ANALIZA PROGU RENTOWNOŚCI
Próg rentowności dla produkcji jednoasortymentowej
( w wyrażeniu ilościowym)
Kc = Kst + k zj ![]()
Q (1)
gdzie:
Q - produkcja (sprzedaż ) w jednostkach naturalnych w analizowanym okresie,
Kc - koszty całkowite analizowanego okresu,
Kst - koszty stałe analizowanego okresu,
k zj - jednostkowe koszty zmienne w analizowanym okresie,
Stąd koszt jednostkowy (kj)
kj = ![]()
(2)
Obliczenia progu rentowności dokonujemy wychodząc z założenia, że w tym punkcie :
Qc = Kc (3)
oraz
c = kj (4)
Gdzie:
c - cena zbytu
Podstawiając do formuły (4) wyrażenie kj, otrzymujemy:
c = ![]()
+ kzj (5)
Stąd próg rentowności (Qopl ), wyrażony w jednostkach naturalnych, wynosi:
Qopl = ![]()
(6)
gdzie:
c - kzj - marża pokrycia (marża brutto).
Margines bezpieczeństwa (Mb)
Mb = Q - Qopl (7)
Współczynnik bezpieczeństwa ze względu na sprzedaż (Wb) :
Wb = ![]()
(8)
Współczynnik bezpieczeństwa ze względu na wykorzystanie zdolności produkcyjnej (Wb(zp)) :
Wb(zp) = 
(9)
gdzie: Zp - zdolność produkcyjna w jednostkach naturalnych.
Podwyższenie współczynnika bezpieczeństwa możliwe jest dzięki następującym działaniom:
1. Zwiększenie wolumenu sprzedaży,
2. Obniżenie progu rentowności poprzez:
podniesienie cen zbytu,
obniżenie koszów zmiennych,
obniżenie koszów stałych.
W ramach analizy progu rentowności można określić, przy jakiej wielkości sprzedaży (Qz) przedsiębiorstwo osiągnie założo-ną wielkość zysku (Z).
Punktem wyjścia dla obliczenia Qz jest równanie:
Qz c = Kst + k zj Qz + Z (10)
Stąd :
Qz = ![]()
(11)
Można również obliczyć, przy jakiej wielkości sprzedaży (Qzj), zysk na jednostce wyrobu wyniesie zj, wychodząc z następującej zależności:
c = ![]()
+ kzj + zj (12)
Stąd
Qzj = ![]()
(13)
Próg rentowności dla produkcji wieloasortymentowej
Qopl = ![]()
/![]()
c (14)
Qoplc = 
(15)
Qopl(w) = 
(16)
![]()
(17)
Qopl(w) = 
(18)
gdzie:
Kz - suma kosztów zmiennych,
S - wartość sprzedaży,
1-![]()
- współczynnik marży pokrycia.
Margines bezpieczeństwa (Mbw)
Mbw = S - Qopl(w) (19)
Współczynnik bezpieczeństwa ze względu na sprzedaż (Wbw) :
Wbw = ![]()
(20)
Współczynnik bezpieczeństwa ze względu na wykorzystanie zdolności produkcyjnej (Wzp) :
Wb(zp) = 
(21)
gdzie: Zp(w) - zdolność produkcyjna w wyrażeniu wartościowym.
Podwyższenie współczynnika bezpieczeństwa możliwe jest dzięki następującym działaniom:
1. Zwiększenie przychodów ze sprzedaży
zwiększenie wolumenu sprzedaży,
podniesienie cen zbytu,
zwiększenie wolumenu sprzedaży i cen zbytu.
2. Obniżenie progu rentowności
podniesienie cen zbytu,
poprawa struktury asortymentowej sprzedaży poprzez lansowanie produktów o procentowo wyższych marżach pokrycia.
redukcja kosztów
obniżenie koszów zmiennych,
obniżenie koszów stałych,
obniżenie koszów stałych i zmiennych.
zastąpienie kosztów stałych przez koszty zmienne, np. przez odejście od produkcji własnej na rzecz dostaw kooperacyjnych.
Przy analizie progu rentowności można wyznaczyć :
- graniczny poziom cen (cg) i margines bezpieczeństwa ze
względu na cenę (Mb(c))
cg = ![]()
Mb(c) = ![]()
Graniczny poziom ceny jest to cena, która przy założonej wielkości sprzedaży i kosztach gwarantuje jedynie osiągnięcie progu rentowności. Jest to cena minimalna, poniżej której przedsiębiorstwo nie może sprzedawać swoich wyrobów, ponieważ będzie ponosić straty.
