Wzór

Nazwa

Mechanizm działania

Efekt farmakologiczny

Zastosowanie

Łacińska

Polska

Systematyczna

Synonim

Leki blokujące receptory nikotynowe - obwodowe:

1) blokujące zwojowe receptory nikotynowe typu NN (receptor jonotropowy) - leki ganglioplegiczne:

Sól bisamonowa 0x01 graphic

Hexametonium (Hexametonii bromidum)

Hexametonium

(bromek heksametonium)

Heksametyleno-1,6-bis(trimetyloamina) , dibromek

-

- Antagonista receptora NN (w zwojach) = zahamowanie przewodnictwa w całym układzie autonomicznym

- trwały i trudno się rozpada przez co długo łączy się z receptorem i po wstępnym pobudzeniu nie odłącza się od receptora (receptor pozostaje zdepolaryzowany, nie może się repolaryzować i nie reaguje na bodźce)

- zwolnienie pracy serca

- obniżenie ciśnienia

- rozkurcz naczyń

- zahamowanie perystaltyki

- zahamowanie sekrecji gruczołów

(efekty związane z zahamowaniem układu współczulnego i przywspółczulnego)

- był wykorzystywany w nadciśnieniu, jednak dziś się już nie stosuje tego typu leków

2) blokujące zwojowe receptory nikotynowe typu NM (receptor jonotropowy) - leki zwiotczające mięśnie szkieletowe:

a) Leli wywołujące blok depolaryzacyjny płytki motorycznej - paraliż mięśni szkieletowych związany z depolaryzacją receptora NM - leki nie rozbudowane przestrzennie

Sól bisamonowa

0x01 graphic

Decametonium (decametonii bromidum)

Decametonium

(bromek decametonium)

dekametyleno-1,10-bis(trimetyloamina) , dibromek

Procuran

- nieselektywny Antagonista receptora NM (w płytce motorycznej) (ale także działanie na NN - działanie uboczne niepożądane)

- trwały i trudno się rozpada przez co długo łączy się z receptorem i po wstępnym pobudzeniu nie odłącza się od receptora (receptor pozostaje zdepolaryzowany, nie może się repolaryzować i nie reaguje na bodźce)

- zwiotczenie mięśni szkieletowych - paraliż

- krótkie działanie (5min)

- efekty uboczne: (obniżenie ciśnienia, zwolnienie pracy serca itd)

- lek stosowany przed operacjami w celu wywołania miejscowego paraliżu.

- stany skurczowe mięśni szkieletowych

- w większych dawkach zatrzymuje mięśnie szkieletowe

Sól bisamonowa

0x01 graphic

Suxamethonium (suxamethonii chloridum)

Suksametonium (chlorek suksametonium)

Bursztynian choliny, dichlorek

Anectine

j.w (wywołuje blok deploaryzacyjny płytki motorycznej)

j.w

- krótkie działanie (5min)

- efekty uboczne: j.w

j.w

b) Leli wywołujące blok polaryzacyjny płytki motorycznej (aktywność wewnętrzna=0) - paraliż mięśni szkieletowych związany z polaryzacja receptora NM - leki rozbudowane przestrzennie

0x01 graphic

Tubocurarinum (Tubocurarini chloridum)

Tubokuraryna (chlorek tubokuraryny)

Pochodna benzyloizochinoliny

Tubarin

- nieselektywny Antagonista receptora NM (w płytce motorycznej) (ale także w większych dawkach działanie na NN - działanie uboczne niepożądane)

(receptor nie zostaje zdepolaryzowany tylko zablokowany na działanie Ach)

- interakcja z rec. gdy oba azoty występują po jednej str. płaszczyzny

- silnie działanie zwiotczające na mięśnie szkieletowe - (wywołuje blok polaryzacyjny receptora NM)

- działanie ok 30min

j.w

p. papaweryny

0x01 graphic

Atracurium (Atracurii besilas)

Atracurium (benzenosulfonian Atracurium)

N,N'-dimetylo, N,N'-(4,10-dioksa-3,11-dioksotridecyleno)-1,13-bis(tetrahydropapaweryna) , dibenzenosulfonian

Tracrium

j.w

ale mniej działań ubocznych w stosunku do tubokuraryny

- stanowi mieszaninę izomerów

j.w

- działanie ok. 30min. (ze względu na mało stabilne wiązanie estrowe)

j.w

p. androstanu

0x01 graphic

Pancuronium (pancuronii bromidum)

Pankuronium (bromek pankuronium)

1,1'-[(2β,3α,5α,16 β,17 β)-3,17-bis(acetoksy)androstan-2,16-yleno]bis(1-metylo piperydyniowy), dibromek

Pavulon

j.w

- słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (podanie dożylne)

- silnie działanie zwiotczające na mięśnie szkieletowe - (wywołuje blok polaryzacyjny receptora NM)

- silne działanie ok 2-3h

j.w

p. androstanu

0x01 graphic

Pipecuronium (pipecuronii bromidum)

Pipekuronium (bromek pipekuronium)

4,4'-[(2β,3α,5α,16 β,17 β)-3,17-bis(acetoksy)androstan-2,16-yleno]bis(1,1'-dimetylopiperazyniowy), dibromek

Arduan

j.w

- słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (podanie dożylne)

j.w

- silne działanie ok 2-3h

j.w

p. androstanu

0x01 graphic

Vecuronium (Vecuronii bromidum)

Wekuronium (bromek Wekuronum)

1-[(2β,3α,5α,16 β,17 β)-3,17-bis(acetoksy)-2-(1-piperydynylo)androstan-16-ylo]-1-metylopiperydyniowy, bromek

Norcuron

j.w

- działa silniej ale krócej od pancuronium

- słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (podanie dożylne)

j.w

j.w

Leki blokujące receptory nikotynowe - ośrodkowe - leki hamujące przewodnictwo nerwowe na szlakach motorycznych:

0x01 graphic

Methocarbanolum

Metokarbanol

1-karbaminian 3-(2-metoksyfenoksy)-1,2-propanodiolu

Guaiphenesin carbamate

- działanie relaksyjne na poziomie ponadrdzeniowym (gdzieś na poziomie OUN) - hamowanie szlaku motorycznego

- jest to działanie nie-selektywne ponieważ hamowane są także inne układy w mózgu co daje różne efekty uboczne - depresyjne dział. na OUN

- dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego

- zwiotczenie mięśni szkieletowych

- efekty uboczne: brak lęku, antyemocjonalność,

- stany bolesnego napięcia mięśni szkieletowych

- przewlekłe stany spastyczne z którymi mamy do czynienia np w chorobie reumatycznej

- bolesne przykurcze mięśni

Pochodna GABA

0x01 graphic

Baclofenum

Baklofen

Kwas (R,S)-β-(4-chlorofenylo)-γ-aminomasłowy

Lioresal

- działanie relaksyjne na poziomie rdzenia kręgpowego - hamowanie szlaku motorycznego (stymuluje receptory GABA-B - presynaptyczne w rdzeniu - efekt wolniejszy bo receptor metabotropowy)

- jest nie selektywny - oddziałuje także na inne szlaki (efekty uboczne)

(GABA-aminokwas hamujący przewod. bodźców ruch. w OUN)

- zwiotczenie mięśni szkieletowych (relaksacja)

- efekty uboczne: nasenne, uspokajające(blokowanie rec dopaminowe), przeciwdrgawkowe(blokowanie rec ?), antylękowe (blokowanie rec. serotoninowych)

j.w

p. benzodiazepiny

0x01 graphic

Tetrazepamum

Tetrazepam

7-chloro-5-(cykloheksen-1-ylo)-1,3-dihydro-1-metylo-1H-1,4-benzenodiazepin-2-on

Miozepam

- działanie relaksyjne na poziomie rdzenia kręgpowego - hamowanie szlaku motorycznego (stymuluje receptory GABA-A(napływ jonów chlorkowych do cytozolu co daje hiperpolaryzacje - szybszy efekt bo receptor jonotropowy - w rdzeniu)

