DIAGNOZOWANIE UCZNIA
BADANIE ANALIZY I SYNTEZY SŁUCHOWEJ
TEST DO BADANIA POZIOMU ANALIZY I SYNTEZY SŁUCHOWEJ ( I. STYCZEK)
Test składa się z :
6 zadań dotyczących analizy słuchowej wyrazów,
2 zadań na syntezę wyrazów.
W wyniku testu uzyskuje się informacje o tym, które dzieci potrafią:
wyodrębniać sylaby,
wskazywać głoskę początkową, końcową w danym wyrazie ,
wyodrębniać kolejne głoski w wyrazach,
w zakresie syntezy - czy potrafią tworzyć wyrazy z sylab oraz z głosek.
Wyniki testu wpisać należy do karty wyników poziomu analizy i syntezy słuchowej wyrazów.
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń uzyskuje „+.
Za brak odpowiedzi bądź odpowiedź błędną uzyskuje „ -„.
Przy odpowiedzi błędnej notujemy to, co odpowiedziało dziecko.
W wyniku testu dziecko może uzyskać 25 punktów, ponieważ w teście jest 25 wyrazów.
Wyrazów instrukcyjnych nie punktuje się.
Analizując kartę uzyskuje się następujące informacje:
ile punktów uzyskało każde dziecko,
jakich operacji nie potrafi wykonać,
jakie popełnia błędy,
które operacje potrafią wykonać wszystkie dzieci,
które operacje są trudne i dla kogo.
Informacje te pomagają :
zindywidualizować pracę z dziećmi, u których wystąpiły trudności,
zintensyfikować pracę z całą klasą jeśli trudność dotyczy większej grupy dzieci.
ANALIZA SŁUCHOWA WYRAZÓW |
|||
Lp. |
Zadawane pytania |
Wyraz instrukcyjny |
Wyrazy do analizy |
1. |
Powiedz, ile cząstek jest w wyrazie? |
Sza-fa |
Ryba Sałata |
2. |
Powiedz, co słyszysz na początku wyrazu? |
Ala (A) |
Osa Ule Ewa |
3. |
Powiedz, co słyszysz na końcu wyrazu? |
Las (s) |
Dom Lok Rok Noc |
4. |
Powiedz, co słyszysz na początku wyrazu? |
Sok (s) |
Rok Mak Buty Kosa |
5. |
Powiedz, co słyszysz na końcu wyrazu? |
Kura (a) |
Sala Lata Kosze |
6. |
Jakie literki napisałbyś w wyrazie? |
Ela e- l- a |
Dom Mapa Foka |
SYNTEZA SŁUCHOWA WYRAZÓW |
|||
7. |
Jaki wyraz powiedziałam? |
o-k-o |
Mu-cha Ło-pa-ta Ka-na-pa |
8. |
Jaki wyraz powiedziałam? |
o-k-o |
m-a-k w-a-g-a b-u-d-a |
Karta wyników badania poziomu analizy i syntezy słuchowej wyrazów
testem I. Styczek.
Data badania: |
|
|
|
|
Klasa |
|
|||||
Lp.
|
Nazwisko i imię |
Zadania badające analizę słuchową ucznia |
Zadania badające syntezę słuchową |
Ilość pkt.
|
|||||||
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Opanowało operację |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Nie opanowało operacji |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
ĆWICZENIA DO BADANIA POZIOMU ANALIZY I SYNTEZY SŁUCHOWEJ
A. ANALIZA SŁUCHOWA
Wyróżnianie zdań w mowie:
Powiedz, ile zdań powiedziałam.
Oto pies Bartka.
Bartek często spaceruje ze swoim psem.
On dba o skórę i urodę psa.
Codziennie karmi psa i poi.
Wyróżnianie wyrazów w zdaniu:
Powiedz, ile wyrazów jest w zdaniu.
Powiedz, jaki wyraz słyszysz na początku a jaki na końcu zdania.
Dzisiaj pada deszcz.
