PRAWO ĆWICZENIA

Ćwiczenia 1

PLAN ZAJĘĆ:

I część: prawo gospodarcze : KC + ustawy + kodeks spółek handlowych

LITERATURA

• „prawo handlowe - zarys wykładów” K. Kruczalak, J. Kruczalak-Jankowska

II część: prawo pracy + KP

LITERATURA:

• „Prawo pracy” L. Florek, T. Zieliński, (pierwsze 5 rozdziałów)

ZALICZENIE: test wyboru (jeden lub dwa)

ćwiczenia 2

1. PRZEDSIĘBIORCA

• definicja przedsiębiorcy z KC , jest to główna definicja i ma podstawowe znaczenie dla całego systemu.

• pojecie to odnosimy do os. fiz. prawnej i 3 kategorii (bez pełnej os. prawnej)

• to pewna kwalifikacja w prawie

• jest to status podmiotów, i każdy może go uzyskać

• warunek uzyskania statusu osoby prawnej: prowadzenie we własnym imieniu działalności prawnej

* prowadzić coś na własny rachunek, we własnym imieniu :

- np. sprzedaż komisowa, gość z komisu przyjmuje zlecenie na sprzedaż komisową, ale tą sprzedaż
dokonuje na rachunek tego, który złożył to zlecenie. Działa we własnym imieniu, ale na rachunek

cudzy.

- działanie w imieniu własnym może się odbywać osobiście ale równocześnie mogę korzystać z

pomocy przedstawiciela, pełnomocnika, prokurenta.

- np. lekarz : gdy posiada on własny gabinet, to działa jako przedsiębiorca, ale te same czynności

może wykonywać w stosunku pracy (wtedy działa w imieniu pracodawcy)

2. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

• KC nie precyzuje tej definicji,

• odpowiadać 3 cechom (jest za to ujęte w ustawie) musi to być:

1) działalność zarobkowa/ charakter zarobkowy

2) działalność musi być wykonywana w sposób zorganizowany

3) działalność musi być wykonywana w sposób ciągły

1) działalność zarobkowa/ charakter zarobkowy

- działalność ukierunkowana na osiąganie zysków

- wynik, efekt tej działalności nie ma znaczenia, nawet jak była strata, nie oznacza to, że nie

prowadził on działalności gospodarczej -> w ustawie tego nie ma.

2) działalność musi być wykonywana w sposób zorganizowany

- problematyczna cecha , nie można znaleźć jednej recepty dla wszystkich przedsiębiorców,

nie da się wszystkiego porównać.

- sprowadza się do dwóch elementów, które muszą się pojawić :

a) obowiązek rejestracji - każdy przedsiębiorca musi się zarejestrować, ujawnić fakt prowadzenia działalności, on praktycznie zawsze dotyczy tylko przedsiębiorców indywidualnych, bo to, że przedsiębiorca indywidualny nie ujawnił faktu prowadzenia działalności, nie zmienia faktu, że on nim był czy jest, on popełnił wykroczenie

b) wybór formy organizacyjno - prawnej te dwa elementy zawsze się pojawiają, reszta nie musi występować.

3) działalność musi być wykonywana w sposób ciągły

- przeciwstawić można działanie jednorazowe

- jeżeli podmiot dokona rejestracji w publicznym rejestrze (np. w KRS ), jest wpisany jako przedsiębiorca i nie dokona zawieszenia prowadzonej działalności to przyjmuje sie, ze on ta działalność prowadzi, i wtedy jest traktowany jako ktoś, kto prowadzi działalność gospodarczą z wszelkimi tego konsekwencjami , jest on traktowany przedsiębiorca aktywny

- to, ze ktoś prowadzi działalność sezonową, to znaczy, ze on również ma status przedsiębiorcy;

! zastrzeżenie : w ustawie vatowskiej : przepis : podatnik może prowadzić działalność gospodarczą , nawet jeśli dokonał jednorazowej transakcji, jeżeli z okoliczności jej towarzyszących wynikał zamiar ciągłego wykonywania działalności gospodarczej - nawet jednorazowe działanie można podpiąć pod działalność gospodarczą , jest to przepis z punktu widzenia podatnika bardzo niebezpieczny

- fundacje, stowarzyszenia, związki zawodowe, z zasady są powołane one w innym celu , jeśli to wynika z ich statutu, to w pewnym zakresie mogą prowadzić działalność gospodarcza, jako działalność o charakterze pomocniczym do statutowej działalności, są one przedsiębiorcami

3. FIRMA

• jest to oznaczenie przedsiębiorcy (po łacinie „firma” to „oznaczenie”)

• ona indywidualizuje przedsiębiorcę w obrocie gospodarczym

• firma nadaje tożsamość przedsiębiorcy, jest pierwszym elementem, który pozwala odróżnić ten podmiot od innych podmiotów

zasady prawa firmowego :

1. zasada swobody wyboru firmy - przedsiębiorca ma prawo ( w pewnym zakresie) swobodnie określić brzmienie firmy, w odniesieniu do osób fizycznych i prawnych, poza kodeksem cywilnym są też pewne regulacje:

a) do osoby fizycznej :

- imię i nazwisko,

- można włączyć pseudonim (element dodatkowy)

- mogą być oznaczenia, które dotyczą przedmiotu prowadzonej działalności np. salon fryzjerski, zakład pogrzebowy. (element dodatkowy)

- mogą być oznaczenia, które wskazują na miejsce prowadzonej działalności lub obszar geograficzny (element dodatkowy)

b) do osoby prawnej

- rdzeniem jest nazwa, nazwa może być obrana w sposób dowolny (poza zastrzeżonymi nazwami np. bank, kasa itp.)

- elementem obligatoryjnym jest forma prowadzonej działalności np. Spółka z o.o., spółka akcyjna.

+ elementy dodatkowe tak jak w osobie fizycznej - miejsce prowadzenia działalności , przedmiot prowadzonej działalności itp.

2. zasada wyłączności firmy

- jest konsekwencją firmy indywidualizującej ,

- każdy przedsiębiorca może mieć jedna firmę (chodzi o oznaczenie), musi swoją firmę określić w taki sposób, aby dostatecznie odróżniać od innych firm innych przedsiębiorców funkcjonujących na tym samym rynku, aby wykluczyć ewentualna pomyłkę co do tożsamości przedsiębiorcy (może tu chodzić o obszar geograficzny albo o konkurencję)

3. zasada prawdziwości firmy

- firma nie może wprowadzać w błąd, uczestników rynku konsumenckiego , w firmie nie powinno być oznaczeń fałszywych, wszystkie oznaczenia dodatkowe ale i podstawowe, musza być zgodne ze stanem faktycznym i prawnym np. prowadzimy zakład pogrzebowy, więc nie możemy go nazwać „salon piękności”

- wyjątek : wprowadza nam w wąskim zakresie kolejna zasada:

4. zasada kontynuacji firmy

- firma spółki jawnej powinna zawierać co najmniej 1 nazwisko wspólnika (+ oczywiście to, że jest spółką jawną)

np. firma funkcjonuje pod nazwiskiem Kowalski, ale on umiera, wiec musza sie wspólnicy dogadać ze spadkobiercami kowalskiego, aby nazwisko mogło pozostać w nazwie

- osoba prawna może używać nazwiska osoby fizycznej, pod warunkiem, ze ta osoba sie godzi, jeżeli jest jakiś związek pomiędzy funkcjonowaniem tej firmy a ta osoba

*** firma jako oznaczenie przedsiębiorcy jest traktowana jako dobro osobiste przedsiębiorcy, firma podlega ochronie prawnej, zapewnia to kodeks cywilny oraz inne akty prawne mogą tez sie zbiegać z KC.

4. PRZEDSIĘBIORSTWO

• jednostka prowadząca działalność gospodarczą (z ekonomii)

• przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej

• przedsiębiorstwo to mienie, ma własność materialna

• w skład przedsiębiorstwa wchodzi :

- jaki jest przedmiot działalności

- jaki jest rozmiar prowadzonej działalności gospodarczej

***przedsiębiorca a przedsiębiorstwo

np. spółka akcyjna jest przedsiębiorcą, który w oparciu o przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarcza

5. PROKURA

• szczególny rodzaj pełnomocnictwa -instytucja to przedstawicielstwo

• prokurent jest przedstawicielem, działa w cudzym imieniu (nie w imieniu własnym) i na cudzy rachunek, np podpisuje umowę

• stroną tej umowy od samego początku jest przedsiębiorca, którego reprezentuje, konsekwencje , skutki prawne tej czynności dotykają sfery osoby czy podmiotu reprezentowanego, którym jest ten przedsiębiorca.

Specyfika prokury jako pełnomocnictwa polega na :

1. Tym, kto może tej prokury udzielić i kto z niej korzysta : udzielić może przedsiębiorstwa wpisany do rejestrów przedsiębiorców, czyli część krajowego rejestru sadowego, tylko spółki prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, związki zawodowe itp. tylko te podmioty będą mogły korzystać z instytucji prokury.
   - osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą z prokury nie może korzystać

2. Kto może być prokurentem : osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych (nie została ubezwłasnowolniona i skończyła 18 lat ), utrata zdolności do czynności prawnych będzie powodowała zgaśnięcie prokury

3. W jaki sposób się jej udziela : forma pisemna zwykła, pod rygorem nieważności, udzielenie pełnomocnictwa jest czynnością jednostronną (ale nikt tego nie będzie pełnił za darmo, zazwyczaj jest tez zawierana umowa o pracę czy umowa cywilno-prawna itp.)

- tylko osoba fizyczna, inna spółka nie może zostać prokurentem

zakres umocowania prokurenta: ( powołuję go i pytam co on może zrobić?)

• zbycie przedsiębiorstwa, sprzedaż, zamiana, obciążenie nieruchomości,

darowizna - TEGO NIE MOŻE!

• nabycie nieruchomości - TAK

• np. spółka ma miesięczne obroty 800 tys. zł, prokurent dokonuje zakupu towarów za

1,500,000 zł -> MOŻE!

prokura ułatwia obrót gospodarczy, ale jest możliwość nadużyć:

- jeżeli spółka by wpisała w kontrakcie zastrzeżenie, że prokurent może dokonywać czynności, zaciągać zobowiązania, działać w imieniu spółki ale do kwoty 100tys. , a później powinien uzyskać naszą zgodę, a on zawiera umowę za 200 tys. , to ta transakcja JEST SKUTECZNA!

***Bo jeżeli takie ograniczenia się pojawią, pomiędzy prokurentem a spółką, to one nie są skuteczne względem potencjalnych konkurentów spółki. One mają znaczenie w relacji spółka-prokurent

np. naruszenie umowy o pracę itd., ale umowę, którą podpisał prokurent, zobowiązanie, które podpisał będzie tą spółkę wiązało. I właśnie tą konsekwencję musi przemyśleć przedsiębiorca udzielając prokury, bo to są daleko idące
uprawnienia.

RODZAJE PROKURY :

• prokura samoistna / samodzielna - sposób reprezentacji - samoistna będzie wykonywana samodzielnie, czyli reprezentacja jednoosobowa

• prokura łączna - powołuje się prokura b i c i oni musza razem działać, musza tę umowę podpisać wspólnie,

• prokura oddziałowa- są np. oddziały w rożnych miejscach, i prokurent oddziałowy reprezentuje spółkę w czynnościach sądowych czy pozasądowych, ale w ramach funkcjonowania jednego oddziału, np. prokurent może zatrudnić pracownika w Bielsku, bo tam jest jego oddział, ale nie może zwolnic jakiegoś pracownika w Kielcach, dochodzi do pewnego zawężenia jego kompetencji .

Ćwiczenia III - 16.10.2013 r.

Status prawny spółki cywilnej:

• Spółka cywilna w prawie cywilnym, czy też prywatnym nie jest podmiotem; nie ma osobowości prawnej, bo żaden przepis, który reguluje tę instytucję, na to nie wskazuje.

• Jest to umowa cywilno-prawna o charakterze zobowiązaniowym; wspólnicy umowy zawierając ją przyjmują na siebie określone zobowiązanie - zobowiązują się dążyć do zrealizowania wspólnego im celu gospodarczego poprzez podejmowanie określonych działań (zazwyczaj wniesienie wkładów), jak również działanie na rzecz tej spółki.

• Wspólny cel gospodarczy wg prawa to nie tylko wspólna działalność gospodarcza, czy też osiąganie zysku w ramach wspólnie prowadzonej działalności gospodarczej, ale również np. minimalizacja kosztów prowadzenia działalności przez kilku przedsiębiorców.

Umowa spółki cywilnej powinna określać:

• Kto jest wspólnikiem,

• Jaki wkład wnosimy do spółki,

• Czy jest to spółka docelowa - do osiągnięcia jakiegoś bliżej sprecyzowanego celu,

• Czy spółka ma działać przez jakiś określony czas (np. 2 lata obrotowe), czy przez nieograniczony,

• Kwestię podziału zysku (gdy nie jest to zapisane, to wg przepisów KC dzielimy po równo dla wszystkich wspólników niezależnie od wielkości wniesionych wkładów),

• Określenie przedmiotu działalności spółki.

Spółki cywilne:

• nie posiadają zdolności prawnej,

• nie posiadają zdolności do czynności prawnych,

• nie posiadają statusu przedsiębiorcy,

• nie mają tzw. zdolności upadłościowej,

• nie posiadają żadnego majątku (w sensie prawnym) - majątek, który powstanie przez wniesienie wkładów itd., będzie wspólnym majątkiem wspólników tej spółki (współwłasność łączna/bezudziałowa)

Wszystkie w/w atrybuty będziemy łączyć z poszczególnymi wspólnikami.

Współwłasność łączna - każdy wspólnik jest współwłaścicielem danej rzeczy, nie wyróżnia się ile dany wspólnik ma udziałów w danej rzeczy (przeciwieństwo: współwłasność ułamkowa)

Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego (każdy wspólnik składa własną deklarację), jednak w sferze podatku od dóbr i usług (VAT) spółka cywilna może uzyskać status podatnika.

Dla celów statystycznych spółki są traktowane jako podmioty gospodarcze.

Wspólnikiem spółki cywilnej może być każdy podmiot, który funkcjonuje w prawie cywilnym.

Wspólników musi być przynajmniej 2. Jeśli jeden z nich wystąpi ze spółki, to spółka przestanie istnieć (spółka nie może istnieć z 1 wspólnikiem).

Umowa spółki cywilnej sporządzona jest w formie pisemnej zwykłej (tekst umowy + podpisy wspólników) pod rygorem dla celów dowodowych. Oznacza to, że jeśli zostanie zawarta umowa ustna, to jest ona ważna, ale nie ma dowodów na potwierdzenie słów wspólników np. na drodze sądowej.

KAZUSY - SPÓŁKA CYWILNA

1.

W zawartej umowie spółki cywilnej jeden ze wspólników zobowiązał się do wniesienia tytułem wkładu do majątku spółki własności nieruchomości budynkowej w postaci lokalu użytkowego. Czy na mocy postanowień spółki przeniesiono własność wspomnianej nieruchomości? Oceń następujące sytuacje:

1. Umowę spółki zawarto w formie pisemnej zwykłej:

Umowa spółki cywilnej została zawarta, ale nieruchomość nie została wniesiona do spółki jako wkład, a więc nie nastąpiło przeniesienie własności nieruchomości.

2. Umowę spółki zawarto w formie aktu notarialnego:

Następuje przeniesienie własności, wszyscy wspólnicy stają się współwłaścicielami tej nieruchomości.

Dla nieruchomości wniesionej jako wkład wymagana jest forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności.

2.

W umowie spółki cywilnej określono, że wkład wspólników stanowić będzie świadczenie usług i prowadzenie spraw spółki. Żaden ze wspólników nie zobowiązał się do wniesienia wkładu pieniężnego. Czy zawarto umowę spółki cywilnej?

• Tak, umowa spółki została zawarta.

• Zgodnie z art. 861 § 1 KC wkład wspólników może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług.

Wkłady:

• pieniężne (wkład gotówkowy lub czek)

• niepieniężne (inaczej aporty)

• rzeczowe (nieruchomości, rzeczy ruchome: samochód, maszyna, urządzenie)

• prawa na dobrach niematerialnych (patenty, licencje, wzory użytkowe)

• świadczenie usług

Wniesienie wkładu do spółki wraz z przeniesieniem własności - przestaję być jedynym właścicielem, przy wypowiedzeniu umowy wspólnicy będą się musieli ze mną rozliczyć, ale przedmiot tego wkładu zostanie w spółce.

Wniesienie wkładu do spółki tylko do używania - cały czas jestem właścicielem, w czasie działania spółki wspólnicy z przedmiotu tego wkładu mogą korzystać, ale przy rozwiązaniu umowy muszą mi go zwrócić.

3.

