str068 69

ROZDZIAŁ II

ROŚLINY TRUJĄCE

ROŚLINY. KTÓRYCH WSZYSTKIE CZĘŚCI SĄ TRUJĄCE

I. Tojad mocny (Aconitum napellus L.). Roślina zielona. 80 do 100 cm wysokości. Ma łodygę prosię, liście wydłużone dłoniastodzielne. rozdzielające się na 2—3 wąskie paski. Duże niebieskie kwiaty tworzą długi kłos u wierzchołka łodygi. Korzeń centralny mięsisty, zagłębiający się prostopadle w ziemię, o kształcie rzepy, z wierzchu czarny, wewnątrz białawy, ma na górnej części niewielki korzeń pomocniczy. Przy próbowaniu wywołuje uczucie kłucia w czubek języka. Rośnie dziko w zacienionych i wilgotnych miejscach gór europejskich, a zwłaszcza na wysoko położonych pastwiskach Jury i Szwajcarii.

Uwaga. W Pirenejach występu je gatunek o kwiatach żółtych.

2. Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea L.). Bylina o wysokości dochodzącej do 1,50 m. Liście owalne, drobno ząbkowane tworzą rozetę. Kwiaty w pięknym żywym kolorze czerwonym, wewnątrz nakrapiane, spotyka się bardzo często od czerwca do sierpnia. Na miejsce kwiatów wykształca się torebka nasienna (z licznymi nasionami). Cała roślina, a szczególnie liście, zawiera dygitali-nę działającą na serce. Dwa pokrewne gatunki również zawierają tę truciznę, ale w mniejszej ilości: Digitalis lutea, o kwiatuszkach żółtych nie nakrapianych i Digitalis grandllora, o dużych kwiatach żółtych, z rudymi żyłkami po stronie wewnętrznej.

3. Zimowit Jesienny (Colchicutr. automnaie L). Bulwiasta bylina o budowie dużej, owoidalnej i długich (30 cm), lancetowatych liściach. Kwiaty różowolila, występują od sierpnia do października. Owoce, w postaci torebki, zawierają liczne nasiona. We wszystkich częściach, a zwłaszcza nasionach, zawiera bardzo trującą substancję kolchidynę. Bardzo często jest spotykana na łąkach i wilgotnych lasach.

4. Szalej jadowity (Cicuta virosa LJ. Bylina wysokości ‘1 do 2 m, wydzielająca zapach mdlący, nieprzyjemny, kiedy się ją gniecie. Liście ma pierzastozłożone, przypominające liście dziko rosnącej pietruszki. Liczne kwiatki, zebrane w baldach złożony — pojawiają się w czerwcu i lipcu. Bardzo często spotykana na gruntach nie uprawianych 1 podmokłych. Zawiera kilka substancji trujących i należy ją dobrze odróżniać od roślin podobnych, -zwłaszcza pie-

69