MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

SZEFOSTWO WOJSK OBRONYPRZECIWCHEMICZNEJ

OPChem. 361/89

SPRAWDZENIE

SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA

MASEK PRZECIWGAZOWYCH

WARSZAWA

1990

Warszawa, 1989-10-19

MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

SZEFOSTWO

WOJSK OBRONY PRZECIWCHEMICZNEJ

.

ZARZĄDZENIE Nr 18/OPChem.

Wprowadzam do użytku z dniem l marca 1890 r. instrukcję „Sprawdzanie szczelności i dopasowania masek przeciwga­zowych".

Jednocześnie tracą moc obowiązującą:

1. „Instrukcja wojsk chemicznych — Prowadzenie ćwi­czeń w komorze gazowej”,

Chem. 142/66.

2. Rozdział 3 -instrukcji „Maska przeciwgazowa MP-4”, Chem. 271/78.

3. Załącznik 2 instrukcji „Maska izolacyjna IP-5”, Chem. 293/80.

SZEF

(—) płk dypl. Zygmunt JASIK

	ŚPIS TREŚCI
Lp.		strona
I.	R o z d z i a ł 1. Zasady ogólne.	4
	Cel i zasady sprawdzania szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych.	4
	Zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas sprawdzania szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych.	4
	Ewidencjonowanie sprawdzania szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych.	5
II.	R o z d z i a ł 2. Zabezpieczenie materiałowo techniczne sprawdzania szczelności i dopasowania masek prze­ciwgazowych.	6
	Środki testujące i sprzęt wykorzystywany do sprawdzania masek przeciwgazowych.	6
	Chloropikryna.	6
	Mała świeca testowa MST.	7
	Pompka do rozpylania chloropikryny.	9
	Namiot UST-41/Ch.	9
	Namiat NS-64.	10
	Komora grupowa KG-12.	11
	Komora klosz.	14
	Zasady skażania powietrza podczas sprawdzania masek przeciwgazowych.	15
	Skażanie powietrze w namiotach UST-41/Ch i NS-64.	15
	Skażanie powietrza w komorze grupowej KG-12	15
	Skażanie powietrza w komorze klosz.	16
III.	R o z d z i a ł 3. Sprawdzanie szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych.	16
	Obowiązki osób funkcyjnych.	16
	Kierownik zajęć.	16
	Pomocnik kierownika zajęć do spraw przeciw­chemicznych.	17
	Pomocnik kierownika zajęć do spraw medycz­nych.	18
	Sposoby sprawdzania szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych.	18
	Sprawdzanie masek przeciwgazowych filtra­cyjnych w namiotach UST-41/Ch oraz NS-64.	18
	Sprawdzanie masek izolacyjnych w namiotach UST-41/Ch oraz NS-64.	20
	Sprawdzanie masek przeciwgazowych filtra­cyjnych w komorze grupowej KG-12.	20
	Sprawdzanie masek przeciwgazowych filtra­cyjnych w komorze klosz.	21
IV.	Załączniki:
1.	Meldunek do dowódcy jednostki wojskowej spo­rządzany po sprawdzeniu. szczelności i dopasowania masek	22
2.	Schemat organizacji sprawdzania szczelności i do­pasowania masek. (przykład)	23

Rozdział l

ZASADY OGÓLNE

CEL I ZASADY SPRAWDZANIA SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA MASEK PRZECIWGAZOWYCH

l. Sprawdzalne szczelności i dopasowania masek przeciwgazwych znajdujących się w wyposażeniu żołnierzy prowadzi się w celu:

- określenie sprawności technicznej, masek i dopasowania dobranych rozmiarów części twarzowej;

- przekonania żołnierzy do skuteczności ich ochronnego działania;

Sprawdzanie organizuje się i przeprowadza:

- jako oddzielne zajęcia ze szkolenia przeciwchemicz­nego, zgodnie z pkt. 64-94, wykorzystując namiot UST-41/Ch lub NS-64;

- w czasie zajęć taktycznych, osiągania wyższych sta­nów gotowości bojowej, zgodnie z pkt. 95-98 lub 99 i 100 wykorzystując komorę klosz (grupową) będącą na wyposażeniu pododdziału, pod kierunkiem dowódcy kompanii (szefa kompanii, wyznaczonego żołnierza za­wodowego). Przestrzegać przy tym należy podanych w instrukcji zasad bezpieczeństwa.

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA OBOWIĄZUJĄCE PODCZAS SPRAWDZANIA SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA MASEK PRZECIWGAZOWYCH

2. Żołnierzy dopuszcza się do udziału w sprawdzaniu szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych zwanych dalej sprawdzaniem masek pod warunkiem:

- braku przeciwwskazań zdrowotnych, stwierdzonych przez pomocnika kierownika

zajęć do spraw medycznych;

- dobrego przygotowania w zakresie posługiwania się maską;

- dobrej znajomości właściwości toksycznych chloropikryny i środka CS.

3. Żołnierzy chorych na przewlekły nieżyt spojówek, nosa, gardła lub oskrzeli oraz cierpiących na zaburzenia układu krążenia i choroby skórne twarzy, zwalnia się z zajęć. Decyzję o tym podejmuje pomocnik kierownika zajęć do spraw medycznych,

który przed ich rozpoczęciem dokonuje przeglądu lekarskiego.

4. W sprawdzaniu masek w komorze grupowej lub w komorze klosz (podczas osiągania wyższych stanów gotowości bojowej, ćwiczeń taktycznych itp.)

uczestniczą wszyscy żołnierze, z wyjątkiem posiadających aktualne zwolnienie

lekarskie z przeciwwskazaniem jak w pkt. 2.

5. Sprawdzanie masek organizuje się i przeprowadza w odległości nie mniejszej

niż 200 m od zabudowań, terenów zamieszkanych, dróg publicznych itp.

6. Sprawdzenia masek dokonuje się w urządzeniach typu polowego. Przygotowanie namiotu (komory) wykorzystywanego do sprawdzenia powinno zapewniać szybkie jego opuszczenie.

7. Wszelkie prace ze środkami testującymi (chloropikryną, CS) wykonuje się w

sprawnych maskach przeciwgazowych i rękawicach ochronnych.

8. W przypadku wystąpienia objawów podrażnienia (zatrucia) środkiem testującym żołnierzy sprawdzający maskę powinien natychmiast wyjść z namiotu (komory).

Żołnierzy z objawami podrażnienia (zatrucia) wyprowadza się z atmosfery skażonej,

po zdjęciu masek ustawia twarzą do wiatru i w razie potrzeby udziela pierwszej pomocy. Ponownego sprawdzania masek dokonują oni, z następną zmianą lub w

oddzielnej grupie, wyłącznie za zgodą pomocnika kierownika zajęć do spraw medycznych, po upływie co najmniej 60 minut od opuszczenia namiotu (komory)

i po usunięciu niesprawności maski lub wymianie jej na sprawną.

Stwierdzone w maskach niesprawności usuwa starszy mechanik magazynier sprzętu przeciwchemicznego. W razie znacznych niesprawności wymienia je na nowe.

9. Po zakończeniu zajęć żołnierzy wprowadza się do pomieszczeń zamkniętych po co najmniej 30 minutowym przebywaniu na świeżym powietrzu z odkrytą głową.