A i B zawarli umowę spółki cywilnej. Tytułem wkładu na majątek wspólny każdy z nich wniósł po 15 000 zł. Po roku działalności na podstawie umowy sprzedaży A sprzedał swój „udział” w spółce C. Odpowiedz na poniższe pytania:

1. Czy zawarta umowa sprzedaży „udziału” jest ważna?

Na podstawie art. 863 KC umowa sprzedaży nie jest ważna, ponieważ współwłasność jest bezudziałowa (w spółce cywilnej nie ma wyodrębnionych praw udziałowych, którymi można swobodnie rozporządzać). Dopóki istnieje spółka cywilna, wspólnik nie może rozporządzać całością majątku ani jego poszczególnymi składnikami (prócz podziału zysków).

2. Czy w spółce cywilnej dopuszczalna jest zmiana wspólników lub przystąpienie do niej nowych? Jeśli tak, to jakie warunki muszą być spełnione?

Nowy wspólnik może dołączyć do spółki, lecz tylko poprzez zmianę umowy, którą muszą zaakceptować wszyscy wspólnicy. Należy sporządzić aneks dotyczący zmiany składu osobowego danej spółki.

4. Art. 863 § 3, art. 870 KC.

Jeden ze wspólników spółki cywilnej zawarł, w celach prywatnych, umowę pożyczki z Agencją Finansową „KOGUCIK”. Celem zabezpieczenia pożyczki Grzegorz W. zawarł umowę przewłaszczenia samochodu, który wniósł do spółki tytułem wkładu. Agencja finansowa po bezskutecznym wezwaniu do zapłaty kwoty udzielonej pożyczki skierowała egzekucję do „majątku spółki”. Odpowiedz na poniższe pytania:

1. Czy Agencja Finansowa może prowadzić egzekucję bezpośrednio z majątku spółki? Jeśli tak, to pod jakimi warunkami?

• Jeśli zobowiązanie zostało zaciągnięte w ramach wspólnej działalności, czyli dłużnikami są wszyscy wspólnicy, to można prowadzić egzekucję bezpośrednio z majątku wspólnego.

• Jeśli wspólnik A zaciągnął zobowiązanie, ale nie w ramach tej wspólnie prowadzonej działalności gospodarczej, to jest to jego dług prywatny -> wierzyciel osobisty nie może od razu naruszać majątku wspólnego spółki, który podlega pewnej ochronie. Art. 870 KC opisuje drogę, którą musi przebyć wierzyciel, żeby moc przeprowadzić egzekucję z jakiś składników tego majątku wspólnego.

• w pierwszej kolejności wszczyna egzekucję do majątku prywatnego,

• gdy ta okaże się nieskuteczna, zajmuje prawa udziałowe wspólnika A, jego imieniem wypowiada umowę spółki cywilnej,

• wspólnicy się rozliczają, np. zwracają wkład wniesiony do używania,

• to mienie komornik będzie mógł zająć podczas egzekucji.

5. Art. 864 KC.

W zawartej umowie spółki cywilnej wspólnicy określili, iż każdy ze wspólników ponosi odpowiedzialność względem wierzycieli za zobowiązania powstałe w związku z działalnością spółki do kwoty 10 000 zł. Wierzyciel spółki pozwał jednego ze wspólników o kwotę 30 000 zł tytułem spłaty długu, który został zaciągnięty przez wspólników. Czy dłużnik może powołać się na wspomniany zapis umowy ograniczający jego odpowiedzialność?

• Takie postanowienie jest całkowicie bezskuteczne. Jest to osobiste zobowiązanie wspólników, a za zobowiązania wg prawa odpowiadamy w sposób nieograniczony (całym majątkiem).

• Występuje tzw. odpowiedzialność solidarna, która polega na tym, że wierzyciel może żądać zapłaty całego długu lub jego części od wszystkich wspólników, od niektórych wspólników lub tylko jednego. Teoretycznie wierzyciel może wyegzekwować cały dług tylko od jednego wspólnika, który potem rozliczy się z pozostałymi.

• Wspólnicy zawierając umowę spółki cywilnej nie mogą tej reguły odpowiedzialności solidarnej wyłączyć ani w żaden sposób modyfikować.

6.

Wierzyciel spółki cywilnej wniósł pozew o zapłatę przeciwko jednemu ze wspólników spółki cywilnej. Oceń następujące sytuacje:

1. Wspólnik odmawia zapłaty wskazując, iż stosownie do postanowień spółki nie uczestniczy w stratach, a zatem żądanie zapłaty należy skierować przeciwko pozostałym wspólnikom:

Nie może odmówić na podstawie odpowiedzialności solidarnej. Stratę wspólnicy pokrywają w takiej proporcji, w jakiej dzielą się zyskiem, chyba że umowa stanowi inaczej. Może natomiast wykorzystać to jako podstawę rozliczeń ze wspólnikami.

2. Wspólnik odmawia zapłaty wskazując, iż w skład „majątku spółki” (wspólnego majątku wspólników) wchodzi nieruchomość, a skoro spółka posiada majątek to w pierwszej kolejności żądanie zapłaty powinno być skierowane do spółki:

Nie może odmówić, ponieważ wierzyciel może żądać zapłaty zarówno z całego majątku wspólników, jaki
i z ich majątku prywatnego. To wierzyciel decyduje z jakiego majątku będzie prowadził egzekucję.

3. Wspólnik odmawia zapłaty wskazując, iż 7 miesięcy temu wypowiedział umowę spółki, a skoro nie jest już wspólnikiem to nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki:

Należy rozważyć czy dług powstał przed, czy po wypowiedzeniem umowy przez wspólnika. Jeśli zobowiązanie było zaciągnięte przed wystąpieniem ze spółki, to wspólnik odpowiada za dług, a jeśli po - to nie odpowiada.

7. Art. 865 KC.

Umowę spółki zawarło trzech wspólników. Wspólnicy nie określili w umowie, którzy ze wspólników będą prowadzić sprawy spółki, oceń następujące sytuacje:

1. Większość spraw spółki była prowadzona przez jednego wspólnika, czy może on wystąpić o wynagrodzenie za wykonanie czynności?

Nie, ponieważ nie można dochodzić roszczeń/wynagrodzeń z tytułu prowadzenia spraw spółki. Można natomiast ująć w umowie zapis o większym udziale w zyskach dla siebie, jeśli pozostali wspólnicy się zgodzą.

2. Czy dopuszczalne będzie zawarcie umowy o pracę z jednym ze wspólników, któremu zostanie powierzone prowadzenie spraw spółki?

Nie jest to dopuszczalne, ale można np. ująć w umowie zapis o większym udziale w zyskach dla siebie.

8. Art. 865, 866 KC.

Jeden ze wspólników zawarł w imieniu spółki umowę dostawy towarów o wartości 7 000 zł. Czy wspólnik miał upoważnienie do zawarcia w/w umowy, oceń następujące sytuacje:

1. Zgodnie z postanowieniami umowy spółki za zwykłe czynności spółki uważa się czynność prawną, która pociąga za sobą zobowiązanie spółki nieprzekraczające kwoty 5 000 zł:

Wspólnik przekroczył upoważnienie. Umowa sprzedaży w takim wypadku jest bezskuteczna (tylko w przypadku spółki cywilnej). Wspólnicy mogą taką umowę potwierdzić, wtedy stanie się ważna lub odmówić jej potwierdzenia - umowa upadnie.

• Kontrahent może zapytać się pozostałych wspólników, czy potwierdzają umowę.

• Milczenie jest traktowane, jako zgoda.

• Potwierdzenie w sposób dorozumiany - jeśli ktoś zaczyna dany kontrakt realizować (np. jeśli towar zostanie dostarczony i przyjęty do magazynu, to uważa się umowę za potwierdzoną).

2. Jeden ze wspólników zgłosił sprzeciw na zawarcie wspomnianej umowy, a wspólnicy nie podjęli uchwały w tym przedmiocie:

Wspólnik przekroczył upoważnienie, pod warunkiem, że sprzeciw drugiego został zgłoszony przed zawarciem tej umowy.

3. Umowa spółki nie precyzuje terminu „zwykłych spraw spółki”, a wspólnik zawierał już poprzednio podobne umowy o zbliżonej wartości:

Nie przekroczył swoich uprawnień, miał upoważnienie do zawarcia w/w umowy.

W umowie spółki cywilnej najlepiej sprecyzować, co to są „zwykłe czynności” i do czego każdy wspólnik jest upoważniony (w jakim zakresie każdy jest upoważniony do samodzielnej reprezentacji pozostałych), np. poprzez kwotowe określenie do jakiej sumy wspólnik może zaciągać zobowiązania. Jeśli umowa tego nie precyzuje, to wspólnik nie może przekroczyć zwykłych czynności spółki (na podstawie KC).

Jeśli zwykłe czynności spółki nie są zdefiniowane, to według KC podstawą do określenia takich czynności jest:

• Kryterium I: przedmiot prowadzonej działalności - jakie są operacje związane z podstawową działalnością danej spółki,

• Kryterium II: rozmiar prowadzonego przedsiębiorstwa - na jakie kwoty opiewają standardowe operacje gospodarcze w danej spółce.

ĆWICZENIA 4, 24.10.13r.

Kazusy :

9. Zawarto umowę spółki cywilnej. Po upływie czasu jeden ze wspólników składa pisemne oświadczenie, iż wypowiada swój udział, a tym samym występuje ze spółki. Oceń następujące sytuacje :
a) pozostali wspólnicy oświadczają, iż takie wystąpienie jest nieskuteczne, gdyż zostało to wykluczone postanowieniami umowy;

• Dzielimy spółki na 2 grupy : z umowami terminowymi i bezterminowymi, jeżeli umowa została zawarta na określony termin, na czas oznaczony, to wspólnik może zasadniczo z niej występować tylko jeżeli istnieją jakieś ważne powody, ALE jeżeli umowa jest zawarta na czas nieoznaczony to mamy 2 możliwości : wspólnik wypowiada swój udział z ważnych powodów ze skutkiem natychmiastowym, lub może wystąpić bez podania przyczyn, ale 3 miesiące przed końcem roku obrachunkowego (jeżeli wystąpi np. w listopadzie, to jest to ważne dopieo na koncu następnego roku obrotowego)
  -> przepis mówi : nie można pozbawić wspólnika (bez względu na to, czy spółka ma działać 2 lata, czy jest zawarta na czas nieoznaczony), możliwości wystąpienia, jeżeli istnieją ku temu ważne powody - tylko to podlegać będzie zawsze jakiejś ocenie.
  

b) pozostali wspólnicy żądają od wspólnika podania powodów jego wystąpienia, uzależniają od tego zwrot wniesionego wkładu;

• jeżeli wypowiada na koniec roku obrotowego, to nie musi podawać żadnych powodów, byleby zmieścił się w tym terminie 3 miesięcznym, wspólnicy mogliby żądać powodów, jeżeli wypowiadałby umowę ze skutkem natychmiastowym
  

c) umowa spółki została zawarta pomiędzy dwoma wspólnikami;

• jeżeli spółka jest dwuosobowa, a drugi wspólnik wypowie umowę, to spółka ulega rozwiązaniu, bo nie może już funkcjonowac jako spółka jednoosobowa.

10. Spółkę zawarto na czas określony tj. 2 lat. Po upływie tego okresu wspólnicy dalej prowadzą działalność. Natomiast jeden ze wspólników żąda podziału majątku wspólnego, gdyż, jak twierdzi, umowa spółki wskutek upływu czasu uległa rozwiązaniu. Czy żądanie wspólnika jest zasadne?

• Sytuacja : Spółka się rozwiązuje 31 grudnia, ale wspólnicy do marca prowadzą działalność gospodarczą, w kwietniu jeden ze wspólników chce podziału majątku, WIĘC spółka została przedłużona na czas nieokeślony, można przyjąć milczącą zgodę.

11. Arkadiusz C. zawarł z Mariuszem K. umowę spółki cywilnej na czas nieokreślony. Po roku od zawarcia umowy Arkadiusz C. zginął w wypadku samochodowym. W jaki sposób zaisniała sytuacja oddziałuje na istnienie spółki?

• spółka z jednym wspólnikiem nie funkcjonuje, śmierć wspólnika wyklucza go z umowy, ale istnienie możliwość, że spadkobiercy zmarłego wstąpią na jego miejsce do spółki, w umowie spólk musimy mieć take zatstrzeżenie, że w razie śmierci wspólnika, na jego miejsce wstępują jego spadkobiercy, i wtedy spółka funkcjonuje nadal, tylko, że ma wspólnika zbiorowego dopóki grupa spadkobierców nie wyznaczą jednej osoby, która będzie ch reprezentowała w ramach tej spółki.

SPÓŁKI HANDLOWE

• spółka cywilna nie jest spółką handlową, to dwie odrębne kategorie, inne miejsce w kodeksie,

• spółką handlową będzie tylko to, co zostało w ten sposób wskazane, uregulowane w ramach KSH
  

spółki handlowe :

a) spółki osobowe:

• jawna

• partnerska

• komandytowa

• komandytowo-akcyjna
  

b) spółki kapitałowe:

• spółka z o.o.

• spółka akcyjna

PODOBIEŃSTWA :

• wszystkie spółki handlowe podlegają rejestracji, wspisu do właściwego rejestru : KRS (pewne wyjątki dotyczą spółek kapitałowych) ,w momencie rejestracji otrzymują podmiotowość prawną - każda spółka handlowa, w przeciwieństwie do spółki cywilnej, jest podmiotem odrębnym od założycieli

RÓŻNICE :

1. Ze względu na status prawny:

• spółki osobowe (WSZYSTKIE!) mają status ułomnej osoby prawnej /osoby ustawowej, a jedynie spółki kapitałowe są osobami prawnymi, mają pełną osobowość prawną.

• spółki osobowe (podobnie jak cywilne) nie mogą funkcjonować jako jednoosbowe

• spółki kapitałowe mogą funkcjonować jako jednoosobowe
  

2. Pod względem podatkowym:

• spółki osobowe zbliżone do cywilnych, bo osobowe nie podlegają podatkowi dochodowemu
  

3. Inne :

• w ramach spółek osobowych, one nie będą miały wyodrębnionej struktury organów (np. zarząd, rada nadzorcza czy organ włascicielski) -> wyjątki w ramach spółki parnerskiej

• kwestia osobistej odpowiedzianości za zobowiązania spółek - w spółkach osobowych wspólnicy, założyciele tych podmiotów, ponoszą odpowiedzialność za ich zobowiązania, w spółkach kapitałowych zasada jest odwrotna : wspólnik akcjonariusz tej osobstej odpowedzialności już nie ponosi - wymiar jego ryzyka gospodarczego, ekonomicznego ogranicza się do wysokości wniesionego wkładu

? Według jakich reguł ta odpowiedzialnośc przebiega w spółkach jawnych?
- odpowiedzialność nieograniczona całym swoim majątkiem
- odpowedzialnośc solidarna
- jest to odpowiedzialność susbsydialna
- def. : jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inna spółką handlową

Spółka jawna może być zawiązana tylko w celu prowadzenia działalności gospodarczej - innymi słowy : spółka
jawna albo ma być przedsiębiorcą, albo w ogóle ma nie istnieć.

! Są przykłady, sfery, gdzie spółka jawna będzie formą niedopuszczalną :
- np. działalność bankowa, ubezpieczalnia itp.

SPÓŁKI JAWNE - kazusy

1. Jan Kowalski i Grzegorz Kowalski zamierzają zawrzeć umowę spółki jawnej. Przyszli wspólnicy w ramach spółki zamierzają prowadzić działalnośc transportową

a) w jaki sposób wspólnicy mogą określić firmę spółki?

• „Kowalski spółka jawna”
  

b) czy firma może w tym wypadku mieć następujące brmienie : „Przedsiębiorstwo Transportowe Spółka Jawna”?

• nie może, bo nie ma nazwiska

- nazwisko przynajmniej jednego wspólnika MUSI SIĘ POJAWIĆ (może być też miejsce działalności,
oznaczenie , które wskazuje na przedmiot działalności, ale nazwisko musi być!)

- jeżeli wspólnik jest osobą fizyczną to musi pojawić się nazwisko, jeżeli wpólnikiem jest inna spółka , to
ujawniamy firmę tego wspólnika w nazwie spółki np. w ramach spółki jawnej funkcjonuje spółka z o.o. jako
wspólnik np. „Przedsiębiorstwo handlowo-usługowe Feniks spółka z o.o.” to firma spółki jawnej mogłaby
brzmieć „Przedsiębiorstwo handlowo-usługowe Feniks spółka z o.o. spółka jawna” (51:16)

2. W umowie spółki jawnej zawartej pomiędzy pięcioma wspólnikami, trzech wspólników zobowiązało się do wniesienia tytułem wkładu kwoty po 6 tysięcy każdy. Natomiast pozostali wspólnicy zostali zwolnieni z obowiązku wnoszenia wkładów, przy jednoczesnym zastrzezeniu, iż będą oni uczestniczyć w zysku w stosunku po 10% każdy.

a) czy powyższe postanowienia umowy spółki są prawidłowe?

• Wspólnicy moga podział zysku zróżnicować, np. w zależności od wysokości wniesionego wkładu, od zaangażowania w funkcjonowaniu spółki, kwestia zysku to nie jest to, co my byśmy kwestionowali, natomiast to, co się interpretuje z artykułu 3 : w ramach spółki handlowej każdy założyciel musi zobowiązać sie do wniesienia jakiegoś wkładu, czyli nie obchodzi nas, czy to wkład 100 zł czy 100 mln., ale jest to obligatoryjne!

