PRAWO UE

CZESĆ I

ROZDZIAŁ I

1. Wymień i omów zwięźle klasyczne koncepcje integracji europejskiej

Początek lat dwudziestych XX wieku:

• Koncepcja federalizmu (ruch paneuropejski utworzony przez Richarda N. Coudenhove-Kalergie)

Proces integracji europejskiej miałby prowadzić do ustanowienia federacji europejskiej (Stanów Zjednoczonych Europy) wobec zakładanej utraty przez państwa zdolności do efektywnych działań.

• Koncepcje konfederacyjne

Proces integracji miałby być stosunkowo słabym związkiem samodzielnych państw.

„Europa Ojczyzn” - Charles de Gaulle, miała jednak jasny podtekst polityczny, zmierzający do zapewnienia Francji roli dominującej w konstrukcji integracyjnej na tyle słabej, aby jednocześnie nie ograniczać suwerenności Francji.

Rozpoczęcie działalności przez Wspólnoty Europejskie, organizacje międzynarodowe nowego typu:

• Teoria komunikacyjna (K. Deutsch)

Integracja jako wspólnota państw określona wysokim poziomem współpracy w różnych dziedzinach, a jej znaczenie warunkowane byłoby zdolnością do wpływania na komunikację między państwami.

• Koncepcja funkcjonalizmu (D. Mitrany)

Integracja powinna koncentrować się na konkretnych zdarzeniach, potrzebach lub funkcjach (formę integracji powinna wyznaczać funkcja). Integracja powinna abstrahować od wszelkich ideologii i dogmatów.

• Koncepcja neofunkcjonalizmu (E.H. Haas)

koncentrowała się na procedurach rozstrzygania sporów i podejmowania decyzji.

Próba klasyfikacji w naukach ekonomicznych (I. Tinbergen):

• Integracja negatywna

Eliminowanie przez państwa barier utrudniających współpracę ekonomiczną.

• Integracja pozytywna

Budowanie wspólnych instytucji i wprowadzanie wspólnych rozwiązań.

Integracja jako „stan i proces” (B. Balassy) etapy integracji:

1. strefa wolnego handlu

2. unia celna

3. wspólny rynek

4. unia gospodarcza

5. pełna integracja gospodarcza

2. Omów pojęcie organizacji międzynarodowej typu międzypaństwowego i poddaj analizie w świetle tego pojęcia charakter Wspólnot i UE.

Zwane są też często organizacja mi międzyrządowymi (GO), które zrzeszają państwa i inne podmioty prawa międzynarodowego.

Cechy:

1. działa na podstawie umowy międzynarodowej zawartej przez państwa członkowskie, umowa taka nazywana jest statutem, konstytucją, traktatem konstytucyjnym, układem podstawowym organizacji, określa ona kompetencje organizacji, jej instytucje oraz relacje z państwami członkowskimi

2. ma podmiotowość prawną

Te organizacje mają określoną strukturę, zakres kompetencji oraz podmiotowość w rozumieniu prawa międzynarodowego (mają wynikające z tego systemu prawa i obowiązki)

Zakres podmiotowości prawnej organizacji międzynarodowej określony jest w umowie międzynarodowej ustanawiającej dana organizację - podmiotowość prawno międzynarodowa pochodna (wtórna).

Organizacje międzynarodowe mogą mieć podmiotowość prawną w rozumieniu prawa krajowego (państwa członkowskie w umowie ustanawiającej dana organizację określają, w jakim zakresie organizacji tej przyznają podmiotowość w swoim prawie krajowym).

Przez setki lat podmiotem prawa międzynarodowego były państwa. WIX/XX w - dyskusja dot. podmiotowości prawno międzynarodowej innych uczestników stosunków międzynarodowych. Po II wojnie światowej utrwalił się stanowisko, że organizacje międzypaństwowe mogą mieć podmiotowość prawnomiedzynarodową. Opinia doradcza MTS z 1949 - organizacje międzypaństwowe maja podmiotowość prawna jeżeli na podstawie ich statutu można dojść do wniosku, iż dla osiągnięcia swoich celów mogą zawierać umowy z państwami trzecimi, mają prawo korzystania z przywilejów i immunitetów oraz prawo czynnej i biernej legacji, maja zdolność do czynności prawnych.

Podstawami ustanowienia Wspólnot i UE są umowy międzynarodowe zawarte między państwami członkowskim. Wspólnoty bez wątpienia są organizacjami międzynarodowymi typu międzypaństwowego:

• ustanowione są na mocy umów międzynarodowych między państwami członkowskimi

• maja stałą strukturę

• istotny zakres kompetencji

• podmiotowość w rozumieniu prawa międzynarodowego i prawa krajowego państw członkowskich

UE (pkt. 3)

3. Na czym polegają obecnie zasadnicze dylematy związane z charakterem prawnym UE?

Przedmiotem dyskusji jest charakter prawny UE, która ustanowiona na mocy TUE, jest strukturą złożoną i obejmuje I, II i III filar.

1. W TUE w obecnym brzmieniu nie nadano UE expressis verbis podmiotowości prawnej ani w rozumieniu prawa międzynarodowego, ani prawa krajowego państwa członkowskich.

Kompetencje w I filarze wykonywane są przez Wspólnoty. W II i III filarze na mocy postanowień TUE (współpraca międzyrządowa). Kompetencja do zwierania umów międzynarodowych w filarach międzyrządowych nie jest jednoznaczna.. Instytucje Wspólnot mogą działać w filarach międzyrządowych, lecz na podstawie i w zakresie określonym w postanowieniach TUE. - Pierwszy pogląd - UE jest specyficzną strukturą międzynarodową o charakterze szczególnym, niemającą podmiotowości prawnej , działająca na podstawie umowy międzynarodowej (TUE) i znajdująca się w rozwoju. Rozwój unii zmierza w kierunku przekształcenia w organizację międzynarodową.

2. Część przedstawicieli doktryny uważa, że osiągnięty stopień rozwoju Unii pozwala nazwać ja organizacją międzynarodową. W ramach filarów UE II i III ustanowiono wiele tzw. sui generis, zadania w Unii w filarach międzyrządowych zostały skonkretyzowane w zasobie prawa pochodnego, instytucje wspólnotowe potwierdziły i umocniły swoje kompetencje w obszarze międzyrządowym, umacniając spójność Unii jako całości, zawarte umowy międzynarodowe mają substancjonalnie istotne znaczenie.

Wspólny mianownik - przyjęcie formuły organizacji międzynarodowej typu międzypaństwowego jako modelu prawnego procesu integracji europejskiej.

Traktat z Lizbony - przekształcenie UE w jednolita organizację międzynarodową

4. Omów pojęcie organizacji ponadnarodowej.

Jest to organizacja międzynarodowa typu międzypaństwowego o szczególnym charakterze.

Cechy:

1. szczególna koncentracja kompetencji

2. uzyskanie znaczącej autonomii własnego porządku prawnego - zarówno przez prawo pierwotne, jak i przez prawo pochodne organizacji, znajduje to szczególny wyraz w wywieraniu skutku bezpośredniego przez nadające się do tego normy pierwotnego i pochodnego prawa organizacji oraz w zasadzie pierwszeństwa takich norm wobec prawa krajowego państw członkowskich

3. szczególny proces decyzyjny, odnoszący się do stanowienia aktów prawa pochodnego (m.in. ograniczający inicjatywę legislacją do instytucji organizacji ponadnarodowej - KE oraz możliwość podejmowania decyzji większością kwalifikowaną (Rada) przy wzmocnionej kontroli demokratycznej ze strony instytucji parlamentarnej (PE))

4. zapewnienie jednolitości stosowania prawa organizacji międzynarodowej przez własne organy sądowe oraz wykonywanie skutecznego nadzoru nad zagwarantowaniem przez państwa członkowskie efektywności tego prawa w sferze wewnętrznej państw członkowskich.

5. last but not least - rozwój specyficznej, głębokiej i obejmującej wszystkie dziedziny działania organizacji współzależności między organizacją a państwami członkowskimi (między sferą ponadnarodową a sferą państwową).

Model organizacji typu ponadnarodowego zakłada:

1. wiodącą rolę w procesie integracji europejskiej pełnią suwerenne państwa

2. wielki potencjał elastyczności jaki w tym modelu tkwi (zarówno w pojęciu horyzontalnym, jak i funkcjonalnym)

5. Wspólnota i UE w kategoriach konfederacji

Konfederacja - powstaje na mocy umowy międzynarodowej między państwami. Państwa są częściami składowymi związku, pozostają one suwerennymi państwami. Ich relacje między sobą a także między nimi a państwami trzecimi rządzone są prawem międzynarodowym. Związek ten obejmuje określone dziedziny, które mają być wspólnie wykonywane, dysponuje własnymi organami.

Kompetencje tego związku mają charakter pochodny, oznacza to, ze nadane są przez państwa, strony związku na mocy umowy międzynarodowej. Związek państw nie staje się państwem, może mieć ograniczoną podmiotowość w rozumieniu umowy międzynarodowej.

Legitymacja istnienia związku pochodzi od państw wchodzących w jego skład. Relacja między organami związku a państwami wchodzącymi w skład w związku - nie występuje przymus o charakterze przymusu państwowego. Związek nie ustanawia specjalnego węzła prawnego między związkiem a obywatelami państw wchodzącymi w skład związku.

Wspólnota

Kwalifikację Wspólnot jako związku państw należy wykluczyć (są organizacjami międzynarodowymi)

UE:

Można rozważać w kategoriach związku państw współpracę państw członkowskich UE w ramach II i III filaru (obszary, których podstawą współpracy jest umowa międzynarodowa).

Pewna samodzielna infrastruktura instytucjonalna występuje. W obszarach objętych takim związkiem występowałaby ograniczona podmiotowość w rozumieniu prawa międzynarodowego (możliwość zawierania umów międzynarodowych w imieniu UE w ramach II i III filaru)

Pojawiające się próby kwalifikacji procesu integracji europejskiej w kategoriach konfederacji maja przede wszystkim tło polityczne, ich zamiarem jest wskazanie na wiodącą rolę państw członkowskich w tym procesie. Mogą być też wyrazem tendencji politycznych do renacjonalizacji procesu integracji

6. Wspólnota i UE w kategoriach federacji

Państwo federalne opiera się na konstytucji państwowej, a nie na umowie międzynarodowej. Konstytucja ta określa stopień decentralizacji władzy między federacją i części składowe państwa federalnego (landy, regiony, kantony). Zarówno federacja jak i części składowe państwa federalnego mają legitymację bezpośrednio pochodzącą od narodu i są państwami w rozumieniu prawa krajowego.

W rozumieniu prawa międzynarodowego państwem jest państw federalne, a jego części składowe nie są państwami. Podział kompetencji między państwem a jego częściami składowymi ustalany jest w konstytucji. Prawo federalne obowiązuje na cały terytorium państwa federalnego „przełamując” w razie konfliktu prawo stanowione przez jego części składowe.

UE i Wspólnoty nie spełniają żadnego z podstawowych kryteriów prawnych państwa federalnego:

1. w państwie federalnym państwo federalne jest suwerennym państwem w rozumieniu prawa międzynarodowego, natomiast Wspólnoty Europejskie i UE nie spełniają kryterium państwa, ich podmiotowość międzynarodowa ma charakter pochodny, nadana jest przez państwa w umowach międzynarodowych stanowiących Unię. Nie mają więc one przymiotu suwerenności jak państwa federacyjne.

2. Państwo federalne: podstawa prawną struktury i decentralizacji kompetencji jest konstytucja państwowa (legitymacja bezpośrednio z woli narodu), Wspólnoty i UE jest umowa międzynarodowa, wyrażająca wolę polityczną państw członkowskich UE

3. Państwo federalne: części składowe nie są państwami w rozumieniu prawa międzynarodowego, ich status reguluje konstytucja państwowa. Wspólnoty i UE: „częściami składowymi” są suwerenne państwa, to one określają zakres regulacyjny Wspólnot i UE oraz ich los

4. Władza zwierzchnia Wspólnot pochodzi od państw członkowskich, ma charakter pochodny, ograniczony przedmiotowo i podmiotowo

5. Powoływanie narodu europejskiego ma charakter symboliczny, jego prawna konkretyzacja ma charakter pochodny - jest uzupełnieniem obywatelstwa państw członkowskich UE, obywatelstwo Unii nie stanowi o istnieniu narodu europejskiego

7. Scharakteryzuj zwięźle główne koncepcje objaśniające wspólne zarządzanie w ramach UE.

Koncepcja stopienia/połączenia

• integracja europejska nie prowadzi do likwidacji państwa narodowego, lecz do jego rozwoju, umocnienia w zmieniających się warunkach

• stopienie się państwowości na szczeblach narodowym i europejskim w procesie integracji, jest ono uwarunkowane narodowym interesem zachowania państwowej wydolności działania

• następuje wewnątrz, poprzez Wspólnoty Europejskie

• punktem wyjścia jest tej koncepcji jest interes części składowych procesu integracji (państw)

• główny sens to uzasadnienie formuły integracji europejskiej, wykraczającej poza model współpracy międzypaństwowe

Koncepcja systemu wielopoziomowego

• występują rodzaje polityk i systemy uzgodnieniowe o charakterze wertykalnym (odnoszące się do określonego terytorium), horyzontalne (mające charakter funkcjonalny)

• występowanie różnorodnych powiązań, w procesach decyzyjnych występują różnorakie powiązania na różnych szczeblach oraz różne podmioty

• ta koncepcja prowadzi do opisania Unii jako kompleksowego, zintegrowanego systemu uzgodnieniowego , obejmującego różnie określone i wzajemnie powiązane obszary polityk

• obejmowałby on trzy szczeble terytorialnego działania: regiony, państwa i UE, głębokie powiązani a w ramach Unii

• brak hierarchicznego podporządkowania poszczególnych poziomów działania i decyzyjnych oraz asymetria w posiadanych kompetencjach

• szczególna dynamika, która wynika z otwartości projektu integracji europejskiej

• szczególne znaczenie negocjacji (uzgodnień), sprawiające, ze system ten byłby przede wszystkim systemem uzgodnieniowym, osiągającym wyniki w drodze uzgodnień

Koncepcja zarządzania wielopoziomowego

• jest uszczegółowieniem koncepcji systemu wielopoziomowego, wywodzi się z teorii polityki wewnętrznej

• trzy zasadnicze cechy: 1) rządy państw nie mają monopolu na decyzje, bo są one podejmowane na wielu szczeblach 2) decyzje podejmowane są wspólnie - rządy tracą kontrolę nad procesem decyzyjnym 3) zatarciu ulega podział na sferę wewnętrzną i zewnętrzną (wzrastające znaczenie aktorów transnarodowych)

• dwa zasadnicze typy zarządzania wielopoziomowego: 1) policentryczny - wielość podmiotów biorących udział w procesie decyzyjnym 2) bardziej hierarchizowany - bliższy federalizmowi

• w kontekście tej koncepcji, wskazuje się, że zasadniczym przedmiotem dyskusji jest zakres i granice suwerenności

Koncepcja multicentryczności systemu prawa

• dotyczy współzależności między prawem wspólnotowym a krajowym

• punkt wyjścia - stwierdzenie możliwości współistnienia kilku centrów (władzy), czyli czy możliwa jest delimitacja sfer władzy prowadząca do ich wyrażania poprzez stanowienie, interpretację i stosowanie prawa

• multicentryczność - przyjęcie za punkt wyjścia, że różnie centra mogą ze sobą w wiążący sposób wypełniać swoimi działaniem tę samą przestrzeń prawną

• w istocie chodzi o podział kompetencji (quoad usum)

• konsekwencje tego założenia: z jednej strony miejsce w hierarchii jednego ośrodka nie daje gwarancji wpływu na kompetencje realizowane w ramach innego ośrodka, z drugiej harmonijne funkcjonowanie quoad usum podsystemów prawa wspólnotowego i krajowego w jednej przestrzeni prawnej prowadzi do stwierdzenia działania jednego systemu prawa

Koncepcja „ponadnarodowści deliberatywnej”

• punkt wyjścia to pojęcie procesu integracji europejskiej jako „systemu wielopoziomowego”

• polityczny proces decyzyjny w tym systemie powinien być ujęty w formie sieci, w jej ramach zasoby i polityczne działania ulokowane są na różnych i relatywnie autonomicznych szczeblach

• zarządzanie wspólnymi problemami zależy przede wszystkim od komunikacji między różnymi aktorami, którzy są relatywnie autonomiczni w swoich domenach

• ta koncepcja skupia się na określeniu proceduralnych reguł współdziałania różnych obszarów prawa

• w tym systemie państwa członkowskie zobowiązane są do dokonywania odpowiednich zmian w swoim prawie krajowym, które gwarantowałyby wpływ „europejskiego wpływu innowacyjnego” na ich prawo krajowe

• rozwój struktur europejskiego, transnarodowego zarządzania” oraz problem ich konstytujonalizacji

8. Omów zasadnicze dziedziny objęte kompleksową współzależnością integracyjną.

Po stronie państw członkowskich:

1. podnoszenie sprawności zarządzania sprawami UE na szczeblu rządowym

2. umocnienie roli parlamentów narodowych w sprawach UE

3. umocnienie roli samorządowych struktur regionalnych i lokalnych

4. podniesienie efektywności parlamentu narodowego i agend rządowych do wymogów procesu decyzyjnego po stronie „unijnej”

5. polepszenie warunków do pełnego korzystania przez jednostki ze swobód gwarantowanych na szczeblu unijnym

Po stronie WE (UE):

1. umacnianie legitymacji demokratycznej

2. identyfikacja i rozbudowa katalogu wspólnych wartości

3. umacnianie ochrony praw podstawowych

4. umacnianie tzw. reżimu wspólnotowego

W dziedzinie bezpośredniej współzależności:

1. rozwój zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego przy zagwarantowaniu obopólnego „przyjaznego” nastawienia

2. rozbudowa infrastruktury instytucjonalnej, zapewniającej wzajemne „przenikanie się” obu sfer

3. umacnianie systemu monitorowania procesu decyzyjnego w Unii przez parlamenty narodowe na linii: proces decyzyjny w UE - parlament narodowy - rząd państwa członkowskiego

9. Wykaż powiązanie między budową sprawnego państwa a możliwością pogłębiana (umacniania) UE.

1. proces integracji nie prowadzi do upadku państwa narodowego, państwo pozostaje głównym kreatorem procesu integracji w znaczeniu formalnym

2. zakres kompetencji wykonywanych przez państwo w tym procesie zmienia się, cześć z nich państwo przekazuje organizacji międzynarodowej, decyzja ta podejmowana jest przez państwo, wynika z jego suwerenności

3. proces integracji stwarza dla państwa nowe możliwości realizacji własnych interesów narodowych oraz interesów wspólnych dla wszystkich państw biorących udział w tym procesie

4. w rozumieniu formalnym udział w procesie integracji nie jest ograniczeniem dla suwerennego państwa

5. w rozumieniu merytorycznym jest konieczna przesłanką umocnienia niezawisłości państwa i realizacji jego interesów w nowych warunkach międzynarodowych

6. wymóg państwa sprawnego - odnosi się do całej struktury państwa (władz ustawodawczych, wykonawczych i sądownictwa)

7. warunek: stałe podnoszenie efektywności państwa - istnienie państwa sprawnego

Rozdział II

1. Wskaż najważniejsze traktaty rewizyjne i opisz zwięźle ich wpływ na kształtowanie się struktury Unii:

1. Traktat o fuzji(Bruksela 8.04.1965): unifikacja trzech wspólnot przez ustanowienie wspólnych instytucji Rady i Komisji

2. Jednolity akt europejski(17, 28.02 1986): spełnił istotna rolę w ustanowieniu rynku wewnętrznego, przyspieszył prace nad ustanawianiem UGiW oraz WPZiB.

3. Traktat o Unii Europejskiej(tzw. Traktat z Maastricht 7.02.1992): ustanowił Unię Europejską i dokonał ważnych zmian w TEWG zmieniając nazwę EWG na Wspólnotę Europejską oraz ustanawiając etapy tworzenia UGiW

4. Traktat z Amsterdamu( 2.10.1997): dokonał uwspólnotowienia tj. przeniesienia z filaru III do filaru II istotnych dziedzin III filaru UE

5. Traktat z Nicei(26.02.2001): głównym zadaniem było przygotowanie UE do przyjęcia dużych grup nowych państw członkowskich ustalono również wygaśniecie TEWWiS (23.07.2002) tym samym EWWiS przestała istnieć a objęte nią dziedziny przejęła Wspólnota europejska

6. Traktat Konstytucyjny(29.10.2004 ostatecznie nie wszedł w życie): jego zadaniem miało być dokonanie radykalnej reformy ustrojowej Unii przez zastąpienie dotychczasowych traktatów stanowiących UE oraz przekształcenie Unii w jednolitą organizację międzynarodową

7. Traktat z Lizbony(13.12.2007 ma wejść w życie 1.01.2009 jeżeli zostanie ratyfikowany przez wszystkie panstwa członkowskie): przejmuje pakiet reform ustrojowych Unii zaproponowany przez Traktat Konstytucyjny dokonuje rewizji TUE i TWE -> następuje zmiana nazwy na Traktat o funkcjonowaniu UE nie zastępując ich

1. Omów zasadnicze obszary(filary) struktury Unii oraz istotniejsze elementy tych filarów

Struktura Unii obejmuje dwa obszary o różnym charakterze prawnym( nazywana jest strukturą trzech filarów):

1. Dwie wspólnoty europejskie: wspólnotę europejska- dawną EWG i europejska wspólnotę energii atomowej EURATOM trzecią wspólnota była EWWiS która przestała istnieć 23.07.2002 wspólnoty te składają się na I filar ;stanowią podstawę Unii rządzą się specyficznym reżimem wspólnotowym który wyraża się przede wszystkim w : charakterze wspólnotowego prawa, procedurze jego uchwalania oraz nadzorze co do jego przestrzegania przez sądy wspólnotowe wspólnoty są dwiema odrębnymi organizacjami międzynarodowymi choć maja wspólne instytucje mogą stanowić prawo które wywołuje skutek bezpośredni w sferze wewnętrznej państw członkowskich mając pierwszeństwo wobec prawa krajowego

2. Polityki i formy współpracy przewidziane w TUE chodzi przede wszystkim o Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa -> II filar ustanawia wspólną politykę zagraniczna i bezpieczeństwa jej zasadniczym zadaniem jest umocnienie tożsamości europejskiej w stosunkach międzynarodowych rozwój w dziedzinie objętej II filarem ma zapewnić Unii poważny status partnera procesie decyzyjnym w stosunkach międzynarodowych w skali globalnej ; współpracę policji i współprace sądową w sprawach karnych-> III filar obejmuje współprace policji i sadowa w sprawach karnych

1. Na czym polega najistotniejsza różnica w charakterze prawnym miedzy filarem I a filarami II i III Unii

Różnica polega na tym ze w ramach filarów II i III państwa współpracują na podstawie prawa międzynarodowego nie obowiązuje w tych filarach reżim wspólnotowy głównymi podmiotami działającymi w tych obszarach są państwa członkowski UE choć mogą posługiwać się instytucjami wspólnotowymi oraz zobowiązane są do zachowania spójności ciągłości działań we wszystkich filarach oraz do szczególnego szanowania wspólnotowego zasobu prawnego.

