WPŁYW WITAMIN, MIKRO- I MAKROELEMENTÓW NA WYGLĄD SKÓRY I JEJ PRZYDATKÓW
Witaminy
Ciekawostki
W 1911 roku polski uczony Kazimierz Funk otrzymał mieszaninę substancji, która zawierała witaminę B1 (tiaminę) - lek na chorobę beriberi,
Naukowiec nazwał tę substancję witaminami od łacińskiego słowa vita oznaczającego życie oraz od związku chemicznego - aminy,
Witaminy
Jako pierwszą poznano funkcję biologiczną witamin, następnie ich budowę chemiczną, stąd nomenklatura witamin bazująca na literach alfabetu.
Witaminy to związki chemiczne, które:
- są niezbędne do normalnego przebiegu procesów biochemicznych w organizmie, a ich brak powoduje zaburzenia w jego funkcjonowaniu
- nie mogą być wytwarzane przez organizm, dlatego muszą być dostarczane z pożywieniem
- nie są źródłem energii ani materiałem budulcowym
- występują jako naturalny składnik pożywienia.
Witaminy dzielimy na:
rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K)
rozpuszczalne w wodzie (B, C, P)
część substancji traktowanych jest jak witaminy (cholina, inozytol, kwas liponowy, kwas pangamowy, kwas orotowy, karnityna) - mogą być syntetyzowane przez organizm ludzki
grupa quasi-witamin (semiwitamin, substancji witaminopodobnych) są to związki które nie spełniają wszystkich kryteriów witamin
Niedobór witamin jak też ich nadmiar jest przyczyna wielu schorzeń w organizmie. Pielęgnacja skóry za pomocą witamin daje doskonałe rezultaty. Witaminy stosowane zewnętrznie wspomagają naturalne systemy metaboliczne i obronne.
Awitaminoza - zaburzenia w organizmie wywołane długotrwałym, całkowitym brakiem witaminy,
Hipowitaminoza - częściowy niedobór witaminy w organizmie, który nie powoduje wyraźnych zaburzeń,
Hiperwitaminoza - objawy spowodowane nadmiernym poborem witamin (najczęściej przedawkowanie witaminy D)
WITAMINA A:
(retinol oraz produkty jego utleniania)
występowanie: retinol - jaja, masło, sery, wątroba, tran, ß-karoten - marchew, dynia, szpinak
podatna jest na działanie światła i utlenianie, pod wpływem tych czynników traci aktywność biologiczną
nazywana jest witaminą przeciwinfekcyjną i witaminą wzrostową
ß-karoten to nazwa prowitaminy A pochodzenia roślinnego, jest przetwarzany w retinol i jego pochodne
retinoidy w kosmetykach służą do uzupełniania niedoboru witaminy A w skórze, co przyczynia się do odnowy naskórka
wykazuje korzystny wpływ na włosy, skórę i paznokcie
wpływa na wzrost, ogólny rozwój organizmu, tworzenie kości, produkcję hormonów, chroni przed nowotworami, chorobami serca,
ma korzystny wpływ na regenerację skóry oraz procesy rogowacenia naskórka
Dzienne zapotrzebowanie:
dzieci
0-3 lat - 2000 j.m.,
4-6 lat - 2500 j.m.,
7-10 lat 3500 j.m.,
11-18 lat 4000 j.m.,
dorośli:
- mężczyźni 5000 j.m,
- kobiety 4000 j.m.
Witamina A w kosmetykach
- retinol - w czystej postaci (chemicznie alkohol)ale głownie w formie palmitynianu lub octanu retinolu (bardziej stabilne formy),
- kwas retynowy (tretinoina) - forma trwalsza i bardziej drażniąca chemicznie niż retinol, właściwości keratolityczne(usuwanie martwych komórek naskórka), wykorzystywany w preparatach przeciwtrądzikowych oraz zmiękczających naskórek, jego dopuszczalne stężenie to 0,001%,
- retinaldehyd (retinal)- forma aldehydowa wit A
Dermokosmetyki z wit A
● SVR Hydracid peel retinol- 10 000Ul/g,
● SVR Hydracid alfa + 0,3% retinol,
● SVR Hydracid C 0,3% retinol,
● Uriage Isolift Eye Contour
● Uriage Isolift Creme Visage
● Uriage Isolift Fluide Visage Dermokosmetyki z wit A
● Avene Ystheal Creme Retinaldehyd C.TR 0,05%
● Ystheal Eye contour Retinaldehyd C.TR 0,0015%
● Eluage gel concentre Retinaldehyd C.TR 0,05%
● Diroseal Retinaldehyd C.TR 0,05% Dermokosmetyki z wit A
● Skin Ceuticals - Retinol 0,3% preparat na noc.
Działanie preparatów kosmetycznych zawierających retinoidy:
- zmiękczanie naskórka i zmniejszanie jego rogowacenia
- wygładzanie powierzchni skóry
- poprawa kolorytu skóry, osłabienie przebarwień na skórze
- odpowiednie nawilżenie skóry
- ochrona przed promieniowaniem UV
pomoc w leczeniu zmian patologicznych skóry, np. trądzik, czyraczność
Witamina D
- Ergokalcyferol D2
- Cholekalcyferol D3 (forma trwalsza od D2)
(kalcyferol), jest wytwarzana z prowitamin pod wpływem UV w skórze
jej niedobór u dzieci powoduje zniekształcenie kośćca (krzywicę)
zapobiega odwapnieniu kości i zębów
uczestniczy w przyswajaniu wapnia i fosforu
występuje w tranie, rybach, żółtkach jaj, mleku, serach
przyspieszają procesy metaboliczne i zwiększają napięcie naskórka
Awitaminoza:
- krzywica,
- kruchość paznokci,
- paradontoza,
- wypadanie włosów
Zapotrzebowanie:
- dzieci 0-18 lat: 400 j.m,
- dorośli do 50 r.ż.: 300 j.m,
dorośli po 50 r.ż.: 400 j.m.