3. Andrzej P. jeden z trzech wspólników spółki jawnej zawiera umowę z Karolem O., której przedmiotem jest sprzedaż jego udziału we wspomnianej spółce. Umowa spółki dopuszcza zbycie udziału w spółce przez wspólnika. O zwarciu umowy Andrzej P. poinformował pozostałych wspólników na najbliższym zgoramdzeniu.

a) czy Karol O nabył udział w spółce?

• przeniesienie niektórych praw nie wymaga zgody pozostałych wspolników, (ja mogę przenieść na osobę trzecią moje uprawnienie do udziału w zysku, ale to nie znaczy, że ja tracę status wspólnika), umowa musi przewidywać możliwość przeniesieni praw udziałowych na osoby trzecie, musi być zgoda wspólników, dopóki tego nie ma, to ta czynnośc jest bezskuteczna, nie wywołuje zamierzonego skutku.
  - jeżeli ja występuję ze spółki jawnej, bo przenoszę ogół praw i obowiązków na osobę 3cią, to osoba, mktóra przejmuje ogół praw obowiązków, przejmuje też całą historię tej spółki.
  - podobnie jeśli ktoś przystępuje do spółki, np. po dwóch latach 3cia osoba przystępuje do spółki jawnej, i wtedy przystąpienie powoduje, że osoba 3cia odpowiada za wszystko, co się działo.

4. W umowie spółki jawnej zawartej przez trzech wspólników określono, iz dwaj wspólnicy mogą zbyć swój udział w spółce bez żadnych ograniczeń. Natomiast trzeci wspólnik musi uzyskać zgodę przynajmniej jednego z dwóch pozostałych wspólników.
a) czy takie zastrzeżenie jest prawnie skuteczne?

• Tak, jest to skuteczne.
  
  
  
  
  
  

za tydzień : kończymy kazusy + spółka partnerska.

Zadanie 4

W umowie spółki jawnej zawartej przez trzech wspólników określono, iż dwaj wspólnicy mogą zbyć swój udział w spółce bez żadnych ograniczeń. Natomiast trzeci wspólnik musi uzyskać zgodę przynajmniej jednego z dwóch pozostałych wspólników. Czy takie zastrzeżenie jest skuteczne?

• Takie rozwiązanie jest skuteczne- jego problem :p

Zadanie 5

W umowie spółki jawnej zawartej przez trzech wspólników postanowiono, że prawo do reprezentowania spółki przysługuje wyłącznie jednemu ze wspólników, natomiast pozostali dwaj są wyłączeni od reprezentacji spółki. Okoliczność ta zgodnie z art. 26 k.s.h. została zgłoszona w trakcie rejestracji spółki. Korzystając z atrakcyjnej oferty wspólnik wyłączony od reprezentacji zawiera w imieniu spółki umowę kupna samochodu dostawczego. Czy zawarta umowa wiąże spółkę?

• Umowa ta NIE JEST skuteczna (nie wiąże ), ponieważ wspólnik jest wyłączony z reprezentacji, dane te ujawnione są w KRS(każda osoba trzecia może to sprawdzić bez problemów)

BO

• Trzeba patrzeć na to z dwóch stron:

• Kontrahent: jest to prawo do reprezentacji w ramach spółki jawne - rozdział 2 „stosunek do osób trzecich”,

• Wspólnicy: rozdział 3 „stosunki wewnętrzne”

Kiedy wspólnik może być wyłączony od reprezentacji:

• I opcja: pozbawienie prawa do reprezentacji wyrokiem sądu jeśli wspólny wykażą, że istnieją ważne powody (działalność konkurencyjna, nadużycie reprezentacji)

• II opcja: postanowienie umowne - umowa spółki może przewidywać , że tylko części wspólników przysługuje prawo do reprezentacji (rzadko spotykane jest w spółkach jawnych)

Przykład

*** umowę zawiera 3 wspólników, A jest reprezentantem, przedstawicielem podstawowym Bi C są wyłączeni. A może (nie ma żadnych przeszkód) upoważnić B i C do reprezentacji ale jako pełnomocnictwa lub prokury. Ale odbywa się to już po wpisie spółki do rejestru i musi tego dokonać wspólnik, który posiada prawo do reprezentacji.

Zadanie 6

Wspólnik reprezentując spółkę nabywa dla niej obligacje o wartości 30.000,00 zł. Stosownie do postanowień umowy spółki wspólnik uprawniony jest do samodzielnego zaciągania zobowiązań w imieniu spółki, które nie przekraczają kwoty 20.000,00 zł. Czy w takiej sytuacji umowa, którą zawarł wspólnik wiąże spółkę jawną?

• tak wiąże, jednak wspólnik może zostać „ukarany” przez pozostałych wspólników za postępowanie przekraczające jego upoważnienie

BO

• postanowienie umowy spółki w naszym przykładzie mieści się w ramach artykułu 29 i 39 i patrzymy na to zdarzenie z dwóch perspektyw:

• art. 29 - kontrahenta,

• art. 39 - pozostałych wspólników

• sytuacja powinna tak przebiegać: wspólnik odczuwa potrzeba zawarcie umowy, wykracza to poza wyznaczony zakres czynności spółki. Pozostali powinni podjąć uchwałę (jednomyślnie chyba ze w umowie spółki jest inaczej) ze ok zawrzemy ta umowę. Wtedy wspólnik może zawrzeć tą umowę bo ma umocowanie.

• ale w naszym przykładzie tej uchwały nie ma, wspólnik nie konsultował tej umowy z pozostałymi wspólnikami

• ta umowa jest dla spółki wiążąca skuteczna - kontrahenta nie ma się czym przejmować

• ale wspólnik naruszył postanowienia umowy spółki jawnej i może ponosić odpowiedzialność względem spółki np. z tytułu wyrządzonej szkody

• jeśli sytuacja się powtórzy to jest podstawa by sądownie wyłączyć wspólnika z prawa do reprezentacji ponieważ, narusza zasadę lojalności między wspólnikami, bo działa sam ale odpowiedzialni są za to też wspólnicy więc działa na niekorzyść spółki, generuje długi też dla pozostałych wspólników

• możemy pociągnąć wspólnika do odpowiedzialności, wywalić go itp. ale to wymaga odpowiednich kroków

• mamy tutaj do rozważenie 2 interesy

• bezpieczeństwo obrotu gospodarczego - kontrahent musi mieć zagwarantowane, że umowa zostanie wykonana, jeśli zawarł ją z osobą reprezentująca spółkę

• interes wspólników - schodzi to wtedy na dalszy plan, jest to ryzyko wyboru tej formy jednostki organizacyjno-prawnej

Zadanie 7

Umowa spółki jawnej przewiduje, że uchwały wspólników zapadają bezwzględną większością głosów, przy czym każdemu wspólnikowi przysługuje jeden głos. Wspólnicy większością bezwzględną podejmują uchwałę, którą pozbawiają jednego ze wspólników prawa do reprezentacji spółki. Czy podjęta uchwała pozbawia wspólnika prawa do reprezentacji spółki?

• nie. możemy zmienić te zasady w trakcie funkcjonowania spółki, ale wymaga to zmiany umowy a do tego jest potrzebna jednomyślność a nie większość, więc to glosowanie nie wyłączy wspólnika prawa do reprezentacji

• w tym momencie, aby pozbawić wspólnika do reprezentacji trzeba wystąpić na drogę sądową

Zadanie 8

Na podstawie postanowienia umowy spółki jawnej oświadczenia woli w jej imieniu składa wspólnik działający łącznie z innym wspólnikiem (reprezentacja łączna).

• Czy w sytuacji, gdy umowę w imieniu spółki zawiera tylko jeden wspólnik, który nie jest pozbawiony prawa do jej reprezentacji to jest ona wiążąca dla spółki?

• nie wiąże, bo została naruszona zasada reprezentacji łącznej

BO

• 2 płaszczyzny:

• prawo do reprezentacji i jego zakres - art. 29

• sposób realizacji tego prawa - art. 30 par. 1

• jeśli umowa tego nie przewiduje to każdy wspólnik ma prawo do reprezentacji, jednak umowa może przewidywać ze reprezentacji będzie łączna - współpraca dwóch osób, wspólników

• gdy jest reprezentacja łączna, to aby jakaś umowa była skuteczna potrzebna jest zgoda obu wspólników, pojedyncze działanie nie jest w pełni skuteczne

• reprezentacja łączna może zminimalizować nadużyć ze strony wspólników, jednak utrudnia niektóre działania (np. gdy decyzja musi być podjęta szybko a jest tylko jeden wspólnik)

Zadanie 9

Krzysztof O. będąc jednym ze wspólników spółki jawnej zażądał od pozostałych wspólników okazania mu ksiąg rachunkowych celem sporządzenia kserokopii. Pozostali wspólnicy odmówili okazania ksiąg rachunkowych, argumentując to faktem, iż Krzysztof O. zgodnie z postanowieniami umowy jest wyłączony od prowadzenia spraw spółki. Czy wspólnicy mogą odmówić okazania ksiąg rachunkowych?

• Nie, ponieważ każdy wspólnik jest to uprawniony do zaciągania informacji, które jest prawem osobistym - nie może być ono przeniesione na osobę trzecią

• jeśli wspólnicy się nie zgodzą na sprowadzenie fachowej osoby trzeciej wspólnik, który chce uzyskać informacje, może dochodzić swojego prawa na drodze sądowej

BO

• Informacje jakie mogę zaciągnąć dotyczą stanu majątkowego i interesów spółki. Tzn, że mam wgląd do:

• ksiąg rachunkowych,

• bilansu, rachunku zysków i strat

• zawieranych kontraktów, umów,

• złożonych deklaracji (np. watowskich),

• rejestrów

• to uprawnienie nie może być wyłączone, zabrane umownie !

• czy mogę przyjść te dokumenty z osoba trzecią, która mi wyjaśni te informacje ?

• nie jest to wyraźnie zaznaczone w przepisach dlatego zdania są podzielone. Większość osób komentujących kodeks twierdzi, że wspólnik może przyjść z osobą fachową,

• W takiej sytuacji wspólnicy mogą żądać oświadczenia, że ta osoba trzecia nie będzie rozpowszechniać tych poufnych informacji

• przy współkach jawnych nie ma zastrzeżenia, że nie można przyjść z osobą trzecią, jest to kwestia do dogadania między wspólnikami

Zadanie 10

W spółce jawnej (trzech wspólników) wspólnicy uczestniczą w zysku w następujących proporcjach: wspólnik A -30%, wspólnik B- 20%, wspólnik C- 50%. Spółka wykazała stratę w wysokości 10.000,00 zł. W jakim zakresie wspólnicy zobowiązani będą do pokrycia strat:

1. Jeżeli wszyscy uczestniczą w stratach?

• w takich proporcjach jak w zyskach

2. Jeżeli w stratach uczestniczą wspólnicy A i C?

• umowa jest nie precyzyjna, bo nie ma mowy w jakich relacjach są dzielone straty

• art 51 - w razie wątpliwości udział w zysku odzwierciedla udział w stratach

• każdy ze wspólników będzie chciał interpretować przepisy pod siebie

• wspólnik C będzie chciał dzielić straty 50/50

• wspólnik A będzie chciał dzielić straty w proporcjach takich jak w zyskach

BO

• Przepisy dotyczące spółki jawnej można interpretować dowolnie i zmodyfikować w ramach umowy, którą zawierają (z wyjątkiem art 38.)

• I opcja: jeżeli umowa nic nie mówi o podziale zysku to jest on równo podzielony,

• II opcja: w umowie zróżnicować udział w zyskach (np. w zależności od zaangażowania) i w razie wątpliwości te proporcje można odnieść do udziału w stratach

• jednak nie można odebrać wspólnikowi prawa do udziału w zyskach

• jednak od udziału w stratach może być się zwolnionym, np. tylko część wspólników będzie zobowiązana do pokrycia strat (ktoś jest tylko kapitałodawcą)

• jeżeli umowa nie stanowi inaczej to gdy występuje strata to wspólnicy pokrywają ją w takich proporcjach w jakich uczestniczą w zyskach (proporcjonalnie, lub po równo)

Zadanie 11

W styczniu 2005 zarejestrowano spółkę jawną. Po roku prowadzenia działalności spółka stała się niewypłacalna (nie była w stanie regulować swoich zobowiązań), w związku z czym została ogłoszona jej upadłość, która stosownie do art. 58 k.s.h. powoduje rozwiązanie spółki. Wspólnicy w celu uniknięcia rozwiązania spółki podjęli uchwałę o dalszym jej istnieniu. Czy spółka uległa rozwiązaniu?

• Tak

BO

• występuje tutaj przyczyna ustawowa rozwiązania spółki -

• art. 58:

• a przypadku upadłości wspólnika można podjąć uchwałę

• w przypadku upadłości spółki wspólnicy już o niczym nie decydują, nic nie mogą zrobić

• odwołując się do prawa upadłościowego i naprawczego

• trzeba ustalić czy jest to upadłość likwidacyjna czy uchwałowa

• przy upadłości likwidacyjnej nic nie można zrobić

• przy upadłości uchwałowej można podjąć jeszcze jakieś działania w celu podtrzymania działalności

Zadanie 12

Jeden ze wspólników spółki jawnej składa oświadczenie o wypowiedzeniu umowy spółki, oceń następujące sytuacje:

1. Wspólnik składa oświadczenie o wypowiedzeniu ustnie informując pozostałych wspólników

• Art. 23 - brakuje rygoru nieważności dlatego oświadczenie ustne jest ważne, ale trzeba je udowodnić ale jest to trudne bo wspólnika może to potem być na rękę i dostana zbiorowej "amnezji"

2. Wspólnik składa je w formie pisemnej wspólnikowi pozbawionemu prawa do reprezentowania spółki

• Oświadczenie jest nie ważne. Gdy składam je do wspólnika, który nie ma prawa do reprezentacji to tak jakbym go w ogóle nie złożył

3. Pozostali wspólnicy żądają wskazania powodów wypowiedzenia umowy.

• wspólnik wypowiadający umowę nie musi tego uzasadniać, musi zachować tylko 6 miesięczny okres wypowiedzenia

Zadanie 13

Grzegorz T., wspólnik spółki jawnej, został wykluczony ze spółki na podstawie jednomyślnej uchwały pozostałych wspólników. Wspólnicy, którzy podjęli uchwałę wskazali, że taką możliwość przewiduje umowa spółki, a ponadto Grzegorz T. naruszył obowiązek lojalności prowadząc działalność konkurencyjną wobec spółki. Grzegorz T. podnosi, że podjęta uchwała nie wywołuje żadnego skutku i nadal jest wspólnikiem spółki. Czy Grzegorz T. został wykluczony ze spółki jawnej?

PRAWO ĆWCZENIA 6.

Zadanie 13. Grzegorz T., wspólnik spółki jawnej, został wykluczony ze spółki na podstawie jednomyślnej uchwały pozostałych wspólników. Wspólnicy , którzy podjęli uchwałę wskazali,że taką możliwośc przewiduje umowa spółki, a ponadto Grzegorz T naruszył obowiązek lojalności prowadząc działalność konkurencyjną wobec spółki. Grzegorz T. podnosi, że podjęta uchwała nie wywołuje żadnego skutku i nadal jest wspólnikiem spółki. Czy Grzegorz T został wykluczony ze spółki jawnej?

• Nie, nie mogą wykluczyć go ze spółki,można jedynie wejść na drogą sądową - nie da sę wykluczyć wspólnika ze spólki jawnej

SPÓŁKA PARTNERSKA

• spółka partnerska nie jest konstrukcją mniej skomplikowaną niż jawna; jeżeli coś nie jest napisane w kodeksie, to zawsze znajdzie się przepis odsyłający

• w sprawach nieuregulowanych stosujemy przepisy atakie same jak w spłóce jawnej; spółka jawna jest pewnym rozwiązaniem modelowym dla spółki osobowej

Przy spółce partnerskiej elementy konstrukcyjne można podzielic na 3 kategorie (główne różnice pomiędzy spółką
jawną a partnerską) :

1. Przedmiot działalności tej spółki (w jakim celu spółka partnerska może zostać zawiązana?)

2. Reprezentacja tej spółki. Czy ustawodawca i na ile modyfikuje to, co mamy w spółce jawnej, czy wprowadza coś
nowego

3. Zasady odpowiedzialności za zobowiązania - wedle jakich zasad, w jaki sposób funkcjonuje tutaj ta osobsta odpowiedzialnośc założycieli/ partnerów.

KAZUSY

1. A, B i C zamierzają zawrzeć umowę spółki partnerskiej. Przy czym A i B mają uprawnienia do wykonywania zawodu architekta, natomiast C uprawnienia te uzyska w okresie kilku miesięcy. W umowie wspólnicy postanowili, ze C do czasu uzyskania uprawnień nie będzie miał prawa reprezentować spółki, jak również prowadzić jej spraw. Czy spółka zostanie zarejestrowana?

