HISZPANIA
Wiadomości wstępne:
Powierzchnia: ponad 500 tys. km2
Ludność: 39,6 mln
Gęstość zaludnienia: 78 os/km2
Stolica: Madryt od XVI w. (2,9 mln) wcześniej Grenada i Toledo
Przyrost naturalny: 0,4
Ustrój: monarchia parlamentarna
Trwałość podziałów administracyjnych zachowała się od 1833 r. (17 regionów, 52 prowincje).
Hiszpania kształtem przypomina rozciągniętą skórę z byka - una pien de toro.
W latach '50-tych XX w. nastąpił gwałtowny rozwój turystyki na wschodnim wybrzeżu - pieniądze uzyskano dzięki stacjonującym wojskom.
Budowa: G. Kantabryjskie, Galicyjskie, Iberyjskie, Betyckie, Sierra Morena, Meseta (wyniesiony płaskowyż podzielony G. Kastylijskimi na Starą - La Mancha i Nową Mesetę)
Rzeki: Ebro (nawadnianie pól, ostoja ptactwa, pola ryżowe), Duero (odwadnia góry), Guadarquivir (obszary bagienne), Tag.
Charakterystyka regionów:
GALICJA:
Od południa graniczy z Portugalią, region gł. rolniczy, surowce: r. żelaza, wolfram, cyna, kopalnie węgla brunatnego
Stolica to Santiago de Compostela (szlak św. Jakuba) inne ważne miasto to Qviedo
Początkowo kolonizowany przez celtoiberów
Rozwój przypada na początek XX w. z Ameryką Południową (handel narkotykami)
Granitowe brzegi; zachodnie wiatry, wiszące mgły (wpływy O. Atlantyckiego)
Przylądek Finister - „koniec świata”
Architektura: domy drewniane kryte dachówką i domy z kamienia
Charakterystyczne są pola odgrodzone od siebie murkami
Przeszukiwania wraków statków w celu odnalezienia galonów ze złotem
Mężczyźni grają na kobzach
KSIĘSTWO ASTURII:
Od południa G. Kantabryjskie, powierzchnia ponad 10 tys. km2, związany z innymi księstwami od lat
Region bardzo bogaty, dumny (stawił czoła muzułmanom - wąwóz Covadonga 792 r.)
W czasie wojny domowej 1936 - 1939 w opozycji do gen. Franco, od lat '80-tych autonomia
Eksploatuje się rudy metali szlachetnych i pierwiastki promieniotwórcze
Region zanieczyszczony przez przemysł
Naturalny krajobraz występuje w głębi lądu
Charakterystyczne są przeszklone werandy
KANTABRIA:
Stolica to Santander
Góry Kantabryjskie: cyna, cynk, ołów, nadmierna eksploatacja lasów, jaskinie Altamiry (z malowidłami naskalnymi)
Ciężka kuchnia
KRAJ BASKÓW:
Baskonia, Euskadi, obszar położony po obu stronach Pirenejów
Obszar chroniony przez Pireneje, G. Baskijskie, G. Kantabryjskie
Zróżnicowany krajobraz
Stolica to Vitoria, ostoją jest Bilbao, gdzie zainwestowało USA
Dzięki rewitalizacji Bilbao stało się „mekką artystów”
Chcą utworzyć własne państwo pomimo autonomii
Do XIX w. mieszkańcy zwolnieni z obowiązku służby wojskowej
Kraj znienawidzony przez gen. Franco (wrzesień 1936 zajął wschodnią część Baskonii)
Kwiecień 1937 - Niemcy zbombardowali Baskonię (Guernica)
ETA (Euskadi Ta Askatasuna) - wolność dla kraju Basków
Język euskera (baskijski)
Mieszkańcy to tradycjonaliści
NAWARRA:
Typowy region rolniczy: zboża, buraki, oliwki (przemysł prawie w ogóle nie istnieje)
Stolica - Pampeluna