- jest nie selektywny - oddziałuje także na inne szlaki (efekty uboczne)

- zwiotczenie mięśni szkieletowych (relaksacja)

- efekty uboczne: nasenne, uspokajające, antylękowe (przez to że jest pochodną benzenodiazepin, które są środkami o działaniu antylękowym)

j.w

p. 2-imidazoliny

0x01 graphic

Tizanidinum

Tizanidyna

5-chloro-N-(4,5-dihydro-1H-imidazol-2-ilo)-2,1,3-benzotiadiazolidynol-4-amina

Sirdalud

- hamuje przekaźnictwo aminokwasów (m.in. kw. Asparaginowy i Glutaminowy) pobudzających przewodnictwo bodźców ruchowych w OUN

- relaksacja mięśni szkieletowych

j.w

p.aminopropanonu

0x01 graphic

Tolperisonum (Tolperisoni hydrochloridum)

Tolperison

(chlorowodorek Tolperisonu)

2-metylo-1-(4-metylofenylo)-3-(1-piperydynylo)-1-propanon

Tolperis, Mydeton

- hamuje różne synapsy w OUN

- blokuje również receptory α-adrenergiczne

- relaksacja mięśni szkieletowych

- rozkurcz mięśni gładkich naczyń i poprawa ukrwienia kończyn

- stosowany w przypadku stanów skurczowych mięśni szkieletowych np. w szczękościsku

p.aminopropanolu

0x01 graphic

Pridinolum (Pridinoli hydrochloridum)

Pridinol (chlorowodorek pridinolu)

1,1-difenylo-3-piperydynopropan-1-ol

Parks

- duża lipofilowość cząsteczki ułatwia przejście przez barierę krew-mózg - wzmaga również powinowactwo do rec M w OUN (cholinolityk o działaniu ośrodkowym)

- ubocznie blokuje także rec M w obwodowym układzie nerwowym

- efekt spazmolityczny (poprzez obniżenie przewodnictwa cholinergicznego)

- stany skurczowe mięśni szkieletowych

- bolesne przykurcze mięśni

- rehabilitacja pourazowa

- choroba Parkinsona (zaburzenie stosunku Dopaminy do Ach związane z degeneracją układu nerwowego)

0x01 graphic

Dantrolenum

Dantrolen (stosowany w formie soli sodowej)

1-[5-(4-nitrofenylo) furfurylidenoamino] imidazolidyno-2,4-dion

Dantamacrin

- działanie bezpośrednio rozkurczające na mięśnie szkieletowe-zahamowanie wydzielania wapnia z zapasów mięśni szkieletowych

- brak działania ośrodkowego, brak efektów ubocznych ze strony OUN

- relaksacja mięśni szkieletowych

- stosowany gdy zawodzą wszystkie powyższe lub gdy neurony odpowiadające za kurczliwość mięśni zostały uszkodzone.

- stany bolesnego napięcia mięśni szkieletowych

- przewlekłe stany spastyczne z którymi mamy do czynienia np w chorobie reumatycznej

- bolesne przykurcze mięśni

Leki miejscowo znieczulające:

Leki o budowie estrowej - łatwiej ulegają hydrolizie, krótszy czas działania:

p. tropanu

0x01 graphic

Cocainum

(Cocaini hydrochloridum)

Kokaina (chlorowodorek kokainy)

2-metyloksykarbonylo-3-benzoiloksytropan,

chlorowodorek

-

- działa porażająco na zakończenia nerwów bólowych i czuciowych

(blokowanie przep. błony komórki nerwowej dla Na+, co powoduje stabilizacje potencjału spoczynkowego włókna nerwowego)

- Nie selektywny agonista względem α i β receptorów adrenergicznych

- pośrednio zmniejsza wychwyt NA ze szczeliny synaptycznej

- pokonuje barierę krew-mózg

- w mózgu - uwalnianie amin katecholowych

- zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez OUN przy zachowanej świadomości (znieczulenie miejscowe)

- skurcz naczyń

- zmniejszenie krwawienia

- sympatykotomia (jako efekt uboczny lub dodatek do miejscowego znieczulenia)

- ubocznie pobudzające, poprawa koncentrację, powoduje uzależnienia

- lek miejscowo znieczulający na błony śluzowe

- w okulistyce (1-10% r-r)

- zabiegi laryngologiczne

pochodna estrowa

0x01 graphic

Procainum

(Procaini hydrochloridum)

Prokaina (chlorowodorek prokainy)

4-aminobenzoesan

2-dietyloaminoetylu,

chlorowodorek

Novocainum

- działa porażająco na zakończenia nerwów bólowych i czuciowych

(blokowanie przepuszczalności błony komórki nerwowej dla Na+, co powoduje stabilizacje potencjału spoczynkowego włókna nerwowego)

- logP=0,02 - mała lipofilowość, przez co nie przechodzi przez błony komórkowe

- siła działania = 1

- znieczulenie miejscowe

- krótkie działanie ze względu na działanie cholinoesterazy

- po hydrolizie może działać uczuleniowo

- wykazuje także działanie ogólne: przeciwskurczowe,przeciwbólowe (poch. ośrodkowego) oraz słabe przeciwarytmiczne

- rozszerza naczynia krw.więc podaje się ją z lekami α-adrener.

- stosowana w znieczuleniach nasiękowych

- szerszy zakres zast. od benzokainy (rozpuszczalna w wodzie sól)

- znieczulenie do-tkankowe

- nie może być podawana jako środek do znieczuleń powierzchniowych (nie przenika przez błony śluzowe)

pochodna estrowa

0x01 graphic

Tetracainum (Tetracaini hydrochloridum)

Tetrakaina (chlorowodorek tetrakainy)

Ester 2-dimetyloaminoetylowy kwasu p-butyloamino benzoesowego,

chlorowodorek

Pentocain

j.w

- logP=4,1 - bardziej lipofilowy - lepiej przechodzi przez błony śluzowe - silniejsze, dłuższe dział.

- siła działania = 8

- 10 razy silniejszy od prokainy ale także bardziej toksyczny

- zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez OUN przy zachowanej świadomości (znieczulenie miejscowe)

- krótkie działanie ze względu na działanie cholinoesterazy

- stosowany w stomatologii

pochodna estrowa

0x01 graphic

Oxybuprocainum (Oxybuprocaini hydrochloridum)

Oxybuprokaina (chlorowodorek oxybuprokainy)

Ester 2-dietyloaminoetylowy kwasu 3-butoksy-4-aminobenzoesowego,

chlorowodorek

Novesin

j.w

j.w

- działanie ok 1h

- w kroplach do oczu (znieczulenie spojówki)

- w stomatologii

pochodna estrowa

0x01 graphic

Proximetacainum (Proximetacaini hydrochloridum)

Proxymetakaina (chlorowodorek porxymetakainy)

Ester 2-dietyloaminoetylowy kwasu 3-amino-4-propyloksy benzoesowego,

chlorowodorek

Alcaine

j.w

j.w

j.w

pochodna estrowa

0x01 graphic

Benzocainum

Benzokaina

4-aminobenzoesan etylu

Anestezyna

- j.w

- brak grupy hydrofilowej (nierozpuszczalna w wodzie)

j.w

- krótsze działanie niż Bupiwakaina i Lidokaina

- stosowana tylko do znieczuleń powierzchniowych (gdyż jest nierozpuszczalny w wodzie)

- lek miejscowo znieczulający na skórę (bóle, świądy)

- doustnie zmniejsza wydzielanie śluzu w żołądku

Leki o budowie amidowej - trudniej ulegają hydrolizie, dłuższy czas działania:

pochodna amidowa (kwasu aminooctowego)

0x01 graphic

Lidocainum

(lidocaini hydrochloridum)

Lidokaina

(chlorowodorek lidokainy)

N-(2,6-dimetylofenylo)-2-dietyloaminoacetamid

Lignocainum

- działa porażająco na zakończenia nerwów bólowych i czuciowych

(blokowanie przepuszczalności błony komórki nerwowej dla Na+, co powoduje stabilizacje potencjału spoczynkowego włókna nerwowego)

- logP=2,9 - dłuższe, silniejsze dział.