- graniczny poziom jednostkowych kosztów zmiennych (kzj(g)) i
margines bezpieczeństwa ze względu na jednostkowe koszty
zmienne (Mb(kzj))
kzj(g) = c - ![]()
Mb(kzj) = 
Graniczny poziom jednostkowych kosztów zmiennych są to koszty, które przy założonej wielkości sprzedaży, danych kosztach stałych i cenie gwarantują jedynie osiągnięcie progu rentowności. Jest to maksymalny jednostkowy koszt zmienny, którego przedsiębiorstwo nie może przekroczyć, ponieważ będzie ponosić straty.
W ramach analizy progu rentowności można prowadzić tzw. analizę wrażliwości, która polega na badaniu wpływu zmiany cen i kosztów na kształtowanie się progu rentowności.
Istnieje związek między rentownością sprzedaży na działalności operacyjnej a współczynnikiem marży pokrycia i współczynnikiem bezpieczeństwa.
Związek ten wyraża formuła:
![]()

![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
ANALIZA WSKAŹNIKOWA
Wskaźniki płynności
Do oceny płynności finansowej wykorzystuje się trzy wskaźniki :
wskaźnik płynności gotówkowej ![]()
wskaźnik szybki ![]()
lub
![]()
wskaźnik bieżący ![]()
Wskaźniki sprawności działania
wskaźnik rotacji ogółu majątku:
![]()
wskaźnik rotacji majątku trwałego:
![]()
wskaźnik rotacji ogółu zapasów :
![]()
wskaźnik rotacji zapasów materiałowych :
![]()
wskaźnik rotacji zapasów wyrobów gotowych :
![]()
wskaźnik rotacji zapasów towarów :
![]()
wskaźnik cyklu inkasa należności :
![]()
wskaźnik regulowania zobowiązań z tytułu dostaw :
![]()
wskaźnik regulowania ogółu zobowiązań krótkoterminowych :
![]()
zobowiązania krótkoterminowe bez kredytów i pożyczek oraz emisji krótkoterminowych.
Wskaźnik cyklu pieniężnego netto
![]()
Interpretacja :
Cykl środków pieniężnych pokazuje czas jaki upływa od momentu odpływu gotówki przeznaczonej na regulowanie zobowiązań do momentu przypływu gotówki z pobranych należności .
Cykl środków pieniężnych pokazuje wielkość zapotrzebowania na kapitał pracujący w dniach obrotu .
Zaspokojenie zapotrzebowania na kapitał pracujący w dniach obrotu
Wskaźnik cyklu pieniężnego netto - wskaźnik rotacji kapitału pracującego
![]()
Wskaźniki wspomagania finansowego (zadłużenia)
W analizie tej wykorzystuje się dwie grupy wskaźników:
I. Wskaźniki zadłużenia, odnoszące zadłużenie przedsiębiorstwa do jego majątku. Pokazują one, jakie jest zabezpieczenie wierzytelności w przypadku niezdolności przedsiębiorstwa do spłaty zadłużenia z bieżących przychodów;
II. Wskaźniki oparte na dochodach, określające zdolność przedsiębiorstwa do obsługi długu.
Ad. I
wskaźnik ogólnego zadłużenia
![]()
(powinien oscylować w przedziale 57% - 67%)
wskaźnik pokrycia majątku kapitałem własnym
![]()
wskaźnik zadłużenia kapitału własnego
![]()
(wartość graniczna: w małych przedsiębiorstwach - 3; w średnich i dużych - 1)
wskaźnik zadłużenia długoterminowego
![]()
(zadawalający poziom - 0,5)
Ad. II
wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych
![]()
(zadawalający poziom co najmniej 4 -5)
wskaźnik pokrycia długu łącznie z odsetkami I
![]()
(minimum - 1,2)
1) odsetki od zadłużenia długoterminowego
wskaźnik pokrycia długu łącznie z odsetkami II
![]()
(≥ 1)
1) odsetki od zadłużenia długoterminowego
wskaźnik pokrycia długu z cash flow
![]()
(zadawalający poziom co najmniej 1,5)
1) odsetki od zadłużenia długoterminowego
Wskaźniki rentowności (zyskowności)
rentowność sprzedaży (handlowa)
rentowność działalności podstawowej (rentowność operacyjna)
![]()
2. rentowność brutto sprzedaży
![]()
3. rentowność netto sprzedaży
![]()
rentowność majątku (ekonomiczna)
![]()
rentowność kapitału własnego (finansowa)
![]()
![]()
Wskaźniki rynku kapitałowego
zysk przypadający jedną akcję
![]()
stopa zyskowności akcji
![]()
relacja ceny do zysku z akcji
![]()
stopa dywidendy
![]()
stopa wypłat dywidendy
![]()
6