SKRYPT

dla studentów VI roku WYDZ. LEK.

LARYNGOLOGIA

PYTANIA EGZAMINACYJNE

AUTORZY (w porządku alfabetycznym):

Adam M.

Andrzej M.

Anna M.

Anna R.

Anna R.-C.

Bartosz Z.

Ewelina G.

Karolina K.

Karolina R.

Katarzyna G.

Krzysztof S.

Magdalena S.

Małgorzata B.

Michał T.

Patrycja Z.-M.

Paulina F.

A.D. MMX

KRTAŃ

1. Wymień chrząstki krtani.

Szkielet krtani składa się z chrząstek połączonych ze sobą stawami, mięśniami i więzadłami.
Wyróżnia się:

Chrząstki parzyste	Chrząstki nieparzyste
nalewkowate	pierścieniowata
różkowate	tarczowata
klinowate	nagłośniowa

Stawy i połączenia ścisłe łączące chrząstki krtani to:

• staw nalewkowo-pierścienny budowa zbliżona do stawu eliptycznego, wzmocniony przez więzadło pierścienno-nalewkowe tylne (rozwiera szparę głośni)

• staw pierścienno-tarczowy to staw kulisty, jego torebkę wzmacniają: więzadło różkowo-pierścienne przednie, tylne i boczne oraz więzadło pierścienno-tarczowe (wydłużawięzadło głosowe, zwiększając ich napięcie - pomaga wydobywać wysokie dźwięki)

• więzozrost nalewkowo-różkowy (często jest to połączenie łącznotkankowe, może jednak występować jako połączenie stawowe).

2. Zakres unerwienia nerwu krtaniowego wstecznego.

Nerw krtaniowy wsteczny (łac. nervus laryngeus recurrens vel n. recurrens) - gałąź nerwu błędnego odchodząca od niego już w obrębie klatki piersiowej. Gałęzie:

• Gałęzie sercowe szyjne dolne (rami cardiaci cervicales inferiores vel rr cardiaci medii) - zmierzające do splotu sercowego, ich liczba nie jest stała

• Gałęzie tchawicze górne (rami tracheales superiores) - odchodzące od pętli pod okrążanym naczyniem krwionośnym, celem ich jest śluzówka i błona mięśniowa tchawicy

• Gg przełykowe (rr oesophageales s. esophageales) - do górnego odcinka przełyku

• Gg gardłowe (rr pharyngei) - unerwiają tarczycę, przytarczyce i zwieracz dolny gardła

• Nerw krtaniowy dolny (nervus laryngeus inferior) - gałąź końcowa, przebija dolny zwieracz gardła, po czym dzieli się na 2 gałęzie unerwiające ruchowo mięśnie krtani (oprocz pierścienno-tarczowego):

• gałąź przednia

• gałąź tylna

Obszar unerwienia:

• serce (Splot sercowy)

• błona mięśniowa i śluzowa tchawicy

• przełyk (część górna)

• tarczyca i przytarczyce

• zwieracz dolny gardła

• mięśnie krtani oprócz pierścienno-tarczowego

• błona śluzowa dolnej części krtani

3. Czynności krtani.

Krtań poza tym, że jest odcinkiem drogi oddechowej (nawilża, oczyszcza, ogrzewa powietrze), jest narządem głosu (odpowiada za fonację). Czynność głosowa jest wynikiem drgania więzadeł głosowych zwanych fałdami głosowymi. Wysokość głosu zależy od długości fałdów głosowych, ich napięcia, częstości drgań i ciśnienia wydechowego powietrza. Barwa głosu uzależniona jest od budowy gardła, jamy nosowej i częściowo zatok przynosowych. Krtań chroni również dolne dr. oddechowe w mechanizmie odruchowym, zamykając wejście, przez odruch kaszlowy. Reasumując: funkcje: oddychanie, obrona, fonacja, odruchowa.

4. Przyczyny porażenia nerwów zwrotnych.

Przyczyny:

a) jatrogenne: strumektomia, ACD (operacja dysku szyjnego kręgosłupa), endarterektomia, torakotomia

b) guzy: podstawa czaski, tarczyca, płuca, przełyk, przerzuty do śródpiersia

c) urazy (szyi, KLP)

d) idiopatyczne

Porażenie nerwów krtaniowych wstecznych:

a) chrypka spowodowana unieruchomieniem strun głosowych

b) nerw krtaniowy wsteczny unerwia mięsień rozchylający struny głosowe - stąd obustronne porażenie tych nerwów prowadzi do duszności - struny zamykają krtań

c) trudności w oddychaniu i duszność

d) zaburzenia mowy

Leczenie porażenia strun głosowych:

• Tracheotomia

• Intubacja

• Laterofiksacja (założenie specjalnego szwu; operacja odwracalna)

• Chordektomia

5. Patogeneza i objawy ostrego zapalenie krtani.

Patogeneza:

• Zakażenie wirusowe lub bakteryjne

• Czynniki ułatwiające - dym tytoniowy alkohol

• Samodzielnie lub w przebiegu innych chorób zakaźnych, też na drodze wstępującej lub zstępującej (najczęściej zakażenie zstępujące z górnych odcinków dróg oddechowych)

Objawy:

• Chrypka

• Afonia

• Ból w krtani, ból przy połykaniu

• Ataki kaszlu, odchrząkiwanie

• Uczucie zawadzania

• Błona śluzowa przekrwiona, obrzęknięta, pokryta śluzem

6. Ostre zapalenie krtani - leczenie. (notatki z ćwiczeń od prof. Klatki)

Leczenie:

• Postać nieżytową leczymy jak przeziębienie - leżenie, oszczędzanie głosu, zakaz palenia, środki p/bólowe, inhalacje parowe, nawadnianie - płyny do picia, antybiotyk tylko przy nadkażeniu lub 3-4 dni od zapalenia

• Pseudokrup - jak najszybciej do lekarza, podać środki p/obrzękowe i p/zapalne - hydrokortyzon + inhalacje w celu rozluźnienia wydzieliny, nawadnianie - kroplówka, gdy dziecko odwodnione, antybiotyk, żeby nie doszło do superinfekcji, należy być przygotowanym na intubację/tracheotomię

7. Ostre podgłośniowe zapalenie krtani - objawy.

• Suchy, szczekający kaszel pojawiający się po przeziębieniu, szybko nasilający się

• Chrypka

• Stridor wdechowy, wydechowy lub wdechowo - wydechowy, zależny od obrzmienia błony śluzowej

• Widoczne wciąganie dołka nadrostkowego i przestrzeni międzyżebrowych w czasie wdechu

• Sinica

• Zblednięcie okolicy ust

• Ogólne pogorszenie stanu ogólnego i strach dziecka przed uduszeniem

8. Ostre podgłośniowe zapalenie krtani - leczenie.

• Usunięcie niedrożności i wyczerpującego kaszlu, które upośledzają krążenie

• Uspokojenie dziecka - unikać leków działających hamująco na ośrodek oddechowy

• Steroidy

• Antybiotyki w celu zapobieżeniu wtórnemu zakażeniu

• Podawanie płynów

• Namiot krupowy

- obowiązuje ścisła obserwacja - gdy nie ma poprawy i duszność narasta :

• przyjęcie do szpitala w trybie nagłym, tlenoterapia i ewentualnie intubacja/tracheotomia (w zależności od stopnia duszności i gazometrii)

9. Ostre zapalenie nagłośni. - objawy.

• Bardzo silny ból przy połykaniu - chory odmawia przyjmowanie jedzenia i płynów co prowadzi do odwodnienia a nawet zapaści krążeniowej

• Stridor wdechowy

• Chory przyjmuje pozycję siedzącą na łóżku

• Głos pogrubiały

• Podwyższona temperatura ciała

- brzeg nagłośni gruby, obrzmiały, zaczerwieniony

10. Ostre zapalenie nagłośni. - leczenie.

• przyjęcie do szpitala

• steroidy dożylnie

• antybiotyki dożylnie o szerokim spektrum w wysokich dawkach

• zabezpieczenie dróg oddechowych przed zagrażającą życiu dusznością, intubacją nosowo - tchawiczą

11. Ropień nagłośni - leczenie.

Antybiotykoterapia ( jeszcze przed zropieniem cefuroksym w tzw. leczeniu kontynuowanym. Tylko w przypadku alergii na ß-laktamy klindamycyna dożylnie, a następnie doustnie jako tzw. leczenie sekwencyjne).

Jeśli dojdzie do rozmiękania i wyraźnego chełbotania konieczne jest nacięcie ropnia.

12. Twardziel krtani - etiologia, leczenie.

Etiologia: Klebsiella rhinoscleromatosis, zakażenie drogą kropelkową

Leczenie: antybiotykoterapia- streptomycyna

13. Przewlekłe nieswoiste zapalenie krtani - leczenie.

Oszczędzanie głosu, zakaz palenia papierosów, spożywania alkoholu, odstawienie ostrych przypraw.

Gorące inhalacje parą wodną z solą emską lub solankowe

Leki mukolityczne

Benzydamina (Tantum)- zmniejsza obrzęk błony śluzowej krtani.

Usunięcie czynnika drażniącego (kurz, zmiany temperatury).

Poprawić drożność nosa wykonując potrzebne operacje, leczenie zapalenia zatok przynosowych.

Leczenie uzdrowiskowe z inhalacjami solankowymi i w klimacie morskim

14. Polip strun głosowych - leczenie.

Usunięcie za pomocą kleszczyków łóżeczkowych lub za pomocą innych kleszczyków w direktoskopii bezpośredniej lub pośredniej (mikrochirurgia). Kilkutygodniowe oszczędzanie głosu.

Zaniechanie palenia tytoniu i picia alkoholu.

15. Obrzęk Reinkego - leczenie.

Usunięcie polipowatych mas z fałdów głosowych (dekortykacja) w laryngoskopii bezpośredniej w znieczuleniu ogólnym (mikrochirurgia krtani lub laserochirurgia) z zachowaniem więzadła głosowego i mięśnia głosowego.

Przy obrzęku obustronnym nie wykonuje się interwencji chirurgicznej w obrębie spoidła przedniego, aby uniknąć wytworzenia zrostu po operacji.

16. Brodawczaki krtani - patogeneza, diagnostyka.

Brodawczaki wieku dziecięcego- liczne, drobne, wyniosłe guzki barwy czerwonej, kruche, rozsiane na powierzchni błony śluzowej w różnych miejscach krtani. Etiologia: wirus HPV gł. 6 i 11. Wirusy HPV namnażają się w komórkach podstawnych błony śluzowej, co powoduje ich gwałtowną proliferację. Wirus w postaci latentnej może się znajdować w makroskopowo niezmienionych tkankach, czym można tłumaczyć częste nawroty po leczeniu chirurgicznym. Do identyfikacji HPV wykorzystuje się metodę reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR), hybrydyzację na filtrze oraz hybrydyzację metodą Southern blotting. Podczas rozpoznania oraz w przypadku zmiany przebiegu klinicznego choroby, zwłaszcza gdy zwiększa się częstość nawrotów lub zajmowane są niższe piętra układu oddechowego, zaleca się identyfikację podtypu HPV. Droga zakażenia HPV u dziecka nie jest do tej pory ostatecznie wyjaśniona.

Brodawczaki u dorosłych- pojedynczy twardy guz, wtopiony podstawą w ścianę krtani. Są one stanem przedrakowym u dorosłych. Czynnik etiologiczny nieznany.

17. Guzki głosowe - leczenie.

Guzki śpiewacze (łac. noduli cantorum), niekiedy nazywane guzkami głosowymi - to forma przewlekłego, przerostowego i ograniczonego zapalenia krtani. Guzki śpiewacze najczęściej występują symetrycznie. Ich powstawanie ma duży związek z nadużywanie głosu (nadmiernym wysiłkiem głosowym) i są związane z urazem mechanicznym fałdów głosowych. Powstają one na fałdach głosowych, w miejscu gdzie wibracje podczas fonacji są największe.

Leczenie w początkowym okresie polega na milczeniu i/lub odpowiedniej rehabilitacji głosowej u foniatry. Gdy zmiany są utrwalone, w grę wchodzi leczenie zabiegowe - mikrolaryngoskopia. Polega on na ścięciu przerośniętych okolic fałdów głosowych. Po zabiegu także bardzo ważne jest zachowanie milczenia, a następnie stosowanie odpowiedniej emisji głosu (rehabilitacja foniatryczna). Warunkiem powodzenia leczenia i braku nawrotów jest także zaprzestanie palenia tytoniu. Reasumując, leczenie to:

• Oszczędzanie głosu i ćwiczenia głosowe.

• Zaniechanie palenia tytoniu i picia alkoholu.

18. Patogeneza raka krtani.

- chorują najczęściej mężczyźni, gł. starsi (6 dekada życia)

- etiologia nieznana

- znaczącą rolę odgrywa drażnienie krtani tytoniem i alkoholem, także chemikaliami, gorącymi potrawami , narażenie na chrom, azbest

- najczęściej są to rogowaciejące lub nierogowaciejące raki płaskonabłonkowe, rzadziej nisko- lub niezróżnicowane raki, bardzo rzadko mięsaki

- wystąpienie raka może wyprzedzać: długotrwające przewlekłe zapalenie krtani, pachydermia, leukoplakia, brodawczaki typu dorosłych

19. Wymień znane Ci zabiegi chirurgiczne w raku krtani.

• Chordektomia- usunięcie fałdu głosowego wraz z mięśniem głosowym, stosowane w przypadku gdy nowotwór obejmuje tylko jego część przednią, nie przechodząc poza wyrostek głosowy nalewki. Można ją wykonać endoskopowo lub przy użyciu lasera.

• Laryngektomia częściowa- może być wykonana endoskopowo lub z dojścia zewnętrznego. Z dojścia zewnętrznego może być pionowa lub pozioma, np. pozioma nagłośniowa resekcja krtani wg Alonso (przy zmianie obejmującej nagłośnię i fałd kieszonki krtaniowej)

• Laryngektomia całkowita- wyłuszczenie całej krtani stosowane w przypadku obustronnego raka, obejmującego jamę nad- i podgłośniową.

20. Cecha N1, N2, N3 w raku krtani.

• N1- powiększony okoliczny 1 węzeł chłonny po tej samej stronie co guz pierwotny ( średnica <= 3cm)

• N2- N2a- powiększony okoliczny węzeł chłonny po tej samej stronie co guz, o średnicy 3-6 cm

• N2b- powiększonych kilka węzłów chłonnych po tej samej stronie co guz o średnicy <= 6cm

• N2c- powiększone węzły chłonne po stronie przeciwległej w stosunku do guza lub po obu stronach, o średnicy <= 6cm

• N3- średnica powiększonych węzłów chłonnych > 6cm

21. Podaj możliwe postępowanie lecznicze w raku fałdu głosowego T1N0M0.

a.leczenie chirurgiczne:

• Chordektomia - przy zachowanej ruchomości struny głosowej. Wykonuje się rozszczepienie chrząstki tarczowatej, wycina zajętą strunę głosową i z powrotem zamyka chrząstkę tarczowatą. Po tej operacji oddychanie jest prawidłowe. Głos jest szorstki lub ochrypły, lecz może powrócić do stany prawidłowego po kilku miesiącach, kiedy blizna przekształci się w strunę głosową

• Laryngektomia częściowa pionowa i pozioma - z dostępu zewnętrznego

b.radioterapia (napromienianie megawoltowe telekobaltem)- efekty leczenia w tym stadium są takie same jak przy operacji chirurgicznej

- mówiąc najprościej - leczenie chirurgiczne lub radioterapia

22. Procent przeżyć 5-letnich w raku głośni: Stopień I, Stopień II, Stopień III, Stopień IV.

• Stopień I - >90% (leczenie chirurgiczne lub radioterapia)

• Stopień II - 70-80% (leczenie chirurgiczne lub radioterapia)

• Stopień III - 60-70% (leczenie chirurgiczne lub leczenie chirurgiczne skojarzone z radioterapią)

• Stopień IV - <50% (leczenie chirurgiczne lub leczenie chirurgiczne skojarzone z radioterapią)

- obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych znacznie obniża wyniki, zwłaszcza jeżeli węzły są nieruchome

23. Metody rehabilitacji głosu po laryngektomii całkowitej:

a) nauka mowy zastępczej (mowa przełykowa)

b) założenie protezy głosowej

c) elektroniczna, sztuczna krtań.

24. Rak gardła dolnego - leczenie.

1.Leczenie chirurgiczne jest uzasadnione tylko u ograniczonej liczby chorych, w zależności od:

1. umiejscowienia

2. rozmiarów guza

3. obecności przerzutów drogą chłonną lub krwionośną

• Jeżeli leczenie chirurgiczne jest możliwe to wykonuje się

1. faryngektomię

2. faryngolaryngektomię, jeżeli także krtań jest zajęta.

• Wskazane jest radykalne usunięcie węzłów chłonnych szyjnych po jednej lub po obu stronach ze względu na bardzo wysoki odsetek przerzutów.

• Często konieczne jest odtworzenie gardła i górnego odcinka przełyku z użyciem płata mięśniowo - skórnego z szyi lub klatki piersiowej

W początkowym okresie choroby, jeżeli możliwe jest zastosowanie leczenia chirurgicznego połączonego z radioterapią to 5-letnie przeżycie osiąga 50%. W T3 z przerzutami do węzłów chłonnych - znacznie niższe.

2.Radioterapia

3.Jeżeli nieuleczalny - leki przeciwbólowe, uspokajające, odpowiednia pielęgnacja.

PS. Punktów 2 i 3 nie ma w książce , tylko z jakichś kserówek spisane.

25. Patogeneza przewlekłego zwężenia tchawicy.

• uraz, bliznowacenie pourazowe

• intubacja przedłużona lub nieprawidłowa

• nieprawidłowo wykonana tracheotomia

• guzy wewnątrztchawicze

• wole oraz procesy npl gruczołu tarczowego

• guzy oskrzeli

• guzy przełyku

• powiększenie węzłów chłonnych

• gruźlica, kiła, zapalenia nieswioste

• radioterapia

• ropnie

• tętniaki aorty

26. Tracheotomia - wskazania.

TRACHEOTOMIA - otolaryngologiczny zabieg otwarcia przedniej ściany tchawicy i wprowadzenie rurki do światła dróg oddechowych. Zapewnia drożność dróg oddechowych z pominięciem nosa, gardła i krtani.

WSKAZANIA:

• ciężkie urazy twarzoczaszki

• oparzenia dróg oddechowych

• przeszkoda w drogach oddechowych np. guz

• jako wstęp do wykonania laryngektomii częściowej lub całkowitej

• obustronne porażenie fałdów głosowych

• konieczność przewlekłej sztucznej wentylacji (respirator)

• nadmiar zalegającej wydzieliny oskrzelowej

• przedłużona intubacja

• masywny obrzęk krtani

• przedłużająca się wentylacja mechaniczna

Często jest to zabieg ratujący życie, wykonywany w warunkach szpitalnych.

