Mahamudra

Tylko nieograniczona, otwarta,

ś

wiadoma przejrzysto

ść

W

ś

ród czterech buddyjskich szkól Tybetu najdobitniejszy nacisk na medytacje kładzie

linia Kagyu. Jest linia, w której istnieje przekaz nauk Milarepy, którego sprawno

ść

w

praktyce została tu niezłomnie utrzymana. Kagyupowie praktykuj

ą

Mahamudre, za

ś

Ningmapowie Maha Ati. Nazwy te róznia si

ę

wprawdzie, jednak oba systemy maja te

sama warto

ść

. Co oznacza słowo "Mahamudra"? Maha dosłownie znaczy wielka, co

wskazuje, ze ta metoda medytacji jest najwy

ż

sza i najpo

ż

yteczniejsza. Mudra ma - jak

wiele słów w sanskrycie - du

ż

o ró

ż

nych znacze

ń

. Najcz

ęś

ciej rozumiana jest jako

potwierdzaj

ą

ca piecz

ęć

Buddy, jego gwarancja, ze nie ma niczego, co by ja

przewy

ż

szało - ze poza Mahamudra nie istnieje nic gł

ę

bszego ani lepszego.

W tradycji Kagyu mówi si

ę

o trzech rodzajach Mahamudry. S

ą

to stopnie odpowiadaj

ą

ce

zró

ż

nicowanym potrzebom i zdolno

ś

ciom ró

ż

nych ludzi.

Mahamudra Sutr
Pierwszy rodzaj odnosi si

ę

do Madjamiki, blisko zwi

ą

zanej z filozofia Wielkiej

Ś

rodkowej

Drogi. Umo

ż

liwia ona łagodne i stopniowe dotarcie do do

ś

wiadczenia Mahamudry.

Ć

wiczenie zaczyna si

ę

tu od medytacji uspokojenia umysłu, która najpierw wykorzystuje

celowo pojawiaj

ą

cy si

ę

obraz w umy

ś

le, a potem, ju

ż

bez niego, pozwala umysłowi na

uspokojenie. Dla badania prawdziwej natury zjawisk naucza si

ę

tez medytacji b

ę

d

ą

cej

poł

ą

czeniem powy

ż

szej z inna, analityczna, posługuj

ą

ca si

ę

inteligentna

ś

wiadomo

ś

ci

ą

umysłu. Kiedy nauczyciel zobaczy, ze ucze

ń

opanował ju

ż

te umiej

ę

tno

ść

, wprowadza go

w rozpoznawanie prawdziwej natury umysłu. Mo

ż

e to nast

ą

pi

ć

po kilku miesi

ą

cach, ale i

po wielu latach. Ta metoda Mahamudry opiera si

ę

na sutrach Mahajany i ofiarowuje

dłu

ż

sza, ale bezpieczniejsza drog

ę

do o

ś

wiecenia.

Szkoła Kagyu, jako jedyna ze szkól, proponuje jeszcze inna form

ę

Mahamudry Sutr,

wywodz

ą

ca si

ę

od Gampopy. Pokazał on, w jaki sposób mo

ż

na poł

ą

czy

ć

Drog

ę

Sutr z

Mahamudra w jedna

ś

cie

ż

k

ę

, wolna od ogranicze

ń

, jakie zmuszeni s

ą

na siebie

przyjmowa

ć

tantryczni praktykuj

ą

cy; musza oni z reguły dotrzymywa

ć

licznych samaja,

czyli slubowan tantrycznych.

Pierwotne nauki Buddy do tej

ś

cie

ż

ki zapisane s

ą

w sutrze Samadhirja. Mo

ż

emy tam

przeczyta

ć

o proroctwie Buddy dotycz

ą

cym pojawienia si

ę

Gampopy i zapowiedzi, i

ż

wprowadzi on i rozszerzy te metod

ę

, doprowadzaj

ą

c tysi

ą

ce ludzi do o

ś

wiecenia. Mówi

sie/ ze gdy Gampopa zaczai jej naucza

ć

- nawet sarny wyszły z lasu, by go słucha

ć

-

podobnie jak uczyniły to, kiedy Budda Siakjamuni nauczał po raz pierwszy w Sarnim
Parku.