• spółka partnerska może byc zawiązana w celu wykonywania wolnego zawodu przez partnerów, w celu realizacji usług wolnego zawodu

• nie jest to już prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, mamy już zawężenie.

• partnerem w spółce mogą być tylko osoby fizyczne, i tylko takie, które posiadają już uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu. Jeżeli jedna nie posiada tych uprawnień na moment, kiedy chcemy tę spółkę zarejestrować, to jest pewna przeszkoda. Nie ma problemu, żeby ta osoba do spólki przystąpiła, gdy uzyska te uprawnienia - nie ma problemu - można tę umowę zmienić, aby przystąpił nowy partner, lecz sąd na etapie rejestracji tej spólki będzie badał, czy każdy z partnerów posiada uprawnienia, jak nie posiada, nie może być partnerem

• jeżeli ktoś utraci uprawnienia w trakcie funkcjonowania spółki partnerskiej na skutek działań nieetycznych i sąd pozbawi go możliwości wykonywania zawodu, to ta osoba musi wystąpić z tej spółki partnerskiej.

• chodzi o adwokata, lekarza, aptekarz, architekt itd. (artykuł 88)

• w ramach spółki można łączyć zawody, chyba, że ustawa szczególna stanowi inaczej, i tak jest bardzo często, lub tę możliwość bardzo ograniczają- np. (ustawa o wykonywaniu zawodu lekarza i pielęgniarki) i właśnie w tych ustawach musimy szukać, czy ta profesja może w ramach jakiejś spółki być wykonywana z inną.
  

2. W spółce partnerskiej, w skład wchodzi pięciu wspólników (partnerów) A,B,C,D i E. A,B,D i E z uwagi na szereg zawartych przez C umów, które przyniosły spółce stratę, postanowili pozbawić C prawa reprezentacji spółki podejmując w tym zakresie stosowną uchwałę. Na zwołanym zebraniu wspólników A,B,D i E głosowali za przyjęciem wspomnianej uchwały, natomiast C głosował przeciw. Bezpośrednio po zebraniu C udał się do salonu samochodowego, gdzie zawarł w umieniu spółki umowę, Czy zawarta przez C umowa wiąże spółkę?

• jeśli coś nie zostało uregulowane, to sięgamy do przepisów o spółce jawnej

art. 96 i 97, spółce partnerskiej (jeżeli rozważamy kwestię reprezentacji) ustawodawca daje do wyboru dwa alternatywne, rozłączne modele :

1. model klasyczny (podstawowy), więc reprezentują spółkę założyciele - stosujemy przepisy spółki jawnej - ten partner straci prawa dopiero kiedy te dane zostaną zmienione, ujawnione, w rejestrze sądowym , dopiero, kiedy to jest do podglądu dla zwykłego śmiertelnika, a czas pomiędzy rozpoznaniem wniosku a podjęciem uchwały może przedzielać pewien okres czasowy, co najmniej 2 tygodnie, a może i nawet 1,5 miesiąca lub pare miesięcy i przez cały ten okres ten partner zachowuje prawo do reprezentacji. (około 98% ten model jest wykorzystywany)

2. model : reprezentacja przez zarząd : możemy w strukturze spółki partnerskiej umieścić jeden organ, i
wtedy reprezentacja, prowadzenie spraw zostaje przekazywane w gestie zarządu, który powołają partnerzy,
ale to musi mieć wyraz w umowie spółki. W skład tego zarządu mogą wchodzić osoby, które nie są
partnerami.

Kwestia odpowiedzialności - w sprawach nieuregulowanych sięgamy do spółki jawnej, tam wszyscy wspólnicy odpowiadali według tych samych reguł subsydialnie, solidarnie, bez ograniczeń.

W ramach spółki partnerskiej ta odpowiedzailność też jest solidarna nieogarniczona, ale artykuł 95 wskazuje, że za pewne kategorie zobowiązań spółki odpowiedzialnośc nie będą ponosic wszyscy partnerzy. Chodzi o zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez partnerów wolnych zawodów.
-> chodzi o tzw. Odpowiedzialność za błędy w sztuce np. Lekarze, w trakcie zabiegu coś idzie nie tak, źle wykonany projekt budowlany, wadliwa opinia podatkowa, prawna itp. Jeżeli to by dotyczyło nienależytego wykonania umowy, to w pierwszej kolejności odpowiada spółka (to są zobowiązania spółki - tak mówi przepis. Jeżeli jako partner nie byłeś zaangażowany w wykonanie tej usługi, to tej osobistej odpowiedzialności nie ponosisz! Ale jeśli spółka nie spłaca długów, rat leasingowych itd. to wtedy odpowiada cała spółka, odpowiadają wszyscy.

• Kwestia najważniejsza jeśli chodzi o różnice - tutaj ustawodawca daje gwarancję, że w razie, gdyby moi partnerzy wykonali błąd w sztuce, to ja nie odpowiadam za ewentualne odszkodowania.

3. W umowie spółki partnerskiej zawartej pomiędzy dwoma partnerami (A i B), z których każdy posiada uprawnienia do wykonywania zawodu adwokata postanowiono, że przedmiotem działalności spółki będzie świadczenie pomocy prawnej, jak również obrót wierzytelnościami.

• W przypadku spółek partnerskich wykonywanie wolnego zawodu może być wyłącznym przedmiotem tej działalności! Nie można wprowadzać innej działalności , która w kategoriach wolnego zawodu się nie będzie mieściła.

• -> tylko w celu wykonywana wolnego zawodu może być spółka partnerska zawiązana, to odróżnia spółkę partnerską i jawną, w jawnej może być jakaś działalność „obok”

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

• co najmniej jeden wspólnik odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem

• ustawodawca wprowadza 2 kategorie wspólników (komandytariusz, komplementariusz), i z góry różnicuje ich status prawny w ramach spółki.

- w ramach spółki jawnej prawa i obowiązki były takie same

- konstrukcja spólki komanddytowej wskazuje, że obie kategorie muszą być reprezentowane.

- nie można założyć spółki komandytowej, gdzie wszyscy będą komplementariuszami, bo taka spółka niczym
nie różniłaby się od spółki jawnej. To samo z komandytariuszami - wtedy ta spółka byłaby bardzo podobna
do spółki kapitałowej.

RÓŻNICE : (w ramach 2 kategorii wspólników)

1. Kwestia odpowiedzialności

2. Kwestia reprezentacji

3. Kwestia wkładów , przedmiotów wkładów, kwestie podziału zysków

KAZUSY

4. Dwóch wspólników, A i B zawiera umowę spółki komandytowej. W umowie wspólnicy określili, że A będzie miał status komplementariusza, natomiast B będzie występował w roli komandytariusza. W firmie zawiązanej spółki znalazły sie nazwiska obu wspólników. Czy to jest dopuszczalne?

• Nigdy nie będzie tak, że nawet jak umieszczę to nazwisko, to on się stanie komplementariuszem, on dalej będzie miał status komandytariusza, tylko on wtedy straci przywilej w tym okresie, jakim jest ograniczona odpowiedzialność,

• duży spór,problem , czy ja mogę tak zarejestrować tę spółkę, że w umowie spółki komandytowej w tej firmie umieszczę nazwisko komandytariusza, większa część sądów rejestowych odmówi tego.

• Niektórzy twierdzą,że ten przepis dotyczy sytuacji, gdzie czasem wspólnicy, spółka posługuje sie firmą odbiegającą od tej firmie okreslonej w umowie, ujawnionej w rejestrze.

5. Trzech wspólników zawiera umowę spółki komandytowej , przy czym jeden występuje jako komplementariusz, a dwaj pozostali będą komandytariuszami. W umowie wspólnicy postanowili, że spółkę reprezentować może działający samodzielnie wspólnik, będący komplementariuszem albo dwaj wspólnicy będący komandytariuszami pod warunkiem, że działają łącznie (reprezentacja łączna). Czy postanowienia umowy dotyczące reprezentacji są zgodne z przepisami K.S.H?

• artykuł 117, 118,

• wspólnikami, którym przysługuje prawo do reprezentacji w charakterze przedstawiciela ustawowego będą tylko komplementariusze - komandytariusze są ustawowo pozbawieni prawa do reprezentacji, i w umowie nie możemy tego zmodyfikować, może to być tylko pełnomocnictwo lub prokura.

• komandytariusz jest wspólnikiem biernym, który nie posiada prawa do reprezentacji, nie prowadzi spraw spółki ,jedynie komplementariusze powinni z nim uzgodnić te czynności, które przekraczają zakres zwykłych spraw spółki.

• Te postanowienia, które mamy w tym zadaniu są sprzeczne z kodeksem
  

KWESTIA ODPOWIEDZIALNOŚCI
+ komplementariusze odpowiadają jak wspólnicy jawni - subsydialnie, solidarnie, bez ogarniczenia
+ komandytariusze - subsydialnie, solidarnie, ale w sposób ogarniczony - odpowiada do wysokości sumy komandytowej
* suma komandytowa - kwotowo określona granica odpowiedzalności komandytariusza - bo on odpowiada do jakiejś kwoty. Komandytariusze angażując się w spółkę komandytową sami określają poziom ryzyka.
Ta suma może być różna dla poszczególnych wspólników, którzy mają status komandytariusza, ona nie musi być jednakowa.

6. A i B zawierają umowę spółki komandytowej. W zawiązanej spółce A będzie występował w roli komandytariusza, a wysokość sumy komandytowej określono na 20.000,00zł. Oceń następujące sytuacje :

a) Tytułem wkładu do spółki na kwotę 15.000,00zł

• wartość wkładu może być niższa niż kwota sumy komandytowej

b) Wkładem A do spółki jest wyłącznie świadczenie usług

• nie może być w przypadku komandytariusza wkładem wyłącznym, bo jeśli chce on wnieść usługi jaki wkład to musi wnieść dodatkowo wkład pieniężny lub jakiś inny aport np. rzeczowy. Mogą to być same pieniądze lub pieniądze + usługa. Ma to też znaczenie, z uwagi na tą relacje : zakres odpowiedzialności - wartość wniesionego wkładu.

7. W spółce komandytowej zawiązanej przez trzech wspólników (A,B,C) dwóch (A,B) wystepuje w roli komandytariusza , a jeden - C, posiada status komplementariusza. Wysokość sumy komandytowej wynosi 10.000,00 zł dla A oraz 15.000,00 dla B. Oceń w następujących sytuacjach w jakim zakresie (do jakiej wysokości) wspólnicy będą ponosić odpowiedzialność za potencjalne zobowiązania spółki

a) wszyscy wspólnicy wnieśli wkłady w wysokości 10.00,00

• przyjmujemy, że nasza spółka jest niewypłacalna - nie ma nic na rachunku bankowym, nie ma nieruchomości, egzekucja umorzona jako bezskuteczna wobec spółki itp.

• wspólnik C odpowiada w sposób nieograniczony.

• A nie ponosi odpowiedzialności, więc nic nie można od niego egzekwować

• na etapie rejestracji spółek komandytowych, nikt nie bedzie badał wkładu pieniężnego, może sie okazać, że ta wartośc będzie znacznie przeszacowana.

+ artykuł 123 -> w jaki sposób dzielimy zysk w spółce komandytowej

Mamy spółkę komandytową, jest komplementariusz, jest jeden komandytariusz, który zadeklarował wkład o wartości 100.000 zł, wniósł 30.000zł. Umowa spółki milczy na temat tego jak dzielimy zysk, niczego nie reguluje w tej materii, a do podziału mamy, tytułem zysku, 100.000 zł. Ile dostanie komplementariusz a ile komandytariusz?

ĆWICZENIA 7

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Spółka z o.o. w organizacji

• Ona powstaje z chwilą zawarcia umowy spółki, czyli z chwilą, kiedy wspólnicy podpisują umowę

• Funkcjonuje ona do chwili wpisu spółki do rejestru - > to jest ten przedział czasowy, w którym ta spółka może istnieć

• Status : art. 11 (zawiera podobną regulację jak artykuł 8) mówi : „spółki kapitałowe w organizacji mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczone, zaciągać zobowiązania...” - innymi słowy, podobnie jak spółki osobowe, spółki kapitałowe w organizacji mają status osób ustawowych, nie da się tego inaczej rozwiązać, dlatego, że osobowość prawną spółka z o.o. uzyskuje dopiero po wpisie do rejestru. Natomiast mamy tutaj pewną konstrukcję : ustawodawca tutaj użył sformułowania „spółka w organizacji”, niektóre systemy prawne mówią także „przedspółka”. Nie mamy tej konstrukcji w przypadku spółek osobowych, tam zawarcie umowy spółki jawnej, nie powoduje powstania odrębnego podmiotu, dopiero rejestracja powoduje, że powstaje spółka jawna jako podmiot. Tutaj mamy ten twór przejściowy.

• Ta spółka w organizacji mogą prowadzić działalność gospodarczą ,(to jest jedyny wyjątek! - mimo, że nie jest wpisana do rejestru) żeby ją prowadzić legalnie, musi uzyskać NIP, czyli dokonać zgłoszeń ewidencyjnych w urzędzie skarbowym itd.
  Co się dzieje z chwilą rejestracji? Ona się przekształca w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością już jako właściwą osobę prawną, i tu mamy zasadę kontynuacji, czyli ta spółka właściwa wpisana przejmuje wszystkie prawa i obowiązki, to jest kontynuacja, od strony prawa handlowego to ma być pewna płynność, która niestety czasem się zupełnie burzy (ta konstrukcja).

• Przedsiębiorca podejmuje legalnie prowadzenie działalności po uzyskaniu wpisu (Art.15)- ale ta spółka w organizacji jest jedynym WYJĄTKIEM! Ona uzyskuje warunkowo ten status przedsiębiorcy.

KAZUSY - SPÓŁKA Z.O.O.

1.

Trzech wspólników (założycieli) zawarło umowę spółki z o.o.. Tytułem wkładu każdy ze wspólników zobowiązał się do wniesienia 20.000, 00 zł. Zarząd spółki zgłosił wniosek o jej wpis do rejestru, przy czym tylko dwaj wspólnicy wnieśli wkłady na rachunek bankowy spółki . Natomiast trzeci ze wspólników zobowiązał się, że wniesie go niezwłocznie po uzyskaniu kredytu w banku, jednocześnie jako zabezpieczenie wystawił na spółkę weksel. Czy spółka może zostać zgłoszona do rejestru?

• art. 167

• Jeżeli jest zobowiązanie do wniesienia wkładu pieniężnego, to wykonanie tego zobowiązania musi polegać na spełnieniu tego świadczenia; a więc weksel jest tylko formą zabezpieczenia, on mi tylko w pewien sposób ułatwi dochodzenia tego roszczenia na drodze sądowej -> to świadczenie nie jest spełnione, czyli ten wkład nie został wniesiony.

• Art. 163 mówi, że elementem koniecznym do powstania spółki jest : zawarcie umowy, wniesienie wkładu, powołanie organów i wpis spółki do rejestru, TYLKO artykuł 167 mówi, że członkowie zarządu na etapie rejestracji spółki składają oświadczenie, że te wkłady zostały w całości przez wszystkich wspólników wniesione i konkluzja jest taka : sąd rejestrowy (odmiennie niż w przypadku spółek akcyjnych) nie ma kompetencji do badania czy faktycznie czy faktycznie te wkłady wnieśli - opiera się tylko na oświadczeniu, które składa zarząd.
  Tak więc ta spółka faktycznie nie powinna zostać zgłoszona, ale jeżeli zarząd takie oświadczenie w pełnym składzie podpisze, to sąd nie będzie badał, czy te wkłady były, czy nie były, w całości czy w części wniesione, tylko tę spółkę zarejestruje.

• Czy członkowie zarządu, którzy takie oświadczenie mijające się z prawdą złożą, czy oni z tego tytułu mogą ponosić jakąś odpowiedzialność? - Jeżeli to nie „wypłynie” to szansa na jakieś ryzyko ze strony członków zarządu jest mała, nastomiast jeśli ten zarząd się rekrutuje spoza grona wspólników i takie oświadczenie złożył, to może się okazać nieciekawie, bo art 291 (poglądowo) wprowadza niezbyt sympatyczną konsekwencję - jeżeli zarząd fałszywe dane wskaże w oświadczeniu, to odpowiada za zobowiązania spółki. Także jeśli to jest grono wspólników i są oni jednocześnie członkami zarządu, to nikogo to nie boli.
  Z perspektywy członków zarządu nie jest istostne, czy to oświadczenie jest fałszywe w 100%, 90%.., oni mają potwierdzić, że wszystkie wkłady w całości wspólnicy wnieśli, jeśli się choćby trochę mijają z prawdą to te konsekwencje z artykułu 291 mogą nastąpić.
  

2.

Pięciu wspólników (założycieli) zawarło umowę spółki z o.o. W umowie spółki określono, ze zarząd składał się będzie z 3 członków, przy czym spółkę reprezentować może dwóch członków zarządu łącznie albo jeden członek zarządu działający łącznie z powołanym prokurentem. Po wniesieniu wkładów przez wspólników wniosek o wpisanie spółki do rejestru zgłosiło dwóch członków zarządu, stosownie do sposobu reprezentacji spółki. Czy sąd zarejestruje spółkę?

