Rozdz. 3

Uwarunkowania p. ekonomicznej:

USTROJOWO SUSTEMOWE: ustrój plit.- społeczny; struktura państwowo-administracyjna; rozwiązania sytuacyjno- systemowe w gospodarce

ZEWNETRZNE:międzynarod. Sytuacjia polityczna; warunki wymiany, międzynarod. Sytuacjia gospodarcza; przynależność do międzynar. Organizacji;

WEWNĘTRZNE: stan i struktura zasobów( środowiska, ludzi,majątku); zagospodar. Przestrzenne kraju; wew. Sytuacja polityczna; stosunki narodowościowe; stosunek społeczeństwa do władzy; układ sił politycznych w kraju.

Cele polityki gospodarczej ogólnie

Współcześnie w większości krajów na czoło zespołów celów demokratycznych w polityce gospodarczej

wysuwa się takie wartości jak:
1. Powszechnie uznawane: suwerenność narodowa, sprawiedliwość, wolność i prawa człowieka, postęp społeczno- ekonomiczny równość szans;
2. Główne cele polityki gospodarczej
- ustrojowo systemowa i polityczna;
- ekonomiczna ;
- społeczna;
- ekologiczna;
- umocnienie siły militarnej państwa;
Cele i przesłanki typu ustrojowo- systemowego
Uwarunkowania ustrojowe i założenia doktrynalne sprawujące ugrupowania polityczne powodują że w każdym kraju wprowadzana przez rząd polityka gospodarcza zawiera cele ustrojowo - systemowe dotyczące kształtowania stosunków społeczno- ekonomicznych w państwie. Mają za zadanie umocnić istniejący ustrój społeczno- gospodarczy z zapewnieniem jego ewaluacji. Szczególna rola przesłanek ideologiczno- politycznych występowała w krajach realnego socjalizmu gdyż wiązała się z przyjmowaną w nich zasada prymatu polityki nad ekonomią, służyła podtrzymaniu władzy partii.
Wywołują często wątpliwości i kontrowersje.

Cele ekonomiczne

wiążą się z pomnożeniem bogactwa kraju i powiększeniem materialnych postaw dobrobytu społecznego.
Dobrobyt oznacza zaspokojenie na wysokim poziomie biologicznych i społecznych potrzeb ludności. Droga do dobrobytu prowadzi przez optymalne wykorzystywanie zasobów powiększenie produkcji wzrostu dochodu narodowego i racjonalizacji jego poziomu. Wzrost gospodarczy staje się jednym z podstawowych kierunków polityki ekonomicznej na dłuższą metę. Wymaga podejmowania trudnych wyborów między przyspieszeniem wzrostu gospodarczego a konsumpcją także koniecznością zwiększenia inflacji. Istotne znaczenie ma pozyskanie zaufania społeczeństwa do polityki rozwoju proponowanej przez władzę
i stosowanie demograficznych metod przy podejmowaniu decyzji.
Konieczne jest kształtowanie celów niższego rzędu takich jak:
1. efektywne wykorzyst. Zasobów, wzrost gospodarczy

2.przemiany strukturalne

3.wzrost przedsiębiorczości, innowacyjności inicjatywności,

4.równowaga gospodarcza

5.wzrost udziału w międzynarod. Podziale pracy
Istotne miejsce wśród celów polityki ekonomicznej zajmuje równowaga jako warunek sprawnego funkcjonowania systemu gospodarczego. Działanie na rzecz utrzymania równowagi mogą dotyczyć wpływania na ceny popyt i podaż.
Cele i przesłanki społeczne
Dobrobyt jako cel polityki gospodarczej wiąże się z jej przesłankami z rozwiązaniami typu społecznego. Poza elementami determinującymi stan bazy materialnej, pojęcie dobrobytu obejmują elementy związane z podziałem dochodu narodowego i liczne elementy pozamaterialne.
Na odczuwanie stanu dobrobytu wpływają:
1. Wysoki poziom dochodów i zabezpieczenia bytu materialnego, warunków życia, zdrowia, mienia;
2. Zasady sprawiedliwości przy podziale dochodów gwarancji zatrudnienia zgodnie z kwalifikacjami, godzinne wynagrodzenie możliwości awansu społecznego.
W indywidualnym odczuwaniu poziomu dobrobytu nie bez znaczenia jest również zdolność i gotowość ludzi do dostosowania swoich potrzeb do wysokości osiąganych dochodów.
Przeciwieństwem dobrobytu jest niedostatek powodujący stan społeczny niezadowolenie, stan ten tworzy:
- nikłą produkcję dóbr materialnych i usług;
- przesilenie gospodarcze;
- marnotrawstwo zasobów i brak ładu w gospodarce;
- bezrobocie jawne lub ukryte;
- niskie płace;
- wielkie nierówności dochodu;
- niesprawiedliwości w relacji płaca- praca;
- brak szans awansu i poprawienia warunków życia;
Źródłem niedostatku są też błędy polityczno- gospodarcze szczególnie gdy są popełniane na dużą skalę.
Realizacja celów i przesłanek społecznych jest zadaniem trudnym i odpowiedzialnym należy je ująć w:
- formie dążeń do wyrównywania szans wszystkich obywateli w zdobywaniu wykształcenia uzyskiwania pracy i płacy odpowiadającym zdobytym kwalifikacją awansowaniu w zawodzie dostępie do działań gospodarczych i uczestnictwie w życiu publicznym;
- w formie osłony grup społecznych i jednostek najsłabszych wszystkim zapewniając minimum socjalne i zwalczając nędzę wszędzie tam gdzie się ujawnia;

Należą : sprawiedliw. Przy podziale dochodów, - gwarancja zatrudnienia,- wyrównanie szans awansu,- dostęp

Do dóbr kultury( oświata),- zapewnienie ochrony zdrowia, - ubezpieczenia społeczne

Cele i przesłanki ekologiczne
Niefrasobliwość w wykorzystywaniu zasobów środowiska przynajmniej w licznych krajach i regionach doprowadziła do jego znacznego zdewastowania i często do nieodwracalnych negatywnych następstw w racjach pomiędzy człowiekiem a przyrodą. Hasła ochrony przyrody mimo że nie nowe dopiero nie dawno znalazły odzwierciedlenie w celach polityki gospodarczej. W związku z powyższym rozwinęła się również współpraca międzynarodowa w tej dziedzinie zgodnie z uwzględnieniem wymagań ekorozwoju czyli rozwoju nie kolidującego z ochroną środowiska naturalnego. Należą; ochrona środowiska, i rekultywacja

Cele obrony militarnej
Historycznie w pewnych okresach czasu cele te w polityce gospodarczej pewnych krajów wysuwały się zdecydowanie na pierwszy plan. Wydatki na cele militarne w budżetach wielu krajów są ciągle znaczącą pozycją. Charakterystyczną cechą celów tego kraju jest ich konkurencyjność. Im więcej polityki gospodarczej kieruje na cele militarne tym mniej może ich w danym czasie przeznaczyć na realizacje innych celów. W polityce realizacja celów obronno- militarnych kieruje się na powiększanie potencjału gałęzi o charakterze obronnym, zapewnienie niezbędnych rezerw mocy produkcyjnych i środków produkcji. Jednocześnie odpowiednio łączy się część przedsięwzięć o znaczeniu militarnym z działaniami zawierającymi do rozbudowy potencjału gospodarczego, szkolenia kadr, wprowadzania nowych technologii, możliwe jest to dzięki uzależnieniu potencjału wojskowego od ogólnego potencjału gospodarki kraju.

---