dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

1

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

P

UBLICZNE

P

RAWO

G

OSPODARCZE

Ć

WICZENIA

’2011/2012

TEMAT

I:

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA



PUBLICZNE PRAWO GOSPODARCZE



Prawo gospodarcze ujęte z punktu widzenia ingerencji państwa w gospodarkę

→

ingerencja państwa w gospodarkę jest szeroka, istnieje bardzo dużo form
oddziaływania państwa na sferę gospodarki

→

interwencjonizm państwowy ze względy na kryzys finansowy znów staje się modny



Prawne możliwości oddziaływania państwa na gospodarkę

→

ustanowienie monopolu, koncesje, zezwolenia, zakazy, nakazy, sankcje, wspieranie
przedsiębiorców, bezpośrednia działalność państwa



PODSTAWY KONSTYTUCYJNE

1.

ZASADA SPOŁECZNEJ GOSPODARKI RYNKOWEJ

– art. 20

→

Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej,
własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów
społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.



konstytucja zakłada paralelność tych cech



istota tej gospodarki polega na łagodzeniu społecznych skutków gospodarki
rynkowej

− 2 elementy gospodarki rynkowej – wolność działalności gospodarczej

i własność prywatna

− 2 elementy gospodarki społecznej - solidarność, dialog i współpraca

partnerów społecznych



najważniejsza w tym przepisie jest własność prywatna

− nie ma ona charakteru absolutnego, bowiem już Konstytucja przewiduje

instytucję wywłaszczenia, jako wyłom od zasady ochrony własności →
art. 21 ust. 2: Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy
jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem

− cel publiczny: precyzuje go m.in. u.g.n. i inne ustawy specjalne, np.

budownictwo mieszkaniowe, budowa dróg

2.

WOLNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

–

art. 22

→

Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze
ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.



dwojakie rozumienie:

a) zasada konstytucyjna, której adresatem jest państwo → musi ono ją

uwzględniać tworząc prawo

b) publiczne prawo podmiotowe o charakterze negatywnym

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

2

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



zakłada sferę wolną od ingerencji państwa, wynika z pozaprawnych
sfer, a prawo tylko ujmuje ją w pewne ramy → daje nam
kompetencję do działania



rozwinięcie zasady w art. 6 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej: Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności
gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem
warunków określonych przepisami prawa

3.

ZASADA PROPORCJONALNOŚCI

– art. 22 + art. 31 ust. 3

→

Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być
ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym
państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony
środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób.
Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.



zasada ta określa zakres, w jakim państwo może ingerować w te sfery



wyrok TK z 26 VI 1995r. – wskazuje na trzy elementy konieczne, aby
środek służący dla realizacji danego celu został uznany za adekwatny:

a) kryterium przydatności → czy potrzebne?
b) kryterium konieczności → czy niezbędne?
c) kryterium proporcjonalności

4. Z

ASADA SUBSYDIARNOŚCI

(

POMOCNICZOŚCI

)

- preambuła

→

(…) ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe
dla państwa oparte (…) na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia
obywateli i ich wspólnot.



państwo działa tylko wówczas, kiedy dany cel nie może być zrealizowany przez
podmiot prywatny

5.

ZASADA PAŃSTWA PRAWNEGO

– art. 2

→

Rzeczpospolita

Polska

jest

demokratycznym

państwem

prawnym,

urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.



zasada ta może pojawiać się w wielu wariantach, to z niej biorą się inne zasady



w prawie gospodarczym ma kluczowe znaczenie – oznacza, że państwo
w relacji z obywatelem jest związane przepisami prawa



rozwinięcie zasady w art. 6 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej:
Właściwy organ nie może żądać ani uzależniać swojej decyzji w sprawie
podjęcia, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej przez
zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków (…).



USTAWA O SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ



Zawiera dwie kluczowe definicje, stworzone właśnie na potrzeby tej ustawy:

1. działalność gospodarcza
2. przedsiębiorca



DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

–

art. 2

→

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana,
handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin
ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany
i ciągły.

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

3

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

1. zarobkowa – decydujący jest zamiar osiągnięcia zysku, a nie sam fakt jego

osiągania, bowiem zdarzają się przecież straty

2. zorganizowana – wówczas, gdy prowadzona zgodnie z wymogami prawa,

określonymi dla danego rodzaju działalności (spełnienie wymogów
organizacyjnych powoduje, że działalność jest zorganizowana)

3. ciągła – decyduje zamiar prowadzenia działalności w sposób ciągły

4. kryteria ekonomicznej klasyfikacji - działalność wytwórcza, budowlana,

handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie
kopalin ze złóż – wskazanie niezmiernie szerokiego zakresu, aby z poziomu
ustawowego nie ograniczać tego pojęcia

→

także działalność zawodowa – kiedyś wolne zawody znajdowały się poza tą
definicją, obecnie jest to ujednolicone

→

brak zastosowania ustawy do działalności rolniczej – art. 3: Przepisów ustawy nie
stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie (…).

→

definicja działalności gospodarczej jest maksymalnie szeroka – ALE: każda
działalność gospodarcza musi być legalna, niezabroniona przez obowiązujące
prawo, aby można mówić o działalności gospodarczej!