- siła działania = 2

j.w

- długie i silne działanie znieczulające

- po podaniu dożylnym wykazuje również aktywność przeciwarytmiczną

- czas działania ok 1-1,5h

- lek miejscowo znieczulający stosowany w różnych formach

- nadaje się do wszystkich typów znieczuleń

- w zaburzeniach rytmu serca poch. komorowego

pochodna amidowa (kwasu aminooctowego)

0x01 graphic

Etidocainum (Etidocaini hydrochloridum)

Etydokaina (chlorowodorek Etydokainy)

(+/-) N-(2,6-dimetylofenylo)-2-(etylopropyloamino) butyroamid

Dur-Anest

j.w

- stosowany w formie racematu

- logP=14,1 - wyższa lipofilowość niż lidokaina

- siła działania = 6

j.w

- działanie 3-4h

- miejscowe znieczulenia

pochodna amidowa

0x01 graphic

Mepivacainum (Mepivacaini hydrochloridum)

Mepiwakaina (chlorowodorek mepiwakainy)

(+/-) N-(2,6-dimetylofenylo)-1-metylo-2-piperydyno karboksyamid

Scandicain, Meaverin

j.w

- logP=0,8

- siła działania = 2

- stosowana w formie racematu (R izomery są bardziej toksyczne)

j.w

- czas działania 15-3h

- stosowana w stomatologii

- znieczulenia przewodowe i nasiękowe

p. amidowa (p. N-butylowa piperydyny)

0x01 graphic

Bupivacainum

(Bupivacaini hydrochloridum)

Bupiwakaina (chlorowodorek bupiwakainy)

(+/-)1-butylo-2-[(2,6-dimetylofenylo)-1-karbamoilo] piperydyna

lub

(+/-)1-butylo-N-(2,6-dimetylofenylo)-2-piperydynokarboksyamid

Bucain, Marcaine

- j.w.

- logP=28 - duża lipofilowośc co owocuje dłuższym i silniejszym działaniem

- siła działania = 8

- stosowana w formie racematu (R izomery są bardziej toksyczne)

- zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez układ nerwowy przy zachowanej świadomości (znieczulenie miejscowe)

- długotrwałe znieczulenie (dzięki obecności wiązania amidowego) 3-4h

- używana w położnictwie i analgezji pooperacyjnej

- lek miejscowo znieczulający stosowany w różnych formach (nasiękowo i powierzchniowo)

p. amidowa

0x01 graphic

Ropivacainum (Ropivacaini hydrochloridum)

Ropiwakaina (chlorowodorek ropiwakainy)

(2S) N-(2,6-dimetylofenylo)-1-propylo-2-piperydynokarboksyamid

Naropin

j.w

j.w

- czas działanie to 2-6h

- znoszenie bólu pooperacyjnego, poporodowego

- znieczulenie miejscowe nasiękowe i przewodowe

p. amidowa (syntetyczny)

0x01 graphic

Cinchocainum (Cinchocaini hydrochloridum)

Cinchokaina (chlorowodorek cinchokainy)

2-dietyloaminoetyloamid kwasu 2-butoksy-4-chinolinokarboksylowego

Percaina, Dibucaine

j.w

- jeden z najsilniejszych, najdłużej działających i najbardziej toksycznych leków miejscowo znieczulających (20 razy silniejszy od prokainy i 3 razy dłużej działa)

- j.w czyli: „zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez układ nerwowy przy zachowanej świadomości (znieczulenie miejscowe)”

- znosi bóle pooperacyjne

- rzadko wykorzystywany ze względu na wysoką toksyczność

Substancje o niskiej temperaturze wrzenia o działaniu miejscowo znieczulającym

0x01 graphic

Ethylis chloridum

Chlorek etylu

-

-

- parując z miejsca podania, ochładza je co zmniejsza aktywność pobliskich neuronów

- miejscowe znieczulenie

- miejscowe znieczulenia

0x01 graphic

Mentholum

Mentol

1-izopropylo-2-hydroksy-4-metlocykloheksan

-

- drażni zakończenie nerwowe dając uczucie chłodu, co powoduje obniżenie aktywności nerwów czuciowych i efekt zenieczulający

- miejscowe znieczulenie

- miejscowe znieczulenia

- także osłabia świąd

Podsumowanie:

Wszystkie leki miejscowo znieczulające, mają jeden mechanizm działania, czyli - działają porażająco na zakończenia nerwów bólowych i czuciowych (blokowanie przepuszczalności błony komórki nerwowej dla Na+, co powoduje stabilizacje potencjału spoczynkowego włókna nerwowego), efektem tego jest zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez układ nerwowy przy zachowanej świadomości (jednym słowem: znieczulenie miejscowe). Siła tego działanie zależy od lipofilowości danego związku określanej wartością logP (im wyższa wartość tym większa lipofilowość, co za tym idzie lek łatwiej wnika przez błonę lipidową i łatwiej blokuje kanał dla jonów sodowych). Powyższe leki miejscowo znieczulające, w zależności od ich charakteru, mogą być używane w znieczuleniach powierzchniowych, nasiękowych, dorzeniowych i przewodowych. Najczęściej używane są w stomatologii, przed zabiegami (znoszą bóle operacyjne), czasami w kroplach do oczu.

Spazmolityki muskulotropowe (miotropowe), miolityki:

Pochodne ksantyny:

p. ksantyny

0x01 graphic

Theophyllinum

Teofilina

1,3-dimetyloksantyna, jednowodny

Theospirex

- nieselektywny bloker fosfodiesterazy -> wzrost cAMP, cGMP -> rozkurcz m. gładkich

- bloker receptorów adenozynowych A1 i A2 (czego efektem jest też rozk. m. gładkich)

- pobudza ośrodek oddechowy i uwrażliwia go na CO2 - stym.OUN

- nie rozpuszczalna w wodzie

- rozszerzenie oskrzeli

- rozszerzenie naczyń krwionośnych

- słabe działanie moczopędne (brak znaczenie w lecznictwie)

- rozkurcza drogi żółciowe

- zwiększa skuteczność mięśni oddechowych (zwłaszcza przepony)

- zapobieganie i napady astmy oskrzelowej

- choroby płuc

- stany zapalne oskrzeli z odczynem spastycznym

- pomocniczo w rozkurczaniu dróg żółciowych oraz udarze mózgu

p. ksantyny

0x01 graphic

Aminophyllinum dihydricum

Aminofilina Dwuwodna

1,3-dimetyloksantyna, etylenodiamina, dwuwodna

(teofilinian etylenodiaminy)

Euphyllinum

j.w

- rozpuszczalna w wodzie

j.w

j.w

p. ksantyny

0x01 graphic

Diprophyllinum

Diprofilina

7-(2,3-dihydroksypropylo)-1,3-dimetyloksantyna

-

j.w

j.w

- ale słabiej rozkurcza oskrzela od teofiliny

j.w

p. ksantyny

0x01 graphic

Theobromidum

Teobromina

3,7-dimetyloksantyna

-

j.w

- bardzo trudno rozp. w wodzie

j.w

- czynnik diuretyczny stosowany w formie soli sodowej złożonej: teobromina, kwas salicylowy i 2NaOH (DIURETYNA) - która jest łatwo rozp. w wodzie

- lek moczopędny

Spazmolityki muskulotropowe stosowane w terapii zaburzeń krążenia - działanie bezpośrednio rozkurczące na mięśnie gładkie:

0x01 graphic

Acidum nicotinicum

Kwas nikotynowy

Kwas 3-pirydynokarboksylowy

Niacyn

- działanie bezpośrednio rozkurczające na mięśnie gładkie

- nasila uwalnianie prostacykliny (rozszerzenie mięśni gładkich)

- posiada właściwości witaminy PP (w ustroju)

/Wit. PP jest nikotynamidem/

- rozszerzenie obwodowych i mózgowych naczyń krwionośnych

- hamuje agregacje płytek krwi

- działanie lipolityczne - obniżenie stężenia cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz hamowanie ich syntezy w wątrobie (działanie przeciw miażdżycowe) - duże dawki

Efekty uboczne: zaczerwienienie skóry, uczucie gorąca

- choroby krążenia obwodowego i mózgowego np. nadciśnienie krwi, miażdżyca

- niedobory witaminy PP („szorstka skóra”)

p. kwasu nikotynowego

0x01 graphic

Nicotinyli tartras

Winian alkoholu nikotynowego

3-hydroksymetylopirydyna, winian

Nicotal

- prolek, który pod wpływem endogennej dehydrogenazy alkoholowej przechodzi w kwas nikotynowy

- j.w

j.w

j.w

p. kwasu nikotynowego

0x01 graphic

Nicametatum (Nicametati hydrochloridum)

Nikametat

(chlorowodorek Nikametatu)

Ester 2-(dietyloamino)etylowy kwasu nikotynowego

Provasan

- prolek, który pod wpływem endogennej hydrolazy przechodzi w kwas nikotynowy

-j.w.

j.w

j.w

p. kwasu nikotynowego

0x01 graphic

Xsantinoli nicotinas

Nikotynian ksantolu

Nikotynian 7-[2-hydroksy-3-(N-β-hydroksyetylo-N-metyloamino)propylo] teofiliny

Complamin, Sadamin

- mechanizm działania jest wypadkową obu związków wchodzących w skład leku - teofiliny (inhibitor fosfodiesterazy) i kwasu nikotynowego (bezpośrednie działanie rozkurczające)

- rozszerzenie mięśni gładkich naczyń krwionośnych szczególnie wieńcowych

- leczenie miażdżycy

- choroby krążenie obwodowego i ośrodkowego

p. dimetyloksanytyny

0x01 graphic

Pentoxifyllinum

Pentoksyfylina

1-(5-oksoheksylo) teobromina

Pentilin, Agapurin

- hamowanie fosfodiesterazy co daje efekt spazmolityczny

- zwiększa aktywność plazminogenu, zmniejsza aktywność antyplazminy

- obniża poziom fibrynogenu

- indukuje uwalnianie prostacykliny, hamuje wydzielanie tromboksanu - zmniejszenie adhezji i agregacji płytek

- rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych

- poprawia właściwości reologiczne krwi i dowóz tlenu do tkanek

- hamuje tworzenie zakrzepów

- potęguje działanie leków obniżających ciśnienie krwi

- przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych, a także w stanach niedokrwiennych mózgu

- choroba oczu pochodzenia naczyniowego

Alkaloid Vinca minor

0x01 graphic

Vincaminum

Vinkamina

Ester metylowy kwasu winkaminowego

Davincan

- działanie bezpośrednio rozkurczające na m.gł. - hamuje wychwyt zwrotny adenozyny w szczelinie synaptycznej co nasila hamujący wpływ na aktywność neuronów w OUN, zostaje także zahamowana aktywność α-adrenergiczna

- rozszerzenie naczyń krwionośnych w mózgu

- stosowany u osób starszych w miażdżycy naczyń mózgowych

Alkaloid Vinca minor

0x01 graphic

Vinpocetinum

Vinpocetyna

ester etylowy kwasu apowinkaminowego.

Cavinton

j.w

j.w

j.w

p. fenyloalkioaminy

0x01 graphic

Cinnarizinum

Cynaryzyna

1-cynamylo-4-difenylometylo piperazyna

Stugeron

- nieselektywnie blokuje (antagonista) kanały wapniowe typu L zależne od potencjału oraz kanały sodowe (klasa B)

- hamuje działanie kalmoduliny oraz niektórych neuroprzekaźników i neuromodulatorów (m.in. noradrenaliny, histaminy)

- duża lipofilność

- silne i długotrwałe rozszerzenie naczyń krwionośnych obwodowych i mózgowych (hamują indukowany przez jony wapniowe skurcz naczyń)

- aktywność przeciwhistaminowa

- w zaburzeniach krążenia obwodowego i mózgowego:

- stany niedokrwienne mózgu

- zaburzenia psychiczne związane ze starzeniem-miażdżyca

- po urazach i udarach mózgu

- leczenie miażdżycy

- lek pomocniczy w terapii psychotropowej

0x01 graphic

Bencyclanum

Bencyklan

3-[(1-benzylocykloheptylo) oksy-N,N- dimetylo propyloamina

-

Mechanizm nie do końca poznany nie trzeba znać (chyba że ktoś ma jakieś propozycje?;) )

- poprawia przepływ przez obwodowe i ośrodkowe naczynia krwionośne

- dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego

- choroby naczyń obwodowych i ośrodkowych

- stany pourazowe mózgu

- choroba Rainoulda (?) - owrzodzenie podudzi

Leki muskulotropowe (spazmolityki muskulotropowe) działające na narządy trzewne - działanie bezpośrednio rozkurczące na mięśnie gładkie:

alkaloid izocholinowy

0x01 graphic

Papaverinum

(papaverini hydrochloridum)

Papaweryna

(chlorowodorek papaweryny)

1-(3,4-dimetoksybenzylo)-6,7-dimetoksy izochinolina, chlorowodrek

-

- działanie bezpośrednie na m. gł.: hamują fosfodiesterazy, co prowadzi do zwiększenia stężenia cAMP, a następnie zwiotczenie mięśni gładkich (rozkurczu m. gł)

- hamuje także układ przywspółczulny (cholinolityk)

(spazmolityk neuromuskulotropowy)

- spazmolityczne działanie na mięśnie gładkie organów trzewnych: rozkurcz oskrzeli, naczyń wieńcowych, zwolnienie perystaltyki jelit, rozkurcz pęcherza moczowego i moczowodu, pęcherzyka żółciowego i macicy

- stosowana jest w skurczach i nadmiernej pobudliwości mięśniowej w obrębie przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego

- bolesne miesiączki

alkaloid izocholinowy

0x01 graphic

Drotaverinum

(Drotaverini hydrochloridum)

Drotaveryna

(chlorowodorek drotaveryny)

6,7-dietoksy-1-(3,4-dietoksybenzylideno)-1,2,3,4-tetrahydroizochinolina, chlorowodorek

No-Spa

j.w

- mniej trwała i bardziej podatna na utlenianie od papaweryny, ale działa silniej i dłużej.

j.w

- szybkie i silne działanie spazmolityczne na mięśnie gładkie

j.w

Leki przeciw histaminowe:

Leki I generacji [ szybkie ale krótkie działanie, blokowanie H1-rec oraz innych w OUN (działanie uboczne hamujące na OUN), stosowane w miejscowych reakcjach alergicznych ]:

p. etylenodiaminy

0x01 graphic

Antazolinum

(Antazolini hydrochloridum, mesilas)

Antazolina (chlorowodorek, mezylan antazoliny)

2-(N-benzylo-N-fenyloaminometylo)-2-imidazolina, chlorowodorek

Phenazolinum

- dział. przeciwhistaminowe:

blokowanie receptorów histaminowych H1 (antagonista), receptorów cholinergicznych, α-adrenergicznych oraz serotoninergicznych. (należy do leków klasycznych, czyli

1 generacji blokerów H1-rec o działl ubocznym też na OUN)

- brak działanie ogólnego, działanie w uczuleniach umiejscowionych

- łatwe wchł. z przewodu pok.

