Zaprezentuj twórczoœć Tuwima, Broniewskiego, Leœmiana oraz futurystów

1. Julian Tuwim

Najbardziej reprezentatywny poeta grupy „Skamander". Stworzył nowy kanon poetyckiego piękna, opartego na dynamice, ekspresji, sile wyrazu. Odœwieżył język liryki i tematykę. Stworzył nowy typ bohatera. Niezrównany mistrz języka polskiego o wielkich pasjach społecznych, przenikliwoœci widzenia otaczającego œwiata. Postawa poetycka Tuwima ulegała ewolucji. W jego twórczoœci można wyróżnić 3 okresy:

  1. twórczoœć młodzieńcza 1918 - 1926

  2. formowanie poglądów 1926 - 1939

  3. okres wojny i powojenny 1939 - 1953

(1918 - 1926)

Młodzieńcze utwory Tuwima przenika kipiąca od nadmiaru wrażeń, uczuć, pasja życia, bije z nich uniesienie i zachwyt nad urodą œwiata, upojenie wolnoœcią, wiosną, urokiem miłoœci, przyrodą. Poezja żywiołowa, bujna, afirmująca życie, optymizm. Zachwyt nad codziennoœcią. Tuwim stosuje zwroty potoczne, słownictwo jest kolokwialne, brutalizacja języka. W pierwszym etapie twórczoœci powstają wiersze: „Życie", „Do krytyków", „Wiosna", „Poezja", „Rewizja", „Przyjaciele".

  1. „Do krytyków" - tematem poezji nie muszą być głębokie filozoficzne ani narodowe treœci ale entuzjazm, banalne, codzienne zdarzenia. Twórcą poezji niech będzie zwykły człowiek a nie wybitna jednostka. Jest to manifest młodoœci i ukryta polemika z innym systemem wartoœci.

  2. „Życie" - nastrój pogodny, radosny, zachwyt życiem wynikający z poczucia siły, jednoœci z przyrodą, entuzjazm, optymizm (witalizm - Bergson)

(1926 - 1939)

Krystalizują się poglądy poety na kształt twórczoœci, wątki satyryczne, polityczne. Pojawia się refleksja na temat œmierci, protest przeciwko konwencjonalnemu mieszczaństwu. Tuwim nawiązuje do Horacego, Kochanowskiego, romantyków. Tworzy dla dzieci. Posługuje się ironią, parodią a poezja tego okresu ,a charakter metafizyczny. Nurt współczucia i solidarnoœci z prostym człowiekiem z czasem nasilił się, roœnie gniew przeciw krzywdzicielom, imperialistom. Pojawiają się akcenty goryczy, rozczarowania, obrazy nędzy ludzkiej. Przed wybuchem wojny poeta zagłębia się w zagadnienia języka, słowotwórstwa („Słowisień"). Na kształt poetyckich wizji Tuwima zaważyła koncepcja naturalistyczna. W tym okresie twórczoœci poeta poszukuje ładu, harmonii, jest przekonany o znaczeniu kultury ocalającej sens ludzkiego życia. W tradycji odnajduje artysta nieprzemijające wartoœci duchowe. Odczuwa osamotnienie i wyobcowanie w œwiecie wzrastającej grozy systemów totalitarnych, wobec widma wojny, rasizmu, zaakcentowana zostaje postawa indywidualistyczna. Analizuje ponurą rzeczywistoœć polski międzywojennej. Wiersze: „Bal w operze", „Sitowie", „Rzecz czarnoleska", „Zapach szczęœcia", „Mieszkańcy", „Do prostego człowieka", „Proœba o piosenkę"

  1. „Bal w operze" - groteskowy obraz elity rządowej na tle codziennej pracy kraju

  2. „Do prostego człowieka" - pacyfizm, sprzeciw wobec tendencjom militarystycznym, wobec wojny (wzbudził wiele sprzeciwów)

  3. „Mieszkańcy" - motywem centralnym jest obraz przeciętnych ludzi miasta, mieszczańskiej kokieterii, której życie jest płytkie, pozbawione sensu, puste. Ogromny ładunek pogardy, niesmaku, instrumentacja głosowa, wulgaryzmy, mocne epitety

(1945 - 1953)

Na emigracji powstał poemat dygresyjny „Kwiaty polskie". Dzieło łączące w sobie sceny rodzajowe, wspomnieniowe, liryczne wyznania patriotyzmu, polemiki polityczne, opisy przyrody. Całoœć zbudowana jest na zasadzie swobodnych dygresji tematycznych. Wyraz tęsknoty za krajem. Poeta sięgnął do romantyzmu.

