POLITECHNIKA LUBELSKA

WYDZIAŁ MECHANICZNY

Laboratorium Technik i systemów pomiarowych

SPRAWOZDANIE

Numer ćwiczenia:	Kierunek studiów:   Mechanika i budowa maszyn
Temat ćwiczenia: Pomiar i ocena sprawdzianów dwugranicznych do otworów
Wykonał: Staszczak Grzegorz Skoczylas Michał Strzelecki Kacper	Grupa: 103.1G	Data wykonania: 20.10.2011r.
				Ocena:

1. Metody i techniki pomiarowe wykorzystane do realizacji tematu

Do badania wymiarów granicznych sprawdzianów strony przechodniej i nieprzechodniej stosujemy długościomierz poziomy Abbego, który zapewnia wymaganą dokładność pomiarów i duży zakres pomiarowy.

2. Parametry metrologiczne stosowanych przyrządów pomiarowych

Długościomierz poziomy Abbego z działką elementarną spirali o dokładności odczytu 0,2µm.

Sprawdzian dwugraniczny do otworów-tłoczkowy.

3. Krótki opis stosowanych technik pomiarowych

Dzięki zastosowanemu przyrządowi pomiarowemu, możemy stwierdzić, czy wymiar rzeczywisty badanego przedmiotu, mieści się w przewidzianym dla niego polu tolerancji. W tym celu określamy wskazanie początkowe na długościomierzu Abbego. Następnie umieszczamy stronę przechodnią sprawdzianu pomiędzy głowicą, a konikiem. Ustawiamy przyrząd w ten sposób, by moc zmierzyć najkrótszą średnicę sprawdzianu. Następnie dokonujemy 10 pomiarów średnicy zaczynając od góry, gdzie zużycie sprawdzianu jest największe i stopniowo przesuwamy się w dół sprawdzianu. Postępujemy analogicznie ze stroną nieprzechodnią sprawdzianu.

4. Rysunek mierzonego elementu:

5. Zestawienie wyników pomiaru

Strona przechodnia		Strona nieprzechodnia
Wskazanie początkowe = 10,00 mm		Wskazanie początkowe = 10,00 mm
1.	24,0984	24,1232
2.	24,0986	24,1234
3.	24,0988	24,1236
4.	24,0992	24,1252
5.	24,0994	24,1238
6.	24,0986	24,1236
7.	24,0990
8.	24,0992
9.	24,0994
10.	24,0988
11.	24,0988
12.	24,0986
Wartość średnia		Wartość średnia
24,0989		24,1238
ΔW		ΔW

7. Wyniki niezbędnych obliczeń

Obliczamy wymiary graniczne sprawdzianu, dla otworu 24,1 H7

T = 21 µm T = ES - EI

EI = 0 ES = T + EI

N = 24,1mm ES = 21 + 0 = 21µm

EI = A - N ES = B - N

A = EI + N B = ES + N

A= 0 + 24,1 = 24,1µm B = 0,021 + 24,1 = 24,121 µm

Wymiary graniczne górny d_nB i dolny d_nA strony nieprzechodniej:

0,5H = 2 µm

d_nB = B₀ + 0,5H

d_nB = 24,121 + 0,002 = 24,123 mm

d_nA = B₀ - 0,5H

d_nA = 24,121 - 0,002 = 24,119 mm

Wymiary graniczne górny d_pB i dolny d_pA strony przechodniej:

Z = 3 µm

0,5H = 2 µm

d_pB = A₀ + z + 0,5H

d_pB = 24,1 + 0,003 + 0,002 = 24,105 mm

d_pA = A₀ + z - 0,5H

d_pA = 24,1+ 0,003 - 0,002 = 24,101 mm

Minimalny dopuszczalny wymiar d_pmin strony przechodniej:

y = 3 µm

d_pmin = A₀ - y

d_pmin = 24,1 - 0,003 = 24,097 mm

gdzie:

  dnB - wymiar górny strony nieprzechodniej

  dnA - wymiar dolny strony nieprzechodniej

  dpB - wymiar górny strony przechodniej

  dpA - wymiar dolny strony przechodniej

  dpmin - minimalny dopuszczalny wymiar strony przechodniej

  B0 - górny wymiar graniczny

  A0 - dolny wymiar graniczny

  H - tolerancja sprawdzianu do otworu

  z - zapas na zużycie strony przechodniej sprawdzianu

  y - dopuszczalne zużycie strony przechodniej sprawdzianu

8. Ocena dokładności pomiarów

Strona przechodnia W=24,1004 +/-(0,3+10^-6 L) µm

Strona nieprzechodnia W=24,1327 +/-(0,3+10^-6 L) µm

9. Prezentacja uzyskanych rezultatów

Wymiary graniczne górny d_nB i dolny d_nA strony nieprzechodniej

d_nB = 24,121 + 0,002 = 24,123 mm

d_nA = 24,121 - 0,002 = 24,119 mm

Wymiary graniczne górny d_pB i dolny d_pA strony przechodniej

d_pB = 24,1 + 0,003 + 0,002 = 24,105 mm

d_pA = 24,1 + 0,003 - 0,002 = 24,101 mm

10. Wnioski końcowe

Sprawdzian ten mieści się w tolerancji.

---