10. Kategorycznie zabrania się :

• wykorzystywania do sprawdzania masek środkami testującymi pomieszczeń typu stałego (przystosowanych do tego celu budynków, piwnic, ziemianek itp.);

• zamykania namiotu lub tarasowania wyjścia, a w komorze grupowej zaciskania i zawiązywania rękawów na szyi żołnierza;

• używanie do sprawdzania masek innych środków testujących niż chloropikryna lub CS;

• odparowania chloropikryny przez podgrzewanie oraz wytwarzanie odpowiedniego stężenia aerozolu CS inaczej niż za pomocą małych świec testujących MST;

• wypalania świec MST poza przeznaczonym do tego celu piecykiem komory grupowej;

• sprawdzania masek w czasie wypalania się świec MST;

• zmieniania wielkości stężeń środków testujących, nakazanych w niniejszej instrukcji;

• przecierania oczu i twarzy w wypadku wystąpienia objawów środkami testującymi.

EWIDENCJONOWANIE SPRAWDZANIA SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA MASEK PRZECIWGAZOWYCH

11. Podczas miesięcznego planowania szkolenia jed­nostki ustala się główne problemy organizacji spraw­dzania masek przeciwgazowych. Na podstawie tych ustaleń w rozkazie dziennym jednostki podaje się:

— datę, czas i miejsce przeprowadzenia zajęć;

— pododdziały biorące udział w zajęciach;

— kolejność i czas trwania zajęć w poszczególnych pododdziałach;

— osoby funkcyjne planowanych zajęć;

—datę, czas i miejsce udzielenia instruktażu osobom funkcyjnym i dowódcom pododdziałów;

— termin złożenia dowódcy jednostki meldunku o przeprowadzeniu zajęć.

12. Po zakończeniu sprawdzania masek kierownik zajęć sporządza pisemny meldunek do dowódcy jed­nostki według wzoru podanego w załączniku l.

13. Do meldunku załącza się wykaz imienny żołnie­rzy zwolnionych lub nieobecnych. Dowódcy pododdzia­łów 9bowiązani są znać nazwiska tych żołnierzy i po ustaniu przyczyn zwolnienia (nieobecności) przeprowa­dzić z nimi dodatkowe zajęcia.

14. Meldunki dotyczące sprawdzenia masek przecho­wuje się w sztabie jednostki przez okres jednego roku.

15. Sprawdzenie masek odnotowuje się również w dziennikach lekcyjnych, z wyeksponowaniem frekwencji.

Rozdział 2

ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO -TECHNICZŃE SPRAWDZANIA SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA MASEK PRZECIWGAZOWYCH

Środki testujące i sprzęt wykorzystywany do

sprawdzania masek przeciwgazowych

Chloropikryna

16. Chloropikryna jest bezbarwną lub żółtawą cieczą, silnie załamującą światło, o ostrym specyficznym za­pachu (w niewielkim stężeniu jej zapach przypomina woń topionego wosku). Gęstość chloropikryny wynosi 1,658 g/cm³, temperatura wrzenia i krzepnięcia odpo­wiednio 112°C i -69,2°C. Pary chloropikryny są 5,7 razy cięższe od powietrza. Chloropikryna dobrze roz­puszcza się w benzynie, alkoholu, benzenie i innych rozpuszczalnikach organicznych, natomiast znacznie sła­biej (ułamki procentu) w wodzie.

17. Chloropikryna drażni spojówki oczu i górne dro­gi oddechowe. Wywołuje ona pieczenie oczu, nosa, gard­ła, bóle w gałkach ocznych, łzawienie, skurcz powiek, wymioty/bóle za mostkiem, męczący kaszel, obfite wy­dzielanie śluzu w drogach oddechowych. W ciężkich za­truciach rozwija się toksyczny obrzęk płuc. Przy du­żych stężeniach chloropikryny mogą wystąpić przy­padki odruchowego zatrzymania czynności oddechowej. Wpływ chloropikryny na organizm ludzki, w zależności od jej stężenia podano w tabeli l.

Tabela l

Charakterystyka działania toksycznego chloropikryny,

w zależności od jej stężenia

LP.	Stężenie (mg/dm^3)	Czas przebywania żołnierza bez maski przeciw­gazowej w atmo­sferze skażonej (min)	Działanie toksyczne
	0,009	kilka sekund	łzawienie
	0,01	kilka sekund	silne łzawienie i ból gałek ocznych
	0,03	l	wymioty, skurcze po­wiek, bolesny kaszel
	0,6-0,8	30	ciężkie zatrucie (może spowodować zejście śmiertelne)
	1,0	15-30	zatrucie śmiertelne
	2,0-8,5	1-2	zatrucie śmiertelne

18. Pierwsza pomoc w przypadku wystąpienia silne­go łzawienia polega na nałożeniu żołnierzowi maski przeciwgazowej i wyprowadzeniu go z atmosfery ska­żonej. Żołnierzowi, po zdjęciu maski przeciwgazowej i ustawieniu go twarzą do wiatru, przemywa się oczy 2% roztworem kwaśnego węglanu sodowego, 2—3% roztworem kwasu bornego lub dużą ilością wody. Przy uporczywym łzawieniu oczy można zakropiło 1% roz­tworem atropiny. W celu złagodzenia bólu do worka spojówkowego oczu wkrapla się 2% roztwór nowocainy, 0,3% roztwór lidocainy lub roztwory innych le­ków miejscowo znieczulających.

19. Podczas udzielania pierwszej pomocy w przypad­ku wystąpienia wymiotów, skurczów powiek i bolesne­go kaszlu postępuje się podobnie jak przy silnym łza­wieniu, przy czym przemywa się oczy i przepłukuje nosogardziel 2% roztworem kwaśnego węglanu sodo­wego lub czystą wodą. W zależności od stopnia nasile­nia objawów stosuje się odpowiednie środki przeciw­bólowe. Ponad to podaje środki uspokajające (relanium, barbiturany) i uśmierzające kaszel.

20. W przypadku ciężkiego zatrucia chloropikryny żołnierzowi nakłada się maskę przeciwgazową; wynosi (wyprowadza) go z atmosfery skażonej, a następnie przez kilka minut podaje do wdychania powietrze wzbogacone tlenem (czynność tę powtarza się co 20-38 minut). Żołnierzowi z objawami ciężkiego zatrucia za­pewnia się całkowity spokój, wyklucza wszelkiego wysiłek fizyczny i oddziaływanie bodźców psychicznych oraz zabrania poruszania się i wstawania. Żołnierza po­dejrzanego o zatrucie, nawet wówczas, gdy nie odczuwa żadnych dolegliwości transportuje się w pozycji leżącej. W razie rozwijania się obrzęku płuc korzystnie na stan zatrutego wpływa przy jecie przez niego wygodnej pozycji siedzącej, z opuszczonymi nogami. Zatrutego chro­ni się zarówno przed oziębieniem, jak i przed zbytnim przegrzaniem. Należy dążyć do tego, aby zatruty był przewieziony do szpitala przed wystąpieniem obrzęku płuc.

21. Do sprawdzania masek wykorzystuje się chloropikrynę dostarczaną w ampułkach pojemności 10 cm³. Chloropikrynę przechowuje się i przewozi zgodnie z po­stanowieniami zawartymi w instrukcji „Bezpieczeńst­wo i higiena pracy ze środkami trującymi, promienio­twórczymi i innymi materiałami szkodliwymi oraz pod­czas. obsługiwania sprzętu chemicznego”, Chem. 220/70.

