Seminarium 4, Płyta farmacja Poznań, V rok, Farmakoekonomika, Koła


Seminarium 4

ANALIZY OPŁACALNOŚCI TECHNOLOGII MEDYCZNYCH. Co to jest HTA?

Ocena Technologii Medycznych (ang. Health Technology Assessment, HTA)

Przykłady technologii medycznych:

W ostatnim dziesięcioleciu nastąpił intensywny rozwój technologii medycznych, pojawiły się również istotne zmiany w ich ocenie, szczególnie w zakresie oceny technologii medycznych (Health Technology Assessment - HTA), a głównie jednej z jej form tzn. analizy opłacalności. Zarówno państwowe jak i prywatne organizacje są coraz częściej zainteresowane analizami opłacalności.

TECHNOLOGIE MEDYCZNE to nie tylko leki, urządzenia medyczne, ale przede wszystkim procedury medyczne, strategie, czyli wszystkie sposoby postępowania z pacjentem.

Analizy opłacalności mogą dotyczyć różnych aspektów opieki nad pacjentem; m.in. porównania korzyści z interwencji, z jej kosztami; umożliwiają także porównywanie technologii alternatywnych oraz wybór procedur najbardziej opłacalnych dla danego systemu opieki zdrowotnej.

Skuteczność i opłacalność

W Wielkiej Brytanii przeprowadzono badanie polegające na ocenie wiarygodności wszystkich dostępnych publikacji na temat skuteczności każdej procedury medycznej stosowanej aktualnie w tym kraju. WYNIKI BADANIA:

Podział interwencji medycznych ze względu na ich oddziaływanie

0x01 graphic

ZNAJOMOŚĆ OPŁACALNOŚCI (cost-effectiveness) interwencji zdrowotnych - zysk netto w zdrowiu podzielony przez koszt - może być użyteczna zarówno w podejmowaniu decyzji w sektorze publicznym, jak i prywatnym.

Przyjmując wspólną walutę dla pomiaru kosztów i jednostkę mierzenia rezultatów zdrowotnych, można porównać różne interwencje pod względem kosztów poniesionych w celu osiągnięcia dodatkowego roku życia w zdrowiu.

Rezultaty są mierzone w tych samych jednostkach DALY (disabilityadjusted life years = lata życia ze skorygowaną niesprawnością) lub QALY (quality-adjusted life-years = lata życia jakościowego), używanych do oceny obciążenia chorobą.

Stosunek kosztów i efektów, skorygowany o współczynnik DALY (QALY) nazywany jest opłacalnością (cost-effectiveness) interwencji. Im mniejsza jest ta liczba, tym większa wartość za pieniądze jest oferowana dzięki interwencji.

Obciążenia nie związane ze zdrowiem, takie jak: utrata dochodu z powodu choroby - nie są włączone do tego pomiaru.

W 1993 roku specjaliści z Banku Światowego opracowali raport na temat inwestycji zdrowotnych na całym świecie. Przy opracowaniu tego raportu stwierdzono znaczne różnice w kosztach i efektywności różnych interwencji zdrowotnych.

Ponieważ interwencje mogą się znacznie różnić pod względem opłacalności, podejmowanie niewłaściwych decyzji na temat alokacji zasobów w publicznym i prywatnym sektorze kosztuje często życie ludzkie.

Wydatek 100 tys. USD na chemioterapię gruźlicy może bezpośrednio uratować około 500 pacjentów, a jednocześnie zapobiec zakażeniom innych. Całkowita korzyść wyniesie 35 tys. DALY. Ten sam wydatek na leczenie cukrzycy da korzyść 500 pacjentom, lecz oszczędzi tylko 400 DALY. Każdy pacjent osiągnie korzyść równą mniej niż 1 rok życia w zdrowiu na rok leczenia nie odniesie korzyści ze zmniejszenia zachorowalności.

