Szakłak pospolity

148a] Szakłak pospolity - Rhamnus catharticae

Inne nazwy: jeleni róg, szakłak leśny.

Surowcem leczniczym są dojrzałe owoce.

Skład chemiczny: substancję działającą stanowi zespół antrazwiązków, występują ponadto barwniki flawonoidowe, antocyjany, sole mineralne, pektyny, cukry.

Działanie: owoce wykazują dość łagodne działanie przeczyszczające, żółciopędne i moczopędne.

Zastosowanie: upośledzone trawienie spowodowane różnymi czynnikami z objawami zaparcia i

wzdęciami.

Surowiec stosuje się często [sam lub w mieszankach ziołowych o podobnym działaniu] jako środek wspomagający w leczeniu otyłości, niektórych schorzeń skórnych [np trądzik młodzieńczy], w

zaburzeniach czynności wydzielania żółci itp.

Może być wykorzystywany jako środek łagodnie przeczyszczający w zaparciach spowodowanych długotrwałym unieruchomieniem w łóżku, nawet po zabiegach operacyjnych.

Uwaga: Nie powinien być stosowany w stanach zapalnych jelit lub przy objawach wskazujących na podrażnienie wyrostka robaczkowego.

Czasem spotykana jest nadwrażliwość na szakłak, objawiająca się nudnościami, wymiotami i bólami brzucha. Ta nadwrażliwość dotyczyć może wszystkich

surowców, które zawierają antrazwiązki.

Uwaga: Szakłak nie jest dla kobiet karmiących piersią, gdyż składniki rośliny

przechodzą do pokarmu [zwłaszcza produkty w większej ilości].

Wyciąg: 2 łyżeczki surowca zalać 1 szkl przegotowanej wystudzonej wody i pozostawić

na 8 godz, następnie przecedzić i podawać 1/2 szkl jednorazowo. Taki wyciąg przygotowany na zimno jest skuteczniejszy w działaniu od sporządzanych na gorąco.

148b] Szakłak pospolity

Owoce i kora wykazują działanie podobne do kruszyny.

Działają przeczyszczająco, moczopędnie, pobudzająco na przemianę materii, poprawiają trawienie.

Stosuje się je w chorobach przewodu pokarmowego, przy nawykowych zaparciach,

wzdęciach, złym trawieniu, w chorobach wątroby i pęcherzyka żółciowego oraz zaburzeniach przemiany materii.

148c] Szakłak Roślina trująca

Zawiera podobne składniki, jak kruszyna pospolita, ale w mniejszej ilości, jest też słabiej od niej trujący.

Jednorazowa dawka 30 suszonych owoców (dla dorosłego człowieka) jest bezpieczna - wywołuje tylko biegunkę.

Surowiec zielarski: owoce i kora (Cortex Rhamnus catharticae) zawierają glikozydy antrachinowe (m. in. frangulinę), flawonoidy, garbniki, saponiny.

Działanie: przeczyszczające i pobudzające perystaltykę jelit.

Odwary z owoców lub suszone owoce stosowane są przy przewlekłych zaparciach.

Preparaty z szakłaku ze względu na uboczne działanie (powoduje przekrwienie miednicy małej), nie mogą być stosowane po operacji, przy hemoroidach, w stanach zapalnych narządów jamy brzusznej,

a także przez kobiety w ciąży i podczas miesiączki.

Spożyte przez karmiącą matkę przechodzą do mleka działając przeczyszczająco na niemowlę.

W Starożytności odwarami z kory farbowano len na żółty i czarny kolor, a owocami wełnę na brunatno i

szaro.