Postępowanie administracyjne i egzekucyjne - mega skrypt, WPIA UŚ, prawo administracyjne i postępowanie administracyjne


Postępowanie administracyjne i egzekucyjne.


Spis treści


1. Postępowanie administracyjne. 7

1.1. Pojęcie postępowania administracyjnego. 7

1.2. Zakres obowiązywania kpa w postępowaniu jurysdykcyjnym. 7

1.3. Zakres stosowania przepisów kpa w sprawach wydawania zaświadczeń. 8

1.4. Zakres stosowania przepisów kpa, w sprawach skarg i wniosków. 8

1.5. Wyłączenia spod przepisów kpa. 8

1.6. Charakter i znaczenie zasad ogólnych postępowania administracyjnego. 9

1.7. Główne zasady w postępowaniu administracyjnym. 9

1.7.1. Zasada praworządności. 9

1.7.2. Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. 9

1.7.3. Zasada prawdy obiektywnej. 10

1.7.4. Zasada udzielania informacji prawnej stronom. 10

1.7.5. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym. 10

1.7.6. Zasada przekonywania (wyjaśnienie zasadności przesłanek). 11

1.7.7. Zasada szybkości i prostoty postępowania. 11

1.7.8. Zasada ugodowego załatwiania spraw. 11

1.7.9. Zasada pisemności. 11

1.7.10. Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego. 11

1.7.11. Zasada trwałości decyzji administracyjnych. 12

1.7.12. Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych. 12

1.7.13. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa. 13

1.8. Organy prowadzące postępowanie administracyjne. 13

1.8.1. Organy wyższego stopnia w rozumieniu przepisów kpa. 13

1.8.2. Minister w rozumieniu przepisów kpa. 14

1.9. Rodzaje właściwości organów. 14

1.9.1. Właściwość miejscowa organów administracji wg przepisów kpa. 15

1.9.2. Rozstrzyganie sporów o właściwość pomiędzy organami administracji publicznej. 15

1.9.3. Rozstrzyganie sporów o właściwość pomiędzy organami administracji a sądami. 16

1.10. Wyłączenie pracownika od udziału w postępowaniu administracyjnym. 17

1.11. Wyłączenie organu od załatwienia sprawy. 18

1.12. Pojęcie strony w postępowaniu administracyjnym. 18

1.13. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych w postępowaniu administracyjnym. 19