2. Omów zwięźle zakres kompetencji Wspólnot działających w I filarze Unii zwłaszcza zakres regulacyjny TWE

1. Wspólnota Europejska(WE): jej zasadniczym zadaniem jest ustanowienie rynku wewnętrznego przez liberalizacje w ramach czterech swobód: przepływu towarów, przepływu pracowników i przedsiębiorczości, świadczenia usług i przepływu kapitału oraz prowadzenie wspólnych polityk w ramach Ew jest również realizowana Unia Gospodarcza i Walutowa oraz działają reguły konkurencji

2. Europejska wspólnota energii atomowej(EWEA): zajmuje się kontrola i koordynacja w dziedzinie pokojowego wykorzystania energii jądrowej

Zakres regulacyjny TWE :

Unia celna: zakaz ceł miedzy państwami lub opłat o skutku równoważnym, ustanowienie wspólnej taryfy celnej w stosunkach handlowych z państwami trzecimi

Rynek wewnętrzny: cztery podstawowe swobody : przepływ towarów, osób, usług , kapitału i płatności bieżących

Wspólna polityka gospodarcza i walutowa

Prowadzenie polityki i innych zadań WE: wspólna polityka handlowa, rolna, transportowa, polityka społeczna, zatrudnienie, edukacja, szkolenie, młodzież, kultura, ochrona zdrowia, ochrona konsumentów, polityka przemysłowa, energetyka, polityka telekomunikacyjna, usługi audiowizualne, ochrona środowiska, badania i rozwój technologiczny, spójność gospodarcza i społeczna, sieci transeuropejskie.

1. Dlaczego propozycja zawarta w traktacie konstytucyjnym i w traktacie z Lizbony aby przekształcić Unie w jednolita organizacje międzynarodową ma zasadnicze znaczenie dla ustroju Unii

Przekształcenie Unii w jednolitą organizacje międzynarodową skutkowałoby ujednoliceniem struktury Unii, źródeł prawa pochodnego, mechanizmu decyzyjnego, oraz umocnieniem spójności Unii.

2. Jakie są zasadnicze możliwości zmiany traktatów stanowiących Unię

Traktaty stanowiące Unię mogą być zmieniane przez państwa członkowskie. Zmiany te mogą mieć charakter:

1. Rewizji postanowień traktatów- zmiana przeprowadzana jest na podstawie odrębnych traktatów rewizyjnych

2. Modyfikacji traktatów- modyfikacja może być przeprowadzona na mocy specjalnych postanowień traktatów stanowiących Unie które upoważniają instytucje do dokonania stosownej zmiany traktatów w ściśle określonym przedmiocie

1. Czy państwo członkowskie może wystąpić z Unii

Postanowienia traktatów nie przewidują wyraźnie możliwości wystąpienia z UE. Możliwość wystąpienia jednak istnieje na podstawie ogólnych zasad międzynarodowego prawa traktatów. Przede wszystkim możliwe jest wystąpienie jednego z państw członkowskich w drodze uzgodnienia z pozostałymi państwami członkowskimi warunków wystąpienie

1. Możliwość jednostronnego wystąpienia z UE z powołaniem na klauzule zasadniczej zmiany okoliczności- porozumienie miedzy państwem występującym a pozostałymi państwami członkowskimi w sprawie politycznych i ekonomicznych skutków wystąpienia

2. Faktyczne, samowolne wystąpienie z UE- państwo naruszyłoby w takim przypadku traktaty stanowiące i popełniłoby delikt międzynarodowy który wiąże się z konsekwencjami politycznymi, ekonomicznymi i finansowymi .

3. Wystąpienie łączne z UE

1. Jakie sankcje mogą spotkać państwo członkowskie które narusza podstawowe zasady działania Unii

W wypadku ciężkiego naruszenia traktatu wielostronnego przez jedno z państw członkowskich pozostałe państwa członkowski mogą porozumieć się m.in. co do wygaśnięcia lub zawieszenia traktatu w odniesieniu do takiego państwa( konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969). Możliwość zawieszenia określonych praw państwa członkowskiego w wypadku naruszenia zasad państwa demokratycznego oraz możliwość podjęcia innych działań

2. Opisz zwięźle przebieg prac nad traktatem konstytucyjnym a następnie nad traktatem z Lizbony

Traktat Konstytucyjny:

• Konferencja międzyrządowa w celu uzgodnienia traktatu ustanawiającego konstytucje dla europy podczas spotkania Rady Europejskiej w Laeken 2001 r. konferencja poprzedzona została konwentem UE 2002-2003 konwent zakończył się przedłożeniem projektu traktatu konstytucyjnego

• Traktat konstytucyjny został podpisany w Rzymie 29.10.2004r

• Traktat nie wszedł w Życie- został ratyfikowany przez 18 państw członkowskich jednak we Francji i Niderlandach proces ratyfikacji został zablokowany

Traktat z Lizbony

• Spotkanie Rady Europejskiej 21-22.06.2007- podjecie decyzji o zwołaniu konferencji międzyrządowej i uzgodnienie jej mandatu w którym uzgodniono odejście od formuły dużego traktatu rewizyjnego który miałby zastąpić obecne traktaty stanowiące Unię i powrócono do tradycyjnego traktatu rewizyjnego który dokona zmiany obowiązujących TUE i TWE

• Traktat został podpisany 13.12.2007- TUE ma zachować swoja nazwę, TWE miałby otrzymać nowa nazwę- Traktat o funkcjonowaniu UE

Rozdział III

1. Na czym polega zasada kompetencji powierzonych/przyznania i jakie są jej konsekwencja

Jest podstawowa zasada strukturalną na której opiera się UE. Oznacza ona że UE ma tylko tyle kompetencji ile powierzyły jej państwa członkowskie. Instytucje mogą podjąć działania tylko wtedy gdy maja kompetencje wynikające z traktatu każda instytucja działa w granicach uprawnień przyznanych jej traktatem naruszenie kompetencji powoduje nieważność aktu prawnego

2. Co to są kompetencje dodatkowe WE

Przewidziane są w TWE dla osiągnięcia celów WE związanych z funkcjonowaniem wspólnego rynku, jeżeli działanie wspólnoty okaże się niezbędne do osiągnięcia w ramach funkcjonowania wspólnego rynku jednego z celów wspólnoty a niniejszy traktat nie przewidział kompetencji do działania wymaganego w tym celu stanowiąc jednomyślnie na wniosek komisji i po konsultacji z PE podejmuje właściwe działania

3. Jaka jest różnica miedzy kompetencjami wyłącznymi i dzielonymi

Kompetencje wyłączne:

• Obejmują: unię celną, ustanawianie reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego, politykę pieniężna w odniesieniu do państw członkowskich których waluta jest euro, wspólna politykę handlowa, zachowanie morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa

• W wymienionych obszarach jedynie WE może przyjmować akty prawnie wiążące

• Państwa członkowskie mogą działać jedynie z upoważnienia WE lub w celu wykonania aktów WE

• WE ma wyłączna kompetencje do zawierania umów międzynarodowych

• Wyłączność kompetencji polega na wyłączności dysponowania nimi

Kompetencje dzielone:

• Obejmują np. rynek, politykę społeczna, spójność gosp., społeczna, terytorialna, rolnictwo rybołówstwo, transport itd.

• W wymienionych obszarach zarówno WE jak i państwa członkowskie mogą przyjmować akty prawnie wiążące

• Państwa członkowskie mogą wykonywać swoja kompetencje w zakresie w jakim WE nie wykonała swojej kompetencji

1. Jak działa zasada subsydiarności

Jest podstawowym mechanizmem podziału kompetencji dzielonych miedzy państwa członkowskie a WE. WE w dziedzinach które nie należą do jej kompetencji wyłącznej podejmuje działania zgodnie z zasada pomocniczości tylko wówczas i tylko w takim zakresie w jakim cele proponowanych działań nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie natomiast z uwagi na rozmiary lub skutki proponowanych działań możliwe jest lepsze ich osiągniecie na poziomie wspólnoty

2. Jaki test stosuje ETS do badania proporcjonalności środka

ETS stosuje test porównywania efektywności /komparatywny test skuteczności

(czy cele WE nie mogą być w wystarczający sposób osiągnięte przez państwa członkowskie, czy cele te ze względu na skale lub skutek proponowanego środka mogą być osiągnięte lepiej przez WE)

3. Do kogo stosuje się zasada wyprowadzona z art. 10 TWE

Odnosi się do:

• Państw członkowskich

• Instytucji wspólnotowych

• Relacji instytucje-panstwa członkowskie

• Całego prawa UE

1. W jaki sposób zasada równowagi instytucjonalnej zastępuje zasadę trójpodziału władzy

Każda instytucja Wspólnoty może działać jedynie na podstawie upoważnienia wynikającego z traktatów, żadna instytucja nie może zastępować innych instytucji w wykonywaniu ich kompetencji, wszystkie instytucje musza przestrzegać przewidzianych prawem procedur, każda instytucja sama ustala swój wewnętrzny regulamin postępowania i żaden inny organ nie ma wpływu na kształt tego regulaminu, obowiązek współpracy w celu realizacji celów wynikających z traktatów

2. Jakie zasady składają się na zasadę rządów prawa

• Zasada pewności prawa

• Zasada nietolerancji

• Zasada ochrony uprawnionego oczekiwania(ochrony zaufania)

1. Na czym polega i jak działa zasada ochrony uprawnionego oczekiwania

Oznacza ze środki podejmowane przez WE nie mogą naruszać uprawnionego oczekiwania danego podmiotu jeśli nie jest to uzasadnione względami nadrzędnego interesu publicznego. Uprawnionym oczekiwaniem jest oczekiwanie rozsądnej osoby ze nastąpią wydarzenia jakie w normalnych okolicznościach miałyby miejsce nie oznacza to niezmienności prawa. Z ochrony uprawnionego oczekiwania korzysta podmiot którego oczekiwania opierają się na szczególnego rodzaju zapewnieniu ze strony instytucji lub organów wspólnotowych owe szczególne gwarancje mogą polegać na swoistym porozumieniu pomiędzy władzami a danym podmiotem albo na pewnym trybie postępowania albo na wyraźnym zapewnieniu ze strony władz podmiot powinien wskazać źródło swojego uprawnionego oczekiwania.

2. Co to znaczy ze zasada niedyskryminacji jest ogólna zasada prawa UE

Oznacza to że zasada ta skierowana jest do państw członkowskich oraz instytucji i organów wspólnotowych w zakresie w jakim to prawo tworzą i stosują jest również wiążąca w stosunkach horyzontalnych( np. w stosunkach pracy) pomiędzy podmiotami prywatnymi. Oznacza ona ze podobne sytuacje musza być traktowane podobnie chyba ze jest to nieuzasadnione. Niektóre jej aspekty sa określone w TWE. Może być bezpośrednio powoływana przez jednostki

3. Co jest treścią zasady niedyskryminacji

Jej treścią jest zakaz zróżnicowanego traktowania podmiotów znajdujących się w takiej samej sytuacji jeśli to zróżnicowanie jest arbitralne i nieuzasadnione

4. W jaki sposób i dlaczego skutkują w prawie WE prawa zawarte w EKPC

EKPC jest niezależnym od prawa UE instrumentem prawnym konwencja wraz z dołączonymi do niej protokołami dodatkowymi zawiera ograniczony katalog praw człowieka. Prawa podstawowe zagwarantowane w EKPC są przestrzegane przez UE na podstawie TUE ponieważ stanowią zasady ogólne prawa wspólnotowego. ETS wypracował zasadę poszanowania praw podstawowych. ETS interpretuje i kontroluje zgodność z prawami podstawowymi aktów: instytucji WE, państw członkowskich gdy wykonują prawo WE

5. W jakich sytuacjach ETS kontroluje przestrzeganie praw podstawowych przez państwa członkowskie

ETS kontroluje przestrzeganie praw podstawowych przez państwa członkowskie w sytuacji gdy akty wydawane przez państwa członkowskie gdy wykonują prawo WE oraz gdy wprowadzają dozwolone derogacje od swobód rynku oraz gdy interwencja państwa członkowskiego stanowi niedopuszczalna ingerencje w prawa podstawowe jednostki

6. Jakiego rodzaju aktem jest Karta praw podstawowych UE i jak skutkuje

Jest to niewiążący prawnie katalog praw podstawowych, została przyjęta przez trzy instytucje WE\UE: parlament, komisje, rade. Składa się z preambuły i 54 artykułów ułożonych w 7 rozdziałach: godność, wolności, równość, solidarność, prawa obywateli, wymiar sprawiedliwości, postanowienia ogólne. Jest dokumentem nieformalnym jej postanowienia nie maja charakteru prawnie wiążącego w płaszczyźnie prawnej nie skutkuje powstaniem konkretnych uprawnień po stronie jednostek jednostki nie mogą jako wyłącznej podstawy swoich roszczeń powoływać praw w niej zapisanych

7. Dlaczego aktami wspólnotowymi może się zajmować trybunał w Strasburgu

Ponieważ jednostki mogą kierować skargi przeciwko państwom członkowskim w związku z aktami instytucji WE do trybunału w Strasburgu. Skargi dotyczące naruszenia przez WE\UE praw człowieka sformułowanych w EKPC mogą trafic do ETPC w Strasburgu ponieważ według opinii trybunału państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za działania stworzonej przez siebie organizacji międzynarodowej o ile organizacja ta nie zapewnia ekwiwalentnej ochron

Część II

Rozdział IV

1. Jaki jest skład i funkcja Rady Europejskiej

Skład:

• Szefowie państw lub rządów państw członkowskich

• Przewodniczący komisji

Towarzyszą im ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich i członek komisji

Radzie Europejskiej przewodzi szef państwa lub rządu państwa członkowskiego które przewodniczy radzie, przewodnictwo w Radzie Europejskiej jest pochodna rotacyjnego systemu prezydencji w Radzie. Organ ten nie jest kadencyjny. Nie jest formalnie powoływany, nie ma tez mechanizmu odwoływania jego członków.

Funkcja:

• Podejmowanie strategicznych decyzji o charakterze politycznym, dotyczących kluczowych kwestii związanych z rozwojem Unii( ustanowienie rynku wewnętrznego, wprowadzenie wspólnego pieniądza, rozszerzenie unii o nowe państwa, zmiana w układzie kompetencji miedzy instytucjami- polityczne decyzje zwykle przyjmują postać konkluzji, nie maja charakteru prawnie wiążącego)

• Kompetencje w filarze wspólnotowym:

• W sferze unii gospodarczej - na podstawie sprawozdania Rady debatuje ona nad konkluzja w sprawach ogólnych kierunków polityk gospodarczych państw członkowskich i Wspólnoty

• Bada co roku sytuacje zatrudnienia we wspólnocie i przyjmuje konkluzje w tym przedmiocie

• Może jej także być przedłożona kwestia ustanowienia wzmocnionej współpracy w ramach tego filaru jednak bez prawa podjęcia ostatecznej decyzji

• W ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa:

• Rada Europejska określa zasady i ogólne wytyczne wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, łącznie ze sprawami mającymi wpływ na kwestie polityczno-obronne

• Decyduje o wspólnych strategiach wprowadzanych w Życie przez unie w dziedzinach w których państwa członkowskie maja ważne wspólne interesy

• Może pełnić funkcje arbitra gdy decyzje jakie rada ma podjąć w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa napotykają na sprzeciw państwa powołującego się na ważne względy polityki krajowej

• W ramach współpracy policyjnej i sadowej w sprawach karnych Radzie Europejskiej może być przedłożona kwestia ustanowienia wzmocnionej współpracy w tym filarze

2. Omów główne funkcje PE

• Funkcje prawodawcze:

• Dzieli te uprawnienia z Radą Unii Europejskiej

• Może uchwalać np. regulamin wewnętrzny

• Nie może samodzielnie uchwalać aktów prawnie wiążących (może wydawać akty niemające mocy wiążącej- opinie, zalecenia, rezolucje)

• Uczestniczy w procesie prowadzącym do przyjęcia aktów wspólnotowych przez wykonywanie uprawnień a ramach procedur współdecyzji i współpracy, zgody lub konsultacji

PROCEDURA WSPÓŁDECYZJI(traktat z Maastricht): parlament wspólnie z Radą wydaje akt jest jego formalnym współautorem, może projekt aktu modyfikować a akt niespełniajacy jego oczekiwań może odrzucić. Elementem tej procedury jest możliwość powołania komitetu pojednawczego składającego się z przedstawicieli Parlamentu i Rady mającego za zadanie wypracować wspólny tekst. obejmuje takie dziedziny jak: transport, środowisko naturalne, ochrona konsumentów.

PROCEDURA WSPÓŁPRACY(JAE): parlament jest organem opiniującym projekty aktów które Rada zamierza przyjąć może zgłaszać niewiążące dla Rady poprawki może tez zgłosić tzw weto zawieszające powodujące ze Rada musi Stanowić jednomyślnie chcąc przyjąć dany projekt.

PROCEDURA KONSULTACJI: Parlament może tylko zgłaszać niewiążące poprawki. Niedopełnienie jednak obowiązku zasięgnięcia opinii przez Rade może skutkować stwierdzeniem nieważności tak przyjętego aktu przez Trybunał Sprawiedliwości wskutek naruszenia istotnego wymogu proceduralnego( podatki, polityka przemysłowa, polityka rolna)

PROCEDURA ZGODY: Rada nie może przyjąć aktu jeśli Parlament go nie zaaprobuje, Parlament nie może zgłaszać poprawek(gł. Sfery międzynarodowe)

• Posiada tzw. Pośrednie prawo inicjatywy legislacyjnej: Parlament może żądać od Komisji przedłożenia wszelkich właściwych propozycji w kwestiach co do których uważa on ze akt wspólnotowy jest niezbędny w celu wykonania Traktatu

• Rozpatruje roczny program prac legislacyjnych Komisji i wskazuje akty priorytetowe których projekty komisja powinna przygotować

• Funkcje budżetowe:

• PE i RUE tworzą razem tzw. władzę budżetowa UE która corocznie określa wydatki i dochody Unii

• Aby można było uchwalić budżet w części dotyczącej tzw. wydatków nieobowiązkowych potrzebna jest akceptacja Parlamentu

• PE udziela Komisji absolutorium z wykonania budżetu

• Funkcje kontrolne

• Prawo petycji: każdy obywatel Unii, każda osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania lub statutowa siedzibę w państwie członkowskim ma prawo kierowania, indywidualnie lub wspólnie z innymi obywatelami lub osobami petycji do Parlamentu w sprawach objętych zakresem działalności UE które dotyczą ich bezpośrednio

• Komisje śledcze: PE może ustanowić tymczasowa komisje śledcza do zbadania naruszenia lub niewłaściwego administrowania w stosowaniu prawa wspólnotowego

• Pytania pisemne i ustne: posłowie mogą kierować pytania do Komisji i Rady a także do EBC, pytania wymagające odpowiedzi na piśmie są publikowane w DzU UE

• Obowiązki składania sprawozdań Parlamentowi: RE składa sprawozdanie PE po każdym spotkaniu a także roczne sprawozdanie pisemne o postępach dokonanych przez UE, PE rozpatruje ogólne sprawozdanie roczne z działalności Wspólnoty przedstawione mu przez Komisje; bada roczne sprawozdanie Trybunału obrachunkowego oraz sprawozdanie roczne Komisji z wykonania budżetu; co trzy lata Komisja składa sprawozdanie PE w sprawie postanowień Traktatu dotyczących praw obywatelskich; EBC kieruje do PE sprawozdanie roczne z działalności ESBC i w sprawie polityki pieniężnej za rok poprzedni i bieżący; RPO przedstawia PE roczne sprawozdanie z wyników swoich działań

• Możliwość zgłoszenia wotum nieufności wobec KE: PE może glosować w sprawie tego wniosku najwcześniej trzy dni po jego złożeniu i wyłącznie w glosowaniu jawnym; jeżeli wniosek o wotum nieufności zostanie przyjęty większością dwóch trzecich oddanych głosów reprezentująca większość członków PE członkowie Komisji kolektywnie rezygnują ze swych funkcji

• Prawo skargi do sadu wspólnotowego: PE ma prawo wszczęcia postępowania o unieważnienie aktu prawnego przyjętego przez instytucje wspólnotowe, dotkniętego wada nieważnością także wniesienia skargi na zaniechanie działania przez KE, Rade lub EBC w przypadku niewypełnienia przez nie obowiązku.

