Instytucje i rynki finansowe

System finansowo walutowy:

• instytucje finansowe:

• bankowe instytucje finansowe

• niebankowe instytucje finansowe

• infrastruktura prawna

• akty prawne np. prawo bankowe '97; ustawa o NBP '97; ustawa o finansach '97; ustawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi '97.

• regulacja wewnętrzna

• zwyczaje

• rynki finansowo-walutowe

• 
  pieniężny

• kapitałowy

• kredytowy FINANSOWE

• pochodnych instrumentów finansowych (PIF)

• walutowy

Instytucje polskiego rynku kapitałowego:

• Komisja Papierów Wartościowych i Giełd - wszystkie decyzje administracyjne (przewodniczący Jacek Socha)

• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych - rozlicza papiery

• Emitenci papierów wartościowych - firmy, przedsiębiorstwa; skarb państwa; samorządy

• Inwestorzy

• Giełda Papierów Wartościowych

• Centralna Tabela Ofert (CETO) - rynek pozagiełdowy regulowany (w USA Nasdaq)

• Pośrednicy w obrocie papierami wartościowymi (biura i domy maklerskie)

• bankowe domy maklerskie np. CDM Pekao (najwięcej klientów)

• niebankowe domy maklerskie np. Penetrator , DM Elimor

• Fundusze Inwestycyjne

• Narodowe Fundusze Inwestycyjne (w Polsce 512 przedsiębiorstw objętych)

• Towarzystwa Ubezpieczeniowe

• Fundusze emerytalne

• WGT - Warszawska Giełda Towarowa, prezes W.Pawlak

• PGF - Polska Giełda Finansowa

• CERA - Środkowoeuropejskie Centrum Analiz i Ratingu - agencja ratingowa, obecnie nazywa się Fitch Polska

Instrument finansowy - jakikolwiek dokument (instrument) mający wartość pieniężną lub ewidencjonujący transakcję pieniężną.

Przedmiotem transakcji finansowej są instrumenty finansowe o różnym stopniu płynności denominowane w jednej walucie.

Transakcje finansowe polegają na zamianie instrumentu finansowego o najwyższym stopniu płynności (pieniądza) na mniej płynny instrument finansowy lub odwrotnie.

W przeciwieństwie do tego przedmiotem transakcji walutowej (dewizowej) są pieniądze dwóch różnych krajów. Zatem transakcja walutowa polega na kupnie/sprzedaży jednej waluty za drugą walutę.

Płynność instrumentu finansowego to jego zdolność do zamiany na pieniądz po cenie niewiele różniącej się od ostatniej ceny rynkowej.

Podstawowe informacje o rynkach finansowych

kapitałowy	pieniężny	kredytowy	PIF
wysoka płynność instrumentu finansowego	bardzo wysoka płynność	niska płynność	różna płynność
wysokie bezpieczeństwo instrumentu finansowego	bardzo wysokie bezpieczeństwo	niewysokie bezpieczeństwo	różnie
wysoki standing finansowy pożyczkobiorcy (firma-emitent akcji musi być dobra)	b. wysoki standing	niewysoki standing	różnie
termin zapadalności (wykupu) powyżej 1 roku	termin zapadalności do 1 roku	różnie	różnie
rynek detaliczny	hurtowy	detaliczny/hurtowy	hurtowy/detaliczny
rynek otwarty	otwarty	zamknięty	częściowo otwarty, cześć. zamknięty
pierwotny i wtórny	pierwotny i wtórny	pierwotny, w niewielkim stopniu wtórny	pierwotny i wtórny (różnie dla różnych i. f.
akcje - instrument własnościowy obligacje - instrument wierzycielski	lokaty międzybankowe bony skarbowe bony pieniężne - krótkoterm. zobowiązania NBP KPD (CP) -krótkoterm. papiery dłużne (commercial papers) emitowane przez przedsiębiorcę CD - certyfikaty depozytowe, emitowane przez banki, instr. wierzycielski

Rynek pieniężny:

• otwarty

• hurtowy, transakcje na wielką skalę

• uczestnicy to przedewsz. inwestorzy instytucjonalni (banki, rządy itp.)

• finansuje deficyt budżet., utrzymuje płynność syst. finansowego poprzez operacje otwartego rynku

Rynek kredytowy - transakcje finansowe pomiędzy bankami handlowymi i niektórymi instytucjami finansowymi a klientami o różnej wiarygodności finansowej, których główną cechą jest to, że nie mają lub mają bardzo ograniczony dostęp do rynku pieniężnego i kapitałowego.