27. Powikłania śródoperacyjne i pooperacyjne tracheotomii.

Powikłania śródoperacyjne tracheotomii:

• masywny krwotok z naczyń szyjnych:

powierzchowne żyły w okolicy przedtchawiczej

żyły szyjne wewnętrzne

tętnice szyjne zewnętrzne

• przecięcie n. krtaniowego wstecznego (rowek między przełykiem a tchawicą)

• mocny nacisk na tchawicę, przebicie się przez tylną, błoniastą ścianę do przełyku

przetoka tchawiczo-przełykowa

przetoka do kręgosłupa

• uszkodzenie chrząstki pierścieniowatej

• uszkodzenie opłucnej - odma opłucnowa

• porażenie nerwów krtaniowych wstecznych i nagłe zatrzymanie akcji serca lub zapaść naczyniowo-błędna

• krwawienie z przerośniętej tarczycy lub z guza tarczycy

• przecięcie naczyń, gdy tarczyca przykrywa krtań i przesuwa tchawicę lub tchawica przepchnięta przez guz

Powikłania pooperacyjne tracheotomii:

• odma podskórna

• późne krwawienie po odpadnięciu strupów - krwawienie po koagulacji

• brak wentylacji przez rurkę

• rany w świetle tchawicy

• odczyn bliznowaty - zwężenie tchawicy

• zwężenie po wyciągnięciu rurki tracheostomijnej

• przetoka tchawiczo-śródpiersiowa

• uszkodzenie ściany aorty - krwotok

• za krótka rurka - koniec rurki drażni tylną ścianę tchawicy - przetoka tchawiczo-przełykowa

• zakażenia:

zapalenie tchawicy

zapalenie tkanek szyi

zapalenie śródpiersia

zapalenie płuc

ropień płuc

• infekcje rany pooperacyjnej

28. Ciało obce w tchawicy - objawy.

przypadkowe: dzieci, nieprzytomni, chorzy psychicznie

jatrogenne: u pacjentów stomatologicznych i otorynolaryngologicznych (fragmenty narzędzi, usuniętych zębów); skrzepy krwi po zabiegach noso-gardzieli

OBJAWY:

• kaszel - odruch obronny

• krwawienie lub krwioplucie (ostre ciała obce)

• częściowa lub całkowita niedrożność dróg oddechowych

• ból w klp

• sinica

• okresowa lub stała duszność (asfiksja)

• okresowa chrypka

• dyskomfort, duszność w czasie spożywania posiłku

• może być długo bezobjawowe

• gromadzenie wydzieliny -> obrzęk błony śluzowej -> zapalenie tchawicy

• zamknięcie światła tchawicy - obustronna niedodma płuc

• osłuchowo - syczący szmer

• zapalenie oskrzeli

• zapalenie płuc

29. Oparzenia przełyku kwasem lub ługiem - leczenie.

• podać płyny obojętne (woda) w celu rozcieńczenia czynnika uszkadzającego

• przeciwwskazane jest prowokowanie wymiotów, aby uniknąć wtórnych uszkodzeń błony śluzowej przełyku

• leki przeciwbólowe

• leki uspokajające

• leki hamujące wydzielanie żołądkowe

• antybiotyki o szerokim spektrum w II i III stopniu oparzeń i przy zakażeniu bakteryjnym

• leki przeciwwstrząsowe

• odżywianie pozajelitowe

• nawadnianie chorego

• ŁUG - sok cytrusowy lub rozcieńczony 2% ocet

• KWAS - w ciągu 2 godzin podajemy tlenek magnezu i sodę oczyszczoną

• steroidy dożylnie przez 4 tygodnie w ciężkich oparzeniach, zwłaszcza, gdy istnieje duże ryzyko zwężenia przełyku

• ezofagoskopia - rozszerzanie przełyku (po 6 - 8 tygodniach), gdy istnieje taka potrzeba

30. Mikrolaryngoskopia - istota i cele zabiegu.

Mikrolaryngoskopia jest to laryngoskopia bezpośrednia w znieczuleniu ogólnym przy użyciu mikroskopu.

Wnętrze krtani badamy przez direktoskop. Przez niego wkładamy mikroskop.

Umożliwia to DOKŁADNĄ OCENĘ ZAKRESU I ZASIĘGU ORAZ WYGLĄDU ZMIANY (istota mikrochirurgii).

Operujemy narzędziami, które wchodzą do krtani wszystkie zmiany organiczne BEZ USZKODZENIA APARATU GŁOSOWEGO (cel mikrochirurgii).

Zalety: dwie wolne ręce do zabiegu, chory uśpiony, mamy do dyspozycji mikroskop.

Zastosowanie:

• diagnostyka raka krtani (wycinki celowane)

• chordektomia (wycięcie fałdu głosowego)

• laterofiksacja (leczenie obustronnego porażenia fałdów głosowych)

• operacje laserowe

• usunięcie cyst, torbieli, ciał obcych, guzków, polipów

31. Różnicowanie duszności krtaniowej i płucnej.

DUSZNOŚĆ KRTANIOWA:

• wdechowa

• chrypka

• stridor (świst krtaniowy)

• ból podczas mówienia i połykania

• skrócenie wdechu i wydechu

DUSZNOŚĆ PŁUCNA:

• wydechowa

• czysty głos (bez chrypki)

• kaszel

• płytkie oddechy

32. Brodawczaki krtani - objawy, leczenie.

OBJAWY:

• chrypka (jej charakter odzwierciedla lokalizację zmian)

• stridor wdechowy

• pochrząkiwanie

• przewlekły kaszel

• nawracające zapalenia płuc

• zaburzenia połykania

• narastające zwężenie krtani

• stridor wdechowo - wydechowy

• duszność (początkowo wysiłkowa, w miarę narastania zwężenia dróg oddechowych - spoczynkowa)

• duszność krtaniowa częściej występuje w przypadku brodawczaków młodzieńczych (bardzo rzadko u dorosłych)

• sinica

• bezdechy

• duszność ostra (wklinowanie się uszypułowanego brodawczaka między struny głosowe)

Rozwój brodawczaków jest powolny i często pacjent jest zaadaptowany do narastającego zwężenia drogi oddechowej.

LECZENIE:

Po rozpoznaniu histopatologicznym - LECZENIE CHIRURGICZNE.

Ważna jest właściwa współpraca laryngologa i anestezjologa:

• Rurka intubacyjna powinna mieć rozmiar jak najmniejszy, aby nie ograniczała pola operacyjnego, ale jednocześnie powinna zapewnić pacjentowi właściwą wentylację

• W przypadku zastosowania lasera CO2, nie można stosować rurek wykonanych z polichlorku winylu

• Mieszanina oddechowa powinna zawierać poniżej 40% O2, aby zminimalizować ryzyko zapłonu podczas zabiegu.

Bardzo ważne jest zapobieganie jatrogennemu rozsiewowi brodawczaków przez:

• precyzyjne wykonywanie zabiegów i unikanie mikrourazów tkanek otaczających brodawczaki.

• Rozsiewowi może sprzyjać przedłużona intubacja oraz tracheotomia. Z tego względu zabieg ten powinien być ograniczony tylko do przypadków bezwzględnie tego wymagających.

• Leczenie wspłóistniejącego refluksu żołądkowo-przełykowego (drażniony przez kwaśną treść urzęsiony nabłonek dróg oddechowych może ulegać metaplazji, co jest bodźcem aktywującym wirusa utajonego w jego komórkach)

33. Podgłośniowy obrzęk krtani - objawy, leczenie.

patrz pytanie 7 i 8

34. Objawy porażenia struny głosowej jedno stronnego i obu stronnego.

PORAŻENIE JEDNOSTRONNE:

• nieznaczne zwężenie szpary głośni

• chrypka

• męczliwość głosu

• zmiana barwy głosu (chrapliwość)

• obrzęk po drugiej stronie

• duszność przy dużych wysiłkach

• znacznie nasilona duszność krtaniowa w przypadku wystąpienia stanów zapalnych lub obrzęków krtani

• pacjent nie może śpiewać

• początkowo w czasie fonacji fałd głosowy nie osiąga ustawienia porażennego, ale z biegiem czasu dochodzi do kompensacyjnego zwarcia fałdów głosowych

PORAŻENIE OBUSTRONNE:

• pośrodkowe lub przyśrodkowe ustawienie fałdów głosowych

• ostra duszność krtaniowa

• pacjent nie może mówić (anartria)

• świst wdechowy

35. Wymień metody operacyjnego leczenia raka krtani.

Rak krtani - leczenie w zależności od „T”:

T 1 i T2 - radioterapia, MLS, laser

T3 i T4 - laryngektomia całkowita, radioterapia. W T4 po operacji - radioterapia.

Przy ustalaniu cechy T w raku krtani istotne jest poruszanie strun głosowych -

T 1 -struny się ruszają

T2 - ograniczony ruch

T3 - brak ruchu

Radioterapia pozwala na oszczędzenie pacjentowi powikłań głosowych, ale także niesie ze sobą powikłania: pogrubienie skóry, platysmy, uszkodzenie ślinianek, suchość w ustach, atrofia migdałków, odczyn popromienny.

36. Guzy szyi - przyczyny.

• wrodzone

- torbiel z przewodu tarczowo-językowego (środkowa szyi)

- torbiel ze szczeliny skrzelowej

- torbiel skórna

-potworniak

• zapalne:

- ropnie

- zapalenie węzłów chłonnych szyi (bakteryjne, gruźlica, actinomykoza, sarkoidoza, mononukleoza zakaźna, cytomegalia, odra, różyczka, adenowirusy, herpes wirusy, HIV, chlamydie, toksoplazmoza, trypanosomatoza, leiszmanioza, grzybice, robaczyce)

• nowotwory łagodne i złośliwe (pierwotne i przerzutowe)

• uchyłek Zenkera

• zewnętrzna torbiel kieszonki krtaniowej

• choroby spichrzeniowe i metaboliczne

• schorzenia autoimmunologiczne

• schorzenia alergiczne

• sarkoidoza, amyloidoza

• jatrogenne (poszczepienne, choroba posurowicza, a nadwrażliwość na leki)

37. Urazy szyi i krtani - objawy, postępowanie.

Objawy:

• duszność

• odma (przy rozerwaniu błony śluzowej)

• odruchowy kaszel (ciało obce)

• napady kaszlu (gdy ciało obce poniżej głośni)

• kłujący ból

• chrypka

• świst wdechowy (przy zwężeniu krtani)

• świst wdechowo-wydechowy (przy zwężeniu tchawicy)

Leczenie: W zależności od przyczyny!

• tępy uraz: opanowanie wstrząsu, zaopatrzenie chirurgiczne, hemostaza, intubacja lub tracheotomia

• ciało obce: usunięcie ciała obcego z krtani za pomocą kleszczyków podczas wziernikowania pośredniego lub bezpośredniego, tracheotomia

• uszkodzenie pointubacyjne: usunięcie powstałej ziarniny, operacyjne

• uszkodzenie termiczne i/lub chemiczne: glikokortykosteroidy, tracheotomia

38. Stany przedrakowe w krtani - rodzaje, postępowanie.

Do stanów przedrakowych, spowodowanych między innymi nawracającymi zapalnymi zmianami krtani oraz działaniem czynników drażniących takich jak dym papierosowy i alkohol należą:

• rogowacenie białe (leukoplakia)

• pachydermia

• polip krtaniowy

• brodawczaki

• twardziel krtani

Dysplazja nabłonka: dekortykacja i badanie hist-pat. Gdy ca in situ > napromienianie, a u osób młodszych zabieg operacyjny.

Brodawczaki u dorosłych - usunięcie operacyjne i hist-pat. Niewrażliwe na napromienianie.

39.Cecha T1, 2, 3, 4 w raku krtani.

• T - tumor

• Tis - ca in situ (rak przedinwazyjny)

• T1 - guz ograniczony do 1 okolicy. Przy raku fałdu głosowego: zachowana ruchomość fałdu (T1a - zajęty jeden fałd, T1b - zajete dwa fałdy)

• T2 - guz obejmuje dwie okolice, przy zajęciu fałdów głosowych ruchomość zachowana lub ograniczona.

• T3 - guz zajmuje więcej niz dwie okolice, lecz jest ograniczony do krtani, przy zajęciu fałdu - jego unieruchomienie

• T4 - guz przechodzi poza granice anatomiczne narządu lub nacieka chrząstkę.

40. Ropień nagłośni - objawy.

• gorączka

• silny ból przy połykaniu

• duszność krtaniowa (może gwałtownie sie nasilać)

• stridor wdechowy (krtaniowy)

• ochrypły głos

• ślinotok

• ból przy palpacji krtani

• powiększenie węzłów chłonnych podżuchwowych

41. Przyczyny chrypki.

• rak krtani, rak fałdu głosowego, rak okolicy nadgłośniowej, rak gardła dolnego

• porażenie fałdów głosowych

• urazy krtani

• ciała obce

• zapalenie krtani: ostre, przewlekłe, przewlekłe zanikowe

• zapalenie ochrzęstnej chrząstek krtani

• błonica

• gruźlica

• twardziel krtani

• brodawczaki krtani u dorosłych

• brodawczakowatość krtani u dzieci

• torbiel i uchyłek krtani

• nadużywanie głosu - guzki śpiewacze

• polipy fałdu głosowego

• chrzęstniaki

• zrosty

42. Pseudokrup (obrzęk podgłosniowy - objawy i leczenie).

Chorują najczęściej dzieci w wieku 3-5 lat, etiologia wirusowa

Objawy:

• nagły początek (głównie w nocy)

• gorączka

• duszność wdechowa , wdechowo-wydechowa(przy zajęciu tchawicy)

• szczekający, suchy kaszel

• stridor krtaniowy

• sinica

• uruchomienie mięśni dodatkowych oddechowych

Leczenie:

• dostęp do świeżego powietrza, ewentualnie namiot tlenowy

• leki uspokajające

• kortykosteroidy

• intubacja przez nos! lub tracheotomia - w ciężkich przypadkach

• podaż płynów

• tyloksapol - w inhalacji przy tworzeniu się strupów

• leki p/histaminowe

• leki p/gororączkowe

43. Postępowanie w duszności krtaniowej zagrażającej życiu.

• Intubacja dotchawicza lub tracheotomia; gdy nie ma takiej możliwości - konikotomia

• Wyrównanie niedoborów tlenowych

• leczenie przyczynowe: usunięcie ciała obcego (też bronchoskopia), odessanie wydzieliny, mukolityki, leki p/obrzękowe, p/histaminowe, GKS, uspokojenie chorego

• p/wskazane jest podawanie środków narkotycznych, gdyż zmniejszają pobudliwość ośrodka oddechowego i naczynioruchowego w rdzeniu przedłużonym

44. Metody radykalnego leczenia raka krtani.

Leczenie chirurgiczne:

• thyreotomia - rozszczepienie chrząstki tarczowatej w linii pośrodkowej w raku fałdu głosowego

• chordektomia - wycięcie fałdu głosowego wraz z mięsniem głosowym

• czołowo-boczna częściowa resekcja krtani metodą Leroux-Robert - przy zajęciu spoidła przedniego i przedniego odcinka drugiego fałdu głosowego

• hemilaryngektomia (rzadko)

• pozioma nadgłosniowa resekcja krtani wg Alonso - przy zmianie obejmującej tylko nagłośnię i fałd kieszonki krtaniowej

• laryngektomia (całkowite usunięcie krtani), a przy przerzutach usunięcie bloku układu chłonnego

Napromienianie: jako leczenie uzupełniające po laryngektomii i radykalnym usunięciu układu chłonnego.

45. Objawy raka krtani.

• chrypka (przewlekająca się)

• duszność

• męczliwość, osłabienie głosu

• uczucie ucisku w krtani

• uczucie ciała obcego

• zmiana barwy głosu

• otalgia (ból ucha)

• zaburzenia połukania

• odynofagia (ból przy połykaniu)

• kaszel

• krwioplucie

• stridor

• cuchnący oddech

• uwypuklenie przedniej powierzchni szyi

46. Choroby, w których może być konieczna tracheostomia. (patrz również pyt. nr 26)

a. Mechaniczna niedrożność dróg oddechowych spowodowana przez:

• guzy gardła, krtani, przełyku, tchawicy

• wrodzone wady górnego odcinka dróg oddechowych lub pokarmowych

• uraz krtani lub tchawicy

• obustronne porażenie nerwów krtaniowych wstecznych

• uraz kości twarzy z obrzmieniem tkanek miękkich lub złamaniami, zwłaszcza żuchwy

• wchłonięcie ciała obcego

• stany zapalne powodujące obrzęk krtani, tchawicy, języka i gardła

b. Niedrożność dróg oddechowych z powodu zalegania wydzieliny lub niewydolności oddechowej (albo obu na raz):

1. zaleganie wydzieliny i nieskuteczne odksztuszanie w czasie lub po:

• zabiegach chirurgicznych na klp lub jamie brzusznej

• odoskrzelowym zapaleniu płuc

• wymiotach albo aspiracji zawartości żołądka

• oparzeniu twarzy, szyi lub drogi oddechowej

• stanu przedśpiączkowego lub śpiączki w cukrzycy, chorobie wątroby lub niewydolności nerek

2. pęcherzykowa niewydolność oddechowa w czasie lub po:

• zatruciu lekami lub trucizną

• tępym urazie klp ze złamaniem żeber

• porażeniu mięśni oddechowych

• przewlekłej obturacyjnej chorbie płuc jak rozedma, przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozstrzenie oskrzeli, dychawica oskrzelowa, niedodma

3. zaleganie + niewydolność

• choroby OUN - udar, zapalenie mózgu, poliomyelitis, tężec

• rzucawka

• ciężkie urazy głowy, szyi i klp

• śpiączka po operacjach neurochir.

• Zatory powietrzne lub tłuszczowe.

 
47. Wole - postępowanie diagnostyczne.

Wole (łac. struma) - powiększenie tarczycy wywołane przez różne czynniki.

• wywiad

• obraz kliniczny, badanie przedmiotowe

• oglądanie szyi

• Skala wielkości gruczołu tarczowego (WHO):

• I° - tarczyca niewidoczna przy normalnym ustawieniu szyi, uwidacznia się dopiero po odchyleniu głowy do tyłu

• II° - tarczyca widoczna przy normalnym ustawieniu głowy, nie deformuje bocznych zarysów szyi, widoczne uwypuklenie szyi przy oglądaniu z profilu

• III° - tarczyca bardzo duża, widoczna z daleka, deformuje boczne zarysy szyi, mogą wystąpić objawy uciskowe, np. trudności w oddychaniu, ucisk na tchawicę i przełyk, ochrypły głos (ucisk na nerw krtaniowy).

• badanie palpacyjne

• miąższowe - utworzone przez miąższ tarczycy

• guzkowe - wyczuwalne guzki w gruczole

• miąższowo-guzkowe - wyczuwalne guzki oraz powiększony miąższ

• szmer naczyniowy - osłuchiwanie tarczycy

• stężenie hormonów: TSH, trójjodotyroniny fT3, tyroksyny fT4

• p/ciała: anty-TSHR - przeciwciała przeciwko receptorom TSH (występują w chorobie Graves-Basedowa), anty-TPO - przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej, anty-TG - przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie

• USG tarczycy (+Doppler)

• RTG: szyi, tchawicy, klp

• scyntygrafia

• biopsja aspiracyjna cienkoigłowa

48. Przyczyny unieruchomienia struny głosowej.

Przyczyny porażenia nerwu krtaniowego wstecznego (lub obu na raz):

1. Operacja gruczołu tarczowego (najczęstsza)

2. Wole złośliwe nowotwory tarczycy; ucisk przez tarczycę

3. Późne powikłania redioterapii

4. Rak i in. npl oskrzela

5. Rak i in. npl przełyku

6. Rak i in. npl krtani

7. Brodawczak krtani

8. Modzelowatość krtani

9. Ciała obce przełyku

10. Choroby śródpiersia - ziarnica złośliwa, chłoniaki nieziarnicze, przerzuty, zapalenie śródpiersia

11. Zabiegi w obrębie śródpiersia

12. Tętniak aorty lub t.podobojczykowej

13. Operacje w obrębie gardła dolnego lub przełyku

14. Przerost serca o różnej etiologii

15. Zapalenie osierdzia

16. Gruźlica płuc

17. Zrosty opłucnowe

18. Urazy szyi tępe lub ostre

19. Zakaźno-toksyczne

1. Grypa

2. Półpasiec

3. Gościec

4. Kiła

5. Toksyny metali ciężkich (ołów, arsen)

6. Streptomycyna

7. Chinina

8. Cytostatyki - winblastyna

20. Znieczulenie intubacyjne - zwłaszcza intubacja przedłużona, ucisk rurki intubacyjnej + nieprawidłowe położenie chorego

21. Choroby neurologiczne

1. Zespół Wallenberga

2. Choroba Heinego-Medina

3. Porażenie opuszkowe

4. SM

5. Guzy mózgu

22. idiopatyczne

JAMA USTNA I GARDŁO

1. Ropień języka - objawy, postępowanie.

Ropień tworzy się w głębszych warstwach mięśniowych, na końcu, na nasadzie języka lub w trzonie.

