Poznań, dnia 17.01.2015 r.

ZATWIERDZAM

dowódca 3 kompani szkolnej OSP

kpt. Krzysztof CYDZIK

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć ze szkolenia strzeleckiego

z 31 grupą 3 kompanii szkolnej OSP w dniu 21.01.2015 r.

1. TEMAT 3/2: Zasady strzelania z karabinka.

2. CELE ZAJĘĆ:

• Zapoznać:

• z podstawowymi zasadami strzelania z broni strzeleckiej.

• Uczyć:

• przygotowania danych do strzelania.

3. FORMA: zajęcia teoretyczne.

4. CZAS: 2 x 45 min.

5. MIEJSCE: blok 21 sala 201.

6. ZAGADNIENIA:

1. Zasady celowania i oddania strzału.

2. Zasady celowania z wykorzystaniem przyrządów optycznych.

3. Zadanie ogniowe i jego treść.

4. Zakres czynności wchodzących w przygotowanie strzelania.

5. Wzory polowe.

6. Poprawianie ognia - sposoby i zasady.

7. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE

• na 3 dni przed zajęciami zatwierdzić plan - konspekt;

• zapoznać się z tematem, celami i uwarunkowaniami organizacyjnymi zajęć;

• odpowiednio wcześniej pobrać klucz od sali wykładowej;

• do realizacji zagadnień użyć prezentacji multimedialnej;

• w czasie zajęć przestrzegać ustaleń zawartych w metodyce szkolenia;

• dopilnować zachowania porządku i dyscypliny szkoleniowej w czasie zajęć;

• dokonać podsumowania i oceny zajęć.

8. LITERATURA:

• „7,62 mm karabinki AKM, AKMS, AK, kbkg. wz 1960, kbkg. wz 1960/72. Opis i użytkowanie. Sposoby i zasady strzelania” - MON Warszawa 1988;

• „Metodyka szkolenia strzeleckiego” -730/89;

• „Teoria strzału” -348/70;

• „Metodyka szkolenia ogniowego pododdziałów piechoty” -722/88;

• „Zasady strzelania z broni strzeleckiej” -152/62;

• „Program szkolenia podstawowego Sił Zbrojnych RP” - Szkol. 866/2013;

• „Instrukcja o działalności szkoleniowo - metodycznej” - Szkol. 816/2009.

9. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO - TECHNICZNE:

Wyposażenie indywidualne szkolonych:

• Ubiór słuchaczy polowy

• Zeszyt ………………………………………….... na stan

• Przybory do pisania …………………… ………. na stan

Wyposażenie i uzbrojenie dodatkowe:

• 7,62 mm kbk AKMS - szkolny …………….….1 szt.

• Inne:

• Prezentacja multimedialna…………………… 1 szt.

• Rzutnik multimedialny………………………… 1 szt.

10. ORGANIZACJA ZAJĘĆ:

• wykład informacyjny.

11. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA:

Nakazuję:

• w czasie trwania zajęć wykonywać tylko te czynności, które zostały zlecone przez prowadzącego zajęcia.

Zabraniam:

• oddalać się z miejsca zajęć bez wiedzy i zgody prowadzącego zajęcia.

12. INNE (DODATKOWE):

Nie dotyczy.

13. WPROWADZENIE W SYTUACJĘ TAKTYCZNĄ:

Nie dotyczy.

XIV. PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ WSTĘPNA (5 min.)

Rozpoczęcie zajęć:

• przyjęcie meldunku;

• sprawdzenie (odnotowanie) obecności;

• zadanie pytań kontrolnych z poprzednich zajęć:

1. Wymień jakie poznałeś rodzaje granatów ręcznych;

2. Wyjaśnij co to jest strzał bezwzględny;

3. Jaka jest odległość strzału bezwzględnego z kbk AKMS;

4. Jaki kaliber posiada broń którą masz na stanie.

• podanie tematu, celu zajęć i zagadnień.