Rzeka Ebro - nawadnianie pól
Poparła w czasie wojny gen. Franco
LA RIOJA:
Dzika dolina Ebro
Pola szparagowe
ARAGONIA:
Stolica to Saragossa (jeden ze starszych uniwersytetów), inne miasto ważne to Huesca
Ma dostęp do Pirenejów (PN Pico de Aneto), do lat '70-tych góry były niezagospodarowane
Zawiadywała Sycylią
W XII w. zawarła unię z Barceloną, przez co wpływy katalońskie przeszły na drugą stronę Pirenejów
Związana ze stylem plateresco (bogate zdobnictwo)
Akwedukty
KATALONIA:
Stolica to Barcelona - najbogatsze miasto
Region intelektualny, gospodarczy, nazywany „wrotami Iberii”
Pierwsze regiony turystyczne: Costa Brava, Costa Daurada
Dobre stosunki z Francją
Najlepsze stadiony
Związana z Salvadore Dali, Gaudim
Mieszkańcy są zarozumiali i oszczędni
LEWANT (Walencja + Murcja):
WALENCJA:
Oznacza „wschód”, bardzo niskie opady, wybrzeże białe i kwiatu pomarańczy
Albufera - pola ryżowe, jedne z największych w Europie
Rolnictwo tarasowe, cytrusy, winorośl
Stolica Walencja (trzecie, co do wielkości miasto Hiszpanii), ma jedyny na świecie sąd wodny (w czwartkowe południe pokazowy dla turystów)
Rezerwat palm w Elche (podobno sadzone przez Arabów 2000 lat temu)
Paella - danie narodowe - ryż i owoce morza z kawałkami drobiu i królika
MURCJA:
Rolnictwo, rybołówstwo, przemysł metalowy
Obszar zapóźniony i zacofany
Drugie domy dla mieszkańców Madrytu
Najlepsi kucharze
Gliniane garnki
ANDALUZJA:
„kraj na zachodzie”
Do rozwoju regionu przyczyniły się cywilizacje: grecka, rzymska, chrześcijańska, arabska, wizygocka
700 lat przebywali tu Arabowie (Moryski - ochrzczeni Arabowie)
Dzielnice mauretańskie i żydowskie
Miasta: Grenada, Sewilla, Malaga
Miejsce narodzin flamenco
Białe konie
Charakterystyczne patia z biało-niebieskimi kafelkami
Marbella - szejkowie
Neria - jaskinie i koncerty
ESTREMADURA:
„ziemia surowa i odległa”
Poza wpływami arabskimi
Rudy uranu
KASTYLIA LA MANCHA:
La mancha - ziemia spękana, sekano - pozbawiony wody
Obszar wyniesiony
Plantacje winogron i szafranu
Madryt - stolica założona na surowym korzeniu (Filip II postanowił pogodzić skłócone ze sobą metropolie: Toledo i Grenada; była to decyzja polityczna i strategiczna)
WYBRZEŻA ŚRÓDZIEMNOMORSKIE
COSTA BRAVA
Piquelesh - związana z Salvadore Dali, muzeum surrealistyczne
Rodowód rzymski - Euturia,
Zatoczki, wysepki,
Typowo wypoczynkowe
Wysepki należą do prywatnych właścicieli
Kąpać się można cały rok
Można wypływać na polowania - statki ze szklanymi dnami
Girona - miasto schodów
COSTA DEL MARESME, COSTA DE BARCELONA, COSTA DEL GARRAF
Costa de Barcelona
- Ramblas - główna ulica miasta w Hiszpanii
- Barcelona, zabytki:
- Barri Gotic - dzielnica gotycka, Picasso tu żył i tworzył, dzielnica prostytutek, katedra św. Eluali (tu ochrzczona 6 Indian przywiezionych przez Kolumba), gęsi mieszkają w krużgankach (symbol Eluali)
- Montjuic - wzgórze żydowskie, forteca (z więzieniem), Wystawa Światowa, kompleks olimpijski, był tor F1,
