OTRZYMYWANIE ALKANÓW.

1. Katalityczna redukcja alkenów.

2-metylobut-2-en 2-metylobutan (70%)

2. Redukcja aldehydów i ketonów amalgamatem cynku (Clemmensen)

heptan-4-on heptan (74%)

3. Redukcja aldehydów i ketonów hydrazyną (Wolff-Kiżner).

acetofenon etylobenzen (63%)

4. Hydroliza halogenków alkilomagnezowych (Cerewitinow).

1-bromoheksan bromek heksylomagnezu(A)

heksan (33%)

5. Reakcja sprzęgania związków metaloorganicznych (Wurtz).

1-bromobutan oktan (52%)

bromobenzen butylobenzen (46%)

6. Reakcja utleniania anodowego soli kwasów karboksylowych (Kolbe).

Anoda:

tetradekanian (sodu) heksakozan (65%)

Katoda: 2Na+ +2e + CO2 + H2O = Na2CO3 + H2

7. Aklilowanie arenów (Friedel-Crafts).

chlorek benzylu difenylometan (50%)

cykloheksen benzen cykloheksylobenzen (68%)

OTRZYMYWANIE ALKENÓW I ALKADIENÓW.

1. Odszczepienie wody od alkoholu.

alkohol t-butylowy izobuten (2-metylopropen)

pinakol 2,3-dimetylobuta-1,3-dien (57%) pinakolon

2. Odszczepienie halogenowodoru.

chlorocykloheksan cykloheksen

3-bromocykloheksen cykloheksa-1,3-dien (68%)

3. Piroliza wodorotlenków czteroalkiloamoniowych (Hofmann).

wodorotlenek trimetylo- cyklohepten (87%)

cykloheptyloamoniowy

4. Piroliza estrów.

octan pentylu pent-1-en

5. Piroliza ksantogenianów metylowych (Czugajew).

3,3-dimetylobutan-2-ol ksantogenian O-(1,2,2-trimetylopropylu)-sodu (A)

ksantogenian O-(1,2,2-trimetylopropylu)-S-metylu 3,3-dimetylobut-1-en

6. Piroliza tlenków amin (Cope).

tlenek aminy

7. Reakcja 1,2-dihalogenków z metalami.

2,3-dibromobut-1-en buta-1,2-dien

8. Reakcja 1,2-dihalogenków z jonem jodkowym.

2,3-dibromobutan but-2-en

9.Redukcja alkinów.

9.a. Katalityczna redukcja alkinów.

kwas but-2-ynowy kwas (Z)- but-2-enowy (72%)

9.b. Hydroborowanie alkinów.

heks-3-yn (Z)- heks-3-en (68%)

9.c. Redukcja alkinów metalami.

nona-2,7-diyn (2E,7E)- nona-2,7-dien (79%)

10. Reakcje sprzęgania związków metaloorganicznych (Wurtz).

1-bromobutan bromek butylomagnezu

hept-1-en (71%)

11. Reakcja alkilidenofosforanów ze związkami karbonylowymi (Wittig).

trifenylofosfina bromek trifenylometylofosfoniowy (99%)

trifenylometylideno-5-fosfan

(trifenylometylidenofosforan)

cykloheksanon metylidenocykloheksan

OTRZYMYWANIE ALKINÓW.

1. Odszczepienie chlorowcowodorów od 1,2-dihalogenków.

kwas undec-10-enowy kwas 10,11-dibromoundekanowy

kwas undec-10-ynowy (32%)

2. Alkilowanie -alkinów.

acetylen amidek sodu acetylenek sodu

1-bromobutan heks-1-yn (68%)

3. Oksydatywne sprzęganie -alkinów (Glaser).

2-metylobut-3-yn-2-ol 2,7-dimetylookta-3,5-diyn-2,7-diol (70%)

4. Niesymetryczne sprzęganie -alkinów (Cadiot-Chodkiewicz).

etynylobenzen (bromoetynylo)benzen

fenyloacetylen 1-bromo-2-fenyloacetylen (89%)

6-fenylo-2-metyloheksa-3,5-diyn-2-ol (73%)

OTRZYMYWANIE HALOGENKÓW ALKILOWYCH.