• Funkcje kreacyjne:

• Powołuje RPO

• Zatwierdza nominacje przewodniczącego KE oraz całego składu KE

• Jest konsultowany przez Rade w sprawie mianowania członków Trybunału Obrachunkowego

• Jest konsultowany przez państwa członkowskie w sprawie mianowania prezesa, wiceprezesa i pozostałych członków zarządu EBC

• Funkcje międzynarodowe:

• PE uczestniczy w zawieraniu umów międzynarodowych przez Wspólnotę z państwami trzecimi oraz umów akcesyjnych

• Zgoda PE wymagana jest do zawarcia:

• Umów akcesyjnych

• Umów stowarzyszeniowych

• Umów mających istotne implikacje budżetowe dla Wspólnoty

• Umów powodujących zmianę aktu przyjętego według procedury współdecyzji

3. Jaka jest organizacja wewnętrzna PE

• Prezydium:

• Przewodniczący

• 14 wiceprzewodniczących

• 6 kwestorów z głosem doradczym

Wybierani są oni na 2,5 roku. Przewodniczący kieruje całością prac PE i jego organów oraz ma pełnie uprawnień do przewodniczenia obradom PE i zapewnienia ich sprawnego przebiegu, reprezentuje PE na płaszczyźnie kontaktów międzynarodowych, podczas oficjalnych uroczystości, w czynnościach adm., sadowych i finansowych. Prezydium kieruje wewnętrznym funkcjonowaniem PE i odpowiada za preliminarz PE, organizacje adm. i finansowa, sekretariat i jego sekcje

• Konferencja Przewodniczących:

• Przewodniczący PE

• Przewodniczący grup politycznych

Określa organizacje prac PE i wszystkie kwestie związane z ustalaniem programu prac legislacyjnych, kalendarz, i porządek dzienny posiedzeń plenarnych, skład komisji, delegacji i podział kompetencji miedzy nimi.

• Konferencja przewodniczących Komisji :

• Przewodniczący wszystkich komisji stałych oraz tymczasowych

Konferencja wybiera swojego przewodniczącego, KPK może przekazać KP zalecenia dotyczące prac komisji oraz ustalania porządku dziennego sesji miesięcznych

• Grupy polityczne:

Posłowie mogą łączyć się w grupy polityczne według kryterium podobieństwa poglądów politycznych, tworząc grupę polityczna posłowie z założenia uznają ze podzielają swoje poglądy polityczne, każda grupa polityczna składa się z posłów wybranych w co najmniej jednej piątej państw członkowskich.

• Komisje parlamentarne:

Prace w PE toczą się w komisjach parlamentarnych. Posłowie są przydzielani do stałych komisji specjalizujących się w rożnych dziedzinach, w komisjach posłowie opracowują projekty uchwał i sprawozdania z własnej inicjatywy, wprowadzają poprawki i glosują nad nimi

• Sekretariat generalny:

Wspomaga PE na jego czele stoi sekretarz generalny

4. Jakie są zadania Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich

Jest on uprawniony do przyjmowania od każdego obywatela UE, osoby fizycznej lub prawnej mającej miejsce zamieszkania lub statutowa siedzibę w państwie członkowskim skarg dotyczących przypadków niewłaściwego administrowania w dziedzinach instytucji lub organów wspólnotowych z wyłączeniem trybunału Sprawiedliwości i Sądu pierwszej Instancji wykonujących swoje funkcje sadowe. Jest mianowany co 5 lat, przeprowadza dochodzenia z inicjatywy własnej bądź na podstawie skarg przedstawionych mu bezpośrednio lub za pośrednictwem członka PE

5. Jaki jest skład Rady UE Jaka jest organizacja wewnętrzna:

• Skład:

• W skład Rady wchodzi jeden przedstawiciel szczebla ministerialnego każdego państwa członkowskiego upoważniony do zaciągania zobowiązań w imieniu rządu tego państwa

Nie jest to organ kadencyjny, członkowie rady korzystają z przywilejów i immunitetów

• Organizacja wewnętrzna:

Na czele Rady stoi przewodniczący którym jest przedstawiciel państwa sprawującego tzw. Prezydencje( prezydencje sprawuje kolejno przez okres sześciu miesięcy każde państwo członkowskie reprezentowane w Radzie według porządku ustalonego przez Rade stanowiąca jednomyślnie. Posiedzenia Rady zwołuje jej przewodniczący z własnej inicjatywy lub na wniosek jednego z członków Rady albo Komisji. Radę wspomaga Sekretariat generalny działający pod kierunkiem sekretarza generalnego. Trzy warianty głosowania w radzie: zwykła większość, większość kwalifikowana, jednomyślność

6. Omów główne funkcje Rady:

• Funkcje prawodawcze:

• Uprawnienia do wydawania wiążących aktów prawnych - rozporządzeń dyrektyw i decyzji(uprawnienie to dzieli z PE w dziedzinach dla których przewidziano procedurę współdecyzji)

• Rada przyznaje Komisji w aktach przez siebie przyjmowanych uprawnień do wydawania aktów wykonawczych

• Ma pośrednie prawo inicjatywy legislacyjnej

• W ograniczonym zakresie ma prawo modyfikowania niektórych przepisów prawa pierwotnego- zmiany w statucie ETS, ESBC, EBC, EBI

• Funkcje kreacyjne:

• Ma prawo tworzenia niektórych organów i urzędów wspólnotowych - np. izb sądowych przy Sądzie Pierwszej Instancji, powołała Sąd Pierwszej Instancji, utworzyła kilkanaście agencji i urzędów

• Ma prawo określania liczby członków niektórych instytucji i organów- może zmienić liczbę komisarzy i zwiększyć liczbę rzeczników generalnych Trybunale Sprawiedliwości, może zwiększyć liczbę sędziów w Sadzie Pierwszej Instancji a także ustanowić funkcje rzecznika generalnego w tym sadzie

• Mianuje członków instytucji i organów wspólnotowych: KE, TO,KE-S, KR

• Funkcje kontrolne:

• Może zdecydować o zawieszeniu niektórych praw wynikających ze stosowania Traktatu dla państwa członkowskiego naruszającego zasady wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz państwa prawnego

• W dziedzinie unii walutowej może zażądać złożenia we wspólnocie przez dane państwo członkowskie nieoprocentowanego depozytu o stosownej wysokości i nałożyć grzywnę w stosownej wysokości

• W dziedzinie pomocy publicznej rada w wyjątkowych okolicznościach ma uprawnienia zalegalizowania pomocy udzielanej przez państwo

• Funkcje międzynarodowe

• Ma uprawnienia do zawierania w imieniu Wspólnoty umów międzynarodowych z państwami trzecimi i org. Międzynarodowymi

• Odgrywa role w procedurze prowadzącej do rewizji traktatów założycielskich

7. Co to jest COREPER i jaka jest jego funkcja:

Jest to Komitet Stałych Przedstawicieli, jest złożony ze stałych przedstawicieli(ambasadorów) państw członkowskich przy UE, wykonuje tez zadania powierzone przez Rade, odpowiada za przygotowanie prac Rady, w praktyce działają dwa komitety-COREPER I składający się z zastępców stałych przedstawicieli, COREPER II składający się ze stałych przedstawicieli

8. Jak jest powoływana KE Jak można ja odwołać:

Kadencja wynosi 5 lat jest instytucja wspólna dla dwóch Wspólnot, członkowie wybierani są ze względu na swoje ogólne kwalifikacje i powinni zachowywać całkowita niezależność w skład komisji wchodzi jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego.

Procedura powoływania Komisji obejmuje 3 etapy:

1. Nominację przez Radę- Rada zebrana w składzie szefów państw lub rządów stanowiąc większością kwalifikowana nominuje osobę która zamierza mianować przewodniczącym komisji

2. Zatwierdzenie przez PE- PE zatwierdza nominacje

3. Mianowanie przez Rade- Rada stanowiąc większością kwalifikowana i za wspólnym porozumieniem z nominowanym przewodniczącym przyjmuje listę pozostałych osób które zamierza mianować członkami komisji, nominowani ten sposób podlegają jako kolegium zatwierdzeniu przez PE

Odwołanie Komisji:

Możliwość zgłoszenia wotum nieufności wobec KE: PE może glosować w sprawie tego wniosku najwcześniej trzy dni po jego złożeniu i wyłącznie w glosowaniu jawnym; jeżeli wniosek o wotum nieufności zostanie przyjęty większością dwóch trzecich oddanych głosów reprezentująca większość członków PE członkowie Komisji kolektywnie rezygnują ze swych funkcji

9. Omów główne funkcje KE:

Komisja czuwa nad stosowaniem postanowień traktatu jak również środków przyjętych przez instytucje na jego podstawie, formułuje zalecenia i wydaje opinie w sprawach będących przedmiotem traktatu

• Funkcje kontrolne:

• Uprawnienia zmierzające do zapewnienia przestrzegania prawa wspólnotowego przez państwa członkowskie( ma obowiązek monitorowania stanu przestrzegania prawa w państwach członkowskich, implementacji dyrektyw, działań władz ustawodawczych, administracji państwowej różnych szczebli; w przypadku stwierdzenia naruszenia może kierować skargi do ETS)

• Uprawnienia wobec podmiotów indywidualnych w szczególności w dziedzinie konkurencji(np. może prowadzić postępowanie przeciwko przedsiębiorstwom)

• Funkcje decyzyjne:

• Uczestnictwo Komisji w procesie stanowienia prawa

• Może wydawać opinie lub zalecenia

• Ma wyłączna bezpośrednią inicjatywę legislacyjna

• Może wydawać normatywne akty prawne

• Komisja może przyjmować akty prawne a jednej z trzech procedur: doradczej, zarządzania, regulacyjnej

• Funkcje wykonawcze:

• Wydaje liczne akty adm.

• Wydaje akty o charakterze indywidualnym i konkretnym

• Jest odpowiedzialna za wykonanie budżetu i za bieżące realizowanie polityk wspólnotowych

• Funkcje międzynarodowe:

• Prowadzi rokowania z państwami trzecimi i org. międzynarodowymi mające na celu zawarcie z nimi przez Wspólnotę umowy

10. Omów skład i funkcje Trybunału Obrachunkowego:

• Skład:

• W skład TO wchodzi jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego

Członkowie mianowani są na okres 6 lat, listę członków przyjmuje Rada stanowiąc większością kwalifikowana po konsultacji z PE, członkowie wybierani są spośród osób które wchodzą lub wchodziły w swych krajach w skład organów kontroli zewnętrznej lub mających szczególne kwalifikacje do zajmowania tego stanowiska

• Funkcje:

• Kontroluje rachunki wszystkich dochodów i wydatków Wspólnoty

• Kontroluje rachunki dochodów i wydatków wszystkich organów utworzonych przez wspólnotę

• Pomaga PE i Radzie w wykonywaniu ich funkcji kontrolnych w zakresie wykonywania budżetu

• Przedkłada PE i Radzie poświadczenie wiarygodności rachunków jak również legalności i prawidłowości operacji leżących u ich podstaw

• Sporządza roczne sprawozdanie po zamknięciu każdego roku budżetowego

Rozdział V

1. Jaki jest skład i kto powołuje sędziów Trybunału Sprawiedliwości, Sądu Pierwszej Instancji i izb sądowych

Trybunał Sprawiedliwości:

W jego skład wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego, jest również wspomagany przez 8 rzeczników generalnych.

Sędziowie i rzecznicy generalni TS są mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich na 6 lat. Co 3 lata następuje częściowe odnowienie składu sędziowskiego i składu rzeczników generalnych.

Sąd Pierwszej Instancji:

W jego skład wchodzi co najmniej jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego.

Sędziowie są mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich na okres 6 lat. Co 3 lata następuje częściowa wymiana składu

Izby sądowe:

Członkowie izb sądowych za wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mogących zajmować stanowiska sadowe. jakie sprawy mogą być

Są mianowani przez Rade: Rada na wniosek Komisji i po konsultacji z PE i TS bądź na zadanie TS i po konsultacji z PE i Komisja stanowiąc jednomyślnie tworzy izby sądowe.

2. Jakie sprawy mogą być rozpatrywane tylko przez Trybunał Sprawiedliwości

• W sprawach skarg przeciwko państwom członkowskim za naruszenia prawa wspólnotowego wnoszonych przez Komisje, inne państwa członkowskie oraz Rade Dyrektorów EBI

• W sporach dotyczących wykonywania przez krajowe banki centralne zobowiązań wynikających z Traktatu i Statutu ESBC i EBC

• W zakresie pytań prejudycjalnych wnoszonych przez sady krajowe państw członkowskich

• W sprawach o wydanie opinii o zgodności projektowanej umowy międzynarodowej jaka ma zostać zawarta w imieniu Wspólnoty, z Traktatem

• W sprawie skarg instytucji i EBC na nieważność aktów innych instytucji lub EBC oraz na zaniechania przez nie działania a także w sprawie skarg kierowanych przez państwa członkowskie na akty przyjęte przez Rade, PE lub przez obie te instytucje łącznie, jak również w sprawie skarg na nieważność aktów Rady Dyrektorów i Rady Gubernatorów EBI

• W sporach miedzy państwami członkowskimi, związanych z przedmiotem TWE, jeśli spory te są mu przedkładane na mocy kompromisu

3. Jaka jest rola rzecznika generalnego

Jego zadaniem jest publiczne przedstawianie, przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności, uzasadnionych wniosków w niektórych rozpatrywanych przez TS spraw. Wnioski maja postać propozycji rozstrzygnięcia danej sprawy i stanowią cześć opinii wydawanej przez rzecznika. W opinii są analizowane okoliczności faktyczne i prawne sprawy w kontekście prawa wspólnotowego, w tym dotychczasowego orzecznictwa sądów wspólnotowych, prawa krajowego państw członkowskich i prawa międzynarodowego. Propozycje rzecznika co do rozstrzygnięcia nie są wiążące dla Trybunału.

4. Opisz strukturę wewnętrzna TS i Sądu Pierwszej Instancji

Trybunał Sprawiedliwości:

• Sędziowie wybierają spośród siebie na okres 3 lat prezesa TS

• Spośród rzeczników generalnych TS powołuje pierwszego rzecznika na okres roku

• TS powołuje izby składające się z 3 lub 5 sędziów

• TS może obradować w wielkiej izbie- składa się z 13 sędziów obraduje na zadanie państwa członkowskiego lub instytucji wspólnot które są strona w postępowaniu

• TS obraduje w pełnym składzie w sprawach wniosków o zdymisjonowanie lub pozbawienie prawa do emerytury lub innych podobnych korzyści komisarza, RPO, członka TO; jeśli TS uzna ze wniesiona sprawa ma wyjątkowe znaczenie po wysłuchaniu opinii rzecznika generalnego może skierować te sprawę do pełnego składu TS; obrady pełnego składu są ważne jedynie wtedy gdy zasiada w nim 15 sędziów

• Na wniosek TS Rada stanowiąc jednomyślnie może postanowić o mianowaniu sprawozdawców pomocniczych(mogą oni uczestniczyć we wstępnych postępowaniach wyjaśniających oraz współpracować z sędzia pełniącym role sprawozdawcy)

• Mianuje sekretarza na okres 6 lat( sekretariat pod nadzorem sekretarza prowadzi rejestr w którym wpisuje się wszystkie pisma procesowe i załączone dokumenty); sekretarz działając z upoważnienie prezesa przyjmuje, przekazuje i sprawuje piecze nad pismami procesowymi i innymi dokumentami oraz dokonuje doręczeń; wspiera TS, prezesa i prezesów izb oraz sędziów we wszystkich czynnościach urzędowych; odpowiada za administracje TS

Sąd pierwszej Instancji:

• Na czele Sądu Pierwszej Instancji stoi prezes, którego wybierają sędziowie spośród siebie na okres 3 lat

• Obraduje w izbach złożonych z 3 lub 5 sędziów

• Przy rozpatrywaniu niektórych spraw może obradować w pełnym składzie lub w składzie jednoosobowym

• Może obradować w składzie wielkiej izby składającej się z 13 sędziów

• Mianuje swojego sekretarza

5. Jaki jest sklad Sądu do spraw Służby Publicznej UE i jakie pełni on funkcje

W jego skład wchodzi 7 sędziów (jeżeli TS tego zażąda Rada większością kwalifikowana może zwiększyć liczbę sędziów); mianowani są na okres 6 lat. Swoja kandydaturę na sędziego może przedstawić każda osoba mająca obywatelstwo UE i spełniająca warunki przewidziane w Traktacie. Sędziowie są mianowani po konsultacji ze specjalnym komitetem, składającym się z byłych członków TS i Sądu Pierwszej Instancji oraz prawników o uznanej kompetencji. Sędziów mianuje Rada na podstawie opinii Komitetu.

Jest sadem właściwym do rozpoznawania w pierwszej instancji sporów miedzy Wspólnotami a jej pracownikami, w tym sporów miedzy organami i jednostkami organizacyjnymi a ich personelem w odniesieniu do których przyznano właściwość TS

6. Jakie są przesłanki odwołania się od wyroku Sadu pierwszej Instancji do TS? Na czym polega procedura poddania orzeczeń Sadu Pierwszej Instancji kontroli TS?

Od orzeczeń Sadu wydanych w pierwszej instancji przysługuje prawo odwołania się do TS, podstawy takiego odwołania stanowią:

• Brak właściwości Sądu

• Naruszenie procedury w postępowaniu przed sądem wpływające niekorzystnie na interesy wnoszącego odwołanie

• Naruszenie prawa wspólnotowego przez Sąd

Jeżeli odwołanie jest zasadne TS uchyla orzeczenie SPI

Jeśli pierwszy rzecznik generalny uzna, ze zachodzi poważne ryzyko naruszenia jedności lub spójności prawa wspólnotowego może wystąpić do TS z wnioskiem o poddanie orzeczenia Sądu Pierwszej Instancji kontroli: w terminie miesiąca od otrzymania wniosku pierwszego rzecznika generalnego TS decyduje czy poddać orzeczenie kontroli. Jeżeli TS stwierdzi ze orzeczenie SPI narusza jedność lub spójność pr. Wspólnotowego kieruje sprawę do ponownego rozpatrzenia przez SPI który jest związany orzeczeniem TS co do kwestii prawnych. Trybunał może określić, które ze skutków orzeczenia SPI uważa się za ostateczne wobec stron sporu. Jeżeli rozstrzygniecie sporu przy uwzględnieniu rezultatu kontroli wynika z ustaleń stanu faktycznego na których oparte zostało orzeczenie SPI, TS wydaje orzeczenie ostateczne. W przypadku otwarcia procedury kontroli wobec wyroku prejudycjalnego, odpowiedzi zawarte w wyroku poddanym kontroli staja się skuteczne wraz z zakończeniem tej procedury, chyba ze TS postanowi inaczej. Jeżeli TS uzna ze orzeczenie SPI narusza jedność lub spójność pr. Wspólnotowego wówczas odpowiedz udzielona przez TS zastępuje odpowiedz SPI

7. Kto może być uczestnikiem postępowania przed sadami wspólnotowymi i jakie są zasady reprezentacji

Uczestnikami postępowania przed sadami wspólnotowymi mogą być państwa członkowskie i instytucje Wspólnot. Strony reprezentowane są przed TS przez pełnomocnika ustanowionego dla każdej sprawy, pełnomocnika może wspomagać doradca albo adwokata lub Radcę prawnego, inne strony musza być reprezentowane przez adwokatów lub radców prawnych.

Jedynie adwokat lub radca prawny uprawniony do występowania przed sadem państwa członkowskiego lub innego państwa które jest strona Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym może reprezentować lub wspomagać stronę przed TS. Nauczyciele akademiccy będący obywatelami państwa członkowskiego którego ustawodawstwo przyznaje im prawo reprezentowania stron przed sadem maja takie same prawe przed TS jak te które przyznano adwokatom lub radcom prawnym

Rozdział VI

1. Wymień funkcje EBC

• Utrzymywanie stabilności cen

• Wsparcie ogólnych polityk gospodarczych we Wspólnocie

• W dziedzinach podlegających jego kompetencji może przedkładać opinie właściwym instytucjom lub organom Wspólnoty bądź władzom krajowym

• Wspomagany przez krajowe banki centralne gromadzi niezbędne informacje statystyczne

• Ma wyłączne prawo upoważniania do emisji banknotów we wspólnocie

• Pełni funkcje doradcze w ramach celów i zadań ESBC

• Jest konsultowany:

• W sprawie każdego projektowanego aktu wspólnotowego w dziedzinach podlegających jego kompetencji

• Przez władze krajowe w sprawie każdego projektu regulacji w dziedzinach podlegających jego kompetencji

2. Jaka jest struktura wewnętrzna EBC

• Rada Prezesów

• Składa się z członków Zarządu i prezesów krajowych banków centralnych państw należących do strefy euro

• Uchwala wytyczne i podejmuje decyzje do zapewnienia wykonania zadań powierzonych ESBC

• Ustala politykę pieniężna Wspólnoty, włącznie z odpowiednimi decyzjami w sprawach pośrednich celów pieniężnych, podstawowych stop procentowych i wielkości rezerw w ESBC oraz określa wytyczne konieczne do ich realizacji

• O ile w statucie nie przewidziano inaczej RP stanowi zwykła większością członków mających prawo do glosowania

• W przypadku równej liczby głosów głos przewodniczącego jest decydujący

• W celu umożliwienia glosowania w RP wymagane jest kworum dwóch trzecich członków mających prawo do głosowania jeżeli nie osiągnięto kworum przewodniczący może zwołać nadzwyczajne posiedzenie na którym decyzje mogą być podejmowane bez względu na kworum.

• Zarząd:

• Składa się z prezesa, wiceprezesa i czterech innych członków

• Prezes, wiceprezes i pozostali członkowie są mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich na szczeblu szefów państw lub rządów na zlecenie Rady i po konsultacji z PE oraz Rada Prezesów EBC spośród osób o uznanym autorytecie i doświadczeniu zawodowym w dziedzinie pieniądza lub bankowości

• Ich mandat trwa 8 lat

• Realizuje politykę pieniężną zgodnie z wytycznymi i postanowieniami RP

• Udziela niezbędnych instrukcji krajowym bankom centralnym

• Zarząd stanowi zwykłą większością oddanych głosów

• Rada Ogólna:

• Składa się z prezesa i wiceprezesa EBC oraz prezesów krajowych banków centralnych także z państw nienależących do strefy euro

• RO przewodniczy prezes lub w razie jego nieobecności wiceprezes EBC

• Wykonuje przede wszystkim zadania przejściowe w szczególności:

• Pełni funkcje doradcza w przygotowaniach do zniesienia derogacji, wspomaga wszelkie przygotowania niezbędne do nieodwołalnego ustalenia kursów walut państw członkowskich objętych derogacja

• Wspiera gromadzenie informacji statystycznych oraz działalność sprawozdawcza EBC

• Bierze udział w sporządzaniu raportów rocznych EBC

• Bierze udział w ustalaniu zasad koniecznych do normalizacji procedur rachunkowych i sprawozdawczych stosowanych przez krajowe banki centralne

• Uczestniczy w podejmowaniu wszelkich działań związanych z określeniem klucza subskrypcji kapitału EBC innych niż te określone w Traktacie

• Bierze udział w ustalaniu warunków zatrudnienia personelu EBC

3. Kto powołuje członków poszczególnych organów wewnętrznych EBC? Kto może ich odwołać i w jakiej procedurze?

Członkowie mianowani są przez rządy państw członkowskich na szczeblu szefów państw lub rządów na zlecenie Rady i po konsultacji z PE.

