SERCE-jest centralnym narzadem krazenia krwi, dziala na zasadzie pompy ssaco-tlaczacej.,pobiera krew z obu zyl głównych,zatoki wiencowej i 4 ztl płucnych, a wtlacza do tetnicy,głównej i pnia płucnego.POLOZENIE I OPIS ZEWN.-polozona w jamie kl. piers. w srodpiersiu przednim, sasiaduje za posrednictwem otaczajacego osierdzia od str przedniej z mostk i chrzastk zebrow, od tylo z przelykiem i aorta, od dolu z przepona.-Ksztalt stozka podstawa skierowanego ku gorze, wierzcholkiem zwanym koniuszkiem serca w dol, skosne ulozenie dlg osi serca powduje asymetryczne polozenie, 1/3 po prawej, 2/3 po lewej.-Wyrozniamy od przodu pow. mostk-zebr, zwrocona w dol, oraz pow. przeponowa zwrocona do tylu, serce doroslego osobnika ma wielkosc piesci, pow. serca jest gladka pokrywa ja bl surowicza zwana nasierdziem.-Wew. podzial serca uwidacznia się na pow zewn - bruzka miedzykomor przed, miedzykomor tyln, bruzda wiencowa.WNETRZE SERCA-podzielone jest przegrodami na 4 jamy, oba przedsionki oddziela przegroda miedzyprzedsionkowa Komory serca oddzielone przegroda miedzykomorkowa,Na pograniczu przedsionkow i Komor znajduja się niekompletne przegrody przedsionkowo-komorowe,prawa i lewa,które zawieraja ujscie przeds-komorowe.W ujsciach tych znajduja się zastawki przed-komor.,prawa ilewa(jednakowy przeplyw krwi.PRZEDSIONEK PRAWY-ma ksztalt szescianu, wyroznia się w nim sciane przednia, tylna, gorna, dolna oraz boczna i przysrodk, do pr przeds uchodza zyla glowna gorna i dolna zbierajaca krew z calego org oraz zatoka wiencowa.Mozna go podzielic na dwie czaesci:na zatoke zyl głównych oraz na czesc wlasciwa przeds prawego..Znaduje się grzebien graniczny na styku 2 czesci.na zewn.odpowiada mu bruzda graniczna.KOMORA PRAWA-przyjmuje krew z prawego przedsionka, przez ujscie przeds-komor prawe, tloczy krew do pnia plucnego pod malym cisnieniem, miesniowka scian kom pr jest 3krotnie ciencza od kom lewej, swiatlo kom pr ma ksztalt 3sciennej piramidy, kom pr ma ksztalt sierpowaty wyroznia się 3 sciany; przednia tylna i przysrodk, oraz podstawe i wierzcholek, grzebien nadkomor dzieli swiatlo na 2 laczace się przestrzeniePRZEDSIONEK LEWY-przyjmuje jasnoczerw krew z 4 zyl plucnych obiego malego, od przed sciany odchodzi uszko, sciany przedsion sa gladkie jedynie wew. uszka przebiegaja m. grzebieniaste, do przedn sciany przylega aorta i pien plucny, przykryty wierzcholkiem uszka lewego, w doln cz przeds jest ujscie przedsionk-komor lewe
KOMORA LEWA-jest dluzsza i wezsza od prawej, ma ksztalt stozka, którego podstawa przylega do przeds lewego, swiatlo kom ma ksztalt okragly, wyrozniamy sciany; przednia, tylna, przysrodkowa, przechodza w siebie bez granicy, podstawe kom lew przebijaja 2 otwory; ujscie przedsionk-komor lewe, otwor mniejszy - ujscie aorty, w kom lew wyroznia się droge doplywu i odplywu.ZASTAWKI SERCA-sa mechanizmami regulujacymi jednokierukn przeplyw krwi, znajduja się w obu przedsionk oraz w obu ujsciach przedsionk-komorow.Zast przedsionk-komor; zbudowane z platkow przymocowanych do pierscieni wloknistych; zastawka prawa - zast 3dzielna, zastawka lewa - zast 2dzielna.Na kazdym platku wyroznia się zwrocona do przedsionk gladka pow gorna oraz dolna, zastawki tetnicze - znajduja się w drogach odplywu krwi serca, zbudowana z 3 platkow polksiezycowatych każdy platek przymocowany jest do pierscienia wloknistego ujscia tetnicy, zwrocony do swiatla komory.
SCIANY SERCA-wsierdzie - wysciela wnetrze przedsionkow i Komor-srodsierdzie - miesien sercowy-nasierdzie - pokrywajace zewnetrzna pow sercaWSIERDZIE I NASIERDZIE-wsierdzie - cienka, lacznotkankowa blona wysielajaca pow przeds i komor, sklada się z nablonka jednowarst plaskiego, blaszka wlasciwa zawiera wlokna klejodalne, sprezyste i gladkie kom miesniowe.pozbawiona naczynzbudowane sa z niej również zastawki serca.-Nasierdzie - stanowi zewn warstwe scian serca, cienka surowicza blona bedaca blaszka trzewna osierdzia, pokrywa m. sercowy nadajac mu lscniacy wyglad.zbudowane podobnie jak wsierdzie.SRODSIERDZIE-dzieli się na szkielet serca, m. czynnościowy i m.przewodnictwa.SZKIELET SERCA - zbudow z tkanki lacznej wloknistej naleza do niego;-prawy i lewy pierscien wloknisty przedsionk-komorowy-pierscien wloknisty ujscia aorty i pnia płucnego-2 trojkaty włókniste (prawy i lewy)-cz. bloniasta przegrody miedzykomorowej
MIESIEN SERCA -M. CZYNNOSCIOWY serca - tworzy najgrubsza warstwe scian, skurcze sa energiczne i szybkie lecz m. nie ulega zmeczeniu, wlokna bogate w sarkoplazme, lsiace pasma tzw wstawki, zbud z m.poprzecznie-prazkowanego serca, miesniowka przedsionk jest ciensza od miesn komor, W scianach komor 3 warstwy wlokien; zewn warst skosna, srodkow warst okrezna, wewn warst podluzna.M.PRZEWODNICTWA serca - stanowi wlasny automatyzm serca oraz tworzy jedyne polaczenie miedzy miesniowka czynnosciowa przeds i komor, jest to ukl miesniowy którego zadanie polega na regulowaniu rytmicznej pracy serca celem utrzymania prawidlowej kolejnosci skurczow przeds i komor.Wezel zatokowo-przedsionkowy - lezy w scianie prawego przedsionka tuz przy ujsciu zyly glownej gornej.Wezel przedsionkowo-komorowy - umiejscowiony na dnie prawego przeds, w przegrodzie miedzyprzedsionkOsrodek I rzedu - zatokowo-przedsionk, II rzedu przedsionk-komor, III rzedu - pień peczka.OSIERDZIE-otacza serce w postaci podwojnego worka surowiczego, wew blaszke trzewna osierdzia stanowi nasierdzie, blona zewnetrzna jest grubsza, malo rozciagliwa i tworzy warstwe ochronna, miedzy nasierdziem a blona surowicza osierdzia jest jama osierdziowa, wypelniona niewielka iloscia plynu surowiczego.