• Art. 164

• Wniosek o wpisanie spółki do rejestru muszą podpisać wszyscy członkowie zarządu, niezależnie czy ich jest dwóch czy dziesięciu. Natomiast jak już spółka jest zarejestrowana, gdyby chodziło o reprezentacje tej spółki w postępowaniu rejestrowym bo np. została zmieniona umowa spółki i chcemy to ujawnić w KRS, to wystarczy podpis złożony przez dwóch członków zarządu.

• Ten wymóg działania wszystkich dotyczy tylko etapu rejestracji, i tu sąd będzie po prostu wzywał, bo wniosek został nieprawidłowo podpisany, nie przez wszystkie osoby, które te podpisy miały złożyć, więc są pewne braki uniemożliwiające rozpoznanie tego wniosku.

3.

W maju 2012 r. Andrzej S. i Robert T. zawarli umowę spółki z o.o. Wspólnicy ustanowili jednoosobowy zarząd w osobie Andrzeja S. Wkłady wspólników były pieniężne, każdy w wysokości 30.000,00 zł. Robert T z uwagi na przejściowe kłopoty finansowe wsniósł swój wkład w grudniu 2012r, po czym zarząd w osobieAndrzeja S. niezwłocznie złożył wnisek o wpis spółki do rejestru. Czy spółka zostanie zarejestrowana?

• Zawiązanie spółki jest to zawarcie umowy spółki z o.o.

• Ustawodawca przyjął takie rozwiązanie, że zarząd ma 6 miesięcy od momentu zawiązania umowy przez wspólników, tutaj nie ma problemu z ustaleniem kiedy ta data miała miejsce, bo umowa spółki jest zawierana w formie aktu notarialnego, i ten akt notarialny spełnia wymogi tzw. daty pewnej, czyli jest urzędowym poświadczeniem daty, bo notariusz, jako osoba zaufania publicznego, wskazuje kiedy ten akt został sporządzony.

• Jeżeli zarząd opóźni się z wnioskiem o wpis spółki do rejestru dzień, dwa, miesiąc, nie ma znaczenia jakie były przyczyny opóźnienia i ilu dniowe jest to opóźnienie.Ten termin 6-miesięczny, który jest w artykule 169 wskazany jest tzw. terminem nieprzywracalnym, czyli zarząd nie może w drodze wyjątku wskazywać, że wnosi o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o wpis tej spółki do rejestru z uwagi na jakieś nadzwyczajne okoliczności, które uniemożliwiały dopełnienie tych czynności w terminie. Mija te pół roku - koniec, nie da się tej spółki zarejestrować. Jeżeli wspólnicy są zdeterminowani, że chcą tę spółkę założyć, to muszą wszystkie czynności powtórzyć - nowa umowa (może być tej samej treśli ale z inną datą), notariusz itd.

4.

Trzech wspólników (założycieli) zawarło umowę spółki z o.o. Dwaj wspólnicy tytułem wkładu zobowiązali się wnieść kwoty po 35.000,00 zł każdy. Trzeci wspólnik zobowiązał się wnieść wkład niepieniężny (aport), którego przedmiotem miały być usługi świadczone na rzecz spółki , tj. obsługa księgowa prowadzonej działalności. Czy spółka zostanie zarejestrowana?

• Może być wkład niepieniężny wnoszony do spółki z o.o.- przedmiotem wkładu niepieniężnego nie może być prawo niezbywalne lub świadczenia pracowników, wynika to z artykułu 14. - on wprowadza tzw. kryteria zdolności aportowej. Przede wszystkim to prawo musi miec charakter majątkowy i (ustawa to wyraźnie wskazuje) charakter zbywalny ->prawo niezbywalne nie może być przedmiotem aportu.

• Przedmiot aportu nie moze polegać na świadczeniu usług, wględnie wykonywaniu pracy przez wspólnika na rzecz potrzeby tej spółki -> niezależnie w jakim procencie ten kapitał zakładowy miałby być pokryty tymi wkłądami, które polegają na świadczeniu usług (czy to byłoby 1% , czy 15%), zawsze będzie to stanowiło przeszkodę do rejestracji spółki, zawsze sąd będzie wzywał do zmiany umowy.

• O co chodzi w wyznaczniku, że ten wkład niepieniężny musi mieć charakter zbywalny? Wspólnik musi mieć możliwość rozporządzania tym prawem. Kapitał zakładowy pełni funkcję gwarancyjną względem wierzycieli spółki.
  Zbywalność polega na tym, że prawo, które jest wnoszone do spółki, które jest ustanawiane czasem na rzecz spółki, jeżeli ma mieć charakter zbywalny, to spółka może tym rozporządzać, może to spieniężyć (to prawo), uzyskać ekwiwalent. Innymi słowy : jak dojdzie do egzekucji (patrząc od tej funkcji gwarancyjnej) to komornik może to prawo wniesione jako aport zająć i sprzedać na licytacji. I teraz, jeżeli ustanowiłoby się prawo, które jest dla spółki wymierne, ona ogranicza koszty jej działalności, ale jest prawem niezbywalnym , którym spółka nie może rozporządzać, to przepis mówi : takie prawo nie może być wkładem, bo ta spółka nie może tego sprzedać, a komornik nie może tego zająć w drodze egzekucji.
  Przykładem klasycznym jest prawo użytkowania -> właściciel rzeczy ustanawia na rzecz spółki prawo użytokowania tej rzeczy - czyli spółka z tej rzeczy korzysta z wyłączeniem faktycznego właściciela, ale nie może tym prawem użytkowania rozporządzać, nie może go przenieść.
  Usługi i pracy też nie da się spieniężyć, nie da się zająć w drodze egzekucji. Także dla spółki byłoby to wymierne, natomiast dla wierzycieli z perspektywy funkcji gwarancyjnej nie ma to większego znaczenia.

5.

Jeden ze wspólników spółki z o.o. zobowiązał się wnieść na pokrycie swojego udziału w spółce wkład niepieniężny, tj. własność samochodu dostawczego. Wspólnik wycenił wartość wnoszonego wkładu na kwotę 78.000,00zł. Jak się później okazało wartość wkładu została zawyżona o ok. 15.000,00zł. Czy spółce w związku z tą sytuacją przysługują jakieś roszczenia? Jeśli tak to przeciwko jakim osobom?

• Co do wspólnika, to ja muszę wykazać, że na dzień wnoszenia wkładu wartośc była przeszacowana, przepis dokładnie mówi „w sposób znaczny zawyżona”, do wspólnika mogę teoretycznie wystąpić zawsze, bo on nie pokrył swoich udziałów, bo nie wniósł całości wkładu

• Może pojawić się problem takiej natury : na etapie rejestracji spółki z o.o. wycena aportu nie podlega jakiejś weryfikacji urzędowej - wspólnicy mogą, ale nie muszą korzystać z opinii fachowych (mogą powołać np. rzeczoznawcę), ale takiego obowiązku nie ma.

• Znaczne zawyżenie : kwestia sporna czy występuje w tym przykładzie. Jak ustalić czy to jest „znaczne” zawyżenie? Trzeba porównać tę kwotę różnicy w relacji do wartości wkładu jaka została zadeklarowana w umowie.

• Gdyby się pojawiła sytuacja odwrotna, czyli wspólnik zaniżył sobie ten wartość tego wkładu- czy od spółki wspólnik może dochodzić tej róznicy? - Zawarł umowę, zakładamy więc, że wie jakiej wartości był wkład, działał pod wpływem błędu.

• Odpowiedź nie jest jednoznaczna, ale wszystko skłania się ku temu, że ten wspólnik roszczeń do spółki mieć nie będzie.

6.

W umowie spółki z o.o. wspólnicy w liczbie 10, określili wysokość kapitału zakładowego na 100.000 zł., który dzielił się na 10 równych udziałów (każdy po 10 000 zł). Jeden ze wspólników objął swój udział za wkład pieniężny w wysokości 13.000 zł, przy czym zobowiązał się, ze kwotę nadwyżki tj. 3 000,00 zł wniesie na rzecz spółki w terminie 4 miesięcy od jej zarejestrowania. Czy takie zastrzeżenie jest dopuszczalne?

• Art. 163 wkazuje, że wszystkie wkłady muszą byc wniesione w całości, natomiast wkłady mogą być ujmowane po wartości nominalnej (czyli wartośc nominalna udziału odpowiada wartości wniesionego wkładu) albo powyżej wartości nominalnej (czyli wartość wkładu jest wyższa niż wartość nominalna udziału). Wtedy ta nadwyżka jest księgowana w kapitał zapasowy.

• Wkład musi być wniesiony w całości, łącznie z tą nadwyżką.

7.

Wspólnicy, w liczbie trzech, zawierają umowę spółki. Określili wysokość kapitału zakładowego, na kwotę 60.000,00zł, przy czym ustalili , że wspólnik może mieć więcej niż 1 udział, a kapitał zakładowy dzieli się na 6 udziałów. Oceń następujące sytuacje :

a)wszyscy wspólnicy obejmują po dwa udziały o wartości 10.000 zł każdy;

• tak

b) dwaj wspólnicy obejmują po dwa udziały o wartości 5 000zł każdy, natomiast trzeci wspólnik dwa udziały, każdy o wartości 20 000zł

• nie

• Mamy takie modele, jak może się dzielić kapitał zakładowy :
  1. Jeden wspólnik - jeden udział
  2. Wspólnik może mieć udziałów więcej, tylko wtedy wszystkie udziały musza być równe i muszą być niepodzielnymi

• Minimalna wysokość kapitału : 5 000zł
  Minimalna wartość nominalna udziału : 50 zł
  Maksymalna wysokość kapitału zakładowego : brak
  Maksymalna wysokość nominalna udziału : brak

8.

Andrzej K posiada w "KOGUCIK" spółka z o.o. 5 udziałów o wartości nominalnej 5.000,00 zł każdy. Umowa spółki nie zawiera żadnych ograniczeń co do dopuszczalności rozporządzenia udziałem przez wspólnika. Andrzej K zawiera z Piotrem P. pisemną umowę sprzedaży 3 swoich udziałów. O umowie sprzedaży Andrzej K. i Piotr P. poinformowali pisemnie zarząd spółi. Czy Piotr P. nabył udziały w spółce?

• Artykuł 180 mówi nam o tym, w jakiej formie powinna być zawarta umowa sprzedaży udziału - forma pisemna z podpisem notarialnym poświadczonym - forma pisemna kwalifikowana, która jest zastrzeżona pod rygorem nieważności.

• Umowa sprzedaży, która byłaby zawarta w tym przykładzie, jest w zwykłej formie pisemnej, bez udziału tego poświadczenia, którego ma dokonać notariusz -> jest to czynność nieważna, do przeniesienia własności tych udziałów w ogóle nie doszło, ta sprzedaż prawnie nie istnieje.

• Gdyby ta osoba, która jest wspólnikiem nie sprzedawała, ale te udziały przekazała w formie darowizny? Przeniesienie własności to jest również forma zbycia, więc nie tylko sprzedaż.

9.

Umowa spółki stanowi w paragrafie 8, że "skuteczność rozporządzenia przez wspólnika udziałem jaki posiada w spółce zależy od uzyskania pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników". Jeden ze wspólników pełniący jednocześnie funkcję prezesa jednoosobowego zarządu spółki, zawiera umowę sprzedaży , którą zbywa swój udział o wartości nominalnej 30.000,00zł. Pozostali wspólnicy sprzeciwiają się wspomnianej umowie sprzedaży udziału powołując się na paragraf 8 umowy spółki. Wspólnik (zbywca i prezes w jednej osobie) twierdzi, że postanowienia umowy są sprzeczne z prawem, gdyż zgody na zbycie udziału zgodnie z przepisami k.s.h. wyraża zarząd spółki , a zgoda ta zostala przez zarząd wyrażona. Czy umowa sprzedaży udziału jest skuteczna?

• efekt: art 182 paragraf 1 wprowadza pewną zasadę, która na gruncie spółek kapitałowych jest odwrotna jeżeli porównujemy je z osobami prawnymi, mianowicie : zasadą jest , że wspólnik posiada całkowitą swobodę w rozporządzaniu swoim udziałem (sprzedaż, darowizna, zamiana itd.) chyba, że umowa wprowadza jakieś ograniczenia. Artyukuł ten mówi, że jednym ze sposobów ograniczenia może być zgoda spółki, ale umowa może przyjąć zupełnie inne ograniczenie : zgoda zgromadzenia wspólników,zgoda poszczególnych wspólników, ograniczenie czasowe itd.

• Tylko przepis zezwala na wprowadzenie ograniczeń, ja nie mogę w umowie w ogóle wyłączyć z bywalności udziałów co do zasady.

• Jeżeli wspólnicy powiedzieli, że to ma być zgoda wspólników, to stosujemy umowę, która ma pierwszeństwo (paragrafy 3-5)

• Paragraf 1 : zbycie udziału, zbycie części udziału, zbycie ułamkowej części udziału - część udziału to podzielony udział w umowie

• W przypadku, gdy mam jeden udział mogę wziąć jego ułamkową część, jak zbywam część to dzielę ten udział, jak zbywam ułamkową część udział dalej pozostaje jeden, ale uzyskuję dwóch współwłaścicieli. -> Jeżeli wspólnik może mieć więcej udziałów niż jeden, to może zbyć cały udział, kilka udziałów, lub ułamkowe części, jednak nie może dokonywać dzielenia.

ĆWICZENIA 8

4 grudnia - 2,5 zajęć + kolos zaczynamy 11 kończymy ok 15

11 i 18 grudnia - wolne

10.

Umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień co do kwestii podziału zysku pomiędzy wspólników bądź ewentualnego wyłączenia zysku lub jego części od podziału. Czy sytuacja gdy spółka osiągnęła zysk wspólnicy mogą postanowić o pozostawieniu zysku w całości w spółce podejmując stosowną uchwałę ? Jeśli tak to jaką większością?

• Musi być większość bezwzględna

• Wspólnik może żądać udziału w zysku jeśli sprawozdanie finansowe wykazało zysk, sprawozdanie zostało zatwierdzone i zgromadzenie decyduje jaką część tego zysku przeznacza do podziału, część może zatrzymać i przeznaczyć np. na kapitał zapasowy.

• Wspólnik, który głosował przeciw uchwale może żądać zaprotokółowania tego gdy według niego ustawa jest sprzeczna z przepisami lub godzi w jego interesy

11.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada zarząd w skład, którego wchodzi 5 członków. Umowa spółki nie określa sposobu reprezentacji. Czy w takiej sytuacji, członek zarządu może reprezentować spółkę samodzielnie np. samodzielnie zawierać w jej imieniu umowy?

• Spółka nie złożyła skutecznie oświadczenia bo:

• Zarząd wieloosobowy/kolegialny musi posiadać co najmniej 2-ów członków

• Jeżeli jest zarząd kolegialny to przepisy tak rozstrzygają sposób reprezentacji:

• Powinna to określić umowa spółki (formuła jest dowolna)

• Jeśli nie ma nie jest to ustalone to powołujemy się na art. 205, który mówi iż wówczas jest reprezentacja łączna = musi współdziałać co najmniej 2-ów członków zarządu lub jeden + prokurent

12.

Andrzej S. wspólnik jednoosobowej spółki z.o.o. pełni w niej również funkcje prezesa jednoosobowego zarządu. Czy w takiej sytuacji Andrzej S. może nawiązać ze spółką umowę o pracę, której przedmiotem będzie sprawowanie funkcji członka zarządu?

• Tak może, bo:

• „członek zarządu” jest pojęciem wieloznacznym - każda osoba wchodząca w skład zarządu jest jego członkiem (posiada mandat), ale może posiadać wiele funkcji np. prezes, vice prezes itd.

• Andrzej S. jako prezes i jednocześnie członek zarządu może wręcz wszystko ma pełną władzę

• Generalnie umowy między wspólnikiem a spółką mogą być zawierane (są to dwa odrębne podmioty z własną osobowością)

• Problem umowy o pracy istnieje od dłuższego czasu i regulacje wciąż są zmieniane

• Najnowsza konstrukcja w przepisach: prezes autonomicznej spółki gdy nie podlega zarządowi (nadzorowi) to jest odpowiedzialny przed przepisami prawa itp. jest to trochę absurdalne ale tak jest

• Takie działanie jest tylko kwestionowane w spółkach jednoosobowych

13.

Spółka z.o.o. posiada 7 osobowy zarząd, który reprezentuje ją na zasadach określonych w art. 205 k.s.h. (reprezentacja łączna). Prezes zarządu zamierza zawrzeć ze spółką umowę na podstawie, której wynajmie spółce lokal o pow. 100 m2. Kto powinien podpisać umowę najmu w imieniu spółki w następujących sytuacjach:

- w spółce powołano radę nadzorczą

- w spółce nie ma żadnego organu nadzoru tj. ani rady nadzorczej ani komisji rewizyjnej

Czy jest dopuszczalne żeby umowę najmu w imieniu spółki podpisał wiceprezes zarządu i członek zarządu?