Rzadko stosowana w kosmetologii
- Zastosowanie w preparatach przeciwko wypadaniu włosów, łamliwości paznokci,
- Preparaty przeciwko paradontozie,
- Preparaty przeciwłojotokowe.
WITAMINA E:
(tokoferol), biologiczny antyutleniacz, witamina młodości
występuje: kiełki zbóż, sałata, warzywa liściaste, kukurydza, owoce dzikiej róży, oleju słonecznikowym, kukurydzianym, z kiełków pszenicy, Zielone części roślin, orzechy, rośliny strączkowe, różne nasiona, oliwa z oliwek
poprawia nawilżenie i sprężystość skóry
zasoby naturalnej witaminy E w skórze z wiekiem zmniejszają się
chroni przed promieniami UV
wspomaga ukrwienie tkanki łącznej skóry i błon śluzowych
poprawia ukrwienie skóry
wspomaga leczenie łojotokowego zapalenia skóry i trądziku
wpływa na porost włosów
awitaminoza:
- rogowacenie i wczesne starzenie się skóry,
- gorsze gojenie ran,
- zaburzenia neurologiczne,
- pogorszenie wzroku
Witamina E w kosmetykach:
● W preparatach kosmetycznych jako octan alfa-tokoferolu (Tocopheryl acetate),
● Zablokowana grupa fenolowa - brak właściwości antyoksydacyjnych,
● Zachowuje inne właściwości wit E - stosowany w preparatach odżywczych, do skóry starzejącej się, olejach i preparatach do kąpieli
Dermokosmetyki z wit E
● Lierac Concentre Mesolif 15% zawartości witamin(C, A i E).
● SVR Topialyse oliwka do kąpieli,
● SVR Hydracid C krem,
WITAMINA K:
● Formy naturalne:- K1 fitochinon - K2 menachinon
● Syntetyczna: - K3 menadion
(fitochinon), odpowiedzialna jest za krzepliwość krwi
uczestniczy w formowaniu tkanki kostnej
ma zastosowanie w kosmetykach dla skóry z problemami naczyniowymi (zapobiega krwawieniom z pękniętych naczynek,
ułatwia wchłanianie wylewów podskórnych)
Właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne i przeciwbólowe,
źródła witaminy: warzywa liściaste, kalafior, pomidory, soja, oleje roślinne
Awitaminoza:
- obniżony poziom protrombiny we krwi,
- wydłużony czas krzepnięcia krwi (np.krwawienia z nosa),
skaza krwotoczna u noworodków (krwotoki z przewodu pokarmowego)
niezdolność do tworzenia skrzepów
● Zapotrzebowanie:
- dzieci 0-1 lat: 10-20 μg,
- 1- 10 lat: 15-60 μg,
- 11-18 lat: 50-100 μg;
- dorośli 100 μg.
Witamina K w kosmetykach
● Kosmetyki dla skory naczyniowej :
- zapobieganie krwawieniom z naczyń krwionośnych,
- przyspieszenie wchłaniania wylewów podskórnych, redukcja drobnych siniaków,
- preparaty na zasinienia pod oczami
Witamina K w dermokosmetykach
● Auriga Cernor XO Oksydowana witamina K 0,9% (w nanosomach Witamina K w dermokosmetykach
● Auriga Auriderm XO żel - 2% witaminy K
WITAMINA C:
(kwas askorbinowy)
(kwas askorbinowy), nie jest syntetyzowana przez ludzki organizm
ma właściwości antyoksydacyjne (przeciw wolnym rodnikom)
działanie ochronne przed promieniowaniem UV
współdziała w biosyntezie kolagenu, hormonów kory nadnerczy
wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych
poprawia mikrokrążenie w naczyniach włosowatych
przyspiesza gojenie ran
bierze udział w syntezie limfocytów - działanie obronne
występuje w owocach dzikiej róży, czarnej porzeczki, cytrusowych, papryce, brukselce, brokułach, kalafiorze, pomidorach, ziemniakach, natce pietruszki
ulega zniszczeniu pod wpływem wysokiej temperatury
objawami awitaminozy są: zanik włókien kolagenowych, pogorszenie wyglądu skóry, ogólna ospałość, krwotoczność, przedwczesne starzenie się skóry, szkorbut (obrzęki i krwawienie z dziąseł oraz wypadanie zębów)
bioflawonoidy stabilizują kwas askorbinowy
stosowana w kosmetykach usuwających zmarszczki płytkie, stymulujących syntezę kolagenu, chroniących przed UV, w mieszaninie z Wit.E jako przeciwutleniacz
podawana jest w liposomach
Zapotrzebowanie:
- dzieci 0-1 lat 35 mg,
1-10 lat 45 mg,
11-18 lat 50-60 mg,
- dorośli 75 mg
Witamina C w kosmetykach:
● W kosmetykach przeciwzmarszczkowych - stymulacja syntezy kolagenu,
● Przeciwutleniacz w mieszaninie z witaminą E,
● W kosmetykach chroniących przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego,
● Kombinacja palmitynianu askorbylu i alfatokoferolu ogranicza aktywność gruczołów łojowych (zapobiega przechodzeniu substancji tłuszczowych).
