Nazwa substancji: Arsenian(V) potasu (sól jednopotasowa kwasu arsenowego(V), sól Macquers'a)

Wzór chemiczny: KH2AsO4

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składniki stwarzające zagrożenie:

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr CAS

Nr EINECS

Symbol ostrzegawczy

Symbole zagrożenia (R)

arsenian(V) potasu

100

7784-41-0

-

T+

26/28-45

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, niepalna.

Zagrożenie toksykologiczne: Substancja silnie toksyczna, rakotwórcza. Toksyczność związana jest prawdopodobnie ze zdolnościami związków arsenu do wiązania się z grupami -SH enzymów, co prowadzi do zaburzeń metabolicznych, doprowadzających do zmian zwyrodnieniowych organów wewnętrznych.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Arsenian(V) potasu działa silnie trująco na organizmy żywe, w szczególności organizmy wodne i glebowe. Arsenian(V) potasu jest trwały w środowisku i z trudnością ulega biologicznej degradacji.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego arsenianem potasu(V) środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Osoby ratujące muszą pamiętać o własnym bezpieczeństwie. Skontaktować się z lekarzem.

Zatrucie inhalacyjne:

1.

Wyprowadzić poszkodowaną osobę na świeże powietrze.

2.

Wykonać sztuczne oddychanie lub w razie potrzeby podać tlen - najlepiej, jeśli tego dokona osoba przeszkolona. Osoby ratujące muszą pamiętać o własnym bezpieczeństwie. Zapewnić pomoc lekarską.

Zatrucie doustne:

1.

Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach wskutek spożycia arsenianu(V) potasu, polega na płukaniu żołądka wodą z dodatkiem dużej ilości węgla aktywnego i tlenku magnezowego, a następnie na podaniu środka przeczyszczającego. Podawany jest 8% roztwór tiosiarczanu sodowego, świeżo strąconego wodorotlenku żelaza(III) i tlenku magnezu, mleka, białka jaj, roztworu albuminy, środków pobudzających, a po zabiegach - 30 g oleju rycynowego.

2.

Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.

Skażenie oczu:

1.

Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach. Przykryć oczy jałowym opatrunkiem.

2.

Zapewnić pomoc okulisty.

Skażenie skóry:

1.

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem.

2.

W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:

Substancja niepalna. W ogniu mogą wydzielać się toksyczne gazy, pary i dymy. Nie można dopuścić do rozszczelnienia opakowań, wydostania się arsenianu(V) potasu do środowiska, zanieczyszczenia gleby i wód.

Środki gaśnicze:

Zgodnie z naturą i rozmiarem pożaru obiektów sąsiadujących.

Zalecenia szczegółowe:

Strażacy powinni być wyposażeni w ubrania przeciwchemiczne i niezależne aparaty oddechowe.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się większej ilości arsenianu(V) potasu do środowiska skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażania środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.

Środki ochrony osobistej:

Unikać kontaktu z arsenianem(V) potasu. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w warunkach zapylenia - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząs-teczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).

Zalecenia szczegółowe:

Zabezpieczyć opakowania (pojemniki) przed wydostaniem się arsenianu(V) potasu do środowiska, pyły strącać rozproszonymi strumieniami wody. Stosować urządzenia odsysające.

Zabezpieczenie środowiska:

Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania arsenianu(V) potasu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z kadmem?, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.

Zapobieganie pożarom/wybuchom:

Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego postępowania w tym względzie.

Magazynowanie:

W oryginalnych, właściwie i szczelnie zamkniętych, oznakowanych opakowaniach, w magazynie substancji trujących wyposażonym w instalację wentylacyjną. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Arsenian(V) potasu przechowuje się w chłodnych i suchych pomieszczeniach zamkniętych wydzielonych do składowania związków toksycznych, położonych z dala od pomieszczeń przeznaczonych na przechowywanie żywności i pasz oraz zabudowań gospodarskich. Pomieszczenia muszą być pod stałą kontrolą, zamykane, oznaczone napisem „Magazyn trucizn” i mieć własne wyposażenie, używane wyłącznie do manipulowania związkami arsenu (naczynia, szufle, wagi, odważniki). Arsenian(V) potasu przechowuje się w beczkach blaszanych (grub. blachy 0,75 mm) umieszczonych w beczkach drewnianych lub ze sklejki. Przesypywanie do mniejszych naczyń jest dokonywane szuflą lub łopatką (nigdy ręką). W pomieszczeniach ze związkami arsenu nie wolno jeść i przechowywać artykułów żywnościowych. Pracować należy w ubraniach ochronnych, rękawicach, ochronach dróg oddechowych. Po wykonanej pracy myć ręce i płukać usta.

Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania arsenianu(V) potasu. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:

Maski ochronne z filtrami pyłów P2.

Ręce:

Rękawice ochronne, powlekane.

Oczy:

Okulary ochronne w szczelnej obudowie.

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Inne informacje:

Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z arsenianem(V) potasu. Nie wdychać pyłów. Stosować urządzenia odsysające. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać wszelkie rozsypy.

Normy polskie:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Metody oceny narażenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości arsenianu(V) potasu na stanowisku pracy. Zalecane są metody chromatografii gazowej.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

Analiza chromatograficzna (gazowa) powietrza pobranego w środowisku pracy oraz materiału biologicznego (włosy, mocz).

Rozwiązania techniczne:

Stosowanie się ściśle do rygorów bezpiecznej pracy (ochrony osobiste, wentylacja wyciągowa, brak możliwości skażenia kanalizacji i otaczającego środowiska). Przesypywanie do mniejszych naczyń jest dokonywane szuflą lub łopatką (nigdy ręką).

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1

Masa cząsteczkowa:328,0 g/mol

9.2

Skład, postać fizyczna, barwa, zapach: Arsenian(V) potasu w warunkach normalnych jest białym, bezpostaciowym lub krystalicznym proszkiem. Jest solą potasową kwasu arsenowego(V).

9.3

Temperatura topnienia: ciało stałe w warunkach normalnych.

9.4

Temperatura wrzenia: Rozkład termiczny następuje w temperaturze poniżej 150oC.

9.5

Temperatura zapłonu: nie dotyczy

9.6

Temperatura samozapłonu: nie dotyczy

9.7

Rozpuszczalność w wodzie: Arsenian(V) potasu jest rozpuszczalny w wodzie. Arsenian(V) potasu w środowisku kwaśnym posiada własności utleniające.

9.8

Inne: Arsenian(V) potasu jest silną trucizną. Stosowany jest do wyrobu trutek na gryzonie, barwników anilinowych, emalii ceramicznych, do konserwacji skór surowych i drewna, jako zaprawa w przemyśle włókienniczym, w analityce.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:

Substancja w warunkach prawidłowego przechowywania stabilna chemicznie. Unikać kontaktów z silnymi utleniaczami i silnymi kwasami.

Właściwości korozyjne:

Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.

Informacje ogólne: Arsenian(V) potasu jest silną trucizną. W ustroju działa miejscowo, wywołując zapalenie śluzówek, do martwicy włącznie. Łatwo rozpuszcza się w soku żołądkowym. Uszkadza procesy oddechowe komórek wątroby. Najczęściej zatrucie przebiega wśród objawów żołądkowo-jelitowych.

Ocena działania rakotwórczego:

IARC - Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem

Dowód działania u zwierząt doświadczalnych - ograniczony.

Dowód działania u ludzi - wystarczający.

Ocena ogólna - czynnik rakotwórczy dla ludzi (grupa 1).

Polska - substancja rakotwórcza wg rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 września 1996 r., CZĘŚĆ I: Wykaz czynników rakotwórczych dla ludzi.

Umiejscowienie lub rodzaj nowotworów: skóra, płuca, wątroba, nerki, jelita, okrężnica, pęcherz moczowy, tkanka limfatyczna, tkanka krwiotwórcza.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Następstwem są suche usta, trudności w oddychaniu i stale utrzymujący się kaszel. W przypadkach cięższych powstaje niebieskawe zabarwienie skóry oraz skrócenie oddechu. Może pojawić się obrzęk płuc i mogą wystąpić drgawki. Uszkodzeniu ulegają nerki.

Spożycie: Objawami spożycia arsenianu(V) potasu są suche usta, trudności w oddychaniu i stale utrzymujący się kaszel. W przypadkach cięższych powstaje niebieskawe zabarwienie skóry oraz skrócenie oddechu. Może pojawić się obrzęk płuc i mogą wystąpić drgawki.? Uszkodzeniu ulegają nerki. Pojawia się bó1 brzucha z wymiotami. W ciężkich przypadkach mogą pojawić się drgawki.? Odnotowano liczne przypadki zejść śmiertelnych.