Członka zarządu może zdymisjonować TS na wniosek Rady Prezesów lub Zarządu jeżeli członek zarządu nie spełnia warunków koniecznych do wykonywania swych funkcji lub dopuścił się poważnego uchybienia. Rada Prezesów - nie jest organem kadencyjnym, jej skład zależy od tego, kto aktualnie zajmuje stanowisko prezesa banku centralnego w każdym z państw członkowskich należących do strefy euro oraz stanowisko w Zarządzie EBC.

Rada Ogólna - jej skład zależy od tego, kto aktualnie zajmuje stanowisko prezesa banku centralnego w każdym z państw członkowskich, także z państw nienależących do strefy euro oraz stanowisko w Zarządzie EBC.

4. Jakie są zadania ESBC?

• Definiuje i urzeczywistnia politykę pieniężną Wspólnoty

• Przeprowadza operacje walutowe

• Utrzymuje i zarządza oficjalnymi rezerwami walutowymi państw członkowskich

• Popiera sprawne funkcjonowanie systemów płatniczych

5. Jaki jest skład KEF:

Państwa członkowskie, komisja i EBC mianują po dwóch członków KEF mogą również mianować po dwóch zastępców członków KEF. Członkowie Komitetu i zastępcy wybierani są spośród ekspertów mających wybitne kompetencje w dziedzinie gospodarki i finansów

6. Jakie są funkcje KEF

• Wydaje opinie na zadanie Rady lub Komisji bądź z inicjatywy własnej dla tych instytucji

• Śledzenie sytuacji gospodarczej i finansowej państw członkowskich i Wspólnoty oraz regularne składanie Radzie i Komisji sprawozdań na ten temat

• Przyczynianie się do przygotowania prac Rady w zakresie określonym w Traktacie oraz wykonywanie innych zadań doradczych i przygotowawczych które są mu powierzane przez Rade

• Badanie, przynajmniej raz w roku, sytuacji w dziedzinie przepływów kapitału i swobody płatności wynikających ze stosowania niniejszego Traktatu i środków przyjętych przez Rade

• Może być konsultowany w toku procedury prowadzącej do podjęcia decyzji odnoszących się do mechanizmu kursów walut trzeciego etapu unii gospodarczej i walutowej

• Może przygotowywać na użytek Rady przeglądy rozwoju kursu walutowego euro

• Może tworzyć ramy w których może być przygotowywany i kontynuowany dialog miedzy Rada i EBC na poziomie wyższych urzędników z ministerstw krajowych banków centralnych, Komisji oraz EBC

7. Jakie są cele i funkcje EBI

Zadaniem EBI jest przyczynianie się do zrównoważonego i stałego rozwoju wspólnego rynku w interesie Wspólnoty w tym celu bank nie dążąc do osiągania zysków udziela pożyczek i gwarancji które sprzyjają finansowaniu we wszystkich sektorach gospodarki następujących projektów :zmierzających do rozwoju regionów mniej rozwiniętych, modernizacji lub przekształcania przedsiębiorstw lub tworzenia nowych dziedzin działalności, stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania kilku państw członkowskich

8. Jaka jest struktura wewnętrzna EBI

• Rada Gubernatorów:

• Składa się z ministrów wyznaczonych przez państwa członkowskie zwykle są to ministrowie finansów

• Ustala ogólne wytyczne polityki kredytowej Banku i zapewnia wykonywanie tych wytycznych

• Podejmuje decyzje o podwyższeniu subskrybowanego kapitału

• Wykonuje uprawnienia w odniesieniu do mianowania i dymisjonowania członków Rady Dyrektorów i Komitetu Zarządzającego

• Zatwierdza roczne sprawozdanie Rady Dyrektorów

• Zatwierdza roczny bilans oraz rachunek zysków i strat

• Zatwierdza regulamin wewnętrzny EBI

• Decyzje RG podejmowane są większością głosów jej członków

• Rada Dyrektorów:

• Składa się z 28 dyrektorów i 18 następców

• Dyrektorów mianuje RG na 5 lat po jednym mianowanym przez każde państwo członkowskie i jednego nominowanego przez Komisje

• Dyrektor może być zdymisjonowany przez RG

• Ma wyłączne prawo podejmowania decyzji dotyczących udzielania pożyczek i związanych z nimi gwarancji

• Ustala oprocentowanie udzielanych pożyczek i marże z tytułu gwarancji

• Nadzoruje właściwe zarządzanie EBI oraz zapewnia kierowanie EBI zgodnie z postanowieniami Traktatu, statutu EBI i ogólnymi wytycznymi RG

• Na koniec roku budżetowego składa sprawozdanie RG

• Dysponuje uprawnieniami kontrolnymi sprawie wykonywania przez państwa członkowskie zobowiązań wynikających ze Statutu EBI i możliwości wniesienia skargi do ETS

• Komitet Zarządzający

• Składa się z przewodniczącego i 8 wiceprzewodniczących mianowanych na 6 lat przez RG na wniosek RD

• RG stanowiąc większością kwalifikowana może zdymisjonować członka KZ

• KZ stanowi większością głosów gdy wydaje opinie na temat propozycji dotyczących zaciągania i udzielania pożyczek oraz udzielania gwarancji

• Jest odpowiedzialny za bieżące działania EBI pod kierownictwem przewodniczącego i nadzorem RD

• Opracowuje decyzje RD

Rozdział VII

1. Jaki jest skład KES i KR

Komitet Ekonomiczno- Społeczny:

• Składa się z przedstawicieli rożnych gospodarczych i społecznych grup zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego zwłaszcza przedstawicieli producentów, rolników, przewoźników, pracowników, kupców, rzemieślników, wolnych zawodów, konsumentów i przedstawicieli interesu ogólnego. Liczba członków KES nie przekracza 350.

Komitet Regionów:

• Składa się z przedstawicieli wspólnot regionalnych i lokalnych, posiadających mandat wyborczy społeczności regionalnej lub lokalnej bądź odpowiedzialnych politycznie przed wybranym zgromadzeniem. Liczba członków KR nie może przekroczyć 350, każdy z członków ma jednego zastępcę, członkowie oraz w równej liczbie zastępcy członków są mianowani na okres 4 lat. Kandydatów na członków i kandydatów na zastępców członków wyznacza się spośród osób będących radnymi gminy, powiatu, województwa, wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), członkami zarządu powiatu lub członkami zarządu województwa.

2. Kto i w jakim trybie mianuje członków KES i KR:

KES: członkowie Komitetu są mianowani na wniosek państw członkowskich, Rada większością kwalifikowana przyjmuje listę członków sporządzona zgodnie z propozycjami każdego z państw członkowskich, Rada konsultuje się z Komisja, może ona zasięgnąć opinii organizacji europejskich reprezentujących rożne sektory gospodarcze i społeczne zainteresowane działalnością Wspólnoty.

KR: Rada stanowiąc większością kwalifikowana przyjmuje listę członków oraz zastępców członków, sporządzona zgodnie z propozycjami każdego z państw członkowskich

3. Jakie są funkcje KES i Kr

KES:

Komitet jest organem pomocniczym o charakterze doradczym. Konsultacja Komitetu może mieć charakter obligatoryjny lub fakultatywny

KR:

Jest organem doradczym, opinie nie maja charakteru wiążącego

4. Podaj definicje agencji wspólnotowej

Agencje: wyodrębnione strukturalnie ciała, niebędące formalnie częścią instytucji lub organów traktatowych, tworzone na podstawie aktu prawa pochodnego, mające osobowość prawna, dysponujące własną administracja i wyposażone we własne kompetencje oraz niezależne finansowo którym powierza się wykonywanie pewnych zadań objętych wspólnotowa kompetencja.

5. Jakie agencje można wyróżnić pod względem funkcjonalnym

• Agencje które jako swoje główne funkcje maja dostarczać informacji i zapewniać koordynacje ich przepływu

• Agencje których usługi są niezbędne do wydania decyzji lecz same nie maja uprawnień decyzyjnych

• Agencje które maja świadczyć określone usługi oraz maja uprawnienia decyzyjne w celu wdrażania polityk wspólnotowych

6. Wymień co najmniej piec wspólnotowych agencji

• Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy ( EU-OSHA)

• Europejska Agencja Leków(EMEA)

• Europejska Agencja Kolejowa( ERA)

• Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego ( EASA)

• Europejska Agencja Praw Podstawowych (FRA)

7. Jakie warunki musi spełniać delegowanie uprawnień instytucji na rzecz agencji

• Można delegować wyłącznie ściśle określone uprawnienia wykonawcze

• Nie mogą to być uprawnienia dyskrecjonalne

• Delegowanie nie może skutkować wyłączeniem wykonywanych uprawnień spod warunków i procedur jakim normalnie podlegałyby gdyby były wykonywane przez instytucje delegująca

• Instytucja delegująca musi zachować prawo sprawowania nadzoru nad trybem wykonywania delegowanych uprawnień

Delegowanie uprawnień nie może naruszyć instytucjonalnej równowagi, tj. nie może uszczuplać lub ograniczać uprawnień innych instytucji wspólnotowych.

8. Wymień wewnętrzne organy w strukturze agencji

• Zarząd który ustala ogólne wytyczne zatwierdza programy pracy danej agencji zgodnie z jej podstawowa misja dostępnymi środkami i priorytetami politycznymi, jego skład określa rozporządzenie ustanawiające agencje członkami tego organu są zawsze przedstawiciele państw członkowskich i jeden lub kilku przedstawicieli Komisji

• Dyrektor wykonawczy mianowany przez zarząd lub Rade odpowiada za wszystkie działania agencji i prawidłowa realizacje programów jej pracy , jest prawnym przedstawicielem agencji

• Jeden lub kilka komitetów technicznych lub naukowych składających się z ekspertów specjalizujących się w danej dziedzinie mogą one wspierać zarząd oraz dyrektora wykonawczego sporządzając opinie na temat przedłożonych mu zagadnień lub działając w charakterze przekaźnika informacji

Rozdział VIII

1. Jaki wpływ będzie miał Traktat z Lizbony na status WPZiB i PWBiS w ramach Unii

WPZiB:

• Ustanowienie Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa który ma połączyć obecne funkcje Wysokiego Przedstawiciela do spraw WPZiB i komisarza do spraw stosunków zewnętrznych(jednocześnie ma pełnić funkcje wiceprzewodniczącego KE i przewodniczyć Radzie do spraw Zagranicznych)jest to istotne wzmocnienie spójności działania Unii w stosunkach międzynarodowych

• Potwierdzenie porozumienia co do ustanowienia Agencji do spraw rozwoju zdolności obronnych, badań zakupów i uzbrojenia( Europejskiej Agencji Obrony)

• Utworzenie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych- rodzaju służby dyplomatycznej Unii która miałaby wspomagać Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa ma ona składać się z urzędników Sekretariatu Generalnego Rady i KE oraz dyplomatów delegowanych przez ministerstwa spraw zagranicznych państw członkowskich jej ustanowienie nie może mieć wpływu na działalność krajowych służb dyplomatycznych

• ETS nie będzie miał jurysdykcji w dziedzinie WPZiB

PWBiS:

• Zastąpienie trój filarowej struktury UE jedna organizacja spójna pod względem strukturalnym łącząca mechanizm decyzyjny i instrumenty prawne

• Ujecie obecnych dwóch obszarów PWBiS jednolitym reżimem prawnym przyszłej organizacji międzynarodowej -Unii

• W całym obszarze PWBiS zacznie obowiązywać procedura prawodawcza w której Rada stanowi większością kwalifikowana a w dziedzinach szczególnie wrażliwych zachowana jest jednomyślność

• W całym obszarze PWBiS stosowane będą jednolite instrumenty prawne odpowiadające obecnym rozporządzeniom dyrektywa i decyzjom

• Umocnienie kontroli demokratycznej nad PWBiS przez wzmocnienie kompetencji parlamentów narodowych; Parlamenty narodowe będą mogły kontrolować działalność Unii w tej dziedzinie m.in. przez: korzystanie z procedury monitorowania zasady pomocniczości, otrzymywanie informacji o ocenie wykonywania przez państwa członkowskie działań w ramach PWBiS, ocenianie działalności Eurojust i Europolu

• Umocnienie statusu Eurojust oraz ustanowienie podstawy prawnej do powołania Prokuratury Europejskiej

2. Porównaj proces podejmowania decyzji w filarach II i III

Sposób w jaki funkcjonuje Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa znacznie różni się od zasad zarządzania trzecim filarem. Najbardziej znaczącą różnicą jest sposób podejmowania decyzji, czyli wymóg jednomyślności krajów członkowskich, a nie większości kwalifikowanej. WPZiB wyposażona jest w następujące kluczowe instrumenty:

• wspólne stanowisko - zasada według której kraje członkowskie zobowiązane są do dostosowania polityki krajowej do ustaleń na szczeblu unijnym.

• wspólne działania - akcje operacyjne krajów członkowskich pod auspicjami WPZiB.

Następną różnicą jest znacznie mniejsza rola Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego oraz Trybunału Sprawiedliwości. Komisja ma prawo do proponowania aktów legislacyjnych, w związku z czym posiada pewny wpływ na koordynację zarządzania drugim filarem. Parlament może stawiać pytania oraz wysuwać rekomendacje w tym zakresie do Rady Unii Europejskiej. Zasadą generalną głosowania w sprawach dotyczących WPZiB jest jednomyślność. Jednakże kraje członkowskie mogą odwołać się do procedury tzw. konstruktywnego wstrzymania się od głosu, co nie powoduje zablokowania decyzji. Zasada ta nie ma mocy w przypadku gdy kraje wstrzymujące się, łącznie posiadają ponad jedną trzecią głosów w Radzie. Kraje oficjalnie wstrzymujące się nie są zobligowane do zastosowania się do decyzji, jednak muszą pozostać solidarne i nie wprowadzać żadnych działań kolidujących z tą decyzją.

Dodatkowo tytuł V Traktatu o Unii Europejskiej (traktat z Maastricht), dopuszcza możliwość głosowania większością kwalifikowaną w dwóch przypadkach:

• w sprawie zastosowania wspólnej strategii już ustalonej przez Radę Europejską.

• w sprawie decyzji dotyczących wprowadzania wspólnych akcji lub wspólnego stanowiska już ustalonego przez Radę Unii Europejskiej.

W obszarze III filaru Unii Europejskiej, organem tworzącym prawo jest Rada Unii Europejskiej, natomiast za tworzenie aktów prawnych objętych II filarem odpowiedzialne są Rada Unii Europejskiej i Rada Europejska, które podejmują decyzje mające znaczenie strategiczne.

Rada Unii Europejskiej w znakomitej większości przypadków podejmuje decyzje w ramach II i III filaru jednomyślnie, aczkolwiek przepisy traktatu o Unii Europejskiej przewidują w niektórych wypadkach głosowanie

większością kwalifikowaną. W procedurach II i III filaru, Komisja Europejska dzieli inicjatywę prawodawczą z państwami członkowskimi, a rola Parlamentu Europejskiego pozostaje ograniczona jedynie do funkcji

konsultacyjnych.

3. Na czym będzie polegała zmiana statusu Wysokiego Przedstawiciela do Spraw WPZiB na mocy Traktatu z Lizbony

Wysoki Przedstawiciel do Spraw WPZiB będzie łączył swoje funkcje z funkcjami komisarza do spraw stosunków zewnętrznych co utworzy Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa który pełnić będzie funkcje wiceprzewodniczącego KE i będzie przewodniczyć Radzie w sprawach Zagranicznych

4. Jakie agendy UE powiązane są z II filarem UE

• Europejska Agencja Obrony (EDA): spełnia 4 podstawowe zadania tj. działa na rzecz rozwoju zdolności obronnych, współpracy zbrojeniowej, rozwoju technologii obronnej i rynku przemysłu zbrojeniowego oraz badań i technologii

• Centrum satelitarne UE(EUSC): służy monitorowaniu kryzysów

• Instytut UE Studiów nad Bezpieczeństwem: stał się centrum wymiany naukowej związanej z bezpieczeństwem, współtworzy siec współpracy i monitorowania europejskiej agendy bezpieczeństwa, zapewnia rożnym ośrodkom UE i decydentom analizy i doradztwo w dziedzinie polityki i bezpieczeństwa

5. Omów status i zadania Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa

W jego składzie obradują dyrektorze polityczni ministerstw spraw zagranicznych, do jego zadań należy śledzenie sytuacji międzynarodowej w dziedzinie WPZiB, dostarczanie Radzie UE ocen, czuwanie nad uzgodnionymi stanowiskami w tym nad operacjami zarządzania kryzysowego, spełnia istotna role w procesie decyzyjnym w ramach WPZiB na szczeblu roboczym pełni wiodąca role w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych oraz w odniesieniu do działań operacyjnych, koordynuje i nadzoruje prace grup roboczych Rady ws.WPZiB

6. Omów zróżnicowany charakter prawny w ramach PWBiS

PWBiS obejmuje dwa obszary o rożnym statusie prawnym:

• Postanowienia zawarte w tytule IV TWE: wizy, azyl, imigracja i inne polityki związane ze swobodnym przepływem osób i obejmuje obok polityki wizowej i azylowej regulacje kontroli na granicach zewnętrznych UE, regulacje przemieszczania się obywateli państw trzecich na terytorium UE, współprace sadowa w sprawach cywilnych, odnosząca się do działania rynku wewnętrznego, obszar ten jest regulowany prawem wspólnotowym a po części umowami międzynarodowymi

• Postanowienia zawarte w Tytule VI TUE: postanowienia o współpracy policyjnej i sadowej w sprawach karnych

W obu tych obszarach działają instytucje wspólnotowe i rożnego rodzaju struktury sui generis

7. Porównaj zakres kompetencji w postępowaniu prejudycjalnym w III filarze UE i w IV Tytule TWE

IV Tytuł TWE procedura prejudycjalna:

• Z pytaniem prawnym może zwracać się do sadu wspólnotowego jedynie sad krajowy orzekający w danej sprawie prawomocnie

• Sad wspólnotowy nie może orzekać w tym trybie w odniesieniu do środków wspólnotowych dotyczących przekraczanie granic wewnętrznych o ile chodzi o sprawy objęte utrzymaniem porządku publicznego i ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego

• Sad wspólnotowy może prowadzić w tym obszarze działalność opiniodawcza na wniosek Rady UE, komisji lub państwa członkowskiego w odniesieniu do wykładni postanowień Tytułu IV TWE lub aktów prawnych przyjętych przez instytucje wspólnotowe na ich podstawie wydane na tej podstawie wyroki ETS nie maja zastosowania do orzeczeń sądów Państw członkowskich które korzystają z powagi rzeczy osadzonej tj. wydane zostały prawomocnie przed wydaniem wyroku ETS

III filar UE:

??

8. Omów organy sui Generis w filarach II i III

Organy sui Generis- ustanowione przez państwa członkowskie organy jedynie dla celów WPZiB są one umocowane w traktach albo działają na podstawie decyzji RE lub RUE

Filar II:

• Wysoki Przedstawiciel do spraw WPZiB: łączy funkcje z urzędem sekretarza generalnego Rady UE wspiera prezydencje i Rade UE w sprawach WPZiB oraz utrzymuje kontakty ze stronami trzecimi

• Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa: w jego składzie obradują dyrektorzy polityczni ministerstw spraw zagranicznych doi jego zadań należy śledzenie sytuacji międzynarodowej w dziedzinie WPZiB dostarczanie Radzie UE ocen czuwanie nad uzgodnionymi stanowiskami w tym nad operacjami zarządzania kryzysowego

• Jednostka planowania strategicznego i wczesnego ostrzegania: umocowana w sekretariacie generalnym Rady UE i podporządkowana Wysokiemu Przedstawicielowi do spraw WPZiB w jej skład wchodzą przedstawiciele Sekretariatu Generalnego Rady UE państw członkowskich KE i UZE do jej zadań należą śledzenie , analiza i ocena praktycznego działania WPZiB

• Korespondenci europejscy: wyznaczeni pracownicy ministerstw spraw zagranicznych państw członkowskich którzy odpowiedzialni są za bieżąca wymianę informacji

• Specjalni przedstawiciele: może ich powoływać Rada UE w przypadkach koniecznych dla poszczególnych spraw politycznych

• Komitet Wojskowy: w jego skład wchodzą szefowie sztabów państw członkowskich reprezentowani przez stałych przedstawicieli rezydujących w Brukseli zadania obejmują przygotowanie zaleceń dla komitetu politycznego i bezpieczeństwa dotyczących wojskowych aspektów operacji UE sparowanie nadzoru nad operacjami wojskowymi UE oraz przygotowanie zaleceń dla sztabu wojskowego

• Sztab Wojskowy: jest organem o charakterze eksperckim działającym pod kierownictwem Wysokiego Przedstawiciela do spraw WPZiB

• Komitet do spraw cywilnych aspektów zarządzania kryzysowego: skupia się on na zarządzaniu kryzysowym w tym przede wszystkim na przygotowaniu i koordynacji misji policyjnych

III filar :

• Komitet koordynacyjny: skupia wysokich urzędników państw członkowskich zajmujących się odnośnymi sprawami, sprawuje funkcje koordynacyjne i opiniodawcze

• Europol: odgrywa zasadnicza role w dziedzinie współpracy policyjnej w III filarze działa przez wymianę i analizę informacji, niezwłoczne ich przekazywanie, udzielanie pomocy w dochodzeniach stosownym władzom państw członkowskich oraz utrzymywanie komputerowego systemu informacji

• Europejska Siec Sądowa: jej zadaniem jest zacieśnianie współpracy i regularna wymiana aktualnych informacji

• Sędziowie łącznikowi: maja służyć poprawie i ułatwieniu współpracy

• Eurojust: służy koordynacji prowadzonych postępowań karnych w odniesieniu do przestępstw będących przedmiotem zainteresowania III filara

9. Czym zajmuje się Komitet Artykułu 36 a czym SCIFA

Komitet Artykułu 36(CATS):

• Spełnia istotna role w procesie decyzyjnym III filaru UE na szczeblu roboczym

• W jego skład wchodzą przedstawiciele państw członkowskich

• Jest organem przygotowawczym Rady

• W jego ramach obserwowana jest sytuacja państw w dziedzinie III filara UE, sporządzane są stosowne opinie dla Rady

• Czuwa nad wykonaniem aktów prawnych III filara UE

• Koordynuje i nadzoruje prace grup roboczych Rady do spraw współpracy policyjnej, euro polu, terroryzmu, współpracy celnej, SIS, SIS\SIRENE , współpracy sadowej w sprawach karnych i wielodyscyplinarnej grupy do spraw przestępczości zorganizowanej

• Spotyka się zwykle raz w miesiącu

• Decyzje zapadają jednogłośnie

Strategiczny Komitet do spraw Migracji, Granic i Azylu(SCIFA):

• Ogrywa istotna role w procesie decyzyjnym na szczeblu roboczym

• Jest organem przygotowawczym Rady

• W jego skład wchodzą przedstawiciele państw członkowskich

• Uczestniczy w przygotowaniu aktów prawnych, analizuje sytuacje w państwach członkowskich w dziedzinie polityki wizowej, azylowej, imigracyjnej i swobody przepływu osób

• Sporządza dla Rady stosowne opinie

• Czuwa nad wykonaniem prawa unijnego w tych dziedzinach

• Koordynuje i nadzoruje prace grup roboczych Rady do spraw wiz, azylu, migracji, wydaleń, granic oraz CIREFI

• Decyzje zapadają większością kwalifikowana

10. Na czym będzie polegała zmiana w formule podejmowania decyzji w obszarze III filaru UE po wejściu w Życie Traktatu z Lizbony

Zacznie obowiązywać procedura prawodawcza w której Rada stanowi większością kwalifikowana a w dziedzinach szczególnie wrażliwych zachowana zostanie jednomyślność

CZĘŚĆ III

ROZDZIAŁ IX

1. Na czym polegają metody wspólnotowa i międzyrządowa?

Akty przyjmowane w II i III filarze podlegają tzw. reżimowi międzyrządowemu, co oznacza, że nie obejmują ich automatycznie zasady rządzące działaniem prawa w I filarze. Metoda międzyrządowa pozostawia państwo członkowskich większą swobodę działania.

