Systemy Zarz-dzania BHP -1, materiały egzamin zawodowy technik BHP


Systemy Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy

System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy to system wywodzący swe korzenie z filozofii TQM (Total Quality Menagement). Podstawowym założeniem tej filozofii było uwzględnianie w zarządzaniu działalnością organizacji (przedsiębiorstwa) wszystkich podsystemów i elementów składających się na system zarządzania. Zarządzanie według tej filozofii polega na ciągłym ulepszaniu wszystkich elementów działalności organizacji i obejmuje:

  1. identyfikację kluczowych zagadnień działalności organizacji oraz wyznaczaniu celów i standardów jakości działań,

  2. dobór metod do realizacji celów według określonych standardów oraz procedur i podejmowanie działań mających wykonywanie założonych celów,

  3. mierzenie uzyskanych osiągnięć,

  4. ocenę i podejmowanie odpowiednich działań naprawczych lub korygujących.

Pełną praktyczną realizacją systemu zarządzania przedsiębiorstwem jest Zintegrowany System Zarządzania składający się z integralnych, mogących samodzielnie funkcjonować, podsystemów zarządzania, w których zastosowano kryterium wspólnych cech. Elementy (podsystemy) tworzące Zintegrowany System Zarządzania to:

  1. System Zarządzania Jakością - według Polskiej Normy PN-EN ISO 9000:2001,

  2. System Zarządzania Środowiskiem - według Polskiej Normy PN-EN ISO-14001:1998,

  3. System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higiena Pracy - według Polskiej Normy PN-N-18001:2004.

0x01 graphic

Rys. 1. System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higiena Pracy

Ocena ryzyka zawodowego

Jedną z podstawowych procedur, stanowiącą szkielet Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy jest identyfikacja oraz eliminacja zagrożeń w środowisku pracy. Najważniejszą procedurą niezbędną do precyzyjnej oraz rzetelnej identyfikacji i eliminacji zagrożeń w środowisku pracy jest ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy. W ramach harmonizacji przepisów obowiązujących w Polsce z wytycznymi dyrektywy 89/391/EWG (o wprowadzaniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy) w 1996 r. w polskim prawodawstwie, np. w art. 226 Kodeksu pracy pojawiły się pierwsze zapisy dotyczące obowiązków pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, a konkretnie w zakresie oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy i informowania o tym pracowników. W ślad za zapisami kodeksowymi pojawiły się akty wykonawcze, tzn. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (jednolity tekst Dz. U. z 2003 r., nr 169, poz. 1650) - §39.
Zapisy w polskim prawie pracy, najogólniej, zobowiązują pracodawcę do:

  1. oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą,

  2. stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko zawodowe, a w szczególności:

    1. zapewnienia organizacji pracy (w tym organizacji stanowisk pracy) zabezpieczającej pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi i oddziaływaniem czynników środowiska pracy,

    2. likwidacji zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników poprzez, np. zmianę technologii, wymianę maszyn i urządzeń technicznych, zmianę materiałów i substancji

  3. informowania pracowników o:

    1. ryzyku zawodowym, związanym z wykonywana przez nich pracą,

    2. zasadach ochrony przed zagrożeniami środowiska pracy wynikającymi z przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego.

Ryzyko zawodowe w najprostszym ujęciu oznacza prawdopodobieństwo z jakim ktoś może zostać poszkodowany w związku z istniejącym zagrożeniem w środowisku pracy. Ocena ryzyka zawodowego jest uważnym i starannym przyjrzeniem się wykonywanej pracy oraz miejscu, w którym jest ona wykonywana, a w dalszej kolejności ustaleniem jakie czynniki (zagrożenia powodujące uraz lub śmierć, hałas, substancje chemiczne, oświetlenie itd.) mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie pracowników.
Ocenę można zawrzeć w pięciu następujących krokach:

  1. Zidentyfikuj zagrożenia.

  2. Ustal, kto może ulec wypadkowi lub zachorować.

  3. Oszacuj ryzyko zawodowe wynikające z zagrożeń i oceń, czy zastosowane środki ochrony są właściwe oraz czy należy podjąć jeszcze jakieś działania w celu dalszego ograniczenia tego ryzyka.

