Zarządzanie Instytucjami Kredytowymi 2.10.2012

Egzamin: Test wielokrotnego wyboru z materiałami z wykładu + pomocami naukowymi

Program:

1. Instytucje kredytowe - interpretacja prawna, ujęcie podmiotowe, poziomy zarządzania, przedmiot zarządzania

2. Zarządzanie finansami

3. Zarządzanie ryzykiem bankowym

4. Zarządzanie kapitałem

5. Nadzór - kontrola - audyt

6. Ocena działalności

7. Techniki zarządzania

Bibliografia:

1. M. Capiga: Zarządzanie bankiem. Wydawnictwo PWN, Wwa 2010

2. A. Gospodarowicz, A. Nosowski: Zarządzanie instytucjami kredytowymi. CH Beck 2012

3. M. Proniewski, W. Tarasiuk: Zarządzanie instytucjami kredytowymi,. Strategie, modele biznesowe i operacyjne. CH Beck 2012

Rynek finansowy dzieli się na 3 instytucje:

• Instytucje finansowe.

• Instytucje kredytowe.

• Instytucje ubezpieczeniowe.

Instytucja finansowa to podmiot niebędący bankiem ani instytucją kredytową, którego podstawowa działalność będąca źródłem większości przychodów polega na wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie określonym w ustawie Prawo bankowe.

Przykłady:

• nabywanie i zbywanie udziałów lub akcji,

• udzielanie pożyczek ze środków własnych,

• usługi w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności,

• udzielanie gwarancji, poręczeń lub zaciąganie innych zobowiązań pozabilansowych.

• Obrót na rachunek własny lub rachunek klienta terminowymi operacjami finansowymi, instrumentami rynku pieniężnego i papierami wartościowymi,

• usługi w zakresie zarządzania aktywami

• usługi w zakresie doradztwa finansowego, w tym inwestycyjnego.

Instytucja kredytowa to:

podmiot mający swoją siedzibę za granicą RP na terytorium jednego z państw członkowskich UE prowadzący we własnym imieniu i na własny rachunek

na podstawie zezwolenia właściwych władz nadzorczych. Prowadzi ona działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego.

Tylko instytucja kredytowa zajmuje się depozytami. Więc kredytowa może być finansową ale nie odwrotnie.

Oddział instytucji kredytowej to jednostka organizacyjna instytucji kredytowej wykonująca w jej imieniu i na jej rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia udzielonego tej instytucji kredytowej, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danej instytucji kredytowej, utworzone na terenie Polski, uważa się za jeden oddział. (podsumowując - instytucja kredytowa to bank)

Instytucje kredytowe w ujęciu podmiotowym. Wyodrębnia się:

• banki komercyjne

• banki spółdzielcze

• spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe

Monetarne instytucje finansowe to instytucje finansowe, których działalność polega na:

• przyjmowaniu depozytów i/lub bliskich substytutów depozytów od podmiotów innych niż monetarne instytucje finansowego,

• udzielaniu kredytów i/lub inwestowaniu w papiery wartościowe na własny rachunek.

Sektor bankowy obejmuje:

• banki komercyjne

• banki spółdzielcze

• oddziały instytucji kredytowych

Banki uniwersalne

• szeroki wachlarz produktów i usług bankowych ujętych w trzy grupy czynności,

• oferowanie usług bankowych, ubezpieczeniowych i inwestycyjnych,

• brak ograniczeń o charakterze ilościowym, geograficznych, jakościowym, rzeczowych,

• świadczenie usług dla każdej grupy klientów.

Funkcje banku uniwersalnego (współczesny bank):

• ubezpieczeniowa

• powiernicza

• kredytowa

• inwestycyjna (planowania)

• płatnicza

• gromadzenia oszczędności

• zarządzania zasobami gotówkowymi

• bankowości inwestycyjnej lub subskrypcyjna

• brokerska

Specyfika banku spółdzielczego:

Lokalizacja

• tereny wiejskie

• małe miasta

Zakres terytorialny

• uzależniony od wysokości funduszy własnych

Klienci

• określona ustawowo grupa klientów

• osoby zajmujące się działalnością rolniczą

Wykonywanie czynności

• określone ustawowo czynności za zgodą KNF i za zgodą banku zrzeszającego

Zasady zrzeszania się

• obowiązek zrzeszania się z jednym bankiem zrzeszającym

Forma prawna

• spółdzielnia

Bank spółdzielczy działa na podstawie prawa bankowego i prawa spółdzielczego.

