V.

Organy państwa w stosunkach międzynarodowych.

Reprezentacja państwa. Przedmiotem prawnomiędzynarodowego uregulowania jest sfera reprezentacji państw

– kto i na jakich zasadach może wyrażać wolę państwa w stosunkach zewnętrznych.

Art. 7 pkt 2

Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969r.Ś

"2. Ze względu na ich funkcje i bez potrzeby przedkładania pełnomocnictw, następujące osoby uważa się za

reprezentujące swoje państwoŚ

a) głowy państw, szefów rządów i ministrów spraw zagranicznych – dla dokonania wszelkich czynno ci

związanych z zawarciem traktatuś

b) szefów misji dyplomatycznych dla przyjęcia tekstu traktatu między państwem wysyłającym a przyjmującymś

c) przedstawicieli akredytowanych przez państwa bądź na konferencji międzynarodowej, bądź przy organizacji

międzynarodowej lub przy jednym z jej organów – dla przyjęcia tekstu traktatu na tej konferencji, w tej
organizacji lub w tym organie".

Art. 13 regulaminu Rady BezpieczeństwaŚ "(…) szef rządu lub minister spraw zagranicznych każdego

członka Rady Bezpieczeństwa jest uprawniony do zasiadania w Radzie bez przedstawiania pełnomocnictw".

Organy państwowe występujące w stosunkach międzynarodowych dzieli się naŚ

a) organy wewnętrzne – mają swoją siedzibę na terytorium państwa – głowa państwa, parlament, rząd i szef

rządu, minister spraw zagranicznych i minister współpracy gospodarczej z zagranicą – organy konstytucyjne;
obok nich organy konwencyjne specjalne

– powołane na mocy umów międzynarodowych i ustaw.

b) organy zewnętrzne – mają swoją siedzibę poza granicami państw – przedstawicielstwa dyplomatyczne stałe i

doraźne, przedstawicielstwa handlowe, przedstawicielstwa przy organizacjach międzynarodowych, misje

wojskowe i urzędy konsularne.

1. Organy wewnętrzne.

Głowa państwa – najwyższy organ władzy państwowej mający szczególną pozycję i znaczenie w stosunkach

międzynarodowych. Konstytucja może przyznawać rozległe i ważkie kompetencje w kształtowaniu i

prowadzeniu polityki zagranicznej, może też jej rolę sprowadzić wyłącznie do funkcji reprezentacyjnej i
ceremonialnej.

Pozycja głowy państwa w stosunkach międzynarodowych okre lana jest według norm zwyczajowych

tzw. ius representationis omnimodae,

czyli nieograniczonego, pełnego prawa reprezentowania państwa w

stosunkach zewnętrznych oraz zespołu immunitetów składających się na "immunitet suwerena".

Uprawnienia głowy państwa:

1) wysyłanie i przyjmowanie przedstawicieli dyplomatycznych

2) zawieranie umów międzynarodowych bez potrzeby wykazywania się pełnomocnictwami

3) ogłaszanie stanu wojny i pokoju

4) formalne podpisywanie niektórych dokumentówŚ

a) listów uwierzytelniających i odwołujących

b) pełnomocnictw dla zawarcia umowy

c) dokumentów ratyfikacyjnych lub przystąpienia

5) ogłaszanie deklaracji przygotowanych przez rząd.

W Polsce zgodnie z Art. 133 Konstytucji prezydent:

1) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe

2) mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach

międzynarodowych

3) przyjmuje listy uwierzytelniające akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i

organizacji międzynarodowych

4) w zakresie polityki zagranicznej współdziała z Prezesem Rady Ministrów i wła ciwym ministrem

5) "stoi na straży suwerenno ci i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalno ci i niepodzielno ci jego
terytorium" (art. 126).

Przywileje i immunitety głowy państwa - mają mu nieskrępowane reprezentowanie i funkcjonowanie w

charakterze organu państwa, stąd trwają one tak długo, jak długo sprawowany jest ten najwyższy urząd.

Na terytor

ium obcym szef państwa, je li nie podróżuje incognito:

1) nie podlega jurysdykcji karnej, administracyjnej i miejscowej w sprawach cywilnych (z pewnymi
ograniczeniami)

2) rozciągają się na jego rodzinę i ze względów kurtuazyjnych korzystają z nich osoby towarzyszące ( wita)

3) jest bezwzględnie nietykalny (wszelkie czyny skierowane przeciwko niemu zagrożone są zaostrzoną sankcją

karną)

4) przywilej nietykalno ci rozciąga się na rezydencję, pojazdy, rodki lokomocji i korespondencję

5) podlega szczególnej ochronie przed zniesławieniem i atakami na jej cze ć – prawo międzynarodowe zakazuje

uprawianie tzw. propagandy dyfamacyjnej wymierzonej przeciw szefom państw.

