UKŁAD ODPORNOŚCIOWY I JEGO DZIAŁANIE

Układ odpornościowy- zespół narządów, komórek i białek zwierząt wyspecjalizowanych w zwalczaniu czynników chorobotwórczych i broniących przed nimi organizm.

Typy odporności u zwierząt:

• wrodzona (nieswoista)

• nabyta (swoista):

• czynna:

• naturalna- nabyta w wyniku bezpośredniego kontaktu z patogenem

• sztuczna- nabyta wskutek kontaktu ze zmienionym lub osłabionym antygenem (szczepionki)

• bierna:

• naturalna- nabyta poprzez otrzymywanie przeciwciał z mlekiem matki

• sztuczna- nabyta poprzez podanie przeciwciał w surowicy.

Odpowiedź immunologiczna przebiega w dwóch fazach: rozpoznania i eliminacji antygenu.

Odporność zwierzętom nadaje układ odpornościowy (immunologiczny). W jego skład wchodzą:

• narządy układu immunologicznego;

• komórki układu immunologicznego;

• białka pełniące specjalne funkcje w układzie immunologicznym.

Narządy układu immunologicznego wytwarzają komórki układu immunologicznego oraz stwarzają odpowiednie warunki do ich działania. Takie narządy zostały najlepiej poznane u kręgowców, a zwłaszcza u ssaków, u których nazywa się je też limfatycznymi.

Podział narządów limfatycznych:

W reakcje odpornościowe organizmu jest zaangażowanych wiele rodzajów komórek. Wśród nich można wyróżnić dwie duże grupy: fagocyty (komórki żerne) i limfocyty.

Wspólną cechą różnych komórek żernych jest zdolność do fagocytozy, czyli wchłaniania obcych i nieprawidłowych komórek lub antygenów, oraz zdolność migracji, czyli przemieszczania się do miejsc, w których pojawiają się czynniki chorobotwórcze. Komórki żerne potrafią rozpoznawać obce dla organizmu elementy lub zmienione własne komórki. Dokonują tego albo na podstawie niespecyficznego wiązania elementów powierzchni obcych komórek, albo za pomocą receptorów błonowych.

Fagocyty aktywują również inne komórki układu odpornościowego. Dokonują tego dwiema drogami: prezentują na swojej powierzchni sygnały dla innych komórek lub wydzielają cząsteczki chemicznych sygnałów do płynów ustrojowych. Komórki żerne występują w układach odpornościowych zwierząt kręgowych i bezkręgowych. Fagocytami są niektóre komórki hemolimfy (amebocyty bezkręgowców) lub krwi (neutrofile i monocyty spośród białych krwinek kręgowców). U kręgowców do fagocytozów należą też komórki układu odpornościowego, takie jak: makrofagi, neutrofile czy komórki dendryczne.