opracowanie 25 str, prawo cywilne(25)


PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE

FUNKCJE(PRZEDMIOT PR.MIEDZ.)-

Regul.stos.zewn.państw:

Oddziaływanie na stos.wewn.państw..

stos.międzynarodowe- stos.społ.,przekraczające granice jednego państwa

CECHY CHARAKTERYST.PR.MIĘDZ.-

NORMY-

RÓŻNICE POMIĘDZY P.M. A PR.WEWN.

SPOSOBY PRZENIESIENIA PM DO PR.WEWN-

  1. Bezpośr.stosowanie;

  2. Recepcja (akt pr.krajowego,którego treścią jest treść PM);

  3. Transformacja (odmiana recepcji;gen. i szczegółowa);

  4. Odesłanie

ŹR.PM-

  1. w zn.materialnym-współpraca państw tw.PM

  2. w zn.poznawczym-zbiory umów międz....

  3. w zn.formalnym:umowa międz.;międzynar.pr.zwyczajowe;uchwały prawotw.org.międz.

ŹR.WYROKOWANIA SĄDÓW MIĘDZ.(art.38 statutu MTS)

UMOWA MIĘDZ.-

wspólne oświadczenie podmiotów PM, które twory prawo,a więc uprawnienia i obowiązki

STR.UMOWY MIĘDZYNAR.

  1. państwo

  2. org. międzynar.rządowe

  3. Stolica Apostolska

  4. Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich

  5. str.wojujące

  6. organizacja narodu walczącego o niepodległ.

PODZIAŁ UMÓW MIĘDZ.

  1. ze wzgl. na tryb zawierania: w trybie złożonym i w prostym

  2. wedle org.państwa,który umowę zawiera:państwowa,rządowa,resortowa

  3. wedle l.str.umowy:dwustr.(bilateralne) i wielostr.(multilateralne)

  4. z pkt.u widz. możliwości przyst. do um.:zamknięte, otwarte (bezwarunkowo, warunkowo)

  5. ze wzgl na treść: o treści: polit.,ekonom.,wojskowej,komunikacyjnej,kulturalnej,dot.obrotu morskiego,dot.kosmosu

  6. równoprawne i nierównoprawne (1 państwo nabywa więcej pr. i zaciąga mniej zobowiązań, a 2 odwrotnie, np. traktat pokojowy)

  7. prawotwórcze(ch.abstrakcyjny) i kontrakty

BUDOWA UM.MIĘDZ.

  1. tytuł (mówi o czym umowa jest, czego dot.)

  2. wstęp (intytulacja-określenie podmiotów zawierających umowę

arenga-motywy i cele podpisania umowy

inwokacja-np. w konkordatach)

  1. dyspozycja (właściwa treść umowy, def.wyrażeń użytych dla potrzeb konwencji, postanowienia materialno-prawne; budowa kodeksowa- art., paragr.)

  2. postanowienia końcowe (postanowienia formalno-pr.-określenie wejścia w życie,czas obowiązywania, sposób związania się umową,wypowiedzenie, depozytariusz,jęz autentyczne (ang.,fr., chiński, hiszpański, ros., arabski)podpisy, data, pieczęcie

POWST.UM.MIĘDZ.

  1. negocjacje (rokowania)-ustalenie treści

  2. parafowanie- przyjęcie tekstu um.

  3. podpisanie- wyrażenie zgody na związanie się umową

SPOSOBY WYRAŻENIA ZGODY NA ZWIĄZANIE SIĘ UMOWĄ

  1. podpisanie,

  2. ratyfikacja

  3. wymiana dok. stanowiących umowę,

  4. przyjęcie

  5. zatwierdzenie

  6. przystąpienie

WEJŚCIE W ŻYCIE UMOWY DWUSTRONNEJ

WEJŚCIE W ŻYCIE UMOWY WIELOSTR.

WYGAŚNIĘCIE UMOWY MIĘDZYNAR.

WPŁYW WOJNY NA UMOWY MIĘDZ.

ZAKRES PODMIOT.OBOWIĄZYWANIA UMOWY MIĘDZ.