22. Przedmioty oraz opakowania skażone chloropikryną odkaża się 5% roztworem wodnym lub alkoholo­wym siarczku sodowego, alkoholowym roztworem wo­dorotlenku sodowgo lub potasowego albo alkoholowym roztworem amoniaku. Butelki po chloropikrynie prze­mywa się dwukrotnie naftą lub benzyną albo wietrzy się przez jedną dobę. Miejsce rozlania chloropikryny zasypuje się trocinami, miałem węglowym, węglem aktywowanym, węglem drzewnym, popiołem lub innym materiałem porowatym i po wchłonięciu chloropikryny zbiera się go, a następnie odkaża lub spala.

Mała świeca testowa MST

23. Małe świece testowa MST (rys. l) służą do wy­twarzania w komorze grupowej KG-12 wymaganego stężenia środka testującego. Kadłub świecy wykonany jest w kształcie walca z papieru nabojowego. Masa świecy wynosi około 20 g.

Rys. l. Mała świeca testowa MST:

l - kadłub, 2 - diafragma, 3 - przekładka papierowa, 4 - knot zapalający, 5 - zapłonnik termitowy; 6 - denko, 7 - kapturek ochronny; 8 - ładunek dymno łzawiący

Świeca rozpala się w czasie około 10 s, natomiast czas jej dymienia wynosi około 20 s.

24. Wytworzenie aerozolu środka testującego w ko­morze grupowej KG-12 następuje poprzez jego odparo­wanie z ładunku dymnołzawiącego świecy MST. Zaini­cjowanie reakcji pomiędzy składnikami ładunku dymno­łzawiącego zachodzi w wyniku impulsu termicznego dostarczonego przez zapłonnik termitowy. Powstające wskutek reakcji ciepło powoduje odparowanie środka testującego.

25. Świece pakuje się pojedynczo do kieszeni 10-seg-mentowej taśmy z folii polietylenowej. Taśma z dzie­sięcioma świecami MST, umieszczona w worku z folii polietylenowej, stanowi opakowanie jednostkowe. Świe­ce do użytkowników dostarcza się w skrzyniach drew­nianych. W każdej skrzyni mieści się 500 świec MST oraz 3 instrukcje posługiwania się nimi. Okres przecho­wywania świec MST wynosi 3lata.

26. Kadłuby zużytych świec niszczy się przez spa­lenie.

27. Środkiem testującym stosowanym w świecach MST jest nitryl kwasu ortochlorobenzylidenomalonowego zwany popularnie CS. Środek ten jest białym (w cza­sie ogrzewania ciemnieje), krystalicznym proszkiem o ostrym zapachu, którego temperatura wrzenia wy­nosi 310-315°C, zaś topnienia 95°C. Z uwagi na małą prężność par, do skażania powietrza stosuje się go tylko w postaci aerozolu. Umiarkowanie rozpuszcza się w wo­dzie, acetonie, benzynie i innych rozpuszczalnikach, sła­biej natomiast w alkoholu.

28. CS w stężeniach rzędu 0,001 mg/dm³ wywołuje silne podrażnienie górnych dróg oddechowych i oczu, przy czym stężenie 0,005 mg/dm³ uważa się za granicę wytrzymałości. Stężenie śmiertelne CS wynosi 25 mg/ dm³. Objawy podrażnienia (zatrucia) rozwijają się po bardzo krótkim okresie utajenia wynoszącym, w zależności od stężenia CS, od kilkunastu sekund do .kilku minut, wywołując pieczenie, łzawienie, bóle w nosogardzieli, kichanie, kaszel, obfity wyciek z nosa, ślinotok, nudności i wymioty. Towarzyszą temu bóle głowy i zę­bów, bóle w uszach, za mostkiem i niekiedy bóle żo­łądka. W lekkich zatruciach objawy podrażnienia nasi­lają się w okresie kilkunastu minut po nałożeniu maski przeciwgazowej lub wyjściu z atmosfery skażonej. Po upływie l—3 godzin objawy zaczynają ustępować.

29. W ciężkich zatruciach objawy podrażnienia gór­nych dróg oddechowych są jeszcze bardziej nasilone i męczące. Pojawia się uczucie duszności, występują bar­dzo silne bóle za mostkiem, bóle rąk i kręgosłupa. Uczu­cie duszności bywa niekiedy tak silne, że zatruty żoł­nierz, ogarnięty paniką, zrywa z twarzy maskę przeciw­gazową. CS w dużych stężeniach wywołuje czasem od­ruchowe zatrzymanie czynności oddechowej i serca. Nie­kiedy występują również zaburzenia sfery psychicznej. Objawy ciężkiego zatrucia utrzymują się zwykle kilka godzin. W cyniku bardzo ciężkiego zatrucia może wy­stąpić zapalenie krtani, tchawicy, oskrzeli, odoskrzelowe zapalenie płuc, a nawet obrzęk płuc.

30. Skażenie skóry CS lub jego roztworem wywołuje zmiany zapalne, w wyniku których powstają pęcherze wypełnione płynem surowiczym, a następnie owrzodze­nia.

31. W razie zatrucia drogą pokarmową występują bóle w jamie brzusznej, wymioty, biegunka, ogólne osłabienie i zawroty głowy. Dzięki swoim drażniącym właściwościom CS zwykle szybko zostaje usunięty z przewodu pokarmowego i nie wywołuje ciężkich obja­wów ogólnego zatrucia.

32. Pierwszej pomocy, w przypadku podrażnienia spojówek oczu, udziela się w taki sam sposób jak przy łzawieniu wywołanym działaniem chloropikryny.

33. Pierwsza pomoc w przypadku silnego podrażnie­nia górnych dróg oddechowych polega na nałożeniu żoł­nierzowi maski przeciwgazowej i wyprowadzeniu go z atmosfery skażonej. Żołnierzowi, po zdjęciu maski przeciwgazowej i ustawieniu go twarzą do wiatru, przemywa się oczy oraz przepłukuje nosogardziel wodnym roz­tworem kwaśnego węglanu sodowego lub czystą wodą. W zależności od stopnia nasilenia objawów stosuje się odpowiednie środki przeciwbólowe. Ponadto podaje się środki uspokajające i uśmierzające kaszel.

34. W przypadku ciężkiego zatrucia podaje się zapo­biegawczo antybiotyki, a w razie wystąpienia obrzęku płuc postępuje się w sposób opisany wcześniej, przy ciężkim zatruciu chloropikryną.

Pompka do rozpylania chloropikryny

35. Pompka do rozpylania chloropikryny (rys. 2) słu­ży do wytwarzania w namiocie (komorze) wymaganego stężenia środka testującego. Składa się ona z cylindrycz­nego kadłuba z otworem, tłoka z rękojeścią zakończoną przebijakiem do rozbijania ampułek z chloropikryną, membrany, głowicy, rurki wewnętrznej i tulejki winidurowej. Głowica nakręcana jest na króciec, w którym znajduje się pięć otworów. Otwór środkowy służy do przykręcenia rurki wewnętrznej, natomiast pozostałe do przetłaczania powietrza, z kadłuba pompki do na­kręconej na króciec tulejki winidurowej, w której umieszcza się ampułkę z chloropikryną. Wewnątrz gło­wicy do środkowego otworu króćca jest przymocowana zakrzywiona rurka odpływowa z dyszą i wirnikiem.