- Parc Guell - Antonio Gaudi park, 1900-1914 tworzony, UNESCO
- Grande Teatre del Liceu - opera/teatr, liczne pożary, 3 tys osób,
- La Sagrada Familia - 1822-dziś, kościół św. Rodziny,
- Muzeum Picassa - w pałacach średniowiecznych, w dzielnicy gotyckiej
- Camp Nou FC Barcelony
Costa del Maresme na północ od Barcelony i na południe od ujścia rzeki Tordea
- Liczne wzgórza, klifowe wybrzeże, dęby gaje oliwne, winnice, ruiny osad rzymskich i fortec, wioski rybackie to obecne kurorty
- Calella - stolica, nocne życie
- Caldes d'estrac - uzdrowisko
- festiwal - hiszpański october fest
Costa de Graff osuszone bagna i umocnienie wydm, urwiste wybrzeża
COSTA DAURADA (złote wybrzeże - od koloru piasku)
Rybackie osiedla przekształcone w miejscowości wypoczynkowe, cisza spokój
Salou - stolica Costa Dorada, ufundowane przez Greków w VIw. (port handlowy w Średniowieczu i Wieku Nowożytnym, La Torre Vella de Salou - wieża obronna z XVI w., port Aventura - zespół rozrywek)
Cambrils - Castillo de Vilafortuny - zamek z XIIw. - parador
Tosrtosa - założona by strzec przeprawy przez Ebro - stolica episkopatu (katedra i pałac biskupi), centrum rolnicze, handlowe i przemysłowe, Sant Joan to arabska twierdza - parador, pomnik bitwy nad Ebro - polegli podczas Wojny Domowej
Delta rzeki Ebro - największy podmokły obszar w Katalonii - PN Doliny Ebro - pola ryżowe
COSTA DEL AZAHAR (wybrzeże kwiatu pomarańczy)
Stolica prowincji - Castellon de la Plana
1414 r. Cud w Morelli
Marlon - stolica trufli
Nie ma nic ciekawego, charakteryzuje się dużą ilością drzew pomarańczowych
COSTA DE VALENCJA
Najważniejsze miasta prócz Walencji: Sagunt, Cullera, Gandia, Oliva - wszystkie mimo nowoczesnej infrastruktury mają klimat starożytnych miast, góry sąsiadują tam z morzem
Sagunt - tu przypłynął Hannibal, zabił wszystkich i tak zaczęła się II wojna punicka
Jezioro l'albufera - rezerwat ptaków wodnych
Pod Walencją uprawia się chufa (np. w miejscowości Alboraya - sądy wodne) służące do produkcji słynnego tam trunku - Horchata (mrożony napój z chufa, cukru i wody)
Tradycyjne danie - PAELLA VALENCIANA ( wielka porcja ryżu, mięso z kurczaka, królika, owoce morza, zielony groszek, fasola, ślimaki, karczochy, szafran)
WALENCJA to trzecie, co do wielkości miasto w Hiszpanii
Nad rzeką Turią, która wielokrotnie wylewała i zalewała miasto w związku z tym zmieniono jej bieg a w korycie utworzono unikatowy park miejski
W mieście przeszłość miesza się z przyszłością: XIII wieczne fasady i dzielnica przyszłości a w niej oceanarium, muzeum XXI wieku, planetarium, sceny
Najważniejsze atrakcje: Katedra, a w niej kaplica św. kielicha-używany przez JCH podczas Ostatniej Wieczerzy; Giełda Jedwabiu - UNESCO, gotyk, największy ośrodek handlu jedwabiu nad M. Śródziemnym do XVIII w.; modernistyczna hala targowa z żelaza i szkła - ponad 3 tys. stoisk z warzywami, owocami, mięsem, itd.