Obowiązuje zasada odpowiedzialno ci szefów państw za zbrodnie i przestępstwa międzynarodowe.

Parlament

– nie tylko na bieżąco kontroluje sposób prowadzenia polityki zagranicznej, ale jest istotnym

czynnikiem w jej stanowieniu i okre laniu jej kierunków. W większo ci konstytucji parlament decyduje

bezpo rednio lub po rednio – poprzez swoją zgodę – o ogłoszeniu stanu wojny. Udział w realizacji polityki
zagranicznej

– kontakty między parlamentamiś wymiana wizytś posłowie, senatorowie składają oficjalne wizyty

i prowadzą bezpo rednie rozmowy rokowania z rządami i szefami egzekutywy innych państw.

Rząd i szef rządu (premier). W Polsce zgodnie z art. 146 ust. 1 Konstytucji RP z 1997r. Rada MinistrówŚ

1) prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną RP

2) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami

międzynarodowymi
3)

zawiera umowy wymagające ratyfikacji

4) zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe

Organizacje międzynarodowe dzielą się na rządowe i pozarządowe, ale członkami nie są rządy, lecz

państwa.

Pracami rządu kieruje szef rządu – premier, nazywany również prezesem czy przewodniczącym rady

ministrówŚ

1) przysługuje mu prawo zawierania umów międzynarodowych

2) prowadzenia rokowań

3) o wiadczenia woli państwa bez specjalnych pełnomocnictw

4) jego o wiadczenia wiążą państwo
5) przyjmuje obcych przedstawicieli dyplomatycznych

6) wystawia pełnomocnictwa, przeważnie z kontrasygnatą ministra spraw zagranicznych, przedstawicielom

państwa w organach i organizacjach międzynarodowych oraz delegatom na konwencje międzynarodowe.

Spotkanie szefów państw i rządów, a także przywódców partii do załatwienia ważniejszych problemów

– spotkania na szczycie.

Minister spraw zagranicznych:

1) reprezentuje państwo w stosunkach międzynarodowych

2) może prowadzić rokowania dwustronne i wielostronne

3) może podpisywać umowy bez okazywania specjalnych pełnomocnictw

4) jego o wiadczenia pisemne i ustne są wiążące dla państwa

5) utrzymuje stały kontakt z obcymi przedstawicielami dyplomatycznymi

6) wszystkie sprawy urzędowe z państwem przyjmującym, poruczone misji przez państwo wysyłające, powinny

być załatwiane z minister spraw zagranicznych państwa przyjmującego lub za jego po rednictwem

7) bierze udział w składaniu listów uwierzytelniających

8) uczestniczy w przyjmowaniu delegacji rządowych i państwowych
9) towarzyszy g

łowie państwa i premierowi w czasie oficjalnych wizyt składanych za granicą

10) powołuje własnych i przyjmuje obcych charges d'affaires

11) mianuje misjeŚ radców, sekretarzy, attache

12) wystawia listy uwierzytelniające charges d'affaires
13) kontrasygnuj

e listy uwierzytelniające wystawiane dyplomatom wyższych rang przez głowę państwa

14) może wystawiać listy komisyjne własnym i udzielać exequatur obcym konsulom

15) udziela zezwolenia na opublikowanie umów w kwestiach prawnomiędzynarodowych dotyczących m.in.

immunitetów.

Nowo mianowany minister po objęciu urzędu zawiadamia o tym korpus dyplomatyczny we własnym

kraju oraz za po rednictwem swych placówek notyfikuje ten fakt urzędom innych państw. W zasadzie minister
korzysta co najmniej z tych samych przywil

ejów i immunitetów co przedstawiciel dyplomatyczny, a

protokolarnie jego ranga odpowiada co najmniej ambasadorowi.

Ministerstwo spraw zagranicznych:

1) prowadzi cało ć polityki zagranicznej państwa

2) utrzymuje kontakt z obcymi placówkami dyplomatycznymi i konsularnymi

3) kieruje pracą własnych placówek konsularnych i dyplomatycznych

4) spoczywa na nim obowiązek ochrony interesów własnego państwa i jego obywateli

5) koordynacja działalno ci zagranicznej innych centralnych urzędów.