2. Bolesław Leœmian

Uchodzi za absolutną indywidualnoœć epoki. Jest twórcą o oryginalnej poetyce i filozofii. Ważną rolę pełnie przyroda, wiersze opisują ludzkie przeżycia i uczucia, są filozoficzne i refleksyjne. Twórczoœć ta przesycona jest baœniowoœcią, poetyką. Symbol, neologizmy, oksymoron, szczegółowoœć i konkretnoœć obrazowania są jej zasadniczymi cechami. Często pojawiają się motywy baœniowe, ludowe, fantastyczne. Leœmian zajmuje się relacją Bóg - człowiek, w jego twórczoœci uwidacznia się poczucie godnoœci i odrębnoœci człowieka. Siła i duma człowieka wynika ze œwiadomoœci œmierci i podejmowaniu trudu życia. Budując swój własny, niesamowity œwiat poeta pragnie dotrzeć do wiecznej istoty życia, absolutu. Szuka jej w przyrodzie. Tworzenie, walka, wędrówka są kluczami do jego poezji. Twórczoœć Leœmiana to rozważania natury egzystencjonalnej, w których autor akcentuje dramatyzm ludzkiego życia. Człowiek skazany jest na œwiat ciągłych przeobrażeń, zmian, poddany jest pędowi życiowemu. Życie to nieustanne poszukiwanie. Liryka zmysłowa, wizyjna, bogactwo wyobrażeń poety. Jedno z najcenniejszych zjawisk artystycznych. Utwory: „Przygody Sinnbada Żeglarza", „W malinowym chruœniaku", „Dusiołek", „Łąka", „Metafizyki", „Dziewczyna"

  1. „Dusiołek" - fantastyczna istota. Dusiołek uosabia ludzkie lęki i obawy. Bajdała występuje do Boga z pretensjami, bunt ten brzmi humorystycznie, ma jednak głębszy sens - to Bóg staje się odpowiedzialny za zło i ciężar psychiczny człowieka.

  2. „W malinowym chruœniaku" - najsłynniejszy erotyk Leœmiana. Siła ekspresji i erotycznego napięcia została skontrastowana z nieuchronnym cierpieniem przyrody. Utwór subtelny, przepełniony spokojem i ciszą

3. Władysław Broniewski

Jego twórczoœć łączy tradycję polskiej poezji romantycznej i patos retoryki rewolucyjnej. Poeta często używa konwencji pieœni, hymnu. Utwory są buntownicze, komunikatywne, gniewne. Okresie międzywojennym poezję Broniewskiego cechowała dominacja tematyki społeczno - politycznej, w latach II wojny nurt liryki patriotyczno - żołnierskiej splata się z nastrojem wygnańczej nostalgii. W twórczoœci powojennej początkowo dominuje poezja rewolucyjnej walki potem refleksja nad życiem, drogą twórczą, pięknem przyrody. Idealistyczna koncepcja poezji czynu, wyzwalającej œwiat od zła i przemocy sprzyja ożywieniu tradycji prometejskiej. Znamienną cechą wierszy Broniewskiego jest ukazywanie bohaterów w chwili ostatecznej próby, ostatecznie gorycz zrodzona z cierpienia i daremnoœci ofiary ustępuje wierze w zwycięstwo dobra i sprawiedliwoœci. Liryka Broniewskiego wyraża romantyczne marzenie o życiu w wolnoœci i sprawiedliwoœci. Poezję pojmował Broniewski jako czyn, walkę i posłannictwo. Wiersze: „Młodoœć", „Zagłębie Dąbrowskie", „Elegia o œmierci Ludwika Waryńskiego", „Targowisko"

  1. „Poezja" - wiersz program poetycki i wyraz poglądów na temat kształtu i roli poezji. Broniewski konfrontuje 3 tradycje literackie. Jest to poezja:

- romantyczna, odrzuca ten typ,

- sentymentalno-usypiająca

- tyrtejska

- rewolucyjna

Dwie ostatnie potrzebne są współczeœnie.

4. Futuryœci

Futuryzm nakazywał całkowite odcięcie się od przeszłoœci a spojrzenie ku przyszłoœci. Tematy tej poezji to: cywilizacja i technika. Futuryœci byli pierwszymi przedstawicielami awangardy w polskiej poezji. Główna ich działalnoœć przypada na lata 1918 -1921. W Warszawie tworzyli A. Skru i A. Wat, w Krakowie Młodożeniec i Bruno Jasieński. Futuryœci postulowali dowolnoœć form ortograficznych i gramatycznych, prowokowali, bawili się słowem. Poszukiwali nowych œrodków ekspresji, zainteresowani byli zwłaszcza fonetyczną warstwą języka. Manifestowali postawę kontestacji wobec tradycji kultury i sztuki. Futuryzm nie pozostawił po sobie arcydzieł. Odegrał jednak ogromną rolę w rozwoju poezji - odnowił język poetycki i otworzył drogi do nowych poszukiwań, które zaowocowały w liryce powojennej (nurt lingwistyczny)