1.13.1. Pełnomocnik strony w postępowaniu administracyjnym. 19

1.13.2. Udział organizacji społecznych w postępowaniu administracyjnym. 20

1.13.3. Udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym. 21

1.13.4. Udział Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu administracyjnym. 21

1.14. Pojęcie, rodzaje i sposób obliczania terminów. 22

1.14.1. Przywrócenie terminu. 22

1.14.2. Terminy załatwiania spraw. 23

1.14.3. Skutki niezałatwienia sprawy w terminie. 24

1.15. Forma i treść wezwania wg kpa. 25

1.16. Doręczenia wg kpa. 26

1.17. Protokoły i adnotacje. 27

1.18. Sposoby wszczęcia postępowania administracyjnego. 28

1.19. Data wszczęcia postępowania administracyjnego. 28

1.20. Pojęcie, forma i treść podania wg kpa. 28

1.21. Skutki prawne wniesienia podania do organu niewłaściwego w sprawie. 29

1.22. Udostępnianie akt. 29

1.23. Zasady postępowania dowodowego. 30

1.23.1. Pojęcie dowodu i środka dowodowego oraz rodzaje środków dowodowych. 30

1.23.2. Dowód z dokumentów. 31

1.23.3. Dowód ze świadka. 31

1.23.4. Dowód z oględzin i z opinii biegłego. 32

1.23.5. Dowód z przesłuchania stron. 32

1.24. Rozprawa administracyjna. 32

1.24.1. Współdziałanie organu prowadzącego postępowanie z innym organem. 34

1.24.2. Zawieszenie postępowania administracyjnego. 34

1.24.3. Umorzenie postępowania administracyjnego. 35

1.25. Pojęcie decyzji administracyjnej. 35

1.25.1. Rodzaje decyzji. 36

1.25.2. Elementy decyzji. 36

1.25.3. Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji. 37

1.25.4. Rygor natychmiastowej wykonalności. 37

1.25.5. Forma decyzji. 37

1.25.6. Uzupełnianie decyzji. 38

1.25.7. Sprostowanie decyzji. 38

1.25.8. Wykładnia decyzji. 38

1.25.9. Wykonalność decyzji. 38

1.26. Pojęcie i zakres stosowania ugody administracyjnej jako formy załatwiania sprawy. 39

1.26.1. Forma i elementy ugody administracyjnej. 39

1.26.2. Tryb zawierania i zatwierdzania ugody administracyjnej. 39

1.27. Pojęcie, forma i elementy postanowienia. 40

1.28. Pojęcie i rodzaje środków prawnych w postępowaniu administracyjnym. 41

1.28.1. Odwołanie od decyzji. 42

1.28.2. Czynności organu I instancji w postępowaniu odwoławczym. 42

1.28.3. Postępowanie odwoławcze przed organem II instancji. 42

1.28.4. Cofnięcie odwołania. 43

1.28.5. Zakaz reformationis in peius w postępowaniu administracyjnym. 43

1.28.6. Orzeczenie organu odwoławczego. 43

1.28.7. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. 44

1.28.8. Zażalenie na postanowienie. 44

1.29. Wznowienie postępowania. 44

1.29.1. Przyczyny wznowienia postępowania. 44

1.29.2. Organy właściwe w sprawach wznowienia postępowania. 45

1.29.3. Wszczęcie i przebieg wznowionego postępowania. 45

1.29.4. Orzeczenia we wznowionym postępowaniu. 46

1.30. Przyczyny nieważności decyzji. 46

1.30.1. Wszczęcie postępowania w sprawie nieważności decyzji. 46

1.30.2. Orzeczenia wydawane w sprawie nieważności decyzji. 46

1.30.3. Roszczenia odszkodowawcze w związku z nieważnością decyzji. 47

1.31. Zmiana lub uchylenie decyzji tworzącej prawa dla strony. 47

1.32. Zmiana lub uchylenie decyzji nie tworzącej prawa dla stron. 47

1.33. Nadzwyczajny tryb uchylania lub zmiany decyzji ostatecznej (art. 161 kpa). 48

1.34. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji. 48

1.35. Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń. 49

1.36. Pojęcie skargi i wniosku wg kpa. 49

1.36.1. Wnoszenie, rozpatrywanie i załatwianie skarg i wniosków. 50

1.36.1.1. Wnoszenie. 51

1.36.1.2. Rozpatrywanie. 52

1.36.1.3. Załatwianie. 53

2. Postępowanie egzekucyjne w administracji. 54

2.1. Pojęcie i funkcje postępowania egzekucyjnego w administracji. 54

2.2. Zakres stosowania egzekucji administracyjnej. 54

2.3. Podstawy egzekucji administracyjnej. 54

2.4. Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego. 55

2.5. Organy egzekucyjne - pojęcie i rodzaje. 55

2.6. Właściwość organów egzekucyjnych. 56

2.7. Wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym. 56

2.8. Zobowiązany w postępowaniu egzekucyjnym. 56

