Na początku chciałbym zaznaczyć, że wszelkie podziękowania należą się pani Natalii Chorążyczewskiej, bez której nie byłoby możliwości skserowania ani przepisania treści tego wykładu. Przy okazji, jeśli ktoś znajdzie zeszyt do fizjologii pani Natalii proszę o natychmiastowe zwrócenie go.

UKŁAD POKARMOWY

- w przewodzie pokarmowym duża ilość tkanki, która zabezpiecza przed zakażeniami, np. migdałki, węzły krezkowe
- 70-90% za odporność człowieka odpowiada działanie układu pokarmowego
- zawartość jonów wodorowych i innych pierwiastków naszego org. W warunkach (nie wiem jakich, nie mogę się doczytać, wygląda jak „przy…owych” troszkę):
a.) zawartość składników podstawowych tj. 93,3% ogólnej liczby atomów
H - 63% -> najwięcej jonów wodorowych powstaje w komórkach okładzinowych żołądka
O - 26%
C - ok. 9%
N - 1%

b.) zawartość składników mineralnych stanowiących 0,7% wszystkich atomów.
Ca, K, Na, Mg, P, S, Cl

- Encephalopatia hepatica -> gdy N nie może być zamieniony w mocznik.

- PODZIAŁ ZWIĄZKÓW AZOTOWYCH

- SKŁADNIKI ORGANICZNE I NIEORGANICZNE CIAŁA:

	KOBIETY	MĘŻCZYŹNI
• woda	58 - 60%	61 - 62%
• białka	8 - 10%	15 - 17%
• tłuszcze	23 - 27%	13 - 14%
•składniki mineralne i witaminy	5 - 7%	6,8%
• węglowodany	0,5 - 1,0%	0,5 - 49(?)% może 4,9, nie wiem

- skład ciała zmienia się z wiekiem

- NEUROHORMONALNA REGULACJA PRZYJMOWANIA POKARMU:

- ośrodkowe i obwodowe neurohormonalne mechanizmy kontroli przyjmowania pokarmu. Podział:

1. Organizacja neuronalna ośrodków przyjmowania pokarmu w podwzgórzu (ośrodki głodu i sytości)

2. Obwodowa sygnalizacja neurohormonalna z przewodu pokarmowego a także pływy hormonów tkanki tłuszczowej i trzustki

- neuroprzekaźniki peptydowe i peptydy regulujące głód: OREKSYNOGENY oraz ANOREKSYNOGENY

Ośrodki pokarmowe OUN

- PEPTYDY OREKSYGENICZNE

1. Grelina (produkowana w żołądku, najwięcej jest jej rano)

2. Oreksyna

W wyniku ich działania w jądrze łukowatym podwzgórza aktywowane zostają neurony uwalniające w ośrodku łaknienia:

• Neuropeptyd Y -> NPY

• AgRP - peptyd pochodzący od aguti (co do cholery?!)

Substancje te warunkują wzmożone łaknienie.

- ANOREKSYNY (PEPTYDY ANOREKSYGENICZNE):

• CCK - cholecystokinina (produkowana w przewodzie pokarmowym)

• PYY - peptyd YY (produkowana w przewodzie pokarmowym)

• GLP - I - peptyd glukagonopodobny 1

W jądrze łukowatym w ośrodku sytości neurony uwalniają

1. POMC

2. α-MSH - α melanotropinę

3. układ CART -> układ kontrolowany kokainą i amfetaminą - układ powoduje uczucie sytości i zanik apetytu.