CZĘŚĆ GŁÓWNA (80 min.)

ZAGADNIENIE 1(20 min.)

Zasady celowania i oddania strzału.

Punktem celowania jest w zasadzie środek celu. Jeżeli cel znajduje się w odległości mniejszej niż odległość strzału bezwzględnego punktem celowania jest środek podstawowy celu. Po określeniu danych wcelowujemy broń do celu. Elementy celowania przedstawia rysunek.




Można powiedzieć, że technika strzelania ma największe znaczenie i wpływ na celność strzelania. Można mieć bardzo dobrą broń bez wad, sprawdzoną itd., a nie będziemy znali techniki strzelania to z 5 metrów w krowę nie trafimy albo w drzwi od stodoły.

Na to aby oddać celny strzał składa się wiele czynników :

• właściwa postawa strzelecka;

• odpowiednie złożenie się do strzału;

• wycelowanie;

• ściąganie języka spustowego;

• oddychanie;

• wzrok.

Wycelowanie - bez celowania trudno jest strzelać skutecznie. W różnych rodzajach broni spotkać można różne przyrządy celownicze : a/ otwarte ,
b/ dioptryczne , c/ optyczne








Istotne znaczenie dla uzyskiwania dobrych wyników strzelania z karabinka ma umiejętne połączenie celowania ze ściąganiem języka spustowego.
W czasie celowania należy wstrzymać oddech, zamknąć lewe oko, prawym zaś patrząc przez szczerbinę ustawić muszkę, tak aby znalazła się pośrodku szczerbiny oraz punktem celowania. Równocześnie należy powoli i płynnie naciskać na język spustowy wskazującym palcem, dopóki nie nastąpi strzał.

Ściąganie języka spustowego - nieprawidłowe ściąganie języka spustowego prowadzi do zerwania strzału ( szarpnięcie za język spustowy ). Język spustowy należy ściągać stopniowo, płynnie, bez zastanawiania się nad tym co robimy.

Przy ściąganiu języka spustowego nie należy zbytnio reagować na nieznaczne wahania równej muszki pod punktem celowania.
Nie wolno także przyspieszać ściągania języka spustowego w momencie najlepszego zgrania szczerbiny i muszki z punktem celowania. Pociąga to bowiem szarpnięcie karabinkiem wskutek czego następuje niedokładny (zerwany) strzał.

Jeżeli strzelający naciskając na język spustowy wyczuje, że nie może dłużej wstrzymać oddechu, powinien,
nie zwiększając i nie osłabiając nacisku palca na język spustowy, zrobić oddech
i ponownie wstrzymawszy oddech kontynuować celowanie i ściąganie języka spustowego. Płynne ściąganie języka spustowego
z jednoczesnym celowaniem jest czynnością trudną, wymagającą wielu ćwiczeń i treningów bez użycia amunicji. Dlatego przed strzelaniem amunicją bojową odbywają się ćwiczenia przygotowawcze.




Oddychanie - jest następnym ważnym elementem. Podczas celowania należy oddech wstrzymać, gdyż oddychanie wprawia w ruch klatkę piersiową i inne części ciała co w efekcie prowadzi do nieprawidłowego zgrania przyrządów celowniczych i chybienia strzału.

Wzrok - jest bardzo ważny gdyż od niego zależy dokładność wycelowania czyli naprowadzenie przyrządów celowniczych na cel. Ostrość widzenia można poprawić używając okularów. Ważny jest też stopień oświetlenia celu, jego rozmiary i kształt, to czy jest w ruchu czy nie oraz odległość strzelca od celu.

Oko nasze nie jest doskonałym przyrządem celowniczym. Nie ma żadnej

możliwości aby widzieć zarówno cel jak i przyrządy celownicze. Jest to zasada tzw.

pojedynczej akomodacji oka. Co musimy bezwzględnie widzieć ostro podczas

celowania? Otóż tylko i wyłącznie przyrządy celownicze!