Działanie przeciwhistaminowe:

- obniżenie przepuszczalności i rozszerzalności naczyń włosowatych (hamowanie powstawania obrzęków)

- zmniejszenie odczynu zapalnego

- działanie uboczne to: miejscowe znieczulenie, działanie uspokajające, nasenne, przeciwwymiotne

- znoszenie miejscowych objawów alergicznych (np świądu, obrzęku, pokrzywki skóry)

- Choroby alergiczne: katar sienny nosa i spojówek, zapalenie skóry atopowe po ukąszeniach owadów

- stosowana także profilaktycznie w chorobie lokomocyjnej

p. etanoloaminy

0x01 graphic

Diphenhydraminum

(diphenhydramini hydrochloridum)

Difenhydramina

(chlorowodorek difenhydraminy)

N-[2-(difenylometoksy) etylo]-N,N-dimetyloamina, chlorowodorek

Benadryl

j.w

j.w

j.w

- stosowana także w chorobie Parkinsona (dzięki działaniu cholinolitycznemu)

p. fenotiazyny

0x01 graphic

Promethazinum

(Promethazini hydrochloridum)

Prometayzna (chlorowodorek prometazyny)

(2RS)-10H-10-(2-dimetyloaminopropylo) fenotiazyna

chlorowodorek

Diphergan

j.w

- powolne ale długotrwałe działanie

- silne działanie przeciwchistaminowe i przeciw świądowe

j.w

j.w

p. propyloaminy

0x01 graphic

Dexbromphenir-aminum (Dexbromphenir-amini maleas)

Deksbromofenir-amina

(Maleinian Deksbromofeniraminy)

D(+)-3-(p-bromofenylo)-3-(2-pirydylo) propylodimetyloamina, Kwas maleinowy

Disophrol

j.w

- 2 razy bardziej aktywny niż racemat

j.w

j.w

- stosowany w przeziębieniach i w kaszlu

p. propanolaminy

0x01 graphic

Clemastinum

(Clemastini fumaras)

Klemastyna (fumaran klemastyny)

(2R)-2-{2-[1-(4-chlorofenylo)-1-fenyloetoksy]etylo}-1-metylopirolidyna,

(E)-butanodikarboksylan

Tavegyl

j.w

- szybkie i długotrwałe działanie

j.w

j.w

- można stosować w opsie

p. etyloaminy

0x01 graphic

Dimethindenum

Dimetinden

2-[1-[2-[2-(dimetyloamino) etylo] inden-3-ylo] etylo]pirydyna

Fenistil

j.w

- dodatkowe działanie stabilizujące na błony mastocytów

j.w

j.w

p. trójpierścieniowa

0x01 graphic

Cyproheptadinum (Cyproheptadini hydrochloridum)

Cyproheptadyna (chlorowodorek Cyproheptadyny)

4-(5-dibenzo[a,d]-cykloheptatrienylideno)-1-metylopiperydyna, chlorowodorek

Peritol

j.w

- przechodzi przez OUN i nasila łaknienie, więc sprawa do której generacji (I czy II) należy lek jest dyskusyjna

j.w

- nasila łaknienie

j.w

- lek stosowany przy braku łaknienia u dzieci

0x01 graphic

Dimenhydrinatum

Dimenhydrynat

połączenie difenhydraminy z 8-chlorofeofiliną w stosunku 1:1

Aviomarin

- silne i szybkie działanie przeciwwymiotne, związane m.in. z hamowaniem działania histaminy na m. gładkie przewodu pokarmowego

- wykorzystane działanie przeciwwymiotne

- zaburzenia błędnika

- wymioty

- choroba lokomocyjna

Leki II generacji (wolne ale dłuższe działanie, selektywne blokowanie H1-rec, brak działania ubocznego hamującego na OUN, stosowane w miejscowych reakcjach alergicznych):

p. piperydyny

0x01 graphic

Terfenadinum

Terfenadyna

α-(p-tertbutylofenylo)-4-hydroksydifenylometylo-1-piperydyno-butan-1-ol

Teldane

- selektywne blokowanie receptorów histaminowych H1 (antagonista), (należy do leków 2 generacji blokerów H1-rec) - dział. przeciw histaminowe

- działanie przeciwzapalne

- działanie przeciwalergiczne

- brak działanie ogólnego, działanie w uczuleniach umiejscowionych

- dobrze wchłania się z przew. pok.

- metabolizowany do 2 akt. metabol.

j.w

- brak efektów ubocznych na OUN (bardziej hydrofilowa od powyższych)

- długie działanie (jego produkt transformacji w wątrobie także ma takie same działanie)

- sezonowy nieżyt nosa na tle alergicznym

- zapalenie spojówek

- oraz j.w.

+ wycofana z lecznictwa, że względu na dużą kardio-toksycznosć oraz na możliwość powodowania zaburzeń rytmu serca, zastąpiona fexofenadyną

p. piperydyny

0x01 graphic

Fexofenadinum (Fexofenadini hydrochloridum)

Fexofenadyna

(chlorowodorek fexofenadyny)

Kwas α,α-dimetylo-4-{1-hydroksy-4-[4-(hydroksydifenylometylo)-1-piperydyno-butylo-fenylooctowy, HCl

Telfast

j.w

- jest metabolitem Terfenadyny

j.w

- brak wpływu na serce

j.w

p. trójpierścieniowa

0x01 graphic

Loratadinum

p. azatadyny

Loratadyna

4-(8-chloro-5,6-dihydro-11H-benzo-(5,6)cyklohepta[1.2-b] pirydyno-11-ylideno)-1-etoksykarbonylo piperydyna

Claritine

j.w

+ działanie przeciwalergiczne (hamuje uwalnianie mediatorów przez mastocyty i bazofili - działanie stabilizujące na błonę mastocytów i bazofili)

- metabolizowany do akt. metabol.

j.w

transformacji w wątrobie także ma takie same działanie)

- sezonowy nieżyt nosa na tle alergicznym

- zapalenie spojówek

- oraz ja.w

0x01 graphic

Cetirizinum (Cetirizini dihydrochloridum)

p. pipreazynowa difenylometanu

lub

p. benzhydrylowa

piperazyny

Cetyryzyna (dichlorowodorek cetyryzyny)

Kwas 2-[4-(4-chlorobenzhydrylo)-1-piperazynylo]etoksyoctowy

chlorowodorek

Zyrtec

j.w

+ zmniejsza migracje komórek i uwalnianie mediatorów przez mastocyty i bazofile

- aktywny metabolit hydroksyzinum (leku anksjolitycznego)

j.w

- najsilniejsze działanie

- hamuje wczesne reakcje alergiczne

- pochodna lewoskrętna ma działanie silniejsze od racematu

j.w

0x01 graphic

Levocabastinum

Lewokabastyna

Kwas 1-[4-cyjano-4-(4-fluorofenylo)cykolheksylo]-3-metylo-4-fenylopiperydyno-4-karboksylowy

Histimet

j.w

j.w

- w alergicznym nieżycie nosa

- zapalenie spojówek

0x01 graphic

Ebastinum

Ebastyna

1-[4-tertbutylofenylo]-4-

[4-difenylometoksy)-1-piperydyno]-butan-1-on

Ebastin, Kestine

j.w

j.w

j.w

p. ftalazynonu

0x01 graphic

Azelastinum

Azelastyna

4-[(4-chlorofenylo)metylo]-2-(heksahydro-1-metylo-1H-azepin-4-ylo)-1(2H)-ftalazinon

Allergodil

j.w

+ zmniejsza migracje komórek i uwalnianie mediatorów przez mastocyty i bazofile, oraz syntezę i uwalnianie leukotrienów z leukocyt.

j.w

- metabolizuje do aktywnych metabolitów: desmetyloazelastyna

- działa po 15 min, przez 15h

j.w

0x01 graphic

Astemizolum

Astemizol

1-(4-fluorobenzylo)-2-[1-(4-metoksyfenyloetylo)-(4-piperydyno)amino] benzimidazol

Hismanal

j.w

j.w

j.w

Podsumowanie leków II generacji:

- nie są podawane pozajelitowo, dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego, efekt pojawia się później niż w przypadku leków I generacji (wyjątek cetyryzyna), astemizol osiąga pełnie działanie w 3-5 dobie stosowania.