Specyfika banku hipotecznego (jeden z banków wyspecjalizowanych - drugi to inwestycyjny)

Miejsce działania

• Rynek nieruchomości

Podstawowy kredyt

• kredyt hipoteczny

Źródła finansowania działalności

• Klasyczne - emisja listów zastawnych

• Nowe - sekurytyzacja (rynek wtórny)

Nadzór i kontrola

• KNF

• powiernik i jego zastępca

SKOK - cechy:

• SKOK-i jako spółdzielnie

• działalność niezarobkowa

• zrzeszanie się w krajowej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (kasa krajowa)

Od 01.10.2012 skoki podlegają pod instytucję nadzoru finansowego.

SKOK - zadania

• gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków

• udzielanie członkom pożyczek i kredytów

• prowadzenie na zlecenie członków rozliczeń finansowych

• pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia

Zarządzanie instytucją kredytową to całość działań polegających na podejmowaniu decyzji mających na celu wykorzystanie dostępnych zasobów do realizacji jej funkcji i osiągnięcia wytyczonych celów.

Instytucja kredytowa dzieli się na:

Zasoby:

• materialne

• niematerialne

i

Funkcje

Działalność w sferze

• operacyjnej

• finansowej

• inwestycyjnej

Kierowana do klienta

• indywidualnego

• instytucjonalnego

Cele

• nadrzędny

• cząstkowe

Poziomy zarządzania

Normatywny ↔ Strategiczny ↔ Operacyjny

(misja, wizja) (strategia) (działanie)

Zarządzanie instytucją kredytową w ujęciu przedmiotowym to:

• zarządzanie finansami

• zarządzanie kapitałem

• zarządzanie płynnością

• zarządzanie ryzykiem

System zarządzania w banku to zbiór zasad i mechanizmów odnoszących się do:

• procesów decyzyjnych zachodzących w banku,

• oceny prowadzonej działalności bankowej.

W ramach systemu zarządzania w banku funkcjonuje co najmniej:

• system zarządzania ryzykiem

• system kontroli wewnętrznej

Reszta systemów to jest sprawa indywidualna danego banku.

Zarząd banku projektuje, wprowadza oraz zapewnia działanie systemu zarządzania.

Rada nadzorcza sprawuje nadzór nad wprowadzaniem systemu zarządzania oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu.

Zarządzanie instytucjami kredytowymi - 16.10.2012

Zarządzanie finansami instytucji kredytowych

Zarządzanie finansami - proces decyzyjny polegający na pozyskiwaniu zasobów pieniężnych niezbędnych do prowadzenia działalności banku i na takim ich zagospodarowaniu, aby zrealizować cel strategiczny banku.

Maksymalizacja wartości instytucji kredytowej, co określa jej zyskowność i poziom ryzyka

Rodzaje decyzji finansowych i inwestycyjnych:

4. decyzje w sferze pozyskiwania zasobów pieniężnych → zarządzanie pasywami

5. decyzje w sferze zagospodarowania pozyskanych środków → zarządzanie aktywami

6. decyzje w sferze pozabilansowej

Banki prowadzą samodzielnie gospodarkę finansową (zasada samodzielności) na podstawie planu finansowego w sposób zapewniający pokrycie z uzyskanych przychodów (zasada samofinansowania), kosztów działalności oraz zobowiązań.

Plan finansowy - jest to projekcja bilansu, rachunku zysków i strat, czyli projekcja takiego zarządzania aktywami i pasywami, aby ukształtować strukturę bilansu:

• ilościową - poziom depozytów i kredytów

• jakościową - poziom odsetek dla osiągnięcia zysku w dłuższej perspektywie

Elementy planu finansowego:

• główne pozycje bilansu i rachunku zysków i strat

• programy odcinkowe

• plan rzeczowy

• plan działań marketingowych

• plan zatrudnienia

• poziom wskaźników finansowych

Planowanie - to sformalizowany proces podejmowania decyzji, jest on podstawą dla budżetowania - czyli sposobu gospodarowania środkami finansowymi dla zrealizowania celów.