Przy prawidłowym zgraniu przyrządów celowniczych i prawidłowym ściągnięciu języka spustowego oddanie strzału powinno być zaskoczeniem dla strzelającego że padł strzał. Gwarantuję, że pocisk będzie w tarczy. Jeżeli wycelujemy broń i w tym momencie pociągniemy za spust wiedząc ( myśląc o pociągnięciu za spust ) i będziemy przygotowani na to, że w tej chwili padnie strzał to wyniki będą mizerne, albo całkowity ich brak bo strzały zostały zerwane.

Zasady strzelania z karabinka.

Podczas strzelania na bliskie odległości nastawa celownika powinna odpowiadać nie odległości do celu, a przewyższeniu toru pocisku nad linią celowania.

Nastawę „S” wykorzystuje się w nocy na odległość strzału bezwzględnego

Podczas strzelania na odległość większą od zasięgu strzału bezwzględnego nastawa celownika powinna odpowiadać odległości do celu.

Aby cel został zniszczony pierwszym pociskiem należy jak najdokładniej obliczyć odległość do celu oraz prawidłowo zgrać przyrządy celownicze uwzględniając poprawki kierunku wybierając odpowiednio punkt celowania.

Punkt celowania wybiera się w wysokości i kierunku:

• w wysokości:

• jeżeli nastawa celownika odpowiada rzeczywistej odległości do celu,

• jeżeli cel znajduje się w zasięgu strzału bezwzględnego to punktem celowania jest środek podstawy celu;

• przy strzelaniu do celów małych, punktem celowania jest środek podstawy celu, przy celach dużych środek podstawy celu.

• w kierunku:

• podczas strzelania z broni ze szczerbikiem, po uwzględnieniu poprawek na watr lub ruch celu środek celu;

• jeżeli broń nie posiada szczerbika, uwzględniamy poprawki w figurach (mm) od środka celu na wiatr i ruch celu.

Zasady celowania i dania strzału.

Celność strzelania jest wynikiem wielu czynności, którymi kieruje mózg za pośrednictwem zmysłów, mięśni i nerwów.

Nadanie lufie broni takiego położenia w płaszczyźnie pionowej i poziomej, która zapewnia przejście toru pocisku przez cel (punkt w celu) nazywa się celowaniem. Nadanie lufie potrzebnego położenia w płaszczyźnie poziomej nazywamy celowaniem poziomym, a w płaszczyźnie pionowej - celowaniem pionowym.

Pionowe i poziome celowanie może odbywać się jednocześnie lub kolejno. Celowanie oraz nadanie lufie odpowiedniego kąta odbywa się za pomocą przyrządów celowniczych (mechanicznych lub optycznych). Wycelować, to znaczy naprowadzić zgrane przyrządy celownicze na punkt celowania.

Ogień do celów ruchomych można prowadzić dwoma sposobami:

• sposobem prowadzenia celu;

• sposobem wyczekiwania na cel.

ZAGADNIENIE 2 (10 min.)

Zasady celowania z wykorzystaniem przyrządów optycznych.

Celownik noktowizyjny to instrument elektrooptyczny umożliwiający celowanie w ciemności. Jest to noktowizor wyposażony w siatkę celowniczą (z mechanizmem kalibracji) i szynę montażową z racji którym może napełniać role celownika.

Celowniki noktowizyjne są wykorzystywane przez armia, policję i oddziały paramilitarne, a w niektórych krajach plus przez myśliwych (w Polsce zabronione jest uzus celowników noktowizyjnych na broni palnej). Ze względu celownikom noktowizyjnym żołnierze są w stanie w nocy odnotować i uczynić niezdolnym przeciwników bez używania oświetlenia i zdradzania swojej pozycji.

ZAGADNIENIE 3 (10 min.)

Zadanie ogniowe i jego treść.