- związki te mają właściwości przeciwzapalne (najsilniejsze azelastyna): normalizują poziom substancji P w płynie oskrzelowym, tłumią późną odpowiedź zapalną po kontakcie z alergenem, hamują proteinokinazę C (poprzez zablokowanie powstawania rodnika tlenowego w makrofagach). Ponadto zmniejszają uwalnianie cytokin prozapalnych (IL-1) oraz syntezy leukotrienów.

- wykazują przedłużone działanie i mogą być stosowane raz dziennie, są pozbawione wł. cholinolitycznych. Mogą działać kardiodepresyjnie, zwykle po przekroczeniu dawek terapeutycznych lub w przypadku występowania interakcji (z lekami również metabolizowanymi przez enzymy mikrosomalne wątroby cytochromu P 450 - ketokonazol, erytromycyna). Kardiodepresja jest związana z wpływem na kanały potasowe (K+).

Kardiotoksyczność maleje wg zależności: Terfenadyna > Astemizol > Ebastyna > Loratydyna (najczęściej stosowana)

Leki hamujące wydzielanie histaminy:

Pochodna kromonu

0x01 graphic

Natri cromoglicas

Kromoglikan sodu

Sól disodowa kwasu 5,5'-[(2-hydroksypropan-

1,3-diylo) bis(oksy)]bis(4-okso-4H-1-

benzopirano-2-karboksylowego)

Cromogen

- hamuje wydzielanie mediatorów stanu zapalnego takich jak histamina, leuktorieny, cytokiny, prostaglandyny

- stabilizuje błonę komórkową m.in. mastocytów (komórek tucznych) i granulocytów

- lek syntetyczny, trudno wchłaniający się z przew. pok.

- brak działań ubocznych na OUN

Brak degranulacji kom. tucznych objawia się wszystkimi efektami związanymi z zablokowaniem wydzielania Histaminy:

- rozkurcz naczyń, oskrzeli, jelit

- obniżenie przepuszczalności i rozszerzalności naczyń włosowatych (hamowanie powstawania obrzęków)

- zmniejszenie odczynu zapal.

- profilaktyka astmy oskrzelowej - stosowany głównie miejscowo (drogą inhalacyjną)

- nie przerywa ataku astmy i jest przeciwwskazany w ostrych napadach astmy (gdyż hamuje wydzielanie a nie działanie histaminy)

p. kromonu

0x01 graphic

Nedocromilum

Nedokromil

Sól disodowa kwasu 9-etylo-6,9-dihydro-4,6-diokso-10-propylo-4H-pirano-[3,2-g]chinolino-2,8-karboksylowego

Tilade

j.w

- działa silniej i szybciej

j.w

j.w

0x01 graphic

Ketotifenum

(ketotifeni hydrogenofumaras)

p. układu benzo-

cykoloheptatiofenu

Ketotifen

(hydrogeno-fumaran ketotifenu)

4-(1-metylopiperydyn-

4-ylideno)-4,9-dihydro-10Hbenzo[

4,5]cyklohepta[1,2-b]tiofen-10-on,

Wodorofumaran

Pozitan, Zadafen

j.w

- jest także antagonistą H1 receptora (należy do 1 generacji leków przeciwhistaminowych gdyż ma działanie depresyjne na OUN)

- dobrze wchłania się z przew. pok. i może być podawany doustnie

j.w
- efekty działanie związane z blokowaniem H1-rec

- jest metabolizowany do aktywnego metabolitu
- efekty uboczne na OUN: senność, uspokajające dziłanie

- profilaktyka astmy oskrzelowej o podłożu alergicznym - stosowany doustnie (pełne działanie terapeutyczne osiąga się po kilku tygodniach stosowania)

Leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka:

1) Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego:

a) Leki przeciwhistaminowe - blokery H2 receptorów:

p. guanidyny

0x01 graphic

Cimetidinum

Cymetydyna

1-cyjano-2-metylo-3-{2-[(5-metylo-1H-imidazolilo)metylotio]

etylo}guanidyna

Altramet, Tagamet

- Antagonista H2-rec (blokuje oddziaływanie histaminy z tymi receptorami)

- zahamowanie wydzielania soku żołądkowego

- zahamowanie wydzielania śluzo w oskrzelach (efekty związane z blokowaniem H2-rec)

- działania uboczne to ból, zawroty głowy, zaparcia, biegunki, wysypki skórne

- lek chroniący przewód pokarmowy, stosuje się go profilaktycznie i leczniczo w owrzodzeniach dwunastnicy i żołądka przebiegających z nadmiernym wydzielaniem HCl

p. tiazolu

0x01 graphic

Famotidinum

Famotydyna

3-[[[2-[(diaminometyleno)amino]tiazol-4-ilo]metylo]-tio]-N'-(sulfamoilo)-propionamidyna,

Famogast

j.w.

- dość długi czas oraz duża siła działania (20x silniejsza od Cymetydyny)

- szybko wchłania się z przewodu pokarmowego

j.w

j.w

p. furanu

0x01 graphic

Ranitidinum

(Ranitidini hydrochloridum)

Ranitydyna

(chlorowodorek ranitydyny)

N-[2-({[5-(dimetyloamino) metylo]furan-2-ylo}metylo) sulfanylo] etylo-N'-metylo-2-nitroeteno-1,1-diamina, chlorowodorek

Ranigast

j.w

- dość długi czas oraz duża siła działania (8-razy silniejsze działanie niż Cymetydyna)

j.w

j.w

b) Blokery pompy protonowej - pochodne beznimidazolu:

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Omeprazolum

Omeprazol

5-metoksy-2-[[(4-metoksy-3,5-dimetylo-2-pirydynylo)metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazol

Losec

-pro-lek, który w silnie

kwaśnym pH uzyskują aktywność. Powstaje aktywny metabolit - sulfenamid. Atom siarki reaguje z gr. sulfhydrylowymi H+/K+-ATPazy, blokując pompę protonową.

- Hamuje wydzielanie HCl do światła żołądka.

Stosowany w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, stanach zapalnych przełyku na tle refluksu żołądkowo-przełykowego

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Omeprazolum Natricum

Omeprazol sodowy

Sól sodowa 5-metoksy-2-[[(4-metoksy-3,5-dimetylo-2-pirydynylo)metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazolu

Losec

j.w

j.w

j.w

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Esomprazolum Magnesium

Esmoprazol magnezowy

Sól magnezowa S-enancjomeru Omeprazolu

Nexium

j.w

j.w

j.w

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Pantoprazolum Natricum

Pantoprazol sodowy

Sól sodowa 5-(difluorometoksy)-2-[[(3,4-dimetoksy-2-pirydynylo) metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazolu

Pantoloc

j.w

j.w

j.w

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Lanzoprazolum

Lanzoprazol

2-[[(5-metylo-4-(2-trifluoroetoksy)-2-pirydynylo)metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazol

Lanzul

j.w

j.w

j.w

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Rabeprazolum Natricum

Rabeprazol sodowy

2-[[(5-metylo-4-(3-metoksypropyloksy)-2-pirydynylo)metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazol

Aciphex, Pariet

j.w

j.w

j.w

c) Selektywni antagoniści receptorów M1:

0x01 graphic

Pirenzepinum (pirenzepini hydrochloridum)

Pirenzepina (chlorowodorek pirenzepiny)

11-[(4-metylopiperazyn-1-ylo)acetylo]-5,11-dihydro-6H-pirydo[2,3-b][1,4] benzodiazepin-6-on

Ulcoprotect

- jest antagonistą receptorów cholinergicznych typu M, zlokalizowanych w żołądku

- zahamowanie sekrecji gruczołów żołądka nawet o 80%

- leczenie i profilaktyka wrzodów żołądka

2) Leki mukozo- i cytoprotekcyjne (leki dziqałające ochronnie na błonę śluzową żołądka i dwunastnicy):

0x01 graphic

Sucralfatum

Suklarfat

Zasadowa sól glinowa oksasiarczanu sacharozy

Venter, Ulgastran

- Powstaje ujemnie naładowany żel, który wiąże się wybiórczo z białkami owrzodzenia i osłania je.