Dermokosmetyki z wit. C
● Flavo C serum - 8% lewoskrętnej witaminy C,
● Flavo C Forte - 15% lewoskrętnej witaminy C,
Dermokosmetyki z wit. C
● SVR Hydracid C20 - 20% palmitynian askorbylu,
● La Roche Posay, linia Active C - zawiera 5% witaminy C w formie kwasu Laskorbinowego
WITAMINA P:
Mianem witaminy P określa się żółte barwniki, bioflawonoidy cytrusowe, rutynę i hesperydynę. Jej obecność w organizmie pozwala na prawidłowe wchłanianie i przyswajanie
jest to nazwa grupy roślinnych bioflawonoidów: rutyny, kwercetyny, hesperydyny, i in.
wraz z wit. C bierze udział w utrzymaniu prawidłowego stanu tkanki łącznej
wpływa na przemianę wapniową
wpływa na nieprzepuszczalność i mechaniczną odporność naczyń włosowatych
wspomaga działanie wit. C
awitaminoza: pokrzywka, katar sienny, ostry nieżyt błony śluzowej nosa, kruchość naczyń krwionośnych
występuje: owoce cytrusowe, czarne porzeczki, dzika róża, bez czarny, wiśnie, morele, pomidory, czerwona kapusta
zalecana kobietom w okresie menopauzy, w przypadku krwawienia dziąseł, osobom z tendencją do wybroczyn na skórze
● Zapotrzebowanie:
dzieci: 0-0,5 lat: 1mg,
- 0,5-1 lat: 3mg,
- 1-18 lat: 5-10mg,
dorośli: 10-25mg.
Witamina P w kosmetykach
● Dermika- Krem odżywczo-ochronny z witaminą P plus C,
● „...Dzięki obecności witaminy P, czyli bioflawonoidów, które wyciszają grę naczyniową i zapobiegają powstawaniu teleangiektazji doskonale nadaje się do pielęgnacji cery płytko unaczynionej. Ponadto łagodzi podrażnienia i zaczerwienienia, wyraźnie poprawiając kondycję skory...”
Witaminy z grupy B
grupa witamin B obejmuje witaminy: B1 (tiamina) ,B2 (ryboflawina), B5 (kwas pantotenowy), B6 (pirydoksyna), B12 (kobalamina), witamina PP (niacyna, Wit. B3), kwas foliowy (wit. B9), witamina H (biotyna, Wit. B7)
WITAMINA B1
- tiamina
występuje w drożdżach, kiełkach pszenicy, brązowym ryżu
rozpuszczalna w wodzie,
potrzebna jest do zamiany cukrów w energię
potrzebna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego
● Źródła:
- chleb razowy,
- drożdże,
- orzechy,
- ryby,
- rośliny strączkowe.
Awitaminoza:
- zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego (oczopląs, zaburzenia nastroju, trudności z koncentracją),
- choroba beri-beri,
- przyspieszona akcja serca, obrzęki kończyn związane z niewydolnością krążenia.
Przy niedoborze witaminy B1 wskutek niecałkowitego spalania glukozy gromadzi się w ustroju toksyczny kwas pirogronowy, który powoduje uszkodzenie najwrażliwszych tkanek ustroju - nerwów i śródbłonków włośniczek. W rezultacie dochodzi do zapalenia wielonerwowego (polineuropatia), porażeń, zaników mięśni. Ponadto występują obrzęki kończyn, twarzy i tułowia, brak łaknienia i wybarwienia skóry. Dawniej, choroba beri-beri występowała u ludzi odżywiających się wyłącznie białym, łuskanym ryżem. Obecnie występuje wyjątkowo rzadko. Leczenie witaminą B1 i dietą wysokowitaminową.
Czy wiesz że?
...W witaminę B1 bogate są zewnętrzne warstwy ziaren zbóż. Niestety procesy technologiczne poprzez łuskanie oraz polerowanie ziaren pozbawiają mąkę tej witaminy. Dlatego też, niepolerowany ryż, kasze oraz ciemne pieczywo stanowią dobre źródło tiaminy...
● Zapotrzebowanie:
- dzieci 0-0,5 lat: 0,3 mg,
- 0,5-1 lat 0,5 mg,
- 1-18 lat 1-1,5 mg,
- dorośli 1,5 mg.
Witamina B1 w kosmetykach
● Witamina B1 nie jest stosowana w kosmetykach w formie wolnej,
● Wykorzystuje się ją jako kompleks witamin z grupy B lub jako ekstrakt z kiełków zbóż,
● Znajduje zastosowanie w maseczkach i kremach oraz tonikach
WITAMINA B2
● Ryboflawina,
● Laktoflawina,
● Czysta witamina B2 w postaci pomarańczowożółtych kryształków
Wchodzi w skład czynnych enzymatycznie flawoprotein,
Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku,
Razem z witaminą A ma wpływ na funkcjonowanie błon śluzowych, nabłonka naczyń krwionośnych, dróg oddechowych oraz skory.
Źródła: mleko, sery, wątroba, drożdże, jajka, warzywa, owoce, zboże.
Awitaminoza:
- objawy ze strony narządu wzroku (światłowstręt, pogorszenie widzenia, łzawienie, zmiany w rogowce oka, i inne),
- stany zapalne skory, zaczerwienienie powiek,
- stany zapalne języka,
- pękanie kącików ust, tzw. „zajady”,
- zmarszczki.
● Zapotrzebowanie:
dzieci 0-0,5 lat: 0,4 mg,
- 0,5-1 lat: 0,6 mg,
- 1-18 lat: 1-1,5 mg,
dorośli : 1,7 mg.
