 | Pobierz cały dokument opisy.skal.i.surowcow.geologia.zlozowa.1.doc Rozmiar 901 KB |
ZAJĘCIA TRZECIE
SUROWCE CHEMICZNE
Sól kamienna:
ROZPOZNANIE:
Rozpoznanie tylko po smaku:
- słone (sól kamienna, Halit)
- słono-gorzkie (sole potasowe, Sylwin)
- gorzkie (sole potasowo-magnezowe, Karnalit)
Wszystkie te sole są: gruboziarniste, średnioziarniste lub afaniowe.
Tekstura: bezładna
Barwa: biała, przezroczysta, różowawa (przez tlenki żelaza), zielonkawa (przez iły)
Rysa: biała
Łupliwość: doskonała trójkierunkowa ortogonalna łupliwość - kostkowa podzielność kryształów
Geneza:
Sól kamienne powstaje podczas ewaporacji, podczas tego procesu muszą być:
- odpowiedni zbiornik
- odpowiednie warunki klimatyczne
- ciągłe zasilanie zbiornika słoną wodą (strefy przybrzeżne, laguny)
- powstają CYKLOTEMY solne
(cyklotem: zespół różnych skał powstałych w trakcie jednego cyklu osadowego),
cyklotem SOLNY (krystalizują w kolejności od najmniej rozpuszczalnych w wodzie):
-węglany wapnia i magnezu (kalcyt, dolomit) CaCo3, CaMg(CO3)2
- siarczany wapnia (gips, anhydryt) CaSO4*2H2O , CaSO4
- chlorek sodu (halit-sól kamienna) NaCl
- sole potasowo-magnezowe (sylwin, karnalit, kizeryt i in.) KCl , KMgCl3*6H2O , MgSO4*H2O
Natomiast rozpuszczają się w kolejności odwrotnej: sole potas-mag, chlorek sodu itd.
Cyklotemy mogą być pełne lub niepełne (zazwyczaj pozbawione członu soli K-Mg).
Wiek:
- perm późny (cechsztyn) - te eksploatowane
- era kenozoiczna (trzeciorzęd), MIOCEN (Bochnia, Wieliczka)
W tych okresach panował klimat gorący-suchy.
Formy złóż soli:
- pokładowe
- wysady solne…
HALOKINEZA - plastyczne płynięcie soli pod naciskiem nadkładu lub tektoniczny - kierunkowy)
- powstają: poduszki i wały solne, wysady oraz grzebienie i mury solne
wysady proste i diapirowe)
- tempo procesu: 1 mm/1000 lat - 1 mm/100 lat, niekiedy krótkie okresy przyspieszenia: 3-4 mm/rok
- istnieją obszary silnej koncentracji struktur halokinetycznych, np. Zat. Meksykańska, Iran, depresja nadkaspijska, Nizina Polsko Niemiecka
Główny obszar wydobycia:
- centralne Polska: Kłodawa, Mogilno, Rogożno
- Sieroszowice-Polkowice (KGHM)
- Bochnia, Wieliczka - trasy turystyczne (wydobycie do 1996r.)
Metody wydobycia (i rodzaje pozyskiwanego surowca):
- metoda tradycyjna komorowo-filarowa (Kłodawa, wymiary komór ok. 15x15x200 m)
- urabianie kombajnami (Sieroszowice)
 | Pobierz cały dokument opisy.skal.i.surowcow.geologia.zlozowa.1.doc rozmiar 901 KB |