Metoda wspólnotowa:

1. inicjatywa prawodawcza należy zasadniczo do Komisji

2. tryb przyjmowania aktów przez instytucje ustala TWE

3. akty instytucji:

• tworzą część porządku wewnętrznego państw członkowskich, mogą być bezpośrednio stosowane i wywoływać skutek bezpośredni

• korzystają z pierwszeństwa stosowania w stosunku do prawa krajowego

• interpretuje je i kontroluje ich działalność ETS

Metoda międzyrządowa w filarach II i III:

1. inicjatywa prawodawcza należy zarówno do państw członkowskich, jak i do Komisji

2. tryb przyjmowania aktów przez instytucje ustala TUE

3. akty instytucji:

• nie tworzą automatycznie porządku prawnego państw członkowskich, wprowadzane są do prawa krajowego zgodnie z prawem i praktykami poszczególnych państw członkowskich

• adresowane są do państw członkowskich, niektóre z nich wręcz nie mogą być bezpośrednio stosowane (decyzje ramowe i decyzje w III filarze UE). Inne akty w niektórych państwach mogą być bezpośrednio stosowane i wywoływać skutek bezpośredni, zależy to jednak od prawa krajowego, a nie od prawa UE

• nie korzystają z wynikającego z prawa UE pierwszeństwa stosowania w stosunku do prawa krajowego

• w II filarze nie podlegają kompetencji ETS, w III filarze - kompetencja ETS jest ograniczona

• Jaką metodę monistyczną czy dualistyczną zastosował ETS w stosunku do prawa wspólnotowego?

Monistyczna i dualistyczna.

Monistyczna:

• prawo międzynarodowe i prawo krajowe są częściami jednego systemu prawnego

• ratyfikowane traktaty mogą być powoływane przed sądem krajowym

• pierwszeństwo prawa międzynarodowego

Dualistyczna:

• prawo międzynarodowe i krajowe to dwa różne systemy prawne

• traktaty muszą być transponowane do prawa krajowego, aby wywołać skutki prawne

• pierwszeństwo prawa krajowego

• Na czym polega autonomiczny charakter prawa wspólnotowego?

Traktat EWG był początkiem autonomii prawa wspólnotowego. Stworzył on własny, autonomiczny porządek prawny. W tym porządku stosowane są autonomiczne zasady, jednolite dla wszystkich członków Wspólnoty - m.in. zasada bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego oraz zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego w stosunku do prawa krajowego.

**państwa członkowskie nie mogą postępować wbrew swoim zobowiązaniom, wbrew Traktatowi. Sądy ostatniej instancji maja obowiązek zwracania się do Trybunału w kwestiach dotyczących niezgodności między prawem krajowym i prawem wspólnotowym.

4. Co to znaczy bezpośrednie i pośrednie stosowanie prawa wspólnotowego w prawie państw członkowskich?

Bezpośrednie stosowanie prawa wspólnotowego jest konsekwencją jego bezpośredniego obowiązywania dla organów państw członkowskich. Organy te są obowiązane opierać swoje działania na normach prawa wspólnotowego, obok norm prawa krajowego. Innymi słowy, także normy prawa wspólnotowego stanowią podstawę prawną dla działań organów państw członkowskich. Działania są tutaj rozumiane szeroko: pojęcie to odnosi się zarówno do podejmowania aktów indywidualnych ( orzeczeń sądowych, aktów administracyjnych), jak i do wydania aktów normatywnych ( generalnych i abstrakcyjnych). Bezpośrednio obowiązują i powinny być bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich wszystkie wiążące normy prawa wspólnotowego, zawarte we wszelkich źródłach prawa wspólnotowego, a nie tylko w rozporządzeniach. Dotyczy to więc także norm traktatowych oraz norm dyrektyw, decyzji, postanowień umów międzynarodowych, itd. W przypadku norm traktatowych obowiązki państw członkowskich mogą mieć charakter negatywny, tj. powstrzymywania się od pewnych działań, jak i charakter pozytywny, tj. podejmowania pewnych działań. Szczególną kategorię stanowią dyrektywy. Wymagają one implementacji do prawa krajowego. Mimo to dyrektywy również korzystają z przymiotu bezpośredniego obowiązywania i stosowania w państwach członkowskich. Stosowanie dyrektyw polega przede wszystkim właśnie na ich implementowaniu do prawa krajowego przez właściwe organy państwa. Ponadto organy państw członkowskich są obowiązane do podejmowania działań zgodnych z treścią norm dyrektyw, nawet wówczas, gdy dyrektywy nie zostały prawidłowo implementowane do prawa krajowego.

5. Jakie są kryteria skutku bezpośredniego?

Norma prawa wspólnotowego musi być:

1. wystarczająco jasna i precyzyjna, aby nadawała się do stosowania przez sąd lub inny organ

2. bezwarunkowa - jej stosowanie nie może być uzależnione od swobodnego uznania organu ja stosującego - Wspólnoty lub państwa członkowskiego

3. zupełna/kompletna (prawie perfekcyjna) - jej wykonanie nie może zależeć od późniejszych środków wykonawczych przyjmowanych przez państwa członkowskie lub instytucje wspólnotowe

Norma jest bezpośrednio skuteczna jeśli przyznaje jednostce prawa, które mogą być dochodzone przed sądem krajowym w stosunkach:

1. jednostka - państwo (wertykalne)

2. jednostka- jednostka (horyzontalne)

Warunki:

1. norma musi być częścią porządku prawnego państwa (bezpośrednio obowiązywać)

2. musi nadawać się do bezpośredniego stosowania (spełniać kryteria)

6. Na czym polega znaczenie orzeczenia w sprawie Simmenthal?

• bezpośrednio skuteczne normy prawa wspólnotowego muszą być w pełni i jednolicie stosowane we wszystkich państwach członkowskich

• zasada pierwszeństwa zobowiązuje sądy do stosowania prawa wspólnotowego do prawa krajowego

• każdy sąd ma obowiązek niezastosowania prawa krajowego zarówno wcześniejszego, jak i późniejszego, sprzecznego z prawem wspólnotowym, bez czekania na jego uchylenie

• Na czym polega bezpośrednie stosowanie rozporządzenia?

1. Rozporządzenie ustanawia prawo powszechnie obowiązujące, a zatem z rozporządzenia mogą wynikać prawa i obowiązki jednostek

2. transpozycja rozporządzeń nie jest co do zasady dopuszczalna, ponieważ ukrywa wspólnotowy charakter prawa (rozporządzenie jest wówczas zamienione na krajową ustawę; działa bezpośrednio ustawa, a nie rozporządzenie)

3. Państwo może przyjąć przepisy określające sankcje, które mogą zostać nałożone na jednostkę z tytułu naruszenia rozporządzenia, pod warunkiem, że brak jest w tym zakresie postanowień wspólnotowych

4. państwo może regulować pewne kwestie nieobjęte rozporządzeniem, pod warunkiem jednak, że regulacje te nie zwalniają z zobowiązań wynikających z rozporządzenia lub nie wpływają szkodliwie na rozporządzanie oraz są zgodne z przedmiotem i celem rozporządzenia. Jednostka może powołać normę rozporządzenia przeciwko państwu członkowskiemu i przeciwko innej jednostce, ale także powołać się na ogólny cel i funkcje rozporządzenia, aby zakwestionować normę prawa krajowego.

8. Jaki jest zakres bezpośredniego skutku dyrektywy?

Dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków - wyraża obowiązek państwa członkowskiego pełnego i terminowego implementowania treści dyrektywy do prawa krajowego.

** nie jest stosowana bezpośrednio bo wymaga transpozycji, dyrektywa wywołuje skutki bezpośrednie w przypadku złej transpozycji lub jej braku, ale dopiero po upływie transpozycji.

9. Z czego wynika brak skutku horyzontalnego?

Dyrektywa nie wiąże jednostek, nie może być przeciwko nim powołana. Dyrektywa sama przez się nie może nałożyć obowiązków na jednostkę. Obowiązki mogą być nałożone przez rozporządzenia.

Dyrektywy mają charakter wiążący, z czego wynika podstawa możliwości powołania się na dyrektywę przed sądem krajowym, istnieje tylko w stosunku do każdego państwa członkowskiego, do którego jest skierowana.

10. Czym różnią się kryteria bezpośredniego stosowania TWE i umów międzynarodowych zawartych przez WE?

Umowy mogą być stosowane bezpośrednio, jeżeli normy ich spełniają kryteria bezpośredniej skuteczności. Umowy są częścią prawa wspólnotowego.

Kryteria zawierania umów:

• co do zasady są to typowe kryteria stosowane w odniesieniu do umów międzynarodowych uwzględniające także intencję stron umowy obiektywnie wyrażona w treści umowy, w jej przedmiocie i celu

• postanowienie umowy zawartej przez Wspólnotę z państwem trzecim musi być uważane za bezpośrednio skuteczne, kiedy uwzględniając jego brzmienie oraz przedmiot i cel umowy, zawiera ono jednoznaczne i precyzyjne zobowiązanie którego wykonanie nie wymaga przyjmowania dodatkowych środków prawnych.

• Jaki jest zakres wymogu zgodnej wykładni prawa krajowego?

• dotyczy wszystkich krajowych przepisów prawnych, zarówno wcześniejszych, jak i późniejszych w stosunku do rozpatrywanej dyrektywy

• jest nieodłączną cechą systemu traktatowego, który umożliwia sądom krajowym zapewnienie w ramach ich właściwości pełnej skuteczności prawa wspólnotowego przy rozstrzyganiu wniesionych przed nie sporów

• jest ograniczony przez ogólne zasady prawa, w szczególności przez zasadę pewności prawa i braku retroaktywności prawa i nie może służyć jako podstawa do dokonywania wykładni prawa krajowego contra legem

• wymaga, by sądy krajowe czyniły wszystko co leży w zakresie ich kompetencji, uwzględniając wszystkie przepisy prawa krajowego i stosując uznane w porządku krajowym metody wykładni, by zapewnić pełna skuteczność rozpatrywanej dyrektywy i dokonać rozstrzygnięcia zgodnego z realizowanymi przez nią celami

Termin transpozycji:

• po terminie oraz przy braku bezpośredniej skuteczności odpowiednich przepisów tej dyrektywy, sądy krajowe są zobowiązane z chwilą upływu terminu transpozycji, do dokonywania tak dalece jak to jest możliwe, wykładni prawa wewnętrznego w świetle brzmienia dyrektywy i realizowanego przez nią celu, tak by osiągnięte zostały rezultaty wskazane dyrektywą

• począwszy od daty wejścia w życie dyrektywy, sądy państw członkowskich zobowiązane są tak dalece jak to jest możliwe do powstrzymanie się od dokonywania wykładni prawa wewnętrznego w sposób, który poważnie zagrażałby - po upływie terminu transpozycji dyrektywy osiągnięciu wskazanego przez nią celu

• Na czym polega incydentalny horyzontalny skutek dyrektyw?

Dyrektywy mogą wywoływać skutki incydentalne w stosunkach między jednostkami. Dyrektywa nie tworzy w takich sytuacjach ani praw, ani obowiązków dla jednostek. Prawo krajowe może nie móc być zastosowane, ponieważ państwo członkowskie nie spełniło wymogów proceduralnych dyrektywy - jednostka nie może naruszyć przepisów które same są bezprawne.

**Jednostka może powołać się na nieimplementowana dyrektywę w stosunkach horyzontalnych. Nie powołuje dyrektywa, aby z niej wywieść konkretne prawo czy obowiązek innej jednostki, lecz po to, aby zakwestionować skuteczność prawa, które miałoby być do niej zastosowane. Powołuje się przy tym na fakt naruszenia prawa przez państwo.

13. Na czym polega skutek obiektywny dyrektyw?

W orzeczeniach TS pojawia się linia orzeczeń, które wskazują na jeszcze inny skutek dyrektyw - skutek obiektywny. W orzeczeniach tych formułowany jest wyraźny wymóg uwzględniania przez sądy krajowe z urzędu prawa wspólnotowego w celu zapewnienia mu pełnej efektywności. Wymóg ten wiąże się z badaniem zgodności prawa krajowego z prawem wspólnotowym, tj. z dyrektywą. Sąd ma w pewnych przypadkach także obowiązek badać z urzędu.

Sąd krajowy jest zobowiązany, gdy stosuje postanowienia prawa krajowego zarówno wcześniejsze jak i późniejsze w stosunku do dyrektywy, o której mowa, do interpretowania tych postanowień, tak daleko jak to możliwe, w świetle treści i celu dyrektywy. Wymóg zgodnej z dyrektywą interpretacji wymaga od sądu krajowego, w szczególności, wybrania interpretacji, która pozwoli mu odrzucić z urzędu jurysdykcję nadana mu na mocy nieuczciwego warunku kontraktu.

14. Czego dotyczą i czym różnią się kryteria Francovich i Brasserie?

Francovich, - kryteria odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego z tytułu braku transpozycji dyrektywy:

• celem takiej dyrektywy musi być nadanie jednostkom uprawnień

• treść tych uprawnień musi wynikać z postanowień tej dyrektywy

• musi występować związek przyczynowo-skutkowy między naruszeniem ciążącego na państwie członkowskim zobowiązania a poniesiona szkodą

Brasserie - kryteria odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego z tytułu bezprawności legislacyjnej:

• norma, na która powołuje się skarżący, musi mieć na celu nadanie jednostce uprawnienia (ma miejsce pogwałcenie nadrzędnej normy prawa dotyczącej ochrony jednostek)

• naruszenie jest wystarczająco poważne (władze prawodawcze w sposób oczywisty i rażący przekroczyły granice swobody oceny)

• musi występować związek przyczynowo-skutkowy między naruszeniem ciążącego na państwie członkowskim zobowiązania a poniesiona szkodą

• Na czym polega znaczenie sprawy Kobler?

W tej sprawie ETS stwierdził, że:

1. rozstrzygnięcie kwestii odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu naruszenia prawa wspólnotowego przez sąd ostatniej instancji należy do sądu krajowego wskazanego przez państwo członkowskie

2. aby stwierdzić czy sąd wystarczająco poważnie naruszył prawo wspólnotowe, trzeba wziąć pod uwagę specyfikę funkcji wymiaru sprawiedliwości oraz to, czy naruszenie prawa jest oczywiste

3. naruszenie jest wystarczająco poważne w każdym wypadku, w którym decyzja sądu w sposób oczywisty nie respektuje orzecznictwa Trybunału w danej dziedzinie

Sprawa ta dotyczyła odpowiedzialności państwa za naruszenie prawa WE przez wyrok sądu ostatniej instancji. -> państwo ponosi odpowiedzialność na tych samych ogólnych zasadach za działania i zaniechania wszystkich swoich organów, w tym sądów.

16. Co to jest autonomia proceduralna i jakie są jej granice?

Prawo wspólnotowe reguluje tylko niektóre kwestie dochodzenia roszczeń opartych na prawie wspólnotowym - pewne prawa oraz warunki konstytutywne środków ochrony prawnej. W pozostałych obszarach państw członkowskie korzysta z dużej swobody, z tzw. autonomii proceduralnej.

Granice autonomii proceduralnej:

Ma ona zastosowanie tak długo, jak norma krajowa nie dyskryminuje roszczeń wspólnotowych w stosunku do roszczeń krajowych oraz o ile nie uniemożliwia lub nadmiernie nie utrudnia wykonywania w praktyce praw uzyskanych przez jednostki na mocy prawa wspólnotowego.

Zasadę ograniczają:

1.zasada niedyskryminacji/ekwiwalencji/równoważności - warunki proceduralne dochodzenia roszczeń nie mogą być mniej korzystne niż te, które dotyczą podobnych roszczeń prawa krajowego)

2.zasada efektywności/efektywnej ochrony prawnej (norma nie może prowadzić do uniemożliwienia wykonywania w praktyce praw uzyskanych przez jednostki na mocy prawa wspólnotowego lub nadmiernie je utrudniać)

17. W których postępowaniach ETS może kontrolować legalność aktów instytucji WE? <?>

1. Skarga o stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego

2. Skarga na bezczynność instytucji wspólnotowej

3. Skarga odszkodowawcza

18. Jakie sprawy może wnieść do ETS jednostka?

1. Skarga odszkodowawcza

19. Jakie kryteria muszą spełniać krajowe normy nakładające sankcję z tytułu naruszenia prawa wspólnotowego?

Orzeczenie 14/83 - sankcja nie wymaga wprowadzenia żadnej specjalnej formy sankcji za niezgodną z prawem dyskryminację ze względu na płeć, niemniej jednak wymaga aby sankcja gwarantowała rzeczywistą i efektywna ochronę prawną, sankcja musi też działać odstraszająco.

20. Czy zasada bezpośredniego stosowania ma zastosowanie do środków filarów II i III?

Nie

21. Czy zasada pośredniego stosowania ma zastosowanie do środków filarów II i III?

Tak

22. Czy środki filarów II i III muszą być zgodne z prawami podstawowymi chronionymi jako ogólne zasady prawa?

Tak

ROZDZIAŁ X

1. Jaka jest różnica między wspólnotowym prawem pierwotnym i prawem wtórnym?

Prawo pierwotne wspólnotowe to:

• traktaty założycielskie

• akty o charakterze konstytucyjnym/organiczne

• ogólne zasady prawa wspólnotowego

-zawarte przede wszystkim w traktatach

-określa cele oraz gł. zasady funkcjonowania Wspólnoty

-podstawa prawna działań instytucji WE/UE

-stanowione jest przez państwa członkowskie, oparte na ich wzajemnej zgodzie

-prawo pierwotne jest hierarchicznie wyższe w stosunku do prawa wspólnotowego stanowionego przez inne instytucje

-ma pierwszeństwo w stosunku do prawa krajowego

-skierowane do państw członkowskich, instytucji UE ale także czasami do jednostek (stanowią bezpośrednio o prawach i obowiązkach) - bezpośredni skutek

-oparte jest na wspólnej zgodzie państw członkowskich

-może być zniesione tylko w określony sposób

-interpretuje je ETS, ale nie może kontrolować jego legalności

Prawo wtórne wspólnotowe:

• umowy międzynarodowe zawarte przez WE

• rozporządzenia

• dyrektywy

• decyzje

• opinie i zalecenia

• inne akty

-stanowione jest przez instytucje WE/UE na podstawie prawa pierwotnego

-wywodzi się z Traktatu (stąd jest prawem pochodnym)

-jego zakres określa traktat

-interpretuje i kontroluje jego legalność (ważność) ETS

2. W jaki sposób działają w prawie wspólnotowym ogólne zasady prawa wspólnotowego?

Są one źródłem szczególnym. Są wśród nich zasady zapisane w Traktatach (np. zas. subsydiarności, proporcjonalności), jak i zasady wywiedzione przez ETS z systemu Traktatów bądź ogólne zasady prawa uznane przez ETS za zasady ogólne prawa UE.

Ich źródłami są:

• Traktat

• Prawo wew. Państw członkowskich

• Prawo międzynarodowe

Stanowią one prawo pierwotne, stosowane są do interpretacji i oceny legalności: aktów instytucji; aktów państw członkowskich, które wykonują prawo wspólnotowe lub stanowią dopuszczalne derogacje od swobód rynku.

3. Kogo i dlaczego wiążą umowy międzynarodowe zawarte przez WE?

Umowy międzynarodowe WE wiążą państwa członkowskie jako część prawa WE. Wiążą również instytucje Wspólnoty. Umowa międzynarodowa WE jest aktem instytucji wspólnotowej, może być stosowana bezpośrednio, jeśli norma umowy spełnia kryteria bezpośredniej skuteczności.

Umowy międzynarodowe mieszane: stronami są zarówno WE, jak i państwa członkowskie, wiążą WE w całości, chyba że z umów wynika szczegółowy podział kompetencji między państwa członkowskie i WE. Zawiera się je głównie z uwagi na ich przedmiot.