  4. Udokumentuj wyniki.

  5. Okresowo dokonuj przeglądu oceny ryzyka zawodowego i weryfikuj ją, jeśli zaistnieje taka konieczność.

Podczas oceny musimy rozstrzygnąć czy ryzyko związane z oddziaływaniem występujących czynników jest:

0x01 graphic

Rys
. 2. Definicja ryzyka zawodowego

Ryzyko zawodowe
Cele oceny ryzyka

  • wywiady z pracownikami,

  • analiza organizacji działań, mających na celu zapewnienie właściwych warunków pracy.

  • IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
    Metodę identyfikacji zagrożeń może ustalić zespół oceniający ryzyko zawodowe, biorąc pod uwagę:

    Do identyfikacji zagrożeń na stanowiskach pracy najlepsze są z reguły metody proste, mało sformalizowane.

    Zagrożenia można zidentyfikować na podstawie analizy informacji zebranych według schematu określonego powyżej. Do identyfikacji można wykorzystać:

    OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO
    Oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z zagrożeniami zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu:

    Podstawą do oszacowania mogą być:

    WYZNACZANIE DOPUSZCZALNOŚCI RYZYKA ZAWODOWEGO
    Czy ryzyko można przyjąć?

    0x01 graphic

    Rys. 4. Szacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej według PN-N-18002 na podstawie wartości dopuszczalnych (NDS lub NDN) i zmierzonych (krotność NDS lub NDN) czynników szkodliwych w środowisku pracy

    REALIZACJA PLANU DZIAŁAŃ
    Przed realizacją planu działań zaleca się dokonać jego przeglądu w celu stwierdzenia:

    PRZEBIEG OCENY RYZYKA ZWODOWEGO

    0x01 graphic

    OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO
    W SKALI TRÓJSTOPNIOWEJ

    PRAWDOPODOBIEŃSTWO

    CIĘŻKOŚĆ NASTĘPSTW

    MAŁA

    ŚREDNIA

    DUŻA

    MAŁO
    PRAWDOPODOBNE

    MAŁE
    1

    MAŁE
    1

    ŚREDNIE
    2

    PRAWDOPODOBNE

    MAŁE
    1

    ŚREDNIE
    2

    DUŻE
    3

    WYSOCE
    PRAWDOPODOBNE

    ŚREDNIE
    2

    DUŻE
    3

    DUŻE
    3


    Rys. 5. Szacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej, według PN-N-18002

    Metody oceny ryzyka zawodowego

    Metody oceny ryzyka zawodowego są różnie opisywane w literaturze. Wydaje się, że najlepiej można by było zastosować podział na:

    1. Metody indukcyjne. Wnioski ogólne wynikają z przesłanek będących ich szczególnymi przypadkami. Po przeprowadzeniu obserwacji i ewentualnych eksperymentów stosuje się uogólnienia i formułuje hipotezy. Zasady, które można zastosować w innych przypadkach tworzy się po weryfikacji uogólnień i hipotez. Do tego typu metod można zaliczyć, np. wstępną analizę zagrożeń (PHA), matrycę ryzyka 5 (wg normy IEC 300-3-9).


    PRZEBIEG OCENY RYZYKA ZWODOWEGO

    0x01 graphic

    OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO
    W SKALI PIĘCIOSTOPNIOWEJ

    PRAWDOPODOBIEŃSTWO

    CIĘŻKOŚĆ NASTĘPSTW

    MAŁA

    ŚREDNIA

    DUŻA

    MAŁO
    PRAWDOPODOBNE

    BARDZO MAŁE
    1

    MAŁE
    2

    ŚREDNIE
    3

    PRAWDOPODOBNE

    MAŁE
    2

    ŚREDNIE
    3

    DUŻE
    4

    WYSOCE
    PRAWDOPODOBNE

    ŚREDNIE
    3

    DUŻE
    4

    BARDZO DUŻE
    5


    Rys. 6. Szacowanie ryzyka zawodowego w skali pięciostopniowej, według PN-N-18002

    1. Metody dedukcyjne. Analizy dokonuje się zgodnie z zasadą wynikania logicznego, czyli każde następne stwierdzenie wynika z poprzedniego. Metoda znana jest jako metoda "od ogółu do szczegółu".

