

PN-ISO 4149:1998

Kawa zielona. Ocena węchowa i wzrokowa oraz oznaczanie zanieczyszczeń i wad.

PN-A-94019:2007

Kawa rozpuszczalna. Wymagania i metody badań.

PN-A-79528-2:2007

Destylat rolniczy i alkohol etylowy rolniczy. Metody badań. Część 2 : Ocena organoleptyczna.

PN-A-79033:1985

Napoje bezalkoholowe. Pobieranie próbek i metody badań.

PN-A-74855-2:1996

Cukier. Metody badań. Ocena organoleptyczna.

PN-A-88032:1998 + Ap1:2001

Wyroby cukiernicze. Badania organoleptyczne.

PN-A-74780:1996

Przetwory ziemniaczane. Smazone przekąski ziemniaczane.

PN-A-86950:1995 + Ap1:2000

Majonez.

PN-C-84081-11:1980

Sól (Chlorek sodowy ). Sprawdzanie barwy, wyglądu, smaku i zapachu.

PN-ISO 7301:2004

Ryż. Wymagania.

PN-R-75547:1996

Orzechy włoskie w skorupach

PN-R-75548:1996

Orzechy włoskie łuskane.

PN-R-75549:1996

Orzechy laskowe w skorupach.

A

– oznacza metodę akredytowaną

35 Pestycydy

PB-HŻ-PAS/17 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda GC

Oznaczanie syntetycznych pyretroidów w żywności pochodzenia roślinnego metodą
chromatografii gazowej.

PB-HŻ-PAS/24 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda GC

Oznaczanie pestycydów chloroorganicznych w żywności pochodzenia roślinnego metodą
chromatografii gazowej.

PN-EN12393-1,2,3:2009

A

Żywność o niskiej zawartości tłuszczu. Metody oznaczania pozostalości pestycydów za pomocą
chromatografii gazowej z wykorzystaniem detektorów selektywnych.

PN-EN 12396-1:2002

Żywność o niskiej zawartości tłuszczu. Oznaczanie pozostałości ditiokarbaminianów i
disiarczku tiuramu. Część 1: Metoda spektrometryczna.

PN-EN 14333-3:2005

A

Żywność o niskiej zawartości tłuszczu. Oznaczanie fungicydów z grupy benzimidazolu:
karbendazymu, tiabendazolu, i benomylu(jako karbendazym). Metoda HPLC z oczyszczaniem
metodą podziału w układzie ciecz-ciecz.

PN-EN 1528-1,2,3,4:2000

Żywność o wysokiej zawartości tłuszczu. Oznaczanie zawartości pestycydów i
polichlorowanych bifenyli PCBs.

36 pH

PN-A-79011-10:1998 + Az 1:2001

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Oznaczanie pH.

PN-A-74100:1992 p.3.5

Półprodukty piekarskie. Metody badań.

PN-A-75101-06:1990 + Az 1:2002

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych.
Oznaczanie pH metodą potencjometryczną.

PN-A-79093-4:2000 + Ap 1:2002

Piwo.Metody badań. Oznaczanie pH.

PN-EN 1132:1999

Soki owocowe i warzywne. Oznaczanie pH.

PN -A-88024:1979 p.2.4

Wyroby cukiernicze trwałe. Oznaczanie kwasowości. / kakao – pH /

PN-C-84081-19 :1980

Sól (chlorek sodowy). Oznaczanie pH roztworu wodnego.

37 Popiół ogólny

PB –HŻ – CH/04 Wyd.2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda wagowa

A

Produkty spożywcze. Oznaczanie zawartości popiołu ogólnego.

PN-ISO 1575:1996

Herbata. Oznaczanie popiołu ogólnego.

38 Popiół nierozpuszczalny w HCl

PB-HŻ-CH/08 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda wagowa

A

Produkty spożywcze. Oznaczanie zawartości popiołu nierozpuszczalnego w roztworze kwasu
solnego.

PN-ISO 1577:1996

Herbata. Oznaczanie popiołu nierozpuszczalnego w kwasie.

39 Sacharyna

PB-HŻ-PAS/23 Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda HPLC

A

Oznaczanie kwasu benzoesowego,kwasu sorbowego,aspartamu,acesulfamu i sacharyny
metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC.

40 Siarczany w soli

PN-C-84081.32:1980

Sól(Chlorek sodowy). Oznaczanie zawartości siarczanów metodą wagową.

41 Tłuszcz

PB-HŻ-CH/02 Wyd. 3 z dnia 09.07.2009 r.
Metoda Soxhleta

A

Produkty spożywcze. Oznaczanie zawartości tłuszczu metodą Soxhleta.

42 Wartość energetyczna

PN-A-79011-6:1998 p.3.3 + Az 1:2008
+ § 8. Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
25 lipca 2007r. w sprawie sposobu
znakowania żywności wartością odżywczą
(Dz. U. Nr 137, poz. 967 z późn. zm.)

A

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Oznaczanie wartości kalorycznej.

43 Węglowodany z wyliczenia

PN-A-79011-6:1998 p.3.3.5 + Az1:2008

A

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Oznaczanie wartości kalorycznej.