Witamina B2 w kosmetykach
● Zastosowanie w preparatach:
- do cery trądzikowej,
- włosów,
- jamy ustnej.
WITAMINA B5
kwas pantotenowy (pantenol).
● Czysty kwas pantotenowy - nietrwała, żółta oleista ciecz,
● Nieznane są przypadki niedoboru tej witaminy u ludzi!!! Wynika to z dużego rozpowszechnienia jej w przyrodzie.
● Jego niedobór może wystąpić w skórze!!!
Kwas pantotenowy
● Wchodzi w skład acetylokoenzymu A,
● Bierze udział w przekształcaniu choliny w acetylocholinę,
● Korzystny wpływ na skórę, gruczoły łojowe,
● Przyspiesza gojenie się ran,
● Wspomaga proces pigmentacji włosów,
● Zapobiega stanom zapalnym skóry i błon śluzowych.
Kwas pantotenowy a Pantenol
● Pantenol - alkohol, pochodna kwasu pantotenowego,
● często stosowany w kosmetykach ze względu na stabilną formę,
● dobrze przenika przez naskórek, skórę właściwą, korzeń i trzon włosa, gdzie ulega przemianie w aktywny kwas pantotenowy.
● Działanie: łagodzenie oparzeń, podrażnień, zaczerwienienia, świądu, działanie nawilżające.
Pantenol w kosmetykach
● Preparaty po opalaniu,
● Kremy i balsamy do pielęgnacji suchej, popękanej, podrażnionej skory,
● Preparaty do pielęgnacji włosów (zwiększa grubość włosa).
WITAMINA B6
● Pirydoksyna
● Adermina
● Biały krystaliczny proszek
● Występuje w 3 postaciach aktywnych:
pirydoksol, pirydoksal, pirydoksyamina
● Koenzym dla enzymów biorących udział w przemianach aminokwasów,
● Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego,
● Pirydoksal wpływa na metabolizm komórek skory,
● Istnieją doniesienia, że witamina B6 opóźnia proces starzenia i wspomaga odchudzanie,
● Bierze udział w syntezie porfiryn oraz histaminy i serotoniny.
● Awitaminoza:
- nieprawidłowe funkcjonowanie CUN (drgawki, nadwrażliwość, apatia, bezsenność),
- bolesne stany zapalne skory rąk, stop oraz nosa (akrodynia)
- stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej,
- łojotok.
● Zapotrzebowanie:
- dzieci 0-0,5 lat: 35mg,
- 0,5-1 lat: 0,6 mg,
- 1-18 lat: 2-2,5 mg,
dorośli: 2-2,5 mg.
● Źródła:
- dla człowieka głownie bakterie jelitowe,
występuje także w wątrobie, drożdżach, produktach zbożowych, soi, kiełkach pszenicy, mleku, orzechach.
Witamina B6 w kosmetykach
● W kosmetykach stosowana w formie oleistego palmitynianu pirydoksyny,
● Zastosowanie głownie jako B-kompleks,
● Kremy odżywcze i regenerujące,
● Kosmetyki przeciwzmarszczkowe,
● Preparaty przeciwtrądzikowe.
Witamina B7
● Witamina H
● Biotyna
● Koenzym R
● „Witamina skóry”
Hamuje aktywność gruczołów łojowych,
Wpływa na gospodarkę lipidową skory,
Bierze udział w syntezie keratyny oraz substancji spajających komórki warstwy rogowej naskórka, włosów i paznokci,
● Razem z witaminą K bierze udział w syntezie protrombiny.
● Źródła:
- żółtka jaj, orzechy, banany, drożdże, wątroba, cebula.
● Awitaminoza:
- stany zapalne skory, stany łuskowe skory,
- suchość i przebarwienia skory i błon śluzowych,
- wypadanie i przetłuszczanie się włosów,
- łamliwość paznokci,
- osłabienie, apatia.
● Zapotrzebowanie:
- dzieci 0-0,5 lat: 35 μg,
- 0,5-1 lat: 50 μg,
- 1-18 lat: 100-200 μg,
dorośli 300 μg.
Witamina B7 w kosmetologii
● Kosmetyki do pielęgnacji skory suchej, łuszczącej się,
● Przyjmowana wewnętrznie w leczeniu trądziku, łamliwości paznokci czy też czyraczności,
● W kosmetykach nawilżających oraz depigmentujących (zamknięta w liposomach razem z witaminami A i E).
WITAMINA B12
● Kobalamina, ● Krystalizuje w postaci czerwonych igieł,
● Witamina nastroju, ● Rośliny nie zawierają tej witaminy.
Znana jako czynnik zewnętrzny Castle'a, który jest czynnikiem przeciwanemicznym,
Bierze udział w syntezie DNA,
Ważna w tworzeniu osłonek nerwowych,
Bierze udział w przemianach puryn i pirymidyn,
Uczestniczy w metabolizmie tłuszczy i węglowodanów.
pełni ważną rolę w syntezie DNA, regeneracji erytrocytów, wspomaga pracę mózgu, zwalcza uczucie zmęczenia
Awitaminoza:
- anemia makrocytarna, megaloblastyczna (niedokrwistość Addisona-Biermera),
zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego,
zmiany w komórkach nabłonka przewodu pokarmowego,
- zaburzenia wzrostu wszystkich tkanek,
- pogorszenie nastroju.
● Źródła:
- wytwarzana przez florę bakteryjną przewodu pokarmowego człowieka,
- wątroba, ryby, jaja, mleko i jego przetwory, drób.