Instrumenty zarządzania finansami:

• odsetki

• opłaty

• prowizje

• marże

Odsetki są funkcją trzech zmiennych

• kwoty pożyczonej lub zainwestowanej (kwota główna)

• stopy oprocentowania

• czasu trwania kredytu lub inwestycji

Odsetki dzielą się na:

• koszty - dla banku - dłużnika

• przychody - dla banku - kredytodawcy

Opłaty:

• wynagrodzenie banku za świadczenie standardowych usług

• ich wysokość nie zależy od wielkości operacji i nie koreluje z zaangażowanym kapitałem

• to zryczałtowane koszty z narzutem zysku za pobierane za wykonywanie usług fakultatywnych w ramach umów o świadczenie czynności bankowych

Czynniki wpływające na wysokość opłat:

• koszt pozyskania pieniądza

• wartość pieniądza w czasie

• pracochłonność czynności przygotowawczych

• ryzyko transakcji

• pracochłonność obsługi transakcji

• koszty ściągania należności

• inne czynniki, np. dotychczasowa współpraca klienta z bankiem, środki klienta w banku

Prowizja - to przychód, który zależy od wielkości zaangażowania banku, np. wolumenu limitu kredytu, wielkości gwarancji

Rodzaje prowizji (przykłady):

• prowizja przygotowawcza

• prowizja administracyjna

• prowizja

• prowizja za gotowość

Marża - wynagrodzenie z tytułu wykonywanych operacji bankowych

• będące różnicą między ceną sprzedaży, a ceną zakupu środków pieniężnych,

• umożliwiające sfinansowanie kosztów działania banku i osiągnięcie minimalnej stopy rentowności

Rodzaje marży:

• marża globalna (jedna marża w całości dla banku)

• marże odcinkowe (cząstkowe)

• marża odsetkowa brutto (porównanie przychodów odsetkowych do kosztów odsetkowych)

• marża odsetkowa netto (marża odsetkowa brutto, operacje pozaodsetkowe, koszty zarządzania ryzykiem)

Marża może być:

• handlowa

• operacji nadzwyczajnych

• ryzyka (rezerw)

• zapotrzebowania

• prowizyjna

• dywidendy

Bank dokonuje podziału operacji na:

• portfel handlowy

• operacje dokonywane na własny rachunek w celach handlowych,

• operacje dokonywane w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z operacji zaliczonych do portfela handlowego

• portfel bankowy - obejmuje operacje niezaliczone do portfela handlowego, w szczególności:

• udzielanie kredytów, pożyczek

• składanie lokat

• przyjmowanie depozytów

Operacje te są wykonywane w ramach działalności banku lub też w celu zarządzania płynnością.

Portfel handlowy - przykłady:

• giełdowe i pozagiełdowe terminowe transakcje pozabilansowe

• operacje dokonywane w ramach świadczenia usług pośrednictwa finansowego na hurtowym rynku finansowym

• operacje polegają

Bank, którego skala działalności handlowej jest znacząca, oblicza w każdym dniu roboczym łączny wynik rynkowy (zysk lub stratę).

Dodatkowe pozycje bilansu banku zwane kapitałem krótkoterminowym określa się jako sumę:

• zysku rynkowego

• straty na operacjach zaliczonych do portfela bankowego

• zobowiązań z tytułu otrzymanych pożyczek podporządkowanych

• wartości kapitału podmiotów zależnych

Zarządzanie instytucjami kredytowymi - 13.11.2012

Adekwatność kapitałowa ryzyko - kapitał.