Rynek PIF - transakcje finansowe nie powodujące powstania klasycznie rozumianych wierzytelności i zobowiązań, w związku z czym zapisywane są poza bilansem. Zasadniczą funkcją jest umożliwienie jego uczestnikom zawierania transakcji zabezpieczających ponoszone przez nich ryzyko procentowe i kursowe a także umożliwienie spekulacji na tych wahaniach.

• hedging: minimalizujemy ryzyko zarobek na zero

• spekulacja: nie ma ryzyka, ale spekulujemy by było, można dużo stracić, ale i dużo zyskać

Rynek kapitałowy - rynek kapitałów średnio i krótkoterminowych przeznaczonych na finansowanie inwestycji. Funkcje rynku kapitałowego:

• transfer wolnych funduszy (środków pieniężnych) od podmiotów dysponujących ich nadwyżkami do tych, którym tych środków brakuje a chcą rozpocząć lub rozszerzyć działalność

• tworzenie mechanizmu umożliwiającego alokację zasobów w gospodarce

• cenowa weryfikacja pozycji, znaczenia i siły ekonomicznej spółek notowanych na giełdzie

• weryfikacja kadry zarządczej.

Czynniki kształtujące popyt i podaż na rynku kapitałowym:

• na rynku pierwotnym podaż papierów wartościowych/popyt na kapitały uzależniony od:

• skłonności przedsiębiorstw do inwestowania, określoną przez oczekiwaną stopę zwrotu z inwestycji

• możliwości wykorzystania alternatywnych metod finansowania warunkowanej poziomem stopy procentowej na rynku kredytowym

• zapotrzebowania państwa na kredytowe środki budżetowe

• popyt na papiery wartościowe/podaż kapitału na rynku pierwotnym uzależniony od:

• stopy oszczędności

• zwyczajów społeczeństwa w odniesieniu do różnych form lokowania oszczędności

• poziomu stopy procentowej

• stopnia rozwoju rynku kapitałowego

• polityki fiskalnej państwa w odniesieniu do obrotów giełdowych i dochdów uzyskanych z inwestowania w papiery wartościowe

Podaż i popyt na rynku wtórnym określone są przede wszystkim przez preferencje płynności inwestorów i ich przewidywania co do pewności i rentowności lokat w dane walory.

Na świecie występują dwa modele podstawowych systemów finansowych - angloamerykański i kontynentalno-europejski.

Model angloamerykański (giełdowy)( USA, Kanada, Australia, Nowa Zelandia, UK, Holandia, Ameryka Płd.):

• pośredni nadzór państwa nad uczestnikami rynku

• rynek ma duże pole do samoregulacji

• giełdy zakładane przez podmioty bezpośrednio zainteresowane: firmy maklerskie, banki inwestycyjne

• giełdy jako instytucje prywatno-prawne (prawo handlowe)

• płynny (ciągły) system notowań

• jako oferenci występują duże banki inwestycyjne

• jako kupujący występują fundusze powiernicze, emerytalne i zwiększonego ryzyka (venture capital)

Model kontynentalno-europejski (bankowy) (Niemcy, Francja, Polska)

• bezpośredni nadzór państwa nad funkcjonowaniem rynku, giełdy

• samoregulacja minimalna albo żadna

• giełdy instytucjami publiczno-prawnymi (np. prawo administracyjne)

• zgoda organu administracji państwowej na wszystko, np. na założenie giełdy

• jako oferenci występują w większości bankowe biura maklerskie

• jako kupujący występują w dużej liczbie drobni inwestorzy

Przepływ kapitału w USA:

zmienni właściciele zorientowanie na transakcje finansowe (zysk) rozdrobnione udziały o charakterze portfelowym decyzje oparte o system informacji publicznej wycena kieruje procesem kupna/sprzedaży papierów wartościowych nieduży wpływ właścicieli zmienni właściciele itd.

Przepływ kapitału np. w Niemczech:

stali właściciele zorientowanie na wzajemne powiązania znaczące udziały o charakterze pakietów kontrolnych decyzje oparte o system informacji wewnętrznej wycena nie determinuje procesów kupna/sprzedaży znaczący wpływ właścicieli stali właściciele itd..