Um.międzynar. tworzy zakres pr. i obowiązków dla państw, które do niej przystąpiły

wyjątki:

ZAKRES TERYTORIALNY OBOWIĄZYWANIA UMOWY MIĘDZ.

Obowiązuje na całym terytorium państw, które ją podpisały

Wyjątki:

ZAKRES RZECZOWY OBOWIĄZYWANIA UMOWY MIĘDZ.

Zasada niepodzielności um.międz.-umowa obowiązuje w całości

Wyjątki-.

zastrzeżenie-jednostr. oświadczenie złożone przez państwo podczas podpisywania, ratyfikacji,przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do umowy, za pomocą którego zmierza ono do uchylenia lub modyfikacji skutków pr. określonych postanowień umowy w zastosowaniu do tego państwa

sprzeciw zwykły-nie obowiązuje dana część umowy między państwem-autorem zastrzeżenia, a państwem zgłaszającym sprzeciw

sprzeciw kwalifikowany-cała umowa nie obowiązuje pomiędzy tymi państwami

PRZYCZYNY NIEWAŻNOŚCI UMOWY MIĘDZYNAR.

  1. związane z naruszeniem pr. wewnętrznego kontrahentów dotyczącego zawierania umów

  2. wady oświadczenia woli

  3. niezgodność z ius cogens

PODMIOTY UPRAWNIONE DO WYKŁADNI UMOWY MIĘDZ.

  1. teoretycy PM- interpretacja ta nie ma ch.prawnego,

  2. strony um.międz.- interpretacja jest wiążąca, najważniejsza-interpretacja autentyczna

  3. organy sądowe, np.MTS- interpret. wiążąca tylko dla państw, które uczestniczą w post. sądowym

  4. organy wewn. organizacji międzynar.- wykładnia wiążąca w ramach ogranów organizacji

OGÓLNE ZASADY INTERPRETACJI

  1. interpretować w dobrej wierze tekst umowy (zasada pacta sunt servanda)

  2. wyrażenia w umowie powinny być rozumiane w taki sposób, jaki wynika z ich normalnego znaczenia

  3. znaczenie wyrazu należy przyjmować w świetle celu i przedmiotu umowy

ZWYCZAJ

Powszechna i jednolita (co do treści) praktyka państw tworząca prawo

Elementy zwyczaju:

1-obiektywny (usus)

    1. podelement podmiotowy- gł.państwa, szef rządu, misje dyplomat. I konsularne, min.spr. zagr., sądy wewn. państwa

    2. podelement czasowy- różnie; n.zwyczajowa może ukształtować się przez bierne zachowanie się

    3. podelement przestrzenny- problem powszechności; może ukształtować się n.zwyczajowa w obrębie 2 państw.

2-subiektywny (animus)- opinio iuris (przeświadczenie prawne subiektywne państw, że dany rodzaj praktyki przekształca się w normę pr. zwyczajowego.)

DOWODY ISTNIENIA N. ZWYCZAJOWEJ:

  1. ustawodawstwo wewn. państw

  2. oficjalne oświadczenia państw

  3. umowa międzynar. zawierająca odniesienia do norm pr.zwyczajowego

  4. noty dyplomatyczne

  5. oficjalne przemówienia

  6. wyroki sądów wewn. i międzynar.

  7. poglądy autorów nauki PM

  8. postępowanie państw

UCHWAŁY PRAWOTWÓRCZE ORGANIZACJI MIĘDZYNAR.

Muszą być prawnie wiążące

Muszą tworzyć nowe n.prawne (mieć ch.prawotwórczy) aby zostały uznane za źr.PM.

  1. uchwały dot. wewn. działalności org.międz. (pro foro interno)

  2. uchwały, których adresatami są państwa członkowskie danej org.międz. (pro foro externo)

PROCEDURA PODEJMOWANIA UCHWAŁ PRAWOTWÓRCZYCH

contracting in- przystąpienie do uchwały, spod której się wcześniej wystąpiło

PODMIOTY PR. MIĘDZYNAR.