    2. Metody ilościowe. Metody wykorzystujące rachunek prawdopodobieństwa. Szacowania dokonuje się przy założeniu pełnego dostępu do niezbędnych danych statystycznych, np. dotyczących ilości i rodzajów wypadków przy pracy i innych zdarzeń niebezpiecznych (potencjalnie wypadkowych), chorób zawodowych, czynników szkodliwych w środowisku pracy, czasu narażenia na czynniki środowiska pracy, liczby zatrudnionych itd.
      Metody ilościowe noszące też nazwę "metod precyzyjnych" znalazły zastosowanie do szacowania:

      1. ilości zdarzeń występujących w określonym przedziale czasowym,

      2. prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzeń,

      3. skutków,

      4. prawdopodobieństwa występowania skutków,

      5. wartościowania ryzyka,

    podczas różnych wypadków i awarii mogących wystąpić w przedsiębiorstwie, a także mogących mieć istotne znaczenie oraz wpływ na zatrudnionych pracowników i/lub na społeczeństwo.

    1. Metody jakościowe. Metody te stosuje się najczęściej wówczas gdy brak jest dostępu do danych (np. opisanych powyżej - w ust. 3), które pozwalają na wiarygodne ilościowe szacowanie ryzyka lub gdy nie jest wskazane stosowanie skomplikowanych metod ilościowych. Do tego typu metod można zaliczyć metody typu: graf ryzyka i wskaźnikowa, np. graf ryzyka 1, wskaźnik ryzyka (Risk Score), wskaźnik ryzyka 2, pięć kroków do oceny ryzyka (Pięć Kroków) itd.

    PRZYKŁADOWE METODY OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

    WSTĘPNA ANALIZA ZAGROŻEŃ - PRELIMINARY HAZARD ANALYSIS (PHA)

    Jest metodą indukcyjną pozwalająca na jakościowe oszacowanie ryzyka i obejmuje 4 etapy:

    1. Określenie granic obiektu (charakterystyki stanowiska pracy), dla którego wykonywana jest ocena ryzyka,

    2. Sporządzenie listy zidentyfikowanych zagrożeń,

    3. Oszacowanie ryzyka, tzn. określenie możliwych strat poprzez stopień szkód S i prawdopodobieństwo zdarzenia P z jakim szkody mogą wystąpić,

    4. Wartościowanie ryzyka wyrażone poprzez wskaźnik ryzyka W określony wzorem:

    W = S x P

    S - stopień szkód,
    P - prawdopodobieństwo szkód zdarzenia.

    Stopień szkód - S

    1. Poziom, Charakterystyka

    2. Znikome urazy, lekkie szkody

    3. Lekkie obrażenia, wymierne szkody

    4. Ciężkie obrażenia, znaczne szkody

    5. Pojedyncze wypadki śmiertelne, ciężkie szkody

    6. Zbiorowe wypadki śmiertelne, szkody na bardzo dużą skalę na terenie zakładu

    7. Zbiorowe wypadki śmiertelne, szkody na dużą skalę poza terenem zakładu

    Prawdopodobieństwo szkód - P

    1. Poziom, Charakterystyka

    2. Bardzo nieprawdopodobne

    3. Mało prawdopodobne, zdarzające się raz na 10 lat

    4. Doraźne wydarzenia, zdarzające się raz w roku

    5. Dosyć częste wydarzenia, zdarzające się raz w miesiącu

    6. Częste, regularne wydarzenia, zdarzające się raz w tygodniu

    7. Duże prawdopodobieństwo wydarzenia

    8. Matryca wartościowania ryzyka

      P - prawdopodobieństwo szkód

      Poziom

      1

      2

      3

      4

      5

      6

      S
      - stopień
      szkód

      1

      1

      2

      3

      4

      5

      6

      2

      2

      4

      6

      8

      10

      12

      3

      3

      6

      9

      12

      15

      18

      4

      4

      8

      12

      16

      2

      24

      5

      5

      10

      15

      20

      25

      30

      6

       6 

      12

      18

      24

      30

      36

      1 - 3

      - ryzyko akceptowalne,

      4 - 9

      - dopuszczalna akceptacja ryzyka po ocenie ryzyka,

      10 - 25 (36)

      - ryzyko niedopuszczalne - wymagane zmniejszenie ryzyka.