Objawy:

1. Bolesność

2. Obrzęk - język nie mieści się w ustach

3. Język wygładzony, żywoczerwony

4. Ograniczenie ruchomości języka

5. Powiększone w. chłonne podżuchwowe

6. Trudności w jedzeniu i połykaniu

7. Ślinotok

8. Dreszcze

Postępowanie:

1. Punkcja

2. Nacięcie

3. Antybiotyki

4. Środki p. bólowe

5. Płukanie j. ustnej

6. Płynna dieta

2. Ropowica dna jamy ustnej - etiologia, objawy, leczenie.

Jest to rozlane zapalenie tkanek miękkich dna jamy ustnej. Zwykle zakażenie pochodzi od zakażonego zęba (cytat z podręcznika :D) , rzadziej z zapalnych w. chłonnych lub ślinianki. Czynnik etiologiczny: S. Pyogenes (typ A), S. Aureus.

Objawy:

1. Gorączka,

2. Dreszcze

3. Osłabienie

4. Bóle głowy i szyi,

5. Utrudniona mowa i połykanie

6. Uciążliwy, obfity ślinotok

7. Szczękościsk

8. Objawy podmiotowe: twardy bolesny naciek okolicy pod brodą, powiększenie i bolesność okolicznych węzłów chłonnych.

Postępowanie:

1. Jeżeli przebicie do jamy ustnej nie nastąpi samo - nakłuwamy

2. Aspirujemy

3. Nacinamy

4. Zakładamy sączek gumowy

5. Opróżniamy ropę.

6. Antybiotykoterapia i.m /i.v

3. Ropień pozagardłowy - objawy, leczenie.

Objawy:

1. Utrudnienie połykania, dysfagia

2. Utrudnienie oddychania

3. Uwypuklenie tylnej ściany gardła

4. Chełbotanie - palpacyjnie

5. Charakterystyczna mowa - jakby miał dużo jedzenia w ustach, kluskowata mowa.

6. Kaszel

7. Uczucie rozpierania w szyi

8. Sztywność szyi

9. Gorączka

Leczenie:

1. Hospitalizacja

2. Nakłucie i aspiracja

3. Drenaż z odsysaniem wydzieliny

4. Antybiotykoterapia

4. Ciała obce gardła i przełyku - diagnostyka, postępowanie.

Ciało obce zatrzymuje się zwykle w pierwszym przewężeniu - przejściu gardła w przełyk

Objawy :

1. Dysfagia

2. Odynofagia

3. Kaszel (napady)

4. Wrażenie duszności

5. Uczucie ucisku w KLP

6. Cofanie treści pokarmowej

7. Krwawienie, krwioplucie

8. Ból za mostkiem, między łopatkami sugeruje zapalenie śródpiersia.

9. Ślinotok i zaleganie śluzu w krtani.

Postępowanie:

1. Wywiad,

2. Zdjęcia RTG - bocznie i AP, RTG KLP,

3. Wziernikowanie przełyku

4. Usunięcie ciała obcego przy pomocy sztywnego ezofagoskopu z kleszczykami

5. Znieczulenie miejscowe

5. Powikłania ciał obcych przełyku.

a) zapalenie

b) odleżyna

c) trudności w usunięciu ciała obcego

d) perforacja przełyku

e) zapalenie śródpiersia (nawet z wytworzeniem przetoki)

6. Przetoka środkowa szyi wrodzona - etiologia, objawy, leczenie.

Etiologia:

• przetoki środkowe szyi mogą powstać w wyniku samoistnego przebicia się przewodu tarczowo - językowego przez skórę, w przebiegu zakażenia lub po zabiegu chirurgicznym

Objawy:

• twarde, elastyczne obrzmienie w linii środkowej szyi, na poziomie/powyżej/poniżej kości gnykowej

• ujście przetoki w stanie zapalnym

Leczenie:

• Operacyjne usunięcie przetoki

• W celu zapobieżenia nawrotom pochodzącym z resztek nabłonka, istotne jest usunięcie trzonu kości gnykowej

7. Przetoki boczne szyi - objawy, diagnostyka, leczenie.

Objawy:

• ujście skórne przetoki okresowo zaczerwienione i obrzęknięte

• można stwierdzić wgłębienie bez oznak stanu zapalnego

• wydzielina z przetoki skórnej może być podobna do mleka lub ropna, nawracająca lub stała

• w 5% stwierdza się ją obustronnie

• otwór przetoki zawsze na przednim brzegu mięśnia MOS, zazwyczaj na poziomie trójkąta tętnicy szyjnej - jeśli pochodzi z II łuku skrzelowego, na poziomie chrząstki pierścieniowatej - jeśli pochodzi z III łuku lub w pobliżu wcięcia nadobojczykowego - jeśli pochodzi z IV łuku skrzelowego

Diagnostyka:

• w badaniu palpacyjnym - wyczucie biegnącego podskórnie ku górze powrózka podskórnego, wychodzącego z otworu przetoki na przednim brzegu mięśnia MOS

• zazwyczaj można wycisnąć wydzieliną z przetoki przez masowanie z góry na dół

• podanie środka kontrastowego do otworu przetoki - przebieg i odgałęzienia - jeżeli przetoka jest całkowita z ujściem gardłowym, to środek kontrastowy przepływa do gardła i chory czuje jego smak

Leczenie:

• całkowite wycięcie przetoki

8. Torbiel boczna szyi wrodzona - objawy, diagnostyka, leczenie.

Objawy:

• twarde, elastyczne lub chełbocze, mogą także być unieruchomione w następstwie zakażenia

• zazwyczaj kształt owalny, o średnicy ok. 5 cm - przy zaniedbaniu po latach mogą powstać duże zmiany torbielowate

• wtórne zakażenia mogą powodować silne bóle z zapaleniem skóry pokrywającej torbiel

Diagnostyka:

• wywiad

• badanie palpacyjne

• USG

• Aspiracja treści torbieli (lepka, zielonożółta wydzielina) - w przypadkach wątpliwych

Leczenie:

• Usunięcie torbieli w całości

9. Torbiel środkowa szyi wrodzona - diagnostyka, leczenie.

Diagnostyka:

• Typowe umiejscowienie zmiany

• Podczas przełykania torbiel przemieszcza się ku górze i ku dołowi

• USG

Leczenie:

• Operacyjne usunięcie torbieli

• W celu zapobieżenia nawrotom pochodzącym z resztek nabłonka, istotne jest usunięcie trzonu kości gnykowej

10. Powikłania zapaleń migdałków podniebiennych.

• Miejscowe

• ropień okołomigdałkowy

• ropowica i ropień przestrzeni zagardłowej i przygardłowej

• zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

• ropowica szyjna stępująca

• ropień języka

• wstępujące zajęcie oczodołu

• ropne zapalenie ślinianki przyusznej

• tętniak tętnicy szyjnej wewnętrznej

• Ogólne

• posocznica odmigdałkowa

• gorączka reumatyczna, zapalenia wielostawowe

• KZN

• zapalenie serca (wsierdzia, osierdzia oraz mięśnia sercowego)

• zakrzepowe zapalenie żyły szyjnej wewnętrznej

• krwotok z dużych naczyń

• zapalenie tęczówki

• zapalenie płuc

11. Ropień okołomigdałkowy - postępowanie.

• zachowawcze - antybiotykoterapia penicyliny cafalosporny co najmniej przez tydz.

• śr p/bólowe, dieta płynna, okłady z lodu na szyję, płukanie j. ustnej

• operacyjne (usunięcie migdałków) nacięcie ropnia- dopiero gdy chełbocze

• opróżnienie ropnia-codziennie, po czym usunięcie migdałka w znieczuleniu ogólnym

• czasami może opróżnić się samoistnie i zagoić

• postępowanie:

• nacięcie ropnia - dopiero gdy pojawi się chełbotanie

• znieczulenie miejscowe - rozpylenie 1% r-ru ksylokainy miejscowej oraz nastrzyknięcie 1% ksylokainą z epinefryną w miejscu planowanego nacięcia

• nacięcie w miejscu największego uwypuklenia - zwykle między języczkiem a 2 górnym trzonowcem (połowa odległości)

• ropa wytryska na zewnątrz - musi zostać usunięta ssakiem

• do jamy ropnia wprowadza się kleszczyki hemostatyczne i szeroko otwiera - dalsze wytryskiwanie ropy

• jamę ropnia należy otwierać codziennie aż do ustąpienia ropnia

• antybiotyki - sulfonamidy

• leki p/bólowe

• płukanie gardła i jamy ustnej ciepłymi naparami

• szczepionka Delbeta

• okłady wysychające na szyję

• rozważenie tonsilektomii

12. Przerost migdałka nosowo-gardłowego - objawy, postępowanie.

• Objawy

• Niedrożność nosa (zatkane nozdrza tylne) - upośledzone oddychanie przez nos

• Oddychanie przez usta

• Chrapanie

• Głośne oddychanie

• Trudności w jedzeniu

• Częste anginy, przewlekłe zapalenia gardła, krtani, tchawicy

• „twarz adenoidalna” (gapiowata)- tępy wyraz twarzy, otwarte usta, wciągnięcie skrzydełka nosa, rozszerzone i spłaszczone fałdy nosowa- wargowe

• podniebienie gotyckie (wąskie i wysoko wysklepione)

• wady zgryzu

• klp o „typie migdałkowym” - wskutek płytkich oddechów staje się mało rozwinięta, płaska

• upośledzenie słuchu (aż do głuchoty) o typie przewodzeniowym - w wyniku niedrożności trąbki

• zaburzenia mowy (nosowanie zamknięte tylne)

• nieżyt zatok

• nieżyt p. pok. (treść zakaźna spływa z migdałka)

• podkrążone oczy

• Postępowanie - adenotomia

13. Wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych.

• Wskazania bezwzględne:

• Przerost migdałków podniebiennych powodujący bezdechy podczas snu lub także w trakcie czuwania

• Nawracające krwotoczne zapalenia migdałków podniebiennych

• Podejrzenie nowotworu złośliwego migdałka

• Ropień okołomigdałkowy

• Wskazania względne

• Nawracające zapalenia migdałków (5-7 incydentów w ciągu roku)

• Przewlekłe zapalenie migdałków utrzymujące się dłużej niż 3-6 miesięcy

• Zapalenie węzłów szyi towarzyszące przewlekłemu zapaleniu migdałków

• Zaburzenia połykania spowodowane przerostem migdałków

• Powikłania ogólne w przebiegu przewlekłego zapalenia migdałków (usuwanie źródła zakażenia)

• oporni nosiciele pałeczek błonicy

• uporczywe cuchnięcie z ust związane z czopami na migdałkach

• gruźlicze zapalenie węzłów chłonnych

14. Wskazania do usunięcia migdałka nosowo-gardłowego.

• Przerost migdałka upośledzający oddychanie przez nos (szczególnie w przypadku bezdechu sennego)

• Przerost migdałka upośledzający drożność ujść zatok obocznych nosa

• Nawracające infekcje gardła i górnych dróg oddechowych w celu usunięcia ogniska infekcji

• Niedosłuch przwodzeniowy, przewlekłe wysiękowe zapalenie uszu (migdałek uciska trąbki słuchowe i jest pośrednią przyczyną powstawania i zalegania płynu w jamach bębenkowych)

15. Przeciwwskazania do usunięcia migdałków podniebiennych.

• Ogólne

• Ciężkie schorzenia układowe, tj. cukrzyca, gruźlica

• astma

• białaczka, agranulocytoza

• Padaczka

• Choroby serca i naczyń

• Zaburzenia układu krzepnięcia ( w tym hemofilia)

• Miejscowe

• Wrodzone lub nabyte zmiany, powodujące niewydolność podniebienia, np. wszystkie stadia rozszczepów podniebienia oraz podniebienie krótkie, zniekształcone przez blizny

• Przewlekłe zanikowy nieżyt błony śluzowej gardła (przeciwwskazanie względne)

• inne

• Dzieci poniżej 3 r. ż.

16. Anatomia pierścienia Waldeyera.

Zwany jest również pierścieniem chłonnym gardła. Jest to nagromadzenie tkanki chłonnej w gardle, które ma znaczenie ochronne przed bakteriami i innymi czynnikami chorobotwórczymi, chroniące przed ich penetracją do dalszych odcinków układu oddechowego i pokarmowego. W skład pierścienia gardłowego Waldeyera wchodzą :

• migdałek gardłowy

• migdałki trąbkowe

• migdałki podniebienne

• migdałek językowy

• pojedyncze grudki chłonne rozproszone w błonie śluzowej gardła

• pasma (sznury) boczne tkanki chłonnej zlokalizowane na tylnej ścianie gardła

17. Angina Plaut-Vincenta - etiologia, objawy, leczenie.

ETIOLOGIA:

Angina Plauta-Vincenta jest schorzeniem bakteryjnym. W wymazach z gardła izoluje się krętki i wrzecionowce:

• Fusobacterium fusiforme

• Bacillus fusiformis

• Borrelia vincenti

• Spirochaeta denticolata

Nie jest jednak ustalone czy bakterie te są pierwotną przyczyną choroby czy pojawiają się wtórnie jako nadkażenie. Występuje ona najczęściej u młodych osób, często zaniedbujących higienę jamy ustnej i/lub niedożywionych.

OBJAWY:

Objawy ogólne są zwykle słabo nasilone a choroba ma podostry przebieg:

• złe samopoczucie

• stany podgorączkowe

• uczucie "zawadzania" w gardle

• odynofagia zwykle jednostronna

• cuchnienie z ust

W badaniu ORL w gardle stwierdza się zmiany błoniasto-wrzodziejące, które dotyczą zwykle tylko jednego migdałka podniebiennego:

• migdałek pokryty jest szarawym nalotem, który daje się łatwo oddzielić. Pod warstwą nalotu występuje głębokie owrzodzenie. Zmiany na migdałku występują w jego górnym biegunie. Podczas próby oddzielania nalotu lub jego dotykania szpatułką owrzodzenie nie krwawi,

• powiększenie i bolesność węzłów chłonnych szyi po stronie zajętego migdałka.

Po około 1-2 tygodniach nalot się oddziela a owrzodzenie się goi.

Jak wspomniano wyżej często znacznie nasilone objawy miejscowe w gardle kontrastują z dość łagodnym przebiegiem klinicznym choroby. Zmiany błoniasto-wrzodziejące mogą czasami rozprzestrzeniać się na błonę śluzową podniebienia, policzka lub dziąseł a także na drugi migdałek podniebienny.

LECZENIE:

Polega na podawaniu antybiotyków z grupy penicylin w dużych dawkach a także metronidazolu. Ponadto objawowo leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i preparaty miejscowo odkażające (chlorocheksydyna) lub płukanie rozcieńczoną wodą utlenioną.

18. Przyczyny zaburzeń połykania.

• Rak jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku

• Owrzodzenie przełyku

• Zapalenie przełyku - grzybicze, refluksowe, proste

• Zapalenie gardła

• Zapalenie krtani, obrzęk krtani

• Zwężenie, zapalenie przełyku

• Przepuklina rozworu przełykowego

• Urazy, ciała obce w przełyku

• Achalazja

• Żylaki przełyku

• Ucisk z zewnątrz -> przemieszczenie przełyku (wole, guzy śródpiersia, tętniak aorty)

• Stan po przecięciu n X

• Dystrofia mięśniowa

• Myastenia gravis

• Wady wrodzone przełyku

• Uszkodzenie n. krtaniowego górnego

• Choroby OUN - tężec, błonica, zatruci jadem kiełbasianym, guzy mózgu

• Uszkodzenie kręgosłupa szyjnego

• Neuropatia cukrzycowa i alkoholowa

• Kolagenozy

• Nerwice i zaburzenia psychiczne

19. Ciała obce gardła i przełyku - diagnostyka. (patrz pyt.4)

20. Ciała obce gardła i przełyku - postępowanie. (patrz pyt.4)

21. Powikłania ciał obcych przełyku.

• Odczyn zapalny

• Obrzęk

• Dysfonia,a nawet porażenie strun głosowych

• Odleżyna, niekiedy krwawiąca, uszkadzająca ścianę przełyku

• Perforacja przełyku, niekiedy z uszkodzeniem ściany aorty i krwotokiem

• Ciało obce w przełyku może też być przyczyną ucisku lewego oskrzela głównego, co z kolei objawia się nawracającymi zapaleniami w obszarze lewego płuca.

• Przetoki przełykowo- aortalne, przełykowo- tchawicze, przełykowo- oskrzelowe

• Zapalenie śródpiersia

22. Ropień języka- objawy, postępowanie.

Ropień tworzy się w głębszych warstwach mięśniowych na końcu języka, w trzonie lub jego nasadzie. Cz. Etiologicznym są gronkowce ropotwórcze, cz. Usposabiającym są ukąszenia języka, zranienie ciałem obcym, zapalenie migdałka językowego, zapalenie około zębowe. Zwykle tworzy się w jednej połowie języka.

Objawy:

• Ból

• Ograniczenie ruchomości

• Obrzęk, zaczerwienienie, wygładzenie powierzchni

• Szczękościsk

• Gorączka

• Dreszcze

• Ślinotok

• Trudności w mówieniu, połykaniu

• Powiększone węzły chłonne podżuchwowe

Leczenie:

• Nakłucie grubą igłą punkcyjną- jeśli ropień nie opróżnia się sam

• Nacięcie- rzadko stosowane

• Antybiotyki ogólnie

• Leki p/bólowe

• Płukanie jamy ustnej ciepłym naparem rumianku i szałwi
  

23. Ropień dna jamy ustnej- objawy, leczenie.

Objawy:

• Ból

• Obrzęk

• Ograniczenie ruchomości

• Trudności w mówieniu, połykaniu

• Przemieszczenie do przodu i stwardnienie dna jamy ustnej z wrażliwością na dotyk

• Ograniczenie ruchomości stawu skroniowo- żuchwowego

• Szczękościsk

• Gorączka

Leczenie:

• Antybiotyki ogólnie

• Nakłucie, drenaż, aspiracja

• Przy niedrożności dróg oddechowych- tracheotomia

24. Ropowica dna jamy ustnej i szyi- przyczyny, leczenie.

Ropowica dna jamy ustnej:

Rozlane zapalenie tkanek miękkich stanowiących dno jamy ustnej ograniczone do okolicy podjęzykowej lub podbródkowej.

Zakażenie wychodzi zwykle ze zgorzelinowego zęba, rzadziej z zapalnie zmienionych węzłów chłonnych lub gruczołu ślinowego
Etiologia:

• Streptococcus pyogenes typ A haemolyticus

• Staphylococcus ureus

Leczenie:

• Nakłucie lub szerokie nacięcie zmian patologicznych- jeśli nie nastąpi w krótkim czasie samoistne przebicie do jamy ustnej

• Antybiotyk ogólnie

25. Torbiele dna jamy ustnej- postępowanie.

Np.torbiel zastoinowa dna j.ustnej (żabka łac.ranula) powstaje w skutek zarośnięcia jednego z mniejszych ujść ślinianki podjęzykowej i nie posiada swojej torebki, może wywołać trudności w połykaniu i mówieniu (wypychanie języka do góry). Postępowanie polega na wyłuszczeniu torbieli. Leczenie polega na usunięciu torbieli zawsze wraz ze ślinianką podjęzykową, gdyż torbiel może nawracać. Usunięcie może być przeprowadzone przez cięcie w dnie jamy ustnej, a w przypadku dużych żabek polega także na otwarciu okolicy podjęzykowej od strony zewnętrznej na szyi. Inną metodą leczenia jest marsupializacja ściany torbieli

26. Kamica ślinianki podżuchwowej-objawy.

Kamica prawie zawsze dotyczy tylko ślinianki podżuchwowej. W wyniku zaburzeń w wytwarzaniu śliny dochodzi do tworzenia się złogów- „kamieni”. Mężczyźni chorują dwa razy częściej i osoby po 40 r.ż. Na początku obrzęk ślinianki występuje tylko podczas jedzenia i bóle związane z uciskiem, Pózniej utrwalone zgrubienie gruczołu i w wyniku zapalenia wtórnego mogą występować objawy przewlekłego sialoadenitis.