Mama myje duże okno.
Analiza sylabowa:
Podziel wyraz na sylaby.
woda
samoloty
parasol
koza
balon
Wyróżnianie głosek (w nagłosie, wygłosie i śródgłosie, głoskowanie):
Powiedz, jaką głoskę słyszysz na początku wyrazu.
nos
igła
kaczka
baton
domy
lato
gimnastyka
telewizor
Powiedz, jaką głoskę słyszysz na końcu wyrazu.
las
rower
taśma
dom
wiadro
kwiat
samochód
komputer
Powiedz, jaką głoskę słyszysz w środku wyrazu.
lok
lis
mak
lek
rak
Ela
rok
tik
Podziel wyraz na głoski.
igła
ślimak
sanki
listopad
komin
telefon
żaba
gumka
B. SYNTEZA SŁUCHOWA
1. Synteza sylabowa wyrazu:
Posłuchaj i powiedz, co usłyszałeś (jaki to wyraz?).
po-le
ze-szy-ty
ry-ba
sza-li-ki
po-nie-dzia-łek
la-ta-wiec
2. Synteza głoskowa wyrazu:
Posłuchaj i powiedz, co usłyszałeś (jaki to wyraz?).
l-a-s
w-a-ż-k-a
k-o-l-e-g-a
ż-e-l-a-z-k-o
t-e-m-p-e-r-ó-w-k-a
b-a-r-a-n
C. SŁUCH FONEMATYCZNY
1. Powtarzanie wyrazów z głoskami opozycyjnymi:
Posłuchaj i powtórz co usłyszałeś.
bułka-półka
kosa-koza
żal-szal
Tomek-domek
góry-kury
piórko-biurko
bada-pada
czapka-żabka
2. Powtarzanie głosek opozycyjnych pod względem dźwięczności:
Posłuchaj i powtórz, co usłyszałeś.
w-f
z-s
b-p
dż-cz
dz-c
dź-ć
g-k
d-t
ż-sz
3. Powtarzanie wyrazów prostych:
Posłuchaj i powtórz co usłyszałeś.
kot
ryba
lalka
ołówek
wagon
kaloryfer
margaryna
zeszyty
poniedziałek
marmolada
4. Wysłuchiwanie głosek różnicujących wyrazy:
Posłuchaj i powiedz, jakimi głoskami różnią się usłyszane wyrazy.
mak-rak
sos-los
lis-las
kos-kot
wagon-wazon
banan-baran
dym-dom
BADANIE ANALIZY I SYNTEZY WZROKOWEJ
TEST DO BADANIA POZIOMU ANALIZY I SYNTEZY WZROKOWEJ (H. SPIONEK)
Przeprowadzenie testu:
1. Wzory figur geometrycznych muszą być duże.
2. Dziecko ma przygotowaną dużą kartkę, gdyż wszystkie figury narysuje
na jednej kartce.
3. Figury pokazujemy pojedynczo, prosimy o narysowanie kolejnych figur
4. Po narysowaniu przez dziecko jednej figury pokazujemy następną, aż
do ostatniej - 14 figury.
Test H. Spionek pozwala ocenic:
poziom możliwości graficznych ucznia,
poziom analizy i syntezy wzrokowej,
poziom orientacji przestrzennej.
ĆWICZENIA DO BADANIA POZIOMU ANALIZY I SYNTEZY WZROKOWEJ
Rozróżnianie i nazywanie figur geometrycznych:
Pytamy ucznia o nazwę wskazanej figury. Uzyskane informacje zapisujemy odpowiednio w tabeli.
znajomość figur |
kwadrat |
trójkąt |
koło |
prostokąt |
zna |
|
|
|
|
nie zna |
|
|
|
|
myli |
|
|
|
|
Układanie obrazka z części (puzzle):
Prosimy ucznia o ułożenie obrazka z puzzli lub pociętej na części kartki. Obserwujemy, jak uczeń radzi sobie z tym ćwiczeniem i dane zapisujemy w tabeli.
liczba elementów |
układa |
nie układa |
z pomocą |
3/6 |
|
|
|
12/24 |
|
|
|
30/50 i więcej |
|
|
|
Spostrzeganie różnic (dokładne, pobieżne):
Kładziemy przed dzieckiem dwa obrazki różniące się kilkoma elementami i prosimy o odnalezienie różnic.
