dr Jarosław Wierzbicki

Układ prezentacji

I.

Ordynacja podatkowa – wprowadzenie;

II.

Zobowiązanie podatkowe, zaległość i nadpłata;



Pojęcie i sposoby powstawania zobowiązania podatkowego,



Treść i charakter prawny zobowiązania podatkowego,



Terminy w materialnym i formalnym prawie podatkowym,



Wygasanie zobowiązań podatkowych,



Zaległość podatkowa,



Nadpłata i odnośne zasady postępowania,



Odsetki skarbowe i zasady ich naliczania,



Odpowiedzialność za zobowiązania i zaległości podatkowe.

III.

Podsumowanie.

I. Ordynacja podatkowa



Charakter i zasady interpretacji prawa podatkowego;



Charakter stosunku prawno-podatkowego;



Zakres normatywny ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.

Ordynacja podatkowa (OP);



Zakres podmiotowy i przedmiotowy OP;



Odmienności postępowania podatkowego i

postępowania ogólnego w administracji.

interpretacja prawa podatkowego I



Prawo podatkowe jako gałąź prawa publicznego;



Metoda regulacji w prawie podatkowym;



Względna samodzielność prawa podatkowego w

systemie prawa;



Konstytucyjne uwarunkowania tworzenia i

interpretacji prawa podatkowego;

interpretacja prawa podatkowego II



Rodzaje wykładni prawa;



Ograniczenia wykładni prawa podatkowego;



Szczególny charakter procedury podatkowej;



Analogia w prawie i postępowaniu podatkowym;

stosunek prawno-podatkowy



Wyodrębnienie norm prawa materialnego i

formalnego;



Obowiązek podatkowy,



Zobowiązanie podatkowe.

zakres normatywny OP



Przepisy ogólne,



Orany podatkowe i ich właściwość,



Porozumienia w sprawach ustalania cen transakcyjnych,



Zobowiązania podatkowe,



Postępowanie podatkowe,



Czynności sprawdzające,



Kontrola podatkowa,



Tajemnica skarbowa,



Wymiana informacji podatkowych z innymi państwami,



Przepisy karne,



Zaświadczenia.

zakres podmiotowy i
przedmiotowy OP



Podmioty stosunku podatkowego (czynne i bierne),



Organ podatkowy,



Podatnik ,



Inne podmioty

(płatnik, inkasent, sukcesorzy, osoby trzecie ).



Przedmiot stosunku zobowiązaniowego

odmienności post. podatkowego



Cel postępowania szczególnego,



Zasady ogólne,



Podmioty na prawach strony,



Zasady obliczania terminów,



Postępowanie przed organem I instancji,



Postępowanie przed organem II instancji,

II. Zobowiązanie zaległość nadpłata



Terminy w materialnym i formalnym prawie podatkowym,



Pojęcie i sposoby powstawania zobowiązania podatkowego,



Treść i charakter prawny zobowiązania podatkowego,



Wygasanie zobowiązań podatkowych,



Zaległość podatkowa,



Nadpłata i odnośne zasady postępowania,



Odsetki skarbowe i zasady ich naliczania,



Odpowiedzialność za zobowiązania i zaległości podatkowe.

terminy w prawie podatkowym I



Materialne – przeznaczone na kształtowanie praw i
obowiązków jednostki – ich upływ powoduje
wygaśnięcie praw jednostkowych (nieprzywracalne) ,



Formalne – procesowe – ich upływ oznacza
bezskuteczność czynności procesowej,



Podziały terminów z punktu widzenia generowanych
skutków (instrukcyjne / prekluzyjne).

terminy w prawie podatkowym II



Sposób obliczania terminów,



Przywracanie terminu formalnego



Warunki,



Przesłanki,



Orzekanie.

zobowiązanie podatkowe



Sposoby powstawania:



Ex lege - zasada;



Decyzja o charakterze konstytutywnym tworząca

zobowiązanie z chwilą doręczenia

- wyjątek, regulowany bezpośrednio.



Skuteczność doręczenia (144-154c).

obowiązki uczestników postępowania



Podatnik,



Płatnik,



Inkasent,



Następca prawny,



Osoba trzecia.



