1.  Narysować schemat blokowy centrali telefonicznej. Scharakteryzować funkcje zespołów.

2. Omówić budowę sieci dróg rozmownych centrali telefonicznej.

3.  Określić wartość opóźnienia wprowadzanego przez pole komutacyjne dla obu kierunków transmisji, zakładając, że: AbA przydzielono kanał 29, AbB - kanał 3 (trakty 32-kanałowe), a pole ma strukturę TST (STS, TS, T).

4. Określić częstotliwość sygnałów zapisu i odczytu z pamięci rozmownej jednorodnego komutatora przestrzenno-czasowego o pojemności: 2x2 (4x4, 8x8).

5. Narysować schemat blokowy komutatora czasowego ze sterowanym wyjściem (wejściem) i wyjaśnić zasadę działania.

6. Narysować schemat blokowy jednorodnego komutatora przestrzenno-czasowego i wyjaśnić zasadę działania.

7. Narysować schemat blokowy komutatora przestrzenno-czasowego ze wspólną telestradą i podziałem pamięci i wyjaśnić zasadę działania.

8. Zaprojektować jednosekcyjne pole komutacyjne o pojemności 16x8, 8x16, 20x 10 (itp.) przy użyciu matryc 4x4, 4x8, 8x8.

9.  Narysować schemat blokowy wielokrotnego komutatora przestrzennego dla komutacji sygnałów zwielokrotnionych czasowo i wyjaśnić zasadę działania.

10. Określić minimalną pojemność pamięci rozmownej i pamięci adresowej (liczba słów i liczba bitów w  słowie) w jednorodnym komutatorze przestrzenno-czasowym komutującym 4 trakty wejściowe i 4 trakty wyjściowe 32-kanałowe.

11. Zaprojektować pole komutacyjne o 4 traktach wejściowych i 4 traktach wyjściowych z komutatorów 2x2tak by: a) każdy trakt wejściowy można było skomutować z każdym traktem wyjściowym; b) trakty wej l i 2 komutować z traktami wy 1-4, trakty we 3 i 4 komutować z traktami wy 1 i 2.

12. Zaprojektować pole komutacyjne 4x4 jako pole ST, TS, TST, STS.

13. Algorytmy sterowania polami komutacyjnymi (algorytmy wyboru, przestrojeń, przepakowań, podobieństwa, różnice).

14. Scharakteryzować funkcje AZL w centralach z polem analogowym

15. Scharakteryzować funkcje AZL dla łączy analogowych w centralach z polem czasowym. Scharakteryzować funkcje AZL dla łączy cyfrowych ISDN.

17. Wyjaśnić zasadę pracy układów typu: LIC, SLIC, DSLIC, DNIC.

18. Schemat dostępu użytkownika ISDN do sieci. Omówić funkcje poszczególnych bloków.

19. Narysować schemat dostępu abonenta ISDN do sieci. Scharakteryzować styk S i U

20. Scharakteryzować dostęp pierwotny i podstawowy do sieci ISDN.

21. Scharakteryzować systemy sterowania: scentralizowany, zdecentralizowany.

22. Narysować przykładowe rozwiązanie sterowania zdecentralizowanego centrali. Omówić funkcje realizowane przez poszczególne sterowniki.

23.Na czym polega decentralizacja sterowania z podziałem funkcji, z podziałem obciążenia. Narysować przykładowe konfiguracje systemów sterowania.

24. Omówić funkcje oprogramowania bezpośredniego (on-line) i pośredniego (off­line)

25. Funkcje systemu operacyjnego

1. Narysować schemat blokowy centrali. Scharakteryzować funkcje zespołów:

Pole komutacyjne umożliwia dokonywanie połączeń między łączami doprowadzonymi do węzła komutacyjnego. AZL służą przede wszystkim do wykrywania podniesienia mikrotelefonu przez abonenta, spełniają również funkcje zależne od rozwiązań konstrukcyjnych węzła komutacyjnego. ZO w węzłach z PK elektromechanicznym zasilają łącza abonenckie, dołączają prąd dzwonienia i różnorodne sygnały tonowe, wykrywają podniesienie mikrotelefonu przez abonenta wywoływanego, wykrywają rozłączenie. ZP spełniają podobne role do łączy międzycentralowych co ZO do łączy abonenckich. Urządzenie sterujące przetwarza odbierane przez węzeł kom. Informacje sygnalizacyjne i na ich podstawie zestawia połączenia w PK steruje wysyłaniem sygnalizacji na zewnątrz węzła. Przełącznica główna służy do przełączania łączy abonenckich i międzycentralowych doprowadzonych do WK a także zapewnia równomierność obciążenia ruchem wszystkich jego części . Zabezpiecza przed przepięciami WK pochodzącymi z zewnątrz węzła oraz umożliwia urządzeniom testującym dostęp do poszczególnych łączy. Urządzenia zasilające wyposażone w dodatkowe agregaty w przypadku awarii sieci energetycznej, decyduje o niezawodności. Urządzenia badaniowe umożliwiają wykrywanie i lokalizację uszkodzeń poszczególnych zespołów