1. Otrzymywanie z alkoholi i halogenowodorów.

cyklopentanol bromek cyklopentylu (74%)

butan-1-ol chlorek butylu (69%)

2. Otrzymywanie z alkoholi i halogenków fosforu.

propan-1-ol bromek propylu (90%)

izobutanol bromek izobutylu (91%)

3. Otrzymywanie z alkoholi i chlorku tionylu.

dodekan-1-ol chlorek dodecylu (68%)

butano-1,4-diol 1,4-dichlorobutan chlorowodorek pirydyny

chlorek pirydyniowy

4. Reakcja podstawienia halogenku alkilowego innym halogenkiem.

bromek heksylu fluorek heksylu(42%)

1-bromo-3-metylobutan 1-jodo-3-metylobutan (66%)

5. Halogenowanie weglowodorów w pozycji allilowej (benzylowej).

cykloheksen N-bromosukcynoimid 3-bromocykloheksen(45%) sukcynoimid

toluen chlorek benzylu (93%)

6. Przyłączanie halogenowodorów lub halogenków do alkenów.

2-metylobuta-1,3-dien 1-bromo-3-metylobut-2-en (78%)

kwas undec-10-enowy kwas 11-bromoundekanowy (70%)

bromek allilu 1,2,3-tribromopropan (95%)

7. Z soli srebrowych kwasów karboksylowych i halogenków.

fenylooctan srebra bromek benzylu

OTRZYMYWANIE ALKOHOLI

1. Przyłączanie wody do alkenów.

2-metylobut-2-en alkohol t-amylowy (74%)

2. Hydroborowanie - utlenianie alkenów.

3 NaBH4 + BF3 = 3 NaF + B2H6

1-metylocykloheksen tri(2-metylocykloheksylo)boran trans-2-metylocykloheksanol (90%)

3. Reakcja związków metaloorganicznych ze związkami karbonylowymi.

3.a. Alkohole I rz. z aldehydów.

metanal chlorek cykloheksylomagnezu cykloheksylometanol(69%)

3.b. Alkohole II rz. z aldehydów.

2-metylopropanal jodek metylomagnezu 3-metylobutan-2-ol (56%)

3.c. Alkohole III rz. z ketonów.

1-cyklopropyloetanon 2-cyklopropylopropan-2-ol (68%)

3.d. Alkohole III rz. z estrów, chlorków kwasowych i bezwodników.

benzoesan etylu bromek fenylomagnezu trifenylometanol (93%)

4. Reakcje odczynników Grignarda z eterami cyklicznymi.

tlenek propylenu 1-fenylopropan-2-ol (60%)

5. Utlenianie odczynników Grignarda.

chlorek etylomagnezu etanol

6. Redukcja związków karbonylowych i kwasów za pomocą wodorków metali.

6.a. Alkohole I rz. z aldehydów, kwasów, chlorków kwasowych i estrów.

hydrat chloralu 2,2,2-trichloroetanol (65%)

kwas cyklopropanokarboksylowy cyklopropylometanol (77%)

6.b. Alkohole II rz. z ketonów.

cyklobutanon cyklobutanol (90%)

7. Redukcja eterów cyklicznych za pomocą wodorków metali.

fenylooksiran 1-fenyloetanol

8. Redukcja związków karbonylowych metalami.

8.a. w środowisku kwaśnym.

heptanal heptan-1-ol (78%)

heptan-2-on heptan-2-ol (65%)

8.b. w środowisku zasadowym.

heptan-2-on heptan-2-ol

9. Katalityczne uwodornienie związków karbonylowych.

3-cykloheksenyloetanon 1-cykloheksyloetanol(96%)

10. Redukcja aldehydów i ketonów (Meerwein - Ponndorf - Oppenauer - Verley).

but-2-enal propan-2-ol but-2-en-1-ol aceton

11. Otrzymywanie glikoli-1,2 z alkenów.

trans-cykloheksano-1,2-diol (69%)-

cis-cykloheksano-1,2-diol (45%)

12. Hydroliza halogenków alkilowych i allilowych.

cykloheks-2-enol (96%)

13. Hydroliza estrów.

alkohol 2-metylobenzylowy (95%)

14. Rozszczepienie eterów.

kwas 6-hydroksy-1-naftoesowy (90%)

OTRZYMYWANIE ETERÓW.

1. Reakcje alkoksylanów ze związkami alkilowymi (Williamson).

eter butylowo-metylowy (70%)

2. Odszczepienie wody od alkoholi.

eter t-butylowo-etylowy

(95%)

3. Metylowanie alkoholi za pomocą diazometanu.

eter metylowo-oktylowy (87%)

OTRZYMYWANIE ALDEHYDÓW I KETONÓW.