Mahamudra Tantr
Kolejny rodzaj Mahamudry jest szczególnie zwi

ą

zany z tantrami. Tutaj otrzymuje si

ę

najpierw inicjacje, potem medytuje si

ę

na ciało i mandale okre

ś

lonego jidama, a tak

ż

e

recytuje jego mantre. Poprzez te duchowo stworzone symbole umysł zostaje
oczyszczony i przekształcony. Prowadzi to do dalszych praktyk, takich jak "Sze

ść

Jog

Naropy", które uzupełniaj

ą

te transformacje i powoduj

ą

rozpoznanie Mahamudry. Metoda

ta odpowiada medytacjom trekczo i thogal w systemie Maha Ati.

Mahamudra Esencji
Mahamudra Esencji, trzeci rodzaj, nie ma z poprzednimi dwoma nic wspólnego. Na
poziomie Madjamaki stabilne zaufanie praktykuj

ą

cego do umysłu jest efektem

intensywnych bada

ń

, które prowadza do zrozumienia Mahamudry. W Mahamudrze Tantr

praktykuj

ą

cy pracuje z jidamami i wykonuje

ć

wiczenia jogi. Tutaj nic takiego nie jest

Strona 1 z 3

Droga Mahamudry cz. 4

2009-09-12

potrzebne: nauczyciel jest o

ś

wiecony, a ucze

ń

jest gotów by to o

ś

wiecenie osi

ą

gn

ąć

.

Jest to bezpo

ś

rednie rozpoznanie umysłu przez umysł, bezpo

ś

rednie medytowanie na

rezultat, zamiast przechodzenia wielu etapów. Uczen potrafi rozpoznawa

ć

umysł i jego

manifestacje bez konieczno

ś

ci u

ż

ywania uprzednio okre

ś

lonych metod. Po prostu, gdy

jest przez kogo

ś

naprowadzony, jego obudzona inteligencja rozpoznaje to, co zostaje mu

pokazane. W wypadku niektórych ludzi rozpoznanie to wyst

ę

puje natychmiast.

Mahamudra Esencji została przekazana przez Sarahe, Tilope i Milarepe w bogactwie ich
pie

ś

ni. Jest to bardzo gł

ę

boka metoda, góruj

ą

ca nad wszystkimi pozostałymi. W systemie

Maha Ati znajdujemy cos porównywalnego w praktykach Poza Intelektem (tyb. : Lo da)
oraz Powstawanie Zjawisk (tyb. : Tezo s

ą

). Te trzy aspekty Mahamudry oferuj

ą

bardzo

zr

ę

czny start, umo

ż

liwiaj

ą

c nawet osobie o malej zdolno

ś

ci duchowej stopniowe

wchodzenie na coraz gł

ę

bsze poziomy praktyki.

Trzy aspekty do

ś

wiadczenia

Rozpoznanie Mahamudry znane jest tez jako Inherentna Jedno

ść

, co oznacza, ze

uczymy si

ę

pozostawia

ć

nasz umysł w jedno

ś

ci z wła

ś

ciwa mu natura. Mo

ż

e to zosta

ć

rozpoznane w trzech aspektach naszych dotychczasowych do

ś

wiadcze

ń

: w prawdziwej

naturze naszego umysłu, prawdziwej naturze naszych my

ś

li oraz prawdziwej naturze

przejawów umysłu.

Prawdziwa natura umysłu
Prawdziwa umysłu odnosi si

ę

do jego pierwotnej esencji, która jest obecna w ka

ż

dym

momencie i dlatego nazywana jest inherentna. Esencja ta nie jest

ż

adna forma,

ż

adnym

d

ź

wi

ę

kiem, zapachem ani smakiem, nie jest tez dotykiem, nie posiada koloru, nie jest

przyjemna ani nieprzyjemna. Nie jest tez niczym materialnym ani trwałym, lecz
nieograniczona, otwarta,

ś

wiadoma przejrzysto

ś

ci

ą

.

Prawdziwa natura przejawów umysłu
Poniewa

ż

umysł jest swobodny, mo

ż

e projektowa

ć

najrozmaitsze rzeczy - pokazywa

ć

wielki show. Jego manifestacje s

ą

jednak w swej istocie nierzeczywiste. Z powodu

nieskr

ę

powanych zdolno

ś

ci umysłu przezywamy domy, ludzi, rzeki, góry, skały, drzewa i

tak dalej. Góra we

ś

nie nie jest wszak rzeczywista góra lecz samym umysłem. To samo

dotyczy naszego

ś

wiata na jawie, w którym si

ę

znajdujemy. Kiedy z ludzkim

ś

wiatem.