Spostrzeganie podobieństw (dokładne, pobieżne):
Kładziemy przed uczniem kartę z ilustracją, a następnie prosimy o wyszukanie i zaznaczenie takich samych elementów, jakie znajdują się poniżej ilustracji.
Zapamiętywanie:
dokładne, ze szczegółami,
pojedyncze elementy,
nic nie pamięta.
Kładziemy przed uczniem obrazek i prosimy o dokładne przyjrzenie się ilustracji. Następnie zabieramy ją uczniowi i prosimy, aby opowiedział to, co zapamiętał. W przypadku poważnych kłopotów z pamięcią ułatwiamy uczniowi ćwiczenie, zadając pytania dotyczące treści obrazka.
Rozróżnianie kolorów:
Za pomocą kolorowych mazaków lub kredek pytamy ucznia o nazwy poszczególnych kolorów. Zaczynamy od barw podstawowych. Dane na temat znajomości nazw kolorów zapisujemy w tabeli.
znajomość kolorów |
podstawowe |
wszystkie |
nazywa |
|
|
nie nazywa |
|
|
kojarzy z przedmiotem |
|
|
III. BADANIE KOORDYNACJI WZROKOWO - RUCHOWEJ
PRÓBA KRESKOWANIA WEDŁUG MIRY STAMBAK
TEST BENDER - KOPPITZ (dla psychologów)
IV. BADANIE ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ
TEST H. SPIONEK
PRÓBY ZAZZO
V. BADANIE LATERALIZACJI
PRÓBY ZAZZO
Pozwala określić dominację ręki, oka, nogi.
Wynikiem badania jest określenie modelu lateralizacji:
Lateralizacja jednorodna prawostronna lub lewostronna.
Lateralizacja niejednorodna - skrzyżowana.
Lateralizacja nie ustalona (słaba).
Próba pierwsza - Karty
Pomoce : 32 karty pasjansowe, stoper
Instrukcja: „Posłuchaj, co będziesz robić. Będziesz kłaść te karty jedna po drugiej przed sobą na stole, jak szybko potrafisz. W ten sposób: /Demonstrujemy z szybkością odpowiednią dla możliwości dziecka/. Karty trzymamy w jednej ręce. Drugą bierzemy po jednej karcie i kładziemy na stole jedną na drugą (blisko siebie). Karty trzeba brać palcami tak: /Pokazujemy dziecku chwytanie kart palcami: dużym i wskazującym/.
Kładź karty jedna po drugiej i uważaj, żeby nie brać po dwie i nie upuścić kart. Staraj się odkładać karty najszybciej jak możesz.
Na nasz sygnał dziecko zaczyna odkładanie. Włączamy stoper, gdy dziecko bierze kartę i zatrzymujemy, gdy położy ostatnią. Jeżeli dziecko wypuści karty z ręki, należy próbę przeprowadzić od nowa, starając się dziecko uspokoić i zachęcić do ponowienia próby. Przy powtórnym odkładaniu nie dopingujemy dziecka do szybszej pracy. Należy powstrzymać dziecko od wszelkich dodatkowych czynności, które mogą zwalniać tempo odkładania, np. odwracanie kart, rozkładanie na stole.
Przeprowadzamy próbę trzy razy każdą ręką, na zmianę. Uznajemy przewagę tej ręki, którą dziecko odkładało karty krócej przynajmniej o 3 sekundy. Jeśli nie ma różnicy, lub jest ona mniejsza, stwierdzamy, ze sprawność rąk jest jednakowa. Chociaż porównujemy tylko czasy, należy też notować spostrzeżenia o współdziałaniu rąk.
