Kolokwium wykładowe z kinamatyki
1. Obliczyć wartość iloczynu skalarnego ![]()
wektorów o składowych ![]()
i ![]()
.
Odp.: ![]()
.
2. Obliczyć wartość iloczynu wektorowego ![]()
wektorów o składowych ![]()
i ![]()
.
Odp.: 
.
3. Obliczyć wartość iloczynu mieszanego ![]()
wektorów o składowych ![]()
, ![]()
i ![]()
.
Odp.:

.
4. Uprościć wyrażenie: ![]()
.
Odp.: Na podstawie tożsamości ![]()
wnioskujemy ![]()
.
5. Uprościć wyrażenie: ![]()
.
Odp.: ![]()
. Na podstawie antyprzemienności iloczynu mieszanego wnioskujemy, że ![]()
. Stąd wynika ![]()
.
6. Sformułuj i objaśnij twierdzenie o rozkładzie przyspieszenia punktu na przyśpieszenie normalne i styczne.
Odp.: ![]()
gdzie ![]()
jest przyspieszeniem stycznym, ![]()
jest przyśpieszeniem normalnym, ![]()
jest jednostkowym wektorem stycznym, ![]()
jest krzywizną toru, ![]()
jest promieniem krzywizny toru, ![]()
jest jednostkowym wektorem normalnym.
7. Dane są równania płaskiego ruchu punktu materialnego: ![]()
gdzie ![]()
i ![]()
są stałymi. Wyznaczyć przyspieszenie normalne i styczne w chwili ![]()
.
Odp.: 
, 
.
Obliczenia: Na podstawie twierdzenia o rozkładzie przyspieszenia punktu na przyśpieszenie normalne i styczne obliczmy:
a). Wektor prędkości punktu ![]()
.
b). Długość wektora prędkości ![]()
.
c). Jednostkowy wektor styczny 
.
d). Jednostkowy wektor normalny 
, bo w ruchu płaskim wystarczy obrócić ![]()
o -90o aby otrzymać ![]()
.
e). Wektor przyśpieszenia ![]()
.
f). Przyspieszenie styczne 
.
g). Przyspieszenie normalne 
.
h). Wartości chwilowe przyspieszenia stycznego i normalnego:

, 
.

8. Dane są równania płaskiego ruchu punktu materialnego: ![]()
gdzie ![]()
i ![]()
są stałymi. Wyznaczyć przyspieszenie normalne i styczne w chwili ![]()
.
Odp.: 
, 
.
Obliczenia: Na podstawie twierdzenia o rozkładzie przyspieszenia punktu na przyśpieszenie normalne i styczne obliczmy:
a). Wektor prędkości punktu ![]()
.
b). Długość wektora prędkości ![]()
.
c). Jednostkowy wektor styczny 
.
d). Jednostkowy wektor normalny 
, bo w ruchu płaskim wystarczy obrócić wektor styczny ![]()
o -90o aby otrzymać wektor normalny ![]()
.
e). Wektor przyśpieszenia ![]()
.
f). Przyspieszenie styczne 
.
g). Przyspieszenie normalne 
.
h). Wartości chwilowe przyspieszenia stycznego i normalnego:

, 
.

9. Koło o promieniu R toczy się ruchem płaskim po płaszczyźnie bez poślizgu. Wiadomo, że prędkość środka koła ![]()
jest stała. Wyznaczyć przyspieszenie punktu odległego o r od środka koła w swym najwyższym/najniższym/dowolnym położeniu.
Odp.: ![]()
.
Obliczenia.

Z twierdzenia o prędkościach punktów bryły ![]()
, bo ![]()
.
Zatem prędkość kątowa koła wynosi ![]()
. Zatem przyśpieszenie kątowe koła wynosi ![]()
.
Z twierdzenia o przyśpieszeniach punktów bryły ![]()
. Ale przyśpieszenie środka koła wynosi ![]()
. Przyśpieszenie obrotowe również znika ![]()
. Pozostaje jedynie przyśpieszenie dośrodkowe ![]()
.
Uwaga! Jak to zwykle bywa w niniejszym zadaniu przyśpieszenie środka chwilowego obrotu jest niezeroweeeeeeeeeeeeeeeee i wynosi ![]()
.
10. Sformułuj i objaśnij twierdzenie o prędkościach i przyśpieszeniach punktów bryły w ruchu kulistym.
Odp.: W ruchu kulistym prędkość i przyśpieszenie punktu bryły o położeniu ![]()
względem środka ruchu wynoszą odpowiednio
![]()
, ![]()
gdzie ![]()
jest wektorem prędkości kątowej bryły, a ![]()
jest wektorem przyśpieszenia kątowego bryły?
12. Wiadomo, że bryła porusza się ruchem obrotowym ze stałą prędkością kątową ![]()
. Obliczyć składowe wektorów prędkości i przyśpieszenia punktu bryły o współrzędnych ![]()
względem układu współrzędnych z zerem na osi obrotu.
Odp.: ![]()
, ![]()
.
Z twierdzenia o prędkościach punktów bryły w ruchu kulistym wynika, że prędkość rozpatrywanego punktu wynosi

