SPIS TRESCI

1. Wstęp ....................................................................... Alternatywne źródła energii ................................... Energia wiatru ........................................................ Energia słoneczna ................................................... Energia geotermalna .............................................. Energia wodna ........................................................ Inne ......................................................................... Wnioski ................................................................... Literatura ................................................................

3 4 5 9 11 13 17 18 19

1. Wstęp

Żyjąc w XXI w. nie potrafimy wyobrazić sobie dnia bez elektryczności. Źródła te mogą różnić się między sobą postacią, formą lub wykorzystaniem. Ale nie zmienia to faktu, że wykorzystujemy ją w każdej dziedzinie naszego życia, począwszy od zwykłego zapalenia światła, a na podróżach kosmicznych kończąc.

Wcześniej energie tą czerpaliśmy ze środowiska naturalnego. Były to zasoby węgla kamiennego i brunatnego, torf, ropa naftowa, gaz i drewno.

W wyniku znacznego rozwoju przemysłu zapotrzebowanie na energie znacznie wzrosło. Pojawił się problem związany z wyczerpywaniem się dostępnych źródeł energii i brakiem nowych. Po latach doświadczeń i eksperymentów udało się opracować innowacyjne metody pozyskiwania energii odnawialnej ze źródeł takich jak: słonce, woda, wiatr, czy naturalne ciepło Ziemi.

2. Alternatywne źródła energii

Alternatywne źródła energii wykorzystują energię, którą dała nam natura. Można tu zaliczyć m.in. energię promieniowania słonecznego, energię wiatrową czy siłę płynącej wody. Jednak oprócz tych podstawowych można tu znaleźć inne, które przez wielu nie są w ogóle klasyfikowane do alternatywnych źródeł. Do tej grupy można zaliczyć częściowo przetworzone odpady (komunalne oraz przemysłowe - a zwłaszcza tworzywa sztuczne).

 

Zalety źródeł odnawialnych:

• minimalny wpływ na środowisko,

• oszczędność paliw (eliminacja zużycia węgla, ropy i gazu w produkcji energii elektrycznej),

• duże  stale odnawiające się zasoby energii,

• stały koszt jednostkowy uzyskiwanej energii elektrycznej,

• możliwość pracy na sieć wydzieloną,

• rozproszone na całym obszarze kraju, co rozwiązuje problem transportu energii, gdyż mogą być pozyskiwane w dowolnym miejscu oraz eliminuje straty związane z dystrybucją i pozwoli uniknąć budowy linii przesyłowych.

 

Rodzaje energii odnawialnej:

• energia wiatru

• energia słoneczna

• energia geotermalna

• energia wodna

3. Energia wiatru

Człowiek wykorzystuje wiatr od tysięcy lat. Był on niegdyś głównym motorem rozwoju przemysłu.

W Polsce od kilku lat można zauważyć zainteresowanie wiatrakami i energią z nich czerpaną. W pobliżu Lisewa (znajduje się na północy kraju) znajdują się wiatraki, które zasługują na szczególną uwagę. Inwestorzy dokonali zakupu jednej z najnowocześniejszych i najwydajniejszych elektrowni jakie na dzień dzisiejszy są dostępne. Pierwsza z nich została wyprodukowana w 1991r. Trzy łopaty o długości 12m są zainstalowane na wysokości 33m co pozwala na zaopatrzenie około 100 gospodarstw domowych w energie - jest to około 150kW. Brzmi to dość imponująco w szczególności gdy się spojrzy na wynik osiągnięty już w pierwszym roku działalności owego urządzenia - ok. 260MWh. Gdyby ktoś chciał taką sama ilość pozyskać z tradycyjnych elektrowni cieplnej to miało by to ogromne skutki dla środowiska w postaci dwutlenku siarki (1200-2100kg), tlenków azotu (800-1550kg), dwutlenku węgla (200-300t) i popiołu (10-18t).