Ten

ś

wiat nie ma jednak

ż

adnej wła

ś

ciwej mu, prawdziwej egzystencji, która

odró

ż

niałaby si

ę

od komunikuj

ą

cego si

ę

z nim umysłem. Wszystko poza manifestacjami

umysłu jest niezlozone i dlatego nie ma ona wi

ę

cej z realno

ś

ci ni

ż

sen. To jest prawdziwa

natura przejawów umysłu.

Prawdziwa natura my

ś

li

Miedzy umysłem a jego zewn

ę

trznymi iluzjami pojawiaj

ą

si

ę

my

ś

li. S

ą

sposobem

wyra

ż

ania si

ę

umysłu, jego reakcja na wra

ż

enia, które odbiera od własnych manifestacji.

My

ś

li znajduj

ą

si

ę

w ci

ą

głym ruchu, a ich ilo

ść

zale

ż

y od wielo

ś

ci kontaktów, które ma

umysł z projektowanym na zewn

ą

trz

ś

wiatem. Tak jak p

ę

cherzyki powietrza w wodzie,

my

ś

li powstaj

ą

w przej

ś

ciowo istniej

ą

cych warunkach - nie maja one w

ż

aden sposób

niezale

ż

nej egzystencji; kiedy warunki si

ę

zmieniaj

ą

, w równie szybki sposób znikaj

ą

my

ś

li. Je

ś

li jednak badamy istot

ę

my

ś

li pojawiaj

ą

cej si

ę

w danym momencie,

odnajdujemy nieograniczona, otwarta przejrzysto

ść

umysłu. Istota my

ś

li jest bowiem

istota umysłu. To jest prawdziwa natura my

ś

li.

Kontrola nad umysłem
Słowo Jedno

ść

(Inherentna Jedno

ść

, patrz wy

ż

ej) wskazuje na to, ze chodzi nam o bycie

jednym z prawdziwa natura umysłu, my

ś

li oraz rzeczy. Rzeczywi

ś

cie spo

ś

ród trzech

powy

ż

szych jako

ś

ci najwa

ż

niejsze jest rozpoznanie prawdziwej natury umysłu. Kiedy raz

si

ę

ono pojawi, pozostałe dwa wgl

ą

dy nast

ą

pi

ą

naturalnie, same z siebie. Oznacza to, ze

Strona 2 z 3

Droga Mahamudry cz. 4

2009-09-12

musimy podda

ć

umysł - te pusta, nieograniczona przejrzysto

ść

- naszej kontroli. Mamy

skłonno

ść

do natychmiastowego pod

ąż

ania za umysłem, kiedy ten cos projektuje:

jeste

ś

my przyzwyczajeni, by akceptowa

ć

pomieszane informacje, które nam przekazuje.

To czego musimy si

ę

nauczy

ć

, to rozpoznawanie prawdziwej natury umysłu; wtedy nasza

ś

wiadomo

ść

stanie si

ę

"

ś

wiadomo

ś

ci

ą

pierwotna". Umysł nie powinien by

ć

oci

ęż

ały i

u

ś

piony, ani tez przebywa

ć

w stanie podniecenia czy szale

ń

stwa. Pozostaje on sam w

sobie i nie polega na zewn

ę

trznych wra

ż

eniach. Przebywa w naturalnym stanie i

do

ś

wiadcza go, b

ę

d

ą

c odpr

ęż

onym. Nie wymusza sztucznymi lub agresywnymi

sposobami stanu spokoju. Wszystkie toporne i subtelne my

ś

li rozpływaj

ą

si

ę

same z

siebie. Kiedy my

ś

li ust

ę

puj

ą

, umysł rozpoznaje si

ę

sam, bez lgni

ę

cia do samego siebie.

To jest pocz

ą

tek Inherentnej Jedno

ś

ci. Kiedy po raz pierwszy odnajdziecie w tym spokój,

ta zdolno

ść

umysłu stanie si

ę

coraz wyrazniejsza, a rozwój ten nie b

ę

dzie miał granic: nie

mo

ż

ecie bowiem powiedzie

ć

w jakim

ś

momencie: "Teraz osi

ą

gn

ą

łem ju

ż

koniec". Nie

mo

ż

ecie tego opisa

ć

słowami lub przekaza

ć

za pomoc

ą

przykładu, poniewa

ż

na

ś

wiecie

nie istnieje nic porównywalnego.