• Art. 210:

• Jeżeli mamy do czynienia z taką sytuacją: spółka ma dokonywać czynności prawnych z osobą, która aktualnie jest członkiem jej zarządu (niezależnie od ilości członków zarządu) wtedy zarząd nie reprezentuje spółki. Są wtedy 2 warunki:

• Jeśli jest rada nadzorcza to ona reprezentuje spółkę. Zazwyczaj wtedy podejmuje ona uchwałę i umocowywuje przewodniczącego członka rady do złożenia oświadczenia

• Jeżeli nie ma rady to wtedy zgromadzenie musi w formie uchwały wyznaczyć pełnomocnika do wykonania tej czynności

• Artykuł ten też znajduje zastosowanie, gdy występuje spór na linie: spółka-członek zarządu z prawem do reprezentacji

14.

Umowa spółki w paragrafie 10 stanowi, że „każda umowa na podstawie, której następuje zbycie lub nabycie nieruchomości bądź jej wydzierżawienie o wartości przekraczającej kwotę 200.000,00 zł wymaga zgody zgromadzenia wspólników wyrażonej w formie uchwały”. Oceń skuteczność zawartej, bez zgody zgromadzenia wspólników, umowy na podstawie której następuje:

1. Ustanowienie na rzecz spółki dzierżawy nieruchomości o wartości 250.000 zł

2. Nabycie dla spółki nieruchomości (lokalu użytkowego) o wartości 150.000 zł

• Są sytuacje działania, gdzie kodek przewiduje iż aby one były skuteczne musza być podjęte pewne działania, decyzje - art. 228 (katalog kompetencji zgromadzenia wspólników) i 17 (przepis ogólny)

• Art. 17 - jest skomplikowanie skonstruowany, dzieli się na 2 stany faktyczne

• 1. Paragraf 1 i 2 - dotyczy sytuacji gdzie zarząd działa nie uzyskując zgody zgromadzenia lub rady nadzorczej. Ale obowiązek uzyskania tej zgody wynika z przepisów prawnych (art. 228)

• 2. Paragraf 3 - dotyczy sytuacji gdzie jest wymagana zgoda rady lub zarządu ale wynika to tylko z umowy (nic nie ma o tym w ustawie)

Ad a.

Ta czynność nie jest zawarta w kodeksie, tylko w ustawie czynność jest ważna ale wspólnik może odpowiadać za złamanie umowy (kwota była większa niż 250 tys.)

Ad b.

Ta czynność jest zawarta w przepisach prawa i w umowie spółki Czynność jest ważna ponieważ w ustawie jest, że musi być zgoda zgromadzenia ale jest dodatek „jeżeli umowa nie stanowi inaczej”, u nas umowa stanowi inaczej - zgoda zgromadzenia jest potrzebna gdy kwota przekracza 200 tys., a że tu mamy mniej to nie ma takiej potrzeby

• Czemu ustawodawca tak podzielił przepis 17:

• Dotarcie do umowy jest utrudnione a przepisy prawa są jawne

• Przepisy w umowie są dla spółki nie dla kontrahentów

15.

Umowa spółki z.o.o. stanowi, że zawarcie umowy na podstawie , której spółka wynajmuje nieruchomość (lokal) o pow. Co najmniej 100 m2 na czas przekraczający 5 lar wymaga zgody rady nadzorczej. Zarząd podpisał umowę w oparciu, o którą spółka wynajęła lokal użytkowy o pow. 150 m2 na okres 6 lat. Po podpisaniu umowy zarząd przedłożył radzie nadzorczej umowę, jednak rada nadzorcza jej nie zaakceptowała.

- czy umowa najmu jest w pełni wiążąca dla spółki

- oceń powyższe zagadnienie w przypadku, gdyby zarząd zawierał w identyczny sposób umowę sprzedaży.

Przy rozwiązaniu zadania należy uwzględnić regulacje zawarta w art. 17

• Umowa najmu jest ważna

• Umowa sprzedaży była by przez 2 miesiące nieskuteczna, a później by była nieważna, jeśli przez ten czas zarząd nie zatwierdzi tej umowy

16.

Określ jakie są zasady zwoływania zgromadzenia wspólników nadzwyczajnego i zwyczajnego (jaki organ, w jakim terminie, w jakiej formie, jakie informacji powinno zawierać zawiadomienie o zgromadzeniu wspólników)

• Zgromadzenia dzielą się na zwyczajne i nadzwyczajne

• Zgromadzenia zwyczajne zwoływane są raz do roku i ma ustalony termin: do 6 miesięcy po zakończeniu roku obrotowego

• Zgromadzenia nadzwyczajne odbywają się wedle potrzeb

• Porządek obrad

• Zgromadzenia zwyczajnego jest określony w przepisach (może być szersze):

• Zatwierdzenie sprawozdań z działalności

• Podjęcie uchwał dotyczących rozporządzania zyskiem lub sposobu pokrycia straty

• Podjęcie uchwały w podmiocie absolutorium

*** ABSOLATORIUM - „wotum zaufania” , które organ założycielki udziela członkom zarządu i rady i dotyczy ono zakończonego roku obrotowego; w ten sposób organ założycielski stwierdza, że nie ma zastrzeżeń do działań wspólników (nie naruszyli umowy itp.)

*** nie udzielenie absolutorium nie powoduje wygaśnięcia mandatu

• Zgromadzenia nadzwyczajnego - jest ustalany wedle potrzeb

• Kto zwołuje zgromadzenie:

• Zarząd - ma obowiązek zwołać zwyczajne zgromadzenie

• 
  Rada nadzorcza zwołują jeśli nie zrobi tego rada nadzorcza lub nie zrobi

• Komisja tego w terminie

• Wspólnik jeżeli posiad 1/10 kapitału zakładowego - gdy nie zrobili tego pozostali

• Każdy wspólnik jeśli jest taki paragraf w umowie

• zawiadomienie do wspólników musi być wysłane: listem poleconym lub przesyłką kurierską (nie musi być potwierdzenia odbioru)

• można mailem jeśli wspólnik na taką formę komunikacji wyraził zgodę

• nie ma zastrzeżenia formy pisemnej

• nie może być podpis elektroniczny chyba, że wspólnik na to wyrazi zgodę

• termin: nadane przynajmniej 2 tygodnie przed zgromadzeniem

• Co zawiera zawiadomienie

• Dzień,

• miejsce,

• godzina,

• szczegółowy porządek obrad.

• Miejsce zgromadzenia: miejscowość gdzie siedziba ma miejsce

• Może być inne miejsce jeśli:

1. wszyscy wspólnicy wyrażą na to zgodę

2. przewiduje to umowa spółki

• zgromadzenie musi się odbyć na terytorium RP

• wadliwe zgromadzenie wspólników (zły termin, miejsce, zbyt późno wysłane zawiadomienie) powoduje że:

• wspólnik, który nie wziął udziału w zgromadzeniu może skarżyć uchwały które zostały podjęte na zgromadzeniu (bo miał on prawo głosu a zostało mu to odebrane)

17.

W trakcie zgromadzenia wspólników zgłoszono wniosek o uzupełnienie porządku obrad o przeprowadzenie głosowania nad uchwałą o zobowiązanie wspólników do wniesienia dopłat (w zawiadomieniu o zgromadzeniu taka uchwała nie została uwzględniona). Czy można podjąć powyższą uchwałę o „dopłatach”, oceń następujące sytuacje:

- spółka z.o.o jest spółką jednoosobową

- spółka z.o.o. liczy 10 wspólników, a na zgromadzeniu jest obecnych 9 spośród nich. Którzy wyrażają zgodę na podjęcie takiej uchwały

- spółka z.o.o. liczy 5 wspólników, którzy są obecni na zgromadzeniu przy czym jeden ze wspólników sprzeciwia się włączeniu do porządku obrad głosowania nad tą uchwałą

• w każdym przypadku uchwały zostały podjęte ale w sposób wadliwy więc będzie je można zaskarżyć i stwierdzić ich nieważność

• aby zmienić szczegółowy rozkład zgromadzenia (poszerzyć go i podjąć uchwałę która nie była zawarta w porządku obrad) trzeba mieć:

• cały kapitał zakładowy

• wszyscy muszą musza na to wyrazić zgodę

• po co takie rygorystyczne przepisy ?

• każdy ma prawo do udziału i decydowania o tym co się dzieje

• nie może być sytuacji ze harmonogram będzie nudy i wspólnik nie zjawi się na zgromadzeniu i w trakcie plan ten zostaje zmieniony i zostaną podjęte ważne decyzje, a kogo nie ma ten nie ma prawa głosu

• jeżeli zgromadzenie zostało prawidłowo zwołane to jest ważne niezależnie od tego ilu wspólników się pojawi

*** idiotyczne rozwiązania (których lepiej nie wpisywać do umowy spółki):

• zgromadzenie może się odbyć tylko gdy jest 100% kapitału zakładowego

• uchwały zapadają jednomyślnie

18.

Umowa spółki nie określa zasad podejmowania uchwał w trakcie zgromadzenia wspólników (większość głosów, sposób głosowania - tajne, jawne) tak, że zastosowanie mają wyłącznie przepisy kodeksu spółek handlowych. Oceń, które z podanych niżej uchwał wymagają podjęcia w głosowaniu tajnym.

- uchwała w przedmiocie powoływania prezesa zarządu

- uchwała w przedmiocie odwołania prezesa rady nadzorczej

- uchwała w przedmiocie wyboru Przewodniczącego Zgromadzenia wspólników

- uchwała w przedmiocie wyboru członków tzw. komisji skrutacyjnej, która dokonuje obliczania głosów oddanych przez wspólników w trakcie zgromadzenia

- uchwała w przedmiocie zmiany umowy spółki

- uchwała w przedmiocie podziału zysku między wspólników

• ogólnie głosowania są jawne tylko w szczególnych przypadkach muszą być tajne(w tzw. sprawach osobowych):

• powoływanie odwoływanie, wyłączenie, zwalnianie z odpowiedzialności wspólnika, prezesa rady nadzorczej, członka zarządu itd.

• każde głosowanie może być tajne jeśli którykolwiek wspólnik tego zażąda

*** KOMISJA SKRUTACYJNE - grupa ludzi z łapanki, która ma liczyć głosy, jak ich się nie zgromadzi to wśród uczestników zarządu trzeba wyłonić 3 osoby, które będą liczyć głosy

• Większości w głosowaniu:

• Zmiana umowy spółki - 2/3 głosów

• Zmiana przedmiotu działalności gospodarczej 3/4

• Większość bezwzględna - głosów za uchwała oddano więcej niż głosów wstrzymujących się i przeciw razem (50% +1 padło za)

• Zwykła większość - więcej głosów za niż przeciw

• Większość kwalifikowana - wszelkie ustalone w ustawie (2/3, 3/4 z ogólnej liczy głosów)

ĆWICZENIA 9

PRAWO PRACY

Przedmiotem prawa pracy -są stosunki między pracodawcami, pracownikami a państwem.

Podział prawa pracy :

• zbiorowe prawo pracy (w kodeksie zbiorowym) to pewne relacje, które zachodzą pomiędzy podmiotami zbiorowymi, ale to nie jest do końca ścisłe kryterium. (np. problematyka układów zbiorowych pracy, kwestia sporów zbiorowych , kwestia zwolnień grupowych) - nie zawiera się dla indywidualnego pracownika , tylko dla zbioru pracowników, grupy pracowników. Na rzecz ogółu pracowników działają związki zawodowe.

• indywidualne prawo pracy (w kodeksie indywidualnym) - relacje , stosunki , które zachodzą pomiędzy konkretnym pracownikiem a konkretnym pracodawcą - głównie tą problematyką się będziemy zajmować.

Stosunek pracy - art. 22 wprowadza pewną definicję stosunku pracy; to relacja, czyli wzajemne prawa i obowiązki zachodzące pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Wokół tej problematyki koncentruje się w większości materia kodeksu pracy.

+ definicja, którą mamy w art 22 - stosunek pracy „przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyzanczonym przez pracodawcę a pracodawca .. (...)”

STOSUNEK PRACY:

• Ma charakter stosunku prawnego zobowiązaniowego, dwustronnie zobowiązujący; pracownik i pracodawca przyjmują jakieś zobowiązania , jeden i drugi podmiot będzie występował zarówno w roli wierzyciela jak i dłużnika, bo pracownik będzie czegoś wymagał (np. wynagrodzenie) ale ma też swoje obowiązki.

• Wykonywanie pracy przez osobę fizyczną może się odbywać na różnych podstawach prawnych :

a) w ramach stosunku pracy
b) w ramach kontaktów cywilno - prawnych (np. umowa zlecenia)

• Prawo zatrudnienia jest czymś szerszym, niż prawo pracy!
  

Stosunek pracy , jego zawiązanie będzie możliwe tylko w określonych przypadkach (podstawy, które nawiązują stosunek pracy) :

1) umowa o pracę - każda np. na czas określony, umowa próbna też - najczęściej występująca podstawa, można mówić czasem o kontraktowych stosunkach pracy, czyli tam, gdzie podsatwą nawiązania stosunku pracy jest jakaś umowa i pracę. Ona może się pojawić i w sektorze prywatnym i w sektorze piblicznym.

2) powołanie np. skarbinik gminy; tam, będzie mogło być zastosowane w tych przypadkach, gdzie ustawa na to wskazuje.

3) wybór - niezbyt często występujący, akt wyboru - powierza odpowiednie kompetencje; - wójt, burmistrz, prezydent miasta

4) mianowanie (np. mianowanie na stanowisko sędziego, prokuratora) to jest pewne zdarzenie, które oddziałowuje w dwóch sferach prawnych : z jednej strony powierza określonej osobie fizycznej kompetencje w zakresie władzy np. sądowniczej, natomiast z drugiej storny ten akt nadania stanowiska jest podstawą nawiązania stosunków prawnych.

* te 3 u góry pojawiąją się przede wszystkim z sferze publicznej, to specyficzne, szczególne podstawy, które odnoszą się do pewnej wąskiej grupy pracowników, np. niektórych pracowników służby cywilnej, pracowników samorządowych. Przedsiębiorca prywatny nie może zatrudnić kogoś na podstawie tych 3 form u góry, to są podstawy zastrzeżone dla sfery publicznej.

5) spółdzielcza umowa o pracę - ona pojawia się wąskiej grupie, pracodawca to spóldzielnia, pracownik - osoba fizyczna, która jest członkiem tej spóldzielni;
specyfika : osoby fizyczne zakładają np. spóldzielnie pracy, która jest przedsiębiorcą i te osoby, żeby uzyskiwać jakiś stały dochód zawierają ze spółdzielnią spółdzielcze umowy o pracę, natomiast z końcem roku obrotowego tym zyskiem się dzielą.

• Inne umowy (np. cywilno-prawne -zlecenie, o dzieło) nie kreują stosunku pracy, te osoby, które wykonują „pracę” nie uzyskują statusu pracownika.

W art. 22 mamy paragraf 1 ze znaczkiem 1,2

Charakterystyczne cechy stosunku pracy :

na bazie paragrafu 1 + innych regulacji kodeksu pracy, próbuje się konstruować 4 podstawowe cechy:

1) osobisty charakter wykonywania pracy

2) podporządkowanie pracownika (wykonywanie pracy w warunkach jakiegoś podporządkowania)

3) odpłatność tego stosunku

4) ryzyko pracodawcy

ad 1. Stosunek pracy ma charakter osobisty - pracownik jest zobowiązany (z samej istoty stosunku pracy )do osobistego wykonywania powierzonych mu obowiązków, on nie ma mozliwości delegowania tych obowiązków na osobę trzecią (np. ustalania pełnomocnika).
Jeżeli nie jest w stanie tych obowiązków wypełniać (z przyczyn od siebie niezależnych, np. ze względu na chorobę) to pracodawca zdecyduje o ewentualnym zastępstwie i delegowaniu obowiązków na inne podmioty.
* w prawie cywilnym tak rygorystycznej zasady nie mamy.

Ad2. Podporządkowanie - jaka jest autonomia pracownika co do sposobu wykonywania powierzonych mu obozwiązków?
Ta autonomia pracownika będzie doznawała silnego ogarniczenia na rzecz pewnych uprawnień kierowniczych pracodawcy. Pracowdawca może konkretyzować pewne obowiązki powierzone pracownikami, może narzucić sposób ich realizacji, ale też może narzucić czas wykonywania tych obowiązków, może ustalić rozkład czasu pracy (czyli w jakie dni ja wykonuje swoje obowiązki), ale tez godziny pracy.

ad3. Odpłatność - czasem się mowi, że ma stosunek pracy ma charakter bezwględnie odpłatny - nie może być zawarta umowa o pracę, która by nie przewidywała absolutnie żadnego wynagrodzenia. Jeżeli ma się pojawić jakieś nieodpłatne wykonywanie pracy (np. wolontariat), to nie moze to być realizowane jako stosunek pracy. Tutaj pojawi się szereg przepisów ochronnych np. minimalne wynagrodzenia, więc autonomia pracodawcy co do określenia wysokości wynagrodzenia też jest w jakiś sposób ogarniczona przez powszechnie obowiązujące przepisy.

ad4. Zasada ryzyka pracodawcy - ryzyko np. socjalne, technologiczne, gospodarcze itd.
Ta zasada ryzyka jest w sposób silny związana z funkcją ochronną prawa pracy, ona jest tez konsekwencją tej zasady podporządkowania - skoro pracownik wykonuje te obwowiązki w warunkach podporządkowania, pod kierownictwem pracodawcy, to pewne ryzyko związane z niepowodzeniem tego procesu, z nieodsiągnięciem zamierzonego efektu będzie przerzucone na pracodawcę, ono nie może być po równo rozłożone na obie strony tego stosunku.