44 Woda

PB – HŻ – CH/03
Wyd. 2 z dnia 09.07.2009 r.

A

Produkty spożywcze. Oznaczanie zawartości wody lub suchej masy.

PN-A 79011-3:1998 p.2.2

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Oznaczanie zawartości wody.

PN-ISO 1573: 1996

Herbata. Oznaczanie ubytku masy w temperaturze 103°C

PN-EN ISO 712:2012

Ziarno zbóż i przetwory zbożowe. Oznaczanie wilgotosci. Metoda odwoławcza.

Wagosuszarka, temperatura 105°C

Oznaczanie zawartości wody przy użyciu wagosuszarki.

45

Związki polarne w olejach i
tłuszczach

PN-EN ISO 8420:2004 + AC:2008

Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie zawartości związków polarnych.

46

Zanieczyszczenia
ferromagnetyczne

PN-A-74016:1974 p.2.5.2

Przetwory zbożowe. Oznaczanie szkodników, ich pozostałości i zanieczyszczeń.

PN-A-74855-10:1987

Cukier. Metody badań. Oznaczanie zawartości zanieczyszczeń ferromagnetycznych.

PN-C-84081-17:1980

Sól (Chlorek sodowy). Oznaczanie zawartosci zanieczyszczeń ferromagnetycznych i
mechanicznych

PN-A-79011-2:1998 + Az 1:2000 + Az 2:2008

Koncentraty spozywcze. Metody badań, badania organoleptyczne,sprawdzanie stanu
opakowań,oznaczanie zanieczyszczeń.

47 Zanieczyszczenia mechaniczne

PN-A-79011-2:1998 + Az 1:2000 + Az 2:2008

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Badania organoleptyczne, sprawdzanie stanu
opakowań, oznaczanie zanieczyszczeń.

PN-ISO 4149:1998

Kawa zielona. Ocena węchowa i wzrokowa oraz oznaczanie zanieczyszczeń i wad.

PN-A-76100:2009

Kawa palona. Wymagania i metody badań.

PN-EN ISO 927:2001

Przyprawy. Oznaczanie zawartości substancji obcych.

PN-C-84081-17:1980

Sól (Chlorek sodowy). Oznaczanie zawartosci zanieczyszczeń ferromagnetycznych i
mechanicznych

PN-A-74130:1993 p.3.8

Makaron. Pobieranie próbek i metody badań.

PN-A-78509:2007 p. 6.2.15

Grzyby świeże i produkty grzybowe. Metody badań.

48

Zanieczyszczenia organiczne i
szkodniki

PN-A-79011-2:1998 + Az 1:2000 + Az 2:2008

Koncentraty spożywcze. Metody badań. Badania organoleptyczne, sprawdzanie stanu
opakowań, oznaczanie zanieczyszczeń.

PN-A-74016:1974

Przetwory zbożowe. Oznaczanie szkodników, ich pozostałości i zanieczyszczeń.

PN-A-74130:1993 p.3.8

Makaron. Pobieranie próbek i metody badań.

PN-A-75101-17:1990 p.3 metoda wagowa,
p.4 metoda liczbowa

Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych.
Oznaczanie zawartości zanieczyszczeń organicznych.

PN-A-78509:2007 p.6.2.13, p.6.2.14, p.6.3.13

Grzyby świeże i produkty grzybowe. Metody badań.

PN-A-78510:2007 p.6.2

Przetwory grzybowe. Grzyby suszone.

PN-ISO 4149:1998

Kawa zielona. Ocena węchowa i wzrokowa oraz oznaczanie zanieczyszczeń i wad.

PN-ISO 6667:1998

Kawa zielona. Oznaczanie ilości ziaren uszkodzonych przez szkodniki.

PN-A-76100:2009

Kawa palona. Wymagania i metody badań.

PN-ISO 7301:2004

Ryż. Wymagania.

49 Ziarna wadliwe

PN-ISO 4149:1998

Kawa zielona. Ocena węchowa i wzrokowa oraz oznaczanie zanieczyszczeń i wad.

PN-ISO 6667:1998

Kawa zielona. Oznaczanie ilości ziaren uszkodzonych przez szkodniki.

PN-ISO 10470:2009

Kawa zielona. Wykaz wad.

PN-A-76100:2009 p.7.1.3

Kawa palona. Wymagania i metody badań.

50 Żelazocyjanek potasu

PN-C-84081- 40:1980

Sól(Chlorek sodowy).Oznacznie zawartości żelazocyjanku potasowego
met.fotokolorymetryczną.

A

– oznacza metodę akredytowaną

3. BADANIA BIOLOGICZNE I BIOCHEMICZNE ŻYWNOŚCI

l.p.

Zakres badań

Nr normy/procedury wraz z datą wydania

Tytuł normy/procedury

01

GMO

sekwencja p35S CaMV,

PB-HŻ-GMO/02 Wyd .2 z dnia 04.07.2012 r.