2. Omówić budowę sieci dróg rozmownych centrali telefonicznej

1. Pola z rozdziałem przestrzennym (S)

2. Pola z rozdziałem czasowym (T)

3. Pola mieszane (S-T, T-S, S-T-S)

3. Określić wartość opóźnienia wprowadzonego przez pole komutacyjne dla obu kierunków transmisji zakładając że: AbA przydzielono kanał 29, AbB -kanał 3 (trakty 32 kanałowe, a ple ma strukturę TST(STS,TS,T).

T: A(29) B(3)

A B 30,31,32,1,2,3 to 6 szczelin∙4µs=24 µs

A B 26 szczelin∙4µs=104 µs

STS:

TS i STS tak jak wyżej

TST:

Kierunek A B

B (30-2) 6∙4 µs

(3) ( 6+32)∙4 µs

(4-28) (7+31) ∙4 µs

(29) (32+6) ∙4 µs

Ostatecznie :

(30-2) 6∙4 µs

(2-29) 38∙4 µs

Kierunek B A

(4-28) 26∙4 µs

(29) (26+32)∙4 µs

(30-2) (27+26) ∙4 µs

(3) (32+26) ∙4 µs

Ostatecznie

(4-28) 26∙4 µs

(29-3) 38∙4 µs

4. Określić f sygnałów zapisu i odczytu z pamięci rozmownej jednorodnego komutatora przestrzenno-czasowego o pojemności 2x2, 4x4, 8x8.

Odczytu

8x8 f=

4x4 f=

2x2 f=

Zapis dla wszystkich f=

5. Narysować schemat blokowy komutatora czasowego ze sterowanym wyjściem (wejściem) wyjaśnić zasadę działania

-z wy - zawartość ramki zapisuje się cyklicznie do słów pamięci danych. Odczytywanie pamięci odbywa się zgodnie z adresami zawartymi w pamięci adresowej. W czasie trwania pierwszej szczeliny czasowej w trakcie wyjściowym odczytywane jest I słowo pamięci adresowej. Odczytany adres wskazuje słowo pamięci danych, którego zawartość należy wysłać do I kanału wyjściowego.

- z we- zapisywanie pamięci danych odbywa się zgodnie z adresami pochodzącymi z pamięci adresowej, odczyt jest realizowany cyklicznie

6. Narysować schemat blokowy jednorodnego komutatora przestrzenno-czasowego. Wyj zasadę działania

W czasie trwania każdej szczeliny czasowej szeregowo wprowadzane bity z 8 wejść traktów PCM są zapamiętywane w 8 8-bitowych rejestrach. Gdy zapamiętane są 64 bity wtedy są zapisywane do pamięci danych pod adresami wybranymi przez linie podstawy czasuPCI(zap. S-R) PD składa się z 8 warstw po 32 wiersze i 8 kolumn. Podczas trwania każdej szczeliny PD odczytywana jest 8-krotnie zgodnie z zasadami pochodzącymi z pamięci adresowej. 8-bitowe próbki PCM są zapamiętywane w 8 rejestrach wyjściowych, rejestry zaś cyklicznie odczytywane, a ich zawartość wprowadzana szeregowo do traktów wyjściowych PCM (konw. R-S). Pamięć adresowa zawiera 255 słów 8-bitowych. Pozycja słowa odpowiada nr kanału wy a jego zawartość - adresowi pamięci rozmownej. 3 bity adresu służą do wybierania jednej z warstw PD czyli odpowiadają za komutację w przestrzeni. Pozostałe 5 odpowiada nr kanału w danym we trakcie PCM. Cykl pracy PA jest podobny do PD. Podczas I fazy trwającej 2us (połowa t trwania szcz. t), zawartość PA może być uaktualniana przez styk z zewnętrznym urządzeniem sterującym. W II fazie (2us) PA jest kolejno odczytywana 8-kr, zgodnie z danymi pochodzącymi z układu podstawy czasu.