4. Jaka jest różnica między rozporządzeniem a dyrektywą?

Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Może dotyczyć zarówno działania instytucji wspólnotowych, organów władzy państwowej, jak i podmiotów prywatnych (osób fizycznych i prawnych). Ma zastosowanie na terytorium wszystkich państw członkowskich (możliwe wyjątki). Instrument mogący tworzyć zarówno prawa i obowiązki. Ma charakter abstrakcyjny, może znaleźć zastosowanie w nieokreślonej liczbie przypadków. Tworzy prawa i obowiązki dla jednostek, jest stosowane bezpośrednio.

W odróżnieniu od rozporządzenia adresatem dyrektywy są państwa członkowskie (najczęściej wszystkie). Co do zasady dyrektywa ustanawia prawa i obowiązki tylko dla państw członkowskich. Nie może być skierowana dla jednostek.

5. Jakie konsekwencje związane są z niewykonaniem dyrektywy przez państwa członkowskie?

Państwo ma obowiązek wykonania dyrektywy do końca okresu transpozycji. Jeśli dyrektywa nie została we wskazanym czasie implementowana lub implementowano ja nieprawidłowo, jednostka może powołać dyrektywę bezpośrednio przeciwko państwu. Organy administracyjne i sądy maja w pewnych przypadkach obowiązek sprawdzenia, czy implementacja została prawidłowo dokonana, i w razie potrzeby, bezpośredniego zastosowania dyrektywy.

6. Co to znaczy, że decyzja wspólnotowa jest aktem konkretno-indywidualnym?

Dotyczy indywidualnego adresata i ma zastosowanie do konkretnego przypadku (jednostkowej sprawy). Decyzja wiąże tylko adresatów, którymi mogą być instytucje wspólnotowe, państwa członkowskie, przedsiębiorstwa lub jednostki.

7. Jakie skutki prawne mogą wywoływać instrumenty niewiążące prawnie? (zalecenia i opinie)

Np. w procedurze konsultacji opinia Parlamentu Europejskiego nie musi być uwzględniona przez Radę w przyjmowanym przez nią akcie prawnym, ale brak opinii (niezwrócenie się przez Radę o opinię lub niepoczekanie na opinię Parlamentu) stanowi naruszenie istotnego wymogu proceduralnego i w konsekwencji może powodować nieważność aktu.

Zalecenia - sądy krajowe są zobowiązane do zięcia pod uwagę zaleceń w celu rozstrzygnięcia sporów im przedstawionych, w szczególności gdy rzucają one światło na interpretacje środków krajowych przyjętych w celu implementowania ich lub gdy mają na celu uzupełnienie wiążących postanowień Wspólnoty.

8. Na czym polega powiązanie z prawem wspólnotowym umów zawartych przez państwa członkowskie na podstawie art. 293 TWE oraz aktów przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie?

Umowy takie nie są źródłami prawa wspólnotowego ale są z nim silnie związane, muszą być zgodne z prawem wspólnotowym.

• zawierane są przez państwa członkowskie bez/lub z udziałem instytucji WE

• wiążą państwa członkowskie

• nowe państwo członkowskie nie jest automatycznie nimi związane

• nie są prawem wspólnotowym, ale wchodzą w zakres acquis communautaire

• stanowią formę harmonizacji prawa krajowego

• mogą wychodzić poza ramy Traktatu, ale muszą być z nim zgodne

• nie mogą zmieniać istniejącego prawa WE

• art. 294 TWE nie jest do nich automatycznie stosowany

Akty przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, w zależności od ich treści mogą być uważane za umowy międzynarodowe państw członkowskich zawierane w sposób uproszczony (bez formalnego traktatu).

• nie są prawem wspólnotowym, ale wchodzą w zakres acquis communautaire

• o ich skutkach prawnych rozstrzyga prawo międzynarodowe

• państwo członkowskie decyduje o procedurze krajowej

• Jakie skutki prawne wywołują wspólne stanowiska przyjmowane w filarach UE w II i III?

II F - określają podejście Unii do danego problemu o charakterze geograficznym lub przedmiotowym. Wiążą państwa członkowskie w ten sposób, iż muszą one zapewnić zgodność swych polityk krajowych ze wspólnymi stanowiskami. Często w formie wspólnego stanowiska przyjmowana jest decyzja w sprawie zastosowania przez UE sankcji ekonomicznych w stosunku do państw trzecich lub wykonania sankcji wprowadzonych przez Radę Bezpieczeństwa.

III F - ustalają sposób postępowania UE w danej sprawie, wiążą państwa członkowskie, same w sobie nie wywierają skutków prawnych wobec osób trzecich, nie mogą być przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności ani pytania prejudycjalnego, chyba że w przypadku kontroli nieprawidłowego wspólnego stanowiska.

10. Jak działają decyzje ramowe?

• służą zbliżaniu prawa krajowego państw członkowskich

• wiążą państwa członkowskie w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawiają jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków - wymagają więc, tak jak dyrektywy w I filarze, transpozycji

• nie wywołują skutku bezpośredniego

• jednostki maja prawo powołania się na nie przed sądami krajowymi celem doprowadzenia do wykładni prawa krajowego zgodnej z decyzjami ramowymi

• mogą być m.in. przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności oraz pytania prejudycjalnego, na warunkach określonych w art. 35 TUE

ROZDZIAŁ XI

1. Omów procedurę zawierania traktatu rewizyjnego; podaj przykłady.

1.Rząd każdego z państw członkowskich może przedłożyć stosowną propozycję dotyczącą zmiany traktatów Radzie (Rada działa w tej procedurze w składzie szefów państw lub rządów)

2.Rada po zasięgnięciu opinii PE i KE (jeśli w grę wchodzą zmiany instytucjonalne w dziedzinie UGiW, zasięga również opinii EBC) zwołuje konferencje przedstawicieli państw członkowskich (tzw. Konferencja Międzyrządowa)

3.W ramach konferencji międzyrządowej przygotowywane są propozycje zmiany traktatów

4.przygotowane propozycje przyjmowane są - na szczeblu politycznym - jednomyślnie przez Radę

5.Po zaakceptowaniu przez Radę projekt staje się przedmiotem pracy służb prawnych Rady w celu przygotowania ostatecznego projektu traktatu rewizyjnego

6.tak przygotowany traktat rewizyjny jest podpisywany przez przedstawicieli wszystkich państw członkowskich, a następnie poddany procedurze ratyfikacyjnej w tych państwach „zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi”

7.Traktat rewizyjny wchodzi w życie po ratyfikowaniu we wszystkich państwach członkowskich, trwa to zwykle kilkanaście miesięcy

Traktat z Amsterdamu, Traktat z Nicei, Traktat Konstytucyjny, Traktat z Lizbony

2. Omów procedurę zawierania traktatu akcesyjnego.

1.wniosek o członkostwo w UE państwo kieruje do Rady

2.Rada decyduje o wszczęciu procedury, zwraca się uprzednio o opinie wstępną KE

3.KE wydaje opinię wstępną (avis)

4.Rada decyduje o wszczęciu negocjacji akcesyjnych

5.po zakończeniu negocjacji ich wyniki ujmowane są przez komitet draftingowy (redakcyjny) w formie aktu akcesyjnego

6.tekst traktatu przedkładany jest do PE, który wyraża zgodę bezwzględną większością głosów

7.KE zajmuje stanowisko, którym Rada nie jest formalnie związana

8.Rada decyduje jednomyślnie o przyjęciu projektu traktatu

9.Następuje podpisanie traktatu akcesyjnego przez przedstawicieli państw członkowskich i państw kandydujących

10.następuje ratyfikacja „przez wszystkie umawiające się państwa” zgodnie z krajowymi „wymaganiami konstytucyjnymi”

3. Na czym polegają procedura „zwykła” i procedura „uproszczona” zmiany traktatów, zawarte w Traktacie z Lizbony?

„Zwykła” procedura zmiany: (nowe elementy procedury zwierania tr.rewizyjnego)

• wniosek o rewizję traktatów może przedstawić również PE; musi zostać notyfikowany parlamentom narodowym państw członkowskich

• może (lecz nie musi) zostać zwołany Konwent poprzedzający Konferencje Międzyrządową, który w drodze konsensusu przyjmuje zalecenia dla Konferencji

• jeżeli po upływie 2 lat 4/5 państw ratyfikowałyby traktat, a jedno lub więcej miałoby trudności w tej mierze, sprawę kieruje się do Rady Europejskiej

„Uproszczona” procedura: (zapewnia większą elastyczność ustrojowi Unii; bez uruchamiania skomplikowanej procedury rewizji traktatów można dokonać modyfikacji ich postanowień w dziedzinie „polityk i działań wewnętrznych”, a przede wszystkim podnieść efektywność procesu decyzyjnego (tym samym umocnić metodę wspólnotową)

1. Zmiany postanowień części III TFUE (polityki i działania wew. UE); procedura:

• wniosek państwa, PE, KE

• Rada Europejska (decyzja)

• Po konsultacji z PE, KE (i EBC)

• Zatwierdzenie decyzji przez państwa członkowskie (ratyfikacja)

Nie można zwiększać kompetencji UE przyznanej w traktatach

2. Zmiana jednomyślności w Radzie na podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną (nie dotyczy kwestii wojskowych lub obronnych)

3. Zmiana specjalnej procedury prawodawczej na zwykłą procedurę prawodawczą

2 i 3

• o zamiarze podjęcia decyzji informowane są parlamenty narodowe państw członkowskich

• jeśli choć jeden parlament notyfikuje sprzeciw, decyzja nie może być podjęta

• w przypadku braku sprzeciwu decyzje podejmuje Rada Europejska

• Rada Europejska stanowi jednomyślnie

• Musi uzyskać uprzednio zgodę PE, podjęta przez większość członków wchodzących w jego skład

• Na czym polega tzw. „procedura kładki”? Jaka jest relacja tej procedury do procedury „uproszczonej” zmiany? Traktatów zawartej w Traktacie z Lizbony?

Modyfikacja Traktatów stanowiących unię.

Procedura kładki - modyfikacja przeprowadzana może być na mocy specjalnych postanowień traktatów, które upoważniają Radę do dokonania stosownej zmiany traktatów w ściśle określonym przedmiocie. Występuje w dwóch odmianach:

1. sensu stricto - umożliwia zmianę postanowień traktatów wyłącznie na mocy decyzji Rady

2. zaopatrzona zastrzeżeniem ratyfikacji - decyzja rady o zmianie postanowień traktatów wymaga ratyfikacji przez państwa członkowskie

Traktat z Lizbony przejął z Traktatu konstytucyjnego propozycję uporządkowania procedury kładki, która nazwał „uproszczona procedurą zmiany”.

5. Omów główne rodzaje procedury stanowienia pochodnego prawa wspólnotowego.

1.Konsultacji

• KE przedkłada projekt aktu do rady

• Rada konsultuje projekt z PE

• Opinia PE nie jest jednak dla Rady wiążąca

• Rada zasięga również opinii Komitetu Regionów i Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (o ile wynika to z postanowień TWE)

• Rada przyjmuje akt prawny

• Rada stanowi bądź jednomyślnie, bądź większością kwalifikowaną (w zależności od konkretnej podstawy prawnej określonej w TWE)

• ETS sprecyzował elementy tej procedury, potwierdzając obowiązek Rady przeprowadzenia konsultacji z PE (brak opinii prowadzi do nieważności aktu prawnego)

2.Współpracy

Pierwszy etap:

• RUE przyjmuje wspólne stanowisko w stosunku do projektu aktu prawnego:

• Na wniosek KE i po uzyskaniu opinii PE

• Stanowiąc kwalifikowaną większością

• Przesyła wspólne stanowisko do PE

Drugi etap:

• PE w ciągu 3 miesięcy ma trzy możliwości:

• Zatwierdza wspólne stanowisko: wówczas RUE uchwala akt prawny zgodnie ze wspólnym stanowiskiem stanowiąc większością kwalifikowana

• Nie zajmuje stanowiska: wówczas RUE również uchwala akt prawny zgodnie ze wspólnym stanowiskiem stanowiąc większością kwalifikowana

• Wnosi poprawki lub odrzuca wspólne stanowisko(bezwzględną większością głosów)

• Wynik glosowania w PE przedkładany jest RUE i KE:

• RUE może uchwalić jednogłośnie akt prawny zgody ze wspólnym stanowiskiem

• Jeżeli PE wnosi poprawki do wspólnego stanowiska projektem ponownie zajmuje się KE opracowując nowy wniosek i przesyłając go do RUE

Trzeci etap:

• RUE może w takim przypadku:

• Podjąć akt prawny zgodny z nowym wnioskiem KE, stanowiąc większością kwalifikowana

• Przyjąć lub odrzucić poprawki PE nieuwzględnione we wniosku KE stanowiąc jednomyślnie

Zmienić wniosek KE stanowiąc jednomyślnie

3.Współdecydowania

Pierwszy etap:

• KE przedkłada wniosek aktu prawnego do PE i RUE

• RUE stanowiąc większością kwalifikowaną może:

• Uchwalić proponowany akt jeśli PE nie wnosi poprawek

• Uchwalić proponowany akt jeśli zgadza się z poprawkami PE

• W przeciwnym wypadku przyjmuje wspólne stanowisko, które przekazuje PE

Drugi etap:

• PE ma 3 miesiące aby:

• Zaakceptować wspólne stanowisko

• Nie zając stanowiska w sprawie wspólnego stanowiska

• Odrzucić wspólne stanowisko większością absolutna

• Zaproponować poprawki do wspólnego stanowiska

Trzeci etap:

• Poprawki zostają przekazane RUE i KE

• RUE może podjąć następujące działania:

• W ciągu 3 miesięcy zaakceptować poprawki, stanowiąc większością kwalifikowana

• Jeżeli KE oceniła poprawki negatywnie RUE musi Stanowić jednomyślnie

• RUE nie zatwierdza poprawek PE

Czwarty etap( w przypadku wariantu ostatniego):

• Zwołanie komitetu pojednawczego (członkowie RUE i PE w takiej samej liczbie)

• Zwołuje przewodniczący RUE i prezydent PE

• Komitet pojednawczy ma wypracować porozumienie

• KE bierze udział w obradach

• Komitet pojednawczy ma 3 miesiące na osiągniecie wyniku:

• Komitet nie przyjmuje wspólnego tekstu- akt nie dochodzi do skutku

Komitet przyjmuje wspólny tekst- akt uważa się za uchwalony, jeśli propozycja Komitetu zostanie zatwierdzona przez PE i przez RUE

4.Zgody

Pierwszy etap:

• KE przekazuje Radzie i PE projekt aktu prawnego w niektórych przypadkach inicjatywa legislacyjna należy:

• EBC

• Do samej Rady

• Do grupy 1/3 państw członkowskich, PE lub Rady

• Zgoda PE:

• PE może jedynie wyrazić zgodę lub nie

• Zasadniczo podejmuje decyzje bezwzględną większością oddanych głosów

• PE decyduje bezwzględna większością wszystkich posłów

• PE decyduje liczbą 2/3 głosów reprezentujących większość członków PE

• PE nie jest związany żadnym terminem, wyjątek dotyczy wyrażania zgody na zawarcie umowy międzynarodowej

• Wyrażenie opinii przez KES i KR:

• Jest obowiązkowe w przypadku funduszy strukturalnych

• Podjęcie decyzji przez Rade:

• Co do zasady Rada stanowi jednomyślnie

• Rada stanowi większością kwalifikowana

Rada stanowi większością 4/5 głosów członków

5.Samodzielnej (autonomicznej) decyzji Rady

Etapy podejmowania samodzielnej(autonomicznej) decyzji przez Rade:

• KE przekazuje Radzie projekt aktu prawnego, wyjątki od wyłącznej inicjatywy legislacyjnej KE:

• Inicjatywa należy do państw członkowskich

• Inicjatywa należy do EBC

• Inicjatywa należy samodzielnie do Rady

• Inicjatywa należy do SPI

• Decyzja może być podjęta jedynie na żądanie ETS

• Przed podjęciem decyzji przez Rade w niektórych przypadkach obowiązkowe sa konsultacje:

• Opinia KE

• Opinia KES

• Opinia EBC

• Podjecie decyzji przez Rade:

• Zasadniczo Rada stanowi większością kwalifikowana

• Rada może Stanowić jednomyślnie

• Rada może Stanowić zwykła większością

• Udział PE:

Rada jest zobowiązana do poinformowania PE o przyjęciu aktu prawnego wydanego na podstawie art. 60 ust 2 itd.

6. Dlaczego procedura współdecydowania ma istotne znaczenie dla pogłębienia procesu integracji europejskiej?

Procedura ta służy bowiem skłonieniu państw do wypracowania kompromisu w danej dziedzinie. Traktat z Lizbony przenosi dalszych ponad 40 obszarów TWE do tej procedury.

7. Porównaj procedurę współpracy z procedurą współdecydowania. Na czym polegają zasadnicze różnice?

W procedurze współpracy Rada UE może przyjąć akt prawny wbrew PE jeżeli będzie stanowić jednomyślnie.

W procedurze współdecydowania PE staje się na równi z Radą UE prawodawcą, w szczególności może on zablokować przyjęcie aktu prawnego.

Procedura współpracy została ustanowiona na podstawie JAE. Liczba obszarów nią objętych maleje w związku z rozbudową procedury współdecydowania.

Procedura współdecydowania została ustanowiona na mocy Traktatu z Maastricht, zmiany wprowadził do niej traktat z Amsterdamu. Liczba obszarów nią objętych stale rośnie (obecnie stosowana w ponad 30 obszarach).

8. Omów ewolucje formuły podejmowania w Radzie decyzji większością kwalifikowaną.

I. Podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną wg formuły Traktatu z Nicei

Podjęcie decyzji w Radzie UE w tym trybie wymaga:

Zebrania odpowiedniej liczby tzw. głosów ważonych:

• przy 27 państwach członkowskich - 255 na łączną sumę 345 głosów

• dla stworzenia tzw. mniejszości blokującej należy zebrać co najmniej 91 głosów ważonych

Zebranie większości państw:

• gdy projekt aktu pochodzi od Komisji więcej niż połowy państw

• w innych przypadkach co najmniej 2/3 państw

Państwa opowiadające się za podjęciem decyzji muszą dysponować co najmniej 62% populacji UE

• test fakultatywny, przeprowadzany na żądanie jednego z państw członkowskich

II. Formuła większości kwalifikowanej wg Traktatu z Lizbony

• Do 31 października 2014 r. obowiązuje nadal formuła obecna tj. wprowadzona na mocy Traktatu z Nicei

• Od ! listopada 2014 r. zaczyna obowiązywać formuła oparta na tzw. podwójnej większości; aby podjąć decyzję w Radzie należy: 1.zebrac większość 55% plus jedno państwo członkowskie; 2.państwa opowiadające się za podjęciem decyzji muszą dysponować co najmniej 65 % populacji UE

• Formuła ta została sprecyzowana w dwóch istotnych obszarach:

• sprecyzowano tzw. mniejszość blokującą: grupa państw blokująca podjęcie decyzji musi nie tylko dysponować co najmniej 35% populacji UE, lecz musi również liczyć co najmniej 4 państwa

• w niektórych szczególnie istotnych dziedzinach (WPZiB, sprawiedliwość i sprawy wew., polityka gospodarcza i pieniężna, zawieszenie w prawach państwa członkowskiego i wystąpienie z UE oraz różne nominacje) do podjęcia decyzji konieczne będzie zgromadzenie co najmniej 72% liczby państw członkowskich

• Jakie zasadnicze rodzaje komitetów działają w ramach komitologii? Na czym polega znaczenie komitologii?

1.Komitety doradcze (advisory committies)

• Działają w „najbardziej właściwych” dziedzinach, w których nie mają zastosowania dwie pozostałe procedury

• komitet ten jest zobowiązany do wydania opinii o projekcie aktu wykonawczego, przedłożonego przez KE

• komisja powinna uwzględnić opinię w możliwie najszerszym zakresie; opinia nie jest jednak dla KE wiążąca

• w wypadku negatywnej opinii KE musi jedynie powiadomić o tym Radę i PE

2.Komitety zarządzające (management committies)

• działają w dziedzinach wspólnej polityki rolnej, wspólnej polityki rybołówstwa i wykonywania programów powodujących znaczne skutki finansowe

• komitet jest zobowiązany do wydania opinii o projekcie aktu wykonawczego przedłożonego przez KE

• jeśli komitet wyda opinię pozytywną lub nie wyda opinii, KE przyjmuje akt wykonawczy

• jeśli komitet wyda opinię negatywną KE przekazuje projekt aktu wykonawczego Radzie, Rada może w takim wypadku stanowiąc większość kwalifikowaną uchwalić nowy akt wykonawczy, względnie zmienić treść aktu KE

3.Komitety regulacyjne (regulatory committies)

• zajmują się projektami aktów wykonawczych KE dotyczących implementacji istotnych przepisów aktu podstawowego o znaczeniu generalnym

Komitety te są formalnie instrumentem Rady służącym monitorowaniu i kontroli przekazanych KE kompetencji wykonawczych. System ten to komitologia. Akty podstawowe w wielu przypadkach upoważniają KE do wydania aktów wykonawczych. W takich przypadkach KE jest wspierana przez komitety złożone z przedstawicieli państw członkowskich.

10. Co oznacza pojęcie „formuła z Joaniny”? Omów znaczenie tej formuły w świetle regulacji przejściowych zastosowanych w Traktacie z Lizbony w odniesieniu do przejścia z systemu nicejskiego do tzw. podwójnej większości.

Formuła z Joaniny - ustalona podczas negocjacji akcesyjnych w 1994 r., w trakcie Prezydencji Grecji podczas spotkania w Joaninie. Pierwotnie polegała na tym, że jeżeli grupa państw sprzeciwiająca się projektowi decyzji nie była w stanie osiągnąć mniejszości blokującej to należało poszukiwać „zadowalającego rozwiązania” w „rozsądnym czasie”, a do podjęcia decyzji należało zgromadzić. Nie 62 głosy lecz 68. Istota formuły polegała na tym, aby „przymusić” państwa do dalszych negocjacji i osiągnięcia zadowalającego wszystkich kompromisu. Formuła ta nie służyła blokowaniu decyzji. Jej znaczenie praktyczne było znikome.

ROZDZIAŁ XII

1. W jaki sposób Polska jest związana TWE i TUE?

Polska związana jest prawem UE od 1 maja 2004 r. na mocy Traktatu akcesyjnego z 16 kwietnia 2003 r.. Stała się ona członkiem UE oraz strona traktatów stanowiących podstawę Unii, zmienionych i uzupełnionych, a więc wszystkich Traktatów założycielskich TWE, TUE, TEWEA.

