Objawy w chorobach układu oddechowego

Główne objawy w chorobach układu oddechowego:

-duszność

-kaszel

-krwioplucie

-chrypka

-ból w klatce piersiowej

Pozapłucne objawy chorób układu oddechowego

-sinica

-osteoartropia przerostowa i palce pałeczkowate

-gorączka

Duszność (dyspnoe)

To subiektywne uczucie braku „tchu”

Jest wyrazem utrudnionego oddychania w wyniku chorób:

-układu oddechowego
-układu krążenia

-układu nerwowego

-zaburzeń psychogennych

-zaburzeń metabolicznych czy hormonalnych

Może być spowodowana również:

-zwiększonym zapotrzebowaniem w tlen (wysiłek fizyczny, gorączka)

-zmniejszonym dowozem tlenu (niedokrwistość, duże wysokości)

Przyczyny duszności w chorobach układu oddechowego:

-zaburzenia zaporowe- obturacyjne (obrzęk głośni, zwężenie tchawicy, oskrzeli, aspiracja ciała obcego);

-zaburzenia restrykcyjne- choroby płuc i opłucnej (zapalenie płuc, odma opłucnowa, płyn w jamie opłucnowej, guzy i inne);

-choroby klatki piersiowej/przepony (zniekształcenia, załamania żeber, wysokie ustawienie przepony)

Podział duszności:

-wysiłkowa i spoczynkowa

-stała i napadowa

-wdechowa, wydechowa i mieszana

Duszność

Podmiotowo:

-brak powietrza (tchu)

Przedmiotowo:

-bladość, sinica, poty

-przyspieszenie oddychania (tachypnoe)

-spłycenie/pogłębienie oddechów

-udział dodatkowych mięśni oddechowych

-zmiana długości poszczególnych faz oddychania

-zmiana pozycji ciała (ortopnoe)

Kaszel

Jest następstwem odruchu wywołanego drażnieniem dróg oddechowych (błona śluzowa nosa, krtani, tchawicy, oskrzeli i opłucnej ściennej ). Może także powstać w wyniku mechanicznego pobudzenia receptorów uszu, przełyku, osierdzia i przepony.

Przy analizie kaszlu należy wziąć pod uwagę: czas jego trwania, nasilenie i charakter

Podział kaszlu

-ostry i przewlekły

-produktywny (wilgotny- z odksztuszaniem wydzieliny oskrzelowej) i nieproduktywny (suchy)

Ostry/napadowy kaszel występuje w:

-ostrych stanach zapalnych dróg oddechowych (płuc, oskrzeli, gardła, zatok);

-w stanach nadreaktywności oskrzeli po ekspozycji na substancje drażniące (astma oskrzelowa)

-zachłyśnięcie, ciało obce;

-polekowy (ACE-I)

Kaszel przewlekły- przyczyny:

-przewlekłe zapalenie oskrzeli-najczęściej palacze tytoniu

-rozstrzenie oskrzeli

-nowotwory płuc

-śródmiąższowe choroby płuc

-przewlekłe choroby infekcyjne płuc

-mukowiscydoza

-choroby zatok przynosowych

-refluks żołądkowo-przełykowy

Kaszel suchy-nieproduktywny

Występuje najczęściej w:

-zapaleniu krtani;

-zapaleniu tchawicy;

-astmie oskrzelowej

-podrażnieniu opłucnej

Kaszel wilgotny- produktywny

-występuje w jednostkach chorobowych, w przebiegu których w drzewie oskrzelowym gromadzi się wydzielina

-przewlekłe zapalenie oskrzeli

-rozstrzenie oskrzeli

-rak oskrzelikowi-pęcherzykowy

-mukowiscydoza

Plwocina

-stwierdzając u chorego występowanie kaszlu wilgotnego należy zwrócić uwagę na cechy plwociny. Plwocina jest wydzieliną z dróg oddechowych. Należy ocenić:

-dobową ilość i rytm odpluwania

-rodzaj plwociny (śluzowa, ropna, śluzowo-ropna, krwista)

-woń i konsystencję plwociny

-barwę plwociny

Krwioplucie

-jest to odksztuszenie krwi lub wydzieliny z domieszką krwi z dróg oddechowych

-ilość krwi może wahać się od domieszki krwi w plwocinie do obfitego krwotoku

-odksztuszona krew może pochodzić z: krwawienia z jamy ustnej, krwawienia z nosa, krwistych wymiotów.

Przyczyny krwioplucia:

-zakażenia: gruźlica, grzybniak kropidlakowy, przewlekłe zapalenie oskrzeli;

-nowotwopry płuc i górnych dróg oddechowych

-urazy dróg oddechowych

-choroby sercowo-naczyniowe: zatorowość płucna, wady serca, przetoka tętniczo-żylna;

-skazy krwotoczne: samoistne i polekowe;

-aspiracja ciała obcego

-hemosyderoza płuc

-zespół Goodpasture'a

-ziarniak Wegenera

Chrypka

Zmiana charakteru głosu

Przyczyny:

-stany zapalne krtani

-rak krtani i rak dolnej części gardła

-niedoczynność tarczycy

-uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego: rak tarczycy, zabiegi operacyjne tarczycy, guzy śródpiersia i płuc, tętniak aorty, powiększony lewy przedsionek;

-choroby układu nerwowego

Utrzymywanie się chrypki ponad 3 tygodnie bezwzględnie wymaga przeprowadzenie diagnostyki

Bóle w klatce piersiowej

-choroby układu oddechowego

-choroby serca i osierdzia

-tętniak rozwarstwiający aorty

-choroby przewodu pokarmowego

-choroby układu kostnego

-uraz klatki piersiowej

-półpasiec

Bóle w chorobach układu oddechowego

-zapalenie opłucnej/zapalenie płuc z odczynem opłucnowym (ból związany z oddychaniem i nasila się przy kaszlu);

-odma opłucnowa

-zator tętnicy płucnej

Sinica

Sinawe zabarwienie skóry i błon śluzowych

Podział

-sinica prawdziwa

-sinica rzekoma

Sinica prawdziwa

Spowodowana jest nadmiernym odtlenowaniem hemoglobiny. Powstaje gdy stężenie odtlenowanej hemoglobiny w naczyniach włosowatych przekroczy 5g/dl.

Podział sinicy prawdziwej

Centralna: zmniejszone wysycenie tlenem krwi tętniczej:

---choroby płuc (upośledzone utlenowanie krwi w płucach);

---choroby serca (wady serca z przeciekiem prawo-lewym).

-objawy- sine zabarwienie skóry, języka, błon śluzowych jamy ustnej, obecny objaw Lewisa.

Sinica centralna występuje w jednej z klinicznych postaci przewlekłej niewydolności odechowej (typ B)

Obwodowa: zwiększone miejscowe wykorzystanie tlenu w tkance skórno-podskórnej i w błonach śluzowych. Nadmierne odtlenowanie krwi w naczyniach włosowatych może być spowodowane upośledzonym przepływem krwi i wazokonstrykcją (np. we wstrząsie)

-objawy- sinica dotyczy dystalnych części kończyn, nigdy języka i błony śluzowej jamy ustnej.

Sinica spowodowana methemoglobiną

Methemoglobina zawiera Fe3+, co uniemożliwia jej przenoszenia tlenu. Przyczyny methemoglobinemii:

---wrodzone defekty enzymatyczne;

---zatrucie lekami lub substancjami przemysłowymi

Sinica rzekoma

Spowodowana jest anomaliami pigmentacji skóry lub odkładaniem się w skórze ciał obcych

Osteoartropatia przerostowa płucna

Polega na powstawaniu nawarstwień okostnowych dystalnych części kości przedramienia, podudzi i kości śródręcza, z odczynem zapalnym okolicznych stawów. Najczęściej występuje w:

-raku płuca

-rozstrzeniach oskrzeli

Palce pałeczkowate

Występują w:

- rozstrzeniach oskrzeli

-zwłóknieniu płuc

-raku płuc

Rzadziej

-ropniu płuca

-ropniaku opłucnej czy śródbłoniaku

Oraz:

-sinicznych wadach serca

-podostrym bakteryjnym zapaleniu wsierdzia

-marskości wątroby

-Przewlekłych nieswoistych zapaleniach jelit

Znajomość poszczególnych objawów chorobowych i umiejętność ich interpretowania stanowi źródło nieodzownych informacji dla oceny informacji dla oceny stanu pacjenta, zaplanowania odpowiedniej diagnostyki i rozpoznania choroby

5