W mieście i w całym regionie największe fiesty na całym półwyspie:
- La Fallas- palenie karykaturalnych kukieł w ostatnich dniach zimy
- La Tomatina w Bunolu- obrzucanie się pomidorami
- Feria de Julio- bitwa na kwiaty. koncerty, walki byków
COSTA BLANCA (wybrzeże białe - nazwa od kwiatów migdałowych)
Alicante - Castillo de Santa Barbara (barok), święto ognia
Elx - gaj palowy (UNESCO)
Torrevieja - wydobywanie soli
Liczne pola golfowe
COSTA CALIDA (wybrzeże ciepłe)
Warzelnie soli
Zatoka Mar Menor - Małe Morze: rozległa laguna - woda cieplejsza niż w morzu, dość duże zasolenie, wobec czego jest doskonała do nauki sportów wodnych, La Manga - rękaw laguny
4. Lo Pagan - lecznicze błota
5. Kartagina: port wojenny i handlowy, założony przez Kartagińczyków, jednak swoje piętno odcisnęli tu również rzymianie, Bizantyjczycy, Wizygoci, Arabowie - to sprawia, że jest to miejsce szczególne pod względem kulturowym
6. Murcja: miasto uniwersyteckie IX w., gotycka katedra
7. Aguilas przy Mar Menor to jeden z kurortów
COSTA DE ALMERIA (zwierciadło morza)
Pomiędzy małymi pasmami górskimi (de los Filabres, Alhamilla) znajduje się pustynia Tabernas, gdzie kręcone są westerny
PN Cabo de Gata - domki w jaskiniach
Almeria - stolica, twierdza San Cristobal
Latyfundia z uprawą pomidorów i trzciny cukrowej
COSTA TROPICAL (wybrzeże tropikalne - nazwa od owoców tropikalnych tutaj rosnących: mango, awokado, banany, papaja)
Costa Tropical zwana również Costa Granada/Granadina
Costa Tropical jest jedynym miejscem w Europie gdzie panuje łagodny, subtropikalny mikroklimat zawdzięcza się go bliskości Afryki oraz pasma górskiego Sierra Nevada, które osłania wybrzeże od zimnych wiatrów z północy
WHO uznała wybrzeże za jedno z najzdrowszych miejsc do życia.
Ciekawym miejscem jest La Herradura (oznacza - podkowa ze względu na kształt swojej zatoki). Bardzo popularne są tutaj sporty wodne i nurkowanie
Punta de la Mona była domem dla światowej sławy gitarzysty Andresa Segovi
Nad całym wybrzeżem Maurowie wybudowali ciąg wież strażniczych, których załogi miały ostrzegać przed napadami piratów.
Almuñecar to tętniący życiem kurort oraz jedna z większych miejscowości wybrzeża. Najbardziej reprezentatywnym zabytkiem jest San Miguel, arabski zamek zbudowany na rzymskiej fortyfikacji oraz starożytny Acueducto Romano (rzymski akwedukt). W pobliżu miasteczka znajdują się 2 największe z 3 oficjalnych na wybrzeżu, plaże naturystów.
El Penon - wielkie skały wystające z morza służące niegdyś za więzienie, a później będące miejscem pochówku Chrześcijan.
Motril - największe miasto wybrzeża tropikalnego
Lanjaron - uzdrowisko, słynie z wód mineralnych sprzedawanych na terenie całego kraju.Podczas obchodów święta Jana Chrzciciela odbywa się wielka wodna wojna
W Granadzie mieści się Alhambra (czerowny zamek). Składa się z 4 części: wojskowej twierdzy Alcazaba, wspaniałego pałacu Nasrydów, letniego pałacu Generalife oraz renesansowego pałacu Karola V. Pomiędzy tymi budowlami rozciąga się labirynt rajskich ogrodów. Alhambra została w 1984 roku wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO
COSTA DEL SOL (wybrzeże słońca)
- Wąwóz El chorro głęboka na 180 m rozpadlina w wapiennej górze
Nerja: Balkon Europy i jaskinie Cuevas de Nerja - najwyższy na świecie stalagmit mierzący 60 m wysokości. Ciekawostką jest, że jedna sala z jaskiń została przekształcona w olbrzymie audytorium i odbywają się tu koncerty muzyki poważnej.
Malaga - drugie co do wielkości miasto Andaluzji położone w centralnej części Costa del Sol. Zabytki:
- twierdza Alcazaba, pochodząca z czasów panowania Maurów z IX wieku. Forteca ta datowana jest na koniec 1065r, jest to jedna z największych, muzułmańskich budowli militarnych, a obecnie jest fascynującym muzeum archeologicznym.
- Castillo de Gibralfaro z XIV wieku
- Katedra w Maladze - La Manquita - "jednoręka kobieta".
Pablo Picasso to najbardziej znany artysta, który urodził się w Maladze i tutaj właśnie znajduje się jego muzeum. Stanowi ono całkowite udokumentowanie jego życia i twórczości.