● Zapotrzebowanie:
dzieci 0-0,5 lat: 0,5μg,
- 0,5-1 lat: 1,5μg,
- 1-18 lat: 2-3μg,
dorośli: 3-4μg
WITAMINA PP
● Amid kwasu nikotynowego, ● Zaliczana do kompleksu witamin B,
● Nazwy handlowe Nicotamide, niacinamide, Nicobion, Nicotilamide,
● Terminy: witamina B3, Niacin, witamina PP odnoszone zarówno do kwasu nikotynowego jak i do jego amidowej formy.
odgrywa ważną role w przemianie materii, uczestniczy w metabolizmie aminokwasów, cukrów i tłuszczy
współuczestniczy w tworzeniu kolagenu i barwnika
przyczynia się do regulacji wilgotności i złuszczania się skóry
zapobiega szorstkości i zaczerwienieniu skóry
Awitaminoza:
- zapalenie wielonerwowe,
· krwawienie z dziąseł
· kurcze naczyniowe kończyn,
· skurcz oskrzeli i astmę,
· zwiększenie poziomu cukru we krwi,
· alergie astmatyczne,
· migreny lub inne bóle głowy, pogorszenie pamięci,
· zdenerwowanie, napięcia nerwowe, depresję, drażliwość,
· choroby skóry (egzemy, zapalenia, trądzik) i przewodu pokarmowego (biegunki),
· stwardnienie rozsiane - najgroźniejsze schorzenie,
· bezsenność, osłabienie
KWAS FOLIOWY
● Witamina M,
Jest niezbędna do syntezy kwasów nukleinowych.
Odpowiada za prawidłowy rozwój płodu.
Kwas foliowy opóźnia wystąpienie siwizny oraz wpływa na zdrowy wygląd skóry.
Badania wykazały, że ułatwia wzrost i przedłuża życie zarówno młodym jak i starszym komórkom skóry.
Zastosowanie:
● kremy i maseczki regenerujące, przeciwzmarszczkowe i poprawiające elastyczność skóry.
● Kosmetyki z kwasem foliowym przeznaczone są dla kobiet po 30 r. ż., z każdym rodzajem cery skłonnej do zmarszczek i zniszczonej ekspozycją słoneczną.
● Zielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe, ziarna zbóż, pomidory, soja, buraki, orzechy, słonecznik, drożdże piwne, wątroba, żółtko jajka, banany, pomarańcze, awokado.
● Kobietom w ciąży i pozostałym, w wieku rozrodczym zaleca się suplementację w dawce 0,4 mg
Witamina B7
- biotyna ; WITAMINA H
potocznie nazywana witaminą skóry lub antyłojotokową
przyczynia się do wytwarzania keratyny oraz naturalnych substancji, które spajają komórki rogowe
występuje w: soi, nerkach, twarogu, bananach, grzybach, orzechach, jajach
jest ona syntetyzowana przez bakterie jelitowe w organizmie
objawy niedobory to: wypadanie włosów, stany zapalne skóry, łamliwość paznokci, zaburzenia nerwowe
biotyna stała się podstawowym środkiem w leczeniu łamliwych, rozdwajających się paznokci oraz zaburzeń ich wzrostu, jak tez przy grzybicy
w małych dawkach może minimalizować łojotok i tworzenie łupieżu
w kosmetykach stosowana wraz z witaminami A i E, uważana jest za najskuteczniejszy specyfik do zwalczania zmarszczek, poprawiający kontur warzy, usuwający worki pod oczami, rozszerzone pory
zalecana dla cery suchej, zwiotczałej, atroficznej, przedwcześnie starzejącej się
SUBSTANCJE O DZIAŁANIU PODOBNYM DO WITAMIN:
KOENZYM Q:
Koenzym Q10 ● Ubichinon,
Zwany eliksirem młodości, znajduje się w każdej komórce naszego organizmu.
Wchłania się tylko w obecności tłuszczy,
dostarcza energii
wpływa na metabolizm
zwiększa dotlenienie komórek
regeneruje skórę
neutralizuje wolne rodniki
Do 25 r.ż. organizm sam wytwarza koenzym Q10 w ilości wystarczającej do prawidłowego funkcjonowania, z wiekiem produkcja spada.
Działanie koenzymu Q10: zanik drobnych zmarszczek, spłycenie zmarszczek głębokich, wzrost nawilżenia i elastyczności.
Koenzym Q10
● Koenzym Q10 to substancja nietoksyczna,
● Mimo to, nie powinna być stosowana w trakcie ciąży oraz w okresie karmienia,
● Doustne dawki: 30- 60mg.
Koenzym Q10 w kosmetykach
● Stosowany w kremach przeciwzmarszczkowych np. Eucerin Q10 Active,
● Przyspiesza metabolizm komórkowy, dotlenia i dostarcza energii komórkom skory,
● Ujędrnia skórę i nadaje jej młody wygląd.
NNKT
● do niedawna nazywane witaminą F, ● kw. linolowy,
● kw. linolenowy,● kw. arachidonowy.
NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe):
są składnikiem wszystkich błon komórkowych, zapewniają ich przepuszczalność i elastyczność
nie są wytwarzane przez organizm i muszą być dostarczane z pożywieniem
potocznie nazywane witaminą F
do NNKT zalicza się: kwas α-linolenowy, linolowy, arachidonowy
NNKT charakteryzuj się korzystnym oddziaływaniem na skórę: łatwo się wchłaniają, mają właściwości przeciwalergiczne, zapobiegają powstawaniu odczynów zapalnych, biorą udział w produkcji sebum, hamują proces utraty wody, opóźniają proces rogowacenia naskórka
w przypadku braku NNKT może dojść do atopowego zapalenia skóry
lub nadmiernego wysychania skóry, jej szorstkości i łuszczenia
uzupełnieniem deficytu jest stosowanie kosmetyków wzbogaconych w kwas linolowy lub inne kwasy szeregu Ω-6
cennymi surowcami z których otrzymuje się NNKT są: olej wiesiołkowy, olej awokado, olej migdałowy, olej lniany, olej brzoskwiniowy, olej winogronowy, olej orzechowy, olej z kiełków pszenicy
NNKT
● Ze względu na miejsce występowania pierwszego wiązania podwójnego w NNKT dzielimy na dwie grupy tzw. omega-3 i omega-6
● Do kwasów omega-3 zaliczamy:
● kwas alfa-linolenowy, eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy,
● Do kwasów omega-6 należą:
● kwas linolowy, gamma-linolenowy i arachidonowy.
NNKT
NNKT wchodzą w skład ceramidów warstwy rogowej naskórka
NNKT
● łatwo się wchłaniają,
● właściwości przeciwalergiczne oraz przeciwzapalne,
● biorą udział w produkcji sebum,
● hamują proces utraty wody,
● opóźniają proces rogowacenia naskórka.
W przypadku braku NNKT
● AZS,
● pogorszenie wyglądu skóry:
● łuszczenie,
● suchość,
● szorstkość
Źródła NNKT:
● oleje zawarte w pokarmach,
● surowce, z których otrzymujemy NNKT:
● olej wiesiołkowy,
● olej awokado,
● olej migdałowy,
● olej lniany,
● olej winogronowy,
● olej brzoskwiniowy
QUASI-WITAMINY
CHOLINA
organizm ludzki może ją produkować z aminokwasów w obecności kwasu foliowego i Wit. B12
występuje w żółtkach jaj ptasich, kiełkach pszenicy, roślinach strączkowych
zastosowanie: leczenie stanów zapalnych i marskości wątroby, miażdżycy i kamicy żółciowej, łuszczycy, różnych odmian trądziku, detoksykacji.
DZIAŁANIE
● Lipotropowe (rozpuszczające tłuszcz)
● Odtruwające
● Osłaniające miąższ wątroby
● Przeciwmiażdżycowe
● Żółciotwórcze
● Substrat w syntezie metioniny i acetylocholiny (neuroprzekaźnika)
Niedobór choliny może:
● obniżać sprawność umysłu, nerwów, pamięci, możliwość koncentracji,
● powodować stany lękowe, rozdrażnienie, bezsenność, dolegliwości sercowe, krążeniowe, bóle głowy, szum w uszach.
Zastosowanie:
● leczenie stanów zapalnych i marskości wątroby, miażdżycy, kamicy żółciowej, łuszczycy, rożnych odmian trądziku,
● w detoksykacji
KWAS LIPONOWY
● Witamina N,
● Acidum lipoicum,
koenzym współdziałający z oksydoreduktazami
ma właściwości detoksykacyjne, moczopędne, przeciwcukrzycowe, przeciwmiażdżycowe
przyspiesza utlenianie glukozy, zmniejsza stężenie lipidów we krwi, zwiększa wydolność fizyczna i psychiczna
antyoksydant
niedobory mogą powodować: cukrzyce, kamice żółciową, miażdżyce, osłabienia, zaburzenia koncentracji
● Niedobory mogą prowadzić do:
- otyłości,
- osłabienia mięśni,
- miażdżycy,
- polineuropatii cukrzycowej,
- stanów zapalnych wątroby, kamicy żółciowej,
- trądziku,
- zatruć, zaburzeń koncentracji.
KARNITYNA:
● Carnitine,
organizm ludzki potrafi ją syntezować z lizyny i metioniny
jest niezbędna w reakcjach biochemicznych zapewniających energię
wpływa na ruchliwość i przeżywalność plemników
zwiększa wydolność fizyczną i psychiczną
niedobór powoduje: osłabienie mięśni, zaburzenia czynności mięśnia sercowego, mała żywotność plemników, zaburzenia przemian lipidowych, itp.
Tylko L-karnityna jest aktywna biologiczne,
Jej główne źródło to baranina, wołowina, wieprzowina oraz ryby,
KWAS OROTOWY
● Witamina B13
● Orotic Acid
wytwarzana w małej ilości przez florę bakteryjną jelit
ułatwia transport jonów przez błony komórkowe
prawdopodobnie bierze udział w metabolizmie kwasu foliowego i wit. B12
zapobiega przedwczesnemu starzeniu
występowanie: warzywa korzeniowe, serwatka, kwaśne mleko
KWAS PANGAMOWY:
przyspiesza utlenianie glukozy i lipidów
zmniejsza stężenie cholesterolu we krwi
rozszerza naczynia krwionośne
poprawia ukrwienie mięśni i innych tkanek
ma właściwości detoksykacyjne
potęguje działanie sulfonamidów i antybiotyków
ma działanie przeciwdrgawkowe
likwiduje drżenie mięśni spowodowane stresem i wzburzeniem nerwowym
działanie jest w dalszym ciągu badane
zastosowanie: leczenie infekcji bakteryjnych i grzybiczych, chorób włosów i skóry, wspomagające w leczeniu otyłości
PABA
Kwas paraaminobenzoesowy
leczy stany zapalne skóry, bielactwo nabyte, zapobiega łysieniu i siwieniu
absorbuje promieniowanie UV
występowanie: produkty zbożowe z pełnego przemiału, kiełki pszenicy, nasiona słonecznika, jaja, drożdże, wątroba
zastosowanie - w preparatach przeciwsłonecznych (anty UVB) i preparatach na porost włosów
SKŁADNIKI MINERALNE:
Wapń
● Ca, Calcium
W organizmie 99% w kościach ( związany z fosforem),
● Bierze udział w skurczu mięśni, przewodzeniu impulsów bioelektrycznych, krzepnięciu krwi,
● Udział w wydzielaniu hormonów i neurotransmiterów,
● Utrzymuje prawidłowy poziom cholesterolu.