KRÓTKOTERMINOWA I DŁUGOTERMINOWA REGULACJA MASY CIAŁA

- Współdziałanie czynników neurohormonalnych centralnych (w ośrodkach podwzgórzowych) i obwodowych (w przewodzie pokarmowym) w kontroli sytości i głodu (apetytu).
- Istnieje antagonistyczne współdziałanie czynników centralnych i obwodowych a szczególnie greliny (+) i leptyny (-)
- Miejsce leptyny i innych adipokin w regulacji apetytu. (Natalii ?, toteż w tym miejscu następuje moje „WTF” ;P [kuba])

- OŚRODKOWA REGULACJA UKŁADU AUTONOMICZNEGO, ROLA JĄDRA PASMA SAMOTNEGO:

- PODZIAŁ UKŁADU AUTONOMICZNEGO

• część współczulna

• część przywspółczulna

• część jelitowa ENS działająca w całym przewodzie pokarmowym

• część trzewnoczuciowa, do której należą receptory trzewne (wiscero- lub interocepotry oraz ich włókna aferentne i neurony czuciowe stanowiące drogi odruchów autonomiczno-autonomicznych, autonomiczno-somatycznych, somatyczno-autonomicznych i aksonalnych)

- najprostszy łuk odruchowy autonomiczno-autonomiczny (w którym aferentny i eferentny należą do układu autonomicznego).
Najprostszy jest trójneuronowy i dwusynaptyczny.

Baroreceptory, chemoreceptory, mechanoreceptory, nocyceptory -> pobudzenie z nich przenika do grzbietowych zwojów czuciowych (do neuronów w słupach bocznych) -> dalej do elementów zazwojowych i przedzwojowych -> do serca, mięśni gładkich i narządów wewnętrznych.

- OUN N (efektory -> mięśnie szkieletowe)

- Autonomiczny układ nerwowy

Przywspółczulny:

OUN M (org. efektorowe)

Współczulny:

OUN N₂ (org. efektorowe)

- Losy adrenaliny w splocie podstawnym (układ współczulny)

• adrenalina rozkłada enzymy:

MAO oraz COMT

• aktywny wychwyt zwrotny typu I do aksoplemy częściowo nakładana przez monoaminooksydazę, proces blokuje kokaina i leki przeciwdepresyjne.

• NPY i inne peptydy- rozkładane przez peptydazy i nie mają transportu wstecznego

- Uwalnianie acetylocholiny układu przywspółczulnego

- Transmitery - ant. Ukł nerw. Współ. I przywsp. I wł. zazwojowe (pozazwojowe):

- Wysiłek fizyczny -> produkowanie adrenaliny -> spadek ukrwienia przewodu pokarmowego -> przesunięcie krwi z naczyń krwionośnych przewodu pokarmowego do mięśni

- głównym transmiterem ochronnym uwalnianym z chemoreceptorów w błonie śluzowej żołądka i jelit jest peptyd pochodny geny kalcytoninowego -> CGRP

-SCHEMAT OSI MÓZGOWO-JELITOWEJ KONTROLUJĄCEJ TRAWIENIE

- sprzężenie zwrotne pomiędzy zwojami współczulnymi a neuronami zwojów części jelitowej AUN

1. Neurony splotów jelitowych oddają wsteczne odgałęzienia do współczulnych zwojów przedkręgowych takich jak zwój trzewny, zwój krezkowy dolny a nawet do zwojów pnia współczulnego.

2. Zakończenia tych kolaterali uwalniają acetylocholinę i poprzez receptory M torują współczulną transmisję rdzeniową.

3. Transmisja współczulna hamuje czynności przewodu pokarmowe

4. Zwoje układu autonomicznego, zwłaszcza części jelitowej nazywa się „małymi mózgami”,bo:

• W zwojach autonomicznych występuje bogactwo synaps

• Plastyczność synaps i długotrwałe wzmocnienie transmisji

- zwoje współczulne miejscem zamykania obwodowych łuków odruchowych.

Zwoje współczulne odbierają:

• Zawracające odgałęzienia, kolaterale trzewno…owych, bezmielinowych włókien SP-ergicznych i CGRP-ergicznych

• Bodźce nocyceptorowe pobudzają trzewno czuciowe bezmielinowe włókna bólowe.