ś

aden ludzki je

ż

yk nie jest w stanie uj

ąć

słowami tego

nieograniczonego rozwoju. Tak długo, jak umysł jest uwikłany w swoje własne
manifestacje, tak długo my

ś

li s

ą

podniecane najró

ż

niejszymi obiektami zewn

ę

trznymi:

poprzez przyjemne i nieprzyjemne, gniew i lgniecie, oboj

ę

tno

ść

lub to co male albo du

ż

e.

My

ś

li s

ą

umysłem, ale tylko jak p

ę

cherzyki powietrza w wodzie. Aby uzyska

ć

zaufanie do

prawdziwej natury umysłu, na pocz

ą

tku formułuje si

ę

bardzo wyra

ź

na mysi - mysi, która

łatwo mo

ż

na rozpozna

ć

. Na przykład: "Chcialbym mie

ć

du

ż

o pieni

ę

dzy". Przyjrzyjcie si

ę

bezpo

ś

rednio tej my

ś

li. Patrzcie dalej. Przyjrzyjcie si

ę

jej istocie. Je

ś

li tego nie uczynicie,

pojawi si

ę

lgniecie, które zwielokrotni mysi i przekształci. Pojawi si

ę

wiele dalszych my

ś

li

na ten temat. Kiedy jednak spojrzycie na istot

ę

idei posiadania miliona marek,

przekształci si

ę

ona i stanie umysłem. Mysi zostanie przetransformowana w esencje

otwartej przestrzeni. P

ę

cherzyk powietrza rozpu

ś

ci si

ę

w wodzie i stanie si

ę

woda. Jak to

si

ę

dzieje? Otó

ż

umysł i my

ś

li maja te same wła

ś

ciwo

ś

ci. Nie zniszczyli

ś

cie bowiem

my

ś

li, lecz dotarli

ś

cie do jej prawdziwej natury. To nie wy "wystarali

ś

cie si

ę

" o te

wła

ś

ciwo

ś

ci i nie wy "przymocowali

ś

cie" je do my

ś

li. Nie zniszczyli

ś

cie równie

ż

ich i nie

zast

ą

pili

ś

cie owymi wła

ś

ciwo

ś

ciami. Umysł po prostu posiada w sposób naturalny takie

wła

ś

ciwo

ś

ci, a wy weszliscie jedynie w stan ich rozpoznawania. Je

ś

li b

ę

dziecie rozwija

ć

przyzwyczajenie w tym kierunku, ka

ż

da mysi przekształci si

ę

w Dharmakaje, obszar

ostatecznej rzeczywisto

ś

ci. Natomiast je

ś

li nie jest si

ę

ś

wiadomym natury my

ś

li,

pozostaj

ą

one oceanem samsary/ wci

ąż

obracaj

ą

cym si

ę

kołem cyklicznej egzystencji.

Skoro rozpoznajecie prawdziwa nature jednej my

ś

li, dlaczego nie mo

ż

ecie naraz, od

razu, rozpozna

ć

natury całego nawału my

ś

li? W linii Karma Kagyu istnieje w zwi

ą

zku z

tym metoda Mahamudry, dzi

ę

ki której mo

ż

na w mgnieniu oka, o ile ma si

ę

szcz

ęś

cie,

sta

ć

si

ę

Budda. Jest to najtrudniejsze ze wszystkich trzech aspektów; kiedy jednak

rozpoznaje si

ę

nature my

ś

li, mo

ż

na łatwo zrozumie

ć

, ze manifestacje maja nature

umysłu. Nauczamy co prawda, ze manifestacje s

ą

umysłem i ze nic nie istnieje

niezale

ż

nie od umysłu. Jest jednak bezcelowe, by na tym etapie rozpoznawa

ć

istniej

ą

ce

przejawy umysłu/je

ś

li nie rozpoznali

ś

my jeszcze prawdziwej natury umysłu i my

ś

li. Je

ś

li

jeste

ś

cie w pełni

ś

wiadomi natury umysłu i my

ś

li, rozpoznacie, i

ż

umysł projektuje swoje

manifestacje a tak

ż

e do

ś

wiadcza ich. Były to krótkie obja

ś

nienia. Zobaczycie jednak, ze

b

ę

d

ą

one po

ż

ytecznym kluczem, by otworzy

ć

wrota Mahamudry.

Tłumaczył Michal Siwek

Strona 3 z 3

Droga Mahamudry cz. 4

2009-09-12