Strona i uczestnicy postępowania podatkowego.

odpowiedzialność uczestników



Osobista ,



Rzeczowa,



Nieograniczona ,



Ograniczona .

treść i charakter zobowiązania



Publicznoprawny charakter,



Związek prawny (pionowy), pomiędzy wierzycielem

(podmiotem publicznym) a dłużnikiem w postaci

konkretnej wierzytelności (długu),



Konkretyzacja obowiązku materialno-prawnego z

indywidualizacją podmiotu,



Osoba, miejsce, czas i kwota.

wygasanie zobowiązań



Zapłata,



Potrącenie,



Nadpłata,



Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych,



Przedawnienie,



Umorzenie.

terminy płatności



Związane ze sposobem powstania zobowiązania

podatkowego,



Zobowiązania ex lege – ostatni dzień w którym zapłata

powinna nastąpić.



Zobowiązanie z decyzji – 14 dni od daty doręczenia

decyzji administracyjnej.

zaległość podatkowa



Podatek niezapłacony w terminie płatności,
niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na
podatek, lub ratę podatku (51).



Umarzanie zaległości podatkowej
(

mechanizm nie obejmuje uchylenia decyzji ustalającej

),



Przesłanki umorzenia,



Możliwość wielokrotnego występowania w tej samej
sprawie (brak res iudicata),



Swobodne uznanie ,



Decyzja administracyjna.

nadpłata i zasady postępowania I



Nadpłata , to kwota(72):

1.

nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;

2.

podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości
większej od należnej;

3.

zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w
decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub
w wysokości większej od należnej;

4.

zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę,
jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji
ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy
określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

5.

Jeżeli wpłata dotyczyła zaległości podatkowej, na równi z nadpłatą
traktuje się także część wpłaty, która została zaliczona na poczet
odsetek za zwłokę.

nadpłata i zasady postępowania II



Świadczenie nadpłacone;



Świadczenie nienależne.



Wymiar nadpłaty: wartość wpłaty skorygowana o wartość

należności.



Technika: samowymiar (73 §2 i 74); samowymiar i decyzja

wydawana na wniosek (74), decyzja z urzędu (74a).

nadpłata i zasady postępowania III



Wniosek

(

inicjuje postępowanie kończące się decyzja administracyjną

),



Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty lub

odmowy jej stwierdzenia,



Wyjątek – prawidłowość nie budzi wątpliwości (75§4).



Zaliczenie na poczet zaległości - postanowienie na które

służy zażalenie.

nadpłata i zasady postępowania IV



Zasady oprocentowania nadpłaty (powstanie nadpłaty

jako moment inicjujący naliczanie odsetek),



Terminy zwrotu,



Technika zwrotu,



Przedawnienie prawa do zwrotu nadpłaty.

odsetki skarbowe i ich naliczanie



Odsetki za zwłokę jako wynagrodzenie za okres
kredytowania (wymuszony i odroczenia),



Naliczane są od dnia następującego po dniu upływu
terminu płatności podatku lub terminu, w którym
płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty
podatku na rachunek organu podatkowego,



Wyłączenia,



Technika naliczania
(samonaliczanie i określanie w drodze decyzji),



Stawki.

odpowiedzialność za zobowiązania
i zaległości podatkowe I



Ustalanie odpowiedzialności jako wynik postępowania

podatkowego,



Zróżnicowanie w zakresie:



Charakteru odpowiedzialności,



Zasad postępowania w sprawie odpowiedzialności.



Odrębności obejmują zasady odpowiedzialności :

podatnika, płatnika, inkasenta, następców, osób trzecich.

odpowiedzialność za zobowiązania
i zaległości podatkowe II



Odpowiedzialność podatnika obejmuje zobowiązania

wymierzone – wynikające ze zobowiązania

podatkowego (decyzja wymiarowa).



Płatnik i inkasent odpowiadają za niewpłacenie

podatku podatnika (decyzja określająca różnicę),

odpowiedzialność za zobowiązania
i zaległości podatkowe III



Następcy prawni – uzyskują określenie wysokości

zobowiązania i zakresu odpowiedzialności,



Osoby trzecie mają przeniesione zobowiązanie – w

decyzji otrzymują zakres i treść odpowiedzialności –

wysokość kwoty do zapłaty.

odpowiedzialność za zobowiązania
i zaległości podatkowe IV



Czasowe ramy odpowiedzialności,



Przedmiotowy zakres odpowiedzialności,



Zagadnienia proceduralne ustalania

odpowiedzialności.