Marek Duczkowski MSI I gr. A 07.10.2005

Cel: Wyznaczanie przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego

1. Część teoretyczna.

Twierdzenie Steinera: Moment bezwładności I bryły względem dowolnej osi jest równy sumie momentu bezwładności I0 względem osi równoległej przechodzącej przez środek masy bryły oraz iloczynem masy tej bryły i kwadratu odległości a obu osi, czyli:

0x01 graphic

Wahadłem fizycznym nazywamy bryłę sztywną, która może się obracać wokół stałej osi obrotu O, nie przechodzącej przez jej środek masy S. Jeżeli daną bryłę wychylimy z położenia o niewielki kąt ϕ (5°), to pojawi się niezerowy względem osi obrotu moment siły.

0x01 graphic

więc zgodnie z drugą zasadą dynamiki możemy zapisać:

0x01 graphic
dla kąta małego sinϕ = ϕ

ponieważ role częstości ω pełni 0x01 graphic
to:

0x01 graphic

porównując otrzymane równanie z równaniem wahadła matematycznego otrzymujemy:

0x01 graphic

korzystając z tw. Steinera możemy zapisać:

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

więc rz > r

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

dla każdej długości zredukowanej istnieją dwie odległości r1 i r2 takie że ich okres jest taki sam, dla każdej długości zredukowanej istnieją więc dwa możliwe położenia osi obrotu o takim samym okresie:

0x01 graphic

Wykorzystując te własności możemy obliczyć okres wahadła rewersyjnego

0x01 graphic

0x01 graphic

2. Część doświadczalna.

Tabela pomiarowa 1.

S [cm]

40

50

60

70

80

90

100

t [s]

22,67

20,49

19,61

19,30

19,40

19,71

20,19

t'[s]

19,98

19,75

19,60

19,53

19,54

19,64

19,87

Tabela pomiarowa 2.

S1 = 87

S2 60

Ostrze I

19,59

19,58

Ostrze II

18,92

19,22

Wykres0x01 graphic

Obliczenia:

0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic

3. Wnioski

Wyznaczona wartość przyśpieszenia ziemskiego odbiega od właściwego, ale jest to różnica do przyjęcia zważywszy na dokładność przyrządów.