Def.do egzaminu -jednostka uprawniona do nabywania pr. i zaciągania zobowiązań na podstawie pr.międzynarodowego

  1. państwa (jednolite, federalne, konfederacja, państwa wieczyście zneutralizowane, śródlądowe, o niekorzystnym położeniu geograf., archipelagowe, rozwijające się)

  2. inne niż państwa

    1. organizację międzynarodowe rządowe- zw państw powst. na podst. umowy międzynar. dla realizacji pewnych celów

      • podmiotowość wtórna i ograniczona

      • prawo do zawierania umów międzynar. (ius contrahendi)

      • korzystają z przywilejów i immunitetów

      • bierne pr. legacji

      • może wyst. z roszczeniem do państwa o odszkodowanie za szkody na rzecz organizacji powst. w wyniku dział. tego państwa

      • ponosi odpowiedzialność międzynar. za szkody spowodowane swoją działalnością

      • organizują konferencje międzynarodowe

  3. niesuwerenne organizacje terytorialne

  4. Stolica Apostolska

  5. Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich

  6. Os.fizyczna (gdy dochodzi swoich praw na podst. pr. międzynar.)

  7. Os. prawna

  8. Narody walczące o niepodległość

  9. Strony wojujące i powstańcy

PAŃSTWO

Suwerenna organizacja terytorialna

+ zdolność do utrzymywania stos. z innymi państwami

suwerenność- samowładność + całowładność

PRAWA ZASADNICZE PAŃSTW:

SPOSOBY POWST. PAŃSTWA

  1. wyzwolenie się spod zależności innego państwa (rozpad syst. kolonialnego)

  2. oderwanie się części terytorium państwowego i proklamowanie władzy suwerennej

  3. rozpad państwa i powstanie innych

  4. połączenie się państw

  5. decyzja polityczna

SUKCESJA W STOS. DO UMÓW MIĘDZYNARODOWYCH (powst. nowego państwa obejmującego terytoria dawnych państw)

  1. teoria tabula rasa

  2. teoria pr. wyboru

  3. teoria kontynuacji z pr.wypowiedzenia

  4. teoria pr.do namysłu

UZNANIE PAŃSTWA

Oficjalne oświadczenie stwierdzające podjęcie i istnienie stos. między państwami; ma wymiar polityczny, charakter deklaratoryjny.

Rodzaje uznania

  1. de iure- ma charakter prawny (pełne, ostateczne, bezwarunkowe)

  2. de facto- ma charakter faktyczny (niepełne, może być cofnięte, może zawierać warunki)

Formy uznania:

  1. nota dyplomatyczna

  2. nawiązanie stos. dyplomat. i konsularnych

  3. zawarcie um.międzynar. z nowo powstałym państwem

  4. przyjęcie nowopowst. ipaństwa do organizacji międzynar.

UPADEK PAŃSTWA

  1. rozbiór

  2. aneksja

  3. połączenie

  4. rozpad

  5. inkorporacja pokojowa

  6. uchwała parlamentu

TERYTORIUM PAŃSTWA

Przestrzeń podlegająca zwierzchnictwu państwa

  1. element geograficzny

  2. element prawny

skład terytorialny:

Podstawowe sposoby nabycia terytorium państwa

  1. pierwotne; zawłaszczenie ziemi „niczyjej”

  2. przyrost terytorium państwa (np. Holandia)

  3. pochodne; państwo powiększa swoje terytorium kosztem innego

    1. cesja- odstąpienie przez jedno państwo drugiemu części swego teryt. na podst. um.międz.

    2. cesja wzajemna

    3. cesja odpłatna

    4. plebiscyt

    5. aneksja

ZMIANY TERYTORIUM A OBYWATELSTWO LUDNOŚCI

  1. ludność wraz z terytorium przechodzi pod władzę innego państwa i zmienia swoje obywatelstwo

  2. pr. opcji

  3. ludność obszaru cedowanego przesiedlona jest na pozostałą część terytorium państwa cedującego

Granica państwowa-płaszczyzna pionowa prostopadła do powierzchni ziemi, oddzielająca 2 terytoria państwowe.