7.Narysować schemat blokowy komutatora Przestrzenno - czasowego ze wspólną telestradą i podziałem pamięci. Wyjaśnić zasadę działania.

Wybieranie poszczególnych modułów odbywa się za pośrednictwem magistrali adresowych i komponentów rozpoznających oba coś i przyłączających właściwą pamięć danych lub PA do magistrali każdy moduł wejściowy zawiera PD o poj. 32x8 oraz komparator K uaktywniający się do odczytu w chwili występowania w magistrali wypatrywanego adresu odpowiedniego modułu. Każdy moduł wyjściowy ma pamięć PA zawierającą dla kolejnych kanałów danego traktu numery traktów i kanałów, z którymi są połączone. Dodatkowo komparator K przełącza w fazie odczytu do odpowiednich magistral. Odczytywanie pamięci w kolejnych modułach odbywa się cyklicznie. Zawartość PA jest modyfikowana przez zewnętrzne urządzenie sterujące.

9. Narysować schemat blokowy wielokrotnego komutatora przestrzennego dla komutacji sygnałów zwielokrotnionych czasowo. Wyjaśnij zasadę działania.
Pola komutacyjne o dużej pojemności można uzyskać wprowadzając oprócz komutatorów czasowych również wielokrotne komutatory przestrzenne . Punktami komutacyjnymi są banki utworzone sygnałami sterującymi s_ij pochodzącymi z PA. Wielokrotny komutator przestrzenny umożliwia połączenie dowolnej magistrali wejściowej z dowolną magistralą wyjściową przy czym można połączyć jedynie kanały odpowiadające tym samym szczelinom czasowym magistrali. Wielokrotny komutator przestrzenny różni się od zwykłych komutatorów przestrzennych tym że punkty komutacyjne mogą być zwierane na czas trwania jednej szczeliny czasowej.

10. Określić minimalną pojemność pamięci rozmownej i pamięci adresowej (liczba słów i liczba bitów w słowie) w jednorodnym komutatorze przestrzenno czasowym komutującym 4 trakty wejściowe i 4 trakty wyjściowe 32 kanałowe.

PD 32 ∙4 ∙8

PA 32 ∙4 ∙7

13. Algorytmy sterowania polami komutacyjnymi ( algorytmy wyboru przestrojeń przepakowań. Podobieństwa, różnice.
Ze względu na wpływ zestawionego połączenia na już istniejące drogi połączeniowe wszystkie algorytmy sterowania polami komutacyjnymi można podzielić na algorytmy wyboru dróg połączeniowych, algorytmy przestrojeń oraz algorytmy przepakowań w algorytmach wyboru mamy do czanienia z szukaniem dróg połączeniowych bez naruszania istniejących połączeń , natomiast w algorytmach przestrojeń zmienia się, gdy wystąpi blokada, niektóre istniejące drogi. Pewnym szczególnym przypadkiem algorytmu przestrojeń są algorytmy przepakowania( przestrojenie precyzyjne). W celu polepszenia właściwości ruchowych pola komutacyjnego dokonuje się tu próby zmiany istniejących dróg połączeniowych po każdej zmianie pola.
14. Scharakteryzować funkcję AZL w centralach z prądem analogowym.
Funkcje AZL w centralach analogowych (AZL, LIC):

• Zasilanie linii obwodu

• Zabezpieczenie przeciwprądowe

• Separacja galwaniczna (LIC)

• Wysyłanie sygnałów wywołania

• Nadzór stanu pętli

15. Scharakteryzować funkcję AZL dla łączy analogowych w centralach z polem czasowym.

W centralach cyfrowych (SLIC + SLAC)

• Przetwarzanie A/C i C/A

• Rozgałęźnik

• Testowanie

• Zmiana biegunowości oraztaryfikacja 12/115 kHz

• Stabilizacja prądu zasilania

• Programowe wzmocnienie TN i TO

• Programowe dopasowanie impedancji

• Odłączenie napięcia liniowego

16. Scharakteryzować funkcje AZL dla łączu cyfrowych ISDN

W centralach ISDN:

• Zabezpieczenie przeciwprądowe i separacja galwaniczna

• Kompatybilność ze stykiem U i S

• Transmisja dupleksowa w linii 2/4 przew.

• Ratowanie sygnałów liniowych

• Aktywacja i dezaktywacja łącza

• Synchronizacja wieloramki

• Zdalne zasilanie

• Testowanie układów wewnętrznych

17. Wyjaśnić zasadę pracy układów typu LIC, SZIC, DSLIC, DNIC

Centrale analogowe

AWL - abonenckie wyposażenie liniowe

LIC - Line Interface Circuit

PK - pole komutacyjne

Centrale cyfrowe

SLIC - Subscriber Line Interface Circuit

SLAC - Subscriber Line Audio-processing Circuit (Codec)

CPK - cyfrowe pole komutacyjne

LIC - obsługuje sygnalizację na łączu przez cały czas pracy

SLIC - realizuje funkcje na rzecz łącza analogowego

SLAC - cyfryzacja, zwielokrotnianie

17. Schemat dostępu użytkownika ISDN do sieci. Omówić funkcje poszczególnych bloków.

Adapter NT 1 spełnia funkcje:

• Zakończenie transmisyjne łacza

• Liniowe funkcje utrzymaniowe i nadzór

• Synchronizacja i ramkowanie

• Przekazywanie zasilania łącza abonenckiego

• Konwersja struktury ramkowej liniowej na standardową

• Zasilanie od strony styku

Adapter sieciowy NT2 - może pełnić funkcje multipleksowania, komutacji, sterowania urządzeniami liniowymi, pełni funkcje utrzymaniowe, może być centralą abonencką

TE1 - jest typowym urządzeniem końcowym ISDN

TE2 - nie jest urządzeniem końcowym nie mającego styku zgodnego z zależnościami optycznymi ISDN, TE2 jest przyłączony do sieci ISDN za pośrednictwem adaptera TA dokonującego konwersji odpowiednich protokołów

Między opisanymi jednostkami funkcjonalnymi znajdują się przekroje T, S oraz R. Niektóre bloki po połączeniu tworzą całość eliminując styki T i S.

19. Narysować schemat dostępu abonenta ISDN do sieci. Scharakteryzować styk S i U.

Każdy ze styków S, T i S/T może być typu BRI lub PRI. Najczęściej spotykane kombinacje:

• Abonent domowy S/T = BRI

• Mała centrala abonencka T=BRI, S = BRI

• Większa centrala abonencka T = PRI, S = BRI

• Styk 4 - przewodowy

• Rozdzielone kierunki transmisji

• Kod transmisyjny : zmodyfikowany kod AMI

Styk U - najczęściej wykorzystywany do podłączenia abonentów sieci publicznej.

Styk dwuprzewodowy z nierozdzielonymi kierunkami transmisji, szybkość transmisji na styku U : 150 kb/s

2 x 64kb/s + 16 kb/s + 16 kb/s - bity umożliwiające odtworzenie w bloku NT synchronizacji blokowej, dodatkowy kanał utrzymaniowy

W celu zapewnienia dwukierunkowej transmisji cyfrowej wykorzystuje się dwie metody:

• Metoda ping-pong polegająca na czasowym wydzieleniu kierunków transmisji

• Metoda kompensacji echa polegająca na równoczesnej transmisji w obu kierunkach z wykorzystaniem układów równoległych w wyposażeniu bloków NT i LT

20. Scharakteryzować dostęp pierwotny i podstawowy do sieci ISDN

Kanały:

-B- kanał służący do przenoszenia informacji użytkownika(np. mapa w postaci cyfrowej lub danych) przepływność 84 kbit/s

-D-kanał służący przede wszystkim użytkownikom do przenoszenia sygnalizacji o przepływności 15 lub 84 kbit/s

Struktury styków SiT:

-styk podstawowy (BRI- Base Ratio Interface)

2B+D15 (144 kbit/s)

-styk pionowo grupowy(PRI- Primary Ratio Interface)

Najczęściej: 30 B + D54 (1984 kbit/s)

21. Scharakteryzować systemy sterowania: scentralizowany i zdecentralizowany

W systemie scentralizowanym całość centrali jest sterowana przez jedna wspólne urządzenie, chociaż może się ono składać z wielu części.

Wady systemu scentralizowanego:

-skomplikowana budowa centralnego procesora, ze względu na ostre wymagania niezawodnościowe

-bardzo złożone oprogramowanie

-trudność ze spełnieniem wymagań pracy w czasie rzeczywistym

-trudność przy wzroście pojemności centrali

-konieczność zmian w oprogramowanie centralnego procesora nawet przy niewielkim zmianach sprzętu central.

Powyższe wady a jednocześnie szybki rozwój technologii i powstanie procesorów spowodowały poszukiwanie dwie wiodących do decentralizacji sterowania. Jednym ze sposobów decentralizacji jest przeniesienie niektórych funkcji realizowanych przez centralny procesor do procesów zewnętrznych.