- osłaniające działanie na ściany żołądka

- leczenie i profilaktyka wrzodów żołądka

0x01 graphic

Bismuthi Trikalii Dicitras

Dicytrynian tripotasowao bizmutowy

Dicytrynian tripotasowao bizmutowy

Ventrisol

- Lek podany doustnie w formie koloidalnej reaguje w środowisku kwaśnym z wydzielina nadżerki wrzodowej, tworząc chelatowe kompleksy bizmutawo - białkowe.

- Powstająca w wyniku tej reakcji warstwa ochronna stanowi barierę dla dyfuzji kwasu solnego i pepsyny i umożliwia szybsze gojenie się ubytku.

j.w

- Bakteriobójcze działanie preparatu na Helicobacter Pylori skutecznie zapobiega nawrotom choroby.

Mieszanina

Bi(OH)2NO3 i BiONO2xBiOOH

Bismuthi Subnitras Ponderosum

Zasadowy azotan bizmutawy ciężki

zasadowy azotan bizmutawy ciężki

Gastro (preparat złożony + MgCO3 i składniki ziołowe)

Nie ma wielkie zastosowania ze względów bezpieczeństwa - lek może się wchłaniać i wywoływać działania niepożądane - jak

toksyczne objawy neurologiczne, methemoglobinemia.

- Wykazuje działanie słabo zobojętniające, ściągające, osłaniające,

zapierające i przeciwbakteryjne.

- leczenie i profilaktyka wrzodów żołądka

0x01 graphic

Misoprostolum

Misoprostol

Ester metylowy 15-deoksy-16-hydroksy-16-metylo-PGE1

Cytotec

- pro-lek, syntetyczny analog prostaglandyny E1

- Wydłużony czas t0,5. Osłania śluzówkę żołądka, hamuje wydzielanie HCl, zmniejsza objętość i aktywność proteolityczną soku żołądkowego

Endogenne prostaglandyny PGE i PGI dzięki swoim mechanizmom regulacyjnym maja działanie cytoprotekcyjne na błonę śluzowa żołądka i dwunastnicy.

Mizoprostol - analog syntetyczny prostaglandyny E1 jest stosowany w profilaktyce i leczeniu choroby wrzodowej w terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi

3) Leki stosowane w nadkwaśności i chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy → http://www.farmacja.e-lama.pl/leki/leki_zoladek.pdf

- Almasilat, Stimagel: Uwodniony krzemian glinowo-magnezowy, uwodniony glinokrzemian magnezowy

Leki przeciwwymiotne i zapobiegające nudnościom

1) Leki cholinolityczne:

p. kwasu tropowego

0x01 graphic

Scopolaminum = Hyoscinum (Hyoscycini hydrobromidum)

Skopolamina= hioscyna (bromowodorek hioscyny)

Ester skopanolu (skopiny) i lewoskrętnego kwasu tropowego,

Bromowodorek

-

- lek parasympatykolityczny - antagonista receptorów muskarynowych,

- łatwo pokonuje barierę krew-mózg działanie depresyjne na OUN

- działanie rozkurczowe na m. gładkie np. przewodu pokarmowego (działanie parasympatykolityczne obwodowe)

(silniejsze działanie od atropiny)

- działanie na OUN (uspokajające, nasenne przeciwwymiotne)

- kolki, biegunki, wymioty

- w monopreparatach oraz w kojarzeniu terapii z innymi lakami

2) Antagoniści receptorów histaminowych H1

Leki te są stosowane w zapobieganiu i leczeniu choroby lokomocyjnej. Ich działanie p/wymiotne wynika głównie z depresyjnego działania na CNS

p. etanoloaminy

0x01 graphic

Diphenhydraminum

(diphenhydramini hydrochloridum)

Difenhydramina

(chlorowodorek difenhydraminy)

N-[2-(difenylometoksy) etylo]-N,N-dimetyloamina, chlorowodorek

Benadryl

- dział. przeciwhistaminowe:

blokowanie receptorów histaminowych H1 (antagonista), receptorów cholinergicznych, α-adrenergicznych oraz serotoninergicznych. (należy do leków klasycznych, czyli

1 generacji blokerów H1-rec o działl ubocznym też na OUN)

- brak działanie ogólnego, działanie w uczuleniach umiejscowionych

- łatwe wchł. z przewodu pok.

Działanie przeciwhistaminowe:

- obniżenie przepuszczalności i rozszerzalności naczyń włosowatych (hamowanie powstawania obrzęków)

- zmniejszenie odczynu zapalnego

- działanie uboczne to: miejscowe znieczulenie, działanie uspokajające, nasenne, przeciwwymiotne

- znoszenie miejscowych objawów alergicznych (np świądu, obrzęku, pokrzywki skóry)

- Choroby alergiczne: katar sienny nosa i spojówek, zapalenie skóry atopowe po ukąszeniach owadów

- stosowana także profilaktycznie w chorobie lokomocyjnej

- stosowana także w chorobie Parkinsona (dzięki działaniu cholinolitycznemu)

p. fenotiazyny

0x01 graphic

Promethazinum

(Promethazini hydrochloridum)

Prometayzna (chlorowodorek prometazyny)

(2RS)-10H-10-(2-dimetyloaminopropylo) fenotiazyna

chlorowodorek

Diphergan

j.w

- powolne ale długotrwałe działanie

- silne działanie przeciwhistaminowe i przeciw świądowe

j.w

j.w

0x01 graphic

Dimenhydrinatum

Dimenhydrynat

połączenie difenhydraminy z 8-chlorofeofiliną w stosunku 1:1

Aviomarin

- silne i szybkie działanie przeciwwymiotne, związane m.in. z hamowaniem działania histaminy na m. gładkie przewodu pokarmowego

- wykorzystane działanie przeciwwymiotne

- zaburzenia błędnika

- wymioty

- choroba lokomocyjna

p. fenyloalkioaminy

0x01 graphic

Cinnarizinum

Cynaryzyna

1-cynamylo-4-difenylometylo piperazyna

Stugeron

- nieselektywnie blokuje (antagonista) kanały wapniowe typu L zależne od potencjału oraz kanały sodowe (klasa B)

- hamuje działanie kalmoduliny oraz niektórych neuroprzekaźników i neuromodulatorów (m.in. noradrenaliny, histaminy)

- duża lipofilność

- silne i długotrwałe rozszerzenie naczyń krwionośnych obwodowych i mózgowych (hamują indukowany przez jony wapniowe skurcz naczyń)

- aktywność przeciwhistaminowa

- w zaburzeniach krążenia obwodowego i mózgowego:

- stany niedokrwienne mózgu

- zaburzenia psychiczne związane ze starzeniem

- po urazach i udarach mózgu

- leczenie miażdżycy

- lek pomocniczy w terapii psychotropowej

- nudności i wymioty pochodzenia błędnikowego

3) Antagoniści receptorów dopaminergicznych D2

a) Neuroleptyki, pochodne fenotiazyny

Działanie p/wymiotne tych leków związane jest z blokowaniem receptorów dopaminergicznych D2 w obszarze chemoreceptorowym ośrodka wymiotnego i dodatkowo z działaniem cholinolitycznym i p/histaminowym

Grupa promazyny

0x01 graphic

Chlorpromazinum

(Chlorpromazini hydrochloridum)