Wyczuwalny jeden lub więcej kamieni.

Możliwe zaostrzenia w postaci ropnego zapalenia, w tym przypadku ślinianka jest obrzęknięta i bolesna, także podczas palpacji.

27.Kamica ślinianki podżuchwowej- leczenie.

Można próbować rozszerzyć przewody wyprowadzające przez sondowanie ( metoda endoskopowa) lub przez rozszerzanie małymi sondami z balonikiem, co czasem umożliwia samoistne wydalenie kamienia, lub:

Kamienie w części przedniej przewodu wyprowadzającego usuwa się przez nacięcie przewodu wyprowadzającego (operacja wewnątrzustna),

W przypadku kamieni leżących głęboko w przewodzie lub w obrębie ślinianki i przy występującym równocześnie zapaleniu przewlekłym ślinianki należy śliniankę usunąć od zewnątrz (podczas operacji należy uważać, aby nie uszkodzić gałązki brzeżnej żuchwy nerwu twarzowego, która to gałąź przebiega poziomo wzdłuż trzonu żuchwy).

Rozbijanie kamieni przy użyciu ultradźwięków ( falą uderzeniową od zewnątrz- litotrypsja wewnątrzustrojowa-rozbicie kamieni do stadium piasku, duże kamienie >5mm nie są usuwane w całości tylko zmniejszane; lub wewnątrzprzewodowo przy użyciu lasera.

28. Guzy ślinianek- diagnostyka.

Rozpoznanie precyzyjne tylko na podstawie wyniku histopatologicznego biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej ( można wykonać pod kontrolą USG lub TK) lub wycinka (bezpośrednio nad skrawkiem ucha). Ewentualnie można wykonać badanie śródoperacyjne pobranej z guza tkanki, po odsłonięciu guza i wypreparowaniu nerwu twarzowego (guzy najczęściej występują w śliniance przyusznej). Od uzyskanego wyniku zależy dalsze postępowanie operacyjne.

Wskazówki diagnostyczne dają również:

Sialografia: zdj. Rentgenowskie po wypełnieniu przewodów wyprowadzających środkiem cieniującym. Przemieszczenie, modelowanie przewodów w niezłośliwych guzach. Środek cieniujący może przedostawać się do ubytków w miąższu ślinianki w przypadku guzów złośliwych.

Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny: pozwalają na uzyskanie istotnych danych dla różnicowania nowotworów złośliwych i niezłośliwych. Ponadto badania te wykazują rozległość i kierunek penetracji nowotworu.

Ultrasonografia: Wykazuje obecność procesów naciekowych, cyst i jest przydatna w różnicowaniu nowotworów niezłośliwych ze złośliwymi.

29.Naczyniakowłókniak młodzieńczy - objawy, diagnostyka, leczenie.

Naczyniowłókniak młodzieńczy jest to guz mezenchymalny zawierający elementy włókniste i naczyniowe. Jest b.dobrze unaczyniony. Jest niezłośliwy, występuje wyłącznie u chłopców(gł.po10r.ż.). Wyrasta ze sklepienia nosogardła lub dołu skrzydłowego w miejscu migdałka gardłowego.

Jest to podśluzówkowy guz, zrośnięty z otoczeniem i ma włóknistą pseudotorebkę.; Głównym zaopatrzeniem jest t. szczękowa, ale też może być gałązka t. szyjnej wewnętrznej.

Złośliwość kliniczna wynika z ekspansywnego wzrostu (wzrost gł. Spowodowany zmianami hormonalnymi) i krwotoków.

Objawy: krwawienia z nosa, trudności w oddychaniu przez nos po tej stronie (czasem z ropnym zapaleniem błony śluzowej j.nosowej);bóle głowy, objawy niedrożności trąbki słuchowej i następowe zmiany nieżytowe w uchu środkowym, nosowanie zamknięte.

Rozpoznanie: Rynoskopia tylna i/lub endoskopia- widoczny szaroczerwony guz penetrujący do nozdrzy tylnych. Tomografia z kontrastem, Angiografia - powie czy jest to guz na pewno i skąd ma unaczynienie. MR wykonujemy wtedy, gdy wnika do jamy czaszki lub oczodołu.

Leczenie: wyłącznie operacyjne po wykonaniu embolizacji konkretnej tętnicy! Usunięcie każdej wypustki guza (ryzyko wznowy). Dostęp chirurgiczny przez podniebienie lub maksylektomię (zatokę szczękową). Do 72h od embolizacji pacjent powinien być operowany. Należy być przygotowanym na możliwość transfuzji- zabieg jest b.krwawy.

30. Rak języka- objawy, leczenie.

Najczęściej jest to rak płaskonabłonkowy. Do czynników ryzyka tego nowotworu oraz stanów przedrakowych należą: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, zła higiena jamy ustnej, w tym także czynniki drażniące: nieprawidłowe dopasowanie protez zębowych wywołujących urazy błony śl. języka, zakażenie wirusem brodawczaka, niedobór ryboflawiny i Fe. Stanami przetakowymi są: leukoplakia, erytroplakia i liszaj płaski.

Objawy: piekące bóle w j.ustnej, dysfagia, odynofagia, ślinotok, foetor ex ore, w bardziej zaawansowanych stanach: zachłystywanie się, szczękościsk, ograniczenie ruchomości języka, chrypka, utrudniona mowa, brak łaknienia, spadek masy ciała.

Leczenie: Gdy rak zlokalizowany jest na brzegu lub grzbiecie języka usuwa się zmianę wraz z marginesem zdrowych tkanek, z radykalną operacją układu chłonnego szyi. Bezobjawowy początkowy przebieg źle rokującego raka zlokalizowanego w dnie jamy ustnej lub na nasadzie języka jest przyczyną późnego zgłaszania się do lekarza- wtedy jest już nieoperacyjny. Wówczas wprowadza się chemioterapię analogów platyny.

31.Rak gardła- objawy, leczenie. (patrz niżej)

32 I. Rak nosogardła. Gł. Rak płaskonabłonkowy, wg WHO: typ I- rogowaciejący 20%; typ II- nierogowaciejący 10%; typIII- niezróżnicowany (nabłoniak limfatyczny)-70%. Najczęstszym miejscem wyjścia jest zachyłek Rosenmullera. Objawy: trudności w oddychaniu przez nos, krwawienie z nosa, surowiczo-ropna wydzielina z nosa podbarwiona krwią, późno- ból. Leczenie: Radioterapia, nie ma możliwości dostępu do radykalnego usunięcia chirurgicznego nowotworu, ale przy przerzutach do ww.chłonnych-należy je usunąć. Przy wysięku w jamie bębenkowej- drenaż.

II. Rak części ustnej gardła. W 90% raki płaskonabłonkowe- rak nasady języka i migdałka. Rzadko chłoniaki. Objawy: pojawiają się wcześniej w postaci jednostronnego bólu utrudniającego połykanie i uczucie kłucia w uchu, czasami widoczne są zmiany w j.ustnej wrzodziejące lub guzowate, w Bad.palpacyjnym można stwierdzić twardą zmianę migdałka, szczękościsk. Występują wcześnie przerzuty do ww.chł.Kąta żuchwy. Leczenie:Tonsillektomia z usunięciem łuków podniebiennych i ewentualnie części podstawy języka. Przy zmianach nieoperacyjnych indukcyjna chemioterapia i paliatywne zmniejszenie wielkości guza przy użyciu lasera CO2, radiochemioterapia. Przy przerzutach do ww.chłonnych należy dodatkowo usunąć układ chłonny i uzupełniająco napromieniać. W przypadku lymphoepithelioma, chłoniaka stosuje się napromienianie.

III. Rak gardła dolnego. Najczęściej występuje w zachyłku gruszkowatym lub okolicy zapierścieniowatej, tylnej ścianie gardła. W 90% rak płaskonabłonkowy. B.szybko daje przerzuty. Nie ma granic anatomicznych. Objawy: występują późno; zaburzenia połykania, zachłystywanie się, obecność guza na szyi, kłucie do ucha, uczucie kluski, uczucie ciała obcego. Chrypka pojawia się dopiero przy przejściu nacieku na chrząstkę nalewkowatą. Daje wcześnie przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych. Leczenie: Jeżeli nowotwór jest operacyjny: Laryngektomia z częściową resekcją gardła dolnego i radykalne usunięcie układu chłonnego z uzupełniającym napromienianiem. Przy resekcji gardła dolnego wymagana jest rekonstrukcja plastyczna. Przy nieoperacyjnych guzach: paliatywne zmniejszenie guza laserem CO2, napromienianie, radiochemioterapię.

33. Zapalenie przyusznicy bakteryjne- objawy, leczenie.

Objawy: obrzęk i bolesność gruczołu w zapaleniu ropnym, obrzęk przewodów wyprowadzających, zaczerwienienie brodawki, wydostawanie się wydzieliny ropnej z ujścia przy ucisku na gruczoł. W ropniach ślinianek dochodzi zaczerwienienia skóry, chełbotanie i wytworzenia przetoki na zewnątrz lub do jamy ustnej, szczękościsk.

Leczenie: antybiotyki zgodnie z antybiogramem, zalecane są cefalosporyny. Stymulowanie wydzielania śliny: żucie gumy do żucia, ssanie tabletek z witaminą C, spożywanie cytryn. W ropniu ślinianki wykonuje się drenaż ropnia po nacięciu od zewnątrz (zwrócić uwagę na przebieg gał.n.twarzowego). Leki p/bólowe, chłodne okłady.

34. Zapalenie przyusznicy wirusowe- objawy, leczenie, powikłania.

Objawy: bolesny obrzęk przyusznicy ( jedno- lub obustronny), bez cech zapalenia ropnego. Przemieszczenie małżowiny usznej, zaczerwienienie i obrzęk ujścia, porażenie lub uszkodzenie n.twarzowego, może prowadzić do głuchoty. Gorączka.

Leczenie: objawowe: leki p/bólowe, p/zapalne, picie dużej ilości płynów, stosowanie sztucznej śliny (Glandosan 50ml), szczepienia zapobiegawcze.

Powikłania: Uszkodzenie słuchu typu odbiorczego lub głuchota. Meningitis, encephalitis, orchitis, pankreatitis.

35. Powikłania po tonsilektomii i adenotomii - bezpośrednie i odległe.

Powikłaniami po adenotomii są:

• krwawienia wczesne (niezupełnie usunięta tkanka adenoidalna) oraz późne (po oddzieleniu się nalotów włóknikowych w 7. dobie po zabiegu)

• ostre zapalenie ucha środkowego

• zapalenie odcinka szyjnego kręgosłupa

• nosowanie otwarte

Powikłania po tonsillektomii- są rzadkie. Uważa się, że tonsillectomia jest zabiegiem bezpiecznym; śmiertelność przy tym zabiegu wynosi 1:16 tys. do 1:250 tys. wykonanych tonsillectomii. Do najczęstszych powikłań należą:

• powikłania po znieczuleniu, zwłaszcza po znieczuleniu ogólnym

• powikłania miejscowe:

• Krwawienia:

• w trakcie zabiegu operacyjnego (uszkodzenia nieprawidłowo przebiegającej t.sz. wewnętrznej lub odgałęzień t.sz. zewnętrznej)

• krwawienia wczesne (w ciągu 24 godz. po zabiegu - krwawienia z niepodwiązanych naczyń lub miąższowe)

• krwawienia późne (7. doba po zabiegu - oddzielanie się nalotów włóknikowych)

• miejscowe odczyny zapalne, np. ropień około- i tylno gardłowy

• jatrogenne uszkodzenie łuków podniebiennych, podniebienia miękkiego oraz języczka - blizny, nosowanie otwarte

• przewlekły zanikowy nieżyt gardła

• kompensacyjny przerost pozostałych skupisk tkanki adenoidalnej

• pozostawienie fragmentów tkanki migdałków podniebiennych (u 15-25 proc. chorych)

• powikłania ogólne:

• posocznica i ostra niedomoga nadnerczy

• zakrzepica, odoskrzelowe zapalenie płuc

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

• zwiększona predyspozycja do infekcji

• skłonność do otyłości

zwiększone ryzyko zachorowalności na nowotwory układu chłonnego.

36. Refluks żołądkowo-przełykowy - istota choroby, objawy.

(GERD - gastroesophageal reflux disease)

Schorzenie, polegające na nieprawidłowym cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, z powodu niesprawności zwieracza dolnego przełyku. Za główne czynniki patogenetyczne uważa się występowanie przedłużonego czasu relaksacji dolnego zwieracza przełyku, co prowadzi do zarzucania i długotrwałego zalegania kwaśnej treści żołądkowej lub zasadowej treści jelitowej w przełyku.

Objawy:

• Zgaga

• Ból w klatce piersiowej - imitujące czasem problemy kardiologiczne

• Uczucie cofania się pokarmu

• Gorzki smak w ustach - zwłaszcza rano

• Chrypka (spowodowana ciągłym podrażnieniem strun głosowych)

• Kaszel

- mogą pojawić się również - zapalenie krtani, gardła, płuc, ubytki zębowe

37. Przerost migdałków podniebiennych - objawy, postępowanie.

Objawy:

• Trudności przy połykaniu

• Głośne oddychanie

• Chrapanie

• Często towarzyszy przerost migdałka gardłowego wraz z typowymi objawami

Postępowanie:

• Jednostronny przerost u osoby dorosłej zawsze podejrzewać chorobę nowotworową

• Tonsilektomia (w narkozie lub znieczuleniu miejscowym)

Wskazania do tonsilektomii:

miejscowe	ogólne
Częste anginy (4-5x w roku) Duży przerost migdałów utrudniający oddychanie Ropnie okołomigdałkowe Nawracające zapalenie węzłów chłonnych szyi Nawracające stany zapalne ucha środkowego i zatok	Posocznica Zapalenie nerek i stawów Zapalenie serca Źródło zakrzepicy

UCHO

1. Otoskleroza: [siwy]

nieprawidłowe kostnienie dookoła podstawy strzemiączka, co uniemożliwia jego prawidłowe ruchy, a w konsekwencji doprowadza do niedosłuchu.
Objawy:
NIEDOSŁUCH jedno lub obustronny

typu przewodzeniowego (80%),
typu mieszanego (15%),
typu czuciowo-nerwowego (5%)

- wolno postępujące osłabienie słuchu

-słyszenie błędne(często)- w hałasie pacjentka słyszy lepiej.

- stały narastający szum w uszach - operacja może nie wyeliminować

Rozpoznanie:
- testy stroikowe (próba Gellego, Rinnego, Webera) wskazują na niedosłuch przewodzeniowy; upośledzone przewodnictwo powietrzne, kostne początkowo prawidłowe, pogarsza się z biegiem choroby

- otoskopia - obj Schwarzego (przeświecanie różowej błony śluzowej wzgórka)

- audiometria impedancyjna - zniesienie odruchu strzemiączkowego

- wywiad (Choroba dziedziczna(2/3), Częściej u Kobiet (2/3), najczęściej początek w 2 i 3 dekadzie)

Leczenie:

- stapedektomia - strzemiączko zastępuje się protezą
- aparat słuchowy jako alternatywa operacji - brak ryzyka utraty słuchu!
- nauki czytania z ruchu warg nie należy zaniedbać w okresie, kiedy słuch jest jeszcze pozwalający na rozumienie słów!

2.Przyczyny zawrotów głowy: [siwy]

-Uszkodzenie, zapalenie ucha wewnętrznego (ropne, kiłowe zap. ucha wewn.)
-Zapalenie piramidy kości skroniowej
-Urazy (min. ZŁAMANIE POPRZECZNE PIRAMIDY)

-choroby zapalne i nowotworowe ucha środkowego - przechodzące na ucho wewnętrzne

-choroba Meniere'a
-migrena
-choroby sercowo-naczyniowe, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego (zaburzenia rytmu, zwężenia tt. szyjnych, kręgowych, epizody niedokrwienne mózgu)
-leki ototoksyczne (gentamycyna [aminoglikozydy], erytromycyna [makrolidy], diuretyki, salicylany)
-Stwardnienie rozsiane (SM)
-infekcje [wirusowe (świnka, półpasiec)]

-nerwiak osłonkowy nerwu przedsionkowego /shwannoma/

-zapalenie nerwu przedsionkowego
-guzy kąta mostowo-móżdżkowego

-guzy, ropnie, krwiaki, urazy mózgu

-zatrucie alkoholem etylowym, nikotyną, inne środki odurzające, narkotyki

-niedokrwistość

3. Miejsce uszkodzenia narządów słuchu w niedosłuchu przewodzeniowym i niedosłuchu odbiorczym. [siwy]

Niedosłuch przewodzeniowy	Niedosłuch czuciowo-nerwowy (odbiorczy)
→ upośledzenie przewodzenia fal dźwiękowych. Wynika z mechanicznego tłumienia fal dźwiękowych w uchu zewnętrznym lub środkowym, co uniemożliwia docieranie	→ upośledzenie odbierania fal dźwiękowych. Wynika z zaburzeń czynności ślimaka lub nerwu słuchowego, które uniemożliwiają przewodzenie impulsów nerwowych do kory słuchowej mózgu.
przewód słuchowy zewnętrzny błona bębenkowa kosteczki słuchowe trąbka słuchowa	komórki zmysłowe narządu Cortiego (ślimak) nerw przedsionkowo-ślimakowy ośrodki podkorowe kora mózgu
Próba Rinnego (-) po stronie chorej, (+) po stronie zdrowej. W próbie Webera stwierdza się lepsze słyszenie dźwięku w uchu głuchym, gorsze słyszenie dźwięku w uchu lepiej słyszącym.	Próba Rinnego (+) po obu stronach(lepsze przewodnictwo kostne niż powietrzne). W próbie Webera stwierdza się lepsze słyszenie dźwięku w uchu lepiej słyszącym.

Próba Webera - przy ustalaniu typu niedosłuchu, odpowiada na pytanie który ślimak funkcjonuje lepiej. Lepsze słyszenie dźwięku w uchu głuchym.
Próba Rinnego - ocenia czynność ucha środkowego.
(+) - ucho środkowe i zewnętrzne funkcjonują prawidłowo. [przewodnictwo powietrzne lepsze niż kostne]
(-) - czynność ucha środkowego lub zewnętrznego jest nieprawidłowa. [przewodnictwo powietrzne jest gorsze niż kostne]

4. Leki ototoksyczne. [siwy]

-aminoglikozydy (gentamycyna, neomycyna, streptomycyna) - nieodwracalne uszkodzenie słuchu

-salicylany, pochodne chininy, chinidyna - odwracalne uszkodzenie słuchu

-diuretyki (furosemid), kwas etakrynowy - u 90% odwracalne

-makrolidy (erytromycyna)

-barbiturany

5. Metody usuwania ciał obcych z przewodu słuchowego zewnętrznego. [siwy]

1. Płukanie wodą /wodorowęglanem sodu/ NaCl 0,9% o temp. (38'C), używając strzykawki usznej [preferowana jest pompka wodna] (pod warunkiem, że błona bębenkowa nie uległa perforacji - NALEŻY ZAPYTAĆ O WYCIEK Z UCHA, obejrzeć błonę) - kierunek strumienia po górnej ścianie przewodu !! po zabiegu dokładnie obejrzeć błonę, osuszyć.