Np. W zakresie odpowiedzialności materialnej pracownika za wyrzadzoną szkodę - pracodawca nie w każcej sytuacji będzie mógł dochodzić od pracownika naprawienia w danym zakresiewyrządzonej przez pracownika przy realizacji obowiązków pracowniczych. (3 miesięczne wynagrodzenie może wymagać)

Ryzyko socjalne to kwestia zasiłków chorobowych, które w pewnym zakresie będą obciążały pracodawcę.

Ryzyko gospodarcze czy technologiczne jest realizowane między innymi poprzez tzw. instytucję przestoju zakładu pracy. Np. brak możliwości wykonywania pracy nie z winy pracownika, a ze względów np. technologicznych - wtedy pracownicy zachowują prawo do części wynagrodzenia.

Mamy te 4 cechy, które mają być charakterystyczne dla stosunku pracy, zgodnie z paragrafami 1 z indeksem 1 i 2, jeżeli jest zawierana umowa cywilno - prawna , i świedczenie pracy ma się to nabywać na warunkach znamiennych dla stosunku pracy, to tak naprawde nie została zartta umowa zlecenia , ale umowa o pracę, i ustalenia tej okokliczności można dochodzić na drodze sądowej. -> To mówi teoria. Pojawia się tutaj kwestia zapłaty za nadgodziny itd.

Pojęcie stron stosunku pracy

a) PRACODAWCA
art 3. : Jest to jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także fizyczna jeśli zatrudnia ona pracowników.

Przepis dzieli pracodawców na 2 grupy:

a) osoba fizyczna

b) jednostka orgzanizacyjna

• Wspólne jest to, że ten status pracodawcy uzyskują z chwilą, kiedy zatrudniają pracownika, nawet na 1/50 etatu.

• Gdybym zdecydowała się zatrudnić nianię : składki, zaliczki, podatek,

• Wiek pracodawcy : osoba pełnoletnia

ad b) pracodawca, który jest jednostką organizacyjną (choćby nie posiadała osobowości prawnej ) - osoby prawne są jednostkami organizacyjnymi, one działają w pewnej zbiorowości,

- spółka z o.o. jest jednostką organizacyjną, , która posiada osobowość prawną,

- spółka jawna nie jest osobą prawną, jest osobą prawną ułomną ale jeśli zatrudnia choć jednego pracownika uzyskuje status praodawcy.

- spółka cywilna może być takim przykładem, bo jest to jednostka organizacyjna, w prawie pracy ona może funkcjonować jako pracodawca.

• pracodawca wewnętrzny - np. spółka z o.o. , spółka akcyjna, te podmioty mogą tworzyć oddziały.

• koncepcja pracodawcy ma charakter organizacyjny czyli pracodawcą jest ten podmiot, ta jednostka , która zatrudnia, ma te kompetencje do zatrudnienia pracowników.
  

b) PRACOWNIK

• Osoba zatrudniona na umowę o pracy, powołania itd. (5 wcześniej wymienionych podstaw)

• Umowa zlecenia, o dzieło nie kreuje stosunku pracy - zleceniobiorca nie ma statusu pracownika.

• Chodzi tylko i wyłącznie o osobę fizyczną

• 16 lat co najmniej - w przedziale 16 -18 rokiem życia zatrudnienie może odbywać się w celu przygotowania zawodowego, albo taka osoba małoletnia może być zatrudniona przy tzw pracach lekkich, ten wykaz prac lekkich pracodawca ustala w regulaminie pracy, i to jest konsultowane (ten wykaz) też z podmiotami zewnętrznymi (np. lekarzem medycyny pracy, okręgowym inspektorem pracy)

- art. 22 , pragaraf 3, - osoba, która ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych - osoba która jest ubezwłasnowolniona częściowo, lub o 13-18 roku życia.

- prawo pracy wywodzi sie z prawa cywilnego, nie da się prawa pracy stosować bez prawa cywilnego,

Gdyby się zdarzyło, że pracodawca zatrudnia na umowę o prace osobe, która ma lat 15 i przepacowała tylko lipiec i jak przychodzi do wypłaty to pracodawca mówi, że umowa jest nieważna, to w tym momencie, to jest wykroczenie, czasem nawet przestępstwo, które wykonał pracodawca. Tą umowę będą uznawali za umowę ważną, dlatego, że w ramach stosunku pracy łatwiej jest dochodzić tych roszczeń niż w instytuacji prawa cywilnego.

• artykuł 304 z indeksem 5 - mówi o tym, jak zatrudnia się dzieci poniżej roku 16 życia. (działalność kulturalna, artystyczna, sportowa, reklamowa)

UMOWA O PRACĘ (głównie artykuł 29)

1) Sposób zawarcia umowy opracę
* konieczne odwołanie sie do kodeksu cywilnego,

3 modele zawarcia umowy w kodeksie cywilnym :

- tryb ofertowy (złożenie oferty i jej przyjęcie)

- negocjacje

- aukcja i przetarg

? jakie tryby są dopuszczalne przy zawarciu umowy o pracę?

- tryb ofertowy - można go stosować - ofertę może złożyć pracodawca, pracownik itd.

- negocjacje również, ustawowodawca ten tryb preferuje

- aukcja - ma charakter wielostronny, niekoniecznie przy zawarciu umowy o pracę , podobnie jak przetarg.

2) Forma umowy o pracę

- pisemna,
- art. 29 paragraf 2; to forma pisemna zwykła, zatrzeżona pod rygorem nieważności tylko wtedy, gdy przepis wyraźnie na to wskazuje , tutaj go nie mamy wskazanego, więc umowa o pracę nie jest zatrzeżona pod rygorem nieważności; ustne zawarcie umowy też wchodzi w grę, brak dokumentu nie oznacza, że żadna umowa nie została zawarta , brak pisemnej umowy to będzie pewne wykroczenie które popełnił pracodawca.

3) Treść umowy o pracę.
-art. 29 paragraf 1,
- o tym z jaką umową mamy do czynienia nie decyduje nazwa, którą strony sobie przyjęły, dopiero analiza treści pozwala stwierdzić, czy to jest np. umowa o pracę.

Umowa o pracę określa :

- strony umowy
- rodzaj umowy
- datę jej zawarcia
- warunki pracy (zatrudnienia)

• data zawarcia umowy ma charakter tylko informacyjny

• W dokumencie który będzie umową muszą być wskazane strony tej umowy.

• Strony powinny w nagłówku określić jaki rodzaj pracy to będzie, jednak nie jest to rozstrzygające - liczy się treść dokumentu i to on będzie określał czy jest to umowa o prace, zlecenie czy dzieło.

• Treść postanowień decyduje również o tym czy będzie to umowa terminowa czy bezterminowa.

• Data zawarcia umowy musi być podana w dokumencie - jest to niezbędny element dla organów administracyjnych państwa.

5 elementów warunków zatrudnienia:

1. Rodzaj pracy

• Strony zawierając umowę musza to uwzględnić (bardzo istotny element!).

• Pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy, ale tylko określonego rodzaju, a nie każdej.

• Nie jest to określone w kodeksie dlatego musi określać to umowa.

• W jaki sposób może być wskazany rodzaj pracy:

• wskazanie wyłącznie stanowiska, ale tylko gdy pojęcie tego stanowiska jest zrozumiałe i każdy może z nim łączyć pewne obowiązki,

• określenie stanowiska uzupełniająco: stanowisko plus opis (dodanie katalogu obowiązków). Stosuje się to gdy samo stanowisko nie daje do zrozumienia jaki jest zakres czynności danego pracownika.

• Pomiędzy tymi samymi stronami mogą być zawarte 2 umowy o pracę, ale tylko na różne stanowiska. Jeśli by były 2 te same to by można obchodzić regulacje o dopuszczalnym czasie pracy.

2. Miejsce wykonywania pracy

• Jest to miejsce wskazane przez pracodawcę

• Jak trzeba je określić:

• adres (gdy praca odbywa się w jednym miejscu)

• wskazanie obszaru - np. województwo, miasto (dla pracowników mobilnych, terenowych)

*** jest to bardzo ważne ponieważ jeśli mamy określony adres a pracownik musi gdzieś wyjechać to będzie to traktowane jako delegacje, a z tym wiążą się dodatkowe koszty

• Gdy w umowie nie jest wskazane miejsce pracy, można skorzystać z domniemania, iż miejscem pracy będzie siedziba pracodawcy

3. Wynagrodzenie za pracę

• Może być regulowana umownie (pracodawca przyjmuje mniej lub bardziej rozbudowany system wynagradzania)

• Może istnieć też regulamin płacowy wówczas w umowie nie muszą być zawarte informacje o wynagrodzeniu

• Jeśli nie ma regulaminu a umowa nie uwzględnia wynagrodzenia, to istnieje domniemanie iż pracownikowi przysługuje płaca minimalna

4. Wymiar czasu pracy

• Jeżeli umowa o prace tej kwestii nie porusza to istnieje domniemanie ze zatrudnienie nastąpiło w pełnym wymiarze pracy.

5. Termin rozpoczęcia pracy

• Jeżeli umowa tego nie przewiduje to domniemywa się, iż stosunek pracy rozpoczyna się w dniu podpisania umowy.

• Umowa może przesunąć czas rozpoczęcia pracy w czasie (np. umowę podpisuje w grudniu prace rozpoczynam 1-go stycznia)

• Aby umowa o prace była zawarta na piśmie to musi określać RODZAJ PRACY, jeżeli pozostałe elementy zostaną pominięte to istnieją domniemania, które uzupełnia Kodeks Pracy.

• Jeśli nie powstał dokument, który określa rodzaj pracy to umowa nie została zawarta na piśmie = dokument nie jest umową

Źródła prawa pracy, zasady prawa pracy - zwrócić uwagę na wykładzie na te pojęcia.

ĆWICZENIA 10 08.01.2014

Podział umów:

• Terminowe

• na okres próbny

• na czas określony

• na czas wykonania określonej pracy

• na zastępstwo

• na czas nieokreślony (bezterminowa)

CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH UMÓW

Umowa na okres próbny

• jej przeznaczeniem jest weryfikacja przydatności pracownika do pracy na danym stanowisku, w zakresie powierzonych jej obowiązków

• nie ma obowiązku wykorzystania tej umowy

• jest to instrument dobrowolny dla pracodawcy, ale często wykorzystywany w celu przedłużenia umowy terminowej

• maksymalny czas trwania tej umowy to 3 miesiące

• zasadniczo nie może być powielana (jednorazowe wykorzystanie pomiędzy stronami)

• jeśli umowa była na 2 miesiące nie można sporządzić jej na kolejny 1 miesiąc; można ewentualnie sporządzić aneks przedłużający o miesiąc ale jeszcze w trakcie trwania pierwszej dwu-miesięcznej umowy

• WYJĄTKI: (Gdy po mimo tożsamości stron prawo dopuszcza ponowne zawarcie umowy na okres próbny)

• zmiana stanowiska i zupełnie inny rodzaj pracy, zakres obowiązków = dotychczasowe zatrudnienie nie daje nam odpowiedzi czy dany pracownik nadaje się do tej nowej pracy

• dłuższa absencja pracownika, ale nie w ramach stosunku pracy ale np. powrót do zawodu po kilku latach; jest to dopuszczalne tylko w niektórych zawodach, gdzie czas wpływa na wiedze na temat wykonywanej pracy (prawnik, księgowy itp.)

• CIEKAWOSTKA: "umowa na czas próbny: 1 rok" jest to sprzeczność i można zastosować tutaj 3 rozwiązania:

1. przekształcenie umowy (po 3 miesiącach domniemywa się iż umowa ta staje się umowa na czas określony - 9 miesięcy)

2. umowa rozwiązuję się po 3 miesiącach (jak każda umowa na okres próbny)

3. jest to zwykła umowa na czas określony ( 1 rok, bez okresu próbnego)

Umowa na czas określony

• jest dokładnie określony czas, okres pracy z treści umowy musimy być w stanie odczytać termin rozwiązania umowy

• OGRANICZENIA: nie można powielać jej w nieskończoność trzecia z kolei umowa na czas określony jest już traktowana jako umowa na czas niekreślony

• WARUNEK: mamy skutek trzeciej umowy jeżeli przerwy między pierwsza a druga i druga a trzecia umową nie przekroczą 1 roku

• Ważnie jest nie tylko ilość umów ale też czas stosunku pracy pomiędzy stronami

• CIEKAWOSTKA: pracodawcy w przeszłości próbowali obejść ten przepis:

• Gdy dobiegała końca druga umowa to sporządzali aneks i przedłużali ją jeszcze na okres jednego roku, dzięki czemu nie zawierali trzeciej umowy i mogli pozostać przy tej na czas określony

• Obecnie jest ZASTRZEŻENIE (wprowadzone przez sądy) : takie aneksowanie jest obejściem prawa i powinno być traktowane jako zawarcie kolejnej umowy

• Jest to tylko umowa przejściowa, nie może trwać w nieskończoność; pracodawca musi albo rozwiązać stosunek pracy albo dać umowę na czas nieokreślony

• PROBLEM: maksymalny okres umowy nie jest jednoznacznie określony

• orzecznictwo wyraziło taki pogląd iż ten rodzaj umowy może trwać maksymalnie 10 lat

• nie oznacza to jednak, że umowa nie może być sporządzona na dłużysz okres czasu

• jednak im dłuższa umowa tym większe ryzyko dla pracodawcy

• PRZYKŁAD: umowa trwa 20 lat, pracodawca chce dać wypowiedzenie po 15 latach, ale pracownik odwoła się. Jeśli pracodawca nie jest w stanie racjonalnie uzasadnić dlaczego ta umowa ma trwać dłużej (np. lat 20) to jest to nadużycie z jego strony i wówczas sąd orzeka iż umowa ta musi być przekształcona w umowę na czas nieokreślony. Jest niekorzystne dla pracodawcy, ale nić on już z tym nie może zrobić, co więcej złamał on przepisy prawa i możliwe, że będzie musiał zapłacić karę

Umowa na czas wykonania określonej pracy

• nazywana też jest jako "pracownicza umowa o dzieło"

• nie ma określonego czasu obowiązywania czas jej obowiązywanie jest tylko prawdopodobny i możemy próbować ją przewidywać, ale nie ma konkretnego terminu jej rozwiązania

• WADA : pracownik może przedłużać tą umowę poprzez wolną pracę, a będzie to spowodowane złym trybem wynagradzania (stawka godzinowa) Pracownik będzie "bardzo" sumienny, aby zarobić jak najwięcej

• ZALETA : praca może być wykonana szybciej, sprawniej gdy pracownik będzie motywowany np. poprzez wynagrodzenie akordowe,

• Wynagrodzenie to nie może być niższe niż płaca gwarantowana ustawowo

• Można motywować dodatkowymi elementami, aby pracownik pracował szybciej, sprawniej i wówczas umowa szybciej dobiegnie końca

• WADA: trudność rozwiązania umowy

• nie ma możliwości legalnego rozwiązania tej umowy za wypowiedzeniem

• jedyne sposoby rozwiązani umowy to

• na drodze porozumienia stron

• w trybie dyscyplinarnym (bez okresu wypowiedzenia, ale z mocnymi argumentami)

• PRZYKŁAD: jeżeli pracownik jest niesumienny to jest to wystarczający powód do złożenia wypowiedzenia, jednak tutaj tego nie można zrobić, a nie jest to uzasadniony powód aby zwolnić pracownika w trybie dyscyplinarnym, w konsekwencji, choć pracuje on źle musi zostać bo jest umowa

• ZALETA: elastyczność czasu trwania umowy

• inwestycja się kończy, kończy się również umowa,

• PRZYKŁAD: nie ma takich sytuacji że inwestycji już nie ma i mowa jest i trzeba pracownikowi płacić lub składać wypowiedzenie, oraz nie będzie tak, że inwestycja nadal trwa a umowa się skończyła i trzeba ją ponownie przedłużać, a nigdy nie wiadomo na jaki okres

• nie jest to umowa powszechnie stosowana

Umowa na zastępstwo

• trzeba ją traktować jako odrębna umowa

• ma szczególnie przeznaczenie : zawierana w związku z nieobecnością jakiegoś pracownika

• ZALETA: elastyczność, dynamiczność

• umowa trwa tak długo jak nie ma pracownika zastępowanego, gdy on powróci to umowa jest rozwiązana

• jest bardzo wygodna dla pracodawcy nie musi on przewidywać jak długo ma trwać umowa = jak długo nie będzie pracownika