Wino Malaga - Słodkie, deserowe, wzmacniane wino hiszpańskie z podsuszonych na słońcu winogron (o tej samej nazwie), o charakterystycznej gęstej konsystencji i brązowym kolorze.
Torremolinos miejscowość ta uznawana jest za pioniera w rozwoju masowej turystyki w Hiszpanii i, do połowy lat 70. XX wieku była wzorem miejscowości letniskowej. Najwięcej młodzieży na Costa del Sol, dyskoteki.
Benalmadena jest największym portem jachtowym na Costa del Sol.
- kolejka górska, którą wjeżdża się na szczyt Calamorro (769 m n.p.m.), z którego rozpościera się widok na góry Sierra Nevada, Gibraltar i wybrzeże marokańskie.
- buddyjska stupa - największa wybudowana w Europie Zachodniej, o wysokości 33 m.
Mijas zwana „białą wioską” dzięki ślicznej tradycyjnej zabudowie - domów o bielonych ścianach i uliczek wykładanych białymi i niebieskimi płytkami. Atrakcją są tu ośle taksówki. Jest tu również najstarsze na świecie muzeum miniatur otwarte w 1972 roku.
Marbella to najbardziej ekskluzywne miasto na Costa del Sol. Ulubione miejsce wypoczynku sławnych osób. Nazwa - Izabela Kastylijska, po zdobyciu miasta krzyknela - „oh, que mar bella!” (Oh, jakie piękne morze!).
Ronda - Przełęcz El Tajo i nad nią leżą zawieszone nad przepaścią zjawiskowe białe domki.
Znajduje się tu również jedna z najstarszych i najważniejszych aren korridy z 1785 roku
WYBRZEŻA ATLANTYCKIE - POŁUDNIOWE
COSTA DE LA LUZ (wybrzeże światła, “biała sierra” - białe miasteczka)
Kadyks (Cadiz) - ważny port, ma nieco ponad 3000 lat, założony przez Fenicjan
Sanlucar de Barramenda - Manzanilla (sherry), wyścigi konne na plaży, festiwale ku czci sherry i rzeki Gwadalkiwir
„Jerezowy trójkąt” razem z Jerez i Puerto de Santa Maria, Sanlucar de Barramenda - flamenco, sherry i białe andaluzyjskie konie
PN Donana - dzikie konie, ptactwo wodny, byki; największy obszar bez dróg w Europie Zach., największy park w Hiszpanii
Na szlaku Kolumba - klasztor La Rabida, Palos de la Frontera i Moguer (okolice Huelvy)
Taryfa to miejscowość znana z samobójstw(przez te wiatry z piaskiem znad Afryki), ale teraz jest to światowa mekka windsurfingu.
Algeciras - jak się dobrze przyjrzeć to widać białe domy w Maroko(miasteczko położone naprzeciwko półwyspu Gibraltar)
WYBRZEŻA ATLANTYKIE - PÓŁNOCNE
RIAS BAJAS Riasy Dolne
gdzie - Galicja ma dwa wybrzeża - to jest to bardziej południowe
riasy - Vigo, Arausa, Ponteverda [kazała 3 największe znać], Baiona
specyfika:
- łagodny, morski, wilgotny klimat - dla rodzin z dziećmi i znerwicowanych -> oszklone werandy
- wino Albarino [dla mnie mało znane, ale niech będzie]
- Vigo - barokowa starówka, nocne życie i wyspy Illas Cies (PN z możliwością biwakowania, Natura 2000 dla ptaków, zapora dla portu, klify, plaża)
- Ponteverda - port średniowieczny, termy,
- Bajona - regaty, port, Pinta Kolumba, Virgen de la Roca ("Statua Wolności")
- [ewentualnie, choć ja bym to olała] A Toxa - kościół z muszelek
RIJAS ALTAS (riasy wysokie)
Najchłodniejszy obszar płw. Iberyjskiego
Riasy wysokie (Ria de Ferrol, Ria de Viveiro, Ria de Ribadeo)
W Ferrol się urodził Francisco Franco, przemysł stoczniowy
La Coruna - miasto portowe, najdłuższa morska promenada w Europie (10 km), Wieża Herkulesa (2009 UNESCO), Muzeum Ludzkości, Noc Świętojańska obchodzona na plaży
Ortigueira 621 m klif
Costa da Morte (przyl. Finister - La Coruna) samobójstwa pątników, rozbijanie statków
Połowy tuńczyków
COSTA VERDE (wybrzeże zielone)
Asturia oparła się najazdom Arabów
Jabłecznik - cydr?