Funkcje kapitału:

8. finansowa

9. gwarancyjna

10. baza do podziału zysku

11. właścicielska

12. absorbowania strat

13. limitowania

14. założycielska

Zarządzanie kapitałem:

7. inwestowanie - proces, w którym gotówka zgromadzona w wyniku emisji akcji, zatrzymania zysku niepodzielonego itd. zostaje fizycznie zainwestowana w określonego rodzaju aktywa

8. alokacja - proces, w którym dokonuje się umownych obliczeń kwoty kapitału wspierającego daną działalność; kalkulacja efektywności i ryzyka w podziale na jednostki organizacyjne, klientów, produkty

Formy kapitału:

• księgowy - rynkowy

• własny - obcy

• finansowy - intelektualny

• regulacyjny - wewnętrzny

Kapitał regulacyjny - NUK (Nowa Umowa Kapitałowa)

• Kategoria I

• Wypłacony kapitał zakładowy

• Ujawnione rezerwy

• Kategoria II

• Nieujawnione rezerwy

• Rezerwy ogólne

• Rezerwy z tytułu przeszacowania aktywów

• Hybrydowe instrumenty kapitałowe

• Kategoria II

• Krótkoterminowe zobowiązania podporządkowane

Kapitał regulacyjny = fundusze własne

• fundusze podstawowe

• fundusze zasadnicze

• pozycje dodatkowe np. fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej

• pozycje pomniejszające fundusze podstawowe np. strata z lat ubiegłych

• fundusze uzupełniające

Kapitał własny - występuje w bilansie zgodnie z ustawą o rachunkowości (nie jest jednoznaczny z funduszami własnymi). Fundusze własne są określone w prawie bankowym.

Fundusze zasadnicze:

• bank państwowy

• fundusz statutowy

• fundusz zapasowy

• fundusz rezerwowy

• bank w formie spółki akcyjnej

• wpłacony i zarejestrowany kapitał zakładowy

• kapitał zapasowy

• kapitały rezerwowe

• bank spółdzielczy

• wpłacony fundusz udziałowy

• fundusz zasobowy

• fundusz rezerwowy

Fundusze uzupełniające

• kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trwałych;

• pozycje za zgodą KNF np. zobowiązanie podporządkowane;

• inne pozycje określone przez KNF.

Kapitał ekonomiczny:

• wartość funduszy własnych, którymi powinna dysponować instytucja kredytowa, w celu zabezpieczenia się przed różnymi rodzajami ryzyka ekonomicznego występującego w jej działalności,

• wartość funduszy własnych, która zabezpiecza wszystkie nieoczekiwane straty, uwzględniając przy tym politykę czy też preferencje banku w zakresie akceptowanego poziomu ryzyka

Kapitał finansowy = kapitał regulacyjny + kapitał ekonomiczny

Kapitał wewnętrzny - oszacowana przez bank kwota, niezbędna do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych, istotnych rodzajów ryzyka występujących w działalności banku oraz zmian otoczenia gospodarczego, uwzględniająca przewidywany poziom ryzyka

Zarząd banku odpowiada za przygotowanie i wdrożenie procesów:

• szacowania kapitału wewnętrznego,

• zarządzania kapitałowego,

• planowania kapitałowego.

Proces szacowania kapitału wewnętrznego

• kryteria uznawania poszczególnych rodzajów ryzyka za istotne

• zasady polityki oraz procedury identyfikowania, pomiaru i raportowania ryzyka w działalności banku

• proces ustalania (alokacji) kapitału w zależności od poziomu ryzyka w banku

• proces ustalania celów kapitałowych w zakresie adekwatności kapitałowej (docelowy poziom kapitału)

• system kontroli wewnętrznej w obszarze szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego

Polityka zarządzania kapitałem

• długoterminowe cele kapitałowe banku

• preferowana struktura kapitału

• kapitałowe plany awaryjne

• delegowanie zarządzania kapitałem

• podstawowe elementy procesu przekształcania miar ryzyka w wymogi kapitałowe

Bank jest ustawowo obowiązany utrzymywać:

• fundusze własne na poziomie nie niższym niż równowartość w złotych 5mln EUR

• w przypadku banków spółdzielczych na poziomie nie niższym niż równowartość w złotych 1mln EUR

z tym, że wkłady niepieniężne nie mogą przekroczyć 15% funduszy zasadniczych banku.

Kapitał krótkoterminowy - może być wykorzystywany przy ustalaniu normy adekwatności kapitałowej, wyłącznie przez banki, których skala działalności handlowej jest znacząca.