PRZEDSIĘBIORCA

–

art. 4



określa zakres podmiotowy ustawy



definicja ta odwołuje się do definicji działalności gospodarczej



w przeszłości posługiwano się pojęciem kupiec



pojęcie przedsiębiorcy zostało skonstruowano na potrzeby tej ustawy, nie
jest definicją uniwersalną (szersze pojęcie występuje m.in. w ustawie
o ochronie konkurencji i konsumentów czy ustawach podatkowych)

→

Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka
organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje
zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za
przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie
wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.



element podmiotowy

1. osoby fizyczne (konieczna jest pełna zdolność do czynności prawnych)
2. osoby prawne, np. spółki kapitałowe – akcyjna i z o.o.
3. jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej,

którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, np. spółki
osobowe – jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna



spółka jawna – najprostsza spółka osobowa, wspólnicy
odpowiadają całym swoim majątkiem – subsydiarnie ze spółką,
solidarnie z innymi wspólnikami



spółka partnerska – przeznaczona tylko do wykonywania wolnego
zawodu, jeden wspólnik nie odpowiada za zobowiązania
zaciągnięte przez drugiego wspólnika i błędy pracownika
pracującego pod jego kierownictwem



spółka

komandytowa

–

dwie

kategorie

wspólników:

komplementariusz

(prowadzi

sprawy

spółki,

odpowiada

subsydiarnie całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki) oraz
komandytariusz

(odpowiada

tylko

do

wysokości

sumy

komandytowej)

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

4

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



spółka komandytowo-akcyjna – zamiast komandytariuszy mamy
akcjonariuszy, którzy nie odpowiadają za zobowiązania spółki,
w stosunku do nich stosujemy przepisy dotyczące spółek
akcyjnych, ale ze względu na komplementariusza to nadal spółka
osobowa



element funkcjonalny

− wykonywanie we własnym imieniu działalności gospodarczej

→

Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie
wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

− spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, przedsiębiorcami są jej wspólnicy
− nie jest to spółka wg KSH, a jedynie stosunek zobowiązaniowy



Pojęcia przedsiębiorcy i działalności gospodarczej znajdują się także w kodeksie
cywilnym w art. 43

1

oraz 55

1

– definicje te są w miarę zbieżne z definicjami zawartymi

w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej

→

przyczyna umieszczenia: kodeks cywilny wielokrotnie różnicuje sytuację podmiotu
profesjonalnego i nieprofesjonalnego



MIKROPRZEDSIĘBIORCY, MALI I ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCY



Pojęcia te występują wszędzie tam, gdzie mowa o wspieraniu w/w przedsiębiorczości
(np. ulgi, zwolnienia)



W rzeczywistości podział ten jest zbędny, bowiem ich sytuacja bardzo rzadko jest
zróżnicowana (np. kontrola)

1.

MIKROPRZEDSIĘBIORCA

–

art. 104



przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz

operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych
2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na
koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych
2 milionów euro

2.

MAŁY PRZEDSIĘBIORCA

–

art. 105



przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz

operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych
10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na
koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych
10 milionów euro

3.

ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCA

–

art. 106



przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz

operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych
50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na
koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych
43 milionów euro



Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

5

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



SZEREG PRZEPISÓW O CHARAKTERZE HASŁOWYM



Art. 6 u.s.d.g.

→

rozwija zasadę

SWOBODY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ



swoboda działalności gospodarczej może przejawiać się na kilku płaszczyznach

a) podejmowanie
b) wykonywanie
c) zakończenie



na każdym z tych etapów swoboda ta może być ograniczona tylko
wówczas, gdy przepis prawa tak stanowi



zakaz wymagania:

− spełnienia dodatkowych warunków, nieprzewidzianych przepisami
− przedkładania oryginałów, poświadczonych kopii czy tłumaczenia, gdy

nie jest to wymagane przez prawo

→

istnieje możliwość

ZAWIESZENIA WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ



tylko wtedy, gdy przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników – dlatego też
instytucja ta w praktyce nie jest przydatna dla przedsiębiorców



ratio legis: potrzebna dla działalności sezonowych (ale: nie można umieszczać
tutaj działalności rolniczej, bo to nie jest działalność gospodarcza!)



czas: 1 mc – 24 mce, na wniosek przedsiębiorcy



zakaz wykonywania działalności gospodarczej i osiągania bieżących
przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej



prawa przedsiębiorcy w okresie zawieszenia:

1. prawo wykonywania wszelkich czynności niezbędnych do zachowania

lub zabezpieczenia źródła przychodów

2. prawo przyjmowania należności lub obowiązek regulowania zobowiązań,

powstałych przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej

3. prawo zbywania własnych środków trwałych i wyposażenia
4. prawo albo obowiązek uczestniczenia w postępowaniach sądowych,

postępowaniach

podatkowych

i

administracyjnych

związanych

z działalnością gospodarczą wykonywaną przed jej zawieszeniem

5. wykonie wszelkich obowiązków nakazanych przepisami prawa
6. prawo osiągania przychodów finansowych, także z działalności

prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej

7. może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla

przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą



art. 7 u.s.d.g.

→

POMOC PUBLICZNA



udzielana przez państwo przedsiębiorcom



instytucja prawa unijnego, w Polsce nie ma nawet na ten temat ustawy



generalnie zakazana, cały system opiera się na wyjątkach od zakazu



art. 9 u.s.d.g.

→

określa zasady działania organów administracji publicznej



organ podczas wykonywania swoich działań, w szczególności w zakresie
nadzoru i kontroli, ma obowiązek:

1. działać wyłącznie na podstawie i w granicach prawa
2. szanować uzasadnione interesy przedsiębiorcy



konsekwencja zasady państwa prawnego

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

6

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



art. 10 u.s.d.g.