2. Na czym polega pluralizm konstytucyjny?

Konflikty istniejące między prawem krajowym a prawem UE/WE mogą być rozwiązane nie przez hierarchiczne podporządkowanie i derogowanie norm, lecz wzajemne poszanowanie i współpracę.

3. Jakie znaczenie ma art. 90 Konstytucji RP?

RP może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach. Artykuł ten nie określa szczegółowych zasad stosowania umów przekazujących kompetencje władzy państwowej w niektórych sprawach, ratyfikowanych na podstawie ust. 2 i 3. Umowa ratyfikowana jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa polskiego. Może być bezpośrednio stosowana, jeżeli została ogłoszona w dzienniku Ustaw.

4. Na podstawie których przepisów Konstytucji RP jest w Polsce bezpośrednio stosowane pierwotne prawo wspólnotowe?

Art. 87 ust. 1 Konstytucji RP

5. Na podstawie których przepisów Konstytucji RP jest w Polsce bezpośrednio stosowane pochodne prawo wspólnotowe?

Art. 91 ust. 3 Konstytucji RP

6. Z jakiego przepisu Konstytucji RP można wyprowadzić obowiązek zgodnej interpretacji prawa polskiego z prawem wspólnotowym lub szerzej z prawe UE?

Z art. 8, 9, 87 i 91 Konstytucji RP.

7. Jakie znaczenie ma orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie podatku akcyzowego?

TK potwierdził:

• obowiązek sądu bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego

• brak konieczności zwracania się do TK z pytaniami prawnymi dotyczącymi zgodności prawa krajowego z prawem wspólnotowym, czy czekania na uchylenie bądź zmianę ustawy przez ustawodawcę

• prymat prawa wspólnotowego w stosunku do ustawy

W przypadku kolizji między norma prawa międzynarodowego a norma krajową - sąd ma obowiązek niestosowania normy prawa krajowego a zastosowania normy prawa międzynarodowego.

8. Czym różni się stanowisko niemieckiego FSK, dotyczące prymatu prawa wspólnotowego od stanowiska polskiego TK?

TK - prymat prawa wspólnotowego w stosunku do ustawy.

FSK - pierwszeństwo wspólnotowych aktów prawnych nie będzie uznawane bezwarunkowo

TK - brak konieczności zwracania się do TK z pytaniami prawnymi dotyczącymi zgodności prawa krajowego z prawem wspólnotowym, czy czekania na uchylenie bądź zmianę ustawy przez ustawodawcę

FSK- ETS nie jest w tych sprawach samodzielnie sądem „ostatniego słowa”

TK - obowiązek sądu bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego

FSK - państwa członkowskie są „panami traktatu”

FSK i inne sądy niemieckie akceptują prymat norm prawa WE:

• nie na podstawie prawa wspólnotowego lecz art. 24 konstytucji

• jeśli nie są one sprzeczne z niemiecką konstytucją i jeśli instytucje, przyjmując te normy, nie przekroczyły granic swoich kompetencji

• W jaki sposób stosowane są w Polsce prawo pierwotne w filarach II i III oraz akty filarów II i III?

Ratyfikowana umowa międzynarodowa po jej ogłoszeniu w dzienniku ustaw RP, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednia zgoda wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

10. Jakie znaczenie dla stosowania prawa UE w Polsce ma orzeczenie TK w sprawie Europejskiego Nakazu Aresztowania?

Orzeczenie spowodowało zmianę Konstytucji (przed upływem 18 miesięcy), polegająca w szczególności na dodaniu do art. 55 nowych ustępów 2 i 3.(ekstradycja obywatela).

11. Czy Traktat z Lizbony zmieni zasadę prymatu prawa UE w Polsce?

Nie wiem.

Część IV

Rozdział XIII

1. Omów przyczyny dla których istotna rola w rozwiązywaniu problemu tzw. Deficytu demokratycznego w UE przypada parlamentom narodowym państw członkowskich

Jednym z głównych zarzutów wysuwanych wobec Unii Europejskiej, jest "deficyt demokracji", inaczej mówiąc - jej oderwanie od obywatela. Główne instytucje, czyli Komisja i Rada nie pochodzą z demokratycznych wyborów. Wybierany przez obywateli Parlament Europejski zyskuje na znaczeniu, lecz wciąż pozostaje najsłabszym ogniwem w "instytucjonalnym trójkącie". Deficyt legitymizacji demokratycznej powoduje z kolei narastanie tendencji populistycznych i antyintegracyjnych. Jednym ze sposobów wzmocnienia legitymacji demokratycznej UE jest dowartościowanie, zwiększenie roli - wybieranych w bezpośrednich wyborach - parlamentów narodowych

2. Jakie formy współdziałania parlamentów narodowych w ramach procesu integracji europejskiej wytworzyły się do tej pory

- delegowanie posłów parlamentów narodowych do Parlamentu Europejskiego,

- działalność Konferencji komisji do spraw europejskich parlamentów narodowych (COSAC)

- udział w posiedzeniach komisji PE na podstawie art. 55 regulaminu PE, zobowiązującego Parlament do regularnego informowania parlamentów narodowych o swojej działalności oraz pozwalający na ustalenie - na zasadzie wzajemności- innych `środków ułatwiających kontakty z parlamentami narodowymi',

- w kolejnych traktatach rewizyjnych podkreślano potrzebę wymiany informacji między parlamentami narodowymi a PE,

- Protokół w sprawie roli parlamentów narodowych w UE, który sprecyzował warunki ułatwiające parlamentom narodowym śledzenie procesu legislacyjnego na szczeblu wspólnotowym,

- ostatnie lata przyniosły nową formę w postaci Konwentu a formuła ta znalazła zastosowanie przy opracowywaniu Karty Praw Podstawowych UE,

• udział parlamentów narodowych w procesie stanowienia i wykonywania prawa UE.

3. Omów znaczenie COSAC dla współpracy miedzy parlamentami narodowymi państw członkowskich UE

Jest to Konferencja do spraw europejskich parlamentów narodowych. W ramach Konferencji na zaproszenie parlamentu państwa sprawującego Prezydencje w UE dwa razy w roku spotykają się: przedstawiciele komisji do spraw europejskich parlamentów narodowych ( po sześciu z każdego państwa), sześciu przedstawicieli PE i po trzech obserwatorów (członków parlamentu) z każdego państwa kandydującego do członkostwa w UE. W ramach COSAC dochodzi głownie do nieformalnej wymiany informacji. Na mocy traktatu z Lizbony COSAC : może przedkładać PE, Radzie i komisji projekty aktów w sprawach które uzna za właściwe, w podobnym zakresie może zgłaszać uwagi nawiązujące do przestrzegania zasady subsydiarności

Jest to forum współpracy parlamentów narodowych państw członkowskich UE i Parlamentu Europejskiego.

4. Jakie najistotniejsze propozycje umocnienia roli parlamentów narodowych w UE proponował Traktat konstytucyjny i w jakim zakresie zostały one przejęte przez Traktat z Lizbony

Traktat Konstytucyjny:

• Włączenie parlamentów narodowych w obecna strukturę instytucjonalna UE lub utworzenie specjalnych instytucji

• Umocnienie formy współpracy miedzy parlamentami narodowymi państw członkowskich w sprawach UE(rola COSAC)

• Rozszerzenie form współpracy miedzy parlamentami narodowymi a PE

• Zakres wpływu parlamentu narodowego na własny rząd w toku krajowego procesu decyzyjnego w sprawach UE

Traktat z Lizbony:

Parlamenty narodowe aktywnie przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania UE:

• Otrzymując od instytucji UE informacje oraz projekty aktów prawodawczych UE zgodnie z Protokołem w sprawie roli parlamentów narodowych w UE

• Czuwając nad poszanowaniem zasady pomocniczości zgodnie z procedurami przewidzianymi w Protokole w sprawie stosowania zasad pomocniczosci i proporcjonalności

• Uczestnicząc w ramach przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w mechanizmach oceniających wykonanie polityk UE w tej dziedzinie oraz włączając się w polityczna kontrole Europolu i ocenę działalności Eurojustu

• Uczestnicząc w procedurach zmiany Traktatów

• Otrzymując informacje na temat wniosków o przystąpienie do UE

• Uczestnicząc we współpracy międzyparlamentarnej miedzy parlamentami narodowymi i PE

• Kontrola tzw. Procedury kładki

• Kontrola zastosowania tzw. procedury kładki w odniesieniu do prawa rodzinnego

• Umacnia kontrole stosowania tzw. klauzuli elastyczności

5. Omów mechanizm nadzorowania zasad pomocniczości przez parlamenty narodowe oraz znaczenie tego mechanizmu

Mechanizm nadzorowania zasad pomocniczości zawiera następujące elementy:

• Komisja przekazuje projekty aktów prawodawczych parlamentom narodowym równocześnie z ich przekazaniem „prawodawcy Unii”

• Projekty tych aktów prawnych musza zawierać uzasadnienie co do przestrzegania zasad pomocniczości i proporcjonalności; tego rodzaju szczegółowe uzasadnienie ma na celu ułatwienie pracy parlamentom narodowym

• W ciągu 8 tyg od daty przekazania projektu aktu prawnego parlamenty narodowe mogą przyjąć uzasadniona opinie stwierdzająca brak zgodności projektu z zasada pomocniczości; tego rodzaju uzasadnione opinie maja dwojaki charakter w zależności od liczby głosów parlamentów narodowych wskazujących na sprzeczność projektu z zasada pomocniczości (każdy parlament narodowy ma dwa glosy które rozkładają się w przypadku parlamentów dwuizbowych na obie izby lub tez dzielone są w zależności od narodowego systemu parlamentarnego):

• Jeżeli liczba uzasadnionych opinii stanowi co najmniej jedna trzecia liczby głosów przyznanych parlamentom to projekt poddany zostaje jedynie ponownej analizie a następnie może być podtrzymany, zmieniony lub wycofany, można zakładać iż również takie zastrzeżenie będzie traktowane poważnie bowiem parlamenty narodowe mogą oddziaływać na stanowisko przedstawiciela własnego państwa w Radzie

• Jeżeli natomiast liczba uzasadnionych opinii o sprzeczności projektu aktu prawnego z zasada pomocniczości stanowi co najmniej zwykłą większość głosów przyznanych parlamentom narodowym a projekt objęty jest zwykłą procedura prawodawcza to Komisja może w tym wypadku również postanowić o podtrzymaniu, zmianie lub wycofaniu projektu ale jeśli podtrzyma projekt musi przedstawić uzasadniona opinie, otwarta jest także droga do dalszej istotnej procedury:

• Uzasadniona opinia komisji wraz z uzasadnionymi opiniami parlamentów narodowych są przekazywane PE i Radzie które maja je uwzględnić w toku zwykłej procedury prawodawczej

• Dalsza konsekwencja wszczęcia takiej procedury jest to ze jeżeli przed zakończeniem pierwszego czytania w ramach zwykłej procedury prawodawczej większością głosów w Radzie lub większością głosów oddanych w PE stwierdzono by ze projekt aktu prawnego nie jest zgodny z zasada pomocniczości, projekt taki nie byłby dalej rozpatrywany

Wprowadzony mechanizm może Stanowić istotny instrument blokowania decyzji UE budzących wątpliwości z punktu widzenia państw członkowskich

6. Jakie możliwości śledzenia rozwoju w filarach UE II i III maja parlamenty narodowe

Parlamenty narodowe maja możliwość śledzenia:

• Procesu legislacyjnego na szczeblu wspólnotowym: przekazywanie parlamentom narodowym wszelkich dokumentów KE takich jak zielone i białe księgi oraz komunikaty, następnie wszelkie projekty legislacyjne KE musza być na tyle wcześniej przekazywane państwom członkowskim aby odpowiedni czas na zapoznanie się z nimi miały również parlamenty narodowe

• W sprawie projektów legislacyjnych III filara UE zagwarantowano upływ okresu 6 tyg. miedzy zgłoszeniem przez KE takiej propozycji do Rady i PE we wszystkich językach i data ich wpisania do porządku obrad Rady celem podjęcia decyzji, wydania aktu lub przyjęcia wspólnego Stanowiska

• Umocniona rola COSAC: może on przedkładać swoje uwagi instytucjom UE, może analizować projekt każdego aktu prawnego związanego z ustanowieniem Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, mogącego mieć bezpośredni wpływ na prawa i wolności jednostek, może kierować do PE, Rady i KE wszelkie uwagi na temat działań legislacyjnych, zwłaszcza w odniesieniu do stosowania zasady subsydiarności

• nie ma wyraźnie wymienionych aktów z zakresu II filara UE przedkładanych do Rady bezpośrednio przez państwa członkowskie

• udział parlamentów narodowych w procesie stanowienia i wykonania prawa UE: stanowienie prawa pierwotnego (udział parlamentów narodowych w zakresie przewidzianym w Konstytucji danego państwa w procedurze ratyfikowania traktatów rewizyjnych) rożnego rodzaju aktów II i III filara oraz niektórych decyzji Rady w ramach TWE i TUE wymagających zatwierdzenia na szczeblu krajowym zgodnie z procedura ustalona w konstytucji

7. omów główne dziedziny współpracy sejmu i senatu z rządem w sprawach UE- jakie są podstawy prawne istniejącego mechanizmu

• Zakres informowania Sejmu i Senatu przez rząd: ustawa formułuje ogólny obowiązek informowania Sejmu i Senatu przez rząd który obejmuje dwie sfery: obowiązek przedkładania przez rząd Sejmowi i Senatowi informacji i udziale Polski w pracach UE nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy, obowiązek przedstawiania Sejmowi lub Senatowi informacji o sprawie związanej z członkostwem RP w UE na zadanie Sejmu lub Senatu względnie ich odpowiednich organów; szczególny obowiązek informowania obejmuje następujące obszary:

• Przekazywanie dokumentów UE podlegających konsultacjom z państwami członkowskimi

• Przekazywanie planów pracy RUE, rocznych planów legislacyjnych KE oraz ocen rocznych planów legislacyjnych sporządzonych przez PE i RUE

• Przekazywanie projektów aktów prawnych UE przy czym rząd zobowiązany jest do jednoczesnego przedstawienia swojego stanowiska odnośnie do danego projektu aktu prawnego UE wraz z jego uzasadnieniem zawierającym ocenę przewidywanych skutków prawnych danego aktu prawnego UE dla polskiego systemu prawa oraz skutków społecznych, gospodarczych i finansowych dla Polski oraz informacji o procedurze przyjmowania danego aktu prawnego UE i trybie głosowania w organach UE

• Przekazywanie projektów umów międzynarodowych których strona maja być UE, Wspólnoty Europejskie lub ich państwa członkowskie, projektów decyzji przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w RUE, projektów aktów UE niemających mocy prawnej i aktów mających znaczenie dla wykładni lub stosowania prawa UE

• Przekazywanie na piśmie informacji o przebiegu procedur stanowienia prawa UE oraz o stanowiskach zajmowanych w toku tych procedur przez rząd

• Przedstawianie informacji o stanowisku jakie rząd zamierza zająć w RUE podczas rozpatrywania projektu aktu prawnego w RUE, przy czym rząd do takiej informacji musi dołączyć uzasadnienie swojego stanowiska oraz ocenę przewidywanych skutków prawnych danego aktu prawnego UE dla polskiego systemu prawa oraz skutków społecznych, gospodarczych i finansowych dla Polski niezależnie od tego rząd musi poinformować przed każdym spotkaniem RUE o jego porządku obrad a po spotkaniu przekazać sprawozdanie z jego przebiegu

• Efektywne struktury w Sejmie i Senacie zajmujące się sprawami UE:

• Sejm: Komisja do spraw UE

• Senat: Komisja Spraw UE

Komisje mogą działać w imieniu Sejmu względnie Senatu bowiem ze względu na tempo procesu decyzyjnego w UE izby In pleno nie były by w stanie działać efektywnie

• Mechanizm współdziałania Sejmu i Senatu z rządem przy ustalaniu stanowiska rozpatrywanego w Radzie UE projektu aktu prawnego: stanowiska takie wyrażane są przez sejmowa Komisje do spraw UE oraz przez senacka Komisje Spraw UE

• Zakres współdziałania polskich członków PE z Sejmem i Senatem: wybrani w Polsce posłowie do PE mogą uczestniczyć w posiedzeniach Komisji do spraw UE oraz zabierać głos w dyskusji podobne postanowienia zawiera regulamin senatu z tym ze gwarantuje on jedynie możliwość uczestniczenia w posiedzeniach Komisji Spraw UE wybranym w Polsce posłom do PE nie mówiąc wyraźnie o możliwości zawierania głosu w dyskusji

• Udział Sejmu i Senatu w wyłanianiu kandydatów państwa do instytucji UE: możliwość wyrażania opinii przez organ właściwy na podstawie regulaminu sejmu w sprawie kandydatur na najważniejsze stanowiska w UE, ustawa obejmuje obowiązkiem wyrażania opinii szeroki katalog stanowisk: członka KE, członka Trybunału Obrachunkowego, sędziów Trybunału Sprawiedliwości i Sadu Pierwszej Instancji, rzecznika generalnego TS, członków KES i KR, dyrektora w Europejskim Banku Inwestycyjnym i przedstawiciela polski w CORPER, możliwości wyrażenia opinii przez Komisje do spraw UE Sejmu w określonym terminie, rząd nie może desygnować kandydata przed upływem takiego terminu chyba ze opinia została wyrażona wcześniej

• Dostosowanie procedury legislacyjnej do wymogów implementacji prawa UE: rząd zobowiązany jest do wniesienia stosownych projektów ustaw nie później niż na 3 miesiące przed upływem terminu wykonania wynikającego z prawa UE lub nie później niż 5 miesięcy jeżeli termin wykonania wynosi więcej niż 6 miesięcy, natomiast w szczególnie uzasadnionych przypadkach po zasięgnięciu opinii sejmowej Komisji do spraw UE, rząd może wnieść projekt ustawy wykonującej prawo UE bez zachowania powyższych terminów

Podstawy prawne: Ustawa o współpracy RM z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem RP w UE,

8. W jakim zakresie rząd powinien uwzględniać opinie wydawane przez stosowne komisje sejmu i senatu w toku postępowania legislacyjnego w UE

Stanowiska wyrażone przez parlament w sprawach UE dla rządu nie mogą mieć charakteru bezwzględnie wiążącego rząd, postanowienia ustawy ustanawiają jednak pewien system wymuszający kooperacje miedzy Sejmem i Senatem a rządem:

• Pierwszym etapem jest możliwość wyrażania opinii o projekcie aktu prawnego UE we wstępnym etapie procesu legislacyjnego przez sejmowa Komisje do spraw UE i senacka komisje spraw UE

• Drugim etapem jest możliwość wyrażania opinii o projekcie aktu prawnego przed jego rozpatrzeniem w Radzie UE

Jeśli opinie zostały wydane powinny one Stanowić podstawę stanowiska RM a danej sprawie, jeżeli rząd w swoim stanowisku zajmowanym podczas obrad RUE nie uwzględnia opinii ma obowiązek niezwłocznie wyjaśnić przyczyny rozbieżności. Rząd co prawda powinien uwzględniać opinie komisji Sejmu i Senatu może jednak tego nie robić, w takim wypadku musi objaśnić swoje stanowisko

9. Omów przyczyny dla których konieczne jest dostosowanie krajowej procedury legislacyjnej do tempa procesu decyzyjnego w UE

??

10. Wskaż na zasadnicze kryteria oceny wpływu parlamentu narodowego na proces decyzyjny w UE

• Zakres dokumentów jakie parlament narodowy otrzymuje od swojego rządu: ocena udziału parlamentu uzależniona jest nie tylko od zakresu otrzymywanych dokumentów lecz również od sposobu ich selekcjonowania, opracowywania i analizy w samym parlamencie

• Efektywność procedury p[parlamentarnej zajmowania się takimi dokumentami i dostosowania do ram czasowych procesu decyzyjnego w UE: chodzi tutaj o ustanowienie specjalnych struktur w parlamencie i efektywności pracy parlamentu w tej mierze przy czym istotne jest aby parlament otrzymywał projekty wspólnotowych aktów prawnych w terminie umożliwiającym solidna analizę i zajęcie stanowiska

• Zakres wpływu stanowiska parlamentu na działania przedstawiciela rządu w Radzie UE

Klasyfikacja parlamentów narodowych:

• Parlamenty mające mocny udział w tworzeniu polityki w sprawach UE maja bezpośredni wpływ na stanowisko reprezentowane przez rząd w RUE

• Parlamenty o średnim udziale w tworzeniu polityki w sprawach UE- maja możliwość modyfikowania stanowiska rządu przez realne oddziaływanie

• Parlamenty o słabym udziale w tworzeniu polityki w sprawach UE- niemające możliwości zastopowania i modyfikowania stanowiska egzekutywy

Rozdział XIV

1. Jakie specjalne organy zostały powołane do realizowania obowiązków wynikających z członkostwa Polski w UE

• Komitet Integracji Europejskiej

• Urząd komitetu Integracji Europejskiej

• Komitet Europejski Rady Ministrów

2. Jaka jest rola wyżej wymienionych organów

Komitet Integracji Europejskiej:

• Naczelny organ adm. rządowej do spraw programowania i koordynowania polityki w sprawach związanych z integracja Polski z UE oraz programowania i koordynowania działań dostosowawczych polski do standardów europejskich jak również koordynowania działań adm. państwowej w zakresie otrzymywanej pomocy zagranicznej

• Przewodniczącym KIE jest członek RM -zwykle premier

• Sekretarza KIE powołuje i odwołuje Prezes RM na wniosek przewodniczącego KIE

• W skład KIE wchodzą ministrowie odpowiedzialni za sporawy: finansów publicznych, gospodarki, pracy, rolnictwa, Skarbu Państwa, spraw wewnętrznych, spraw zagranicznych, środowiska, transportu, zdrowia a także Minister Sprawiedliwości

• Przewodniczący może powołać w skład KIE trzy osobistości których doświadczenie lub sprawowane funkcje mogą mieć istotne znaczenie dla realizacji zadań związanych z procesem integracji europejskiej

• Podejmuje rozstrzygnięcia w drodze uzgodnienia stanowisk a w przypadku nie osiągnięcia projekt może być poddany glosowaniu zwykła większością głosów

Komitet Europejski Rady Ministrów:

• Stały komitet RM

• Organ opiniodawczo-doradczy oraz pomocniczy RM i Prezesa RM w sprawach związanych z członkostwem RP w UE

• W sprawach związanych z członkostwem RP w UE zadaniem KERM jest:

• Przygotowywanie, uzgadnianie lub opiniowanie projektów rozstrzygnięć albo stanowisk RM lub Prezesa RM

• Podejmowanie rozstrzygnięć i zajmowanie stanowisk w zakresie spraw które nie zostały zastrzeżone do wyłącznej kompetencji RM, Prezesa RM i innych organów

• Rozstrzyganie sporów międzyresortowych powstałych przy wypracowywaniu stanowiska prezentowanego przez przedstawicieli rządu w pracach RUE i COREPER

• Wyrażanie opinii albo udzielanie rekomendacji projektom dokumentów rządowych które będą przedstawione RM lub Prezesowi RM do rozpatrzenia

• Członkami KERM są sekretarze lub podsekretarze stanu w ministerstwach do których zakresu działania należą sprawy integracji europejskiej

• W skład KERM wchodzi także w charakterze przewodniczącego KERM przewodniczący KIE

Urząd Komitetu Integracji Europejskiej:

• Pełni funkcje koordynacyjne wobec wszystkich resortów i instytucji bezpośrednio zaangażowanych w procesie integracji Polski z UE

• Podstawowym zadaniem UKIE jest zapewnienie realizacji zadań KIE związanych z :

• Programowaniem i koordynowaniem:

• Polityki europejskiej

• Działań dostosowawczych Polski do standardów prawa UE

• Koordynowaniem działania adm. państwowej w zakresie otrzymanej pomocy zagranicznej

• Działania realizowane przez UKIE obejmują m.in.: udział w tworzeniu prawa UE, wdrażanie prawa UE, koordynacje przygotowań projektów instrukcji na posiedzenia RUE, COREPER-u, monitorowanie prac w komitetach i grupach roboczych UE , zarządzanie funduszami członkowskimi , opiniowanie prawa i dokumentów programowych, proces korygowania wykonanych tłumaczeń

3. Jakie decyzje może podejmować KERM:

W celu właściwej koordynacji prac i zapewnienia możliwości skutecznego wypełniania jego zadań, KERM został wyposażony w uprawnienia decyzyjne w sprawach związanych z kształtowaniem polityki europejskiej, wszędzie tam, gdzie kompetencje nie są zastrzeżone wyłącznie dla Rady Ministrów.