2.9. Organy asystujące i udzielające pomocy w postępowaniu egzekucyjnym. 57

2.10. Osoby trzecie, świadkowie, dozorca i wykonawca jako podmiot postępowania egzekucyjnego. 57

2.11. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego. 57

2.12. Przebieg postępowania egzekucyjnego. 58

2.13. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego. 59

2.14. Umorzenie postępowania egzekucyjnego. 59

2.15. Zbieg egzekucji. 60

2.16. Pojęcie i rodzaje środków prawnych w postępowaniu egzekucyjnym 60

2.17. Administracyjne środki prawne. 61

2.18. Środki ochrony sądowej. 63

2.19. Środki egzekucji należności pieniężnych. 64

2.20. Grzywna w celu przymuszenia. 65

2.21. Wykonanie zastępcze. 66

2.22. Odebranie rzeczy ruchomej. 66

2.23. Odebranie nieruchomości, opróżnienie lokalu i innych pomieszczeń. 67

2.24. Przymus bezpośredni. 67

2.25. Postępowanie zabezpieczające. 67

3. Naczelny Sąd Administracyjny. 69

3.1. Organizacja NSA. 69

3.2. Właściwość NSA. 69

3.3. Kryterium i zakres kontroli NSA. 69

3.4. Podmioty uprawnione do wniesienia skargi do NSA. 69

3.5. Wymogi formalne skargi do NSA. 69

3.6. Tryb wnoszenia skargi do NSA. 69

3.7. Termin niesienia skargi do NSA. 69

3.8. Przesłanki wniesienia skargi do NSA. 69

3.9. Postępowanie wstępne przed NSA. 69

3.10. Postępowanie rozpoznawcze przed NSA. 69

3.11. Zawieszenie i umorzenie postępowania przed NSA. 69

3.12. Zakres postępowania dowodowego przed NSA. 69

3.13. Zasady orzekania przez NSA. 69

3.14. Rodzaje orzeczeń NSA. 70

3.15. Skutki prawne orzeczeń NSA. 70

3.16. Zaskarżanie orzeczeń NSA. 70


Literatura:

  1. Eugeniusz OCHENDOWSKI: “Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne”;

  2. Ustawa z 17 czerwca 1976r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002r., Nr 110, poz.968);

  3. Tomasz JĘDRZEJEWSKI, Marian MASTERNAK, Piotr RĄCZKA: “Administracyjne postępowanie egzekucyjne”;

  4. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego;

  5. Ustawa z dnia 11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. z 1995r., Nr 74, poz. 368).

  1. Postępowanie administracyjne.

    1. Pojęcie postępowania administracyjnego.

To zespół czynności regulowany przepisami prawa administracyjno-procesowego. Jego celem jest rozstrzygnięcie indywidualnej sprawy administracyjnej, weryfikacja tego rozstrzygnięcia (wydanie decyzji i jej weryfikacja).

Pod pojęciem postępowania administracyjnego rozumiemy zespoły przepisów, które:

  1. normują tryb powstawania zewnętrznych indywidualnych aktów administracyjnych ustalających lub tworzących pewne uprawnienia (np. pozwolenie wodnoprawne), czy obowiązki (np. nakaz sanitarny);

  2. normują nakładanie pewnych kar w trybie administracyjnym (np. nakładanie grzywny w drodze mandatu karnego);

  3. regulują przymusowe wykonanie indywidualnych aktów administracyjnych lub obowiązków wynikających wprost z ustawy lub innego aktu normatywnego (np. obowiązek poddania sie pewnym szczepieniom ochronnym).

    1. Zakres obowiązywania kpa w postępowaniu jurysdykcyjnym.

Postępowanie jurysdykcyjne - postępowanie w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych.

Postępowanie jurysdykcyjne mogą prowadzić organy administracji publicznej w znaczeniu ustrojowym (organy administracji rządowej - zespolonej i niezespolonej), oraz organy jednostek samorządu terytorialnego, a również inne organy państwowe i inne podmioty. Inne, tzn. pełniące funkcję organów administracji publicznej w znaczeniu funkcjonalnym tylko wtedy, gdy powołane są z mocy prawa (ustaw) lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych.

Kpa przyjmuje, że organem prowadzącym postępowanie jurysdykcyjne, kończące się wydaniem decyzji administracyjnej, może być zarówno organ administracji publicznej w znaczeniu ustrojowym, jak i podmiot sprawujący funkcję organu administracji publicznej tylko w ograniczonym zakresie (organ administracji publicznej w znaczeniu funkcjonalnym).

Kompetencja organu do załatwiania sprawy indywidualnej w drodze decyzji musi być przewidziana w przepisach materialnego prawa administracyjnego.

    1. Zakres stosowania przepisów kpa w sprawach wydawania zaświadczeń.

Zgodnie z art. 217 kpa, organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie.

Zaświadczenie wydaje się, jeżeli:

  1. urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego przepisu prawa;

  2. osoba ubiegająca sie o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

Zaświadczenie powinno być wydane niezwłocznie, nie później niż w terminie 7-dni.

Odmowa wydania zaświadczenia lub zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie, następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

Organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, znanych mu z urzędu, bądź możliwych do ustalenia na podstawie dokumentów urzędowych (dowód osobisty itp.).

Organ administracji publicznej żądający od strony zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego jest zobowiązany wskazać przepis prawa wymagający potwierdzenia tych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia.

    1. Zakres stosowania przepisów kpa, w sprawach skarg i wniosków.

Zgodnie z Konstytucją RP, każdy może złożyć petycje, skargi i wnioski do organów państwowych, organów jst, organów samorządowych jednostek organizacyjnych oraz do organizacji i instytucji społecznych.

Petycje, skargi i wnioski mogą być składane do, organizacji i instytucji społecznych w zw. z wykonywaniem przez nie zadań zleconych z zakresu administracji publicznej. Składa się je w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą.

O tym, czy pismo jest skargą albo wnioskiem, decyduje treść pisma, a nie jego forma zewnętrzna.

    1. Wyłączenia spod przepisów kpa.

Przepisów kpa nie stosuje się do:

  1. Spraw uregulowanych w ustawie z 29 sierpnia 1997r. ordynacja podatkowa - z wyjątkiem przepisów o udziale prokuratora, o rozstrzyganiu sporów o właściwość między organami administracji publicznej a sądami, o wydawanie zaświadczeń oraz o skargach i wnioskach;

  2. Postępowania w sprawach karnych skarbowych;

  3. Postępowania w sprawach należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych (o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej);

  4. Postępowania w sprawach wynikających z:

    1. nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi;

    2. podległości służbowej pracowników organów i państwowych jednostek organizacyjnych.

    1. Charakter i znaczenie zasad ogólnych postępowania administracyjnego.

Zasady ogólne postępowania administracyjnego stanowią normy prawne obowiązujące, ustalające prawne wytyczne działania organów stosujących kpa. Obowiązują dla całego postępowania administracyjnego - postępowanie jurysdykcyjne w I i II instancji, przed organami nadzorczymi, w postępowaniu skargowym.

    1. Główne zasady w postępowaniu administracyjnym.

      1. Zasada praworządności.

Art. 6 kpa stanowi, że “organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa”.

Jest to zasada konstytucyjna. Oznacza, że podstawą prawną decyzji administracyjnej mogą być jedynie akty normatywne zaliczane do źródeł powszechnie obowiązującego prawa (Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego). Zgodnie z orzecznictwem NSA samoistna uchwała Rady Ministrów nie może stanowić podstawy prawnej decyzji administracyjnej nakładającej określone obowiązki na osoby fizyczne, spółdzielnie, organizacje społeczne, stowarzyszenia, a także inne osoby prawne i organizacje nie będące państwowymi jednostkami organizacyjnymi.

      1. Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli.

Wynika ze zdania końcowego art. 7 kpa i wiąże się z dylematem praworządności i celowości.

Wzgląd na interes społeczny nie może być podstawą działania administracji, gdyż taką podstawą może być tylko przepis prawa. Kpa nie zna żadnych wyjątków lub odstępstw od zasady praworządności w imię celowości.

Interes społeczny i słuszny interes obywateli powinny być uwzględnione przy wykładni stosowanych norm prawnych, o ile jest to możliwe i dopuszczalne w myśl zasad wykładni prawa, zwłaszcza gdy organ administracji stosuje pojęcia oceniające lub nieokreślone, albo gdy decyzja zleży od jego uznania.

      1. Zasada prawdy obiektywnej.

Wynika z art.7 kpa. Zobowiązuje ona organy administracyjne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy. Zasada ta oznacza odejście od reguły inicjatywy i dyspozycji dowodami przez strony.

Organ administracyjny jest zobowiązany z urzędu zmierzać do pełnego wyświetlenia stanu faktycznego sprawy w zakresie potrzebnym do jej załatwienia i nie jest pod tym względem ograniczony wnioskami stron. Może zbierać z urzędu materiały dowodowe, określać okoliczności faktyczne, jakie uważa za istotne dla załatwienia sprawy, oraz dopuszczać dowody na powyższe okoliczności.

Realizacji zasady służą także takie instytucje procesowe, jak wyłączenie pracownika i organu administracyjnego od załatwienia sprawy oraz przepisy o dowodach i postępowaniu dowodowym i inne.

      1. Zasada udzielania informacji prawnej stronom.

Art.9 kpa zobowiązuje organy administracyjne do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego.

Na organie spoczywa obowiązek czuwania, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i tym celu powinny udzielać im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Nieznajomość prawa nie może szkodzić.

Realizacja zasady następuje przez obligatoryjne pouczenie, np. o skutkach prawnych niezastosowania się do wezwania, prawie do wniesienia odwołania itp., oraz w czasie pobytu stron w urzędzie administracyjnym czy w czasie rozprawy administracyjnej, w związku z toczącym się postępowaniem, mimo braku przepisu szczególnego zobowiązującego do pouczenia.

Naruszenie obowiązku pouczenia nie może przynieść stronie szkody, a powstała szkoda powinna być naprawiona w dalszym postępowaniu, np. przez przywrócenie terminu, dopuszczenie dowodu, umożliwienie dodatkowego wypowiedzenia się, rozpoznanie wniosku złożonego po terminie, itp.

      1. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym.

Zgodnie z art.10 kpa “organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań”.

Organ jest zobowiązany do zawiadomienia wszystkich osób będących stronami w sprawie o wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron, czy o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin, o terminie rozprawy administracyjnej. W niektórych sprawach zawiadamia się strony, iż w określonym czasie mogą one zapoznać się z zebranymi materiałami i zająć co do nich stanowisko. Strona może, ale nie musi z tego prawa skorzystać.

Uniemożliwienie stronie wzięcia udziału w postępowaniu pociąga za sobą kwalifikowaną wadliwość tegoż postępowania.

Od zasady czynnego udziału strony w postępowaniu (zasada wysłuchania stron), organy administracyjne mogą odstępować tylko w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. W takim przypadku organ obowiązany jest utrwalić w katach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny odstąpienia od zasady czynnego udziału strony.

      1. Zasada przekonywania (wyjaśnienie zasadności przesłanek).

Zgodnie z art.11 kpa, organy administracyjne moją obowiązek wyjaśniania stronom zgodność przesłanek, którymi kierują się przy załatwianiu sprawy, aby w ten sposób doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu.

Zasada ta wyraża postulat pierwszeństwa przekonywania przed stosowaniem środków przymusu. Realizowana jest przez uzasadnienie decyzji. Zasad ta nie pozbawia administracji publicznej prawa stosowania przymusu dla spowodowania wykonania jej decyzji, gdy zobowiązany dobrowolnie nie wykonuje swoich obowiązków.

      1. Zasada szybkości i prostoty postępowania.

Art. 12 kpa nakazuje, aby organy administracyjne działały “wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do załatwienia sprawy”.

Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.

      1. Zasada ugodowego załatwiania spraw.

Zawarcie ugody administracyjnej jest możliwe tylko w takich sprawach administracyjnych, w których uczestniczą strony o spornych interesach. Obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie jest nakłanianie stron do zawarcie ugody. Zawarta ugoda i zatwierdzona przez organ administracyjny wywiera takie same skutki, jak decyzja wydana w toku postępowania administracyjnego.

      1. Zasada pisemności.

Zasada ta wymaga, aby “sprawy załatwiać w formie pisemnej”. Ustne załatwienie sprawy może nastąpić, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny nie stoi temu na przeszkodzie. Kpa zobowiązuje organ do sporządzenia protokołu lub adnotacji zawierającej istotne motywy takiego załatwienia sprawy. Adnotację podpisuje strona.

      1. Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego.

Zasada ta oznacza, że strony wnoszą odwołania od decyzji do organu II instalacji, a na decyzje ministra do tegoż ministra o ponowne rozpatrzenie przedmiotowej sprawy.

Zasada ta stanowi przejaw pogłębiania praworządności. Rozumiana jest jako środek kontroli prawidłowości rozstrzygnięć organów administracji państwowej realizowanej w interesie strony i ogólnym interesie społecznym.

      1. Zasada trwałości decyzji administracyjnych.

Celem tej zasady jest ochrona nabytych przez strony na mocy decyzji ostatecznych praw. Decyzje ostateczne:

  1. wydana przez organ I instancji, od której strony nie złożyły w terminie ustawowym odwołania;

  2. wydana przez organ odwoławczy;

  3. wydana w I instancji przez ministra bądź przez sko;

  4. decyzja, od której z mocy prawa nie przysługuje odwołanie.

Takie decyzje mogą być uchylane lub zmieniane tylko na podstawie przepisów - wznowienie postępowania oraz uchylenie, zmiana oraz stwierdzenie nieważności decyzji.

Decyzja administracyjna, która dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, jest nieważna.

      1. Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych.

Art. 16 § 2 “Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na sadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach”.

Dla realizacji tej zasady utworzono Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), a następnie jego ośrodki zamiejscowe - od 01.01.2004r. WSA.

NSA jest właściwy w sprawach skarg na wszelkie decyzje administracyjne, z wyłączeniem spraw wymienionych w art. 19 ustawy o NSA, tj.:

  1. należących do właściwości innych sądów;

  2. wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach pomiędzy organami administracji publicznej oraz wynikających z podległości służbowej pomiędzy przełożonymi i podwładnymi w urzędach tych organów, a także w jednostkach wojskowych;

  3. dyscyplinarnych, chyba że ustawa stanowi inaczej;

  4. odmowy mianowania na stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w organach administracji publicznej, chyba że obowiązek mianowania lub powołania wynika z przepisów prawa;

  5. wiz i zezwoleń na przekraczanie przez cudzoziemców granicy państwa oraz zgód na ich wydanie, zezwoleń na czas oznaczony, azylu i wydalania z terytorium RP, z wyjątkiem przepisów dotyczących cudzoziemców przebywających legalnie na terytorium RP;

  6. przyznawania lub odmowy przyznania środków finansowych przeznaczonych w budżecie państwa na naukę.

oraz na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także rozstrzygające sprawę co do istoty.

Stwierdzając naruszenie prawa sąd administracyjny ogranicza się do uchylenia niezgodnej z prawem decyzji, pozostawiając naprawienie błędu organowi administracyjnemu, do którego w wyniku orzeczenia sądu wraca sprawa celem jej ponownego rozpatrzenia.

Sąd administracyjny nie ogranicza ani nie zastępuje organu administracyjnego w merytorycznym rozstrzyganiu spraw administracyjnych. Kontrola sądowa decyzji administracyjnych przyczynia się do podniesienia jakości pracy organów administracji publicznej, ujednolicenie wykładni prawa administracyjnego i wzmocnienia przestrzegania prawa przez aparat administracyjny.

      1. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa.

Art. 8 kpa “Organy administracji publicznej obowiązane s ą prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli”.

Zasada ta ma bardzo szeroki zakres i dużą doniosłość polityczną. Szczególnie w bezpośrednich kontaktach z obywatelami działania administracji powinny być prawidłowe, obiektywne, zgodne z prawem i prezentować wysoki poziom etyczny, gdyż tylko takie działania mogą budzić zaufanie obywateli do organów Państwa. Działalność wadliwa, arogancka, nieetyczna, lekceważąca obywateli i ich sprawy nie tylko nie pogłębia zaufania obywateli do organów Państwa, ale przynosi niewątpliwe szkody polityczne.

    1. Organy prowadzące postępowanie administracyjne.

Są to przede wszystkim organy administracji:

  1. rządowej;