WIRUSOWE ZAPALENIA MÓZGU I RDZENIA KRĘGOWEGO U KONI

(Encephalomyelitis infectiosa equorum)

W skład zalicza się

WEE - zachodnie

EEE - wschodnie zapalenie mózgu i rdzenia koni

VEE - wenezuelskie

JE - japońskie zapalenie mózgu koni typ B

Są chorobami wirusowymi przenoszonymi przez stawonogi.

Występowanie:

Występują u koni na Półkuli Zachodniej.

• EEE, WEE, VEE Ameryka (całość)

• Japońskie wschodnia Azjia

Etiologia:

• wirusy EEE, WEE, VEE rodzaj Alphawirus rodzina Togwiridae.

• JEV → rodzina Flaviviridae

Epizootiologia:

• zachorowania kliniczne EEE, WEE, VEE u koni, osłów i mułów oraz ludzi - przebieg ciężki, ale zachorowania

sporadyczne

• zdolność zakażania wielu innych gatunków ssaków i ptaków → przebieg subkliniczny, ale duże znaczenie

epidemiologiczne.

• naturalny cykl krążenia EEEV i WEEV zamyka się pomiędzy ptakami i/lub małymi ssakami a komarami.

• zachorowania u ludzi i koni - późne lato, po okresie upalnej i deszczowej pogody.

• wiremia w EEE, WEE u ludzi i koni nie jest na tyle intensywna aby zakazić komary → ludzie i konie = ślepe ogniwo infekcji.

• VEEV wywołuje intensywną wiremię u zakażonych koni

• naturalnym rezerwuarem wirusa japońskiego zapalenia mózgowia - ptaki i świnie.

• wirus namnaża się u ptaków wodnych → świń → człowiek i koń

Objawy kliniczne

EEE i WEE

• O.I.: 5-15 dni.

• EEE - śmiertelność 90%, WEE - 30%.

• dwufazowa gorączka do 41°C

→ objawy kliniczne pojawiają się podczas drugiego szczytu gorączki.

• drżenia mięśniowe, głównie mięśni barkowych i twarzowych.

• nadwrażliwość na bodżce

• okresy przemijającego podniecenia lub intensywnego świądu.

• ruchy maneżowe, wpadanie na przeszkody.

• póżniej → brak koordynacji ruchów, depresja,porażenia, śpiączka i zejście śmiertelne.

• śmierć po 2-4 dniach od pierwszych objawów

VEE

• O.I.: 1-3 dni

• objawy ogólne

• gorączka

• brak apetytu, biegunka, spadek m.c.

• depresja

• objawy nerwowe j.w.

• śmierć po 2-4 dniach

• śmiertelność 90%

japońskie zapalenie mózgowia

• O.I.: 8-10 dni.

trzy syndromy chorobowe:

• przemijająca gorączka do 40°C / 2-3 dni,

• brak apetytu,

• zażółcenie lub stan zapalny błon śluzowych

• niechęć do poruszania się

• szybki powrót do zdrowia

• gorączki do 41°C

• braku apetytu. trudności w połykaniu

• żółtaczka, wybroczyny na błonach śluzowych

• śpiączka

• zaburzeń świadomości,

• brak koordynacji ruchu

• przemijająca sztywność karku.

• powrót do zdrowia po tygodniu;

• wysoka gorączka,

• obfite pocenie się,

• drżenia mięśniowe

• nadwrażliwość,

• bezcelowe poruszanie się, otępienie, ślepota,

• zapaść i śmierć.

• śmiertelność < 5%,

Świnie

• wirus japońskiego zapalenie mózgowia nie wywołuje objawów klinicznych u świń

• u ciężarnych - ronienie, mumifikacja, rodzenie słabych prosiąt.

• U prosiąt do 6 miesięcy objawy zapalenia mózgowia.

A.P.:

EEE, WEE

• rozsiane, nieropne zapalenie mózgu i rdzenia, (przekrwienie, obrzęk, żółtaczka)

• obrzęk węzłów chłonnych

• zwyrodnienie komórek nerwowych,

• nacieki okołonaczyniowe i rozrost gleju,

VEE

• brak zmian makroskopowych

• zanik tkanki krwiotwórczej, wybroczyny w węzłach chłonnych i śledzionie

• ogniska nekrotyczne w trzustce, wątrobie i sercu,

• nieropne zapalenie mózgu

japońskiego zapalenia mózgowia

• zastój krwi, wybroczyny w mózgu\

• panencephalitis

• nacieki okołonaczyniowe

• martwicę komórek Purkinjego w móżdżku.

Diagnoza różnicowa

wścieklizna, choroba Borna, tężec, botulizm, zatrucia.

Badania laboratoryjne

• materiał do badań: krew (ok. 50 ml), mózgowie

• izolacja na hodowlach komórek linii ciągłych

• OWD, SN, test zahamowania hemaglutynacji,

Rokowanie

• EEE niepomyślna, śmiertelność ponad 90%.

• WEE śmiertelność waha się od 20 do 30%.

• ogólne osłabienie, zachtystowe zapalenie płuc i zakażenie ogólne na skutek odleżyn → bezpośredniaprzyczyną zejść śmiertelnych.

po przechorowaniu - nieodwracalne zaburzenia ruchu i widzenia.

Postępowanie

• leczenie objawowe

• postępowanie wspomagające odżywianie sondą, podawanie elektrolitów i stosowanie zimnych okładów zabezpieczenie konia przed

okaleczeniem się i utrzymanie go w położeniu mostkowym

• antybiotyki.

• szczepionki inaktywowane.

• żywe, atenuowane szczepionki dla EEE i WEE nie zapewniają dostatecznej ochrony

• wstrzymanie obrotu zwierzętami nieparzystokopytnymi w okręgu zagrożonym.

• izolacja chorych

• eliminacja komarów oraz chronienie zwierząt przed ukłuciami.

Piśmiennictwo:

J. F. Żmudziński - SUPLEMENT KONIE

Cz. Kaszubkiewicz - „Patomorfologia chorób zakaźnych zwierząt” Wrocław 2002

wirusowe zapalenia mózgu i rdzenia koni