→

ustanawia możliwość złożenia wniosku o wydanie

PISEMNEJ INTERPRETACJI



wniosek:

− może złożyć wyłącznie przedsiębiorca
− ograniczony zakres spraw:



interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów,
z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę
daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub
zdrowotne

− musi dotyczyć

indywidualnej sprawy przedsiębiorcy –

niedopuszczalne jest złożenie wniosku w sprawie działalności innego
przedsiębiorcy

− musi zawierać własne stanowisko w sprawie



w razie niewydania interpretacji w terminie uznaje się, że
stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku jest
prawidłowe i traktowane jest jako wiążąca interpretacja



PISEMNA INTERPRETACJA

− udzielana w drodze decyzji administracyjnej, od której przysługuje

odwołanie

− wydawana bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 30 dni od dnia

otrzymania kompletnego i opłaconego wniosku

− moc wiążąca interpretacji

a) nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, przy czym nie może on

ponieść żadnych negatywnych konsekwencji w zakresie, w jakim
zastosował się do uzyskanej interpretacji

b) jest wiążąca dla organów administracji publicznej



art. 11 u.s.d.g.

→

ustanawia obowiązek załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki



art. 12 u.s.d.g.

→

ustanawia obowiązek współdziałania

organów administracji publicznej z:



organizacjami pracodawców,



organizacjami pracowników,



organizacjami przedsiębiorców



samorządami zawodowymi i gospodarczymi



ZASADY PODEJMOWANIA I WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

1.

OBOWIĄZEK ZAREJESTROWANIA DZIAŁALNOŚCI

– art. 14

→

w Polsce istnieją dwa rejestry działalności gospodarczej:

a)

CEIDG

–

rejestracja osób fizycznych

− możliwość podjęcia działalności z chwilą złożenia wniosku o wpis

(lub później na prośbę przedsiębiorcy)

b)

KRS

–

rejestracja pozostałych podmiotów

− możliwość podjęcia działalności po uzyskaniu wpisu
− wyjątek: spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność przed

uzyskaniem wpisu

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

7

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

→

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej -

CEIDG



prowadzona w systemie teleinformatycznym



organ ewidencyjny: minister właściwy ds. gospodarki



wpis do CEIDG:

− zasada: jest dokonywany na wniosek, wyjątkowo z urzędu, gdy

przepis szczególny tak przewiduje

− wpisem jest również wykreślenie albo zmiana wpisu



wpisowi podlega m.in.: firma przedsiębiorcy, PESEL, REGON, NIP,
oznaczenie miejsca zamieszkania, data rozpoczęcia wykonywania działalności
gospodarczej, informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności
majątkowej, informacja o zawieszeniu i wznowieniu wykonywania działalności
gospodarczej, informacja o ogłoszeniu upadłości lub/i wszczęciu postępowania
naprawczego, informacja o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej
określonej we wpisie do CEIDG – art. 25



wniosek o wpis – 2 możliwości złożenia:

− za pośrednictwem formularza elektronicznego
− za pośrednictwem formularza w wybranym urzędzie gminy – osobiście

lub listem poleconym



organ gminy przekształca wniosek na formę elektroniczną
i przesyła do CEIDG nie później niż następnego dnia roboczego od
jego otrzymania



przyjmowanie, przesyłanie i niszczenie przez gminy wniosków
o wpis jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej.

− przedsiębiorca zawieszający albo wznawiający wykonywanie działalności

gospodarczej ma obowiązek złożyć wniosek o zmianę wpisu



dane zawarte w CEIDG nie mogą być z niej usunięte, chyba że ustawa stanowi
inaczej

wykreślenie wpisu ≠ usunięcie danych



wykreślenie wpisu – z urzędu minister właściwy ds. gospodarki – art. 34

− przesłanki:

1. prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania określonej we wpisie

działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę

2. stwierdzono

trwałe

zaprzestanie

wykonywanie

przez

przedsiębiorcę działalności gospodarczej

3. niezłożenie wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania

działalności gospodarczej po upływie okresu 24 miesięcy od dnia
złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania
działalności gospodarczej, po uprzednim pisemnym wezwaniu
i wyznaczeniu dodatkowego trzydziestodniowego terminu na
złożenie wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania
działalności gospodarczej;

4. utrata przez przedsiębiorcę będącego osobą zagraniczną uprawnień

do wykonywania działalności gospodarczej przysługujących na
podstawie art. 13 ust. 1 albo ust. 2

5. wpis został dokonany z naruszeniem prawa

dokonanie wpisu – czynność materialno-techniczna
wykreślenie wpisu – decyzja administracyjna

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

8

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

→

Krajowy Rejestr Sądowy –

KRS



składa się z trzech części:

1. rejestru przedsiębiorców – składa się z 6 działów
2. rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych,

fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej

3.

rejestru dłużników niewypłacalnych



stowarzyszenia będące przedsiębiorcami rejestruje się zarówno
w części 1 jak i 2



prowadzony w systemie informatycznym



organ rejestrowy: sąd rejonowy (sąg gospodarczy), obejmujący swoją
właściwością obszar województwa lub jego część

− właściwość określa się wg przepisów k.p.c. – sąd miejsca zamieszkania

lub siedziby podmiotu, którego wpis dotyczy

− postępowanie rejestrowe jest postępowaniem nieprocesowym



rejestr jest jawny – każdy ma prawo dostępu do danych w nim zawartych za
pośrednictwem Centralnej Informacji KRS



dla podmiotu wpisanego do rejestru prowadzi się odrębne akta rejestrowe
obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu – art. 9



wpis do rejestru:

− zasada: na wniosek przedsiębiorcy



składany co do zasady na urzędowym formularzu



dopuszczalne są także niebarwne formularze - wydruki
komputerowe lub kserokopie formularzy urzędowych



obowiązek uiszczenia opłaty sądowej, ewentualnie także opłaty za
ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym



niespełnienie w/w reguł skutkuje zwrotem wniosku bez
wzywania do uzupełnienia braków



może on być ponownie złożony w terminie 7 dni od daty
doręczenia zarządzenia o zwrocie, a jeżeli nie jest wówczas
dotknięty brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego
wniesienia

− wyjątkowo: z urzędu
− obowiązek wpisu nie dotyczy wyłącznie rozpoczęcia wykonywania

działalności, ale także jej zmian



wpisowi do

KRS

u służy tzw. domniemanie prawdziwości – domniemywa się, że

dane wpisane do rejestru są prawdziwe

− odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną:

1. zgłoszeniem do rejestru nieprawdziwych danych, jeżeli podlegały

obowiązkowi wpisu na wniosek przedsiębiorcy

2. niezgłoszeniem danych podlegających obowiązkowi wpisu do

rejestru w ustawowym terminie



chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo
wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą
nie ponosi odpowiedzialności

− zakaz powoływania się przez podmiot obowiązany do złożenia wniosku

o wpis do rejestru na dane, które nie zostały wpisane lub uległy
wykreśleniu z rejestru – art. 14

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

9

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

2.

OBOWIĄZEK POSIADANIA NUMERU NIP

– art. 16

→

obowiązek posługiwania się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym

→

obowiązek umieszczania

NIP

u w oświadczeniach pisemnych, skierowanych

w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów

→

na podstawie

NIP

u następuje identyfikacja przedsiębiorcy w poszczególnych

urzędowych rejestrach

3.

OBOWIĄZEK POSZANOWANIA ZASAD UCZCIWEJ KONKURENCJI

,

DOBRYCH OBYCZAJÓW

ORAZ SŁUSZNYCH INTERESÓW KONSUMENTÓW

– art. 17

4.

OBOWIĄZEK SPEŁNIENIA WARUNKÓW OKREŚLONYCH W PRZEPISACH SZCZEGÓLNYCH

→

obowiązek spełniania warunków dotyczących ochrony przed zagrożeniem życia,
zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska

→

obowiązek zapewnienia, aby czynności wymagające posiadania odpowiednich
uprawnień zawodowych były wykonywane bezpośrednio przez osobę
legitymującą się ich posiadaniem

5.

OBOWIĄZKI INFORMACYJNE

– art. 20 i 21

→

dotyczące oznaczenia towarów:



obowiązek zamieszczenia na wprowadzanym do obrotu towarze, jego
opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo
przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim:

a) określających firmę przedsiębiorcy i jego adres
b) umożliwiających identyfikację towaru.

→

dotyczące oznaczenia przedsiębiorcy:



obowiązek podania w ofercie sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość
za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub
druków bezadresowych, co najmniej następujących danych:

a) firmy przedsiębiorcy;
b) numeru identyfikacji podatkowej (NIP)
c) siedziby i adresu przedsiębiorcy

6.

OBOWIĄZKI DOTYCZĄCE TRANSAKCJI PRZEDSIĘBIORCY

– art. 22

→

nie każda transakcja przedsiębiorcy musi być dokonywana przy pomocy rachunku
bankowego

→

A

LE

:

obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności związanych z działalnością

gospodarczą za pośrednictwem rachunku bankowego istnieje w dwóch
przypadkach:



stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz



jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej
płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według



średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP ostatniego dnia miesiąca
poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.



DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA OSÓB ZAGRANICZNYCH



wyróżnia się trzy grupy osób zagranicznych i w stosunku do nich ustala się inny rygor
podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej

→

I kategoria – art. 13 ust. 1



EOG = UE + EFTA: Szwajcaria, Islandia, Norwegia i Lichtenstein



podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na terytorium RP na
takich samych zasadach jak obywatele polscy

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

10

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

→

II kategoria – art. 13 ust. 2 i 2a



obywatele państw spoza EOG, którzy jednocześnie dysponują jakimiś
indywidualnymi uprawnieniami:

1. posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej:

a) zezwolenie na osiedlenie się,
b) zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE,
c) zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone w związku

z określonymi okolicznościami z ustawy o cudzoziemcach

d) zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone,

przybywającemu na terytorium RP lub przebywającemu na tym
terytorium w celu połączenia z rodziną, członkowi rodziny

e) status uchodźcy,
f) ochronę uzupełniającą,
g) zgodę na pobyt tolerowany,
h) zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i pozostają

w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim
zamieszkałym na terytorium RP

2. korzystają w RP z ochrony czasowej,
3. posiadają ważną Kartę Polaka,
4. są członkami rodziny, w rozumieniu ustawy o wjeździe na terytorium RP,

pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw
członkowskich UE i członków ich rodzin, dołączającymi do obywateli
państw z EOG lub przebywającymi z nimi



podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na terytorium RP na
takich samych zasadach jak obywatele polscy

→

III kategoria – art. 13 ust. 3



osoby inne niż w/w



brak swobody wyboru formy prowadzenia działalności gospodarczej

− prawo podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej

wyłącznie w formie spółki:

a) komandytowej
b) komandytowo-akcyjnej
c) z ograniczoną odpowiedzialnością
d) akcyjnej

− także prawo do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź

nabywania ich udziałów lub akcji



ODDZIAŁY I PRZEDSTAWICIELSTWA PRZEDSIĘBIORCÓW ZAGRANICZNYCH



PRZEDSIĘBIORCA ZAGRANICZNY

– osoba zagraniczna wykonującą działalność gospodarczą

za granicą

→

OSOBA ZAGRANICZNA

(pojęcie szersze)

1. osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego
2. osoba prawna z siedzibą za granicą
3. jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną posiadającą zdolność

prawną, z siedzibą za granicą

osoba zagraniczna ≠ przedsiębiorca zagraniczny

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

11

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



ODDZIAŁY PRZEDSIĘBIORCÓW ZAGRANICZNYCH

–

art. 85 - 92

→

oddział – wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności
gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub
głównym miejscem wykonywania działalności



tworzone przez przedsiębiorców zagranicznych na terytorium RP na zasadzie
wzajemności

→

wykonywanie działalności gospodarczej przez oddział – warunki:



ograniczone jest wyłącznie do zakresu przedmiotu działalności przedsiębiorstwa
głównego



obowiązek

ustanowienia

osoby

upoważnionej

do

reprezentowania

przedsiębiorcy zagranicznego



obowiązek uzyskania wpisu oddziału w rejestrze przedsiębiorców (KRS)
przed rozpoczęciem działalności



obowiązek

oznaczenia

oddziału

oryginalną

nazwą

przedsiębiorcy

zagranicznego z dopiskiem „oddział w Polsce”



PRZEDSTAWICIELSTWA PRZEDSIĘBIORCÓW ZAGRANICZNYCH

–

art. 93 - 102

→

zakres działania



może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie
reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego

przedstawicielstwo ≠ przedsiębiorca



przedstawicielstwo nie może prowadzić działalności gospodarczej

→

utworzenie przedstawicielstwa



wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców
zagranicznych

− prowadzi go minister właściwy ds. gospodarki
− wpis dokonywany jest na wniosek
− o jego dokonaniu wydaje się z urzędu zaświadczenie



odmowa wpisu do rejestru przedstawicielstw - decyzja ministra właściwego
ds. gospodarki

− przesłanki:

1. utworzenie przedstawicielstwa zagrażałoby bezpieczeństwu lub

obronności państwa lub bezpieczeństwu informacji niejawnych
o klauzuli tajności „poufne” lub wyższej lub innemu ważnemu
interesowi publicznemu

2. wniosek dotyczy działalności wykraczającej poza dopuszczalny

zakres albo zawiera braki, które nie zostały usunięte
w wyznaczonym terminie, a także gdy do wniosku nie zostały
dołączone wymagane dokumenty



wykreślenie z rejestru – decyzja ministra właściwego ds. gospodarki,
po zakończeniu likwidacji

→

przedstawicielstwo mogą utworzyć również osoby zagraniczne powołane do promocji
gospodarki kraju ich siedziby, z tym że zakres działania takiego przedstawicielstwa
może obejmować wyłącznie promocję i reklamę gospodarki tego kraju (stosujemy
w/w zasady)

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

12

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



ZAKAZ WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI

przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach

oddziału bądź przedstawicielstwa

→

decyzja ministra właściwego ds. gospodarki



przesłanki:

1. oddział/przedstawicielstwo rażąco narusza prawo polskie lub nie

wykonuje obowiązku zgłaszania ministrowi wszelkich zmian stanu
faktycznego i prawnego w zakresie likwidacji lub utraty prawa
wykonywania

działalności

gospodarczej

przez

przedsiębiorcę

zagranicznego

2. nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który

utworzył oddział/przedstawicielstwo, lub przedsiębiorca ten utracił
prawo wykonywania działalności gospodarczej

3. działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu lub

obronności państwa, bezpieczeństwu informacji niejawnych o klauzuli
tajności „poufne” lub wyższej lub innemu ważnemu interesowi
publicznemu



skutek: obowiązek wszczęcia postępowania likwidacyjnego oddziału
w wyznaczonym terminie



PUNKT KONTAKTOWY



Prowadzi go minister właściwy ds. gospodarki za pośrednictwem strony internetowej



Zadania:

1. umożliwienie dopełnienia procedur związanych z podejmowaniem, wykonywaniem

i zakończeniem działalności gospodarczej na terytorium RP



m.in. umożliwienie złożenie drogą elektroniczną do właściwych organów
wniosków, oświadczeń lub notyfikacji niezbędnych do podjęcia, wykonywania
lub zakończenia działalności gospodarczej oraz uznania kwalifikacji
zawodowych

2. udzielanie informacji dotyczących m.in.



procedur i formalności wymaganych przy podejmowaniu, wykonywaniu lub
zakończeniu działalności gospodarczej na terytorium RP, ogólnych zasad
świadczenia usług, sposobów i warunków dostępu do rejestrów publicznych
i publicznych

baz

danych

dotyczących

działalności

gospodarczej

i przedsiębiorców, praw i obowiązków pracowników i pracodawców (art. 22b)



adresów stron internetowych punktów kontaktowych w innych państwach
(art. 22d)



dr Biliński: bez sensu, że uregulowano to na poziomie ustawowym, z przepisów tych nie
wynika żaden konkretny obowiązek (tendencja do nadregulacji)



KONTROLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEDSIĘBIORCY

→

Formalnoprawne wymogi przeprowadzenia kontroli określa rozdział V ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej + ustawy szczególne



ZAWIADOMIENIE PRZEDSIĘBIORCY O ZAMIARZE WSZCZĘCIA KONTROLI

– art. 79

→

Wszczęcie kontroli – po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od
dnia doręczenia zawiadomienia



Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem
7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

13

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

→

Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia
zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia



WYKONYWANIE CZYNNOŚCI KONTROLNYCH

– art. 79a

→

pracownik organu kontroli



po okazaniu legitymacji służbowej upoważniającej do wykonania takich
czynności oraz



po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli (wyznacza zakres
przedmiotowy kontroli)