Obliczyć sumaryczną poprawkę kierunku podczas strzelania z kbk AKM na odległość 400m. Cel biegnący porusza się poprzecznie w lewo. Wieje wiatr boczny umiarkowany w kierunku przeciwnym do ruchu celu.

cel cel

„+” „-”

à  wiatr wiatr

P_c = C = 4 sylwetki w lewo

P_w = C - 2 = 2 sylwetki w lewo

P_sum = P_c + P_w = 6 sylwetki w lewo

W zależności od sytuacji bojowej i odpowiednio do możliwości stosuje się następujące sposoby strzelania:

·         w miejscu -  prowadzi się głównie w obronie, z zasadzki lub podczas odpierania kontrataków, ogień w miejscu jest najbardziej celny.

·         podczas przystanku - prowadzi się z pojazdów. Jest to ogień celny, jednak hamujący tempo ataku, a nieruchomy pojazd jest łatwym celem; dlatego pojazdy powinny znajdować się za ukryciem.

·         podczas krótkich przystanków - prowadzi się w ruchu, przy czym w momencie wystrzału pojazd zatrzymuje się, a potem natychmiast rusza; ogień ten prowadzi się w ataku, jest to ogień celny i skuteczny połączony z manewrem.

·         w ruchu - prowadzi się z broni pokładowej bez zatrzymywania się pojazdów; jest to ogień mniej skuteczny, ale jego ważną zaletą jest silne moralne oddziaływanie na przeciwnika.









Ogień czołowy

to ogień prowadzony prostopadle do frontu celu, jest on bardzo skuteczny podczas ostrzeliwania celów głębokich, a mniej skuteczny podczas ostrzeliwania celów szerokich [rys. a]

Ogień skrzydłowy

ogień prowadzony do skrzydła celu, jest najbardziej skuteczny podczas ostrzeliwania celów szerokich [rys. b]

Ogień krzyżowy

ogień prowadzony do jednego celu co najmniej z dwóch kierunków, stanowi zazwyczaj połączenie ognia czołowego ze skrzydłowym lub dwustronnego ognia skrzydłowego. Ogień ten jest niszczący ze względu na swoją skuteczność, oddziałuje on także psychologicznie na przeciwnika [rys. c]

ZAGADNIENIE 4 (10 min.)

Zakres czynności wchodzących w przygotowanie strzelania.

Sposób złożenia się do strzału w postawie leżącej:

• kąt zawarty między tułowiem a przedłużeniem osi broni w kierunku kolby powinien wynosić 30-45;,

• środek ciężkości broni powinien znajdować się na dłoni lewej ręki (można trzymać karabinek za łoże lub magazynek), która odgrywa rolę podpórki, kąt jaki tworzy łokieć lewej ręki zbliżony do kąta prostego. Odległość między łokciami nie powinna być większa niż 8-12 cm mierząc wzdłuż prostopadłej do podłużnej osi broni. Patrząc z przodu na sylwetkę żołnierza strzelającego z postawy leżącej, to przedramiona jego rąk i powierzchnia ziemi powinny tworzyć trójkąt równoramienny, na którego wierzchołku znajduje się broń.

W celu znalezienia właściwego położenia łokcia prawej ręki należy włożyć trzewik kolby w dołku strzeleckim, a następnie utrzymywać broń w tym położeniu i podnieść łokieć prawej ręki do góry na wysokość barku trzymając prawą ręką za uchwyt karabinka, następnie swobodnie opuścić łokieć i oprzeć go o ziemię.

Ułożenie głowy.

Głowa musi być pochylona lekko do przodu i w prawo, policzek przyłożony do kolby tak aby prawe (lewe) oko znajdowało się na poziomie celownika.

Jeżeli broń wycelowana jest powyżej (poniżej) celu należy przynieść tułów do przodu (do tyłu). W czasie celowania i ściągania języka spustowego pożądane jest, aby broń była nieruchoma. Oddychanie powoduje drgania broni w czasie strzelania w płaszczyźnie pionowej dlatego też konieczne jest wstrzymanie oddechu. Najlepiej wstrzymać oddech po swobodnym wydechu.