Bank jest ustawowo obowiązany:

Utrzymywać współczynnik wypłacalności na poziomie 8%, a bank rozpoczynający działalność operacyjną na poziomie co najmniej:

15% przez pierwsze 12 miesięcy działalności

12% przez następne 12 miesięcy działalności

Całkowity wymóg kapitałowy =

łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego +

łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego +

łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rozliczenia, dostawy oraz ryzyka kredytowego kontrahenta +

łączny wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań i limitu dużych zaangażowań +

łączny wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia progu koncentracji kapitałowej +

łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego

Całkowity wymóg kapitałowy → w przypadku banków, których skala działalności handlowej jest znacząca = suma wszystkich wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka

Norma adekwatności kapitałowej =

• kapitał dostępny

• wymogi kapitałowe

• kapitał na pokrycie ryzyka

A: Fundusze własne

• fundusze podstawowe

• fundusze uzupełniające

• powiększenia - pomniejszenia

B: Kapitał krótkoterminowy

• zysk rynkowy na portfelu handlowym

• zobowiązania podporządkowane

• strata na portfelu bankowym

Kapitał dostępny: A+B

Wymogi kapitałowe =

A. Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka kredytowego, rynkowego, operacyjnego

B. Całkowity wymóg kapitałowy

Kapitał na pokrycie ryzyka = kapitał dostępny - całkowity wymóg kapitałowy

Zarządzanie instytucjami kredytowymi - 08.01.2013

Techniki zarządzania bankiem

15. zarządzanie przez komitety

16. zarządzanie przez cele (MBO)

17. zarządzanie marketingowe

18. zarządzanie przez jakość

19. zarządzanie przez wartość

Komitety bankowe

9. stałe lub doraźne elementy struktury organizacyjnej o charakterze zadaniowym,

10. zespoły o ściśle określonym składzie, kompetencjach i zakresie czynności,

11. pełniące funkcje decyzyjne, doradcze, opiniotwórcze

Komitety bankowe

• z uprawnieniami decyzyjnymi

• stanowią organ zarządzający bankiem

• typu doradczego (zespoły doradcze)

• nie uczestniczą w zarządzaniu bankiem, ale służą radą i zaleceniami

Zarządzanie przez cele (MBO) - polega na stwarzaniu motywacji do koordynowania czynności związanych z zarządzaniem bankiem przez wspólne cele (kierownicy i pracownicy), precyzyjne określenie celów, które powinny być osiągnięte w określonym czasie oraz dopilnowaniu by zostały one wykonane.

Zarządzanie przez cele, założenia:

• określenie celów działania i ich wykonania przy ograniczeniu do minimum ingerencji w sposoby/metody ich realizacji,

• dążenie do zgodności wewnętrznej celów organizacji,

• zachowanie elastyczności w wytyczaniu celów działania (możliwość dostosowania się do zmiennych warunków otoczenia),

• wyznaczanie metody monitorowania stopnia realizacji celów,

• uczestnictwo kadry kierowniczej różnego szczebla organizacji w ustalaniu celów,

• wykorzystanie zasady Pareta (ok. 20% działań menedżera daje ok. 80% uzyskanych efektów).

Zarządzanie marketingowe - wprowadzono w związku z silnym uzależnieniem działania banku od rynku, rozwojem konkurencji międzybankowej (lata 70 XX wieku). Wymagało istotnych zmian w organizacji banku, co znalazło odzwierciedlenie w tworzeniu wyspecjalizowanych komórek marketingu oraz wprowadzeniu zmian strukturalnych mających na celu stworzenie pionów organizacyjnych np. bankowości detalicznej, korporacyjnej.

Zarządzanie marketingowe - cele:

• badanie posiadanej i potencjalnej grupy klientów przez pryzmat możliwości pozyskania nowych klientów,

• badanie potrzeb, zainteresowań i możliwości finansowych dotychczasowych klientów,

• obserwowanie działalności konkurentów (innych banków) pod kątem prowadzonej przez nich polityki cenowej oraz jakości usług,

• badanie oferowanych usług bankowych z punktu widzenia dostosowania się do wymogów rynku,

• szczegółowe opracowanie oraz realizacja kampanii marketingowej (włączając akcję promocyjno-reklamową),

• ocena jakości pracy instytucji bankowej oraz badaniu wyników prowadzonych działań i porównaniu ich z przyjętymi wcześniej założeniami.

Zarządzanie przez jakość - technika zarządzania związana z kładzeniem przez banki nacisku na potrzebę utrzymywania konkurencyjności poprzez zapewnienie najwyższej jakości produktów bankowych.

Techniki zarządzania jakością:

• TQM - kompleksowe zarządzanie jakością poprzez szkolenie i zaangażowanie całego personelu w celu podniesienia jakości pracy,

• ISO 9000 - opracowanie i audyt procedur doskonalenia jakości ze szczególnym naciskiem na sposoby postępowania z zapytaniami i zażaleniami klientów,

• QACC - kontrola kosztów jakości poprzez ich pomiar oraz określenie głównych zadań do realizacji polegających na rzeczywistej redukcji kosztów związanych np. ze złą jakością czy też dodatkową, zbędną kontrolą.

Zarządzanie przez wartość - zespół działań zorientowanych na korzystną zmianę czynników podwyższających aktywa firmy oraz kreujących programy restrukturyzacji, zwiększające efektywność zużycia zasobów i spełnienie oczekiwań klientów, a tym samym uzyskanie wysokiej pozycji rynkowej dzięki osiągnięciu przewagi konkurencyjnej.

Zarządzanie wartością obejmuje:

• zarządzanie marketingowe,

• zarządzanie innowacyjne i inwestycyjne,

• zarządzanie finansami,

• zarządzanie zasobami ludzkimi.

Wzrost wartości banku (techniki i narzędzia)

• kompleksowe zarządzanie jakością (TQM),

• change management (zarządzanie zmianami),

• lean management („odchudzony bank”),

• reengineering,

• outsourcing,

• controlling.

Zarządzanie wartością:

• zarządzanie wartością całkowitą

• zarządzanie wartością dla akcjonariuszy

• cel - tworzenie wartości dla akcjonariuszy (wskaźnik SVA)

Ład korporacyjny lub władanie korporacyjne, nadzór korporacyjny to polskie odpowiedniki terminu corporate governance.

Ład korporacyjny to system, za pomocą którego bank jest kierowany i kontrolowany. Jest to rozwiązanie instrumentalne, mające na celu zapewnienie zdolności do osiągania wysokiej efektywności ekonomicznej banku jako warunku konkurencyjności oraz ustalenie stosunków pomiędzy kierownictwem spółki bankowej, jej radą właścicielami.

Zasady ładu korporacyjnego

• 2002r. - „Dobre praktyki w spółkach publicznych”

• 2008r. - „Dobre praktyki spółek notowanych na GPW”

• 2008r. - „Kanon dobrych praktyk rynku finansowego”

• 2010r. - „Zasady dobrej praktyki bankowej”

Zarządzanie instytucjami kredytowymi - 27.10.2012

Zarządzanie płynnością banku

Bank jest obowiązany do utrzymania płynności płatniczej dostosowanej do rozmiarów i rodzaju działalności, w sposób zapewniający wykonanie wszystkich zobowiązań pieniężnych zgodnie z terminami ich płatności.

Płynność:

20. finansowa - zdolność do terminowego regulowania dyspozycji płatniczych klientów oraz do niezakłóconego udzielania kredytów

21. płatnicza - zdolność do finansowania aktywów i terminowego wykonania zobowiązań w toku normalnej działalności banku lub oddziału instytucji kredytowej, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty

22. strukturalna - stan równowagi strukturalnej pomiędzy pozyskiwaniem, a wykorzystywaniem kapitału, który musi spełniać wymagania: ilościowe (odpowiednia wysokość kapitału) i jakościowe (odpowiednia struktura i terminy zapadalności)

Płynność rynku (produktu) - możliwość zamiany na gotówkę w krótkim czasie określonych produktów na rynku bez znacznych strat finansowych

Płynność banku - horyzonty czasowe

12. płynność natychmiastowe: w ciągu dnia

13. płynność bieżąca: do 7 dni

14. płynność krótkoterminowa: do 1 miesiąca

15. płynność średniookresowa: 1-12 miesięcy

16. płynność długookresowa: powyżej 12 miesięcy

Relacje aktywa - pasywa → reguły zachowania płynności:

• złota reguła bankowa

• reguła „osadu we wkładach”

• reguła przesunięć

• reguła maksymalnego obciążenia

Zasady zarządzania płynnością płatniczą

• schemat organizacyjny zarządzania płynnością,

• metody pomiaru oraz monitorowania poziomu płynności płatniczej,

• metody ograniczania ryzyka utraty płynności płatniczej, w tym wewnętrzne limity,

• awaryjne plany działania w przypadku sytuacji kryzysowych,

• zakres, tryb i częstotliwość przekazywania informacji zarządowi.