36. Pompkę do rozpylania chloropikryny przygoto­wuje się do pracy w następujący sposób. W środkowy otwór króćca wkręca się rurkę wewnętrzną. Następnie do tulejki winidurowej wkłada się ampułkę z chloropi kryną (wklęsłym króćcem do góry). Przebijakiem znaj­dującym się w rękojeści pompki przebija się ampułkę, wkłada do niej rurkę wewnętrzną, po czym tulejkę winidurową nakręca się na króciec, do oporu. Chloropikryna rozpyla się po wykonaniu 2-3 alergicznych ru­chów rękojeścią pompki.

Rys. 2. Pompka do rozpylania chloropikryny:

1 - przebijak; 2 - rękojeść; 3 - kadłub; 4 - głowica;. 5 - dysza; 6 - wirnik; 7 - uszczelka;

8 - króciec; 9 - uszczelka; 10 - tu­lejka winidurowa; 11 - rurka wewnętrzna; 12 - filtr;

37. Po zakończeniu pracy pompkę odkaża się 5% roztworem wodnym lub alkoholowym siarczku sodowe­go, alkoholowym roztworem wodorotlenku sodowego lub potasowego, albo alkoholowym roztworem amonia­ku. W tym celu do tulejki winidurowej wlewa się naj­pierw roztwór odkażający, a następnie wodę i kolejno przetłacza przez pompkę.

38. Pompkę do rozpylania chloropikryny przenosi się i przechowuje w brezentowym pokrowcu.

Namiot UST-41/Ch

39. Namiot UST-41/Ch (rys. 3) służy do sprawdza­nia masek przeciwgazowych filtracyjnych i izolacyj­nych. Wykonany jest z brezentu. Składa się z pomiesz­czenia zasadniczego i dwóch przedsionków. W wejściach do pomieszczenia zasadniczego i przedsionków znajdu­ją się zasłony. Objętość namiotu wynosi 60 m³. Roz­miary namiotu umożliwiają jednoczesne prowadzenie zajęć z 20-25 żołnierzami.

Rys. 3. Namiot UST-41/Ch

40. Przed ustawieniem namiotu przygotowuje się (wyrównuje i oczyszcza) plac o kształcie i rozmiarach odpowiadających podstawie namiotu. Po ustawieniu na­miotu jego dolne krawędzie uszczelnia się ziemią i dar­niną, a ponadto całość umocowuje się za pomocą koł­ków i linek. Namiot wyposaża się w oświetlenie elek­tryczne i na widocznym miejscu umieszcza tabliczkę z wymiarami pomieszczenia zasadniczego i jego obję­tością.

Namiot NS-64

41. Namiot NS-64 (rys. 4) może być wykorzystany do sprawdzania masek przeciwgazowych filtracyjnych i izo­lacyjnych. Wykonany jest z brezentu lub tkaniny po­wlekanej PCV (PLAVIL). Składa się z pomieszczenia zasadniczego oraz ganku tworzonego z dwóch poi. Wejś­cie do namiotu zasłaniają pozostałe dwie poły. Objętość namiotu wynosi około 60 m³. Rozmiary namiotu umoż­liwiają jednoczesne prowadzenie zajęć z 20 żołnierzami.

Rys. 4. Namiot NS-64

42. Ustawienie namiotu NS-64 poprzedza się wyko­naniem takich samych czynności jak przy namiocie UST-41/Ch. Po ustawieniu namiot NS-64 uszczelnia się i wyposaża w oświetlenie elektryczne oraz tabliczkę z informacjami dotyczącymi jego wymiarów i objętości.

Komora grupowa KG-12

43. Komora grupowa KG-12 (rys. 5) służy do spraw­dzania szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych filtracyjnych w różnych warunkach atmosferycz­nych. Komora grupowa składa się z komory właściwej, stelaża, piecyka i pokrowców na jej elementy.

Rys. 5. Komora grupowa KG-12

44. Komora właściwa (rys. 6) wykonana jest w kształ­cie prostopadłościanu, z tkaniny powlekanej PCV (PLAVIL). Na każdej ze ścian wykonane są po trzy rękawy z tkaniny dwustronnie pogumowanej, średnicy 0,35 m. Ponadto na jednej ze ścian dodatkowo wykonany jest otwór na piecyk, średnicy 0,086 m,

Rys. 6. Komora właściwa widok z boku):

1 - tkanina powlekana; 2 - rękawy; 3 - tunele na poprzeczki stelaża; 4 - otwór na piecyk do wypalania świec MST

natomiast na ścia­nie przeciwległej — otwór na rękaw z mieszadłem, średnicy 0,24 m. Objętość komory właściwej wynosi około 3 m³. W komorze grupowej KG-12 sprawdzenie masek prowadzi się jednocześnie z 12 żołnierzami.

45. Na stelażu (rys. 7), wykonanym z rur metalo­wych, montuje się piecyk oraz komorę właściwą. Ukompletowanie stelaża komory grupowej KG-12 podano w

tabeli 2.

Rys. 7. Stelaż komory grupowej KG-12: a) widok z boku;

l - maszt, 2 - poprzeczka; 3 - tuleja mocująca, 4 - zastrzał, 5 - wspornik pionowy, 6 - wspornik poziomy górny, 7 - wspor­nik poziomy dolny; 8 - piecyk do wypalania świec MST, 9 - uchwyt piecyka, 10 - wkręt blokujący

46. Piecyk (rys. 8) służy do wypalania małych świec testowych MST i wytwarzania w komorze właściwej wymaganego stężenia środka testującego. Wykonany jest w kształcie rury metalowej z umieszczoną wewnątrz perforowana płytką. Zamknięcie piecyka stanowi pokrywa z uszczelką gumową i ryglem.

47. Pokrowce na elementy komory grupowej KG-12 wykonane są z tkaniny powlekanej PCV (PLAVIL), Komplet składa się z pokrowca na komorę właściwa, pokrowca na piecyk oraz ośmiu półpokrowców na ele­menty stelaża.

48. W celu przygotowania komory grupowej KG-12 do pracy wykonuje się następujące czynności:

• z pokrowców i półpokrowców wyjmuje się ko­morę i elementy stelaża;

• na każdym maszcie rozmieszcza się trzy tuleje mo­cujące, przy czym każdą środkową ustawia się za po­mocą wkrętu blokującego na wysokości około 110 cm od podłoża;

• w tunele poszycia tkaninowego wsuwa się dolne i górne poprzeczki;

• do środkowych tulei mocuje się dolne poprzeczki;

• do górnych tulei mocuje się górne poprzeczki;

Tabela 2.

Ukompletowanie stelaża komory grupowej KG-12

Lp.	Nazwa elementu	Ilość
l	Maszt	4
2	Poprzeczka	8
3	Tuleja mocująca	12
4	Zastrzał	8
5	Wspornik pionowy	8
6	Wspornik poziomy dolny	2
7	Wspornik poziomy górny	2
8	Uchwyt piecyka	1
9	Wkręt blokujący	24
10	Zatyczka l 45	8
11	Zatyczka l 25	24
12	Naciąg masztu	4
13	Siedź	4
14	Łańcuszek	32

• górne tuleje przesuwa się w górę do oporu i mo­cuje do masztów;

• pomiędzy górne i dolne poprzeczki wkłada' się wsporniki pionowe (miejsca na wsporniki pionowe ozna­czone są wycięciami w tunelach, na poziomych krawę­dziach komory);

• do dolnych tulei mocuje się zastrzały (spłaszczo­nym końcem);

• w uchwytach wsporników, w kształcie litery „V" umieszcza się zastrzały (drugimi końcami);