Interwencje prewencyjne są mniej opłacalne dla relatywnie rzadko występujących chorób. Jeśli interwencja nie narzuca żadnych ustalonych kosztów w infrastrukturze i administracji programu, wtedy niski koszt powinien wystarczyć do usprawiedliwienia interwencji.

Funkcjonowanie analiz opłacalności w systemie opieki zdrowotnej

W większości systemów opieki zdrowotnej wprowadzenie i stosowanie technologii medycznych jest zdeterminowane przez trzech głównych decydentów:

W praktyce wiele decyzji dotyczących stosowania technologii wymaga więcej niż jednego decydenta. Z reguły możliwe jest określenie:

Decyzja głównego decydenta musi być zdeterminowana przez takie czynniki jak:

Typy efektów analiz opłacalności

Kategoria efektu

Przykłady

Ekonomiczne

Zmiany w kosztach bezpośrednich i pośrednich. Zmiany w kosztach alternatywnych.

Zmiany w mechanizmach finansowania. Płatności transferowe (z publicznych do prywatnych).

Zdrowie

Śmiertelność i chorobowość. Jakość życia.

Wskazania terapeutyczne. Zapobieganie chorobom i urazom.

Organizacyjne

Centralizacja i doskonalenie wiedzy i umiejętności. Koordynacja i współzawodnictwo instytucji. Natężenie opieki.

Procesy opieki nad pacjentem. Tworzenie programów innowacyjnych. Popieranie nauczania i prowadzenia badań naukowych.

Rynek

Zyskowność przedsiębiorstw. Dochody profesjonalistów. Negocjowane ceny zakupu.

Serwis i obsługa techniczna. Gwarancje i standardy. Bilans handlowy.

Społeczne

Dostępność usług. Sprawiedliwość.

Oskarżenia ze strony ofiar (procesy). Edukacja i informowanie społeczeństwa.

Polityczne

Prawodawstwo. Poufność informacji. Zastosowanie zasad demokratycznych.

Konsultacja. Odpowiedzialność. Jawność polityki.

W przypadku, gdy podstawowymi decydentami są lekarze lub szpitale:

Jeśli głównym decydentem jest rząd lub agencja rządowa, taka jak regionalna rada:

Przykład: Holenderski Program badań nad Medycyną

Jest doskonałym przykładem użyteczności analizy opłacalności technologii medycznych. Program działa przy Radzie Kas Chorych, zajmuje się rzetelną oceną głównie nowych technologii medycznych powstających w 8 szpitalach uniwersyteckich. Ocena taka jest przedstawiana za pomocą Rady- Ministrowi Zdrowia, który następnie podejmuje decyzje w zakresie zaliczenia danego świadczenia do pakietu ubezpieczenia zdrowotnego, planowania udzielania świadczeń oraz opracowywania wytycznych postępowania medyczneg.

Ocena dokonywana przez program ma charakter zintegrowany, tzn. pod uwagę brane jest wiele aspektów przedmiotu oceny. Dobór tematów do oceny pozostaje głównie w gestii szpitala, który opracował nową technologię.

Warunkiem dokonania całościowej oceny określonej procedury jest wcześniejsze udowodnienie jej skuteczności w kontrolowanych warunkach.

Tematy zlecone do opracowania przez komitet do badań nad medycyną dotyczą stosowanych form opieki zdrowotnej, których skuteczność pozostaje do dyskusji.

W przypadku planowanego wprowadzenia nowej technologii ocena polega na porównaniu tej technologii z jej najlepszą dostępną w tym czasie alternatywą. Wymaga to zwykle przeprowadzenia prospektywnego badania porównawczego, a ocena danej procedury odnosi się do jej stosowania w określonych warunkach.