• przy zaklinowanym czopie woskowinowym - należy go rozmiękczyć zapuszczając codziennie wieczorem kroplę ciepłej oliwy (przez tydzień przed przepłukaniem). Jeżeli jest wyjątkowo twarda - wodorowęglan sodu.

• przy peforacji w błonie bębenkowej - czop usunąć haczykiem

2. Ciała kuliste - jednozębny tępy haczyk

3. Ciała pęczniejące - jednozębny ostry haczyk

4. Ciała obce żywe - zalać parafiną, gliceryną - wypłukać - lub usunąć haczykiem

5. Ciała obce wklinowane - zabieg operacyjny

• u małych dzieci i osób niewspółpracujących ciało obce usuwa się w znieczuleniu ogólnym

6. Objawy złamania piramidy kości skroniowej. [siwy]

ZŁAMANIA KOŚCI SKRONIOWEJ:	Złamania podłużne	Złamania poprzeczne
	80%, szczelina złamania przebiega przez łuskę ości skroniowej, przewód słuchowy zewnętrzny i wyrostek sutkowaty, pokrywkę jamy bębenkowej i sutkowej, przechodzi na przednią krawędź piramidy, omijając masyw błędnika kostnego	20%, przechodzą przez ucho środkowe, w których jama bębenkowa i przewód słuchowy zewnętrzny nie ulegają uszkodzeniu. Szczelina złamania przebiega przez ślimak i przewód słuchowy wewnętrzny.
Miejsce uderzenia	Okolica skroniowo-ciemieniowa	Okolica czołowo-potyliczna
Siła uderzenia	Umiarkowana	Bardzo duża
Utrata przytomności?	Brak lub krótkotrwała	Prawie zawsze
Krwawienie z przewodu słuch zewn.	Częste, płyn otok uszny	rzadkie
Krwiak jamy bębenkowej	Częsty, rozdarcie błony bębenkowej, płynotok uszny	częsty
Upośledzenie słuchu	Przewodzeniowe, rzadziej mieszane, najrzadziej odbiorcze	Całkowita głuchota, upośledzenie odbiorcze, szumy
Zawroty głowy	Brak lub obecne o różnym stopniu nasilenia	Zawroty głowy: Zwykle wyraźne, z objawami wypadnięcia czynności obwodowego narządu równowagi
Nerw VII. twarzowy - porażenie lub niedowład	20-25% bezpośrednio po urazie lub w ciągu kilku następnych dni.	W 50% wszystkich złamań porażenie całkowite, najczęściej bezpośrednio po urazie.
		Oczopląs w kierunku zdrowego ucha
		Płynotok uszny przez trąbkę słuchową do jamy ustno-gardłowej. potwierdza obecność cukru w wydzielinie.

7. Jaki rodzaj urazu może powodować perforacje bebenkową: [siwy]

• uraz bezpośredni - wynika z wkładania do ucha ostrego przedmiotu (spinki do włosów, zapałki, igły, szydełkiem itp. - jako próba czyszczenia ucha. Powodem może też być płukanie przewodu słuchowego lub nieumiejętne próby usunięcia woskowiny bądź ciała obcego, oparzenia błony środkami chemicznymi)

• uraz pośredni - powstaje w wyniku wzrostu ciśnienia spowodowanego uderzeniem otwartą dłonią lub eksplozją, może też być konsekwencją złamania kości skroniowej (PODŁUŻNE), iskry powstające podczas spawania mogą powodować znaczne uszkodzenie błony bębenkowej)

• 
  

8. Półpasiec uszny - objawy, leczenie. [siwy]

(Zespół Ramseya-Hunta) powstaje w wyniku zakażenia wirusem opryszczki, które dotyczy zwoju kolanka i pnia nerwu twarzowego.

Objawy

• wysypka pęcherzykowa (zmiany opryszczkowe) na małżowiny usznej, uchu, przewodzie słuchowym zewnętrznym, a czasem na błonie bębenkowej

• porażenie n.VII twarzowego (poprzedzone silnym bólem)

• niedosłuch czuciowo-nerwowy (odbiorczy)

• silne bóle w okolicy zausznej

• zaburzenia równowagi, zawroty głowy

Leczenie

1. Acyklovir (Zovirax)

2. Leki p/bólowe i p/zapalne

3. B-complex + kokarboksylaza

4. Leki działające objawowo (zawroty głowy, nudności i wymioty)

5. Elektroterapia porażonego n.VII

6. Miejscowe środki odkażające

7. Antybiotyki - w nadkażeniu

9. Ostre zapalenie ucha środkowego- objawy, leczenie.

Objawy

I okres:

• temp 39-49^o C

• dreszcze

• silny, pulsujący ból nasilający się w nocy

• szum w uszach zgodny z tętnem

• niedosłuch przewodzeni owy tonów niskich i średnich

• bolesność uciskowa wyrostka sutkowa tego

II okres:

• 2-3 dni

• wysięk w jamie bębenkowej, mogący prowadzić do perforacji błony bębenkowej

• wydzielina surowicza potem ropna, nie cuchnąca

• łagodnieje ból

III okres:

• 2-4 tyg.

• zanikanie wydzieliny

• powrót prawidłowego słuchu

Z wikipedii ;)

• bardzo silny, ciągły ból ucha

• często gorączka (u dzieci nawet powyżej 40°C)

• gorszy słuch w chorym uchu

• złe samopoczucie, niepokój dziecka

• wymioty

• uczucie pełności w uchu

• w okresie kataralnym zapalenia bębenek jest przekrwiony, pogrubiały, niekiedy wciągnięty w głąb

• w okresie ropnym bębenek jest uwypuklony, prześwieca żółtą barwą

• w wysiękowym zapaleniu może dochodzić do znacznego niedosłuchu i ścieńczenia błony bębenkowej - przez nią widać żółtawy lub ciemny płyn zawierający pęcherzyki powietrza; jest to spowodowane blokadą mechaniczną trąbki słuchowej

Leczenie:

- W pierwszym okresie można stosować gorące okłady oraz leki przeciwzapalne i przeciwbólowe działających objawowo ogólnie i miejscowo, oraz leki przeciwgorączkowe jak paracetamol, ibuprofen. A także krople do nosa, zawierające efedrynę

- antybiotykoterapia w okresie objawowym i 10 dni po ustąpieniu objawów (amoksycylina 500mg co 8h przez 10 dni; penicyliny, Klacid, cefalosporyny, makrolidy)

- Przy uwypukleniu błony bębenkowej, stosuje się paracentezę, czyli bezbolesny zabieg jej nacięcia

10. Przyczyny porażenia nerwu twarzowego.

Porażenie nerwu twarzowego to mononeuropatia dotycząca jądra i (lub) pnia nerwu twarzowego, zazwyczaj jednostronna, rzadziej obustronna.

Najczęściej porażenie nerwu twarzowego jest samoistne (idiopatyczne) i określa się je wtedy jako porażenie Bella. Inne możliwe przyczyny porażenia nerwu twarzowego to:

• pęknięcie podstawy czaszki, złamanie kości skroniowej

• guz kąta mostowo-móżdżkowego

• zapalenie ucha środkowego

• zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych

• wirusy: półpasiec (zespół Ramsaya Hunta), Coxackie, polio

• złamanie okolicy otworu rylcowo-sutkowego

• zapalenie ropne ślinianki przyusznej

• nowotwory ślinianki przyusznej

• zespół Guillaina-Barrego

• borelioza

• sarkoidoza (zespół Heerfordta)

• wrodzona hipoplazja jąder nerwu VII i IV (zespół Moebiusa)

• stwardnienie rozsiane

• zespół Melkerssona-Rosenthala - (zespół neurologiczny o słabo poznanej etiologii, którego podłożem jest łagodne, nawracające ziarniniakowe zapalenie naczyń. Na obraz zespołu składają się: nawracające porażenie nerwu VII+obrzęk warg, pofałdowanie języka+niekiedy porażenie innych nerwów czaszkowych+czasem polineuropatia lub objawy ośrodkowe)

• tętniaki w obrębie czaszki

• perlak ucha środkowego

• zapalenie wyrostka sutkowego

• alkohol

• udar

• jatrogenne (podczas operacji ucha środkowego lub ślinianki przyusznej)

• rany postrzałowe i wybuchowe

11. Powikłania przewlekłego zapalenia ucha środkowego.

• zapalenie wyrostka sutkowatego

• zapalenie opon mózgowych

• ropień mózgu

• ropień zewnątrzoponowy

• ropień podtwardówkowy

• zapalenie błędnika

• zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej

• porażenie nerwu twarzowego

• Zapalenie szczytu piramidy kości skroniowej

• Posocznica

• Głuchota

12. Wymień kosteczki słuchowe i mięśnie wewnątrzuszne. [siwy]

KOSTECZKI SŁUCHOWE (M-K-S)

1. Młoteczek (malleus)

2. Kowadełko (incus)

3. Strzemiączko (stapes)

MIĘŚNIE WEWNĄTRZUSZNE (napinacz błony i strzemiączkowy)

1. Mięsień napinacz błony bębenkowej (m. sensor tympani) - pociąga młoteczek do wnętrza jamy bębenkowej, unerwienie przez nerw V (gałąź żuchwowa)

2. Mięsień strzemiączkowy (m. stapedius) - unerwienie przez nerw VII, antagonista napinacza

13. Objawy uszkodzenia ucha wewnętrznego (błędnika).

• upośledzenie odbioru dźwięków, niedosłuch odbiorczy

• szum w uszach

• zawroty, bóle głowy

• padanie na stronę chorą

• oczopląs poziomy (obwodowy), w stronę ucha zdrowego

• zaburzania równowagi

• nudności, wymioty

• bladość skóry

• zamiana tętna

• czasem, niedowład nerwu VII

• światłowstręt

14. Mechanizm uszkodzenia słuchu w otosklerozie.

OTOSKLEROZA

• miejscowa choroba błędnika kostnego o nieznanej do końca przyczynie (hormony, alergia)

• patologiczne kostnienie błędnika kostnego (otoczki błędnika)

• wynik skrajnego zab. metabolizmu mineralnego kości z nieprawidłowym wzrostem ↑ aktywności enzymatycznej komórek mezenchymalnych błędnika kostnego zdeterminowany głównie genetycznie, jak również przez zaburzenia hormonalne

• 3 okresy:

I - bezobjawowy

I - przekrwienie kości

II - prawidłowa kość przekształca się w gąbczastą

III - tworzy się nowa kość o nieprawidłowej budowie warstwowej (osteosclerosis)

III - pogorszenie słuchu i szumy

III - nowa kość w okolicy okienka przedsionka → zniszczenie więzadła pierścieniowatego → całkowite unieruchomienie podstawy strzemiączka w okienku owalnym

W wyniku zaburzeń hormonalnych i/lub zaburzeń gospodarki mineralnej w błędniku kostnym dochodzi do:

• nieprawidłowego tworzenia się lizosomów,

• wzmożona aktywność enzymów histiocytów i osteocytów

• oraz występuje enzymatyczna kolagenoliza i przebudowa.

• nowo powstała kość unieruchamia płytkę strzemiączka w okienku owalnym

Występuje niedosłuch typu przewodzeniowego (80%), niekiedy mieszany (15%), a wyjątkowo niedosłuch czuciowo - nerwowy (5%)

15. Budowa błony bębenkowej. [siwy]

Zbudowana jest z trzech warstw:

• Skóry

• Tkanki włóknistej

• Błony śluzowej
  

Perłowo połyskująca, nieprzezroczysta, a jej wklęsły kształt powoduje powstanie wyraźnie odgraniczonego refleksu świetlnego.

• średnica - 8-9 mm

• na granicy ucha zewnętrznego i środkowego

• części błony bębenkowej:

1. Część napięta - sztywna, drgająca powierzchnia; przymocowana do pierścienia włóknistego położonego w rąbku bębenkowym części bębenkowej kości skroniowej; część napięta - budowa: 1.warstwa skórna, 2.blaszka włóknista, 3.warstwa śluzowa.

2. Część wiotka - w obrębie wcięcia bębenkowego (gdzie jest przerwa w pierścieniu włóknistym); część wiotka - budowa: 1.warstwa skórna, 2.warstwa śluzowa.

• obraz mikroskopowy:

ZEWN - warstwa nabłonkowa - podobna w swej budowie do skóry przewodu słuchowego zewnętrznego

ŚROD - blaszka właściwa - warstwa zewnętrzna (włókna promieniste) i wewnętrzna (włókna okrężne)

WEWN - błona śluzowa ucha środkowego (wyściółka) = mukoperiosteum

16. Objawy przewlekłego zapalenia ucha środkowego.

• stały/ okresowy ropotok

• stopniowe upośledzenie słuchu

• trwały ubytek w błonie

• ubytek w kości

• bóle, zawroty głowy

• bóle ucha przy zaostrzeniu

• niedosłuch typu przewodzeniowego

17. Czy struna bębenkowa jest ścięgnem, nerwem, więzadłem? [siwy]

• gałązka n.VII twarzowego.

• Biegnie w kanale kostnym do jamy bębenkowej, układa się w fałdzie błony śluzowej na przyśrodkowej powierzchni błony bębenkowej pomiędzy odnogą długą kowadełka, a rękojeścią młoteczka. Z jamy bębenkowej biegnie dalej ku przodowi i dołowi przyśrodkowo od tętnicy oponowej środkowej i nerwu uszno-skroniowego a następnie łączy się z nerwem językowym dochodząc do jego tylnego brzegu.

prowadzi następujące włókna:

• dośrodkowe włókna smakowe z brodawek grzybowatych przednich 2/3 części języka

• włókna odśrodkowe przywspółczulne tworzące korzeń przywspółczulny zwoju podżuchwowego dla ślinianki podżuchwowej i ślinianki podjęzykowej.

Ze struną bębenkową związany jest zabieg operacyjny wykonywany przez otolaryngologów zwany chordotomią. Jest to przecięcie struny bębenkowej stosowane w przypadkach uporczywego ślinienia (ang. drooling). Przecięcie struny bębenkowej odcina unerwienie przywspółczulne do ślinianki podżuchwowej i podjęzykowej hamując wydzielanie śliny.

18. Objawy i leczenie zapalenia przewodu słuchowego zewnętrznego.

Objawy:

• POSTAĆ WILGOTNA:

- obrzmienie przewodu słuchowego, bolesność, przekrwienie, zwężenie

- uporczywe swędzenie

- upośledzenie słuchu

- ból samoistny, nasilający się ruchu żucia lub ucisku na skrawek

- półpłynny wysięk o nieprzyjemnym zapachu (złogi nabłonka w przewodzie)

Leczenie p. wilgotnej:

- płukanie, oczyszczanie

- antybiotykoterapia ogólnie i miejscowo

- lub maści przeciwgrzybicze

• POSTAĆ SUCHA

- świąd

- tworzą się łuski

Leczenie p. suchej:

- maść z hydrokortyzonem

19. Objawy i postępowanie w przypadku zalegania woskowiny w przewodzie słuchowym zewnętrznym. [siwy]

Woskowina jest wytwarzana przez gruczoły woskowinowe w ścianie przewodu słuchowego zewnętrznego, a następnie przemieszcza się w stronę ujścia przewodu. U niektórych ludzi znajdują się duże ilości woskowiny, lub mają oni tendencję do zasychania woskowiny - u tych ludzi powstanie czopu woskowinowego wynika ze stosowania patyczków kosmetycznych (lub innych „urządzeń”, które ubijają woskowinę zamiast ją usunąć.
Czop woskowinowy może upośledzać słuch lub powodować podrażnienie skóry. Najłatwiejszą metodą usuwania jest przepłukiwanie przewodu słuchowego zewnętrznego.

1. Wywiad - zapytać o wyciek z ucha
2. Oglądanie - przy zaklinowanym czopie woskowinowym - należy go rozmiękczyć zapuszczając codziennie wieczorem przez tydzień kroplę ciepłej oliwy (przed przepłukaniem). Jeżeli jest wyjątkowo twarda - wodorowęglan sodu. Przy perforacji w błonie bębenkowej - czop usunąć haczykiem

3. Płukanie wodą /wodorowęglanem sodu/ NaCl 0,9% o temp. (38'C), używając strzykawki usznej [preferowana jest pompka wodna] (pod warunkiem, że błona bębenkowa nie uległa perforacji) - kierunek strumienia po górnej ścianie przewodu !!
4. po zabiegu dokładnie obejrzeć błonę, osuszyć przewód słuchowy.

20. Objawy i leczenie przewlekłego wysiękowego zapalenia ucha środkowego (otitis media secretoria)

Objawy:

• Wrażenie ucisku i pełności w uchu

• Ubytek słuchu po jednej lub po obu stronach

• Szmery w uszach przy ziewaniu, kichaniu, połykaniu

• Brak bólu

• Upośledzenie słuchu typu przewodzeniowego

• Pogrubiała, zółtawobursztynowa błona bębenkowa z poziomem płynu, pęcherzyki powietrza

• Płaski zapis tympanometryczny

• Brak odruchu z mięśnia strzemiączkowego

Leczenie:

- adenotomia

- readenotomia

- eliminacja zakażenia z zatok

- paracenteza

- drenaż ucha środkowego

- antybiotykoterapia miejscowa

- płukanie przewodu słuchowego zewnętrznego (kwas borny, rywanol)

- chronić ucho przed zamoczeniem

21. Postacie (rodzaje) przewlekłego zapalenia ucha środkowego. [siwy]

Jeżeli ostre zap. nie ustąpi, perforacja i wyciek mogą w niektórych przypadkach utrzymywać się przez dłuższy czas.
Przyczyny:
1. Zbyt późne leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego.

2. Niewystarczająca lub niewłaściwa antybiotykoterapia.

3. Upośledzenie odporności, na przykład z powodu niedożywienia, niedokrwistości lub chorób układu immunologicznego.
5. Szczególnie zjadliwy drobnoustrój (np. wirus odry).

Postacie:
1. Zapalenie obejmujące błony śluzowe, z perforacją błony bębenkowej (zajęcie trąbki słuchowej i jamy bębenkowej, stosunkowo niegroźne) (PRZEWLEKŁE ROPNE ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO Z ZAJĘCIEM BŁ. ŚLUZOWEJ)

2. Zapalenie obejmujące kość: (PRZEWLEKŁE ROPNE ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO Z ZAJĘCIEM KOŚCI)

a) zapalenie kości (osteitis).
b) perlak - postać niebezpieczna (zajęcie nadbębenka i antrum).

22. Postępowanie lecznicze w przewlekłym zapaleniu ucha środkowego z

perlakiem.

• leczenie zachowawcze nie jest obecnie stosowane

• leczenie operacyjne

• metoda z wyboru

• polega na usunięciu zmian patologicznej z zachowaniem lub rekonstrukcją zniszczonego układu transmisyjnego ucha środkowego:

• wykonanie operacji :

1. operacja radykalna - obecnie rzadko wykoywane

2. operacje osteoplastyczne

3. tympanoplastyka - operacja odtwórcza układu przewodzeniowego ucha środkowego, ma na celu poprawę słuchu; wyróżnia się wg Wullesteina pięc podstawowych typów tympanoplastyk :

1. typ - myringoplastyka (plastyka błony bębenkowej)

2. typ - przy przerwanym łańcuchu kosteczek słuchowych

3. typ - przy zniszczonym łańcuchu kosteczek

4. typ - przy zniszczonym całkowicie łańcuchu kosteczek

5. typ - w wadach wrodzonych w obrębie okienka owalnego lub przy nieruchomej płytce strzemiączka

Warunkiem dla uzyskania poprawy słuchu w tympanoplastykach jest drożna trąbka słuchowa i zachowana funkcja ucha wewnętrznego.

23. Jakie antybiotyki pierwszego i drugiego rzutu stosuje się w leczeniu

ostrego zapalenia ucha środkowego?

I.rzutu:

• penicylina V

• amoksycylina

• amoksycylina z kwasem klawulanowym

II rzutu:

• makrolidy , np. azytromycyna, klarytromycyna (osoby, u których po amoksycylinie wystąpiła reakcja uczuleniowa typu I)

• cefalosporyny II generacji - cefuroksym (osoby uczulone na amoksycylinę , z wyjątkiem tych u których wystąpiła reakcja uczuleniowa typu I)

24. Wskazania do paracentezy (nacięcie błony bębenkowej).

1. o.z.u.ś. ze znacznym uwypukleniem błony bębenkowej przy silnych dolegliwościach bólowych

2. o.z.u.ś. z objawami podrażnienia i zapalenia ucha wewnętrznego (zawroty głowy, oczopląs, odbiorcze upośledzenie słuchu)

3. o.z.u.ś. z niedowładem lub porażeniem nerwu twarzowego

4. o.z.u.ś z rozwijającym się zapaleniem wyrostka sutkowa tego

5. niepowodzenie leczenia farmakologicznego o.z.u.ś.

6. podejrzenie o.z.u.ś. u niemowląt przy niepewnym obrazie otoskopowym, a towarzyszącymi objawami ogólnymi, np. biegunki i gorączki oraz po wykluczeniu innych schorzeń (paracenteza zwiadowcza)

7. wysiek widoczny otoskopowo, trwający długo i upośledzający słuch, zbyt gęsty, aby ewakuować się przez trąbkę słuchową. (w wysiękowym zapaleniu ucha srodkowego)

8. krew w jamie bębenkowej

25. Następstwa zapalenia ucha wewnętrznego (błędnika).

• Uszno pochodne zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych

• Uszno pochodny ropień mózgu, szczególnie płata skroniowego

• Uszno pochodny ropień móżdżku

• Uszno pochodna zakrzepica zatoki esowatej

• Ropień zewnątrzoponowy i podoponowy

• Uszno pochodne porażenie nerwu twarzowego

• Zapalenie piramidy kości skroniowej

• Całkowita utrata słuchu

• Trwałe uszkodzenie narządu równowagi

26. Objawy choroby Meniere'a. [siwy]


nieznana etiologia, w którym dochodzi do powiększenia błędnika błoniastego wskutek gromadzenia się śródchłonki. Choroba Meniere'a może wystąpić u osób w każdym wieku, ale najczęściej rozpoczyna się pomiędzy 40-60 rż. Zazwyczaj dotyczy początkowo jednego ucha, ale w około 25% z czasem zajmuje drugie. Objawy:
1. Zawroty głowy (przemijające), ale mogą być nasilone i powodować wymioty.
2. Uczucie pełności w uchu (może poprzedzać atak)
3. Niedosłuch czuciowo-nerwowy (bardziej nasilony przed atakiem oraz w trakcie) - nietolerancja głośnych dźwięków
4. Szum uszny - stały - (nasila się przed atakiem) - może poprzedzać wszystkie objawy o wiele miesięcy.

Leczenie: cynnarazyna 15-30mg co 6h, prochlorperazyna 5-10mg co 6h
ograniczenie spożycia płynów i soli, unikanie palenia tytoniu, alkoholu, kawy.
chlorowodorek betahistyny.
chirurgiczne: 1)labirynektomia,2)odbarczenie woreczka endolimfa tycznego,3)podział nerwu przedsionkowego.

27. Objawy nerwiaka nerwu słuchowego.

Objawy spotykane u pacjentów z nerwiakiem osłonkowym nerwu przedsionkowo-ślimakowego to:

• jednostronny lub asymetryczny niedosłuch odbiorczy ok. 95%

• nagła głuchota ok. 26%

• szumy uszne, o wysokiej częstotliwości, nieprzyjemne, występujące ciągle, po stronie guza ok. 70%

• zawroty głowy ok.7%

• zaburzenia równowagi ok. 16%

• zaburzenia czynności nerwu trójdzielnego:

• objawu Hitselbergera, polegający na znieczuleniu łódki małżowiny usznej i części przewodu słuchowego zewnętrznego

• dysgeusia i wysychanie oka

• niedowład i skurcze mięśni twarzy

• zaburzenia czynności nerwu twarzowego

• zaburzenia czynności innych nerwów czaszkowych: IX, X i XI - w bardzo zaawansowanych guzach lub gdy współistnieje nerwiak otworu szyjnego; manifestuje się to klinicznie jako dyzartia, dysfagia, zachłystywanie lub chrypka

• bóle głowy - występują po stronie guza, w okolicy czołowej lub potylicznej; zazwyczaj są silniejsze rano i zwiększają się po ruchach głową oraz wysiłku fizycznym

• zaburzenie krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego spowodowane jest przez duże nerwiaki nerwu słuchowego uciskające komorę IV

• niedowłady kończyn spowodowane przez nerwiaki spotyka się obecnie tylko w przypadkach kazuistycznych

Oprócz wymienionych powyżej objawów i dolegliwości istnieją takie, które występują sporadycznie, a ich wystąpienie jest często trudne do wytłumaczenia. Należą do nich: uczucie pełności w uchu, wysychanie oka, suchość błony śluzowej policzka, objawy krwawienia podpajęczynówkowego, porażenie nerwu odwodzącego, płynotok nosowy. Nie wliczając niedosłuchu odbiorczego, u około 2/3 pacjentów stwierdza się różnorodne objawy w otoneurologicznym badaniu przedmiotowym. Najczęstszymi objawami w badaniu przedmiotowym są brak odruchu rogówkowego, oczopląs samoistny lub położeniowy oraz niedoczulica twarzy. Rzadziej występują oczopląs samoistny, obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, objaw Babińskiego.

Prowadzi to do nadciśnienia śródczaszkowego i wodogłowia. Typowymi objawami w takich przypadkach są bóle głowy, nudności, wymioty, zaburzenia ostrości widzenia, podwójne widzenie lub zaburzenia węchu. W wyjątkowych sytuacjach może dojść do porażenia nerwu odwodzącego. Odsetek pacjentów z nadciśnieniem śródczaszkowym oceniany jest obecnie na 4-3%.


28. + 29. Przyczyny niedosłuchu przewodzeniowego i odbiorczego. [siwy]

PRZYCZYNY NIEDOSŁUCHU
NIEDOSŁUCH PRZEWODZENIOWY	NIEDOSŁUCH CZUCIOWO-NERWOWY(ODBIORCZY)
Woskowina	Starcze upośledzenie słuchu
Ostre zapalenie ucha środkowego	Upośledzenie słuchu wywołane przez Hałas
Wysiękowe zapalenie ucha środkowego	Wady wrodzone (różyczka u matki, zakażenie CMV, TOKSOplazmoza, KIŁA wrodzona, głuchota dziedziczna, anoksja, żółtaczka)
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego
Barotrauma (uraz ciśnieniowy)	Choroba Meniere'a
Otoskleroza	Zaawansowana Otoskleroza
Uraz błony bębenkowej	Leki i substancje ototoksyczne
Zapalenie ucha zewnętrznego	Zakażenie; przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego, świnka, półpasiec, zapalenie opon m-rdz, kiła
(rzadsze przyczyny):
Urazowe przemieszczenie kosteczek słuchowych	(rzadsze): przyczyny metaboliczne(cukrzyca, niedoczynność tarczycy, choroba Pageta kości)
Nowotwory ucha środkowego	Głuchota psychogenna
Agenezja ucha środkowego	Urazy głowy, guzy mózgu, przerzuty nowotworowe.
Wrodzona atrezja zewn. przewodu słuchowego	Stwardnienie Rozsiane (SM),

30. Jakie znasz metody badania słuchu.

I. badania subiektywne, z udziałem woli pacjenta:

1. badanie szeptem (norma 20m, badanie przeprowadzane z odległości 5m)

2. badanie stroikiem:

• próba Webbera (ustawiamy stroik na szczycie głowy, pytamy czy pacjent dobrze słyszy w obu uszach)

Niedosłuch odbiorczy- gorzej słyszy w uchu gorzej słyszącym

Niedosłuch przewodzeniowy- lepiej słyszy dźwięk stroika w chorym uchu

• Próba Rinnego- bada przewodzenie powietrzne i kostne

Niedosłuch przewodzeniowy- kostne gorsze od powietrznego

Niedosłuch odbiorczy- powietrzne gorsze od kostnego

3. badanie audiometryczne (audiometr) = badanie progowe

- audiometr wykreśla krzywe i tak np. dla niedosłuchu odbiorczego na wykresie krzywe opadają (maleją)

II. badania obiektywne, bez udziału woli pacjenta:

1. Audiometria impedancyjna ( analizator ucha środkowego, sonda do ucha środkowego)

- badanie to ma na celu ocenę:

A) ruchomości błony bębenkowej

B) ciśnienia w jamie bębenkowej (norma: od -50 do +50 dPa; przy uszkodzeniu trąbki słuchowej -200

C) odruchy z mięśnia strzemiączkowego

- mięsień kurczy się przy ok. 80dB

- ocenia przy jakim natężeniu dźwięku mięsień się kurczy

Niedosłuch przewodzeni owy:

- prawidłowa ruchomość i ciśnienie

- brak odruchu z mięśnia strzemiączkowego

Niedosłuch odbiorczy:

- niski próg odruchu z mięśnia strzemiączkowego

2. Słuchowe potencjały wywołane (ang. Auditory Evoked Potentials, AEP - słuchowe potencjały wywołane)

-badanie specyficzne dla nerwiaka nerwu słuchowego

3. otoemisja akustyczna

- rejestracja funkcji ślimaka (echo ślimaka), skurcz i działanie komórek słuchowych

- badanie przesiewowe u noworodków!! Gdy wtedy wykryte problemy (1-3 to „złoty okres nauki mowy”) dziecko będzie mogło mówić gdy założony aparat/implant ślimakowy

31. Wskazania do aparatu słuchowego i przeszczepu ślimakowego.

Aparat: niedosłuch odbiorczy

Wszczep:

1. Głuchota całkowita

2. Resztki słuchowe

3. Głuchoty częściowe (niskie/wysokie częstotliwości)

4. Głuchoty jednostronne (powoli staje się to popularnym wskazaniem)

32. Wymień elementy anatomiczne ucha środkowego:

1. Błona bębenkowa ( granica miedzy uchem zewnętrznym a środkowym)

2. Jama bębenkowa:

• Kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko, strzemiączko

• Mięśnie jamy bębenkowej: miesień napinacz błony bębenkowej, mięsień strzemiączkowy

• przestrzenie pneumatyczne:

• jama sutkowa

• komórki powietrzne wyrostka sutkowatego i piramidy kości skroniowej

4. trąbka słuchowa

33. Budowa ucha wewnętrznego:

Składa się z 1. błędnika kostnego, w którym mieści się 2. błędnik błoniasty. Do ucha wewnętrznego należy także 3. nerw przedsionkowo-ślimakowy (część przedsionkowa i ślimakowa).

Błędnik kostny:

• Przedsionek

• 3 kanały półkoliste (boczny, tylny i przedni)

• Ślimak

Przestrzeń pomiędzy błędnikiem kostnym a błoniastym wypełniona jest przychłonką.

Błędnik błoniasty:

• Woreczek i łagiewka

• 3 przewody półkoliste

• przewód ślimakowy

Błędnik błoniasty wypełniony jest śródchłonką.

W przedsionku kostnym mieści się łagiewka i woreczek, których plamki są miejscem zakończenia włókien części przedsionkowej nerwu przedsionkowo-ślimakowego. W kanałach półkolistych znajdują się przewody półkoliste. W ślimaku kostnym znajduje się przewód ślimakowy. Jego najważniejszą częścią jest narząd spiralny Cortiego.

34. Krwiak małżowiny usznej - objawy, leczenie. [siwy]


Podochrzęstnowy krwiak małżowiny usznej występuje zazwyczaj w wyniku uderzenia skierowanego stycznie do powierzchni czaszki. Małżowina uszna ulega balonowatemu uwypukleniu, a chrząstka jest zniekształcona. Pozostawienie tego stanu prowadzi do powstania znacznej deformacji (ucha kalafiorowatego lub bokserskiego).

Objawy:

1. Rozdęcie i zaczerwienienie małżowiny

2. Ból i gorączka

3. Objawy miejscowe - ból, obrzęk, chełbotanie

4. Zaczerwienienie

Leczenie: Bezpośrednio po urazie można opróżnić drogą nakłucia, niekiedy powtarzając ten zabieg wielokrotnie. Najczęściej konieczne jest jednak nacięcie, zlikwidowanie skrzepliny i ponowne złączenie chrząstki z ochrzęstną za pomocą opatrunków uciskowych lub drenażu ssącego.
Bezwzględna aseptyka, opatrunek uciskowy, podanie antybiotyków osłonowo.

35. Nowotwory ucha zewnętrznego.

1. Łagodne (rzadko spotykane):

Włókniaki, chrzęstniaki, kostniaki, naczyniaki małżowiny usznej lub przewodu słuchowego zewnętrznego. Leczenie operacyjne.

2. Złośliwe:

- rak podstawnokomórkowy, najczęściej na brzegu małżowiny usznej, płatku lub przewodzie. Chorują częściej mężczyźni po 60 rż. Podłożem może być blizna po odmrożeniu, wyprysku. Przebieg jest powolny i długo nie występują dolegliwości, zasadniczo nie daje przerzutów. Rozp: hist-pat.

Leczenie: leczenie operacyjne z marginesem zdrowych tkanek, w wyższych stopniach zaawansowania także chemio- i radioterapia.

- rak płaskonabłonkowy

- czerniak

36. Ostre zapalenie ucha środkowego u dzieci.

• Występuje znacznie częściej u niemowląt i przedszkolaków niż w wieku starszym.

• W 90 % towarzyszy w czasie zakażenia górnych dróg oddechowych

• Czynniki usposabiające: krótka, szeroka, poziomom ustawiona trąbka słuchowa; częste infekcje; skłonność od wymiotów i ulewania; skłonność do odczynu obrzękowego zwężającego jamę bębenkową; upośledzenie drożności trąbki słuchowej przez przerost migdałka gardłowego, skrzywienie przegrody nosa, przewlekłe zapalenie zatok, przerost małżowin nosowych, polipy jam nosa.

• Etiopatogeneza: wirusowe zakażenia nosogardła, faza wirusowa może przejść w bakteryjną: Str. Pneumonice, Haemaphilus infl., Moraxella cat., paciorkowce gr. A, gronkowce złociste.

• Objawy: silny, pulsujący ból głowy

Niedosłuch, szumy uszne

Wysoka gorączka, złe samopoczucie

Zaczerwienienie i obrzęk błony bębenkowej

Śluzowata wydzielina z ucha

Po perforacji błony bębenkowej wyciek treści ropnej

U niemowląt i mniejszych objawy mniej charakterystyczne: dziecko niespokojne, nie chce jeść, pociąga i pociera ucho. Silnie wyrażone objawy ogólne: gorączka, biegunka, nudności, wymioty, objawy zapalenie dolnych dróg oddechowych, zaburzenia snu.

• Leczenie:

- antybiotyki pozajelitowo najlepiej po antybiogramie, jeśli empirycznie - pochodne penicyliny np. amoksycylina 7-10 dni, ciężki stan u młodszych dzieci - terapia sekwencyjna (początkowo dożylnie)

- leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe objawowo (paracetamol)

- leki obkurczające błonę śluzową ujścia gardłowego trąbki słuchowej (Claritine, Zyrtec)

- krople obkurczające błonę śluzową nosa

- w razie wskazań paracenteza

37. Powikłania ostrego zapalenia ucha środkowego.

Wewnątrzskroniowe:

• Ostre zapalenie wyrostka sutkowatego

• Ropień podokostnowy

• Niedowład lub porażenie nerwu twarzowego

• Ostre zapalenie ucha wewnętrznego

• Zapalenie piramidy kosci skroniowej

• Powikłania śródczaszkowe:

- ostre zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

- zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej

- niedowład nerwu odwodzącego

- ropień nadtwardówkowy

- ropień nadtwardówkowy

- ropień mózgu lub móżdżku

NOS I ZATOKI

1.Rola nosa i zatok przynosowych.

1. funkcja oddechowa (nawilżanie, ogrzewanie, oczyszczanie wdychanego powietrza, regulacja przepływu prądu powietrza)

2. f. węchowa

3. f. ochronna (chroni mózg podczas urazów)

4. f. głosowa (nadaje barwę głosu, stanowi jamę rezonacyjną - nosowanie zamknięte i otwarte)

5. f. odruchowa (odruch nosowo - sercowy, nosowo - oddechowy, kichanie)

6. f. zmniejszająca wagę czaszki

7. f. termoregulacyjna dla oczodołu

2. Metody badania nosa i zatok przynosowych.

• wywiad

• oglądanie - wziernikowanie nosa przednie i tylne

• badanie palpacyjne

• próby czynnościowe

1. badania drożności nosa- próby jakościowe i ilościowe (rynomanometria, rynometria akustyczna)

2. badanie węchu - próby ilościowe i jakościowe (olfaktometria)

• badanie zatok przynosowych

1. endoskopia

2. diafanoskopia

3. metody radiologiczne obrazowania zmian (patrz pkt.4)

4. punkcja i płukanie zatok przynosowych

3. Fizjologia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych.

• przedsionek jamy nosowej - nabłonek wielowarstwowy płaski (skóra, włoski i gruczoły łojowe)

• jama nosowa pokryta jest dwoma rodzajami nabłonków - oddechowym i węchowym

• nabłonek oddechowy:

• wielorzędowy migawkowy (ruch migawek skierowany jest w kierunku gardła)

• z komórkami kubkowymi oraz warstwą gruczołów mieszanych

• wyściela - całą drogę oddechową łącznie z zatokami przynosowymi

• nabłonek węchowy:

• zawiera komórki węchowe (dwubiegunowe zmysłowe komórki nerwowe) i komórki zrębowe

• pokrywa - okolicę węchową (małżowina nosowa górna, sklepienie nosa i najwyżej położona cześć przegrody nosa), unerwiona przez n. węchowy

• funkcje:

1. Węchowa

2. Przestrzeń rezonacyjna - ton głosu zostaje wzmocniony i otrzymuje barwę

3. Oddechowa

1. ogrzewanie powietrza - sploty żylne i naczynia krwionośne

2. nawilżanie powietrza - komórki kubkowe, gruczoły śluzowe, naczynia

3. oczyszczanie powietrza - aparat rzęskowo-śluzowy

4. Odruchowa

1. odruchy donosowe

2. odruchy odnosowe - nosowo-krążeniowy, nosowo-płucny

3. odruchy kichania, kaszlu i płaczu

4. Badania radiologiczne w chorobach nosa i zatok przynosowych.

1. Zdjęcie RTG

• 1 projekcja nie pozwala na prawidłową ocenę wszystkich zatok

• konieczne jest kilka projekcji - rzuty osiowe i półosiowe

• ważne projekcje:

1. rzut potyliczno-czołowy

2. rzut potyliczno-nosowy

3. rzut potyliczno - zębowy (rzut potyliczno - bródkowy - rzut półosiowy)

4. rzut osiowy

5. rzut osiowy z silnym odgięciem głowy (wg Welina)

6. rzut boczny (dwuskroniowy)

7. rzut skośno-boczny wg Rhese

8. zdjęcie ze środkiem cieniującym

i. zdjęcia warstwowe

j. angiografia (wskazaniem jest pourazowa przetoka tętniczo - żylna w obrębie zatoki jamistej po złamaniu podstawy czaszki)

2. CT

3. TRM (tomografia rezonansu magnetycznego)

4. USG

5. Przyczyny niedrożności nosa.

1. zwichnięcie lub skrzywienie przegrody nosa

2. obrzęk małżowin nosowych przy nieżycie nosa ostrym lub przewlekłym, naczynioruchowym lub alergicznym

3. twardziel

4. zalegająca wydzielina, polipy, strupy, ciała obce w przewodzie nosowym

5. krwiak lub ropień przegrody nosa

6. guzy nosa i zatok przynosowych

7. powiększony migdałek gardłowy i guzy jamy nosowo - gardłowej

8. zrosty lub zarośnięcie jam nosowych

9. zmiany kształtu nosa zewnętrznego (często połączone ze skrzywieniem przegrody nosa).