● Niedobory wapnia mogą prowadzić do:
osteoporozy,
- próchnicy,
-krzywicy,
- zaburzeń rytmu serca,
- tężyczki (nadmierna pobudliwość mięśni do skurczu, bolesne skurcze),
- parestezji w kończynach (odczucia drętwienia, mrowienia, zimna, ciepła),
- zaburzeń procesu krzepnięcia krwi.
● Zapotrzebowanie:
- zmienia się wraz z wiekiem,
- dzieci 1-10 lat: 0,6-0,8g,
- 11-18 lat: 0,8-1g,
dorośli: 0,8-1,5g
● Mleko: 118mg Ca w 100g,
● Ser żółty: 703-995mg Ca w 100g.
Fosfor
● P, niemetal,
● Znane cztery odmiany alotropowe:
- biały - bardzo reaktywny, silnie toksyczny,
- czerwony - otrzymywany z białego,
- fioletowy,
- czarny - niepalny, bierny chemicznie.
Fosfor
● Składnik kwasów nukleinowych, adenozynofosforanów, fosfolipidów,
● 80% w zębach, pozostała część w kościach, mięśniach i tkance nerwowej,
Jego niedobór powoduje upośledzenie mineralizacji kości.
Zapotrzebowanie:
- wyrażane jako stosunek podaży Ca do P,
- dla dorosłych wynosi 1:1, dla dzieci 2:1.
● Dawka dzienna:
- dla dzieci 1-10 lat: 0,8g,
- 11-18 lat: 1,2g,
- dorośli: 0,8g.
● Źródła:
- mleko,
- sery,
- żółtka jaj,
- orzechy włoskie,
- migdały,
- orzechy laskowe
Magnez
● Srebrzystobiały metal,
● Składnik kości i zębów,
● Pozwala zachować równowagę nerwowomięśniową,
● Właściwości osłaniające materiał genetyczny przed wpływem środowiska.
Niedobór Mg:
- drżenie powiek,
- drętwienie kończyn,
- zaburzenia rytmu serca,
- wypadanie włosów, łamliwość paznokci!
- bezsenność, ból i zawroty głowy,
- meteopatiapatologiczna reakcja organizmu człowieka na działanie czynników meteorologicznych, uzależniona od jego wrażliwości indywidualnej. Chorobotwórcze działanie zmian pogody na organizm. Objawami są ogólne osłabienie organizmu, senność, niestabilność emocjonalna. Mogą pojawić się ból głowy oraz stawów (w przypadku choroby zwyrodnieniowej, wcześniejszych uszkodzeń). .
● Zapotrzebowanie dzienne:
- dzieci: 150-200mg,
- dorośli: 300-400mg,
● Źródła:
- rośliny strączkowe, kakao, warzywa zielone!
Magnez
● W kosmetyce często w formie asparginianiu - wykazuje korzystny wpływ na ściany naczyń krwionośnych oraz usprawnia transport jonów i tlenu .
Sod
Gwałtownie reaguje z wodą,
Powoduje zatrzymanie wody w organizmie, reguluje ciśnienie osmotyczne (potas wzmaga jej wydalanie)!,
Reguluje przepuszczalność błon komórkowych,
Jego poziom istotny w utrzymaniu prawidłowej pobudliwości nerwowo-mięśniowej.
Szeroko stosowany w formie chlorku sodu NaCl.
Najlepiej stosować sól kamienną, morską lub oceaniczną, ze względu na cenne mikroelementy.
W preparatach kosmetycznych związki sodu wpływają na elastyczność keratyny,
Dodawany do preparatów nawilżających, często w formie hialuronianu sodu,
W formie maseczek z mułu z dna Morza Martwego (również potas),
Stosowany w formie ekstraktu z drożdży i glonów (również potas),
Zapotrzebowanie:
dzienne na NaCl: 10-15g!,
- dawka dzienna Na:
dzieci 11-18 lat: 1-2,5g,
dorośli: 1-3,5 g.
Potas
W przeciwieństwie do sodu ułatwia wydalanie wody z organizmu,
Bierze udział w przewodzeniu impulsów elektrycznych przez neuron,
Aktywator wielu enzymów,
Jego niedobór prowadzi do osłabienia, a także do zaburzeń pracy serca i oddychania.
● Zapotrzebowanie dzienne:
- dzieci: 1-10 lat 0,7-1,6g,
- 11-18 lat 1,6-6g,
dorośli: 2-5g,
● Źródła:
ziemniaki, pomidory, szpinak, marchew, banany,
Żelazo
Znane cztery odmiany alotropowe,
W organizmach żywych składnik hemoglobiny i mioglobiny,
Wchodzi w skład wielu enzymów (katalazy, peroksydazy, cytochromów),
● Niedobór:
- niedokrwistość, anemia,
zaburzenia ze strony układu pokarmowego
łamliwość paznokci, wypadanie włosów, zmiany skórne, ziemista cera, sińce pod oczami!
● Zapotrzebowanie dzienne:
- dzieci: 1-10 lat: 10-15mg,
11-18 lat: 10-18mg,
-dorośli: kobiety 18mg,
- mężczyźni 10mg,
- kobiety w ciąży i karmiące 30-60mg.
Żelazo
● Zawartość żelaza w różnych produktach (mg/100g produktu):
● wątroba wieprzowa - 18,7
● wątroba wołowa - 9,4
● fasola biała - 6,9
● płatki owsiane - 3,9
● wołowina, polędwica - 3,1
● cielęcina, łopatka - 2,9
●według H. Kunachowicz i in., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych, 1997
Chlor
Żółtozielony gaz o duszącym zapachu,
Trujący, drażniący wpływ na drogi oddechowe,
W organizmie człowieka głownie w płynie mózgowo-rdzeniowym, krwi oraz mięśniach,
Jako kwas solny HCl umożliwia trawienie,
Bierze udział w przekazywaniu impulsów nerwowych,
Wraz z K+ i Na+ utrzymuje prawidłowe ciśnienie osmotyczne.
Zapotrzebowanie dzienne:
dzieci 1-10 lat: 0,5-2,5g,
11-18 lat 1,5-4,5g,
dorośli 1,8-5,1g.
● W kosmetyce chlor stosowany w postaci chloraminy oraz wody chlorowej w preparatach do dezynfekcji!
Siarka
Ciało stałe o żółtym kolorze,
W przyrodzie znanych jej sześć odmian alotropowych (rombowa, jednoskośna, żółta, katena, plastyczna i bezpostaciowa)
Wchodzi w skład metioniny i cysteiny (aminokwasów niezbędnych do utrzymania prawidłowej kondycji włosów)
Siarka
● Siarka bezpostaciowa (kwiat siarczany)- znajduje zastosowanie w zasypkach, pudrach, maściach, wodach to twarzy, szamponach oraz środkach do kąpieli.
● Siarka koloidalna- stosowana zewnętrznie działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Dodawana do preparatów do cery trądzikowej oraz przeciwłupieżowych.
Mydło siarkowe
● Stosowane do pielęgnacji skory trądzikowej, łojotokowej.
● Może być stosowane do włosów przetłuszczających się i ze skłonnością do łupieżu
● Biosiarka- siarka w formie dobrze przyswajalnej np. w czosnku, cebuli, porach.
● Działa przeciwbakteryjnie oraz regulująco na gruczoły łojowe.
● Niedobory:
- łamliwość i zwiększone wypadanie włosów,
- kruchość i choroby paznokci,
- nadmierne rogowacenie naskórka.
● Dawka dzienna:0,8-1g
● W preparatach wykorzystywana głownie ze względu na działanie keratolityczne! (usuwanie martwych komórek naskórka)
Jod
Ciało stałe o szarym, metalicznym kolorze.
Bierze udział w w syntezie hormonow tarczycy (tyroksyny i trojjodotyroniny).
Występuje w wodzie morskiej i wodorostach.
● Jego niedobory mogą prowadzić do:
zaburzeń funkcjonowania tarczycy,
- bezpłodności,
mongolizmu.
● Dawka dzienna
- dla dzieci: 1-10 lat: 70-120μg,
11-18 lat oraz dorosłych 150μg
W kosmetykach stosowany w postaci alg jako kuracja antycellulitowa,
● W formie jodyny, jodoformu oraz jodofory - jako środek do dezynfekcji.
Miedź
● Metal o czerwonym połysku,
● Ułatwia przyswajanie żelaza!
● Bierze udział w wielu procesach enzymatycznych i reakcjach utleniania i redukcji.
● Jest toksyczna!
● Jej nadmiar może prowadzić do anemii, zaburzeń pracy wątroby czy układu oddechowego.
● Jej niedobór może prowadzić do:
- niedokrwistości,
- zaburzenia ze strony układu nerwowego,
- odbarwienie włosów i skóry (Cu warunkuje melanogenezę)
● Biomiedź: występuje w szpinaku, gryce i sałacie.
● Dawka dzienna:
- dzieci 1-10 lat: 1-2,5mg,
- 11-18 lat: 2-3mg,
- dorośli: 3mg
W kosmetyce stosowana jako pigment w kosmetykach kolorowych,
W formie wodoroasparginianu jako składnik przeciwgrzybiczy.
Cynk
● Srebrzysty metal, połyskujący na niebiesko,
● Składnik i aktywator wielu enzymów,
● Bierze udział w metabolizmie insuliny,
● Antybakteryjny, przeciwzapalny, przyspiesza procesy gojenia!
● Niedobory mogą powodować:
- wykwity skórne, wypadanie włosów,
- skłonność do infekcji,
- objawy awitaminozy wit. A (wpływ na wchłanianie),
- zaburzenia w rozwoju kości,
- choroby gruczołu krokowego.
● Biocynk można znaleźć w pestkach dyni i słonecznika, korzeniu prawoślazu i kłączu pięciornika. Dobrze się wchłania w obecności witamin A i E. Biocynk stosowany w kosmetyce w formie fitokompleksów w preparatach antyłojotokowych,
● Tlenek cynku znajduje zastosowanie jako składnik tzw. filtrów mineralnych,
● ZnO dodawany również do preparatów przeciwtrądzikowych oraz stosowany w leczeniu opryszczki.
Cynk
● Maść cynkowa - stosowana jako preparat przeciwzapalny w leczeniu trądziku pospolitego czy też otarciach naskórka.
● Dawka dzienna:
- dzieci 1-10 lat: 10mg,
- 11-18 lat; dorośli: 15mg,