Oviedo - stolica Asturii: San Miguel de Lillo (UNESCO), katedra San Salvador
Gijon - uniwersytet
Picos de Europa (bitwa pod Cavadongą)
Jaskinia Tito Bustillo z malowidłami
Jaskinia Altamira
COSTA VASCA
Bilbao - Muzeum Gugenheima, most biskajski (UNESCO)
San Sebastian - kąpielisko królewskie
„wolność dla Basków”
Guernica (świętość) dąb z Guernicy, bombardowanie niemieckie, w parlamencie witrażowy sufit
ARCHIPELAGI
WYSPY BALEARY
MAJORKA największa z archipelagu Balearów, stolica to Palma de Mallorca (lotnisko), katedra La Sen (w miejscu dawnego meczetu, proj. A. Gaudi), siedziba mauretańskiego kalifatu - Palan de L'Almundaina, muzeum surrealistyczne Joana Miro, Valdemossa - „królewska Kartuzja”, góry Sierra de Tvamuntena
IBIZA I FORMENTERA (Archipelag Pitiuzów) powstanie sieci osadniczej wiąże się z pozyskiwaniem soli z jezior, wyspa hipisów, rozrywka
MINORKA nazwa pochodzi od tego, że jest mniejsza niż Majorka, języki: hiszpański i jęz. Menorqui, należy do Hiszpanii od 1802 r. (od pokoju w Amiens),od 1993 r. jest objęta częściową ochroną rezerwatu biosfery UNESCO, mieszanka kultur (nawet widać ślady kultur greckich i żydowskich), w przeciwieństwie do Ibizy i Majorki, na Minorkę przybywają całe rodziny z dziećmi, gdyż jest to najspokojniejsza wyspa Balearów, festiwal San Juan w Ciutadelli (czarne rasowe konie, sztuczne ognie) - 22-24 czerwca,
- ulubiony napój Minorczyków - Pomada (gin + cytryny), ser z Mahón, mówi się, że z Minorki (a konkretnie z Mahón) pochodzi majonez,
- Ciutadella - dawna stolica Minorki i gł. ośrodek religijny wyspy, Katedra Menorca
- Mahón - obecna stolica Minorki, port w Mahón - podobno najpiękniejszy na Balearach
- na całej wyspie dużo okazów ważek
WYSPY KANARYJSKIE
7 głównych wysp - wulkaniczne, górzyste, nazwa - łac."canis"-pies (stada dzikich psów na wyspach)
LA PALMA „piękna wyspa”, aktywna sejsmicznie (południe wyspy), najwyżej położona wyspa świata, najbardziej zielona z Wysp Kanaryjskich (Park Narodowy Caldera de Taburiente), nie poddana masowej turystyce (turystyka piesza, kolarstwo górskie), czarne dzikie plaże otoczone przez wysokie klify, smocze drzewa Los Dragos, produkcja cygar
GRAN CANARIA „mały kontynent”, różnorodność klimatyczna, geograficzna, roślinna (Wydmy w Maspalomas), najgęściej zaludniona z Wysp Kanaryjskich - pępek archipelagu, wielkomiejski styl, nocne życie, turystyka plażowa, Puerto de Mogan - bielone domki „małej Wenecji”
TENERYFA największa powierzchnia, liczba ludn. i najbardziej zurbanizowana, stolica prowincji Santa Cruz de Tenerife, wulkan el Teide (3718mnpm, UNESCO, PN) najwyższy szczyt Hiszpanii
LANZAROTE “wyspa ognia” 25 wulkanów, jaskinia Cueva de los Verdes (7km długości), stolica: Arrecife, gdzie stoi jedyny na wyspie wieżowiec (5*hotel), park narodowy Timanfaya, który chroni krajobrazy wulkaniczne, jedzenie z rusztu wulkanicznego