Dotyczy to głównie Rost. Funkcji:

-prostych funkcji używanych przez cały czas pracy centrali: np. przeglądanie łączy abonenckich

-prostych zadań powodujących uzależnienie oprogramowania od aktualnie istniejącego sprzętu centrali np. wybór drogi połączeniowej w polu komutacyjnym

-prostych zadań utrzymaniowych np.tworzenie pętli abonenckich

-zadań, których zakres ulega zmianom w czasie pracy centrali np. udogodnień dla abonentów.

22. Narysować przykładowe rozwiązanie sterownika zdecentralizowanego centrali. Omówić funkcje realizowane przez poszczególne sterowniki.
Jeden z tych procesorów ma za zadanie cyklicznego przeglądania stanu łączy abonenckich. W zależności od konkretnych rozwiązań systemu funkcje omówionego procesora mogą ograniczać się jedynie do przesyłania informacji o wykrytych zmianach stanu do procesora centralnego lub być bardziej rozbudowane i obejmować np. odbiór, przekazanie i wysyłanie numerów abonentów. Zadaniem drugiego procesora zwanego procesorem komutacyjnym jest wybór i zestawienie drogi połączeniowej w polu komutacyjnym na podstawie informacji otrzymywanych z procesora centralnego. Istnienie takiego procesora umożliwia uniezależnienie oprogramowania procesora centralnego od pojemności czy koncentracji pola komutacyjnego dowolnego typu. Zmiana sprzętu pola np. w związku ze zwiększeniem pojemności centrali powoduje konieczność modyfikacji oprogramowania jedynie w procesorze komutacyjnym.

23. Na czym polega decentralizacja sterowania z podziałem funkcji z podziałem obciążenia. Narysuj przykładowe konfiguracje systemów sterowania.

Idea podziału obciążenia polega na tym ze poszczególne procesory obsługuje ruch generowany tylko przez część abonentów. Magistrala danych służąca do wymiany informacji między procesorami ma w niektórych przypadkach charakter sieci lokalnej (LAN)

24. Omówić funkcje oprogramowania bezpośredniego i pośredniego
1)bezpośrednie-on Line-sterujące centralą na które składają się programy zawarte w pamięci operacyjnej lub w pamięciach masowych zespołów wykonywane cyklicznie lub wyrywkowo

-system operacyjny

-programy obsługi załączeń:

I poziom-podprogramy obsługi urządzeń telefonicznych, podprogramy sygnalizacyjne, przydziału, zasobów, taryfikacji-określenia taryfy i jej zbiorów.

II poziom-podzespoły obsługi połączeń: sterowanie połączeń(zestawianie i rozłączanie połączeń, identyfikacja łącza),obsługa udowodnień niejawnych przez abonenta przez wybranie odpowiedniego kodu z aparatu

-programowanie utrzymaniowe zabezpiecza pracę centrali w przypadku błędów

-prog. diagnostyczne- lokalizacja uszkodzeń

-prog. Administracyjne-umożliwia współpracę zespołu, steruje podzespołem obsługi

2)pośrednie of Line-grupa programów przechowawczych i realizowanych poza zespołami sterującymi systemu komutacyjnego przeznaczonych do przygotowania oprogramowania bezpośredniego

-kompilatory i asemblery

-Prog. Scalania modułów

-generator testów diagnostycznyc

-prog. Symulacyjne

-symulatory zdarzeń

-prog. Projektowania central

-Prog. Analizy obsługi ruchu

25.Funkcje systemu operacyjnego

Komplet programów będący łącznikiem pomiędzy procesorem i pozostałym wyposażeniem (sprzętem) a oprogramowaniem użytkowym tego sprzętu (obsługa zadania np. zgłoszenie uszkodzenia itp.). system operacyjny porządkuje przypadkowo pojawiające się zdarzenia i organizuje przetwarzanie danych . odpowiada za:

-szeregowanie zadań w każdym elemencie sterującym

-komunikację pomiędzy sterownikami, terminalami

-ładowanie programów i danych przechowywanych na Dykach

-dostęp do systemowych urządzeń peryferyjnych (terminali operatorów, pamięci masowych),interpretacja poleceń operatora

-dostęp do bazy danych (nr wyposażeń abonenckich, nr katalogowe, klasa usługi,sygnalizacja.)

T

S

S

T

T

S

T

T

T

T

---