Elektrownie wiatrowe nie emitują żadnych zanieczyszczeń. W sprzyjających warunkach (dot. m.in. siły wiatru) cena za jednostkę energii może być (często też jest) niższa od ceny jednostki z tradycyjnych elektrowni. Sektor ten jest bardzo atrakcyjny dla inwestorów, którzy chętnie ponoszą koszty budowy takich elektrowni. Rozwija się także technologia, która również powoduje spadek kosztów energii (na co dość często zwracają uwagę inwestorzy).

Energetyka wiatrowa jest jedną z najszybciej rozwijających się sektorów energetyki niekonwencjonalnej na świecie.

Dziś są trzy takie elektrownie. Każda rzecz ma swoje dobre i złe strony. Tą złą w przypadku elektrowni wiatrowych jest hałas, który pojawia się przy bardzo dużej ilości turbin (na tzw. farmach).

W Polsce przeciętna prędkość prądów powietrznych wynosi ok. 4 m/s - jest to minimalna prędkość startowa większości elektrowni. Pomimo tego są one wystarczające aby w przypadku właściwej polityki Państwa stały się bardzo wydajnym źródłem energii elektrycznej.

Energia czerpana z wiatru, jest wykorzystywana na większą skalę w wielu domostwach . Rozwiązanie to jest stosunkowo tanie, gdyż urządzenia i ich eksploatacja są łatwe i proste w obsłudze.

Z obliczeń specjalistów wynika, że całkowity potencjał energii pozyskane z wiatru zaspokoiłby zapotrzebowanie na energię elektryczną.

Energię wiatru możemy wykorzystywać do budowy:

• małych instalacji o mocy od jednego do kilkuset kW, które mogą współpracować z bateriami akumulatorów i pompami ciepła,

• duże instalacje o mocy od 1-5 MW, które mogą współpracować z małymi elektrowniami wodnymi

Farmy wiatrowe są to skupiska ustawionych obok siebie elektrowni wiatrowych, pozwala to na uzyskanie większej mocy. Farmy, podobnie jak pojedyncze wiatraki cieszą się dużym zainteresowaniem inwestorów.

Zalety elektrowni wiatrowych to:

• zaspokojenie rosnących potrzeb energetycznych ludności poprzez rozwój ekologicznie czystej energii,

• możliwość zasilania miejsc trudno dostępnych,

• wzrost udziału energii uzyskiwanej ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym,

• możliwość aktywizacji terenów słabo zaludnionych lub o ubogich glebach.

Wady elektrowni wiatrowych to:

• wysokie koszty instalacji,

• hałas,

• zmiany w krajobrazie,

• negatywny wpływ na populacje ptaków na danym terenie. 

Dlaczego w naszych domach większa część energii pozyskana jest z elektrowni cieplnych, a nie z wiatrowych?

Ponieważ panujące na rynku zasady handlu energią elektryczną oraz przepisy prawne regulujące współpracę między elektrowniami (ekologicznymi oraz energetyką) nie są sprzyjające dla rozwoju elektrowni wiatrowych..

Rysunek 1. Wzrost produkcji energii z elektrowni wiatrowych

Tabela 1. Zestawienie elektrowni wiatrowych z obszaru Unii Europejskiej

Kraj	Stan na koniec 2003 [MW]	Zainstalowane w 2004 [MW]	Razem
Austria	415	192	606
Belgia	68	28	96
Cypr	2	0	2
Czechy	9	9	18
Dania	3 115	9	3 124
Estonia	2	3	5
Finlandia	52	30	82
Francja	253	138	391
Grecja	375	90	465
Hiszpania	6 203	2 65	6468
Holandia	910	197	1107
Irlandia	191	148	339
Litwa	0	7	7
Luxemburg	22	14	36
Łotwa	26	0	26
Malta	0	0	0
Niemcy	14 609	2 037	16 646
Polska	63	0	63
Portugalia	296	226	522
Słowacja	3	3	6
Słowenia	0	0	0
Szwecja	399	43	442
Węgry	3	3	6
Wielka Brytania	648	240	888
Włochy	904	221	1 125

4. Energia słoneczna

Energia promieniowania słonecznego stanowi obecnie największe źródło energii, jakim dysponuje współczesna ludzkość. Dużym problemem nie jest pozyskanie tej energii, lecz jej zmagazynowanie i wykorzystanie we właściwym czasie.