LA GOMERA mała okrągła wyspa - skaliste klifowe wybrzeża, stolica to San Sebastian de La Gomera (Dom Kolumba, kolonialny kościółek, wieża hrabiego), PN Garajonay (zielone wnętrze wyspy): lasy sosnowe, wrzosy, endemity., Wyspa podzielona wieloma wąwozami utrudniającymi komunikację - wykształcenie się języka gwizdów, dawni mieszkańcy: Guanczowie
EL HIERRO wyspa południkowa (najdalej wysunięta na zachód), formy wulkaniczne i pola lawowe, drzewa jałowcowe - El sabina, stolica Valverde, Mirador de la Peńa - znany punkt widokowy, Las Puntas - najmniejszy hotel świata
FUERTEVENTURA piasek z pustyń arykańskich, bezkresne piaskowe równiny, suchy, duszny klimat, przemysł turystyczny, piaszczyste plaże, windsurfing, stolica Puerto del Roasario, najbardziej znany kurort to Corralejo, obszar chronionych wydm piaszczystych, pod ochroną od 1982 roku
KONTYNENTALNE
KASTYLIA (nazwa od castillo - zamek)
Położona na Mesecie, dzieli się na Kastylię-Leon, Kastylię-La Manchę i Madryt
Leon na trasie pielgrzymek do Santiago de Copostela, katedra z największym po Francji zbiorem witraży (ponad 700), Panteon de los Reyes - freski „Kaplica Sykstyńska Sztuki Roańskiej”
Las Medulas - kopalnie złota (1997 UNESCO)
Valladolid - Jest jednym z przykładów stylu izabelińskiego, czyli formą przesadnego plateresco (Styl nawiązujący do geometrycznej ornamentyki mauretańskiej. Powstał w Hiszpanii pod koniec XV wieku. Styl charakterystyczny dla okresu architektury wczesnego renesansu w Hiszpanii. Cechował się dużym nagromadzeniem zawiłych, mocno zagęszczonych i nieregularnych ornamentów. Trwał do połowy XVI wieku) wyrażonego w ekstrawaganckim, kwiecistym zdobnictwie, nazwanym na cześć Izabeli Kastylijskiej.
Salamanca - mówi się że jest zbudowana z piaskowca w kolorze miodu, uniwersytet, Casa de Conchas - budynek ozdobiony muszlami przegrzebków
Avila - mury obronne wpisane na listę UNESCO, św. Teresa
Segovia - akwedukt z czasów rzymskich
Madryt - decyzja polityczna Filipa II o założeniu stolicy na surowym korzeniu, najwyżej położona stolica Europy, na Puerta del Sol płyta z „kilometrem zero” punkt, od którego mierzy się wszystkie odległości, Gran Vía - reprezentacyjna ulica, La Aludena - katedra, Metrópolis - charakterystyczny budynek z Wiktorią na cokole, Muzeum przy Paseo del Prado - znane muzeum z licznymi dziełami znanych artystów, pałac królewski z XVIII w. Filipa V Burbona, Plaza Mayor z pomnikiem Filipa III
Escorial - Kompleks pałacowo-klasztorno-biblioteczny u stóp łańcucha górskiego Sierra de Guadarrama stanowi między innymi nekropolię hiszpańskich monarchów
Santa Cruz del Halle de los Caidos mauzoleum zbudowane na Franco poległym w wojnie domowej. Pochowano tam 40 tys. Żołnierzy republikanów i nacjonalistów. Betonowa bazylika wzniesiona rękami wziętych do niewoli republikanów w latach 1940 - 1958 została wbudowana kilka tys. metrów wgłąb skały. Grobowce znajdują się poniżej 150 - metrowego krzyża.
KASTYLIA LA MANCHA
Jest jednym z najsłabiej zaludnionych regionów Hiszpanii.
Stolicą jest Toledo.
La Mancha znaczy sucha ziemia.
Podstawą gospodarki jest górnictwo i rolnictwo.