Rodz. Granic:

- naturalne

- sztuczne

- matematyczne (sztuczne)

Etapy wyznaczania gr.państwowej:

  1. decyzja polityczna

  2. delimitacja

  3. demarkacja

ZDARZENIA PRAWNOMIĘDZYNARODOWE:

RODZ. AKTÓW PRAWNOMIĘDZYNAR.:

WAŻNOŚĆ AKTÓW PRAWNOMIĘDZYNAR. ZALEŻY OD:

  1. zdolności podmiotu (ów)

  2. właściwgo przedmiotu

  3. prawidłowo wyrażonej woli

  4. zachowania odpowiedniej formy

CECHY AKTÓW JEDNOSTR. JAKO ŹRÓDŁA PR.:

  1. autonomiczne

  2. treść odnosi się do stos. międzynar.

  3. celem jest wywarcie skutków w tych stos.

  4. złożone przez kompetentne organy państwa

  5. złożone z zamiarem związania się ich treścią

  6. bezwarunkowe i definitywne

  7. adresowane do konkretnych państw lub o charakterze erga omnes

  8. wolne od wad

RODZ. AKTÓW JEDNOSTR.:

  1. uznanie

  2. przyrzeczenie

  3. zrzeczenie się

  4. protest

ODPOWIEDZIALNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA

Wynika z uczestnictwa w stos.międzynar., zawierania umów, zwyczaju międzynar.

2 źródła odpowiedzialności:

Przesłanki odpowiedzialności :

  1. naruszenie zobowiązania międzynarodowego, pr.chronionego interesu podmiotu PM

  2. możliwość przypisania tego naruszenia podmiotowi PM

+ szkoda, wina

Państwo ponosi odpow. Za działania swoich:

  1. organów

  2. instytucji pozarządowych

  3. częściowo obywateli

Formy realizacji odpowiedzialności:

ODPOWIEDZIALNOŚĆ JEDNOSTKI:

RZEKI MIĘDZYNARODOWE

Rzeka, która spełnia określone warunki geograf. (przepływa kolejno przez terytoria co najmniej 2 państw lub stanowi między nimi granicę; jest spławna lub żeglowna, połączona z morzem bezpośr. lub pośr.) i na której mocą umowy międzynar. Została ustanowiona wolność żeglugi dla statków handlowych wszystkich państw

ARKTYKA- teoria sektorów

ANTARKTYKA- wykorzystanie wyłącznie dla celów pokojowych

ŹRÓDŁA PR. MORZA:

  1. 4 konwencje genewskie z 1958 r.

    1. o morzy terytorialnym i pasie przyległym

    2. o morzu pełnym

    3. w sprawach rybołówstwa i konserwacji zasobów biol. morza pełnego

    4. o szelfie kontynentalnym

  2. Konwencja Nowe Pr. Morza, 1982, Jamajka; ratyfikacja-1994 r.

  3. prawo zwyczajowe

  4. akty pr. wewnętrznego

PODZIAŁ OBSZARÓW MORSKICH

  1. morskie wody wewnętrzne (zatoki, zatoki hist., porty-otwarte i zamknięte)

  2. wody archipelagowe

  3. morze terytorialne /12mil morskich

  4. pas przyległy /24mile morskie od gr.wewn.

  5. strefa wyłącznego rybołówstwa /200 mil morskich

  6. szelfy kontynentalne /200 m.m. lub koniec zbocza, jeżeli sięga ono dalej

  7. strefa ekonomiczna 5. + 6.

  8. morze pełne (otwarte)

  9. dno mórz i oceanów poza strefą jurysdykcji państwa nadbrzeżnego

+ cieśniny i kanały

ad 2) prawo przejścia archipelagowym szlakiem morskim:

prawo nieszkodliwego przepływu

ad 3) prawo nieszkodliwego przepływu- statki pod obcą banderą mogą wpływać do portu bez specjalnego zezwolenia; przyjmuje się, że pobyt tego statku na MWT nie zagraża bezpieczeństwu tego państwa

  1. od morza pełnego do portu

  2. z portu w morze pełne

  3. przepływ boczny- statek nie wpływa na wody wewn, przepływ szybki i nieprzerwany, łodzie podwodne muszą być wynurzone i mieć wywieszoną banderę

proste linie podstawowe- linie proste, łączące najbardziej wysunięte w morze punkty wybrzeża

gr.wewn.- linia najdalszego odpływu - normalne linie podstawowe

ad 6) dno morskie i jego podziemie przylegające do wybrzeża

Okręt wojenny- okręt należący do marynarki wojennej państwa i noszący znaki zewnętrzne okrętów wojennych tego państwa. Dowódca powinien być oficerem w służbie państwowej, jego nazwisko powinno znajdować się na liście oficerów marynarki wojennej, a załoga powinna być podporządkowana regulaminom dyscypliny wojskowej.