Cały czas trwają pracę nad lepszym wykorzystaniem energii słońca. Teoretycznie jego potencjał w Polsce szacowany jest na około 3,3 do 4 GJ/m2 rocznie. Oznacza to, że rocznie w przeliczeniu na powierzchnię kraju (głównie od kwietnia do września) występują średnie warunki nasłonecznienia. W porównaniu z Włochami mamy ponad 60% mniej słońca rocznie. Jednak z opracowanej dla Polski mapy zasobów energii słonecznej wynika, że najlepsze warunki występują we wschodniej części Polski.

Energia słoneczna może być przetwarzana na prąd i ciepło przez instalacje zamontowane na dachach budynków i w miejscach zabudowanych. Takie rozwiązania stosowane są na około 0,5% powierzchni Polski.

Promieniowanie słoneczne jest wykorzystywane głównie w rolnictwie, ciepłownictwie (cieplne kolektory słoneczne) oraz elektroenergetyce (ogniwa fotowoltaiczne). Jednakże największe szanse rozwoju w krótkim okresie mają technologie oparte na wykorzystaniu kolektorów słonecznych.

Do przetwarzania promieniowania słonecznego w użytkową energię cieplną służą między innymi kolektory słoneczne wytwarzane i użytkowane już dziś na całym świecie w dość dużych ilościach.

Są to urządzenia wychwytujące energię słoneczną i zamieniające na energię cieplną. Zazwyczaj instalowane są na dachach. Istnieje możliwość montażu na ścianie południowej budynku na specjalnie przygotowanym stelażu lub na ziemi. Przy wyborze miejsca należy pamiętać, że musi ono zapewniać jak najdłuższe operowanie słońca na płytę kolektora. Płaszczyzna kolektora powinna być skierowana w kierunku południowym. Optymalny kont nachylenia kolektora do poziomu wynosi 45°.

Kolektory są najczęściej stosowane do podgrzewania wody użytkowej, w basenach, rzadziej zaś jako ogrzewanie domów.

Szczegółowe analizy dotyczące terenu Polski wykazały, że można zaoszczędzić około 70% energii konwencjonalnej w procesach przygotowywania ciepłej wody użytkowej i około 20% w procesach ogrzewania pomieszczeń.

CIEKAWOSTKA

Wyobraźmy sobie, że udało nam się zbudować domek jednorodzinny, którego powierzchnia dachu, nadająca się do zamontowania jakiegoś urządzenia przetwarzającego energię słoneczną w energię cieplną i elektryczną, wynosi 100 m ² .

Powiedzmy, że na początek chcemy Słońcem ogrzać nasz dom, wodę do kąpieli i zmywania naczyń. Ot, takie minimalistyczne wymagania cywilizacyjne.

Do ogrzania pomieszczeń potrzeba, podczas normalnej zimy, nie jakiejś zimy stulecia, około 100 kWh dziennie. Jeżeli przyjąć, że do naszego ogródka dociera 4,8 kWh/m ² i podgrzewamy dom za pomocą płaskiego kolektora, w którym promieniowanie ogrzewa krążący w cienkich rurkach płyn niezamarzający, to przy około 50-cio procentowej sprawności potrzebujemy na to około 45 m ² . Podobnie, aby podgrzać 400 l wody z 10^o do 50^o C, potrzeba dodatkowo 20 m² . Ponieważ urządzenie nasze nie będzie działać w nocy, dobrze by było zgromadzić zapas energii. Najefektywniejszym termodynamicznie sposobem jest jej magazynowanie w podgrzanej wodzie. Można oszacować, że potrzeba na to około 20 ton wody. Dwie duże cysterny na domek!

To rozwiązanie z pozoru jest łatwym, prostym i oszczędnym. Ale nie można zapominać, że w chwili rozpoczęcia takiej inwestycji jej koszty będą duże i nie zwrócą się szybko.

5. Energia geotermalna

Ogólnie możemy ją określić jako energię zgromadzoną w gruntach, skałach i płynach wypełniających pory i szczeliny skalne. O energii geotermalnej mówi się przede wszystkim, gdy jej nośnikiem  jest woda i para wodna. Energia ta biorąc pod uwagę okres istnienia cywilizacji ludzkiej, jest praktycznie niewyczerpalna, gdyż powstaje we wnętrzu Ziemi. Enegetyka geotermalna bazuje na gorących wodach cyrkulujących w przepuszczalnej warstwie skalnej skorupy ziemskiej, występujących poniżej 1000 m.

 

O atrakcyjności tych źródeł świadczą:

• dostępność, ponieważ źródła ich nie podlegają wahaniom warunków pogodowych i klimatycznych,

• odnawialność, źródła te nie ulegają wyczerpaniu,

• obojętność dla środowiska - geotermia nie powoduje wydzielania jakichkolwiek szkodliwych substancji,

• urządzenia techniki geotermalnej nie zajmują wiele miejsca i nie wpływają na wygląd krajobrazu.

Wody geotermalne znajdują się pod powierzchnią blisko 80% terytorium Polski. Pomimo tak licznego występowania wód ich eksploatacja nie jest łatwa. Główną przeszkodą są zarówno warunki wydobycia jak i ekonomiczna strona tego typu przedsięwzięcia.

Jak dotąd na terenie Polski funkcjonują cztery geotermalne zakłady ciepłownicze:

• Bańska Niżna (4,5 MJ/s, docelowo 70 MJ/s),

• Pyrzyce (15 MJ/s, docelowo 50 MJ/s),

• Mszczonów (7,3 MJ/s),

• Uniejów (2,6 MJ/s).

 

Najbardziej popularnym sposobem wykorzystania energii geotermalnej oprócz produkcji energii elektrycznej jest budowa ciepłowni geotermalnych. Ponadto wykorzystuje się ją w balneologii, ogrzewaniu budynków przy pomocy pomp ciepła, uprawach, przemyśle chemicznym, suszarnictwie, przetwórstwie, hodowli ryb, basenach kąpielowych, itp.

Na świecie ok. 40 krajów zużywa energię goetermalną na potrzeby inne niż produkcja energii elektrycznej co daje sumaryczną wartość 11 400 MW. Największymi odbiorcami ciepła z energii geotermalnej są Japonia, Chiny, Węgry, byłe republiki ZSRR, Islandia i USA. W Europie warto zwrócić uwagę na Islandię, ponieważ aż 85% zapotrzebowania na ciepło pochodzi tam z energii  geotermalnej co daje aż 46% energii pierwotnej kraju.

 

Coraz popularniejsze stają się systemy ogrzewania domów w oparciu o energię geotermalną, tak zwane pompy ciepła.

Wśród dostępnych na rynku urządzeń, które pozwoliłyby na zmniejszenie kosztów ogrzewania domów są pompy ciepła - urządzenia proekologiczne, nowoczesne i coraz bardziej przystępne inwestycyjnie.

 

Pompy ciepła są to urządzenia umożliwiające wykorzystanie ciepła niskotemperaturowego oraz odpadowego do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Zasada ich działania jest prosta i podobna do zasady działania lodówki. Pompa ciepła pobiera energię (ciepło) z powietrza lub ziemi z zewnątrz budynku, kumuluje je do odpowiedniej wysokości i przekazuje do wymiennika ciepła. Pozyskana energia może być przeznaczona na ogrzewanie wody użytkowej lub budynku. Podstawową zaletą wyróżniającą pompy ciepła od innych systemów grzewczych jest to, że aż 75% energii potrzebnej do celów grzewczych czerpanych jest bezpłatnie z otoczenia, a pozostałe 25% stanowi prąd elektryczny.  Powoduje to, że pompy ciepła, w obecnej chwili są najtańszymi w eksploatacji urządzeniami w porównaniu z innymi urządzenia grzewczymi.

Elektrownie na gaz ziemny

Gaz ziemny jest paliwem znacznie droższym od węgla, ale równocześnie o wiele czystszym ekologicznie. Budowa elektrowni gazowych trwa krócej i wymaga mniejszych nakładów niż elektrowni węglowych. Sprawność elektrowni gazowo- parowych jest prawie o 20% wyższa i wobec tego mniejsze jest zużycie wody niezbędnej do chłodzenia. W porównaniu z elektrownią węglową emisja szkodliwych substancji przez elektrownię gazową - przy wytwarzaniu tej samej ilości energii elektrycznej - jest mniejsza: CO₂ o 50%, SO₂ o 99.9%, NO_x o 75%, pyłów o 99.6%.

W Polsce planuje się budowę kilku takich elektrowni m.in. w Żarnowcu i Władysławowie.

 

6. Energia wodna

Energetykę wodną można podzielić na dwa rodzaje:

• wodne wykorzystujące potencjał energetyczny

• wodne szczytowo-pompowe przechowujące energię wytworzoną w innych elektrowniach (w Polsce elektrowniach cieplnych - węglowych) w okresach małego zapotrzebowania (w nocy) by oddać ją w okresach zapotrzebowania szczytowego.

Potencjał energetyczny naszych wód ocenia się na 12 TWh rocznie. Wykorzystywany jest obecnie w ok. 15%. Uwzględniając prawie całkowity brak ujemnego wpływu na środowisko, ten margines energetyki jest dla gospodarki bardzo ważny.

Tabela 2. Stopień wykorzystania energii rzek

Stopień wykorzystania energetycznego rzek w wybranych krajach Europy
1. Szwajcaria 2. Francja 3. Hiszpania 4. Norwegia 5. Szwecja 6. Austria 7. POLSKA	92% 82% 79% 63% 63% 49% 14-15%

Tabela 3. Udział elektrowni wodnych w zestawieniu energetycznym

Udział elektrowni wodnych w krajowej mocy zainstalowanej w wybranych krajach Europy
1.Norwegia 2.Austria 3.Portugalia 4.Szwecja 5.Włochy 6. POLSKA	99,8% 66,7% 48,0% 47,3% 31,5% 7,3%

Tabela 4. Zestawienie elektrowni wodnych w Polsce

Moc ważniejszych elektrowni wodnych w Polsce w MW
ZEW - zespół elektrowni wodnych EW - elektrownia wodna ESP - elektrownia szczytowo pompowa
1. ESP Żarnowiec 2. ZEW Porąbka - Żar - Tresna 3. EW Włocławek 4. ESP Żydowo 5. ZEW Solina - Myczkowice 6. ZEW Dychów 7. ZEW Rożnów - Czchów 8. ZEW Koronowo - Tryszczyn - Smukała 9. ZEW Płoty 10.EW Dębe 11.ZEW Straszyn 12.ZEW Jastrowice 13.ZEW Żur- Grodek 14.EW Wały 15.ZEW Pilichowice 16.SUMA	716 533,6 160,2 150 144,3 100,9 64 33,3 33 20 13,7 12,9 11,9 10,8 9,2 1813,8

Kilka słów o największej w Polsce elektrowni szczytowo pompowej w Żarnowcu. W początkowych planach miała współpracować z elektrownią jądrową. Jej moc wynosi 800/716MW. Sztuczny zbiornik na szczycie wzgórza morenowego o pojemności prawie 14 mln metrów sześciennych i powierzchni 135 hektarów (bardziej obrazowo - 130 boisk piłkarskich) znajduje się 100 metrów powyżej Jeziora Żarnowieckiego, do którego spuszczana jest woda 4 rurami (średnica pozwalająca na wjazd autobusu). Dno zbiornika górnego jest wysłane asfaltem. Przecieki z niego mogłyby zakończyć się tragicznie!

Zasada działania: woda ze zbiornika górnego w godzinach szczytowego poboru mocy spuszczana jest rurami w dół; na końcu trafia na turbinę z generatorem i wytwarza prąd; trwa to około 4,5-5 godzin. Najczęściej nocą, gdy zapotrzebowanie na prąd elektryczny w sposób naturalny radykalnie spada - przeprowadza się cykl odwrotny. Silnik napędzający turbinę (w poprzednim cyklu pełnił rolę generatora) pobiera energię elektryczną z sieci - o tej porze jest jej nadmiar i należałoby odstawić bloki w elektrowniach cieplnych, co jest i nieekonomiczne, i kłopotliwe technicznie, elektrownia szczytowo-pompowa akurat odbiera nadmiar mocy. W ciągu 6 godzin zbiornik górny jest ponownie napełniony.

Elektryczność powstaje dzięki poruszaniu przez wodę urządzenia zwanego turbiną, połączonego bezpośrednio z prądnicą. Turbina to wydajniejsza wersja dawnego koła wodnego. Jest ona tak zaprojektowana, aby odbierać poruszającej się wodzie możliwie jak najwięcej energii.

Hydroelektrownie buduje się często w terenach górzystych, gdzie występuje dużo opadów. Jezioro lub zbiornik wodny gromadzi wodę wysoko ponad elektrownią. Ilość potencjalnej energii zależy od wysokości spadku wody. 

Energetyczne zasoby wodne Polski są niewielkie (wykorzystanie potencjału zaledwie w 11%) ze względu na niezbyt obfite i niekorzystnie rozłożone opady, dużą przepuszczalność gruntów i niewielkie spadki terenów. Największa koncentracja zasobów wody ma miejsce w dorzeczu Wisły - ok. 68% (połowa w dolnym odcinku) i Odry i rzek przymorza, około 30%. Najczęściej są umiejscowione one na wybrzeżu (województwa: zachodniopomorskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie). Jest ich także sporo w północnej części województwa kujawsko-pomorskiego. Ogólnie najsłabsze zagęszczenie elektrowni jest w Polsce wschodniej i centralnej. Sporo jest ich natomiast na ścianie zachodniej i wzdłuż granicy z Czechami i Słowacją.

W ostatnich latach ze względu na wysokie koszty inwestycyjne, długi okres budowy i niekorzystny wpływ na środowisko atrakcyjność wielkich systemów obniżyła się. Natomiast rozwija się dział energetyki wodnej o małych mocach jednostkowych, tzw. małe elektrownie wodne budowane przeważnie na istniejących stopniach wodnych.

 

Zalety małych elektrowni wodnych to m. in.:

• wytwarzanie "czystej" energii elektrycznej,

• zużywanie niewielkich ilości energii na potrzeby własne, ok. 0,5-1%, przy ok.10% w przypadku elektrowni tradycyjnych,

• niewielki nadzór techniczych do ich obsługi, mogą być sterowanie zdalnie - nie wymagają licznego personelu,

• możliwość wykorzystywania energii z tych

• źródeł przez lokalnych odbiorców tak, że można mówić o minimalnych stratach przesyłu,

• awaryjne źródło energii w przypadku uszkodzenia sieci przesyłowej,

• regulują stosunki wodne w najbliższej okolicy, co może mieć wpływ na obszary rolnicze,

• budowa budowli piętrzącej powoduje powstanie zbiornika wodnego, który stając się cennym elementem krajobrazu może decydować o rozwoju turystyki i rekreacji w danym regionie,

• stworzenie nowych miejsc pracy - wykonywane przy użyciu miejscowych materiałów i siły roboczej, a ich prostota techniczna powoduje wysoką niezawodność i długą żywotność,

• budowla piętrząca może również w pewnym stopniu osłabić wielkość zatapiania okolic w przypadku występowania powodzi,

• nie zanieczyszczają środowiska i mogą być instalowane w licznych miejscach na małych ciekach wodnych,

• krótki okres od projektu do realizacji - mogą być zaprojektowane i wybudowane w ciągu 1-2 lat, wyposażenie jest dostępne powszechnie, a technologia dobrze opanowana,

• rozproszenia w terenie skraca odległości przesyłu energii i zmniejsza związane z tym koszty.

7. Inne

• ogrzewanie mikrofalami

• biomasa

• Walijska firma Dulas produkuje słoneczne układy zasilania lodówek i wyposażenia szpitalnego - wiele szpitali w Erytrei może dzięki nim pracować.

• Angielski inżynier Baylis zbudował proste radio zasilane ręcznie napędzanym dynamem - wystarczy 25 s nakręcania na godzinę pracy radia. W RPA pewna firma produkuje 20 tys. takich odbiorników miesięcznie.

• Samochody na prąd elektryczny? Tradycyjne nie mają większego sensu, ale... Kilka miesięcy temu amerykańska firma ADL ujawniła swój silnik samochodowy oparty na ogniwie paliwowym tzn. na takim w którym energia chemiczna zamieniana jest bezpośrednio na elektryczną. (wodór + tlen = woda + prąd ze sprawnością 70-80%)

• idea zaspokojenia naszych potrzeb poprzez bezpośrednie wykorzystanie energii słonecznej “tu i teraz" nie daje spokoju marzycielom. W Montrealu zebrali się entuzjaści kosmicznej elektrowni słonecznej. Byłoby to gigantyczne urządzenie zawieszone na orbicie geostacjonarnej, przez całą dobę przetwarzające energię słoneczną w mikrofale, których strumień skierowany byłby do odbiornika na Ziemi i następnie przetworzony w energię elektryczną. Delegacja NASA przedstawiła na konferencji aż 30 pomysłów. W tzw. realistycznym wariancie stacja kosmiczna miałaby “zaledwie" 50 km², a stacja odbiorcza na ziemi 70 km². Na pierwszy rzut oka pomysł wydaje się wspaniały. Ale jaka byłaby “maksymalna" sprawność takiego urządzenia? Okazuje się, że każdy z etapów przetwarzania energii w tym urządzeniu, z energii słonecznej w elektryczną, następnie w mikrofale i znowu, już na ziemi, w elektryczność, ma sprawność poniżej 30%. Tak więc zaledwie 3% energii słonecznej dotrze w ten sposób z orbity do odbiorcy na ziemi.

W N I O S K I

Mając na uwadze wyczerpywalność dostępnych źródeł energii w postaci paliw kopalnych i innych stających się widocznym problemem dzisiejszych czasów, musimy zwrócić się w nowych poszukiwaniach w inną stronę. Najlepszym kierunkiem rozwoju jest inwestowanie w odnawialne źródła energii. Mimo, iż nakłady początkowe są duże zwracalność takiej inwestycji jest szybka.

Należałoby się uczyć od innych krajów jak zminimalizować zużycie energii i brać przykład z ich polityki wewnętrznej dotyczącej gospodarki energetycznej.

Pojedyncze próby wprowadzania omówionych wyżej rodzajów pozyskiwania energii znajdujemy najczęściej w niewielkich miejscowościach. Gdzie są one wykorzystywane na małą skalę. Głównymi zwolennikami takich metod są osoby młode, które poprzez wpajane im zasady ekologii chcą żyć zgodnie ze środowiskiem.

W Polsce istniejący problem wynikły z powodu wyczerpywania się złóż kopalnianych skłania do szukania innych źródeł energetycznych o zbliżonych parametrach kaloryczności. A co za ty idzie do szybkich zmian w polityce energetycznej kraju.

Literatura

• www.zielonaenergia.pl

• www.mojaenergia.pl

• www.elektrownie-wiatrowe.org.pl

• www.ekoenergia.pl

• www.ekologeoteka.mom.pl

• “Energetyka a ochrona środowiska” J.Kucowski, D.Laudyn. M.Przekwas, W-wa 1994

• “Energia. Jak oszczędzać energię. Poradnik użytkownika” 6/19 lipiec 1996

• “Wiedza i życie” 11/1998 - “Energetyczne dylematy” - Łukasz A.Turski

• “Wiedza i życie” 12/1997 - “Energia i my” - Łukasz A.Turski

• “Wiedza i życie” 11/1996 - “Czy Polska potrzebuje energetyki jądrowej” - Andrzej Z. Hrynkiewicz

• “Świat nauki” 11/1998 - “Termiczne ogniwa fotowoltaiczne” - T.Coutts, M.Fitzgerald

• “Inteligentny dom” 1/1998-11-22

Nauka zajmująca się badaniem właściwości leczniczych wód podziemnych i borowin oraz zastosowaniem ich w lecznictwie, zwłaszcza terapii chorób przewlekłych.

2

---