Rejon ten jest największym obszarem produkcji wina, popularne hiszpańskie wina stołowe to: Valdepenas i Manzanares, znany jest także z licznych gajów oliwnych, uprawy szafranu i wspaniałych terenów łowieckich. La Mancha słynie także z Don Kichota.
Toledo
• Stare miasto wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1986 r.
• Pod względem turystycznym jedno z najbardziej atrakcyjnych miast Hiszpanii.
• Największą uroczystością w Toledo jest święto Bożego Ciała.
• Zabytki: Meczet El Cristo de la Luz - to miniaturowy meczet, najstarsza świątynia wybudowana przez Maurów jaka przetrwała do dziś w Hiszpanii, W kościołach takich jak Santiago del Arrabal i San Roman widoczny jest styl mudejar, scalający motywy chrześcijańskie z muzułmańskimi, Katedra gotycka, jej geometryczne centrum stanowi chór - dzieło sztuki rzeźbiarskiej, w głębi Capilla Mayor stoi potężny późnogotycki ołtarz, pełen rzeźbień i elementów dekoracyjnych. w Capilla Mozarabe odprawiana jest msza wg wizygockiego rytuału. W Capilla de San Juan znajduje się tam katedralny skarbiec a w nim monstrancja ważąca ponad 200 kg, zrobiona z czystego srebra. Alkazar, twierdza Maurów zbudowana na miejscu dawnej warowni, przebudowanej przez Wizygotów. Niewiele pozostało z pierwotnej budowli, po wojnie, pod rządami Franco, budowla została odbudowana i w świadomości społecznej funkcjonowała jako pomnik ruchu nacjonalistycznego, Z Toledo El Greco, Casa del Greco
Consuegra słynne z powodu wiatraków, podobno najbardziej malowniczych w całej La Manchy. Miasto słynie także z uprawy szafranu.
Valdepenas Znajduje się tu podobno największy w Hiszpanii wiatrak. Miasto jest także sławne ze swoich win.
Park Narodowy Tablas de Daimiel w prow. Ciudad Real Park powstał w 1973 roku a w 1980 został wpisany na listę UNESCO. Najmniejszy z 14 hiszpańskich PN Park położny jest w miejscu gdzie Giguela wpada do Guadiany.
Rezerwat Przyrody Lagunas de Ruidera Składa się z 15 lagun połączonych ze sobą wodospadami i właśnie od hałasu wywoływanego przez wodospady nazwa - ruidera - hałas. Obydwa parki należą do Mancha Humeda, czyli mokradeł La Manchy.
Cuenca
• W 1996 r. stare miasto zostało wpisane na listę UNESCO.
• gotycka katedra.
• Najsłynniejsze są 3 mauretańskie z XIV w zbudowane na potężnych balach nad 30m urwiskiem, połączone w 1 całość i nazywane casas colgadas czyli wiszące domy.
ANDALUZJA
Sewilla - katedra, Torre del Oro (złota wieża), 2 razy odbyło się EXPO
Kraina Jerezu
Port Gibraltar
Antequera - grobowce
Grenada - pałac Karola V z „dziedzińcem lwów”, Alhambra to największy zespół pokazujący arch. arabską („ogrody generalne”)
Cordova - sztuka mauretańska - mezquita, Judeiro - dzielnica żydowska
Jaen - drzewka oliwne
Feria de Sewilla - Wielki Tydzień
PIRENEJE
Podział na Pireneje Aragońskie i Katalońskie lub Atlantyckie, Środkowe i Wschodnie
PN Aiguestortes Estany de Sant Maurici(Katalonia): b.liczne jeziora
PN Ordesa y Monte Perdido (Aragonia): 22 góry powyżej 3000m, jaskinie, wodospady, ogromne doliny-kaniony w skałach wapieniowych
3 ogromne szlaki: GR10(Francja), GR11(Hiszp.), HRP(Hiszp../Francja) - idzie główną granią Pirenejów
Można rozbić namiot w PN, darmowe schrony, schroniska, opuszczone wioski - możliwość noclegu wysoko w górach
Geografia turystyczna Hiszpanii 2009
10
Wyszukiwarka