Z twierdzenia o przyśpieszeniach punktów bryły w ruchu kulistym wynika, że przyśpieszenie rozpatrywanego punktu wynosi

bo ![]()
.
13. Wiadomo, że bryła porusza się ruchem obrotowym ze stałą prędkością kątową ![]()
. Obliczyć składowe wektorów prędkości i przyśpieszenia punktu bryły o współrzędnych ![]()
względem układu współrzędnych z zerem na osi obrotu.
Odp.: ![]()
, ![]()
.
Z twierdzenia o prędkościach punktów bryły w ruchu kulistym wynika, że prędkość rozpatrywanego punktu wynosi

Z twierdzenia o przyśpieszeniach punktów bryły w ruchu kulistym wynika, że przyśpieszenie rozpatrywanego punktu wynosi

bo ![]()
.
14. Wiadomo, że bryła porusza się ruchem kulistym, a punkty A i B mają współrzędne odpowiednio [1,0,0] i [0,1,0] względem układu współrzędnych z zerem w środku ruchu kulistego. Wiadomo również, że składowe prędkości punktów A i B wynoszą odpowiednio [0,3,-2] i [-3,0,1] w tym samym układzie współrzędnych. Wyznaczyć składowe wektora prędkości kątowej bryły.
Odp.: ![]()
.
Obliczenia: Z twierdzenia o prędkościach punktów bryły w ruchu kulistym zastosowanego dla punktów A i B wynika

,

.
Stąd wnioskujemy, że ![]()
, ![]()
, ![]()
jest rozwiązaniem otrzymanego układu równań.
15. Wiadomo, że bryła porusza się ruchem kulistym, a punkty A i B mają współrzędne odpowiednio [1,0,0] i [0,1,0] względem układu współrzędnych z zerem w środku ruchu kulistego. Wiadomo również, że składowe prędkości punktów A i B wynoszą odpowiednio [0,1,-2] i [-1,0,3] w tym samym układzie współrzędnych. Wyznaczyć składowe wektora prędkości kątowej bryły.
Odp.: ![]()
.
Obliczenia: Z twierdzenia o prędkościach punktów bryły w ruchu kulistym zastosowanego dla punktów A i B wynika

,

.
Stąd wnioskujemy, że ![]()
, ![]()
, ![]()
jest rozwiązaniem otrzymanego układu równań.
16. Sformułuj i objaśnij twierdzenie o prędkościach w ruchu złożonym punktu.
Odp.: Jeżeli równania ruchu punktu materialnego przedstawić w postaci
![]()
gdzie ![]()
są współrzędnymi rozpatrywanego punktu względem zaczepionego w punkcie ![]()
ruchomego układu współrzednych o wersorach ![]()
to prędkość bezwzględna punktu wynosi ![]()
gdzie
![]()
jest prędkością względną, a
![]()
jest prędkością unoszenia, natomiast ![]()
jest wektorem prędkości kątowej ruchomego układu współrzędnych.
17. Sformułuj i objaśnij twierdzenie o przyśpieszeniach w ruchu złożonym punktu.
Odp.: Jeżeli równania ruchu punktu materialnego przedstawić w postaci
![]()
gdzie ![]()
są współrzędnymi rozpatrywanego punktu względem zaczepionego w punkcie ![]()
ruchomego układu współrzednych o wersorach ![]()
to przyspieszenie bezwzględne punktu wynosi ![]()
gdzie
![]()
jest przyśpieszeniem względnym,
![]()
jest przyśpieszeniem unoszenia, a
![]()
jest przyspieszeniem Coriolisa natomiast ![]()
i ![]()
są wektorami prędkości i przyspieszenia kątowego ruchomego układu współrzędnych.