1. Utlenianie alkenów ozonem.

cykloheksen heksanodial (61%)

2. Utlenianie glikoli połączone z rozpadem cząsteczki.

aldehyd benzoesowy

kwas 3-metylidenocyklo- kwas 3-oksocyklobutano-

butanokarboksylowy karboksylowy

3-fenylopropano-1,2-diol aldehyd fenylooctowy

3. Utlenianie alkoholi I rz.

3.a. za pomocą kwasu chromowego

propan-1-ol aldehyd propionowy (36%)

1-cykloheksylo-1-etanol cykloheksylometyloketon

3.b. innymi związkami karkonylowymi z alkoksylanami glinu (Oppenauer).

5-metyloheks-4-en-1-ol aldehyd cynamonowy 5-metylo-4-heks-4-enal alkohol cynamonowy

(nadmiar)

bicyklo[4.4.0]dekan-1-ol aceton (nadmiar) bicyklo[4.4.0]dekan-1-on propan-2-ol

4. Odwodornienie alkoholi Irz.

heksan-1-ol heksanal (22%)

5. Redukcja chlorków kwasowych (Rosemund).

chlorek fenyloacetylu aldehyd fenylooctowy

6. Redukcja za pomocą glinowodorku litowego.

6.a. z nitrylów.

1-fenylocyklopropanokarbonitryl 1-fenylocyklopropanokarboaldehyd

6.b. z amidów

N,N-dimetylocykloheksanokarboksyamid cykloheksanokarboaldehyd

6.c. z chlorków kwasowych

chlorek kwasu cyklo-

heksanokarboksylowego

7. Przyłączanie odczynnika Grignarda do ortomrówczanu etylu.

bromek pentylomagnezu

dietylowy acetal heksanalu

heksanal

8. Przyłączanie związków metaloorganicznych do dimetyloformamidu.

9. Przyłączanie wody do alkinów.

acetylen alkohol winylowy aldehyd octowy

kwas undec-10-ynowy kwas 10-oksoundekanowy (50%)

10. Utlenianie pierwszorzedowych halogenków lub estrów kwasu p-tolueno-

sulfonowego.

1-jodoheptan (A)

heptanal

11. Rozpad -ketonoestrów.

acetylooctan etylu

pochodna heksan-2-on (67%)

acetylooctanu etylu

malonian dietylu

chlorek

cykloheksanokarbonylu

keton cykloheksylowo-metylowy (70%)

12. Przyłączanie związków metaloorganicznych do wiązań wielokrotnych.

12.a. do nitrylów.

2-fenylopropionitryl 3-fenylobutan-2-on

12.b. do chlorków kwasowych.

chlorek benzoilu keton t-butylowo-fenylowy

13.Przegrupowanie glikoli-1,2 (pinakolinowe).

tetrafenyloetano-1,2-diol keton fenylowo-trifenylometylowy

14. Przegrupowanie wodoronadtlenków.

1,1-difenyloeten

acetofenon fenol

15. Termiczna dekarboksylacja kwasów karboksylowych.

kwas adypinowy cyklopentanon

pentan-2-on(43%)

16. Reakcja formylowania pierścienia aromatycznego.

16.a. formylowanie tlenkiem węgla i chlorowodorem ( Gattermann - Koch ).

toluen aldehyd p-toluilowy (46%)

16.b. formylowanie cyjanowodorem ( Gattermann ).

mezytylen 2,4,6-trimetylobenzenokarboaldehyd (80%)

16.c. formylowanie dichlorokarbenem ( Reimer-Tiemann )

fenol aldehyd salicylowy(37%) p-hydroksybenzaldehyd (9%)

16.d.formylowanie dimetyloformamidem ( Vilsmeier ).

antracen antraceno-9-karboaldehyd (58%)

16.e. Formylowanie eterem dichlorometylowym ( Rieche ).

tert-butylobenzen p-tert-butylobenzaldehyd (67%)

17. Reakcja acylowania pierścienia aromatycznego ( Friedel-Crafts ).

benzen chlorek butyrylu butyrofenon (51%)

bezwodnik acetofenon (83%)

octowy

OTRZYMYWANIE KWASÓW KARBOKSYLOWYCH.