• w otwory w uchwytach wsporników i zastrzałach wkłada się zawleczki,

• poprzez przesuwanie tulei mocujących i rozsuwa­nie wsporników pionowych, jednocześnie sprawdzając dokręcenie wszystkich wkrętów blokujących, poziomuje się komorę grupową;

• pomiędzy poprzeczki stelaża, naprzeciw otworu w poszyciu tkaninowym, obszytego kołnierzem, umiesz­cza się uchwyt piecyka;

• tuleję stalową, znajdującą się na uchwycie piecy­ka kieruje się w stronę poszycia tkaninowego;

• otwory w poszyciu tkaninowym i uchwycie pie­cyka ustawia się współosiowo;

• za pomocą wkrętów blokujących uchwyt piecyka mocuje się do dolnych poprzeczek stelaża;

• w otwór uchwytu wkłada się piecyk;

• w tunele, znajdujące się na dolnej ścianie poszy­cia tkaninowego, wsuwa się wsporniki poziome dolne;

• w tunele, znajdujące się na górnej ścianie poszy­cia tkaninowego, wsuwa się wsporniki poziome górne;

• w rowki, znajdujące się na górnych końcach nóg stelaża, wkłada się naciągi masztów i mocuje do śledzi wbitych w podłoże;

• do linki, znajdującej się wewnątrz poszycia tka­ninowego, mocuje się mieszadło i wkłada do wnętrza komory.

49. Komorę rozwija 4 żołnierzy w czasie około 15—20 minut.

50. Po zakończeniu sprawdzania masek, komorę gru­pową KG-12 przed zwinięciem wietrzy się w ciągu 3 go­dzin.

W celu zwinięcia komory KG-12 należy:

• zdjąć naciągi masztów;

• z tuneli znajdujących się na poziomych krawędziach komory wyciągnąć poprzeczki;

• z otworu uchwytu wyciągnąć piecyk;

• zdemontować uchwyt piecyka;

• z tuneli poszycia tkaninowego wyciągnąć wsporni­ki poziome dolne i górne;

• zdemontować zastrzały i wsporniki pionowe;

• z wnętrza komory wyjąć mieszadło;

• od tulei mocujących odłączyć poprzeczki stelaża;

• tuleje mocujące, znajdujące się na masztach, prze­sunąć w kierunku talerzy oporowych i zablokować wkrę­tami.

51. Spakowane komory grupowe KG-12 przechowuje się w pomieszczeniach suchych i przewiewnych, wol­nych od par i aerozoli środków przeciwchemicznych, paliw płynnych i substancji oleistych. Ponadto chroni się je przed bezpośrednim oddziaływaniem promieni słonecznych. Komory układa się na drewnianych kra­townicach w odległości nie mniejszej niż 0,1 m od po­wierzchni podłogi i 0,5 m od powierzchni ścian, urzą­dzeń kanalizacyjnych lub wodociągowych. Komory prze­chowywane w składnicach i magazynach raz na rok poddaje się przeglądowi technicznemu.

Komora klosz

52. Komora klosz (rys. 9) służy do sprawdzania szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych filtracyjnych. Wykonana jest w kształcie worka, z tkaniny pogumowej. Objętość komory wynosi około 0,75 m³. W komorze, klosz dopasowanie maski może sprawdzać jeden żołnierz.

Rys. 9. Komora klosz

53. Komorę klosz podwiesza się na gałęzi drzewa, palu, maszcie itp., wykorzystując do tego celu haczyk znajdujący, się w jej górnej części, w sposób umożli­wiający żołnierzom swobodne sprawdzanie masek.

54. Komorę klosz przechowuje się przestrzegając za­sad podanych w punkcie 51.

ZASADY SKAŻANIA POWIETRZA PODCZAS SPRAWDZANIA MASEK PRZECIWGAZOWYCH

Skażanie powietrza w namiotach UST-41/Ch i NS-64

55. Środkiem testującym, wykorzystywanym do skażania powietrza w namiotach UST-41/Ch i NS-64 .pod­czas sprawdzania masek przeciwgazowych jest chloropikryna, którą rozpyla się zwykle za pomocą pompki, W przypadku jej braku chloropikrynę odparowuje się, wykorzystując do tego celu kawałek płótna lub innej tkaniny. Odmierzoną ilość chloropikryny rozlewa się na przygotowanym kawałku płótna, a następnie trzymając w ręku porusza się nim. do wyparowania środka testu­jącego.

56. W celu dokonania sprawdzenia masek w namio­cie rozpyla (odparowuje) się chloropikrynę, przyjmując do obliczeń stężenie 5 cm³/m³, a po Wyjściu każdej zmiany dodatkowo 0,5 cm³/m³. Po sprawdzeniu masek przez cztery zmiany namiot wietrzy się i ponownie wy­twarza wymagane stężenie chloropikryny.

57. Kierownik zajęć przystępując do obliczania ilości środka testującego, niezbędnej do wytworzenia i pod­trzymania w namiocie wymaganego stężenia, uwzględ­nia następujące dane:

— objętość namiotu, w m³;

— wymagane stężenie środka testującego, w cm³/m³;

— ilość żołnierzy uczestniczących w zajęciach;

— pojemność namiotu (ilość żołnierzy jednocześnie prowadzących w namiocie sprawdzenie masek);

— ilość zmian.

58. Poniżej przedstawiono przykład obliczenia ilości środka testującego, niezbędnej do sprawdzenia masek przeciwgazowych przez 80 żołnierzy.

Dane wyjściowe:

— objętość namiotu UST-41/Ch (NS-64) - 60 m³;

— wymagane stężenie środka testują­cego;

— 5 cm³/m³;

— ilość środka testującego, niezbędna do potrzymania stężenia po«wyjściu każ­dej zmiany — 0,5 cm³/m³;

— ilość żołnierzy uczestniczących w zajęciach - 80

— pojemność namiotu - 20 żołnierzy

— ilość zmian (80:20) - 4

Ilość środka testującego niezbędna do wytworzenia wymaganego stężenia wynosi:

5 cm³/m³ x 60 m³ =300 cm³

Ilość środka testującego, niezbędna do podtrzymania wymaganego stężenia wynosi:

0,5 cm³/m³ x 60 m³ = 30 cm³

a ponieważ środek testujący rozpyla (odparowuje) się trzykrotnie (dla 2, 3 i 4 zmiany), to

30 cm³ x 3 = 90 cm³

Ogólna ilość środka testującego niezbędna do spraw­dzenia masek przeciwgazowych przez 80 żołnierzy wy­nosi:

300 cm³ + 90 cm³ = 390 cm³.

Skażanie powietrza w komorze grupowej KG-12

59. Środkiem testującym, wykorzystywanym do ska­żania powietrza w komorze grupowej KG-12 podczas sprawdzania masek, jest CS. Przed sprawdzeniem w ko­morze pierwszej grupy żołnierzy wytwarza się wyma­gane stężenie środka testującego przez wypalenie dwóch świec MST w piecyku komory. Następnie wykonuje się

10-15 ruchów mieszadłem w celu równomiernego roz­prowadzenia aerozolu w całej objętości komory.

60. W celu podtrzymania wymaganego stężenia środ­ka testującego, przed sprawdzaniem w komorze każdej, kolejnej grupy żołnierzy, wypala się:

— jedną świecę MST, jeżeli przerwa pomiędzy gru­pami żołnierzy jest krótsza niż 10 minut;

— dwie świece MST, jeżeli przerwa jest dłuższa niż 10 minut,

61. Każdorazowo, po wypaleniu świec, za pomocą mieszadła wyrównuje się stężenie aerozolu CS.

Skażanie powietrza w komorze klosz

62. Środkiem testującym, wykorzystywanym do ska­żania powietrza w komorze klosz podczas sprawdzania masek jest chloropikryna. W celu wytworzenia wyma­ganego stężenia chloropikrynę rozpyla się za pomocą pompki. W przypadku braku pompki chloropikrynę od­parowuje się, zwilżając nią tampon z waty lub pakuł, który umieszcza się na haczyku, znajdującym się w gór­nej, wewnętrznej części komory klosz.

63. Przed rozpoczęciem sprawdzania masek przez po­szczególne plutony (drużyny), każdorazowo rozpyla (od­parowuje) się 4 cm³ chloropikryny.

Rozdział 3

SPRAWDZANIE SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA MASEK PRZECIWGAZOWYCH

OBOWIĄZKI OSÓB FUNKCYJNYCH

Kierownik zajęć

64. Na kierownika zajęć ze sprawdzania szczelności i dopasowania masek wyznacza się dowódcę kompanii (plutonu), w której planuje się przeprowadzenie wy­mienionego tematu. Kierownik odpowiada za przygo­towanie sprzętu :i żołnierzy oraz właściwą organizację zajęć i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, do jego obowiązków należy:

— opracowanie planu-konspektu do przeprowadzenia zajęć w oparciu o wskazówki organizacyjno-metodyczne otrzymane od szefa obrony przeciwchemicznej (oficera wojsk obrony przeciwchemicznej) i starszego lekarza jednostki;

— udzielenie instruktażu osobom funkcyjnym;

— zorganizowanie ustawienia namiotu w miejscu uzgodnionym z szefem obrony przeciwchemicznej (in­struktorem obrony przeciwchemicznej); uszczelnienia oraz doprowadzenia do niego oświetlenia elektrycznego;

— zorganizowanie sprawdzenia sprawności technicz­nej i ukompletowania masek oraz umiejętności wyko­nywania przez żołnierzy czynności związanych ze spraw­dzaniem ich szczelności i dopasowania;

— zapoznanie żołnierzy i osób funkcyjnych z zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnienie ich przestrzega­nia w czasie zajęć;

— zorganizowanie przeglądów lekarskich' przed i po zakończeniu sprawdzania szczelności i dopasowania ma­sek;

— kierowanie przebiegiem zajęć oraz zapewnienie dyscypliny i porządku w miejscu ich prowadzenia;

— złożenie dowódcy jednostki pisemnego meldunku o dokonaniu .sprawdzenia masek.

65. W planie-konspekcie do sprawdzania masek kie­rownik zajęć ujmuje:

— temat zajęć i cele szkoleniowe;

— formę organizacyjną, czas trwania oraz miejsce

przeprowadzenia zajęć,

— zagadnienia-szkoleniowe oraz czas ich realizacji;

—pomoce naukowe (literaturę);

—zabezpieczenie materiałowo-techniczne;

—wskazówki organizacyjno-metodyczne.

66. Ponadto opracowuje on następujące załączniki:

Warunki bezpieczeństwa;

—zasady udzielania pierwszej pomocy w razie wystąpienia objawów podrażnienia (zatrucia) środkami testującymi;

— szczegółowe obliczenie potrzeb chloropikryny lub świec MST;

— orientacyjny czas sprawdzania masek przez po­szczególne pododdziały (grupy szkoleniowe).

67. W oparciu o opracowany plan-konspekt kierow­nik zajęć udziela instruktażu osobom funkcyjnym, pod­czas którego podaje.

— datę, temat zajęć oraz cele szkoleniowe;

• czas trwania zajęć oraz uczestniczące w nich pod­oddziały;

• miejsce przeprowadzenia zajęć oraz wykorzysty­wany sprzęt techniczny;

— sposób przeprowadzenia zajęć;

— kolejność oraz czas sprawdzania masek przez po­szczególne pododdziały (grupy szkoleniowe);

— wskazówki dotyczące zabezpieczenia zajęć w środki i sprzęt przeciwchemiczny;

—wskazówki dotyczące zabezpieczenia medycznego zajęć.

68. Podczas sprawdzenia masek, kierownik zajęć za­pewnia sprawny jego przebieg, przestrzeganie dyscypli­ny i porządku oraz zasad bezpieczeństwa.

Pomocnik kierownika zajęć

do spraw przeciwchemicznych

69. Pomocnika kierownika zajęć do spraw i przeciw­chemicznych wyznacza się spośród podoficerów zawo­dowych (chorążych) wojsk obrony przeciwchemicznej jednostki. Jeżeli w jednostce nie ma podoficerów za­wodowych (chorążych) tej specjalności, pomocnika kie­rownika zajęć do spraw przeciwchemicznych wyznacza przełożony szczebla nadrzędnego. Pomocnik, do spraw przeciwchemicznych odpowiada za właściwe zabezpie­czenie zajęć w sprzęt i środki przeciwchemiczne oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas posługiwa­nia się nimi. Do jego obowiązków należy:

— udział w instruktażu prowadzonym przez kierow­nika zajęć;

— nadzór nad właściwym ustawieniem i uszczelnie­niem namiotu;

— przygotowanie zapasu sprawnych masek wszyst­kich rozmiarów (10% w stosunku do ilości żołnierzy biorących udział w zajęciach);

— przygotowanie niezbędnej ilości środków testują­cych, sprzętu do ich rozpylania (odparowywania), środ­ków do dezynfekcji części twarzowych masek, waty itp.;

— zorganizowanie dezynfekcji części twarzowych ma­sek;

— wytworzenie i utrzymywanie odpowiedniego stę­żenia środków testujących w namiocie;

— zorganizowanie sprawdzania stanu technicznego, naprawy oraz wymiany niesprawnych masek;

Pomocnik kierownika zajęć do spraw medycznych

70. Pomocnika kierownika zajęć do spraw medycz­nych wyznacza się spośród lekarzy jednostki. Jeżeli W jednostce nie ma lekarzy, pomocnika kierownika zajęć do spraw medycznych wyznacza przełożony szczeb­la nadrzędnego. Pomocnik .kierownika odpowiada za określenie stanu zdrowia żołnierzy i ich dopuszczenie do udziału w sprawdzaniu dopasowania masek oraz przygotowanie, sprzętu i środków medycznych, niezbęd­nych do udzielenia pierwszej pomocy żołnierzom porażonym (zatrutym) środkiem testującym. Do jego obo­wiązków należy:

— udział w instruktażu prowadzonym, przez kierow­nika zajęć;

— rozwinięcie punktu pierwszej pomocy w miejscu uzgodnionym z kierownikiem zajęć;

— przeprowadzenie przeglądów lekarskich przed i po zakończeniu sprawdzania dopasowania masek;

— nadzór nad właściwym prowadzeniem przez żoł­nierzy dezynfekcji części twarzowych masek;.

— udzielanie pierwszej pomocy medycznej żołnie­rzom z objawami podrażnienia (zatrucia) środkami te­stującymi;

— udział w sporządzaniu meldunku ze sprawdzenia szczelności i dopasowania masek;

71. Pomocnik kierownika zajęć do spraw medycz­nych powinien dysponować samochodem sanitarnym.

SPOSOBY SPRAWDZANIA SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA MASEK PRZECIWGAZOWYCH

Sprawdzanie masek przeciwgazowych filtracyjnych

w namiotach UST-41/Ch oraz NŚ-64

72. Po przybyciu pododdziału do miejsca sprawdza­nia masek, kierownik podaje temat, cel oraz wytyczne dotyczące organizacji zajęć, po czym zapoznaje szkolo­nych z obowiązującymi zasadami BHP. Następnie po­mocnik kierownika do spraw medycznych przeprowa­dza wywiad chorobowy oraz przegląda twarz, oczy i ręce żołnierzy. Na podstawie .dokonanego wywiadu i przeglądu, określa-zdolność .żołnierzy do udziału w za­jęciach.

73. Kierownik zajęć dzień pododdział na grupy szko­leniowe liczące 15-20 żołnierzy. Pierwsza grupa roz­poczyna szkolenie od sprawdzania stanu technicznego i dopasowania masek. Pozostałe grupy doskonalą po­sługiwanie się maską, kolejno przechodząc na następne punkty szkoleniowe pokazane na załączonym schemacie.

74. Sprawdzanie stanu technicznego masek prowadzi się w celu wykrycia ewentualnych niesprawności i uste­rek w ich utrzymaniu (dokręcenie poszczególnych części, czystość zaworów itp.) oraz określenia prawidłowości doboru rozmiarów części twarzowych.

75. Podczas sprawdzania stanu technicznego maski przeciwgazowej BSS-MO-4u nakłada się część twarzo­wą wyjmuje pochłaniacz z torby, zatyka otwór w dnie pochłaniacza za pomocą korka gumowego lub dłonią i wykonuje powoli głęboki wdech. Jeżeli powietrze nie przedostaje się pod część twarzową, to maska jest sprawna i może być sprawdzaną w atmosferze skażo­nej. W razie przedostania się powietrza pod część twa­rzową sprawdza się poszczególne części maski. W tym

celu odkręca się rurę łączącą i sprawdza stan gumo­wych pierścieni uszczelniających, znajdujących się wew­nątrz rury i komory zaworów oraz ich czystość. Po wy­konaniu wymienionych czynności maskę składa się i po­nownie sprawdza. Jeżeli maska nadal jest nieszczelna, to nie zdejmując jej kolejno sprawdza się: część twa­rzową, zawór wdechowy, rurę łączącą oraz pochłaniacz.

76. W celu sprawdzenia części twarzowej prawą ręką zgina się i mocno ściska rurę łączącą pod zaworem wy­dechowym i wykonuje głęboki wdech. Jeżeli powietrze nie przedostaje się, to część twarzowa jest szczelna i właściwie dopasowana.

77. Zawór wydechowy sprawdza się w taki sam spo­sób jak część twarzową.

78. Sprawdzenie rury łączącej polega na. wykonaniu wydechu, zgięciu i mocnym ściśnięciu jej przy pochła­niaczu, a następnie wykonaniu wdechu. Jeżeli powietrze nie przedostaje się, to rura łącząca jest szczelna.

79. Pochłaniacz sprawdza się poprzez zamknięcie otworu w dnie za pomocą korka gumowego i wykona­nie wdechu. Jeżeli powietrze nie przedostaje się pochła­niacz jest sprawny.

80. W celu sprawdzenia stanu technicznego maski przeciwgazowej MP-4, po nałożeniu jej zakrywa się dłońmi nakładki z zaworami wdechowymi i wykonuje wdech. Jeżeli powietrze nie przedostaje się pod maskę, to jest ona sprawna i może być sprawdzana w atmo­sferze skażonej. W razie przedostawania się powietrza pod maskę zmienia się ułożenie nagłowią i naciąga taś­my, a gdy to nie skutkuje sprawdza się czystość za­woru wydechowego. Jeżeli powietrze nadal przedostaje się, to maska jest niesprawna.

81. Żołnierzy posiadających niesprawne lub niedopa­sowane maski kieruje się do punktu ich naprawy i wymiany. Po dokonaniu naprawy lub wymianie masek ponownie sprawdza się ich stan techniczny.

82. Po sprawdzeniu stanu technicznego przeprowa­dza się dezynfekcję części twarzowych masek.

83. W kolejnym punkcie szkoleniowym doskonali się czynności związane ze sprawdzaniem szczelności i do­pasowania masek. Doskonalenie prowadzi się w celu lepszego przygotowania żołnierzy do wykonywania wy­mienionych czynności w atmosferze skażonej środkiem testującym i tym samym zmniejszenia ryzyka ich za­trucia.

84. Do namiotu żołnierze wchodzą w nałożonych ma­skach i ustawiają się w dwóch szeregach wzdłuż jego ścian. W każdym szeregu ustawia się 7-10 żołnierzy w odległościach zapewniających swobodę ruchu (0,5- 1m).

85. Podczas sprawdzania masek przeciwgazowych BSS-MO-4u żołnierze, na komendy podawane przez kie­rownika zajęć, wykonują ruchy głową w prawo, w lewo, w tył, w przód, skręty w lewo i w prawo, a następnie przysiady. Wymienione czynności powtarza się

5-8 razy.

86. Sprawdzanie masek przeciwgazowych MP-4 po­lega na wykonywaniu przez żołnierzy, na komendy po­dawane przez kierownika zajęć, następujących czyn­ności:

— stanie bez ruchu - l min;

— energiczne zwroty głowy w lewo i w prawo - 10 razy;

— energiczne skłony głowy - 10 razy;

— zeskoki z podestu wysokości 110 cm - 3 razy;

— skłony tułowia do przodu - 10 razy;

87. Po wykonaniu tych czynności żołnierze, na ko­mendę kierownika zajęć, wychodzą z namiotu i zdejmują maski, po czym lekarz dokonuje przeglądu i w razie potrzeby udzielenia pierwszej pomocy. Po wyjściu każde] grupy szkoleniowej kierownik zajęć dokładnie sprawdza opuszczenie namiotu przez wszystkich żoł­nierzy.

88. W przypadku stwierdzenia nieszczelności maski (wystąpienia objawów .podrażnienia oczu Ł. górnych dróg oddechowych) żołnierz natychmiast opuszcza namiot, zdejmuje są i udaje się do punktu pierwszej pomocy. Po dopuszczeniu przez lekarza do ponownego sprawdze­nia maski przechodzi on do punktu naprawy i wymia­ny. Następnie po dokonaniu naprawy lub otrzymaniu nowej maski przyłącza się do-grupy szkoleniowej, znaj­dującej się w punkcie sprawdzania stanu technicznego i dezynfekcji części twarzowych. W przypadku koniecz­ności powtórzenia sprawdzenia szczelności i dopasowa­nia masek przez większą liczbę żołnierzy tworzy się z nich oddzielną grupę szkoleniową.

89. Na zakończenie kierownik zajęć dokonuje ich omówienia.

Sprawdzanie masek izolacyjnych

w namiotach UST-41/Ch oraz NS-64

90. Sprawdzanie masek izolacyjnych prowadzi się po zapoznaniu żołnierzy z budową i zasadami posługi­wania się nimi na lądzie i pod wodą. Zajęcia poprzedza się sprawdzeniem masek przeciwgazowych filtracyjnych i organizuje się w podobny sposób, jak pokazano w

załączniku 2.

91. Przed przystąpieniem do sprawdzania masek izo­lacyjnych żołnierze dobierają właściwy rozmiar części twarzowej oraz prawidłowo ją dopasowują.

92. Zajęcia, prowadzi się grupami, po dziesięciu żoł­nierzy. Na grupę przydziela się jedną maskę izolacyjną. Każdy żołnierz ma przy sobie tylko część twarzową, uprzednio przez siebie dopasowaną.

Przed wejściem do namiotu pierwszy żołnierz otrzy­muję maskę izolacyjną (bez części twarzowej), do której podłącza swoją część twarzową. Następnie nakłada ma­skę do położenia bojowego. Po sprawdzeniu przez kie­rownika zajęć prawidłowego zadziałania urządzenia roz­ruchowego żołnierz wchodzi do namiotu i przebywa tam 3—3 minut. W tym czasie powinien wykonać:

— energiczne zwroty głową w prawo i w lewo - 10 razy;

— energiczne skłony głową -10 razy;

— 6-10 przysiadów.

Po wyjściu z namiotu żołnierz wykonuje głęboki wy­dech, odłącza swoją część twarzową od pochłaniacza re­generacyjnego i przekazuje maskę izolacyjną następne­mu żołnierzowi. Ten z kolei podłącza swoją część twa­rzową do pochłaniacza regeneracyjnego, robi wdech, wstrzymuje oddech, nakłada ją, wykonuje wydech i za­czyna równomiernie oddychać. Po zezwoleniu kierow­nika zajęć wchodzi do namiotu.

93. Kierownik zajęć dopilnowuje, aby przerwa mię­dzy zdjęciem a nałożeniem maski przez kolejnych dwóch żołnierzy nie trwała dłużej niż jedną minutę, a przed wejściem żołnierza do namiotu sprawdza, czy worek od­dechowy przy wydechu całkowicie się wypełnia.

94. Żołnierz, który w czasie sprawdzania maski stwierdzi u siebie podrażnienie oczu parami środka te­stującego, natychmiast wychodzi z namiotu i postępuje w sposób określony w punkcie 88 niniejszej instrukcji.

Sprawdzanie masek przeciwgazowych filtracyjnych

w komorze grupowej KG-12

95. Sprawdzanie przeprowadza się kolejno drużyna-mi (obsługami, załogami), plutonami lub całą kompanią. Przybywających do sprawdzenia żołnierzy dzieli się na grupy 12 osobowe.

96. Na komendę prowadzącego sprawdzanie, żołnie­rze z kolejnych grup podchodzą do rękawów komory grupowej KG-12 i wkładają głowy, przy czym Wyposa­żeni w maski przeciwgazowe BSS-MO-4u wkładają przedtem do wnętrza komory pochłaniacze. Żołnierze wkładają głowy w taki sposób, aby znalazły się wew­nątrz komory i rękawy opadły swobodnie na barki każ­dego z nich.

97. Żołnierze przebywają w komorze około 2 minut wykonując, na komendy prowadzącego sprawdzianie, na­stępując czynności:

— stanie bez ruchu i swobodne oddychanie — 20 s;

—głośne liczenie do dwudziestu — 20 s;

—skręty głowy na boki — 20 s;

— skłony głowy w przód i do tyłu — 20 s.

Po wykonaniu wymienionych czynności, na komendę prowadzącego sprawdzanie, żołnierze wyjmują głowy z komory, skręcają jej rękawy i wykonują krok w tył, po czym przystępują do wykonywania postawionych zadań.

98. W przypadku wystąpienia objawów podrażnienia

oczu i górnych dróg oddechowych żołnierze, po; otrzy­maniu pierwszej pomocy medycznej, ponownie sprawdzają szczelność i dopasowanie naprawionych lub wy­mienionych masek.

Sprawdzanie masek przeciwgazowych filtracyjnych

w komorze klosz

99. Sprawdzanie przeprowadza się kolejno drużyna­mi (załogami, obsługami). Przybywających żołnierzy ustawia się w rzędzie przed komorą klosz. Na komendę prowadzącego sprawdzanie nakładają maski i kolejno podchodzą do komory, unoszą dolny pierścień, wchodzą pod nią, a następnie wykonują kilka skłonów głową w przód i w tył oraz na boki. Po sprawdzeniu masek żołnierze przystępują do wykonywania postawionych zadań.

Żołnierz wyposażony w maskę przeciwgazową BSS-M0-4u przed wejściem pod komorę klosz wyjmuje z torby pochłaniacz. W czasie sprawdzania w komorze trzyma pochłaniacz na wysokości głowy, otworem do góry.

100. W przypadku wystąpienia objawów podrażnie­nia oczu i górnych dróg oddechowych żołnierze, po otrzymaniu pierwszej pomocy medycznej, ponownie sprawdzają szczelność i dopasowanie naprawionych lub wymienionych masek.

Załącznik l

MELDUNEK DO DOWÓDCY JEDNOSTKI WOJSKOWEJ

SPORZĄDZANY PO SPRAWDZENIU SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA MASEK

DOWÓDCA

JEDNOSTKI WOJSKOWEJ 3390

Pan ppłk Jerzy BŁAZKOWSKI

Tarnowskie Góry

MELDUNEK

w sprawie dokonania sprawdzenia szczelności i dopasowania masek

kadry batalionu w dniu 09.10.2001r.

Melduję, że zgodnie z rozkazem nr ................................ z dnia..................................................

dokonano sprawdzenia szczelności i dopasowania masek MP-5 kadry batalionu.

Do udziału w sprawdzeniu szczelności i dopasowania masek dopuszczono ................................ żołnierzy, zwolniono ...................................................................................

(podać ilość) (podać ilość)

................................żołnierzy z powodu .....................................................................................

(krótko uzasadnić)

Stwierdzono niesprawność ............................... masek z powodu...............................................

(podać ilość) (krótko opisać przyczyny niesprawności)

Ze względu na ..........................................................................................................................

(opisać objawy zatrucia)

udzielono pomocy medycznej ............................. żołnierzom.

(podać ilość)

Wnioski i propozycje

(przedstawić wnioski wynikające z przebiegu zajęć oraz ewentualne propozycje ich usprawnienia)

POMOCNIK KIEROWNIK ZAJĘĆ

KIEROWNIKA ZJĘĆ

ds. MEDYCZNYCH

.............................................. .................................................

(stopień imię i nazwisko) (stopień imię i nazwisko)

OPRACOWAŁ:

Krzysztof SZEWCZYK

kapitan

Kierownik GRChem

Załącznik 2

SCHEMAT ORGANIZACJI SPRAWDZANIA SZCZELNOŚCI I DOPASOWANIA MASEK (PRZYKŁAD)

• 
  kierunek poruszania się grup szkoleniowych

• 
  kierunek poruszania się żołnierzy ponownie sprawdzających szczelności dopasowanie masek

- 3 -

Namiot UST-41/Ch, NS-64, KG-12. Sprawdzanie szczelności i dopasowania masek w atmosferze skażonej środkiem testującym

Magazyn środka testującego

Miejsce przeprowadzenia przeglądu lekarskiego po wyjściu z namiotu

Punkt pierwszej pomocy

Punkt nauczania i doskonale­nia czynności związanych ze spraw­dzaniem. szczelności i dopasowa­nia masek (w atmo­sferze nie­skażonej)

Punkt sprawdzania stanu tech­nicznego masek oraz dezynfekcji części twa­rzowych

Punkt doskonalenia posługiwania się indywi­dualnymi środkami ochrony przed ska­żeniami

Miejsce przeprowa­dzenia prze­glądu lekar­skiego przed sprawdza­niem szczel­ności dopa­sowania masek

Miejsce rozpoczęcia i zakończenia zajęć

Punkt naprawy i wymiany niesprawnych masek

---