Martwy szczur, zdechła ropucha lub

nieżywy ptak - wokół aż roi się od padli-
ny, a raczej roiłoby się, gdyby nie owady
nekrofagi, a wśród nich żuki grabarze.
Niech tylko pojawi się coś martwego, a
wyczują padlinę z daleka, nawet z odle-
głości 3-4 km, i natychmiast się pojawia-
ją, żeby ją wypatroszyć, obrobić i objeść
do kości.

Jeśli chodzi o żuki grabarze, to są one

największe wśród naszych trupojadów; w
zależności od gatunku mierzą 20-30 mm
długości. Najliczniejszy jest

grabarz pospolity,

rozpoznawalny po pomarańczowych prze-
paskach na czarnych pokrywach.

Korzystając z prac entomologów, usta-

liłem, że pogrzeb kosa w ogródku odbywał
się następująco. Zakopała go para żuków
z zamiarem wykorzystania na pokarm dla
potomstwa i dla siebie. Żuki rozpulch-
niały ziemię i usuwały ją spod ptaka, co
sprawiało wrażenie, że stopniowo zapa-
dał się w grobie. Gdy był już na odpo-
wiedniej głębokości, grabarze przysypały
go ziemią, którą wcześniej usunęły spod
niego.

Gdyby kos leżał nie na ziemi, lecz na

czymś twardym, np. na płycie cemento-
wej, to prawdopodobnie żuki przesunęły-
by go na miękką glebę, która nadaje się do
kopania. Są silne, mogą przenosić padlinę
ważącą nawet 100 g. Może być przesunię-
ty nawet wąż ważący znacznie powyżej
100 g, z tym że wówczas współpracują
ze sobą dwie pary, które później dzielą
się padliną.

Znakomity francuski entomolog-ama-

tor Jean H. Pabre, obserwując życie tych
owadów, odnotował

zdumiewające fakty.

Żuki potrafiły odwalić nieduży kamień,

który znajdował się na padlinie, i dopiero
wtedy przystępowały do jej zakopywania.
Innym razem martwego kreta przywią-
zano do ,,rożna” sporządzonego z drew-
nianych widełek i poziomego kijka. Po

niedługim czasie rafia została przegryzio-
na, a gdy padlina spadła na ziemię, żuki
natychmiast ją zakopały. Poradziły sobie
też ze zdjęciem martwej myszy, która kilka
centymetrów nad ziemią została wplątana
w krzew macierzanki.

Wracając do pogrzebu kosa: już po za-

kopaniu go żuki swoją wydzieliną spra-
wiły, że ptak został pozbawiony piór z
wyjątkiem lotek, skrzydeł i ogona. Teraz
owady mogły się posilić i rozpocząć ko-
pulację.

Gdyby po kilku dniach dokonać eks-

humacji kosa, widok byłby odrażający:
pozbawiona piór padlina zamieniła się
w zielonkawą papkę, w której żerowały
larwy i ich rodzice.

Grabarze gustują nie tylko w martwych

ptakach, równie ochoczo zabierają się do
gadów, płazów, ssaków, a jeśli mają okazję
- to również do ryb. Za ich sprawą każde-
go dnia pod ziemią

znikają tony padliny.

Czasem wystarczy przewrócić mart-

wego szczura lub jeża, żeby zobaczyć
,,mrowisko” pożeraczy trupa, a wśród nich
mniejsze od grabarzy, czarne i płaskie
omarlice.

Pierwsze lekcje biologii brałem na

pastwisku pod lasem. Jakże ciekawe!
Tam właśnie mogłem obserwować innych
sprzątaczy. Gdy któregoś dnia przypadko-

ŚWIAT WOKÓŁ NAS

Któregoś dnia w ogródku zobaczyłem martwego kosa. Gdy nas-
tępnego dnia poszedłem go zakopać, ptaka nie było. Uprzedziły
mnie żuki grabarze.

Wobec faktu nagromadzenia się

potężnych, wręcz niemożliwych do
wykorzystania zapasów materiałów
prasowych (dotyczy to zwłaszcza
nauczycielskich scenariuszy lekcji
i inscenizacji ekologicznych), re-
dakcja zawiesza – aż do odwołania
– przyjmowanie niezamówionych
materiałów.

Jak zawsze, z radością będziemy

witać artykuły uczniowskie, także re-
lacje o ekologicznych inicjatywach
szkół – wyłącznie na dyskietkach,
płytach CD lub e-mailem – i oczywiś-
cie listy naszych Czytelników. Przy
przesyłkach e-mailowych prosimy
podawać również adres pocztowy.

U

UW

WA

AG

GA

A!

!

Informacja

dla

dla

autorów

!

ZDJĘCIA ilustrujące dokonania

- wyłącznie w oryginale (nie kse-
rokopie), na dyskietce, na płycie
CD lub e-mailem w formie plików
graficznych, np. z aparatu cyfro-
wego.

! OBJĘTOŚĆ informacji o wszel-

kich inicjatywach i imprezach
szkolnych zdecydowanie nie może
przekraczać 1,5 - 2 stron tekstu
(dłuższe nie będą przyjmowane).

"

PODPISY autorów wraz z adre-

sem (prosimy o podawanie rów-
nież województwa) muszą być
podane zarówno pod tekstem, jak
i na fotografiach.

#

TEKSTY przysłane pocztą bez

dołączonej dyskietki lub płyty CD,
(sam wydruk komputerowy) lub
niepodpisane (również niepodpi-
sane zdjęcia) nie będą przez redak-
cję wykorzystane do druku.

PRZYPOMINAMY!

Redakcja nie przyjmuje mate-

riałów już publikowanych lub wys-
łanych równocześnie do innych
gazet, nie zwraca niezamówionych
tekstów, zastrzega sobie prawo
skrótów, zmian tytułów oraz innych
poprawek w nadesłanych artyku-
łach.

WSZELKIE PRZEDRUKI WYŁĄCZ-

NIE ZA ZGODĄ REDAKCJI.

Przedstawienia oparte na sce-

nariuszach z ,,Ekoświata'' muszą
być poprzedzone informacją: Sce-
nariusz zaczerpnięto z miesięczni-
ka ,,Ekoświat''.

WIELKA

małych

WIELKA

małych

PAPIER

EKOLOGICZNY

8

MARZEC 2006

NR 3 (152)