1. Hydroliza nitryli.

fenyloacetonitryl kwas fenylooctowy (78%)

pentanonitryl

kwas pentanowy (81%)

2. Reakcja związków metaloorganicznych z CO2.

bromek but-2-enylomagnezu kwas 2-metylobut-3-enowy (75%)

bromek związek kwas cyklopropano-

cyklopropylu litoorganiczny karboksylowy

4-chlorotoluen p-metylofenylosód kwas p-toluilowy (72%)

3. Synteza z estru malonowego.

kwas 2-metylobutanowy (84%)

3-chloropropanian etylu kwas glutarowy (80%)

(kwas pentanodiowy)

kwas glutarowy (60%)

4. Utlenianie alkoholi I rz., II rz. i aldehydów.

2-etylo-1-heksanol kwas 2-etyloheksanowy (74%)

cykloheksanol kwas adypinowy (55%)

(kwas heksanodiowy)

2-metylopent-2-enal kwas 2-metylpent-2-enowy (60%)

5. Utlenianie alkenów.

α-pinen kwas pinowy

6. Utlenianie metyloketonów ( reakcja haloformowa ).

keton t-butylowo-metylowy kwas trimetylooctowy (74%) bromoform

tlenek mezytylu kwas 3-metylobut-2-enowy (51%)

7. Reakcja aldehydów z zasadą ( Cannizzaro ).

furfural alkoholfurfurylowy kwas furano-2-karboksylowy (63%)

8. Utlenianie ketonów nadkwasami ( Baeyer - Villiger ).

cyklopropyloetanon kwas cyklopropanokarboksylowy (53%)

9. Utlenianie zwiazków aromatycznych.

o-chlorotoluen kwas o-chlorobenzoesowy (68%)

chlorek benzylu kwas benzoesowy (84%)

fenantren kwas difenowy (69%)

10. Karboksylowanie pierścienia aromatycznego ( Kolbe ).

fenolan sodu salicylan disodu fenol

(27%)

OTRZYMYWANIE ESTRÓW, HALOGENKÓW, BEZWODNIKÓW, AMIDÓW I NITRYLI.

ESTRY.

1. Z kwasów karboksylowych i alkoholi I rz.

octan etylu (90%)

kwas 3-chloro- 3-chlorobenzoesan

benzoesowy metylu (91%)

wodoroadypinian metylu (34%)

2.Z chlorków kwasowych i alkoholi (fenoli).

octan t-butylu (62%)

winylooctan etylu (75%)

benzoesan fenylu (76%)

3.Z bezwodników i alkoholi.

bezwodnik maleinian

maleinowy dimetylu

wodorobursztynian

metylu

4. Reakcja transestryfikacji.

akrylan metylu

akrylan butylu (94%)

5.Z soli kwasów karboksylowych, chlorku tionylu i alkoholi.

chlorek chlorosulfinian

tionylu butylu

2,4,6-trimetylobenzoesan sodu

2,4,6-trimetylobenzoesan butylu

6. Z soli kwasów karboksylowych i halogenków alkilowych.

chlorek 4-etylobenzylu

octan 4-etylobenzylu

7. Alkoholiza nitrylów.

malononitryl malonian dietylu (62%)

8. Reakcja kwasów karboksylowych z diazometanem.

cyklopropylooctan metylu (79%)

HALOGENKI KWASOWE.

1. Z chlorku tionylu i kwasów karboksylowych.

kwas masłowy chlorek butyrylu (86%)

2. Z halogenków fosforu i kwasów karboksylowych.

bromek 4-metylobenzoilu (65%)

chlorek 4-nitrobenzoilu (95%)

3. Z chlorku tionylu i bezwodników.

bezwodnik ftalowy chlorek ftaloilu

4. Otrzymywanie fluorków, bromków i jodków kwasowych z chlorków kwasowych.

fluorek benzoilu (70%)

5. Z chlorku oksalilu.

kwas 3-fenylo- chlorek chlorek 3-fenylo-

propanowy oksalilu propanoilu (98%)

BEZWODNIKI.

1. Z bezwodnilka octowego i kwasu dikarboksylowego.

bezwodnik bursztynowy (90%)

2. Z halogenków kwasowych i kwasów karboksylowych.

bezwodnik chlorek

propionowy pirydyniowy

3. Z halogenków kwasowych i soli kwasów karboksylowych.

bezwodnik octowy (77%)

4. Z ketenu i kwasów karboksylowych.

keten

bezwodnik heksanowy(84%)

AMIDY.