→

konieczna jest obecność przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej – art. 80



wyjątkowo, gdy w/w nieobecni:

− pracownik kontrolowanego lub
− powołany świadek będący funkcjonariuszem publicznym niebędącym

pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę



możliwość przeprowadzenia czynności kontrolnych pod nieobecność w/w osób
w przypadkach określonych w art. 80 ust 2

→

czynności kontrolne – art. 80a



miejsce – siedziba kontrolowanego lub miejsce wykonywania działalności
gospodarczej



czas – godziny pracy lub czas faktycznego wykonywania działalności
gospodarczej przez kontrolowanego

→

zasada: nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli
działalności przedsiębiorcy



CZAS TRWANIA KONTROLI

→

zasada: czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym
roku kalendarzowym nie może przekraczać:



w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych



w odniesieniu do małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych



w odniesieniu do średnich przedsiębiorców – 24 dni roboczych



w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców – 48 dni roboczych

→

przedłużenie czasu kontroli możliwe jest tylko z przyczyn niezależnych od organu
kontroli i wymaga uzasadnienia na piśmie



ŚRODKI ZASKARŻENIA

→

prawo sprzeciwu przedsiębiorcy wobec podjęcia i wykonywania czynności
z naruszeniem przepisów ustawy – art. 84c



sprzeciw wnoszony jest na piśmie wraz z uzasadnieniem do organu kontroli
w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli



obowiązek pisemnego zawiadomienia kontrolującego o wniesieniu sprzeciwu –
skutek: wstrzymanie czynności kontrolnych

→

Organ kontroli w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania rozpatruje
sprzeciw oraz wydaje postanowienie o:

1. odstąpieniu od czynności kontrolnych lub
2. kontynuowaniu czynności kontrolnych.

− Na w/w postanowienia przedsiębiorcy przysługuje zażalenie w terminie

3 dni od dnia ich otrzymania

− rozstrzygnięcie zażalenia następuje w drodze postanowienia, nie

później niż w terminie 7 dni od dnia jego wniesienia

− nierozpatrzenie sprzeciwu bądź zażalenia w terminie oznacza

przychylenie się do żądań przedsiębiorcy

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

14

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

TEMAT

II:

REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

–

ZAGADNIENIA OGÓLNE



REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ



Formy reglamentacji

1.

KONCESJE



udzielane w takich sferach działalności, które uprzednio były objęte
monopolem ze strony państwa – zatem tam, gdzie udzielana jest koncesja,
istnieje ogólny zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, który to zakaz
koncesja uchyla

2.

ZEZWOLENIA



w przeciwieństwie do koncesji nie dotyczą kluczowych, strategicznych z punktu
widzenia państwa, obszarów prowadzenia działalności gospodarczej

3.

WPIS DO REJESTRU DZIAŁALNOŚCI REGULOWANEJ



Każda forma reglamentacji to forma ograniczenia swobody działalności gospodarczej,
a każde ograniczenie:



musi zostać dokonane w drodze ustawy



musi być zgodne z zasadą proporcjonalności



może nastąpić tylko ze względu na ważny interes publiczny



zasada: koncesja, zezwolenie, wpis do rejestru działalności regulowanej uprawniają do
wykonywania działalności gospodarczej na terenie całego kraju i przez czas
nieokreślony – art. 75a

→

Wprowadzenie wyjątku od zasady jest dopuszczalne tylko w przepisach ustaw
odrębnych wyłącznie ze względu na nadrzędny interes publiczny



KONCESJE



OBSZARY KONCESJONOWANIA W

P

OLSCE

– art. 46 ust. 1

1. poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż,

bezzbiornikowe

magazynowanie

substancji

oraz

składowanie

odpadów

w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych

2. wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót

paliwami i energią

3. wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami

i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym

4. ochrona osób i mienia



albo zabezpieczenie techniczne (np. alarmy)



albo zabezpieczenie fizyczne – wówczas konieczność posiadania licencji
agenta ochrony

− zamęt terminologiczny:

a) licencja jako potwierdzenie spełnienia pewnych kwalifikacji

zawodowych (tutaj)

b) licencja jako środek reglamentacji działalności gospodarczej (np.

w prawie kolejowym)

5. rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych



ustawa o Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji przewiduje bardzo wiele
modyfikacji reguł ogólnych

6. przewozy lotnicze
7. prowadzenie kasyna gry

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

15

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



Dopuszczalność wprowadzenia

INNYCH KONCESJI

– art. 46 ust. 3

→

trzy przesłanki:

1. Tylko w dziedzinach działalności gospodarczej mających szczególne

znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywatela albo inny
ważny interes publiczny

2. Tylko w przypadku, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna

lub po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia

3. Konieczność zmiany ustawy o swobodzie działalności gospodarczej



ORGAN KONCESYJNY

–

art. 47

→

Definicja: organ administracji publicznej upoważniony na podstawie ustawy do
udzielania, odmowy udzielania, zmiany i cofania koncesji

→

minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej
wymagającej uzyskania koncesji ← co do zasady



konsekwencje:

a) brak odwołania od decyzji ministra

–

przysługuje wniosek o ponowne

rozpatrzenie sprawy

b) wydaje się niewiele koncesji z uwagi na fakt, że tylko jeden organ w całej

Polsce ma kompetencje do ich udzielenia

→

w/w rozstrzygnięcia ministra zapadają w drodze decyzji administracyjnej
(zwykle jest to decyzja uznaniowa)



dwie szczególne sytuacje w postępowaniu o udzielenie koncesji:

1. ograniczona liczba koncesji – art. 51



konieczność ogłoszenia tego faktu w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor
Polski”

2. większa liczba chętnych niż koncesji – art. 52-55



konieczność zarządzenia

PRZETARGU

, którego przedmiotem jest udzielenie

koncesji

− przesłanka: liczba przedsiębiorców, spełniających warunki do udzielenia

koncesji i dających rękojmię prawidłowego wykonywania działalności
objętej koncesją jest większa niż liczba koncesji przewidzianych do
udzielenia



przetarg przeprowadza organ koncesyjny



wybór ofert następuje w liczbie zgodnej z liczbą przewidzianych do udzielenia
koncesji – decyduje wysokość zadeklarowanej opłaty za udzielenie koncesji



nadanie klauzuli poufności w postępowaniu koncesyjnym – art. 55

− zastrzeżenie

poufności

informacji

stanowiących

tajemnicę

przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji następuje na wniosek przedsiębiorcy

− informacje te nie mogą być udostępniane innym uczestnikom

postępowania bez zgody przedsiębiorcy przekazującego informacje



ODMOWA UDZIELENIA KONCESJI

→

ze sformułowania „może” wynika uznaniowość cofnięcia koncesji

→

duży luz decyzyjny + luz interpretacyjny klauzul generalnych

→

przesłanki odmowy – art. 56

a) przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej

objętej koncesją określonych w ustawie lub warunków podanych do
wiadomości przedsiębiorcom

b) zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

16

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

c) jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu udzielono koncesji innemu

przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom

d) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.



COFNIĘCIE KONCESJI

→

związane z kontrolą działalności gospodarczej



przesłanki obligatoryjne – art. 58 ust. 1 i 2

a) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania

działalności gospodarczej objętej koncesją

b) przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej

koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał
wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją

c) przedsiębiorca rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne

warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej,
określone przepisami prawa

d) przedsiębiorca w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego

lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub
z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją



przesłanki fakultatywne – art. 58 ust. 3

a) zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa

obywateli

b)

ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy.



PROMESA KONCESJI

→

Przyrzeczenie wydania koncesji – art. 60



udzielane przedsiębiorcy, który zamierza podjąć działalność gospodarczą
wymagającą uzyskania koncesji



Służy łagodzeniu przepisów o koncesji



Okres ważności – min 6 mcy

→

W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na
wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie



Wyjątki – prawo odmowy udzielenia koncesji:

1. uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy
2. wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w promesie
3. przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności

gospodarczej objętej koncesją określonych w ustawie lub warunków
podanych do wiadomości przedsiębiorcom

4. zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli



ZEZWOLENIE



Brak ogólnego postępowania zezwoleniowego – odesłanie do ustaw szczególnych

→

Przykłady:



Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi



Ustawa – Prawo farmaceutyczne



Ustawa – Prawo pocztowe



Ustawa – Prawo bankowe



Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi



Ustawa o transporcie drogowym



Co do zasady udzielenie zezwolenia ma formę decyzji związanej – spełnienie przez
przedsiębiorcę wymaganych przesłanek skutkuje otrzymaniem zezwolenia

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

17

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



WPIS DO REJESTRU DZIAŁALNOŚCI REGULOWANEJ



Najłagodniejsza forma ograniczania swobody działalności gospodarczej – wpis jest
czynnością materialno-techniczną ≠ decyzja administracyjna



Konieczny, gdy przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności
gospodarczej jest działalnością regulowaną

→

Rejestry tworzone są na podstawie odrębnych ustaw



Nie ma jednego rejestru – jest ich tyle, ile ustaw je przewidujących



Rejestr działalności regulowanej ≠ rejestr przedsiębiorców

→

Rejestry są jawne



Wpisu dokonuje organ prowadzący rejestr działalności regulowanej – art. 65

→

Przesłanki:

1. Wniosek przedsiębiorcy o wpis do rejestru
2. Oświadczenie przedsiębiorcy o spełnieniu warunków wymaganych do

wykonywania danej działalności – na piśmie

→

Organ ma obowiązek dokonać wpisu z terminie 7 dni od dnia wpływu wniosku

→

Brak wpisu w terminie – prawo rozpoczęcia działalności po upływie 14 dni od dnia
wpływu wniosku



DZIAŁALNOŚĆ REGULOWANA

– działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga

spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

18

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

TEMAT

III:

DZIAŁALNOŚĆ KOMUNALNA



GOSPODARKA KOMUNALNA

→

Zwrot ten odnosi się do działalności wszystkich jednostek samorządu
terytorialnego, a nie tylko do gminy



niektóre ustawy odnoszą to pojęcie wyłącznie do gminy



ZADANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO



zgodnie z art. 163 Konstytucji, zadania samorządu terytorialnego to zadania
publiczne



podział zadań:

1. zadania własne - zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty

samorządowej (wynikają z ustaw samorządowych)



w tym zakresie mamy do czynienia z gospodarką komunalną

2. zadania zlecone – inne zadania publiczne, zlecone w drodze ustawy szczególnej, gdy

wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa



Ustawa o gospodarce komunalnej określa zasady i formy gospodarki komunalnej
jednostek samorządu terytorialnego, polegające na wykonywaniu przez te jednostki
zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty
samorządowej – art. 1 ust. 1



Ustawy samorządowe wskazują zarówno na zadania własne, jak i zlecone:

1. zadania własne – każda z ustaw samorządowych zawiera przykładowy katalog:



każda j.s.t.