Awaryjne plany działania

• określenie sytuacji (symptomów wskazujących na wystąpienie sytuacji kryzysowej w zakresie płynności płatniczej),

• scenariusze rozwoju wydarzeń w sytuacjach kryzysowych,

• identyfikację rezerwowych źródeł finansowania,

• zasady przeprowadzania sprzedaży aktywów i przebudowy struktury bilansu

• kompetencje do podejmowania ustalonych działań w ramach realizacji planu awaryjnego płynności

Skuteczny system zarządzania płynnością umożliwia:

• analizowanie i zarządzania płynnością we wszystkich przedziałach czasowych,

• zarządzanie płynnością każdej jednostki organizacyjnej banku

• zarządzanie płynnością złotową i walutą w odniesieniu do pozycji bilansowych i pozabilansowych

• zarządzanie ryzykiem płynności

Proces zapewnienia płynności finansowej w BRE Banku są:

• zarządzanie ryzykiem płynności

• na poziomie strategicznym

• na poziomie operacyjnym

• monitorowanie sytuacji płatniczej banku

• monitoring dzienny

• metody oparte o analizę przepływów pieniężnych

Pomiar ryzyka płynności:

• analiza luki płynności - zestawienie niedopasowania terminów płatności aktywów i pasywów

• analiza przepływu środków - ocena realnych przepływów gotówkowych

Analiza płynności:

• analiza luki płynności

• analiza przepływów środków pieniężnych

• analiza wskaźnikowa

• rezerwy płynności

• normy płynności

Luka płynności

• zestawienie terminów płatności aktywów, pasywów i pozycji pozabilansowych

• różnicę między sumą aktywów zapadających i sumą pasywów wymagalnych w danym przedziale czasowym określa się terminem luki płynności

• luka skumulowana dla danego przedziału czasowego stanowi sumę luk od pierwszego przedziału do danego przedziału włącznie

Rezerwy płynności:

• Podstawowa

• kasa

• należności od NBP lub innego banku z terminem płatności do 7 dni

• instrumenty dłużne o niskim ryzyku w kwocie możliwej do uzyskania w ciągu 7 dni

• Uzupełniająca

• należności od NBP lub innego banku z terminem płatności od 8 do 30 dni

• instrumenty dłużne o niskim ryzyku w kwocie możliwej do uzyskania w okresie powyżej 7 i do 30 dni

Nadzorcze miary płynności krótkoterminowej:

• luka płynności krótkoterminowej:
  różnica pomiędzy sumą wartości podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności w dniu sprawozdawczym, a wartością środków obcych niestabilnych; wartość minimalna: 0

• współczynnik płynności krótkoterminowej:
  wartość podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności w dniu sprawozdawczym / wartość środków obcych niestabilnych (wart. min. 1)

Nadzorcze miary płynności długoterminowej:

• współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi:

fundusze własne banku pomniejszone o łączną wartość wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego, ryzyka rozliczania dostawy oraz ryzyka kontrahenta / aktywa niepłynne

(wart. Min. 1)

• współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi:

(fundusze własne banku pomniejszone o łączną wartość wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego, ryzyka rozliczania dostawy, ryzyka kontrahenta i środków obcych stabilnych) / (aktywa niepłynne + aktywa o ograniczonej płynności)

(wart. Min. 1)

Bank centralny - NBP

Monetarne instytucje finansowe

Instytucje kredytowe

Fundusze rynku pieniężnego

banki komercyjne

banki spółdzielcze

SKOK-i

Zarządzanie finansami

Planowanie strategiczne

Planowanie kapitałowe

Pochodne sfery finansowe

---