• ZALETA: szybkość i łatwość rozwiązania

• można tą umowę rozwiązać przez wypowiedzenie (3 dni robocze);

• Nie ma dodatkowej ochrony stosunku pracy pracodawca nie musi tego uzasadniać ani konsultować ze związkami zawodowymi

• CIEKAWOSTKA: pracownik, który był nieobecny, za którego jest zastępstwo umiera

• stosunek pracy umowy na zastępstwo ściśle jest powiązany z umową pracownika, który jest nieobecny,

• w momencie śmierci pracownika, wygasa jego umowa, więc umowa na zastępstwo również przestaje obowiązywać

Umowa na czas nieokreślony (bezterminowa)

• daje największą stabilizacje zatrudnienia

• jest najbardziej chroniona przez prawo pracy

• przeznaczenie tej umowy jest wtedy, gdy strony chcą się związać na dłużej nie określony okres czasu

• obowiązuje do momentu, kiedy zostanie rozwiązana lub wystąpią inne przyczyny

• istnieje wiele ograniczeń związanych z wypowiedzeniem tej umowy

PROBLEMATYKA USTANIA STOSUNKU PRACY

Podstawowe pojęcia:

- ustanie stosunku pracy

- rozwiązanie umowy o pracę

- wygaśniecie umowy o pracę

ustanie stosunku pracy

• jest to pojęcie nadrzędne

• może nastąpić to w dwojaki sposób:

• rozwiązanie umowy

• wygaśnięcie umowy

• inne przesłanki są do rozwiązania a inne wygaśnięcia umowy o pracę

wygaśnięcie umowy o pracę

• następuje bez inicjatywy stron;

• dziej się to z mocy prawa; ani pracodawca ani pracownik nie składają żadnych oświadczeń

• PRZYKŁADY:

• śmierć pracownika;

• przedłużający się okres tymczasowego aresztu pracownika (powyżej 3 miesięcy);

• śmierć pracodawcy, jeśli jest to osoba fizyczna

• WYJĄTEK: „przejęcie zakładu pracy” - jeżeli zakład pracy wchodzi w skład spadku i zostanie przejęty przez spadkobiercę i on będzie kontynuował prowadzenie tej działalności to następuje zmiana podmiotowa pracodawcy, ale umowa nie wygasa

*** pracodawca - podmiot zatrudniający

*** zakład pracy - zespół składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa

rozwiązanie umowy o prace

• Możliwe rozwiązania

1. porozumienie stron

2. rozwiązanie za wypowiedzeniem

3. rozwiązanie bez wypowiedzenia (złożenie oświadczenia przez jedną ze stron)

4. upływ terminu na jaki czas umowa została zawarta

5. ukończenie pracy w celu jakim umowa została zawarta

• pierwsze 3 są czynnościami prawnymi;

• kolejne 2 już nie, są one związane z upływem czasu;

• pierwsza jest czynnością dwustronną, druga i trzecia jednostronną

Ad. a) Porozumienie rozwiązujące

• jest to czynność dwustronna,

• oba oświadczenia woli stron muszą być takie same (zgodne co do sposobu i terminu rozwiązania umowy)

• strony muszą osiągnąć porozumienie, konsensus

• nie jest obarczone żadną formą, ale względy dowodowe i zdrowy rozsądek podpowiadają iż lepiej gdyby to było zawarte w formie pisemnej

• każda umowa może być rozwiązana w tym trybie

• nie ma żadnych dodatkowych warunków = istnieje pełna swoboda

• nie ma tutaj przepisów ochronnych, ponieważ pracownik na ten rodzaj rozwiązania umowy musi wyrazić zgodę

• nie musza być podane przyczyny

• ALE: podanie takich przyczyn może być w interesie pracownika

ĆWICZENIA 11 15.01

• Wypowiedzenie umowy o pracę lub rozwiązanie za wypowiedzeniem.

• Przy wypowiedzeniu jest złożone oświadczenie przez pracodawcę lub przez pracownika, umowa rozwiąże się dopiero po zakończeniu okresu wypowiedzenia. Albo ten czas liczy się w dniach roboczych, albo w tygodniach albo w miesiącach.

• Rozwiązanie umowy w drodze jednostronnego oświadczenia woli ( w trybie natychmiastowym) bez zachowania okresu wypowiedzenia.

• Przy rozwiązaniu w trybie natychmiastowym rozwiązanie jest ważne od chwili gdy pracodawca bądź pracownik składa oświadczenie.

• Ustawodawca nie będzie się posługiwał sankcją bezwzględnej nieważności tych oświadczeń - nawet jeśli pracodawca składa oświadczenie o wypowiedzenie i jest ono wadliwe, bo naruszył wszystkie możliwe przepisy kodeksu pracy, to jego oświadczenie NIE JEST z mocy prawa automatycznie nieważne, umowa się rozwiąże, chyba, ze pracownik złoży odwołanie.

• Przy oświadczeniach jednostronnych - one zawsze doprowadzą do rozwiązania umowy, tylko tutaj jest pytanie, czy to rozwiązanie było prawnie uzasadnione, czy było wadliwe, czy nie, strony zainteresowane mogą ewentualnie dochodzić roszczeń na drodze sądowej. Pracownik musi złożyć odwołanie do sądu, chociaż ta umowa i tak wygasła.

• Przy porozumieniu nie było żadnych wymogów formalnych, natomiast wypowiedzenie oraz oświadczenie bez zachowania okresu wypowiedzenia, zgodnie z artykułem 30 K.P. wymaga formy pisemnej. Nie jest ona zastrzegana pod rygorem nieważności.

• Jeżeli pracodawca złoży takie oświadczenie ustnie, to zawsze takie oświadczenie zawsze będzie wadliwe. Będzie to podstawa, żeby dochodzić roszczeń na drodze sądowej. Ono nie będzie bezskuteczne, nieważne, ale będzie wadliwe.

KAZUSY

I

1. Pracodawca wysłał oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia listem poleconym. Określ od kiedy rozpocznie sie bieg okresu wypowiedzenia?

• Z momentem odbioru. Oświadczenie pracodawcy czy pracownika o wypowiedzenie umowy zostanie złożone z chwilą, kiedy dostaje do adresata, w taki sposób, aby druga strona mogła zapoznać się z jego treścią.

• Pracodawca - musi wydać 5,40 aby list był z potwierdzeniem odbioru. Inaczej nie udowodni momentu dostarczenia tej przesyłki. Właśnie z datą przyjęcia tego listu powinno być sporządzone świadectwo pracy.

2. Kierownik zakładu wezwał pracownika do gabinetu, gdzie w obecności sekretarki wręczył mu wypowiedzenie umowy o pracę. Pracownik odmówił podpisania (przyjęcia) oświadczenia i opuścił gabinet. Czy wypowiedzenie umowy o pracę zostało skutecznie złożone?

• Odp. Pracownik ma możliwość zapoznania sie z treścią, on tego nie zrobił, ale są osoby, które są w stanie potwierdzić, że pracodawca podjął próbę. Oświadczenie zostało złożone, rozpoczyna się bieg okresu wypowiedzenia.

• Jeżeli pracownik na ten dzień, kiedy zostało złożone wypowiedzenie o pracy przedłoży L4, dniu następnym albo w tym dniu ale w godzinach popołudniowych, to pracownik nie jest jeszcze objęty ochroną z tytułu zwolnienia lekarskiego, pod warunkiem, że w tym dniu wykonywał pracę. Natomiast jeżeli sytuacja byłaby taka, że pracownik przychodzi, nie zdążył się rozebrać i zostaje mu wręczone wypowiedzenie, to jeśli będzie przewidujący i powie, że przyszedł tylko powiedzieć, ze się źle czuje i idzie do lekarza, to jest ryzyko, że sąd przyjmie, że ta ochrona już mu przysługiwała.





Okres wypowiedzenia jest zróżnicowany : zależy od rodzaju umowy oraz czasem w obrębie danej umowy nie jest okresem jednorodnym
Za wypowiedzeniem można rozwiązać umowę

• za porozumieniem stron każdą bez wyjątku

• na zastępstwo,

• na czas określony tak ale warunkowo,

• na czas nieokreślony,

• na okres próbny,

• na czas wykonania określonej pracy NIE.
  

Umowę na czas wykonania określonej pracy można rozwiązać w drodze porozumienia stron, w trybie natychmiastowym (ale tu muszą być spełnione bardzo rygorystyczne przesłanki), za wypowiedzeniem NIE DA SIĘ TEJ UMOWY ROZWIĄZAĆ.

Umowa na czas określony - za wypowiedzeniem : musza być spełnione łącznie 2 warunki żeby tę umowę legalnie można było legalnie rozwiązać za wypowiedzeniem, warunki :

1) okres tej umowy - nie ile ona trwała, ale na jaki została ta umowa zawarta. Umowa musi być zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, ale może ona być zawarta na 2 lata, a wypowiedzenie może nastąpić 2 dnia po jej podpisaniu.

2) sama umowa musi zawierać klauzule dopuszczającą rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem „Umowę można rozwiązać za wypowiedzeniem" jeśli jej nie ma w umowie, to rozwiązanie za wypowiedzeniem będzie rozwiązaniem WADLIWYM.

3. Pracodawca składa pracownikowi 12.12.2013 oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę. Określ w poniższych przypadkach kiedy umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu :

a) zawarto umowę na okres próby, który wynosił 3 miesiące

• okresy wypowiedzenia : 3 dni tydzień lub 2 tygodnie , zależy to od czasu okresu próby

• Jeżeli okres próby 3 miesiące to 2 tygodnie (równo 3 miesiące)

• Jeżeli okres próby 2,5 miesiąca to tydzień

• jeżeli 2 miesiące i 29 dni to tydzień.

• 28go się rozwiązała - jeżeli złożyliśmy w czwartek to musi upłynąć 2 tygodnie, ale to nam się przedłuża do sobotę.

b) zawarto umowę na czas nieokreślony, a pracownik był zatrudniony przez okres 5 lat.

• 3 miesiące , umowa się rozwiąże 31 marca, bo znów jest taka reguła, że okres liczony w miesiącach kończy się ostatniego dnia miesiąca. 3 miesiące upływają 12 marca, ale umowa rozwiąże się ostatniego dnia miesiąca, jest to pewna reguła, którą warto przyswoić. Bo jeśli pracownik wypowiada umowę 2 marca, to miesiąc wypowiedzenia plus te dni do końca miesiąca, więc kończy dopiero w maju!

c) zawarto umowę na zastępstwo.

• okres wypowiedzenia : 3 dni robocze. Sobota jest dniem roboczym. Umowa rozwiąże się w poniedziałek. (pierwszego dnia nie liczymy!)
  

*Trzeba wiedzieć jaki jest czas okresu wypowiedzenia dla każdej z tych umów i trzeba też wiedzieć jak ten termin
obliczyć.


II

Powszechna ochronna trwałości zatrudnienia.

Ona obejmuje tylko pracowników, którzy są zatrudnieni na umowę na czas nieokreślony, bezterminowo.

2 elementy ochrony powszechnej :

1. Szczególny tryb rozwiązania tej umowy (art. 38) - dotyczy konsultacji związkowej

2. Wymóg uzasadnienia takiego oświadczenia, na podstawie którego pracodawca rozwiązuje tę umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia.

1. Pracodawca wypowiedział Józefowi L. umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony. Józef L. był członkiem zakładowej organizacji związkowej. Pracodawca wypowiadając umowę o pracę nie przeprowadził konsultacji ze związkiem zawodowym, gdyż jak twierdził, okoliczność ta nie była mu znana. Czy wypowiedzenie zostało złożone w sposób prawidłowy? Jeżeli nie to jakie roszczenia przysługują Józefowi L. względem pracodawcy?

• Nieprawidłowy.

• Pracodawca musi konsultacje przeprowadzić przed złożeniem wypowiedzenia pracownikowi. Związek u nas musi być, u pracodawcy musi działać co najmniej jedna organizacja związkowa. Nie ma przymusu należenia do związku zawodowego. Związek zawodowy w sprawach indywidualnych występuje w imieniu pracowników zrzeszonych i tych, którzy na wniosek zostali objęci ochroną przez związek zawodowy. Albo pracownik jest członkiem tej organizacji, albo jeśli nie jest członkiem wystąpił z prośbą o ochronę do tej organizacji. Konsultacja ma poprzedzić złożenie przez pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu.

• Pracodawca nie może sie tłumaczyć, że nie wiedział, że pracownik jest w związku.

• Jak konsultacja przebiega? Pracodawca wysyła informację, że chce zwolnić pracownika i związek ma 5 dni żeby podjąć decyzję. W informacji pracodawca musi zawrzeć osobę pracownika i powody. Żeby ta konsultacja została przeprowadzona w sposób prawidłowy pracodawca musi odczekać 5 dni (chyba, że związek zajmie wcześniej stanowisko) i oświadczenie , które zostanie skierowane do pracownika musi być skierowane dokładnie tak samo jak do związku. Bo jeżeli chciałby coś zmienić, to powinien jeszcze raz skonsultować to ze związkiem.

• To jest tylko konsultacja, pracodawca sam podejmuje decyzję.

2. Z zamiarem wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony pracownikowi zrzeszonemu w zw. zaw. pracodawca 12.12.13r. zwrócił się do organizacji związkowej o zajęcie stanowiska tej sprawie. Tego samego dnia złożył wypowiedzenie wspomnianemu pracownikowi, Czy pracodawca wyczerpał tryb konsultacji związkowej?

• Nie wyczerpał.

3. Pracodawca złożył pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony. Nie podano jednak uzasadnionej przyczyny wypowiedzenia. Czy złożone wypowiedzenie nastąpiło zgodnie z przepisami kp.?

• To wypowiedzenie umowy bezterminowej musi zawierać uzasadnienie, pracodawca musi podąć przyczyny , które uzasadniają w jego ocenie wypowiedzenie takiej umowy na czas nieokreślony.

• Jeżeli wypowiedzenie jest wypowiedzeniem "gołym" bez przyczyny, t jest wadliwe.





• art. 45. Tam nam sie ustawodawca do dwóch różnych postaci wadliwego oświadczenia.

a) wypowiedzenie nieuzasadnione - jeżeli pracodawca w ogóle nie podaje przyczyn to wypowiedzenie narusza przepisy kodeksu, a tutaj nie chodzi o to. Chodzi tutaj o wadliwość merytoryczna, pracodawca podał jakieś przyczyny ale one w ocenie sądu nie zasługują na uwzględnienie z różnych względów, bo np. są to przyczyny fikcyjne.

b) przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie - można je klasyfikować w różny sposób. U podłoża tego zwolnienia mogą leżeć przyczyny organizacyjne, ekonomiczne, które powodują po stronie pracodawcy konieczność, zasadność tego wypowiedzenia. (np. redukcja zatrudnienia itd.)

- mogą to być przyczyny, które dotyczą pracownika - naruszenie obowiązków, utrata uprawnień do wykonywania zawodu, mogę też dotyczyć przydatności tego pracownika np. częsta absencja.

- jeżeli pracownik odwoła się do sądu pracy, to na pracodawcy spoczywa ciężar udowodnienia, że te przyczyny , które podał rzeczywiście istnieją.

4. W złożonym przez pracodawcę wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony jako uzasadniona przyczynę rozwiązania umowy podano "utratę zaufania pracodawcy w stosunku do pracownika". Oceń czy w/w wypowiedzenie spełniani wymóg wypowiedzenia uzasadnionego.

• to nie jest wykluczone taka, ale jest ona za bardzo ogólnikowa i sąd może taka sytuację ocenić;

• utrata zaufania - ta przyczyna jest dla pracodawcy przyczyna niebezpieczną, śliską.

III

OCHRONA SZCZEGÓLNA

• nie jest związana tylko i wyłącznie z umową na czas nieokreślony, nie jest ona wprowadzona z uwagii charakter zatrudnienia, tylko przez np. sytuację osobistą, pełnione przez pracownika funkcje, jego sytuacje rodzinną itd.

• ona będzie pracowników chroniła przed wypowiedzeniem, a czasem przed rozwiązaniem umowy w trybie natychmiastowym.

• urlop macierzyński np. -czasowy zakaz wypowiedzenia umów.

• ta ochrona w trochę mniej rygorystycznym brzmieniu może przybrać taką formę, że pracodawca może w okresie ochronnym rozwiązać umowę ale za zgodą jakiegoś organu np. musi wyrazić zgodę zarząd.

• to też ochrona ze względu na pełnioną funkcję. (np. radny)

5. Oceń czy w poniższych sytuacjach dopuszczalne jest wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony

a) pracownikowi w trakcie urlopu wypoczynkowego

• tak, jeżeli jest na urlopie wypoczynkowym to ten okres ochronny przysługuje.

b) pracownikowi , który przebywa na zwolnieniu lekarskim

• tak, ta ochrona szczególna przysługuje.

c) pracownikowi pełniącemu funkcję społecznego inspektora prac

• z uwagi na pełnioną funkcję tez będzie istniał zakaz rozwiązywania umowy : żeby pracodawca się od razu nie mścił

art 39! Ochrona przedemerytalna jako przykład ochrony szczególnej.

---