Ad 8)

WOLNOŚCI MORSKIE:

  1. żeglugi

  2. eksploatacji bogactw morskich

  3. zakładania kabli podmorskich i rurociągów

  4. przelotu

  5. budowania sztucznych wysp i innych instalacji

  6. badań naukowych

zakaz

piractwo- każdy bezprawny akt gwałtu, zatrzymania statku, lub jakikolwiek akt grabieży, popełniony dla celów osobistych przez załogę lub pasażerów prywatnego statku lub samolotu i skierowany:

    1. na morzu pełnym przeciwko innemu statkowi lub samolotowi, albo przeciwko osobom lub mieniu na pokładzie tego statku lub samolotu

    2. przeciwko statkowi, samolotowi, osobom lub mieniu w miejscu nie podlegającym władzy żadnego państwa.

Prawo pościgu- gorący i nieprzerwany

Statek naruszył pr. obowiązujące w państwie.

Można rozpocząć, gdy statek znajduje się na MW, MT, a także PP, SE, gdy dot. to naruszenia pr., dla ochrony którego zostały . ustanowione te strefy.

CIEŚNINY

Morskie naturalne wąskie połączenia dwóch rozleglejszych obszarów morskich.

Nie można zawieszać nieszkodliwego przepływu obcych statków przez cieśniny, które są wykorzystywane do żeglugi międzynarodowej między dwiema częściami MP lub między MP a MT obcego państwa

Prawo przejścia tranzytowego- również samoloty, a syt. Pr. statków i samolotów korzystających z niego jest taka jak na morzu pełnym

KANAŁY MORSKIE

Sztuczne połączenia dwóch otwartych dla żeglugi obszarów morskich

PRAWO LOTNICZE

Zespół norm dot. przestrzeni powietrznej i jej wykorzystania dla lotnictwa; pr.międzynarodowe jak i wewnętrzne państw

  1. określa sytuację pr. przestrzeni powietrznej

  2. określa warunki dopuszczania samolotów do obcej przestrzeni pow.

  3. określa warunki wykonywania lotniczych przewozów międzynar.

  4. określa sytuację pr. statków pow. nad morzem pełnym

  5. ujednolica przepisy wewn.,

ŹRÓDŁA MIĘDZYNAR. PR. LOTNICZEGO:

  1. prawo umowne; normy pr. zwyczajowego mają charakter marginesowy; partykularyzm z dążeniem do powszechności

  2. uchwały Rady Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego; przyjmowane w systemie contracting out

PRZESTRZEŃ POWIETRZNA

Część terytorium państwa. Musi istnieć podstawa pr. aby obce statki pow. mogły z tej przestrzeni korzystać

STATKI POWIETRZNE

Samolot- aparat mogący utrzymać się w atmosferze na skutek działania powietrza

  1. statki pow. państwowe

  2. samoloty należące do przedsiębiorstw państwowych

  3. statki pow. cywilne

  4. samoloty bez pilota

1 samolot- 1 przynależność państwowa

zwierzchnictwo samolotowe- samoloty znajdujące się na terytorium państwa obcego podlegają jurysdykcji własnego państwa oraz państwa obcego (podwójna jurysdykcja)

MIĘDZYNAR. ŻEGLUGA POW.

WOLNOŚCI LOTNICZE

TECHNICZNE (TRANZYTOWE)

  1. wolność lotnicza- prawo przelotu bez lądowania

  2. wolność lotnicza- pr.lądowania technicznego (niehandlowego)

HANDLOWE

  1. wolność lotnicza- pr. przywozu pasażerów i ładunku z państwa rejestracji statku pow.