      RISK SCORE

      Jest metodą jakościową, wskaźnikową w której wartościowanie ryzyka opisuje wyrażenie:

      R = S x E x P

      gdzie: R - ryzyko
      Parametry ryzyka
      S - potencjalne skutki zagrożenia
      E - ekspozycja na zagrożenie
      P - prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia

      Tabela oceny parametru S - potencjalne skutki zagrożenia

      Wartość
      S

      Strata

      Opis

      Straty ludzkie

      Straty materialne

      100

      Poważna katastrofa

      Wiele ofiar śmiertelnych

      Powyżej 30 mln zł

      40

      Katastrofa

      Kilka ofiar śmiertelnych

      3-30 mln zł

      15

      Bardzo duża

      Ofiara śmiertelna

      0,3-3 mln zł

      7

      Duża

      Ciężkie uszkodzenia ciała

      30-300 tys zł

      3

      Średnia

      Absencja

      3-30 tys zł

      1

      Mała

      Udzielenie pierwszej pomocy

      do 3 tys zł

      Tabela oceny parametru E - ekspozycja

      Wartość

      Opis

      10

      Stała

      6

      Częsta (codziennie)

      3

      Sporadyczna (raz na tydzień)

      2

      Okazjonalna (raz na miesiąc)

      1

      Minimalna (kilka razy w roku)

      0,5

      Znikoma (raz na rok)

      Tabela oceny parametru P - prawdopodobieństwo

      Wartość

      Opis

      Szansa w %

      10

      Bardzo prawdopodobne

      50

      6

      Całkiem możliwe

      10

      3

      Mało prawdopodobne, ale możliwe

      1

      1

      Tylko sporadycznie możliwe

      10-3

      0,5

      Możliwe do pomyślenia

      10-4

      0,2

      Praktycznie niemożliwe

      10-5

      0,1

      Tylko teoretycznie mozliwe

      10-6

      Orientacyjna jakościowa ocena ryzyka dla metody

      Wartość

      Opis

      Zaniedbywalne

      Poniżej 1,5

      Akceptowalne

      1,5-48

      Średnie

      48-270

      Poważne

      270-1440

      Nieakceptowalne

      Powyżej 1440

      Kategorie ryzyka zawodowego



      Wyszukiwarka

      Podobne podstrony:
      Pr-d elektryczny-zagro¬enai, materiały egzamin zawodowy technik BHP
      6-MECHANIK POJAZDËW SAMOCHODOWYCH, materiały egzamin zawodowy technik BHP
      5-SPAWACZ úUKIEM ELEKTRYCZNYM, materiały egzamin zawodowy technik BHP
      model systemu zarz-dzania, Logistyka - materiały, semestr 1, Podstawy zarządzania
      model systemu zarz-dzania, Logistyka - materiały, semestr 1, Podstawy zarządzania
      2 wykaz WYMAGANIA WYKONYWANIA PRAC SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNYCH W, egzaminy zawodowe technik bhp, 3,
      tech bezp pracy, BHP, Technik BHP Egzamin Zawodowy, Techniczne bezpieczeństwo pracy
      test ogólny, egzaminy zawodowe technik bhp, Testy
      2010 Czerwiec Egzamin zawodowy technik BHP część pisemna
      INSTRUKCJA BHP obsługi elektronarzędzi, egzaminy zawodowe technik bhp, 1, INSTRUKCJE
      2011 Czerwiec Egzamin zawodowy technik BHP część pisemna
      UWAGA STREFA NAPRAW WOZKOW, egzaminy zawodowe technik bhp, 1, PIKTOGRAMY
      wzór protokołukontroli bhp, egzaminy zawodowe technik bhp, 3, BHP
      Instrukcja chigienicznego korzystania z WC dla pracowników, egzaminy zawodowe technik bhp, 1, INSTRU
      Zestawienie podstawowych Polskich Norm dotyczących bhp, egzaminy zawodowe technik bhp, 3, BHP

      więcej podobnych podstron