Temat: Jeden świat - dwa spojrzenia. "Znakomity pacykarz” Marka Twaina.

Cel główny: Kształcenie umiejętności odbioru dzieła literackiego i samodzielnego tworzenia tekstu.

Cele lekcji:

Uczeń:

- zna fragment książki M. Twaina „Przygody Tomka Sawyera”;

- nazywa elementy świata przedstawionego;

- opowiada przedstawione w tekście wydarzenia;

- rozumie pojecie subiektywizmu i obiektywizmu (wyjaśnia ich znaczenie);

- nazywa cechy głównego bohatera;

- zna i samodzielnie rozpoznaje wyrazy synonimiczne;

- tworzy samodzielny tekst.

Metody: analizy dokumentacyjnej (praca z tekstem pod kierunkiem nauczyciela), ćwiczenie redakcyjne

Formy organizacji pracy: zbiorowa, indywidualna. 

Środki dydaktyczne:

Łuczak Agnieszka, Murdzek Anna; MIĘDZY NAMI 4 PODRĘCZNIK DO JĘZYKA POLSKIEGO; schemat, mapa cech, zdania do uzupełnienia

Czas realizacji: 1 jednostka lekcyjna

Podstawa programowa:

Cele edukacyjne:

rozbudzanie motywacji czytania i słuchania oraz rozwijanie umiejętności odbioru dzieł literackich i innych tekstów kultury, także audiowizualnych, a przez nie przybliżanie rozumienia człowieka i świata; wprowadzanie w tradycję kultury narodowej i europejskiej.

Treści nauczania

1. Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi.

2. Pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm.

3. Różnice między językiem potocznym, a językiem literatury oraz językiem regionu.

4. Terminy: bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja.

Osiągnięcia

Mówienie:

1) do rzeczywistych i wyobrażonych słuchaczy, z przejrzystością intencji, z uwzględnianiem różnorodnych sytuacji, ról i kontaktów międzyludzkich (obiektywnych i subiektywnych)

Słuchanie:

1) uważne i ze zrozumieniem,

2) rozmaitych wypowiedzi, w różnych celach i sytuacjach.

Czytanie:

1) głośne i wyraziste, z uwzględnieniem zasad kultury żywego słowa,

2) ciche ze zrozumieniem,

3) różnych rodzajów tekstów z uwzględnieniem celu.

Pisanie:

1) z troską o kompozycję, sprawność stylistyczną oraz poprawność gramatyczną, interpunkcyjną i ortograficzną, a także estetykę tekstu.

Tok lekcji:

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.

2. Odsłuchanie nagrania ze zwróceniem szczególnej uwagi na świat przedstawiony.

1. Określenie miejsca i czasu zdarzeń

- miasteczko St. Petersburg, położone w Ameryce nad rzeką Missisipi,

- sobotni ranek.

2. Wskazanie bohaterów uczestniczących w wydarzeniu: kto - kim jest?

• Tomek: główny bohater, za kare musi malować płot (za bójkę z nowoprzybyłym do miasteczka chłopcem), opiekuje się nim ciocia Polcia,

• Ben Rogers, Bill Fisher, Johny Miller, inni chłopcy - koledzy Tomka, którzy wyręczali go w malowaniu.

3. Ustalenie kim jest narrator i na czym polega jego rola w utworze:

- obserwuje i relacjonuje losy bohaterów,

- wypowiada się w 3osobie;

- jest wszystkowiedzący,

- zna przyszłość i przeszłość oraz uczucia i myśli bohaterów;

3. Uczniowie na podstawie tekstu ustnie określają, jak wygląda świat przedstawiony:

1. Świat widziany oczyma narratora: (obiektywny)

- radosny; - pogodny; - tętniący życiem; - interesujący.

2. Świat widziany oczyma Tomka: (subiektywny)

- szary; - smutny; - przygnębiający; - nudny.

4. Wspólne wyjaśnienie pojęć obiektywizmu i subiektywizmu ukierunkowane poleceniem:

• Zastanówmy się, co wpłynęło na tak rożny obraz rzeczywistości, czym kierował się Tomek, a czym narrator w opisie świata.

Zapisanie odpowiedzi na schemacie:

5. Zapisanie tematu lekcji:

Jeden świat - dwa spojrzenia. "Znakomity pacykarz” Marka Twaina.

6. Uczniowie wykonują pracę w grupach 4-5 ukierunkowaną poleceniem:

1. Ustal, które wyrazy mają podobne znaczenie i pogrupuj je;

2. Wybierz te, które charakteryzują Tomka. Przygotuj ustne uzasadnienie.

- sprytny, przebiegły, błyskotliwy, bystry;

- zaradny, pomysłowy;

- pewny siebie, zuchwały, hardy;

- rzetelny, odpowiedzialny, solidny;

- cierpliwy, wytrwały.

7. Uczniowie uzupełniają tekst z lukami formułując ogólny wniosek.

Tomek Sawyer za (karę) musiał pomalować płot. Mimo (niezadowolenia) wykazał się dużym (sprytem), (pomysłowością) i (przebiegłością) reklamując malowanie jako (świetną zabawę). Był bardzo (pewny siebie) dlatego namówił (kolegów), by go wyręczyli, a sam odpoczywał zbierając (nagrody) za swoją `życzliwość'.

---