Chlorpromazyna

(chlorowodorek chlorpromazyny)

2-chloro-10-

(3-dimetyloaminopropylo) fenotiazyna, chlorowodorek

Fenactil

- antagonista receptorów D2 w OUN (w części limibicznej OUN - część UN odpowiadająca za objawy pozytywne choroby)

- blokada D2-rec w układzie pozapiramidowym co jest odp. za efekty uboczne (szlak nigrostriatalny - odpowiedzialny za napięcie mięśni)

- blokada D2-rec w ośrodku przeciwwymiotnym w opuszce rdzenia przedłużonego

- bloker obwodowych i ośrodkowych receptorów α1-rec i M

- blokada rec dla Dopaminy i serotoniny (powodują depresje)

- 2 silniejsze działanie od promazyny

- hamowanie halucynacji, urojeń, niepokoju ruchowego, nieuporządkowanego myślenia

- działanie uspokajające, przeciwwymiotne, przeciwautystyczne, przeciw psychotyczne

Efekty uboczne:

- depresja

- objawy Parkinsonowe (zwiększenie napięcia mięśni, drżenie rąk, ruchy niekontrolowane)

- obniżenie ciśnienia krwi (α1)

- suchość w ustach (blokada M-rac obwodowych)

- Leczenie Schizofrenii

- leczenie psychoz i innych nadmiernych pobudzeń psychoruchowych

- stany maniakalne

Grupa perazyny

0x01 graphic

Trifluperazinum

(trifluperazini dihydrochloridum)

Trifluperazyna (dichlorowodorek trifluperazyny)

2-trifluorometylo-10-[3-(4-metylo-1-piperazynylo) propylo]fenotiazyna, dichlorowodorek

Stelazin

j.w

- 10-15 razy silniejsza od chlorpromazyny

j.w

+ więcej efektów ubocznych na

szlak pozapiramidowy od

chlorpromazyny

+ mniej efektów ubocznych obwodowych od chlorpromazyny

j.w

- najczęściej stosowana

Grupa perazyny

0x01 graphic

Prochlorperazinum

(Prochlorperazini dimaleas)

Prochlor-perazyna

(dimaleinian prochlorperazyny)

2-chloro-10-[3-(4-metylo-1-piperazynylo) propylo]fenotiazyna, dimaleinian

Stemetil

j.w

- silniejsza od chlorpromazyny

j.w

+ więcej efektów ubocznych na

szlak pozapiramidowy od

chlorpromazyny

+ mniej efektów ubocznych obwodowych od chlorpromazyny

j.w

- stosowany jako środek przeciwwymiotny

Grupa perazyny

0x01 graphic

Tiethylperazinum

(Tiethylperazini dimaleas)

Tietylperazyna (dimaleinian tietylperazyny)

2-etylotio-10-[3-(4-metylo-1-piperazynylo) propylo]fenotiazyna, dimaleinian

Torecan

j.w

- silniejsza od chlorpromazyny

j.w

+ więcej efektów ubocznych na

szlak pozapiramidowy od

chlorpromazyny

+ mniej efektów ubocznych obwodowych od chlorpromazyny

j.w

- stosowany jako środek przeciwwymiotny

Grupa fenazyny

0x01 graphic

Perphenazinum

Perfenazyna

2-chloro-10-{3-[4-(2-hydroksyetylo)-1-piperazynylo]propylo]

fenotiazyna

Trilafon

j.w

- 15 razy silniejsza od chlorpromazyny

+ estryfikacja kwasami tłuszczowymi (heptanowy lub dekanowy) wydłuża działanie nawet do miesiąca przy wstrzyknięciu domięśniowym [Heptanian perfenazyny]

j.w

+ więcej efektów ubocznych na

szlak pozapiramidowy od

chlorpromazyny

+ mniej efektów ubocznych obwodowych od chlorpromazyny

j.w

p. fenotiazyny

0x01 graphic

Metopimazinum

Metopimazyna

10-[3-(4-karbamoilopiperydyno)

propylo]-2-mezylofenotiazyna

Vogalene, Nortrip

j.w.

- silniejsza od chloropromazyny

+ w ograniczonym stopniu przenika przez barierę krew-mózg

j.w.

+ silne i wybiórcze działanie przeciwwymiotne będące wynikiem aktywności antydopaminowej

j.w.

b) pochodne benzamidu

p. benzamidu

0x01 graphic

Metoclopramidum (Metoclopramidi hydrochloridum)

Metoklopramid (chlorowodorek metoklopramidu)

2-metoksy-4-amino-5-chloro-N-(2-dietyloaminoetylo) benzamid, chlorowodorek, jednowodny

Pramidin,

- Antagonista receptorów D2 w strefie chemoreceptorowej ośrodka wymiotnego (hamowanie tego ośrodka)

- blokuje także obwodowe receptory D2 oraz działanie cholinomimetyczne (oba działania dają efekt pobudzający perystaltykę jelit)

- w większych dawkach jest antagonistą receptorów serotoninowych 5-HT3 w strefie chemoreceptorowej ośrodka wymiotnego (rdzeń przedłużony)

- zwiększa wydzielanie prolaktyny

- efekt przeciwwymiotny

(ale nie hamuje odruchów wymiotnych pochodzenia błędnego)

- pobudza perystaltykę jelit

- w wymiotach pooperacyjnych

- a w atonii pooperacyjnej jelit i nieżycie żołądka

- zapobiega wymiotą podczas chemio- i radioterapii

4) Antagoniści receptorów serotoninowych 5-HT3

Blokują ośrodkowe i obwodowe receptory serotoninowe, w ten sposób hamują odruch wymiotny wynikający z ich pobudzenia przez uwalnianą pod wpływem radiopromieniowania i środków cytostatycznych serotoninę. Hamują nudności i wymioty wywołane radio- i chemioterapią.

p. karbazolu / imidazolu

0x01 graphic

Ondansetronum

(Ondansetroni hydrochloridum)

Ondansetron

(chlorowodorek ondansetronu)

1,2,3,9 -tetrahydro-3-[(2-metylo-imidazol-1-ilo0-metylo]-9-metylo-4H-karbazol-4-onu, chlorowodorek

Zofran, Atossa,

- selektywny kompetencyjny antagonista ośrodkowych i obwodowych receptorów serotoninergicznych 5-HT3

- praktycznie brak działania na receptory 5-HT1 i 5-HT2

- nie dział na receptory dopaminowe, brak objawów pozapiramidowych

+Jest dobrze tolerowany a najczęstszym działaniem niepożądanym jest zaparcie, bóle głowy, uderzenia gorąca, czkawka

- Pod wpływem promieniowania jonizującego i chemioterapii w jelicie cienkim uwalniana jest serotonina, która pobudza receptory 5-HT3 i wyzwala odruch wymiotny (nudności i wymioty).

Ondansetron hamuje to działanie, a także blokuje ośrodkowe receptory 5-HT3.

- lek z wyboru stosowany w zwalczaniu odruchów wymiotnych

- hamuje nudności i wymioty wywołane radio- i chemioterapią

p. indolu

0x01 graphic

Tropisetronum

(Tropisetroni hydrochloridum)

Tropisetron

(chlorowodorek tropisetronu)

Ester endo-8-metylo-8-aza-bicyklo[3,2,1]okt-3-ylowy kwasu 1H-indolo-3-karboksylowego, chlorowodorek

Nabovan

j.w.

+ ale lepiej się wchłania z przewodu pokarmowego i wykazuje dłuższy czas działania

j.w.

j.w.

p. indazolu

0x01 graphic

Granisetronum

(Granisetroni

hydrochloridum)

Granisetron

(chlorowodorek granisetronu)

Endo-1-metylo-N-(9-metylo-9-azabicyklo[3.3.1]non-3-ylo)-1H-indazolo-3-karboksamid

Kytril

j.w.

j.w.

j.w.