Systemu terapeutyczne

To urządzenia lub postać leku dozująca lub uwalniająca substancję leczniczą z zaprogramowaną szybkością przez określony czas. Szybkość uwalniania substancji leczniczej jest niezależna od jej ilości pozostającej w systemie, czyli jest zgodna z kinetyką zerowego rzędu.

Substancja lecznicza może znajdować się w postaci stałej, roztworu lub zawiesiny.

• Doustny system terapeutyczny

Dozowanie leku następuje na skutek wytworzenia wysokiego ciśnienia osmotycznego, które powoduje wypychanie roztworu substancji leczniczej ze zbiornika w kształcie tabletki powlekanej roztworem substancji wielkocząsteczkowej z otworem w otoczce.

• Systemy jednokomorowe (elementarna pompa osmotyczna) (oral Osmolic system) - w tabletkach zawarta jest substancja lecznicza rozpuszczalna w wodzie otoczona błoną półprzepuszczalną dla wody. Woda rozpuszcza substancję leczniczą, a roztwór pod wpływem powstałego ciśnienia osmotycznego zostaje wypchnięty przez otwór dozujący do żołądka lub jelit

Np. Acetozolamid, Indometacyna, Chlorowodorek norefedryny

• Systemy dwukomorowe - jedna komora ma otwór i zwiera substancje leczniczą w formie zawiesiny, a druga oddzielona błoną elastyczną wypełniona jest substancją osmotycznie czynną (np. NaCl)

Np. Nifedypina, Metoprolol, Oksprenolol

• Transdermalne systemy terapeutyczne (TST)

To kilkuwarstwowe plastry o powierzchni 5 - 20cm² nalepiane na powierzchnię skóry, najczęściej za uchem, na klatce piersiowej, na pośladku. W ten sposób podaje się substancje ulegające rozkładowi w przewodzie pokarmowym lub szybkiemu metabolizmowi w wątrobie, ponieważ substancja lecznicza wchłania się przez skórę bezpośrednio do krwioobiegu

Skóra jest mało przepuszczalna dla większości leków. W celu zwiększenia jej przepuszczalności stosuje się promotory wchłaniania np. w systemie z estradiolem stosuje się etanol. Inne promotory to kwas olejowy, glikol propylenowy.

Np. Nitrogliceryna, Skopolamina, Klonidyna, Nikotyna, Testosteron.

Ich czas działania 12h - 3 dni

• Oczny system terapeutyczny

Wprowadzany jest pod powiekę

Np. Ocusert zawierający pilokarpinę

• Domaciczny system terapeutyczny

Jest to mikrosomalna metoda antykoncepcji popularnie zwana spiralką.

Np. system z progesteronem, gdzie 38 mg progesteronu zawieszone jest w oleju silikonowym z dodatkiem BaSO₄. Mają kształt litery T

• Implantacyjny system tera

Jest stosowany w postaci kulek, kapsuł, tubusów wytwarzanych na bazie silikonów. Uwalnianie substancji leczniczej odbywa się na drodze dyfuzji substancji z silikonowego materiału do tkanki.

Systemy te są wszczepiane pod skórę na okres 7 lat. Są to najdłużej działające postacie leku.

Np. z estradiolem, Lewonogestrelem

• Infuzyjny system terapeutyczny

Może być wszczepiony pod skórę, wprowadzony do organizmu lub umieszczony na zewnątrz na przedramieniu lub w okolicy klatki piersiowej. Służy do dozowania substancji leczniczej bezpośrednio do naczynia krwionośnego. Źródłem energii jest zjawisko osmozy (wewnętrzne), lub energia elektryczna lub mechaniczna (zewnętrzne).

Udoskonalone modele pozwalają utrzymać stężenie glukozy we krwi prawie fizjologiczne. Dozują insulinę w dwóch rodzajach dawek:

• Mniejszej między posiłkami

• Większej przed lub podczas posiłku