makroekonomia

data: 21.05.2012

Dekompozycja Solowa* (model wzrostu gospodarczego)

Robert Solow ekonomista, laureat Nagrody Nobla w latach 50 tych zainicjował badania nad wzrostem gospodarczym

G, Y - stopa wzrostu gospodarczego
A - stopa wzrostu produktywności czynników prod. postęp naukowo techniczny (TFP)
K - Udział kapitału we wzroście gosp.
ၡ - Udział nakładu pracy we wzroście gosp.

Czynniki wzrostu gospodarczego w modelu R. Solowa

• Postęp naukowo techniczny określony przez stopę wzrostu ogólnej produktywności czynników wytwórczych

• Stopa akumulacji kapitału (jest proporcjonalna do jej udziału w PKB określa to współczynnik ၡ )

• Wzrost nakładów pracy ( wpływ na wzrost gospodarczy jest określony przez współczynnik (1-ၡ))

Tempo wzrostu dochodu narodowego w modelu M. Kaleckiego

u - współczynnik usprawnień bezinwestycyjnych

a - parametr amortyzacji

KONIUNKTURA GOSPODARCZA

Zdefiniowanie podstawowych pojęć
Klasyfikacja wahań gospodarczych
Morfologia cyklu koniunkturalnego
Rodzaje cykli koniunkturalnych
Wskaźniki stanu gospodarki
Klasyczny a współczesny cykl koniunkturalny
Teorie cyklu koniunkturalnego
przyrodnicze i psychologiczne
teoria niedokonsumpcj i pieniężna teoria cyklu inwestycyjno-innowacyjna

Nauka o koniunkturze - wyłoniła się z ogólnej teorii ekonomii w II poł. XIX w.
J.C. Juglar „Kryzysy handlowe i ich nawrót periodyczny we Francji, Anglii, USA”

Naukę o koniunkturze gospodarczej dzieli się na:

• Teorię cyklu koniunkturalnego. Wyjaśnia ona przyczyny i mechanizmy zmian koniunktury.

• Prognozowanie koniunktury. Przewidywanie przyszłych zdarzeń w gospodarce .

Brak jest w historii przykładów jednakowych cykli (nie ma wśród nich bliźniaków - A. Pigou) odnośnie:

• długości cyklu,

• długości faz,

• amplitudy wahań.

Zatem przewidywania przyszłych warunków gospodarczych jest dziedziną wiedzy niedoskonałą.

• Koniunktura gospodarcza - to wszelkie okresowe zmiany aktywności gospodarczej przejawiające się w podstawowych wskaźnikach ekonomicznych (PKB, PNB, P, I, C, U, .. ) występujące w stosunkowo równych odstępach czasu z powtarzającą się regularnością.

• Kryzys - (gr. moment zwrotny, przełomowy, odsiew, rozstrzygniecie)

• Kryzys gospodarczy - okresowe zwolnienie aktywności gospodarczej

• Trend - długookresowy ruch w górę lub w dół pewnych zmiennych ekonomicznych, np. produkcji. Trend jest ścieżką wygładzoną pozbawioną krótkookresowych wahań.

Klasyfikacja wahań gospodarczych

• zmiany długookresowe (trendy)

• wahania sezonowe - zmiany nasilenia działalności gospodarczej dokonujące się na przestrzeni roku kalendarzowego i wynikające ze zjawisk bezpośrednio lub pośrednio związanych z porami roku

• wahania przypadkowe (nieregularne) - spowodowane czynnikami losowymi  

• wahania koniunkturalne - względnie regularnie pojawiające się zmiany aktywności gospodarczej wokół linii trendu.

• wahania koniunkturalne - wahania rzeczywistej wielkości produkcji (innych wielkości ekonomicznych) wokół trendu długookresowego, który ukazuje zmiany wielkości potencjalnej.

Cykl koniunkturalny i trend

Morfologia klasycznego cyklu koniunkturalnego

faza recesji (kryzysu):

- nadwyżka podaży nad popytem,

- wzrost zapasów u producentów,

- spadek produkcji, ograniczenie zatrudnienia, wzrost bezrobocia w gospodarce,

- spadek dochodów podmiotów gospodarczych (spadek zysków, pojawienie się strat, bankructwo firm),

• zmniejszenie popytu inwestycyjnego,

• na rynku rośnie nadwyżka podaży w stosunku do popytu,

• spadek cen (współcześnie - zwolnienie inflacji), w przedsiębiorstwach dominujących możliwy wzrost cen

Depresja:

• Kontynuacja tendencji z okresu kryzysu, ale ich natężenie jest mniejsze

• Ustabilizowanie się podstawowych wielkości na bardzo niskim poziomie (gospodarka osiąga dno)

Impulsy powodujące ożywienie

• Wzrost popytu inwestycyjnego o charakterze restytucyjnym

• Postęp naukowo techniczny, pojawienie się innowacji

faza ożywienia (ekspansji):

• Wzrasta popyt na dobra inwestycyjne

• Rosną ceny

• Poprawia się rentowność produkcji (rosną produkcja, sprzedaż, przychody, zyski)

• Następuje wzrost zatrudnienia

• Maleje stopa bezrobocia

• Rosną zyski

• Wzrasta popyt globalny

• Występuje trend ↑ inwestycji

faza rozkwitu (szczyt, boom):

gdy aktywność gospodarcza osiąga najwyższy poziom (gdy przekracza poziom aktywności podczas poprzedniego szczytu)

- równowaga na wysokim poziomie

- wysoka produkcja, sprzedaż, przychody, zyski, zatrudnienie

• wysoki poziom cen i płac

• występują ↑ tendencje dochodu narodowego, inwestycji, konsumpcji

• rozpoczyna się okres najwyższego poziomu koniunktury.

Klasyfikacja wahań koniunkturalnych

• 500-letni cykl Wheelera - powstanie i upadki imperiów,

• cykle Wagemana 150 lat, na podstawie kształtowania się stóp procentowych,

• cykl Kondratiewa (długie 50 - 60 lat)

• cykl Juglara (klasyczny 8 - 10 lat)

• cykl Kitchena (krótki, trwa około 3,5 lat)

• na giełdach obserwuje się tzw. „efekt stycznia” - wzrost indeksów

• 28-dniowy cykl handlowy - odkryty w latach 30. XX wieku na rynku pszenicy

• cykl tygodniowy, tzw. „efekt poniedziałku”

5

2