- sposób funkcjonowania układu autonomicznego, specyfika receptorów komórkowych tego układu

1. Opow. Krótkotrwałe -> aktywność fazowa np. skurcze fazowe

2. Działanie w sp. Stały, także w spoczynku

3. Dział. Toniczne (np. skurcze toniczne)

„nastrajanie czynności narządów”, lecz narządy odnerwione nie ulegają porażeniu tak jak w układzie somatycznym

4. Wpływ troficzny, odżywczy

5. Receptory komórkowe dla transmiterów tego układu wymagają drugich przekaźników

• acetylocholina nie wpływa na skurcze serca

- rola układu autonomicznego w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej.

• receptory antycypacyjne - zapobiegają nadmiernym wahaniom os molarności płynów ustrojowych.

-ODRUCH TRZEWNO - TRZEWNY

- ODRUCH WĄTROBOWO - NERKOWY

- ODRUCH ŻOŁĄDKOWO - NERKOWY

- receptory antypacyjne przewodu pokarmowego i wątroby w regulacji wydzielania AVP.
Picie wody

??? (spokojnie, ja też nic z tego nie rozumiem [kuba])

- Pobudzanie receptorów szacujących powiększoną os molarność i stężenie Na

?

- komórki samopobudzają się w przewodzie pokarmowym - powodują wahanie potencjałów

- komórki dokrewne serii APUD i neurony (z książek)

- Mięśnie gładkie przewodu pokarmowego
Rodzaje:

1. Wielojednostkowe

2. Mieszane

3. Jednostkowe (trzewne) - słabo enerwione, mają komórki rozrusznikowe

- porównanie mechanizmu skurczowego mięśni gładkich i szkieletowych (z książek)

m. gładkie

1. Wzrost stężenia Ca⁺ w cytozolu komórkowym

2. Wapń cytozolu łączy się z kalmoceluliną (??)
   troponiny bzek [WTF- kuba]

3. ??

4. Kinaza łancuchów lekkich miozyny wykorzystują ATP o fosforyluje mostki miozynowe

5. Fosfor. (??) mostki miozyn. Wiąże się do aktyny - ślizg.

6. Powst. Mostków powoduje napinanie i skracanie włókien

- absorpcja i sekrecja zależą od ciśnienia osmotycznego (w przewodzie pokarmowym)

- co wpływa na wielkość ciśnienia osmotycznego?
(pierdole, nie robie!) <- tu zgadzam się całym sercem z Natalią w jej zapale do dalszego pisania tych pierdół [kuba])

Ciśnienie osmotyczne => 300 mOsm/litr (Uwzględnia wpływ przemian białkowej i węglowodanowej)

Ciśnienie równoważące euch osmotyczny wody jest efektywnym ciśnieniem osmotycznym.

KONIEC

P.S. Żeby było jasne, błędów w przepisywaniu było pewnie mnóstwo bo nie mogłem się doczytać (z mojej winy), jak ktos ma ochotę poprawcie i prześlijcie. Zajęło mi to bez mała 7 godzin, więc mam nadzieję że chociaż się zrehabilitowałem za brak skanera. Pozdrawiam. [kuba]

AZOT CAŁKOWITY

AZOT BIAŁKOWY

AZOT POZABIAŁKOWY
RESZTA AZOTOWA

• białka zwierzęce z dominacją aminokwasów siarkowych, np.: cystyna

• białka roślinne z dominacją kwasów glutaminowego i asparaginowego

Azot mocznikowy
BUN

Resztowe związki azotowe

Azot α-aminokwasów, azot kreatyniny, azot amoniakalny, azot kwasu moczowego i inne

Połączenie między strukturami anatomicznymi układu anatomicznego

KORA MÓZGOWA:
Interpretacja (tworzenie całości z części) pomiędzy polem asocjacyjnym tej części mózgu, która jest związana z bodźcem