  2. wolność lotnicza- pr. zabierania pasażerów i ładunku do państwa rejestracji statku pow.

  3. wolność lotnicza- pr. zabierania pasażerów i ładunku do państw trzecich oraz pr. przywozu pas. I ład. z tych państw

PR.KOSMICZNE

Zespół norm regul. syt. pr. przestrzeni kosm. oraz określający możliwości jej wykorzystania przez państwa.

SYTUACJA PR. P.KOSM.

WYKORZYSTANIE PRZEST.KOSM.

LUDNOŚĆ W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM

Obywatelstwo- stała więź pr. os. fiz. Z państwem

Sposoby nabycia obywatelstwa:

  1. przez urodzenie

    1. zasada ius soli (ameryk.)

    2. zasada ius sanguinis (europ.) W Polsce wyjątkowo uzupełnienie zasadą ziemi dla dziecka którego : rodzice są nieznani, nie mają żadnego obywat. lub nie można ustalić ich obywatelstwa.

  2. przez opcję

  3. przez nadanie- naturalizacja

  4. przez przysposobienie

  5. przez odzyskanie z mocy pr.- w stos. do repatriantów

Podwójne obywatelstwo-os.fiz. ma więcej niż 1 obywatelstwo

Bezpaństwowość (apatrydzi)

TRAKTOWANIE CUDZOZIEMCÓW

    1. traktowanie narodowe (równouprawnienie ogólne)

    2. traktowanie specjalne (równouprawnienie szczegółowe)

    3. traktowanie w sposób najbardziej uprzywilejowany

MIĘDZYNAR. RUCH OSOBOWY

Przenoszenie się

RODZ. MIĘDZYNAR. RUCHU OSOBOWEGO:

  1. emigracja (polityczna, zarobkowa)

  2. czasowy ruch os.pozaturystyczny (mały ruch graniczny, sezonowe migracje pracownicze)

  3. międzynar. ruch turystyczny

DOKUMENTY OBOWIĄZUJĄCE W MIĘDZYNAR. RUCHU OS.

  1. paszport

  • wiza

  • cudzoziemcowi można odmówić wizy jeśli: (Polska)

    1. został wcześniej wydalony z RP

    2. został skazany w Polsce lub za granicą za zbrodnię lub występek

    3. istnieje uzasadnione podejrzenie, że prowadzi działalność mającą na celu pozbawienie niepodległości RP bądź działalność terrorystyczną, przewozi broń, materiały wybuchowe lub środki odurzające

    4. jego pobyt zagroziłby zdrowiu publ.

    5. jego wjazd lub pobyt są niepożądane ze wzgl.na bezpieczeństwo i obronność państwa albo z uwagi na konieczność ochrony ładu i porządku publ.

    EKSTRADYCJA

    Wydanie władzom obcego państwa os. ściganej przez te władze za popełnione przestępstwa (na ogół pospolite). Nie wydaje się przestępców politycznych; wyjątek- klauzula zamachowa

    Własnych obywateli państwa na ogół nie wydają

    Przy ekstradycji obowiązują zazwyczaj następujące zasady:

    AZYL

    Udzielenie schronienia cudzoziemcowi ściganemu w kraju ojczystym lub w państwie trzecim za popełnienie przestępstwa polit. lub z innych względów polit.

    1. terytorialny

    2. dyplomatyczny (Ameryka Łacińska) może być udzielany w:

    Osoby ścigane ze wzgl. polit. oraz przestępcy polit.

    Wyjęcie os.korzystającej z tego pr. spod jurysdykcji państwa pobytu.

    ZBRODNIA LUDOBÓJSTWA

    1. mordowanie członków określonej grupy ludzkiej

    2. powodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała lub umysłu u członków określonej gr.ludzkiej

    3. rozmyślne narzucanie grupie warunków życia, obliczonych na spowodowanie jej całkowitego lub częściowego fizycznego wyniszczenia

    4. stosowanie środków zmierzających do zapobieżenia urodzinom w grupie

    5. przymusowe przenoszenie dzieci z jednej gr. do drugiej

    PR. DYPLOMATYCZNE I KONSULARNE

    DYPLOMACJA: