SKÓRA ( CUTIS )

Jest narządem pokrywającym całą powierzchnię ciała.

Powierzchnia skóry - 1,6 - 2 m²

Ciężar - 3,5 - 4 kg.

Grubość - 1,5 - 4 mm.

Warstwy skóry

1. Naskórek

Składa się w 90 % z KERATYNOCYTÓW ( jest to twarde, sztywne, mocne białko).

Znajdują się tu komórki barwnikowe zwane MELANOCYTAMI.

2. Skóra właściwa

Zbudowana z tkanki łącznej i kolagenu.

Znajdują się w niej przydatki skóry:

• Włosy

• Paznokcie

• Gruczoły łojowe

• Gruczoły potowe

• Naczynia krwionośne i limfatyczne

• Receptory nerwowe

• Mięśnie przywłosowe gładkie

3. Tkanka podskórna

Składa się z tkanki łącznej zbitej i komórek tłuszczowych.

Funkcje skóry

• Percepcja bodźców ( dotyk, ucisk, ból, ciepło, zimno )

• Bierne - udział w termoregulacji

( pot obniżenie temperatury, naczynia krwionośne odblokowują się aby utrzymać temperaturę ciała a rozszerzają aby oddać ciepło, tkanka podskórna izoluje ).

Ochrona mechaniczna (do pewnego stopnia chroni przed uderzeniami , kłuciami, cięciami i tp).

• Ochrona chemiczna ( martwy naskórek + pot + tłuszcz z torebek łojowych ).

• Ochrona przed wirusami, bakteriami, grzybami.

• Ochrona przed światłem słonecznym i czynnikami termicznymi ( melanina i termoreceptory )

• Czynność ekspresyjna ( po wyglądzie skóry poznajemy emocje - bladość, pot, zaczerwienienie )

• Funkcja metaboliczna - z potem wydalamy do 10 % METABOLITÓW ( skład potu podobny do rozrzedzonego moczu )

• Bierze udział w przemianach witaminowych - Np. pod wpływem słońca w skórę wchłaniana jest witamina D

Wytwory skóry

1. Gruczoły potowe

Powstają z naskórka, który wnika głęboko do skóry właściwej.

Z każdego gruczołu wychodzi przewód wyprowadzający zakończony otworem potowym na powierzchni naskórka.

Liczba gruczołów - ok. 2,5 mln.

Pot składa się z:

• 98 % wody

• 2 % soli mineralnych

• Amoniaku

• Mocznika

• Innych metabolitów

W pocie znajduje się LIPOZYM czyli enzym działający bakteriobójczo.

W normalnych warunkach ( komfort cieplny) wytwarzane jest około 0,5 litra / dobę.

Przy wysokiej temperaturze od 2 - 3 l/dobę.

Przy upale czy ciężkiej pracy do 10 l / dobę.

Gruczoły potowe w większości bezwonne

Gruczoły potowe wonne - w owłosionych częściach ciała pozbawionych LIPOZYMU - nie niszczy bakterii ( ujawniają się w okresie dojrzewania ).

2. Gruczoły łojowe

Są tworem naskórka.

Leża w skórze właściwej w otoczeniu włosa.

Wydziela łój skórny, który wydostaje się na powierzchnię skóry przez pochewkę włosa.

Łój zawiera:

kwasy tłuszczowe

cholesterol

związki tłuszczowe

Zadaniem łoju jest natłuszczenie skóry i włosów ( nadanie miękkości i elastyczności ).

3. Gruczoły sutkowe

Zbudowane są z pęcherzyków gruczołowych i przewodów mlecznych uchodzących na brodawce sutkowej.

4. Włosy

Są produktem naskórka, który wnika głęboko w skórę właściwą.

Budowa włosa

• Opuszka włosa to miejsce wzrostu włosa

• Korzeń włosa - część włosa ukryta w skórze, znajduje się w pochewce, do każdego korzenia przyczepia się mięsień przywłosowy.

• Pochewka włosa - to kanał w skórze, w którym znajduje się korzeń włosa.

• Łodyga - to cześć włosa WYSTĘPUJĄCA PONAD SKÓRĘ.

Włos rośnie około 2 mm / tydzień.

Czas życia włosa 3 - 5 lat

Liczba na głowie około 120 tys

5. Paznokcie

Są tworami rogowymi naskórka.

Warstwa rozrodcza tkwi głęboko w skórze.

Cześć zewnętrzna to martwy naskórek

Rośnie około 1 mm na tydzień.

Oddawanie ciepła przez skórę

1. Promieniowanie.

2. Konwekcja - ogrzewanie chłodnego powietrza cyrkulacyjnego wokół skóry.

3. Parowanie - ( odparowanie 1 l wody to utrata około 500 kalorii ).

4. Gra naczyniowa ( kurczenie i rozkurcz naczyń ).

Narządy zmysłów

I Narząd wzroku

Składa się z:

1. oka

2. aparatu ruchowego gałki ocznej

3. aparatu ochronnego gałki ocznej

Oko

Oko składa się z:

• gałki ocznej

• nerwu wzrokowego

Gałka oczna ma 3 warstwy

1. Zewnętrzna- składa się z:

• Rogówki

• Twardówki

2. Błona naczyniowa ( naczyniówka )

3. Warstwa nerwowa ( siatkówka )

Wnętrze gałki ocznej zawiera:

1. komorę przednią

2. soczewkę

3. ciało szkliste

aparat ochrony gałki ocznej składa się z:

• brwi

• powiek

• rzęs

• spojówek

• narządu łzowego z drogami łzowymi

II Narząd statyczno słuchowy

Składa się z:

1. narządu słuchu

2. narządu równowagi

Narząd słuchu

Składa się z:

1. ucho zewnętrzne

- małżowina uszna

- przewód słuchowy

2. ucho środkowe

- jama bębenkowa

- 3 kostki słuchowe ( młoteczek, kowadełko, strzemiączko )

- Trąbka Eustachiusza ( prowadzi do gardła )

3. ucho wewnętrzne

- ślimak

- przedsionek

---