Składa się z reguły z trzech rodzajów departamentówŚ

1) terytorialnych

– prowadzą i koordynują bieżącą politykę zagraniczną wobec okre lonych grup krajów

2) funkcjonalnych

– zajmują się pewnymi wydzielonymi zagadnieniamiŚ np. sprawami konsularnymi,

naukowymi itp.
3) administracyjnych (administracyjno-

usługowych) – o charakterze pomocniczym – gabinet ministra, kadry

łączno ci itp.

Minister wła ciwy do spraw zagranicznych kieruje działalno cią ministerstwa przy pomocy sekretarza

stanu, podsekretarzy stanu o

raz gabinetu politycznego ministra. W czasie jego nieobecno ci obowiązki pełni

sekretarz stanu

– używa wtedy tytułu kierownika ministerstwa spraw zagranicznych.

Minister właściwy do spraw gospodarki posiada następujące zadaniaŚ

1) koordynacja działań w zakresie współpracy gospodarczej z zagranicą

2) kontrola obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami

międzynarodow.

3) podejmowania i rozwijanie działań na rzecz dostępu do rynków zagranicznych dla polskich towarów, usług i

kapitału

4) promocja polskiej gospodarki za granicą

5) współpraca z wła ciwymi organizacjami

6) tworzenie i utrzymywanie placówek ekonomiczno-handlowych za granicą

W celu ich realizacji współdziała z Rządowym Centrum Studiów Strategicznych, organami

administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz innymi państwowymi osobami prawnymi.

2. Organy zewnętrzne.

Stałe przedstawicielstwa dyplomatyczne – główny instrument realizacji stosunków dwustronnych. Są to

urzędy jednoosobowe, akredytowane przy głowie państwa pobytu, maja charakter przedstawicielski, korzystają z

przywilejów i immunitetów dyplomatycznych, stale przebywają w państwie pobytu. Podstawą regulacji –

Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 1961r.

Misje specjalne (misje ad hoc)

– doraźne delegacje lub przedstawiciele wysyłani w celu załatwienia

okre lonych spraw. Wyróżnia się misjeŚ

1) na których czele stojąŚ głowy państw, szefowie rządów, czy ministrowie spraw zagranicznych

2) kierowane przez ambasadorów czy posłów.

Cele misji mogą byćŚ

1) polityczne:

a) prowadzenie rokowań i załatwianie spraw spornych

b) omawianie stanu i perspektyw rozwoju stosunków dwustronnych

c) negocjowanie i podpisywanie deklaracji i umów międzynarodowych

2) ceremonialne -

udział w uroczysto ciach związanych z objęciem stanowiska prezydenta, koronacjach,

pogrzebach i innych uroczysto ciach o charakterze urzędowym
3) techniczne -

mające na celu rozwiązanie lub uzgodnienie różnorakich problemów specjalistycznych

4) osobną grupę stanowią misje specjalne wysyłane na konferencje międzynarodowe.

Niekiedy, jak w przypadku ambasadorów "wędrujących" (ambasador-at-large), jedna osoba jest

wysyłana w celu przedstawienia stanowiska lub zbadania opinii innych rządów do kilku krajów.

Wysłanie misji następuje w wyniku uzgodnienia między zainteresowanymi stronami.

Przedstawicielstwa handlowe

mają następujące zadaniaŚ

1) reprezentacja interesów państwa w dziedzinie handlu zagranicznego

2) działanie na rzecz rozwijania stosunków gospodarczych
3) badanie sytuacji ekonomicznej kraju pobytu

4) odnotowują ruch cen i zmiany kursów

5) uczestniczą w przygotowywaniu umów z zakresu międzynarodowych stosunków ekonomicznych

6) udzielają pomocy przedsiębiorstwom handlu zagranicznego w ich działalno ci

7) dokonują oceny tej działalno ci

Polska nie posiada biur radców handlowychś istnieją wydziały ekonomiczno-handlowe jako integralna

czę ć ambasadś na czele stoją radcy lub attacheshandlowi. Istnieją też sekcje i wydziały handlowe w konsulatach
RP.

Przedstawicielstwa przy

organizacjach międzynarodowych mają następujące celeŚ

1) utrzymywanie stałego kontaktu z sekretarzem organizacji

http://notatek.pl/organy-panstwa-w-stosunkach-miedzynarodowych
-wyklad?notatka