• wrodzone zniekształcenia nosa zew i wew.

• urazy powodujące zniekształcenia nabyte

• złamania kk. nosa

• przerost migdałka gardłowego

• ostre i przewlekłe nieżyty nosa

• zwichniecie chrząstki przegrody nosa

• alergiczny nieżyt nosa

• ostre zap. zat. szczękowej

• guzy i nowotwory złośliwe

• zapadnięcie skrzydełka nosa

• zwężenie nozdrzy

• naczyniakowłókniak młodzieńczy

• perforacja przegrody nosa

• ropień pozagardłowy

6. Metody badania drożności nosa.

a) wzrokowo

b) rinomanometria, rinomanometria akustyczna (ocenia szybkość przepływu powietrza i ciśnienie w nosie)

7. Przyczyny wydzieliny w ostrym nieżycie nosa.

Stan zapalny: po zadziałaniu czynnika uszkadzającego ( najczęściej wirusa) występuje reakcja naczyniowa (krótkotrwały odruchowy skurcz, a następnie rozkurcz) oraz dochodzi do powstania wysięku, wskutek zwiększonej przepuszczalności naczyń błony śluzowej. Odpowiedzialne są mediatory stanu zapalnego:

1. histamina (uwalniana z kom. tucznych i bazofilii)

2. serotonina (uwalniana z płytek krwi i kom. tucznych)

3. K+

4. H+

5. NO

6. kininy (pochodzenia pozakomórkowego)

7. prostaglandyny (pochodne fosfolipidów błonowych)

8. leukotrieny (j.w.)

8. Przyczyny krwawień nosa - patrz 9, 10

9. Miejscowe przyczyny krwawień nosa:

1. urazy nosa

2. złamanie kości twarzy

3. złamanie podstawy czaszki w przednim i środkowym dole czaszki

4. stany zapalne zatok i nosa (ostre, przewlekłe)

5. ciało obce w przewodach nosowych

6. przebywanie na dużych wysokościach z obniżonym ciśnieniem atmosferycznym

7. choroby ziarniniakowe

8. nowotwory łagodne : polip krwawiący przegrody nosa, naczyniakowłókniak młodzieńczy nsogardła

9. nowotwory złośliwe

10. zmiany zanikowe (ozena)

11. jatrogenne

12. samoistne

10. Ogólne przyczyny krwawień z nosa:

1. choroby układu krążenia: nadciśnienie, podwyższone ciśnienie żylne (wada mitralna)

2. choroby naczyń: miażdżyca, choroba Rendu-Oslera, plamica starcza

3. zaburzenia krzepnięcia: choroba von Willebrandta, hemofilia, DIC

4. choroby hematologiczne: białaczka, niedokrwistość plastyczna, tromobocytopenia, czerwienica

5. choroby zakaźne: grypa, płonica, błonica, ospa

6. choroby nerek, wątroby, tarczycy (zatrucia endogenne)

7. zatrucia substancjami chemicznymi (chrom, rtęć, ołów - zatr. egzogenne)

8. leki: przeciwkrzepliwe, salicylany

9. awitaminozy: C, E, K

11. Postępowanie w krwawieniach z nosa:

Najczęściej jest to leczenie objawowe, miejscowe

1. ustalenie miejsca krwawienia i ewentualnie przyczyny po oczyszczeniu nosa

2. posadzić chorego, nie odchylać głowy od tyłu, zimne okłady na kark i na szyję

3. obniżyć ciśnienie w nadciśnieniu

4. ucisk na skrzydełka nosa (kilka minut)

5. ostrzyknięcie msca 4 % lignokainą, jeśli nie pomaga 1 % prokainą z adrenaliną

6. tamponada przednia nosa (miękka) ambulatoryjnie

7. tamponada tylna nosa (cewnikiem Folleya) lub tamponada tylna Bellocqa - hospitalizacja + antybiotyk

8. tamponada balonikiem

9. podwiązanie naczyń (tętnice sitowe, klinowo-podniebienne, twarzowa, ostatecznie szyjna zewnętrzna)

10. koagulacja splotu naczyniowego przy powtarzających się krwawieniach

11. embolizacja po angiografii

12. jeśli stan chorego wymaga: przetaczanie płynów, krwi, podawanie substytutów - wit. K, C, Ca


12. Objawy ostrego zapalenia zatok przynosowych:

• Ostre zapalenie zatoki szczękowej:

• Ból głowy

• rozpychający, pulsujący, spowodowany zaleganiem obfitej ilości wydzieliny w zatoce

• nasilający się w czasie pochylania głowy, ciężkiej pracy fizycznej, kaszlu

• promieniujący do oczu, czoła, zębów, obejmujący połowę głowy

• zazwyczaj silniejsze rano, w miarę opróżniania zatok z wydzieliny w ciągu dnia, słabną

• Gorączka,

• Patologiczna wydzielina z nosa

• Upośledzenie drożności nosa

• Spływanie wydzieliny do gardła

• Kaszel

• Obrzęk policzka oraz ból w czasie uciskania przedniej ściany zatoki- nie są objawem stałym

• Zaburzenia powonienia

• Złe samopoczucie

• Ostre zapalenie zatoki czołowej:

• Ból głowy

• umiejscowiony w okolicy czołowej lub w całej czaszce

• promieniujący do okolicy skroniowej

• pojawia się główni rano

• nasila się w czasie kaszlu, wysiłku fizycznego, pochylenia głowy

• nasilający się podczas ucisku na okolicę stropu oczodołu, opukiwaniu okolicy czołowej

• Światłowstręt i łzawienie

• Obrzęk okolicznych tkanek miękkich- najczęściej powiek, w bardzo ostrym zapaleniu

• Gorączka

• Ostre zapalenie zatoki klinowej:

• Ból głowy

• Często tyłu głowy

• Rozpierający, tępy, j.w.

• Czasem upośledzenie lub spaczenie węchu

• Czasem neuralgia nerwu V

• W ciężkich przypadkach:

• Pozagałkowe zapalenie nerwu ocznego

• Zapalenie zakrzepowe żyły ocznej

• Zapalenie zakrzepowe zatoki jamistej

• Ostre zapalenie zatok sitowych

• Ostry nieżyt nosa- pierwszy objaw

• Bóle głowy- w okolicy nasady nosa i czoła

• Łzawienie

• Gorączka

• Bolesnośc uciskowa w okolicy wewnętrznego kąta oka

• U dzieci- przebieg może być gwałtowny z obrzękiem w przyśrodkowym kącie oka, rozszerzającym się na policzki i okolicę czołową

13. Objawy przewlekłego zapalenia zatok przynosowych (objawy utrzymują się przez 7-8tyg)

• Długotrwały nieżyt nosa ze śluzową lub ropną wydzieliną

• Upośledzenie drożności nosa

• Spływanie wydzieliny do gardła

• Ból w okolicy czołowej lub policzkowej, nie występuje u wszystkich chorych

• Cuchnienie z nosa i jamy ustnej

• Chrząkanie, kaszel

• Stała lub okresowa chrypka

• Zaburzenia węchu

• Zmęczenie

• Stany podgorączkowe

14. Leczenie ostrego zapalenia zatok przynosowych.


Celem leczenia jest zwalczenie stanu zapalnego powodującego: obrzęk śluzówki nosa i zatok oraz upłynnienie zalegającej w zatokach wydzieliny. Ponadto zwalczenie bólu zatok, głowy, gorączki itp. objawów

• Antybiotyk (Amoksycylina)

• Krople lub spray o działaniu anemizującym błonę śluzową np. leki złożone z 1% efedryną lub 0,05% ksylometazoliną

• Leki p/bólowe, p/gorączkowe (NLPZ)

• Leki p/obrzękowe (p/alergiczne)

• Leki mukolityczne- rozrzedzające wydzielinę, najlepiej działające miejscowo w postaci aerozolu

• Płukanie jamy nosowej fizjologicznym roztworem NaCl- oczyszczanie nosa z wydzieliny

15. Leczenie przewlekłego zapalenia zatok przynosowych.

• Leki anemizujące błonę śluzową- w celu zapewnienia dobrej drożności ujścia naturalnego zatoki

• Płukanie zatoki w odstępach 2-3 dniowych, fizjologicznym roztworem NaCl lub odpowiednim roztworem antybiotyku

• Antybiotykoterapia celowana

• Leczenie objawów

• Punkcja- umożliwia usunięcie patologicznej wydzieliny z zatoki, a także miejscowe leczenie zmian błony śluzowej zatoki

• Leczenie chirurgiczne, gdy leczenie zachowawcze jest nieskuteczne oraz gdy stwierdza się trwałe zmiany chorobowe - np. patologiczne zmiany w zatokach, wady budowy nosa i zatok, itp.


16. Powikłania zapalenia zatok przynosowych.

• Przejście zakażenia na zewnętrzne tkanki miękkie

• Powikłania oczodołowe i oczne

Powstają na skutek kontaktu , na dużej przestrzeni, ścian zatok z oczodołem oraz istnienia naturalnych połączeń oczodołu z zatokami (otwory sitowy przedni i tylny, otwory żylne w blaszce oczodołowej, w dnie zatoki czołowej, na stropie zatoki szczękowej, w przedniej i bocznej ścianie zatoki klinowej).

• Obrzęk powiek zwężający lub zamykający całkowicie szparę powiek

• Obrzęk tkanek oczodołu

• Zapalenie tkanek miękkich oczodołu

• Wytrzeszcz

• Zapalenie okostnej oczodołu

• Ropień podokostnowy oczodołu

• Ropowica oczodołu- rzadziej

• Pozagałkowe zapalenie n.II

• Powikłania śródczaszkowe

• Zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych

• Ropień nadoponowy

• Ropień podoponowy

• Ropień mózgu

• Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

• Powikłania kostne

• Zapalenie kości i szpiku kostnego kości płaskich czaszki

• Zapalenie kości i szpiku kostnego szczęki

17. Powikłania oczodołowe zapalenia zatok przynosowych.

-obrzęk powiek

- przemieszczenie gałki

- podwójne widzenie

- zaburzenia ruchomości oka

- pogorszenie ostrości wzroku

- silny ból

- obrzęk tkanek miękkich

- zapalenie oczodołu z ropniem

- zapalenie tkanek miękkich oczodołu

- zapalenie nerwu wzrokowego

- ropień podokostnowy

18. Powikłania śródczaszkowe zapalenia zatok przynosowych.

- zapalnie opon mózgowych

- ropień nad i podtwardówkowy

- ropień mózgu

- zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

19. Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej - objawy, leczenie.

Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej (thrombophlebitis sinus cavernosi)

Rozwija sie w ciagu kilkunastu godzin lub kilku dni przebiegajac z posocznica,

porażeniem nerwów II, III, IV, V i VI. Pojawiaja sie obrzek spojówek (gałkowej

i powiekowej) i powiek, unieruchomienie obu gałek ocznych oraz znaczne pogorszenie

widzenia lub slepota. Charakterystycznym objawem jest zasinienie skóry

czoła w wyniku zastoju żylnego, dajace obraz skóry marmurkowatej. Objawy poczatkowo

jednostronne szybko staja sie obustronne. Do tego zwykle dołaczaja sie

objawy oponowe. Leczenie: intensywna szerokospektrowa antybiotykoterapia, leki

przeciwzakrzepowe, leki przeciwobrzekowe (Mannitol, Decadron) oraz chirurgiczne

otwarcie zajetych zatok przynosowych i doszczetne usuniecie zmienionej zapalnie

błony sluzowej. Mimo postepu w terapii smiertelnosc w tym schorzeniu nadal jest

duza i wynosi około 30%.

20. Objawy alergicznego nieżytu nosa.

- zaczerwienienie, obrzęk bł śluzowej

- wydzielina surowicza lub surowiczo- śluzowa bardzo obfita

- uczucie swędzenia w nosie, upośledzenie drożności

- złe samopoczucie, ogólne osłabienie

- osłabienie lub brak węchu

- napady kichania

- towarzyszy: zap. Spojówek

21. Choroby alergiczne współistniejące z alergicznym nieżytem nosa.

- atopowe zapalenie skóry

- astma, nadwrażliwość oskrzeli

- alergiczny nieżyt spojówek

- zmiany skórne w postaci wysypek, pokrzywek

- często polipy nosa i/lub wady zgryzu

22. Powikłania alergicznego nieżytu nosa.

- owrzodzenia, nadżerki bł śluzowej nosa

- zaburzenia/ brak węchu

- ciągła niedrożność prowadzi do oddychania ustami- zapalenia gardła, krtani

- nadkażenia bakteryjne nosa, gardła i oczu

- przerost małżowin nosa

23. Diagnostyka alergicznego nieżytu nosa.

-wywiad

-cytologia wydzieliny z nosa

- testy skórne (od 3 rż do 50 rż)

- IgE ale u 50% nie są podwyższone

- IgE specyficzne

- próba RAST

24. Leczenie alergicznego nieżytu nosa.

- odczulanie szczepionkami doustnymi

- unikanie alergenów

Objawowe:

- przeciwhistaminowe

- GKS

- leczenie anemizujące bł śluzową

- usunięcie polipów

- w ostateczności elektrokoagulacja tk podśluzowej, obcięcie małżowin

25. Nieżyt naczynioruchowy nosa.

Idiopatyczny spowodowany nadwrażliwością błony śluzowej

- wodnisty wyciek

- niedrożność

- obrzęk małżowin nosowych

- swędzenie

- osłabienie węchu

- złe samopoczucie

- bóle głowy

Objawy szybko się pojawiają i szybko znikają

Leczenie: anemizujące, w ostateczności elektrokoagulacja tk podśluzowej, obcięcie małżowin

26. Polipy nosa - objawy i leczenie.

Objawy jak w alergii:

- upośledzenie drożności nosa

- upośledzenie węchu

- nieżyt nosogardła krtani

- bezdechy nocne, chrapanie

- zmiana barwy głosu

- łzawienie

- bezobjawowa ropna wydzielina

- nieprawidłowości budowy twarzo-czaszki- szeroki nos

Leczenie polipów nosa polega na ich chirurgicznym usunieciu. W wybranych

przypadkach stosuje sie leczenie zachowawcze - polipektomia farmakologiczna -

kortykosterydy, antybiotyki, preparaty przeciwgrzybicze. W celu zmniejszenia

prawdopodobienstwa nawrotów wskazane jest leczenie choroby podstawowej

27. Objawy zespołu nietolerancji aspiryny i niesterydowych leków przeciwzapalnych.

1. Astma oskrzelowa

2. Pokrzywka

3. Polipy w nosie

4. Polipowate zapalenie błony śluzowej zatok

5. Eozynofilia

28. Twardziel nosa - przyczyny, objawy.

Do zapamiętania:

Przyczyny - Klebsiella rhinoscleromatis - G (-) pałeczka twardzieli

Objawy:

1. rozpoczyna się nietypowym nieżytem nosa z wydzieliną ropną i tworzeniem się strupów

1. niedrożność nosa

2. wyciek obfitej cuchnącej wydzieliny (w rynoskopii jest lepka o nieprzyjemnym zapachu)

3. hipoosmia lub anosmia

4. w skrajnych przypadkach duszność

2. na błonie śluzowej nosa pojawiają się płaskie, guzowate nacieki - drobne guzy łączą się ze sobą tworząc zlewne nacieki powodujące asymetrię skrzydełek nosa, „zamurowanie” przedsionka nosa

3. nos zewnętrzny staje się coraz grubszy (nos tapira)

4. po wygojeniu zostają rozległe blizny

1. nozdrza tylne mogą całkowicie zarastać

2. zmiany umiejscowione w nosowej części gardła mogą zatkać trąbkę słuchową

3. w skrajnych przypadkach zrośnięcie podniebienia miękkiego z tylną częścią gardła.

Do poczytania:

Przyczyny:

Twardziel (łac. scleroma) - rodzaj przewlekłego, swoistego zapalenia wytwórczego górnych dróg oddechowych. Najczęściej dotyczy ona jamy nosowej także jamy ustnej, gardła, krtani, rzadko tchawicy i oskrzeli. Jest chorobą zaraźliwą. Obecnie występuje bardzo rzadko.

Twardziel jest chorobą wywoływaną przez Gram ujemną bakterię pałeczkę twardzieli (pałeczka Frischa) (łac. Klebsiella rhinoscleromatis). Występuje nieco częściej u kobiet niż u mężczyzn, głównie wśród ludności wiejskiej między 15. a 35. rokiem życia. Czynnikami sprzyjającymi zakażeniu pałeczką twardzieli są: złe warunki socjoekonomiczne, niedożywienie, brak higieny. Zakażenie następuje głównie na skutek długotrwałego przebywania z chorym.

Objawy:

Cechą charakterystyczną twardzieli jest powstanie twardych jak chrząstka nacieków zapalnych- (stąd pochodzi jej nazwa). Nacieki te mogą być rozlane lub ograniczone. Jej umiejscowienie jest także charakterystyczne i dotyczy ujść otworów naturalnych jam górnych dróg oddechowych, głównie przejście skóry w błonę śluzową nosa (przedsionek nosa), ale również: nozdrza tylne, przejście gardła górnego w środkowe, podgłośnia Twarde nacieki składają się z dużej liczby komórek zapalnych. W późniejszym okresie w ziarninie występują także naczynia oraz tkanka łączna. W początkowym okresie w nacieku twardzielowym dominują granulocyty obojętnochłonne, limfocyty i komórki plazmatyczne. Cechą nacieku jest występowanie w nim charakterystycznych dla twardzieli komórek Mikulicza oraz komórek zawierających hialinę (ciałka Russela). Komórki Mikulicza obok fibroblastów dominują głównie w naciekach starszych, w świeżych zaś- komórki z ciałkami hialinowymi. Naciek twardzinowy nie ulega rozpadowi tylko powoduje koncentryczne zwężenia. W przebiegu twardzieli wyróżniamy 3 okresy:

• okres nieżytu zanikowego

• okres nacieków guzkowatych (lub guzowatych)

• okres bliznowacenia

Twardziel jest przewlekłą i postępującą chorobą prowadzącą do powstania swoistej ziarniny zapalnej. Jej przebieg może być wieloletni. Najczęstszym objawem twardzieli jest niedrożność nosa czasami wyciek obfitej cuchnącej wydzieliny, hiposmia lub anosmia a w skrajnych przypadkach duszność.

W pierwszym okresie choroby w rynoskopii w jamie nosowej stwierdza się lepką, wydzielinę o nieprzyjemnym zapachu. Po jej oczyszczeniu lub przepłukaniu jamy nosowej widoczna jest blada błona śluzowa i lśniące różowe lub szare guzki głównie przy przednim brzegu małżowiny nosowej dolnej lub w okolicy nozdrzy tylnych. W drugim okresie choroby guzki te powiększają się i łączą ze sobą tworząc zlewne nacieki powodujące między innymi asymetrię skrzydełek nosa lub "zamurowanie" przedsionka nosa. Duże pojedyncze guzy o nierównej powierzchni mogą się umiejscawiać także w innych opisanych powyżej okolicach, czasami z przedsionka nosa mogą one przechodzić także na policzki lub w okolicę wargi górnej. W trzecim okresie w procesie bliznowacenia następuje znaczne zwężenie i zatarcie struktur błony śluzowej. Umiejscowienie guzów twardzielowych w części nosowej gardła powoduje zarośnięcie ujścia gardłowego trąbki słuchowej. Nozdrza tylne ulegają znacznemu przewężeniu lub całkowitemu zarośnięciu. Podczas bliznowacenia nacieku na granicy gardła górnego i środkowegojęzyczek ulega wywinięciu ku przodowi lub do tyłu. W skrajnych przypadkach może dojść do zrośnięcia podniebienia miękkiego z tylną ścianą gardła.