1. Z chlorków acylowych i amoniaku lub amin.

chlorek heksanoilu heksanoamid (63%)

chlorek benzoilu benzanilid (75%)

2. Z kwasów karboksylowych i amoniaku (mocznika) lub amin.

mocznik acetamid (90%)

3. Z estrów lub bezwodników i amoniaku lub amin.

butanodiamid (88%)

acetanilid (70%)

4. Hydroliza nitrylów.

cyjanek benzylu fenyloacetamid (82%)

2-metylobenzonitryl 2-metylobenzamid (90%)

5. Przyłączanie nitrylów do alkenów (Ritter).

allilobenzen acetonitryl N-[(1-etylo-2-fenylo)etylo]acetamid

NITRYLE.

1. Z halogenków alkilowych i cyjanków.

1,3-dibromopropan pentanodinitryl (82%)

1-chlorobutan pentanonitryl (82%)

1-bromonaftalen 1-naftonitryl (84%)

2. Z amidów lub aldoksymów w reakcji odwodnienia.

heksanoamid heksanonitryl (86%)

nikotynoamid pirydyno-3-karbonitryl (3-cyjanopirydyna) (86%)

weratroaldoksym weratronitryl (74%)

3. Reakcja cyjanoetylowania.

akrylonitryl 3-etoksypropionitryl (65%)

akrylonitryl 3-(dietyloamino)propionitryl (86%)

METODY SYNTEZY AMIN.

1.Redukcja związków z azotem.

a. związki nitrowe

2-nitrobutan butano-2-amina

3-nitrobenzaldehyd 3-aminobenzaldehyd

dimetylowy acetal dimetylowy acetal

3-nitrobenzaldehydu 3-aminobenzaldehydu (78%)

2,4-dinitrotoluen 4-metylobenzeno-1,2-diamina (2,4-diaminotoluen)

2,4-dinitrofenol 2-amino-4-nitrofenol (89%)

b. nitryle

cyjanek benzylu 2-fenyloetyloamina (90%)

butyronitryl butyloamina (57%)

c. amidy

N-metyloacetanilid N-etylo-N-metyloanilina (91%)

d. oksymy

oksym heptanalu heptyloamina (70%)

oksym benzofenonu benzhydryloamina (60%)

2. Hydroliza ftalimidów (Gabriel).

bromek 4-metylopent-3-enylu (A)

4-metylopent-3-enyloamina (60%)

3.Alkilowanie amoniaku i amin.

chlorek benzylu benzyloamina (53%)

anilina N-metyloanilina (90%)

4.Aminowanie halogenków arylowych.

a.zaktywowane halogenki arylowe.

1-chloro-2,4-dinitrobenzen

2,4-dinitroanilina (76%)

b.niezaktywowane halogenki arylowe.

3-fluoroanilina (83%)

1-chloro-2-fluorobenzen

2-fluoroanilina (100%)

5.Przegrupowanie benzydynowe hydrazoarenów.

2,2'-hydrazonaftalen 2,2'-diamino-1,1'-dinaftyl(92%)

6. Przegrupowanie oksymów (Beckmann).

keton cyklopropylowo-metylowy (E)-oksym

ketonu cyklopropylowo-metylowego

cyklopropyloamina (77%)

p-metoksyacetofenon (E)-oksym p-metoksyacetofenonu

p-anizydyna (85%)

7. Degradacja amidów (Hofmann).

2,2-dimetylobut-3-enoamid 1,1-dimetyloalliloamina

3-bromobenzamid 3-bromoanilina (87%)

8. Degradacja azydków acylowych (Curtis).

chlorek 3-jodo-2-naftoilu azydek

3-jodo-2-naftyloamina (85%)

chlorek azydek izocyjanian chlorek

acetylu acetylu metylu metyloamoniowy (65%)

9. Degradacja azydków acylowych (Schmidt).

kwas fenylooctowy kwas benzyloamina (92%)

azotowodorowy

kwas 4-toluilowy 4-toluidyna (70%)

Rozpuszczalniki:

DMF N,N-dimetyloformamid

DMSO sulfotlenek dimetylu

EtOH etanol

THF tetrahydrofuran, oksolan

glym 1,2-dimetoksyetan

diglym 1,1'-oksybis[2-metoksyetan], eter bis(2-metoksyetylowy)

30

---