− m.in. edukacja publiczna, ochrona zdrowia, pomoc społeczna, kultura,

zagospodarowanie

przestrzenne,

gospodarka

nieruchomościami,

ochrona środowiska, gospodarka wodna, transport zbiorowy, drogi
publiczne, kultura fizyczna i turystyka, telekomunikacja, polityka
prorodzinna, porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli



GMINA

-

art. 7

− m.in. wodociągi i zaopatrzenie w wodę, kanalizacja, usuwanie

i oczyszczanie

ścieków

komunalnych,

gminne

budownictwo

mieszkaniowe, targowiska i hale targowe, cmentarze gminne



POWIAT

–

zadania o charakterze ponadgminnym - art. 4

− m.in. sprawy z zakresu geodezji, kartografii i katastru, rolnictwa,

leśnictwa i rybactwa śródlądowego, wspieranie osób niepełnosprawnych,
administracja architektoniczno-budowlana, ochrona praw konsumenta,
obronność,

przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku

pracy



WOJEWÓDZTWO

–

zadania o charakterze wojewódzkim - art. 14

− m.in. modernizacja terenów wiejskich, ochrona przeciwpowodziowa,

ochrona praw konsumentów, obronność,

przeciwdziałanie bezrobociu

i aktywizacji lokalnego rynku pracy,

ochrony roszczeń pracowniczych

w razie niewypłacalności pracodawcy

2. zadania zlecone

a) z zakresu administracji rządowej
b) z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych

oraz referendów

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

19

AUTOR: ANITA SZKURŁAT



sposób wykonywania zadań przez j.s.t.:

→

tworzenie jednostek organizacyjnych

→

zawieranie umów z innymi podmiotami



GOSPODARKA KOMUNALNA



GOSPODARKA KOMUNALNA

obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności

publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb
ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych – art. 1 ust. 2

→

uszczegółowienie pojęcia

→

problem: czy to działalność gospodarcza?

a) Nie wg prof. Gronkiewicz-Waltz
b) Tak wg prof. Snażyka

− Samo nastawienie gospodarki komunalnej za zaspokajanie zbiorowych

potrzeb ludności nie przekreśla celu pobocznego tj. zarobku

− Wniosek z art. 1 ust. 2 – zakres gospodarki komunalnej to realizacja

zadań o charakterze użyteczności publicznej, ale nie tylko, bowiem może
się zdarzyć, iż j.s.t. działają poza tą sferą

gospodarka komunalna ≠ zadania użyteczności publicznej



Działalność j.s.t.

POZA SFERĄ UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

→

Podlega ograniczeniom ze względu na zasadę subsydiarności (pomocniczości)

→

GMINA



art. 9 ust. 2 – gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić
działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze
użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej
ustawie

− odesłanie do ustawy o gospodarce komunalnej, która określa przypadki,

kiedy gmina może działać poza sferą użyteczności publicznej



art. 10 ust. 1 – poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki
prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli łącznie zostaną spełnione
następujące warunki

1. istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku

lokalnym

2. występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływa ujemnie

na poziom życia wspólnoty samorządowej, a zastosowanie innych działań
i wynikających z obowiązujących przepisów środków prawnych nie
doprowadziło do aktywizacji gospodarczej, a w szczególności do
znacznego ożywienia rynku lokalnego lub trwałego ograniczenia
bezrobocia



przypadki wyjątkowe – art. 10 ust. 2 i 3

− zbycie składnika mienia komunalnego mogącego stanowić wkład

niepieniężny gminy do spółki albo też rozporządzenie nim w inny sposób
spowoduje dla gminy poważną stratę majątkową

− posiadanie przez gminę akcji lub udziałów spółek zajmujących się

czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością
doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu
terytorialnego, a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy, w tym
klubów sportowych działających w formie spółki kapitałowej

dr

M

ICHAŁ

B

ILIŃSKI

PPG

–

ĆWICZENIA

’2011/2012

20

AUTOR: ANITA SZKURŁAT

→

POWIAT



art. 6 ust. 2 - powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej
wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej

− generalny zakaz wykraczania poza sferę działalności użyteczności

publicznej w ustawie o samorządzie powiatowym

→

WOJEWÓDZTWO



art. 13 ust. 2 - Poza sferą użyteczności publicznej województwo może tworzyć
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz przystępować do
nich, jeżeli działalność spółek polega na:

1. wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych, wydawniczych
2. wykonywaniu działalności w zakresie telekomunikacji

− wyraźnie ograniczony zakres dopuszczalności działalności poza

sferą użyteczności publicznej w ustawie o samorządzie
województwa



FORMY ORGANIZACYJNE



Działalność w sferze użyteczności publicznej

→

Katalog przykładowy w ustawie o gospodarce komunalnej – art. 2

1. Samorządowy zakład budżetowy
2. Spółki prawa handlowego



Działalność poza sferą użyteczności publicznej

→

Wyłącznie spółki prawa handlowego



Przyjmuje się, że nie chodzi o każdą spółkę, ale o spółki kapitałowe, tj. akcyjną
lub z o.o.



Działalność wykraczająca poza zadania o użyteczności publicznej nie może być
prowadzona w formie samorządowego zakładu budżetowego - art. 7



Modyfikacja przepisów KSH – art. 10a

→

W spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego działa rada nadzorcza



Kadencja członka rady nadzorczej w spółkach z większościowym udziałem j.s.t.
trwa 3 lata.



Członkowie rady nadzorczej, reprezentujący w spółce j.s.t., są powoływani
spośród osób, które złożyły egzamin w trybie przewidzianym w przepisach
o komercjalizacji i prywatyzacji

→

Członków zarządu spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego powołuje
i odwołuje rada nadzorcza