Ściąganie języka spustowego

Powinno być płynne lecz równocześnie zdecydowane. Aby w czasie ściągania języka spustowego broń nie zmieniła swego położenia należy: ustawić „równą muszkę”, podprowadzić zgrane przyrządy celownicze pod punkt celowania, wstrzymać oddech i przedłużając w dalszym ciągu celowanie jednocześnie naciskać płynnie i równomiernie na język spustowy do chwili oddania strzału.

PRZYGOTOWANIE DANYCH DO STRZELANIA.

W danych początkowych do strzelania uwzględniamy:

• nastawę celownika;

• nastawę szczerbika;

• punkt celowania.

ZAGADNIENIE 5 (15 min.)

Wzory polowe.

Wzory polowe są opracowane na ruch poprzeczny z prędkością 2 - 3m/sek.:

• dla kbk AKM:

• od 100 - 400 m. W_wyp = C

• 500 m. W_wyp = C+1

• 600 m. W_wyp = C+2

Za jednostkę miary kątów przyjęto kąt środkowy oparty na łuku odpowiadającym1/6000 obwodu koła. Jednostkę tą nazywamy „tysięczną”.

Ponieważ obwód koła wynosi 360° / 21600 minut/ lub 6000 tysięcznych, to jedna tysięczna będzie odpowiadała:

21600`

--------- = 3,6`

6000 6000

stąd 1° = ------------ = 16,7 tyś = ~17 tys.

360°

Jest to wartość przybliżona, natomiast wartości dokładne wynikają z podziału kąta pełnego:

360° = 6000 tys. / w zapisie 60 00 /

180° = 30-00 / odczyt trzydzieści zero zero /

90° = 15-00 / odczyt piętnaście zero zero /

45° = 7 - 50

30° = 5 - 00

15° = 2 - 50

9° = 1 - 50

3° = 0 - 50 / odczyt zero pięćdziesiąt /

Wzór tysięcznej:

W x 1000

D = ---------------------

K

Gdzie:

D - odległość do celu w metrach

W - wysokość , szerokość , długość celu w metach

K - kąt pod jakim widzimy celu w tysięcznych

Wzór tysięcznej najczęściej wykorzystywany jest do obliczania odległości do celu.

Możemy po przekształceniach obliczać wysokość celu

ZAGADNIENIE 6 (15 min.)

Poprawianie ognia - sposoby i zasady.

Poprawianie ognia.

Strzelający ma bezpośredni wpływ na lot pocisku do momentu dopóki nie opuści on przewodu lufy, w czasie lotu pocisk podlega prawom fizyki i porusza się po krzywej balistycznej.

Zbiór praw i reguł określających tor lotu pocisku to zasady strzelania, które należy uwzględnić, aby pocisk trafił cel. Na tor lotu pocisku ma wpływ wiele czynników, aby trafić cel należy określić ich wielkość i wprowadzić na przyrządy celownicze, są to nastawa celownika i punkt celowania czyli dane początkowe do strzelania.

Na wielkość nastawy celownika bezpośredni wpływ ma odległość do celu, w warunkach normalnych nastawa celownika odpowiada odległości do celu, jednak na lot pocisku i jego zasięg ma wpływ:

1. Wiatr:

1. czołowy - zmniejsza zasięg i nastawę celownika trzeba powiększyć,

2. wzdłużny z tyłu - wydłuża zasięg i nastawę celownika trzeba zmniejszyć.

2. Ciśnienie:

1. wyższe od normalnego - skraca zasięg,

2. niższe od normalnego - wydłuża zasięg

3. Temperatura:

• wyższa od normalnej - wydłuża zasięg,

• niższa od normalnej - skraca zasięg.

4. Kąt położenia celu:

1. większy niż 15⁰ - skraca zasięg,

2. mniejszy niż 15⁰ - wydłuża zasięg.