4. Jakie sprawy związane z członkostwem w UE- przykąłdowo- zostały zastrzeżone do kompetencji RM

Rząd uczestniczy w procesie legislacyjnym w UE, reprezentuje państwo członkowskie w Radzie Europejskiej, wnosi skargi i uczestniczy w postępowaniach w ETS, spoczywa na nim także główny ciężar wykonywania prawa UE w prawie krajowym

5. Jakie znaczenie ma fakt ze premier stoi na czele KIE i KERM

Prezes jak przewodniczący KIE i KERM odpowiada za koordynacje polityki Polski w zakresie spraw dotyczących UE, pozwala to zachować pewna jedność decyzji. . Premier stoi na czele KIE, bo od czasu do czasu potrzebne jest jego bezpośrednie zaangażowanie w sporach zasadniczych, czy w dyskusjach o charakterze strategicznym. Np. w sprawie polskiej postawy wobec polityki spójności, polskiego stanowiska wobec nowej perspektywy finansowej UE, czy nawet stanowiska wobec unijnej konstytucji - wszędzie tam, gdzie premier chciałby z głównymi ministrami porozmawiać o strategicznych wyborach w zakresie polityki europejskiej.

6. Jaka role pełnią instrukcje na posiedzenia organów UE i sprawozdania z tych posiedzeń

Główny element instrukcji to stanowisko Polski wraz z jego uzasadnieniem. Na każdym etapie prac nad projektem aktu prawnego w Radzie polska administracja rządowa opracowuje stanowisko wobec projektu aktu prawnego i prezentuje je w organach UE. Jednolity wzór instrukcji opracował UKIE.

Po każdym posiedzeniu uczestniczący w nim przedstawiciel Polski zobowiązany jest przygotować sprawozdanie z jego przebiegu. W przypadku posiedzeń COREPER oraz Rady sprawozdania w praktyce przygotowywane są na podstawie jednolitego wzoru wypracowanego przez UKIE, przez pracowników Stałego Przedstawicielstwa lub resortu, wchodzących w skład delegacji towarzyszącej odpowiednio ambasadorowi( jego zastępcy) lub ministrowi, a następnie przedkładane do akceptacji przewodniczącemu delegacji.

7. Jak wypracowywane jest polskie stanowisko reprezentowane w Radzie w procesie legislacyjnym

Projekt aktu prawnego przekazywany jest formalnie państwu członkowskiemu przez Sekretariat Generalny Rady. UKIE inicjuje formalnie i koordynuje prace nad projektem stanowiska rządu. Przesyła projekt aktu do właściwych i urzędów centralnych zgodnie z przyjętym podziałem kompetencji za pomocą tzw. systemu koordynacja. Elektroniczne wersje projektów aktów prawnych UE przekazywane jest również do Sejmu i Senatu. UKIE następnie przekazuje do właściwego ministra - z kopia do ministrów współpracujących- oficjalne pismo z wnioskiem o przygotowanie projektu stanowiska rządu . Na koniec każdego tygodnia UKIE przygotowuje tabelaryczne zestawienie przekazanych projektów aktów prawnych UE w stosunku do których została wszczęta w danym tyg. procedura opracowania stanowiska rządu. Projekt stanowiska wstępnie przygotowany przez resort wiodący wraz z resortami współpracującymi uzgadniany jest następnie w ramach KERM w terminie 14 dni od dnia przekazania przez SG Rady. Zaakceptowany przez KERM projekt jest następnie przesyłany do Sejmu i Senatu przez wiceprzewodniczącego KERM. Komisje Sejmu i Senatu maja prawo wyrazić opinie o projekcie aktu prawnego w terminie 21 dni od dnia przekazania projektu stanowiska rządu. W razie braku opinii Sejmu w terminie 21 dni projekt stanowiska rządu staje się formalnym stanowiskiem które jest prezentowane przez rząd w Radzie UE. W przypadku uwag Sejmu które powinny być uwzględnione w stanowisku rządu instytucja wiodąca przygotowuje niezwłocznie informacje o zmienionym stanowisku. Po zatwierdzeniu przez KERM nowa wersja przekazywana jest do Sejmu i Senatu. W przypadku uwag Sejmu które nie powinny być uwzględnione w stanowisku rządu, instytucja wiodąca przedstawia na posiedzeniu KERM informacje o przyczynach rozbieżności. Po akceptacji KERM i RM informacja ta jest przekazywana Komisji do spraw UE Sejmu a następnie ustnie przedstawiana na posiedzeniu Komisji przez właściwego ministra lub gdy instytucja wiodąca jest instytucja nadzorowana przez Prezesa RM- przez premiera. Istotne jest to ze do czasu ustosunkowania się przez KERM do opinii Sejmu przedstawiciele rządu uczestniczący w pracach grup roboczych powinni prezentować stanowisko zgodne z projektem stanowiska przyjętego przez KERM. . UKIE monitoruje obrady COREPER I i II oraz formacji Rady. Gdy do porządku obrad wprowadzony zostanie projekt aktu prawnego w stosunku do którego procedura przewidziana w art. 6 ustawy nie została zakończona od dnia przekazania projektu przez SG Rady nie upłynęło 6tyg. UKIE przekazuje odpowiednio do MSZ lub do Stałego Przedstawicielstwa RP w Brukseli sygnał o potrzebie zgłoszenia tzw. zastrzeżenia parlamentarnego w danej kwestii. Zastrzeżenie parlamentarne informuje pozostałych partnerów ze stanowisko wyrażane przez przedstawicieli państwa nie jest stanowiskiem ostatecznym ponieważ nie zakończyły się jeszcze procedury krajowe służące wypracowaniu oficjalnego stanowiska państwa członkowskiego. Gdy tylko procedura krajowa zostanie zakończona, UKIE informuje o tym odpowiednio MSZ i Stałe Przedstawicielstwo

8. Jaki zakres ma obowiązek informowania o sprawach europejskich Sejmu i Senatu:

• Przekazywanie niezwłocznie po otrzymaniu dokumentów UE, które podlegają konsultacjom z państwami członkowskimi

• Udzielanie informacji o udziale Polski w pracach UE nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy na temat przebiegu procedur stanowienia prawa UE i stanowiskach zajmowanych przez rząd w ich trakcie ( raport półroczny obejmuje: wykaz spraw zamkniętych w trakcie Prezydencji, toczących się oraz nowych inicjatyw oraz omówienie stanowiska Polski- raport przygotowuje UKIE a zatwierdza go KERM i przekazuje do Marszałków Sejmu i Senatu)

• Udzielanie informacji o konkretnej sprawie związani z członkostwem w UE

• Przedstawianie do opinii kandydatur na określone stanowiska w instytucjach europejskich

9. Jakie znaczenie ma fakt ze zakres obowiązku informowania jest szerszy niż wymagany przez art6 ustawy o współpracy rządu z sejmem i senatem

Poszerzenie zakresu obowiązku informowania pozwala na czynne i aktywne działanie Sejmu i Senatu w sprawach związanych z członkostwem w UE, pozwala to parlamentowi narodowemu na bieżąco otrzymywać istotne informacje w sprawach członkostwa i opiniować decyzje podejmowane przez rząd oraz kandydatów na członków instytucji europejskich.

Rozdział XV

1. Na czym polega model wielopoziomowego zarządzania w UE

Zarządzanie wielopoziomowe w UE polega na realizowaniu polityk jednocześnie na kilku poziomach władzy: UE, administracji rządowej( państwa narodowego) oraz władz regionalnych i lokalnych( regionu) przy czym na każdym z tych poziomów realizowane są inne funkcje, wymaga to współpracy i koordynacji. W modelu tym wzrasta znaczenie rożnego typu stowarzyszeń gospodarczo- społecznych które staja się partnerami państw w rozwiązywaniu problemów

2. Czy władze regionalne i lokalne maja obowiązek bezpośredniego i pośredniego stosowania prawa WE dlaczego?

Na państwach członkowskich spoczywa obowiązek takiego zorganizowania swoich struktur administracyjnych i takiego podziału kompetencji aby prawo wspólnotowe mogło być prawidłowo wykonywane. Do organów samorządowych stosuje się wszelkie zasady odnoszące się do innych organów państwa. Organy regionalne i lokalne związane są obowiązkiem lojalnej współpracy. Stosuje się do nich wymóg zarówno bezpośredniego jak i pośredniego stosowania prawa wspólnotowego w całym zakresie ukształtowanym przez orzecznictwo ETS. Są one zobowiązane np. do zapewnienia zgodności wydawanych przez siebie aktów prawa lokalnego z aktami prawa wspólnotowego, rozporządzeniami, dyrektywami, decyzjami. W zakresie stosowania prawa wspólnotowego władze administracyjne państwa w tym samorządowe maja takie same obowiązki jak sady . organy regionalne i lokalne maja obowiązek odmowy zastosowania normy prawa krajowego w razie stwierdzenia jej sprzeczności z prawem wspólnotowym i zastosowania normy wspólnotowej.

3. W jaki sposób władze regionalne i lokalne mogą uczestniczyć w implementowaniu i stanowieniu prawa w UE

• Udział w Komitecie Regionów: władze samorządowe państw członkowskich nie biorą bezpośredniego udziału w podejmowaniu decyzji w UE, ale ich opinia brana jest pod uwagę i nie jest dla tego procesu obojętna ; KR jedno z najważniejszych ciał opiniodawczo -doradczych w UE reprezentuje władze samorządu terytorialnego państw członkowskich. Traktaty zobowiązują Komisje i Rade do konsultacji z KR w sprawach projektów aktów prawnych w dziedzinach mających znaczenie na poziomie lokalnym i regionalnym:

• Spójność gosp. i społ.

• Sieci transeuropejskie

• Zdrowie

• Edukacja

• Kultura

• Polityka zatrudnienia, społeczna

• Środowisko

• Szkolenia zawodowe

• Transport

Poza tymi obszarami Komisja, Rada i PE mogą zwrócić się do KR o opinie gdy uważają ze projekt może mieć implikacje o charakterze regionalnym lub lokalnym. Kr może także z własnej inicjatywy przyjmować opinie co niewątpliwie pozwala mu na wywieranie znacznie szerszego wpływu na politykę europejska. Oprócz opinii o charakterze doradczym wymaganych w procesie legislacyjnym KR przyjmuje wiele innego typu opinii i zaleceń, opracowuje także opinie perspektywiczne które sporządza zanim KE opracuje zielona lub biała księgę w danej sprawie, raporty perspektywiczne sporządzane przed publikacja wniosku KE, analizy oddziaływania służące ocenie wpływu realizowanej polityki na szczeblach lokalnym i regionalnym, opracowania w sprawie rożnych aspektów lokalnego i regionalnego wymiaru UE. KR kieruje się 3 podstawowymi zasadami:

• Subsydiarności- decyzje w UE powinny być podejmowane na szczeblu najbliższym obywatelowi

• Bliskości- wszystkie poziomy zarządzania powinny być blisko obywatela w szczególności przez organizowanie ich pracy w sposób jawny tak by obywatel wiedział kto za co jest odpowiedzialny i w jaki sposób może przedstawiać swoje opinie

• Partnerstwa- dobre europejskie zarządzanie oznacza ze władze rządowe, regionalne i lokalne pracują razem wszystkie bowiem są niezbędne i powinny być włączone w proces decyzyjny

Co roku KR odbywa 5 sesji plenarnych podczas których wyznacza ogólne wytyczne swej polityki oraz przyjmuje opinie. Opinie KR nie są prawnie wiążące niemniej może istotnie wpływać na proces decyzyjny w UE.

• Lobbing w UE na rzecz interesów regionu i lokalnych- biura regionalne w Brukseli

• Europejskie zrzeszenia władz regionalnych i lokalnych: w celu realizowania własnych interesów w UE, współpraca miedzy KR a europejskimi stowarzyszeniami odbywa się systematycznie i jest monitorowana przez spotkania odbywające się 3 razy do roku miedzy sekretarzami generalnymi stowarzyszeń a sekretarzem generalnym KR. Obszary współpracy to :

• Wykorzystanie specjalistycznej wiedzy stowarzyszeń do wspierania pracy sprawozdawców w wybranych grupach zadaniowych utworzonych przez KR

• Współpraca w ramach dialogu pomiędzy KR a stowarzyszeniami

• Udział we wspólnych konferencjach

• Współpraca w dziedzinie nadzorowania stosowania zasady pomocniczości

• Współpraca w zakresie polityki regionalnej współpracy terytorialnej oraz strategii lizbońskiej

• Wspólne działania w zakresie komunikacji

4. Co to jest integracja terytorialna i jaki instrument został ostatnio w tej dziedzinie wprowadzony

Komitet Regionów odegrał istotną rolę w opracowywaniu założeń, a następnie szczegółowych rozwiązań jednego z najbardziej rewolucyjnych aktów prawnych UE, tj rozporządzenia (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego oraz Rady z 5 lipca 2006r w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT). Rozporządzenie to ustanawia przepisy ramowe dla współpracy transgranicznej, ponadnarodowej i międzyregionalnej, nie tylko miedzy samorządowymi władzami publicznymi poniżej szczebla krajowego na obszarze UE, ale także poza jej granicami. Jest to rewolucyjne podejście do współpracy terytorialnej, ponieważ daje podstawę prawną do podjęcia takiej współpracy oraz w przeciwieństwie do obecnej praktyki, przewiduje udział państw- obok samorządów ter.- w roli pełnoprawnych podmiotów współpracy terytorialnej.

5. W jaki sposób może być wykonywany lobbing wobec instytucji UE

Lobbing w UE polega przede wszystkim na wykorzystywaniu środków nieformalnych: informacji, opinii, ekspertyz tak by wpłynąć na formalny proces podejmowania decyzji -głownie przez Komisje i PE- dotyczących spraw istotnych z punktu widzenia regionów . przejawem działalności lobbingowej jest zakładanie specjalnych biur przez pojedyncze regiony w Brukseli lub zrzeszenie się władz regionalnych i lokalnych w celu realizowania wspólnych interesów w Brukseli. Biura takie działają na zasadach prawa publicznego bądź cywilnego. Niektóre biura stanowią cześć organów regionalnych lub lokalnych-oddelegowana do Brukseli. Personel biur jest w większości przypadków wybierany i finansowany przez adm. regionu. Zatrudnieni pracownicy otrzymują instrukcje z regionu oraz zobowiązani są do składania regularnych raportów ze swej działalności. Istniejące w Brukseli biura wspomagają działalność jednostek lokalnych a także innych podmiotów takich jak regionalne izby przemysłowo-handlowe, szkoły wyższe i placówki oświatowe, instytuty naukowo-badawcze.

6. Jaka role w sprawach europejskich odgrywa Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego

Komisja Wspólna Rządu i Samorządu :

• stanowi forum wypracowywania wspólnego stanowiska rządu i samorządu terytorialnego także w kwestiach związanych z członkostwem Polski w UE

• składa się z przedstawicieli strony rządowej i strony samorządowej w równej liczbie

• odpowiada za problemy związane z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego i z polityka państwa wobec samorządu terytorialnego a także za sprawy dotyczące samorządu terytorialnego leżące w kompetencjach UE i org. Międzynarodowych których Polska jest członkiem. in:

• opiniuje projekty aktów normatywnych, programy i inne dokumenty rządowe dotyczące problematyki samorządu terytorialnego

• ocenia stan funkcjonowania samorządu terytorialnego w odniesieniu do procesu integracji w ramach UE w tym wykorzystywania przez jednostki samorządu terytorialnego środków finansowych

• wyraża opinie uzgadniane przez dwie strony samorządowa i rządowa. Opinia może zawierać odrębne stanowiska w kwestiach szczegółowych. W przypadku braku uzgodnienia każda ze stron przyjmuje własne stanowisko w sprawie będącej przedmiotem debaty

• powołuje stale zespoły problemowe np. do spraw systemu finansów publicznych, infrastruktury, rozwoju lokalnego, polityki regionalnej, środowiska itp.

7. Jaka role odgrywają w UE partnerzy społeczni kto może być partnerem społecznym

Partnerzy społeczni:

• Państwo może powierzyć im zadanie wykonania dyrektywy

• Komisja przed przedstawieniem wniosków w dziedzinie polityki społecznej konsultuje się z partnerami społecznymi w sprawie możliwego kierunku działania

• Dialog miedzy partnerami społecznymi na poziomie wspólnotowym może prowadzić jeśli oni sobie tego życzą do nawiązania stosunków umownych w tym umów zbiorowych

• Mogą tworzyć sektorowe komitety dialogu społecznego które dotyczą takich dziedzin jak: rolnictwo, lotnictwo cywilne, bankowość, handel

• Mogą oddziaływać na politykę społeczna także przez Otwarta Metodę Koordynacji

• Uczestniczą w Trójstronnym szczycie społecznym spraw wzrostu i zatrudnienia jest to powołane z inicjatywy Komisji coroczne spotkanie organizowane przed wiosennym szczytem RE zajmującym się sprawami społecznymi

8. Co to jest dialog społeczny:

Dialog społeczny, to szczególna forma debaty o interesach społecznych. Uczestniczą w nim różni i równi partnerzy, w której żadna strona nie dominuje statusem, żaden interes nie jest z mocy prawa ważniejszy od innych i w której nie działa prawo silniejszego, lecz różnice zdań niwelowane są w wyniku wzajemnych ustępstw. Od 1997 r. dialog społeczny jest − podobnie jak w części krajów Europy Zachodniej − zasadą ustrojową, dwukrotnie zapisaną Konstytucji.

Pojęcie dialogu społecznego na poziomie europejskim obejmuje 2 kwestie:

• negocjacje prowadzące do rokowań układowych oraz

• wymianę informacji i konsultacje z pracownikami

Partnerzy dialogu

Głównymi partnerami w dialogu społecznym na poziomie europejskim są: EKZZ, UNICE i CEEP a także - w znacznie mniejszym wymiarze około 40 innych organizacji, których reprezentatywność została uznana przez Komisję Europejską. Należą do nich europejskie federacje branżowe, do których afiliowane są m.in. krajowe sekretariaty branżowe NSZZ „S”. Warto jeszcze wspomnieć o Eurocadres (organizacji zrzeszającej pracowników wyższego szczebla zarządzania) i UEAPME, reprezentującej interesy rzemiosła i małych firm. Instytucjonalnym forum takich spotkań jest Europejski Komitet Dialogu Społecznego wraz ze swoimi grupami roboczymi. Regularna praca tych ciał tworzy całą kulturę dialogu, pozwalającą wyjść poza standardowe konsultacje. Prawo europejskie zapewnia jednocześnie możliwość korzystania przez partnerów społecznych z instrumentów które mogą przynieść konkretne efekty w dziedzinie kształtowania zbiorowych stosunków pracy.

9. Na czym polega zasada demokracji uczestniczącej

Jest procesem kolektywnego podejmowania decyzji, z wykorzystaniem kombinacji elementów demokracji bezpośredniej i przedstawicielskiej. Znajduje zastosowanie w samorządach lokalnych i samorządach pracowniczych.

Obywatele europejscy mają do dyspozycji cały wachlarz instrumentów, który umożliwia im dostęp do informacji i udział we wspólnotowym procesie politycznym. Do instrumentów tych dołączy teraz inicjatywa obywatelska, w ramach której milion obywateli z kilku państw członkowskich będzie mógł wezwać Komisję do przedstawienia projektu aktu prawnego w dziedzinach objętych zakresem kompetencji Unii. Praktyczne zasady korzystania z tego prawa określi osobny akt prawny, przyjęty po wejściu w życie nowego traktatu.

W traktacie lizbońskim podkreślono również znaczenie konsultacji, a także dialogu ze stowarzyszeniami, społeczeństwem obywatelskim, partnerami społecznymi, przedstawicielami różnych wyznań i organizacjami niewyznaniowymi.

---