29. Twardziel nosa - przyczyny, diagnostyka.


Przyczyny:

Twardziel (łac. scleroma) - rodzaj przewlekłego, swoistego zapalenia wytwórczego górnych dróg oddechowych. Najczęściej dotyczy ona jamy nosowej także jamy ustnej, gardła, krtani, rzadko tchawicy i oskrzeli. Jest chorobą zaraźliwą. Obecnie występuje bardzo rzadko.

Twardziel jest chorobą wywoływaną przez Gram ujemną bakterię pałeczkę twardzieli (pałeczka Frischa) (łac. Klebsiella rhinoscleromatis). Występuje nieco częściej u kobiet niż u mężczyzn, głównie wśród ludności wiejskiej między 15. a 35. rokiem życia. Czynnikami sprzyjającymi zakażeniu pałeczką twardzieli są: złe warunki socjoekonomiczne, niedożywienie, brak higieny. Zakażenie następuje głównie na skutek długotrwałego przebywania z chorym.

Diagnostyka:

• Opiera się na typowym obrazie klinicznym (upośledzona drożność nosa, mdła w zapachu wydzielina, zrosty, chrypka, duszność, spadek wentylacji nosa).

• Badanie przedmiotowe: przekrwienie i nacieczenie bł. śluzowej, twarz zniekształcenia, zwężona szpara głośni

• Badanie histopatologiczne wycinków z miejsc objętych naciekiem i stwierdzenie w nich komórek Mikulicza czy ciałek Russela potwierdza rozpoznanie.

• Ponadto oprócz badania histopatologicznego wykonuje się jeszcze barwienia immunohistochemiczne uzyskanego materiału. Pomocne w rozpoznaniu bywają także badania obrazowe (MRI) oraz badania serologiczne (OWD).

Do zapamiętania:

Przyczyny - Klebsiella rhinoscleromatis

Diagnostyka:

• Objawy

• Wywiad - podróże zagraniczne (Europa wsch., Afryka pn, Azja)

• Badanie histologiczne z miejsc objętych naciekiem:

• komórki Mikulicza lub ciałka Russela potwierdzają rozpoznanie

• badanie immunohistochemiczne

• Badanie mikrobiologiczne

• Pomocne MRI i badanie serologiczne

30. Ozena nosa - przyczyny, objawy.

Przyczyny:

Nie jest ostatecznie wyjaśniona. Podejrzewa się, że czynnikiem etiologicznym wywołującym ozenę jest bakteria, którą nazwano Klebsiella ozenae. Liczne teorie, które były dawniej podnoszone sugerowały, że ozena jest spowodowania m.in.:

• niewykształceniem małżowiny nosowej dolnej

• słabo wykształcone zatoki

• końcowym stadium przewlekłego przerostowego lub alergicznego nieżytu

• formą ogniskowego zakażenia zatok przynosowych, części nosowej gardła i migdałka gardłowego

• patologii zwoju skrzydłowo-podniebiennego, która miała predysponować do metaplazji nabłonka migawkowego i wtórnej resorpcji kości oraz nadkażenia bakteryjnego

• występuje rodzinnie

Objawy:

1. cuchnienie z nosa, na początku choroby pacjent jest świadomy tego objawu, później natomiast w miarę postępu choroby na skutek rozwoju anosmii nie zdaje sobie z tego sprawy

2. atrofia błony śluzowej jamy nosowej, która jest sucha z powodu włóknienia a następnie:

3. nabłonek migawkowy ulega metaplazji w nabłonek wielowarstwowy płaski

4. zanik gruczołów i zakończeń nerwowych (anosmia), zniszczenie oczyszczającego układu śluzowo-rzęskowego

5. zanik kości leżącej pod błoną śluzową i zanik małżowiny nosowej dolnej

6. błona śluzowa jamy nosowej jest znacznie poszerzona, zanikowa oraz wytapetowana gęstą zielonkawą, ropną wydzieliną, która następnie zasycha w żółtawe strupy.

7. oderwane strupy na przykład podczas wydmuchiwania nosa mogą być przyczyną krwawienia z nosa; często jednak usunięcie strupów z nosa jest bardzo trudne, paradoksalnie więc, chory na ozenę ma uczucie zatkania nosa pomimo nadmiernego poszerzenia jamy nosowej.

31. Ozena nosa - przyczyny, diagnostyka.

Przyczyny:

Nie jest ostatecznie wyjaśniona. Podejrzewa się, że czynnikiem etiologicznym wywołującym ozenę jest bakteria, którą nazwano Klebsiella ozenae. Liczne teorie, które były dawniej podnoszone sugerowały, że ozena jest spowodowania m.in.:

• niewykształceniem małżowiny nosowej dolnej

• słabo wykształcone zatoki

• końcowym stadium przewlekłego przerostowego lub alergicznego nieżytu

• formą ogniskowego zakażenia zatok przynosowych, części nosowej gardła i migdałka gardłowego

• patologii zwoju skrzydłowo-podniebiennego, która miała predysponować do metaplazji nabłonka migawkowego i wtórnej resorpcji kości oraz nadkażenia bakteryjnego

• występuje rodzinnie

Diagnostyka:

Obraz kliniczny jest zwykle bardzo charakterystyczny, jednak celem potwierdzenia diagnozy wykonuje się:

• wymazy z nosa (3x)

• biopsję błony śluzowej nosa (z immunohistochemią)

• TK jam nosa i zatok przynosowych

32. Ziarniniak Wegnera nosa i zatok przynosowych.

Patogeneza - przyczyna niejasna. Może być to choroba z autoagresji z towarzyszącym ziarninowym zapaleniem tętnic, zapaleniem okołonaczyniowym i martwiczym zapaleniem naczyń. Objawy uogólnienia występują w: płucach, nerkach, wątrobie, uchu środkowym, krtani, tchawicy.

Objawy:

• narastająca niedrożność i krwawienia

• wyciek

• skojarzenie strupów z ziarniną błony śluzowej

• później dochodzi do perforacji przegrody oraz zapadania się szkieletu chrzęstnego

• objawy płucne - przewlekłe zapalenie oskrzeli

• objawy nerkowe

• objawy ogólne - złe samopoczucie, zmęczenie, poty nocne, nawracające bóle kończyn

Rozpoznanie

• obraz kliniczny

• zmiany miejscowe

• przebieg choroby

• biopsja

• badania laboratoryjne - podwyższony OB., spadek albumin, wzrost globulin. Najbardziej swoiste jest określenie poziomy p/ciał p/jądrowych w cytoplazmie białych ciałek krwi.

• RTG płuc

• badanie nerek

Leczenie:

• steroidy w dużych dawkach z lekami immunosupresyjnymi

• można zastosować chemio i radioterapię.

Rokowanie:

Złe. Śmierć często z powodu uszkodzenia nerek.


33. Kompleks ujściowo - przewodowy i jego rola w patologii zatok.

Obejmuje przestrzeń przewodu nosowego środkowego oraz przylegające do niego struktury i przestrzenie anatomiczne bocznej ściany nosa. Kompleks jest miejscem ujścia zatok na bocznej ścianie nosa. Znajduje się pod małżowiną środkową. Przechodzi tędy szlak drenażu śluzu z zatoki czołowej, szczękowej i kom. Sitowych przednich. Odpowiedzialny jest za prawidłowy drenaż i wentylację zatok przynosowych. Blokada jego ujścia wyprowadzającego powoduje upośledzenie wentylacji zatok, co sprzyja utrzymywaniu się stanów zapalnych w w/w zatokach.

34. Przyczyny bólów głowy.

- spowodowane chorobami oka np. przemęczenie oczu, jaskra

- poch. zatokowego i nosowego

- pochodzenia gardłowego: ropień pozagardłowy

- zębopochodne

- poch. kręgowego

- uraz głowy

- naczynioruchowy ból głowy

- nadciśnienie

- psychogenne

- infekcja przebiegająca z gorączką

- przyczyny wewnątrzczaszkowe: (zapalenie mózgu, guz mózgu, zapalenie opon mózgowych, tętniak w mózgu). 

- pochodzenia usznego: półpasiec

- nowotwory

- głód, pragnienie, częste korzystanie z komputera, telewizora, tel.komórkowego, głośna muzyka

35. Przyczyny upośledzenia węchu:

- związane z upośledzoną drożnością nosa

- przyczyny neurogenne,

- toksyczne uszkodzenie nabłonka węchowego

- choroby wirusowe

- urazy, polipy, skrzywienie przegrody, guzy, obrzęk błony śluzowej, wady rozwojowe nosa

- złamanie podstawy czaszki

- uraz mózgu, guz mózgu

- powiększenie migdałka gardłowego

- czyrak przegrody nosa

36. Czyrak przedsionka nosa - objawy, leczenie.

OBJAWY:

- wrażliwość na ucisk i uczucie napięcia czubka nosa,

- zaczerwienienie i obrzęk czubka nosa, skrzydełek nosa i wargi górnej

- czop martwiczy

LECZENIE:

- antybiotyki doustnie lub pozajelitowo i miejscowo, nawet po ustąpieniu objawów

- płynna dieta

- okłady z alkocholu lub zimnej wody na nos zew.

37. Objawy nowotworów nosa i zatok przynosowych.

-zab. drożności nosa

- jednostronny przewlekły wyciek

- krwista cuchnąca wydzielina z nosa

- osłabienie lub utrata czucia jednej z gałezi n.V

- obrzęk policzka lub kąta przyśrodkowego oka

- asymetria twarzy

- uczucie napierania w głowie lub twarzy

- uczucie pełności w nosie

- znaczy ból w głowie

- objawy naciekania: ograniczenie ruchomości gałki ocznej, wytrzeszcz, przemieszczenie gałki ocznej lub powiek,

- Niedopasowanie protez górnych

- asymetria czoła

- uwypuklenie wyrostka podniebiennego, podniebienia twardego, owrzodzenie naciek

- wypadanie zębów, bóle zębów

- porażenie nn.czaskowych

- zab. widzenia

- zniekształcenie dolnego odcinka oczodolu

38. Nowotwory łagodne nosa i zatok przynosowych.

- brodawczak

- gruczolak

- chrzestiak

- kostniak

- naczyniak

39. Nowotwory złosliwe nosa i zatok przynosowych.

- plaskonablonkowy

- podstawnokom.

- sykliwiak

- glejak

- oblak

40. Leczenie nowotworów nosa i zatok przynosowych.
Leczenie chirurgiczne oraz radioterapia. Przy T1,2 N0 M0 stosuje się jedna z tzch metod, przy T3,4 N1-3 M0 obie metody lub tylko radioterapie, nowotwory o niskim stopniu złosliwosci G3 radio+chemioterapia.

41. Złamania kości nosowych - objawy, leczenie.

OBJAWY

- widoczne zniekształcenie

- boczne przemieszczenie przegrody

- obniżenie piramidy nosa

- krwiak tk. miękkich

- krwiak oczodołu

- obrzmienie tk. miękkich

- bóle głowy

- krwawienie z nosa

- niedrożność nosa

- zab. węchu

LECZENIE:

złam.zamknięte

a) sprawdź czy nie ma krwiaka przegrody

b) w ciągu 5 - 10 dni - można reponować

c) znieczulenie ogólne

d) pouczenie chorego o zabiegu

złam. otwarte

W otwartych złamaniach oczyszczenie rany, umieszczenie we właściwym miejscu przemieszczonych fragmentów, tk. miękkie zszywamy.

Leczenie p/bólowe.

Pacjent nieprzytomny - intubacja.

42. Objawy i leczenie krwiaka przegrody nosa.

Objawy: -narastająca niedrożność nosa,

-tkliwość i ból,

-martwica i zanik przegrody.

Postępowanie - znieczulenie miejscowe

-aspiracja w celu opróżnienia

-ew. naciecie

-tamponada przednia (na 24h)

-antybiotykoterapia( do domu)- w celu zapobiegania głównemu powiklaniu jakim jest ropień przegrody

43. Urazy nosa i zatok przynosowych - objawy.

Objawy:

NOS - zniekształcenie kształtu nosa,

- ruchomość kości

-obrzęk, zasinienie, rany na skórze

- krwawienie z nosa,

-wyciek płynu m-r

-odma podskórna

Oczy - obrzęk wokół oczodołów

- obrzęk spojówek

- krwiak okularowy,

- podwójne widzenie, zaburzenia widzenia, oczopląs, ślepota

- uszkodzenie gałek ocznych

- przemieszczenie gałek ocznych

- nadmierne łzawienie

Czoło -zniekształcenie zarysu czoła

-rany na skórze

- uraz zat. Czołowej sciany przedniej i tylnej

Policzek - wypchnięcie lub zapadniecie

- przemieszczenie ku górze

- zaburzenia czucia w obrębie gałązek V1 i V2

J. ustna - zalegające skrzepy krwi

- rozchwiane zęby

- utrata zębów

-stan protez zebowych(czy uszkodzone?)

-zmiany ułożenia języka i jeg ruchomosc


44. Urazy nosa i zatok przynosowych - postępowanie.

Postępowanie: zależy od stanu pacjenta, zasada ABC (drożność dróg oddechowych, zatrzymać krwawienie, zabezpieczyć kręgosłup)

Diagnostyka: zdjęcie CT, RTG

Leczenie: opracowanie chirurgiczne rany przy otwartych złamaniach, staramy się doprowadzić pacjenta do stanu przed urazu, zabezpieczyć przed ewentualną infekcją


45. Powikłania późne po urazach nosa i zatok.


Powikłanie urazów nosa i zatok

• krwiak tkanki podskórnej policzka

• krwiak podokstnowy

• wylew do zatoki, zakażenie, ropne zapalenie zatok, powikłania śródczaszkowe

• złamanie podstawy czaszki

• zanik węchu (złamanie blaszki sitowej)

• zapadnięcie się nosa

• zamknięcie przewodów nosowych odłamami

• zapalenie opon m-rdz.

46. Skrzywienie przegrody nosa - przyczyny, objawy.

Przyczyny:

• wada rozwojowa

• wada pourazowa

Objawy:

• niedrożność nosa

• sporadyczne upośledzenie lub zanik węchu

• bóle głowy

• podwichnięcie przegrody

• napięta przegroda

47. Skrzywienie przegrody nosa - objawy, leczenie.

Objawy:

• niedrożność nosa

• sporadyczne upośledzenie lub zanik węchu

• bóle głowy

• podwichnięcie przegrody

• napięta przegroda

Leczenie:

chirurgiczne:

1. plastyka przegrody

2. podśluzówkowa resekcja przegrody nosa metodą Killana

48. Przyczyny podwójnego widzenia (diplopii)

• nowotwory zatok szczękowych, czołowych

• powikłanie zapalenia zatok

• zatrucie substancjami toksycznymi (jad kiełbasiany)

• zatrucie metanolem

• urazy

• choroby OUN

• zaburzenia n. wzrokowego

• leki

• zapalenie zatoki jamistej

• złamanie oczodołu blow-up (zablokowanie mm gałkoruchowych w szczelinie złamania)

• choroba Gravesa-Basedowa

• załamanie typu Le Fort II

49. Wady wrodzone nosa.

Podział:

• typ I - hipoplazja i atrofia

• brak nosa

• zarośnięcie nozdrzy tylnych

• typ II - hiperplazja i zdwojenie

• typ III - rozszczepy

• typ IV - nowotwory i anomalie naczyniowe

• dermoidy

• glejaki

• potworniaki

50. Ciała obce nosa - objawy, postępowanie.

Objawy:

• ból

• jednostronne zniesienie drożności nosa

• podrażnienie nosa

• kichanie

• katar jednostronny

Postępowanie:

• usunięcie, najlepiej przy pomocy tępego haczyka pod dobrą kontrolą wzrokową - konieczne dobre znieczulenie, anemizacja oraz oświetlenie. U dzieci bardzo często w pełnym uśpieniu.

51. Zespół bezdechów podczas snu (ZBPS) - objawy.

Zespół bezdechów podczas snu - zaburzenie oddychania w czasie snu polegające na występowaniu bezdechów o różnym czasie trwania (co najmniej 10 sek.) lub spłyceń oddychania z towarzyszącymi w tym czasie spadkami wysycenia krwi tętniczej o min. 4%, pojawiających się co najmniej 5-krotnie w ciągu godziny w czasie sześciogodzinnego monitorowanego snu. (American Academy of Sleep Medicine 1999)

Wg kryteriów przyjętych w Polsce - musi być co najmniej 10 bezdechów na godzinę snu lub więcej niż 30 bezdechów w ciągu 6-godzinnego snu - wg Zielińskiego 1996

Objawy:

• nieregularne, głośne chrapanie

• bezdechy (po okresie chrapania następuje cisza, w której widoczne są ruchy klatki piersiowej i brzucha, jednak proces oddychania jest zaburzony)

• niespokojny sen (gwałtowne poruszanie rękami i nogami)

• częste oddawanie moczu w nocy

• pocenie się

• dławienie lub duszność nocna

Objawy występujące w ciągu dnia:

• niewyspanie

• uczucie ciągłego zmęczenia

• zasypianie wbrew własnej woli

• poranne bóle głowy

• osłabienie pamięci

• niechęć do wysiłku

• trudności w koncentracji

• zwiększona drażliwość

52. Przyczyny zespołu bezdechów podczas snu.

• patologiczny (nadmierny w stosunku do fizjologicznego) spadek napięcia mięśni w obrębie gardła i dróg oddechowych

• alkohol

• środki nasenne i uspokajające

• otyłość

• spanie na wznak

• palenie tytoniu

• przyczyny anatomiczne:

• mała szczęka

• duży język

• powiększone migdałki

• znaczny przyrost tkanki tłuszczowej i łącznej w obrębie ujścia górnych dróg oddechowych

53. Diagnostyka zespołu bezdechów podczas snu.

WYWIAD, w tym:

• choroby współistniejące

• czynniki ryzyka OBS

• stosowane leki i używki- alkohol, leki uspokajające i nasenne, GH, testosteron (doping), β-blokery

BADANIE PRZEDMIOTOWE, w tym:

• pomiar BMI i obwodu szyi

• badanie laryngologiczne

• badanie ogólnointernistyczne

KWESTIONARIUSZE (skale senności Stanford lub Epworth)

BADANIE PULSOKSYMETRYCZNE

BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE

Ew. Bad dodatkowe- CT, MRI, rynomanometria, rynomanometria akustyczna

54. Leczenie zespołu bezdechów podczas snu.

METODY NIEINWAZYJNE:

• zmiana stylu życia

• redukcja masy ciała

• unikanie alkoholu i leków nasennych

• unikanie spania na wznak

• poprawienie drożności nosa

• farmakoterapia

• teofilina stosowana dawniej jest mało skuteczna - skraca jedynie czas trwania bezdechu

• ideą farmakoterapii jest zapobieganie powikłaniom OBS w zakresie układu krążenia - wpływ na układ współczulny i RAA:

• β - blokery

• inhibitory enzymu konwertującego

• antagoniści receptora angiotensyny II

• spironolakton

• aparaty ortodontyczne

• CPAP - oddychanie tlenem pod dodatnim ciśnieniem wdechowym w nocy. Cel - usztywnienie górnego odcinka dróg oddechowych i otwarcie drogi przepływu powietrza. U chorych nie tolerujących CPAP można zastosować BIPAP (bi-level positive airway pressure) - niższe ciśnienie podczas wydechu, wyższe podczas wdechu

METODY OPERACYJNE:

• uwulopalatofaryngoplastyka, uwulopalatoplastyka laserowa - efektywność ok. 50%

58