Zintegrowana informacja przechodzi do

układu limbicznego wytwarzającego emocje

Podwzgórze i szew mózgu

Intencja? I miejsca? Niestety nie mogę się doczytać

Odpowiedź somato-motoryczna

Odpowiedź autonomiczna

Odpowiedź endokrynologiczna

Odpowiedź immunologiczna

Sprzężenie zwrotne wytwarzane w emocjach awersyjnych

Bodźce czuciowe

1. Jądra obszaru bocznego podwzgórza (LHA) - ośrodki głodu lub łaknienia

2. Ośrodki w jądrach pokarmowych (NPV) - ośr. sytości

(ośrodek głodu pozostaje w stałym (tonicznym) napięciu, a jego aktywność wzmaga się dodatkowo na czczo pod wpływem peptydów oreksygeni)cznych

Leptyna

Insulina

sytość

1) Regulacja długoterminowa

NPY

AgRP

apetyt

Jądro przykomorowe
(podwzgórze)

POMC - MSH

CART

Sygnały z żołądka

Sygnały z całego układu pokarmowego

2) Regulacja krótkoterminowa

(OBWODOWA)

Grelina

Jądra układu limbicznego

Jądra podwzgórza

Działanie hormonów

Aferentny układ autonomicznego układu nerwowego

Jądro pasma samotnego

Narządy docelowe

Jądra podstawy mózgu

Autonomiczne jądra przedzwojowe

Działanie układu autonomicznego

Nerwy układu somatycznego

ACH

N₂

H? M?

Ach

Ach

M? H?

Rdzeń nadnerczy

Droga krwi
(Adrenalina)

Różne org. efektorowe

monoaminooksydowe

Metylotransferaza ostokatecholinowa

Wychwyt II typu do tkanki łącznej. Ten wychwyt zmniejsza kortyzol i inne steroidy

adrenalina

• włókna zazwojowe współczulne. Główny transmiter noradrenalina.
Układ adrenergiczny
• wyjątki: cholinergiczne zakończenia włókien unerwiających gruczoły potowe z wyjątkiem dłoni które są unerwiane adrenergicznie

Inne ko transmitery:
ATP

• włókna zazwojowe przywspółczulne. Główny transmiter acetylocholina. Układ cholinergiczny

Weny (?) NANC - nieadr. I niecol.,np.: NO

Wazoaktywny peptyd jelitowy VIP

Efekt nieadrenergiczny

Efekt niecholinoergiczny

Zablokowuje atropinę

Do narządów docelowych

OUN
kora mózgowa
układ limbiczny
pień mózgowy
podwzgórze

Jelitowy układ nerwowy

Szlaki vagalne
(od nervus vagus)

Szlaki trzewne

Jelitowe neurony i włókna aferentne

Wydzielanie

Motoryka

I przepływ krwi

Przekaźniki, neuropeptydy, bodźce chemiczne i mechaniczne

Receptory włókien aferentnych

Wydzielniczo-motoryczne włókna aferentne

Włókna trzewno - czuciowe

Natriureza i spadek wchłaniania zwrotnego sodu

Receptory wewnątrzkomórkowe

Układ współczulny

Odruch nerkowo - nerkowy

Receptory wątroby (wrażliwe na wysokie stężenie Na)

Droga Odr. Z rec. antypacyjnych

Uprzedza nerkę o wysokim stężeniu Na

ODR. WĄTR. - JELIT.
droga dośrodkowa

Hamowanie resorpcji sodu w jelitach

Pokarm bogaty w Na

OUN

osmoreceptory

Pragnienie (a gdzie Sprite? [kuba])

Recept. J. cisnej

n. IX i X af.

Picie H₂O

Rec. Sodu jamy ustnej

OUN

Rec. wątroby

AVP

Przyjmowanie H₂O

pragnienie

Absorpcja Na w jelitach

Nerwy współczulne eferentne

zwoje

---