Kontakt ze skórą: Pojawia się podrażnienie z zaczerwienieniem. W groźnych przypadkach mogą powstać pęcherze. Pojawiają się stany zapalne skóry i śluzówek z wypryskami na skórze, może wystąpić zmiana pigmentacji. Arsenian(V) potasu wchłania się przez nieuszkodzoną skórę, powodując ogólne objawy zatrucia podobne do tych, które pojawiają się przy wdychaniu lub przy spożyciu.

Kontakt z oczami: Może pojawić się silne podrażnienie, zaczerwienienie i ból.

Zatrucia przewlekłe: Dominującymi skutkami są zmiany skóry i błon śluzowych, a także uszkodzenie nerwów obwodowych. Obserwuje się rogowacenie naskórka podeszew i dłoni, zmiany zapalne skóry z owrzodzeniami. Brodawkowate zrogowacenia skóry mogą po latach przekształcić się w zmiany nowotworowe. Charakterystyczne jest występowanie poprzecznych linii na płytkach paznokciowych. Obserwowana jest często niedokrwistość, zaburzenia w układzie pokarmowym, zmniejszenie się masy ciała.

Działania odległe: Arsenian(V) potasu wykazuje działanie rakotwórcze. Po długoletnim działaniu inhalacyjnym znacznie zwiększa się zapadalność na raka płuc.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie związków arsenu na ryby:

Ryba

Stężenie letalne mg/dm3 As

Okres doświadczeń(doby)

Dawka dopuszczalna mg/dm3 As

Okres doświadczeń (doby)

Ilość zakumulowana

mg As/kg

Sandacz

1,1-2,2

2

0,7-1,1

62 i 48

0

Płoć

2,2

3

1,1-1,6

11 i 48

0,09

Karp

3,1

4-6

2,2

13

0,19

Węgorz

3,1

3

2,2

13

ślady

Rak

4,3

11

3,1

90

7,95

Arsenian potasu w ilości 9 mg/dm3 był dla Daphnia magna granicą szkodliwości. Roztwór 0,1% arsenianów nie działał śmiertelnie na glony. Przy takim stężeniu kwasu arsenowego również niższe grzyby nie zostają uszkodzone. Bakterie w obecności 1% arsenianu potasowego nawet rozwijały się. Grzybki pączkujące nie giną w takim roztworze w ciągu 2 dni.

Niższe organizmy: w 0,03% roztworze ustaje fermentacja i rozmnażanie się drożdży.

Rośliny: na rośliny jawnopłciowe stężenie 3 mg/dm3 As w roztworze pożywkowym działa śmiertelnie.

Wskaźnik oceny ostrej toksyczności: wobec bakterii - 4,8; wobec ryb - 4,3

Działanie szkodliwe na organizmy wodne: skrajne

Substancja jest trwała w środowisku, nie ulega biodegradacji.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 06 04 03 - odpady zawierające arsen.

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metali,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1

Numer ONZ:

1677

14.2

Klasa RID/ADR/IMO:

6.1

14.3

Grupa pakowania:

II

14.4

Ilości ograniczone:

LQ18

14.5

Kategoria transportowa:

2

14.6

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

60

14.7

Numer indeksowy (EC):

033-002-00-5

14.8

Symbole niebezpieczeństwa (R):

23/25-50/53

14.9

Symbole bezpieczeństwa (S):

1/2-20/21-28-45-60-61

14.10

Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 6.1:

0x01 graphic

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

Na etykietach należy zamieścić następujące informacje

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:

0x08 graphic

Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:

„Substancja toksyczna.”

Symbole zagrożenia

R 23/25

Działa toksycznie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą.

R 50

Działa toksycznie na organizmy wodne.

R 53

Może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.

Symbole bezpieczeństwa

S 1/2

Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi.

S 20/21

Nie jeść i nie pić oraz nie palić tytoniu podczas stosowania substancji.

S 28

Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.

S 45

W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

S 60

Substancję i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny.

S 61

Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki.

16. INNE INFORMACJE

  1. Chemiczne określenie produktu:

Arsenian(V) potasu

16.2 Znaczenie symboli:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych

T

Substancja toksyczna.

Numer rozpoznawczy zagrożenia

60

Materiał trujący.

Znaczenie oznaczeń transportowych

Klasa RID/ADR: 6.1-II

Materiał trujący - niebezpieczny.

Numer ONZ: 1677

Arsenian potasowy.

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI

SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ

Wydanie: I

Data wydania: 30.04.03

Strona/stron 8/8

Nazwa:

ARSENIAN(V) POTASU

Arsenian(V) potasu