Próba druga - marionetka
Próbę wykonuje się w pozycji stojącej, dłonią i przedramieniem wykonuje się ruchy ciągłe w jedną i drugą stronę wokół własnej osi.
Całkowita niezdolność wykonania ćwiczenia wskazuje na poważne zaburzenia ruchowe, wskazane jest wówczas badanie neurologiczne.
Próba trzecia
Polega na patrzeniu przez niewielki otwór w kartce papieru na określony obiekt. Badany
zbliżając stopniowo kartkę z otworem do siebie zmuszony jest wybrać jedno oko, aby móc
dalej wskazany obiekt oglądać.
Próba czwarta
Polega na zajrzeniu do małej butelki w celu określenia, co znajduje się w jej środku.
Zaglądając badany musi koniecznie obejrzeć zawartość butelki tylko jednym okiem.
Próba piąta
Polega na przesuwaniu klocka jedna nogą, przy jednoczesnych podskokach na tej nodze
tzw. gra w klasę. Badany wykonuje zadanie najpierw jedną nogą, potem drugą. Zwracamy
uwagę na wybór nogi oraz na sposób wykonania zadania.
Próba szósta
Polega na kopaniu klocka. W czasie wykonywania tej czynności obserwujemy samorzutny
wybór nogi przez dziecko.
TEST LATERALIZACJI Z. MATEJCEK, Z. ZLEB
W teście Z. Matejcek i Z. Zlab znajdują się następujące próby:
korale i buteleczka,
wkładanie kołeczków do otworów,
klucz i kłódka,
piłeczka - pudełko,
zepchnij moje ręce w dół jedną ręką,
zgnieć pudełko,
pokaż ucho, pokaż nos,
sięgnij jak najwyżej ręką,
klaskanie,
igła i nitka,
zacieranie (mycie) rąk,
skrobanie marchewki.
PRÓBA KRESKOWANIA WEDŁUG MIRY STAMBAK
Pomoce:
Kartka maszynowego papieru pokratkowanego liniami poziomymi i pionowymi. W rzędzie poziomym jest 25 kratek, a w pionowym 18 kratek o boku 1 cm.
Ołówek czarny nr 2 o długości 12 cm, stoper.
Instrukcja:
Mówimy: „Weź ołówek, widzisz te kratki, będziesz w każdej kratce stawiać
pionową kreskę tak szybko, jak potrafisz, dopóki ja nie powiem koniec. Staraj się nie wychodzić poza linie kwadratów. Uważaj żeby nie ominąć żadnej kratki. Nie można cofać się.”
Włączamy stoper, gdy dziecko zaczyna stawiać pierwsza kreskę.
Może rysować kreski w kierunku od lewej do prawej, albo od prawej do lewej wg własnego wyboru. Podczas pracy dziecka powtarzamy kilkakrotnie „szybciej, jeszcze szybciej”. Po minucie przerywamy dziecku pracę, zaznaczamy ostatnią kreskę i zapisujemy, którą ręką rysowało. Następnie próbę powtarzamy, ale tą ręką, którą wcześniej nie rysowało. Przeprowadzamy w ten sposób po dwie próby, każdą ręką na zmianę. Przerwa między próbami wynosi kilka sekund potrzebnych dla przełożenia ołówka do drugiej ręki oraz przypomnienia dziecku, że powinno pracować możliwie szybko. Miarą sprawności ręki jest liczba kresek wpisanych w ciągu minuty.
VI. BADANIE RYZYKA DYSLEKSJI
SKALA RYZYKA DYSLEKSJI WG MARTY
BOGDANOWICZ
Opracowała: Marcelina Chorabik - Grześ
nauczycielka Zespołu Szkół Specjalnych w Skoczowie
oraz Szkoły Podstawowej w Pruchnej
(nauczyciel zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej, oligofrenopedagog, terapeuta pedagogiczny)