12. Liryka starożytnej Grecji, oprac. J. Danielewicz, Warszawa 1996 - Alkajos: 6a; Safona: 1; 31, oprac. Ala Siwek

Alkajos: 6a

• Liryka bezpośrednia

• Poezja patriotyczna

• Podmiot wypowiada się w imieniu całego ludu; używa 1 os. l.mn. (np. „umocnijmy”)

• Motyw ojczyzny jako okrętu

• Zbliża się sztorm(wojna) i trzeba ratować okręt (ojczyznę)

• W ojczyźnie panuje tyrania, walka o władzę

• Mamy tutaj wezwanie wszystkich do walki („umocnijmy burty”) - obywatele Grecji porównani do żeglarzy walczących z nadchodzącym sztormem

• Podkreślenie wagi i trudu zadania, jakiego muszą się podjąć - nie wolno się poddawać

• Należ dowieść swojego męstwa w walce o obronę ojczyzny i pamiętać o niedawnych cierpieniach

• Trzeba pamiętać o szlachetnych przodkach, którzy poświęcili swe życie dl dobra ojczyzny - nie wolno zhańbić ich swoim nędznym tchórzostwem.

SAFONA

1

Incipit: „Przed tronem twym się chylę, Afrodyto”

• Jest to pieśń inaugurująca zbiór - modlitwa do Afrodyty.

• Rozbudowana modlitwa składa się zazwyczaj z trzech części (w dowolnej kolejności): wezwanie, sankcja, prośba.

• Sprecyzowany adresat, imienny - Afrodyta, lub za pomocą peryfrazy genealogicznej.

• Sankcja modlitewna ( zobowiązanie bóstwa do spełnienia prośby. Ze względu na zawarte w tych formułach przypomnienie dawniejszych sympatii lub zobowiązań boga wobec człowieka analizowany element modlitwy nazywa się HYPOMNEZĄ.

• Ostatnia część modlitwy, prośba- pozwala sprecyzować dokładniej życzenia pod adresem bóstwa.

• Pod pretekstem ornamentacyjnego apelu do boga, poetka mogła powiadomić o swoich doznaniach dodatkowego odbiorcę, formalnie nie wpisanego w strukturę modlitwy ( prośby ogólne: „nie dręcz mego serca”, „nie pozwól trwać w tęsknocie”, a nie imiona konkretne)

• Funkcja hypomnezy poetyckiej - element obrazowości - „wspomnieniowa” część modlitwy” - rozrasta się w obrazek poetycki, sprawiający wrażenie autonomicznej całości.

• Hypomneza konfrontuje autotematyczną wypowiedź p. lirycznego z wypowiedzią - przytoczeniem słów (do p. lir.) Afrodyty. Peryfazyjna wypowiedź bogini utrzymana jest w tonie zniecierpliwienia, łagodzonego pobłażaniem i życzliwością.

31

Incipit: ”Wydaje mi samym bogom równy”

• Erotyk

• Opis budzącej się namiętności pomiędzy kobietą i mężczyzną

• Wyrażenie nieuchwytnych stanów emocjonalnych

• Opis przeżyć wewnętrznych podmiotu - lęk, zachwyt

• Opis intymnych wzruszeń, osobistych przeżyć ( „w piersi mej drży serce pełne lęku”)

• Opis zmiennych stanów emocjonalnych, jakie wzbudza w kobiecie jej wybranek (lęk, drżenie serca, dreszcze, omdlenie)

• Napisany strofą saficką (3 wersy 11-zgłoskowe i 1 wers 5-zgłoskowy)