![]() | Pobierz cały dokument kazimierz.wyka.charakterystyka.okresu.mlodej.doc Rozmiar 112 KB |
Charakterystyka okresu Młodej Polski (opr. K. Wyka)
Granice chronologiczne:
nie można wskazać dzieła ani wydarzenia historycznego, które mogłoby posłużyć jako umowna data początkowa.
przez to przyjmuje się umownie datę 1890 r.
naturalizm pozostawiona przed progiem periodyzacyjnym Młodej Polski (naturalizm był całkowicie odmienny od podłoża filozoficznego sztuki symbolicznej i nastrojowej, górującej w Młodej Polsce).
jako datę końcową uznaje się 1918 (znacznie wcześniej jednak wyczerpała się ideowa i artystyczna żywotność tworzącej ją generacji, już po latach 1905 - 1907 - data rewolucji, zgon Wyspiańskiego).
Nazwa okresu
2.1.„Młoda Polska” - wiąże się z publikowanym przez Artura Górskiego w „Życiu” krakowskim cyklem artykułów programowych pod tym tytułem.
Inne nazwy dla epoki (plusy i minusy):
„Modernizm”
był nazwą wypracowaną i puszczoną w obieg przez twórców programu lit. i krytyków na przełomie stulecia.
Określał w sposób ogólnikowy nowatorskie cechy ówczesnego zespołu postaw moralno - psychologicznych i kierunków literackich, bez skupiania się na konkretach.
Modernista - nowy typ człowieka i artysty, przeciwieństwo małomieszczańskiego filistra.
Powstanie terminu: 1890 - 95, z wielu kierunków jednocześnie (na zasadzie analogii, że współczesna literatura jest współczesna).
„Dekadentyzm”
nazwa rzadziej używana,
występowała w polemikach między zwolennikami nowej literatury a ich przeciwnikami,
„dekadentyzm” - schyłkowy, wyrafinowany i pozbawiony perspektyw rozwoju charakter ogólnej ówczesnej sztuki i filozofi,
dekadent - zwolennik, człowiek o dekadenckiej, schyłkowej postawie moralno -psychologicznej.
nazwa dekadent, pojawiała się częściej niż dekadentyzm, posiadała charakter ujemny i narzucana bywała przez przeciwników nowych prądów. Zwolennicy nie używali jej.
„Fin-de-siecle”, „findesieclizm”
termin przyjęty z francuszczyzny,
wymiennie używany z dekadentyzmem,
oznaczał: schyłkowca, człowieka ze schyłku wieku, schyłkowy charakter sztuki.
„Neoromantyzm”
nie używany przez twórców Młodo Polskich,
wskazuje na podobieństwa występujące między postawą i sztuką romantyczną, między jej indywidualizmem, liryzmem, swobodą formy i konwencji a podobnymi zjawiskami w lit. z końca wieku,
terminem „neoromantyzm” zaczęto posługiwać się kiedy w pełni objawił się Wyspiański.
„Symbolizm”
![]() | Pobierz cały dokument kazimierz.wyka.charakterystyka.okresu.mlodej.doc rozmiar 112 KB |