Komitet pracuje w cyklu rocznym. Na początku badań szpitale, które opracowały nowe technologie, zwracają się do Komitetu z propozycją oceny tych technologii. Następnie Komitet ocenia otrzymane propozycje w związku z polityką zdrowotną państwa, z nastawieniem że rezultaty przeprowadzonej oceny okażą się użyteczne dla polityki zdrowotnej. Propozycje, które spełniają te kryteria są przekazywane do niezależnej Rady Badań Medycznych, która ocenia te propozycje pod kątem wartości naukowych.

W końcu zaaprobowane tematy zostają włączone do przygotowywanego przez Komitet rocznego raportu doradczego dla ministra zdrowia. Koszty oceny są ponoszone przez Radę Kas Chorych. Pod koniec trzyletniego okresu Komitet otrzymuje całościowy raport, na podstawie którego przedstawia swoją końcową opinię Radzie i decydentom z zakresu polityki zdrowotnej.

Na podstawie opinii Komitetu - Rada sporządza dla ministra zdrowia raport zawierający rekomendacje dla polityki zdrowotnej. Raport ten jest dla ministra podstawą do podejmowania decyzji w zakresie włączenia danej technologii medycznej do pakietu ubezpieczenia zdrowotnego, planowania udzielania świadczeń i sposobów finansowania.

W Holandii w latach 1989 - 1997 zainicjowano 122 analizy opłacalności w różnych przypadkach zdrowotnych, a opracowany program przyczynił się do zapobieżenia wprowadzeniu do systemu opieki zdrowotnej niewłaściwej technologii medycznej.

Modele agencji HTA

W większości krajów Europy Zachodniej i Ameryki Północnej oparto już system opieki zdrowotnej na wiarygodnych informacjach pochodzących z analiz opłacalności. Zatem i w Polsce powszechne stosowanie analiz opłacalności w praktyce musi mieć miejsce, jest to tylko kwestią czasu.

Oczekiwania wobec agencji HTA

  • Bezstronna

  • Sprawna

  • Cicha

  • Przejrzysta

  • Lojalna

  • Efektywna

  • Produktywna

Systemy opieki zdrowotnej:

różne modele

Przykład: Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Rola NICE

Opracowuje krajowe zalecenia w zakresie:

rekomendacje wydawane są przez niezależny Komitet Oceniający (Appraisal Committee)

Opracowanie zaleceń NICE

0x01 graphic

Grupy zaangażowane w proces oceny technologii

Agencja HTA: NCCHTA

  • „Produkuje” raporty HTA

  • Wychwytuje luki w wiedzy

  • Ustala priorytety badań

  • Zleca badania

  • Przydziela granty naukowe: badania kliniczne w zakresie HTA

  • Monitoruje i wspiera projekty

  • Publikuje przeglądy redakcyjne

  • Ogłasza wyniki badań

  • Angażuje się w działalność publiczną

Współpracuje z NICE

Pierwsze spotkanie Komitetu Oceniającego NICE ; Wstępna rekomendacja (ACD - Appraisal Consultation Document)

Gotowy dokument poddawany jest konsultacji trwającej 4 tygodnie

Drugie spotkanie Komitetu Oceniającego NICE Ostateczna rekomendacja (FAD - Final Appraisal Determination)

Komitet Oceniający NICE; Kryteria wydawania rekomendacji

Podstawowe kryteria:

Dodatkowo:

Ocena technologii medycznych we Francji

HAS = Francuski Narodowy Instytut Zdrowia, utworzony w 2005 roku

College

(7 Dyrektorow Komisji)

0x08 graphic
7 Wyspecjalizowanych Komisji w tym

Komisja Przejrzystości i

Komisja Ekonomiczna

i Zdrowia Publicznego

Departament oceny procedur

i produktow medycznych

Wydział Oceny Leków

Od złożenia wniosku refundacyjnego do rekomendacji - system oceny wniosków technologii lekowych w HAS

  1. Złożenie wniosku o ocenę leku do Wydziału Oceny Leków w HAS i równoczesne wysłanie pisma informującego do Ministerstwa Zdrowia