Metoda Real – Time PCR

A

Jakościowe i ilościowe oznaczanie modyfikacji genetycznych w żywności metodą Real – Time
PCR

sekwencja tNOS,
sekwencja cp4epsps,
sekwencja gm-hra,
sekwencja pat,
sekwencja lec1,
sekwencja adh1,
sekwencja trnL;
soja GTS40-3-2,
soja A2704-12,
soja A5547-127,
soja MON89788,
soja DP305423,
soja DP356043;
kukurydza MON810,
kukurydza MON863,
kukurydza MIR604,
kukurydza Ga21,
kukurydza NK603,
kukurydza TC1507,
kukurydza Bt11,
kukurydza Bt176
sekwencja bla

PB-HŻ-GMO/03 Wyd .2 z dnia 24.11.2014 r.

Metoda Real – Time PCR

Jakościowe i ilościowe oznaczanie modyfikacji genetycznych w żywności metodą Real – Time
PCR

sekwencja bar
sekwencja p35S FMV
kukurydza T25
kukurydza 3272
kukurydza 59122
kukurydza 98140
kukurydza MON88017
kukurydza MON89034

4. BADANIA FIZYKO – CHEMICZNE PRZEDMIOTÓW UŻYTKU

l.p.

Zakres badań

Nr normy/procedury wraz z datą wydania

Tytuł normy/procedury

01

Ocena organoleptyczna

PN-EN 1230-1:2004

Papier i tektura przeznaczone do kontaktu z żywnością.Analiza sensoryczna.Część 1 : Zapach

PN-EN 1230-2 :2004

Papier i tektura przeznaczone do kontaktu z żywnością.Analiza sensoryczna.Część 2 : Obcy
smak (skaza).

02

Migracja globalna

PN-EN 1186-1:2005

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spozywczymi.Tworzywa sztuczne.
Część 1 : Przewodnik dotyczący wyboru warunków i metod badania.

PN-EN 1186-3:2005

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spozywczymi.Tworzywa sztuczne.
Część 3 : Metody badań migracji globalnej do wodnych płynów modelowych przez całkowite
zanurzenie

PN-EN 1186-5:2005

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spozywczymi.Tworzywa sztuczne.
Część 5 : Metody badań migracji globalnej do wodnych płynów modelowych przy
zastosowaniu komory pomiarowej

PN-EN 1186-7:2006

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spozywczymi.Tworzywa sztuczne.
Część 7 : Metody badań migracji globalnej do wodnych płynów modelowych przy
zastosowaniu torebki

PN-EN 1186-9:2006

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spożywczymi.Tworzywa sztuczne.
Część 9 : Metody badań migracji globalnej do wodnych płynów modelowych przez napełnienie
wyrobu.

PN-EN 1186-14:2005

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spożywczymi.Tworzywa sztuczne.
Część 14 : Metody badań w teście substytucyjnym migracji globalnej z tworzyw sztucznych w
kontakcie z produktami spożywczymi tluszczowymi przy użyciu izooktanu i etanolu 95%

03

Migracja metali:

Kadm

PN-EN 1388 – 1:2000

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spożywczymi. Powierzchnie
krzemianowe. Oznaczanie ołowiu i kadmu uwalnianego z wyrobów ceramicznych.

Ołów

PN-EN 1388 – 2:2000

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spożywczymi. Powierzchnie
krzemianowe. Oznaczanie ołowiu i kadmu uwalnianego z powierzchni krzemianowych
wyrobów innych niż wyroby ceramiczne.

04

Formaldehyd

PN-EN 1541:2003

A

Papier i tektura przeznaczone do kontaktu z żywnością.Oznaczanie zawartości formaldehydu w
wyciągu wodnym.

PN-EN ISO 4614:2005

A

Tworzywa sztuczne. Tłoczywa melaminowo-formadehydowe. Oznaczanie ekstrahowalnego
formaldehydu.

05

Oznaczanie trwałości
wybarwienia barwionej tektury
i papieru

PN-EN 646:2007

Papier i tektura przeznaczone do kontaktu z zywnością. Oznaczanie trwałosci wybarwienia
barwioneo papieru i barwionej tektury.

06

Bisfenol A

PB-HŻ-PU/01 Wyd. 1 z dnia 12.03.2012r.
Metoda HPLC

A

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spożywczymi. Migracja
specyficzna substancji z tworzyw sztucznych do wodnych płynów modelowych. Oznaczanie
bisfenolu A metodą HPLC.

07

Barwniki utleniające w farbach
do włosów

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia
16.07.2004
(Dz.U. Nr.206 poz. 2106)

A

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16.07.2004r w sprawie określenia procedur
pobierania próbek kosmetyków oraz procedur przeprowadzania badań laboratoryjnych (Dz.U.
Nr.206 poz. 2106).

08

Migracja pierwszorzedowych
amin aroamtycznych (PAA)

Wytyczne techniczne
(edycja 1, 2011).

Wytyczne techniczne dotyczące badań pierwszorzedowych amin aromatycznych z przyborów
kuchennych wykonywanych z poliamidu i formaldehydu z przyborów kuchennych
wykonywanych z melaminy (edycja 1, 2011).