Wielkości poprawek na te czynniki uwzględnia się jako sumaryczną, co do wielkości i wprowadza do broni jako nastawę celownika.

Najlepsze wyniki podczas strzelania z broni strzeleckiej uzyskuje się podczas warunków strzelania zbliżonych do idealnych. W wojsku takie warunki idealne określono w następujący sposób:

Normalne (tabelaryczne) warunki strzelania to:

• ciśnienie atmosferyczne 750mmHg lub 1000hPa na 110 m n.p.m.;

• temperatura powietrza +15 ^o C;

• wilgotność względna powietrza 50%;

• bezwietrzna pogoda.

Warunki balistyczne:

• broń pierwszej kategorii;

• ciężar i prędkość początkowa pocisku - zgodnie z tabelami strzelniczymi;

• temperatura ładunku prochowego +15 ºC;

• kształt pocisku według ustalonego wzoru;

• wysokość muszki ustalona według danych przestrzeliwania broni;

• wysokości celownika odpowiadające tabelarycznym kątom celownika.

Warunki topograficzne:

• cel znajduje na poziomie wylotu lufy;

• nie ma bocznego skręcania (przechylenia broni).

Wyżej wymienione warunki są rzadkim przypadkiem podczas strzelań i dlatego należy uwzględniać poprawki na odchyłki od tych warunków, by ogień był skuteczny.

• Od wzniesienia terenu nad poziomem morza zależy ciśnienie atmosferyczne, które ma znaczny wpływ na kształt toru pocisku i donośności broni. Zwiększenie się ciśnienia atmosferycznego powoduje wzrost gęstości powietrza i siły oporu powietrza, wskutek czego zmniejsza się donośność broni. Odwrotnie gdy ciśnienie się zmniejsza. Wzniesienie się terenu o każde 100 m zmniejsza ciśnienie atmosferyczne średnio o 9 mm.

• Wskutek wzrostu temperatury maleje gęstość powietrza, w wyniku czego zmniejsza się siła oporu powietrza, wzrasta zaś donośność. Natomiast obniżenie się temperatury powoduje wzrost gęstości i siły oporu powietrza oraz zmniejszanie się donośności broni. Wzrost temperatury ładunku prochowego zwiększa prędkość palenia się prochu oraz prędkość początkową pocisku. Zwiększenie prędkości początkowej pocisku zmniejsza czas jego lotu oraz opadanie pocisku poniżej linii rzutu, w wyniku czego wzrasta donośność broni.

• Zmian wilgotności powietrza w strzelaniu nie uwzględnia się, gdyż wpływają one tylko nieznacznie na gęstość powietrza, a więc i donośność broni.

• Do najistotniejszych czynników mających wpływ na lot pocisku wystrzelonego z broni strzeleckiej i na który to czynnik należy uwzględniać poprawki należy wiatr.

W zależności od prędkości wiatr może być:

• słaby (2 - 3m/sek.);

• umiarkowany (4 - 6m/sek.);

• silny (8 - 12m/sek.).

W zależności od kierunku wiatr może być:

• wzdłużny (zmienia długość lotu pocisku);

• boczny (zmienia kierunek lotu pocisku);

• skośny (zmienia długość i kierunek lotu pocisku).

Ogień do celów ruchomych można prowadzić dwoma sposobami:

• sposobem prowadzenia celu;

• sposobem wyczekiwania na cel.

CZĘŚĆ KOŃCOWA (5 min.)

Zakończenie zajęć:

• zadaję pytania kontrolne;

• omawiam przebieg zajęć i osiągnięcie ich celu;

• stawiam zadania związane z doskonaleniem wiedzy nabytej na zajęciach;

• podaje temat następnych zajęć: Temat 5/1 Przyjmowanie postawy strzeleckiej leżąc.




OPRACOWAŁ

dowódca plutonu

ppor. Łukasz DOBROWOLSKI

---