Wybrane cechy charakterystyczne podstawowych systemów finansowych:

Przedmiot porównania	System giełdowo zorganizowany	System bankowy
finansowanie podmiotów niefinansowych	duże znaczenie finansowania wewnętrznego (np. z zysków) finansowanie zewn. za pośrednictwem anonimowych rynków kapitałowych nacisk na krótkookresowe, pasywne stosunki między instytucjami finansowymi a przedsiębiorstwami brak udziału banków w kapitale przedsiębiorstw	duże znaczenie finansowania zewnętrznego finansowanie zewn. oparte na indywidualnie negocjowanych kredytach bankowych nacisk na długookresowe, aktywne i bliskie stosunki między instyt. finans. a przedsięb. udział banków w kapitale przedsiębiorstw
typy i rola instytucji finansowych	wysoka specjalizacja instytucji finansowych banki zorientowane na krótkoterminową działalność pożyczkową duża skłonność do tworzenia innowacji finansowych	niski stopień specjalizacji banki uniwersalne, nastawione na długookres. działaln. pożyczkową niższa skłonność do tworzenia innowacji finans.
rynki papierów wartościowych	bardziej rozwinięte	mniej rozwinięte

Typowe usługi banków inwestycyjnych:

1.Obrót papierami wartościowymi i zarządzanie funduszami. Obejmuje:

• organizowanie emisji papierów wartościowych dla różnych podmiotów,

• pośrednictwo w zakresie sprzedaży papierów wartościowych,

• gwarantowanie emisji,

• bezpośrednią sprzedaż papierów wartościowych wybranym inwestorom (private replacement),

• działalność brokerską i dealerską,

• zarządzanie aktywami klientów (portfolio management),

• tworzenie i zarządzanie funduszami inwestycyjnymi,

• organizowanie i finansowanie projektów inwestycyjnych,

• działalność venture capital.

2. Doradztwo finansowe i zarządzanie finansami. Obejmuje:

• tworzenie strategii finansowej dla przedsiębiorstw,

• pozyskiwanie odpowiednich źródeł finansowania,

• restrukturyzacja finansowa przedsiębiorstwa,

• prywatyzacja przedsiębiorstwa,

• organizowanie transakcji M & A (fuzje i przejęcia),

• organizowanie kredytów syndykalnych (udzielanych przez kilka banków).

Przyczyny rozwoju innowacji finansowych:

sekurytyzacja - oparcie się w większym stopniu na akcjach/obligacjach, niż na kredytach

futuryzacja - oparcie się o instrumenty terminowe

Tendencje rozwoju międzynarodowego rynku finansowego

• integracja rynku eurowalutowego (eurowaluta - każda waluta którą się handluje poza krajem pochodzenia, np. $ w Japonii, jen w Niemczech itd.) z wewnętrznymi rynkami finansowymi krajów rozwiniętych,

• internacjonalizacja działań dużych instytucji finansowych z krajów rozwiniętych,

• wzrost konkurencyjności pomiędzy instytucjami finansowymi,

• deregulacja rynków finansowych,

• zastosowanie nowych technologii informatycznych,

• innowacje finansowe lat 80-tych.

Tendencje rozwojowe międzynarodowego rynku kapitałowego

• komputerowe systemy handlu,

• spadek liczby giełd,

• integracja giełdy papierów wartościowych z giełdą instrumentów pochodnych,

• coraz większy udział inwestorów zagranicznych na rynkach narodowych,

• walka pomiędzy giełdami a OTC (rynkami pozagiełdowymi), np. NASDAQ, NYSE, AMEX.

Inwestorzy na rynku kapitałowym

• drobni,

• instytucjonalni,

• aktywni (chcący mieć wpływ na decyzje firmy),

• pasywni (kupują udziały, ale nie starają się przejmować władzy w spółkach, np. fundusze emerytalne, inwestycyjne, skupiają 20-30% wszystkich papierów wartościowych na rynku), firmy ubezpieczeniowe.

rynek giełdowy (on exchange trading)	rynek pozagiełdowy (off exchange trading)
standaryzacja instrumentów scentralizowany	brak standaryzacji dekoncentracja

Instrumenty finansowe rynku kapitałowego

Akcja - papier wartościowy stwierdzający własnościowy udział w spółce akcyjnej.

Każda akcja w spółce ma wartość nominalną (o znaczeniu tylko księgowym) oraz wartość rynkową, która może się zmieniać w zależności od podaży i popytu. Akcje emitowane są po cenie emisyjnej która musi być równa lub wyższa od wart. nominalnej. Najbardziej spektakularny przykład emisji na polskim rynku: Bank Śląski cena nominalna 10zł, emisyjna 50 zł, a pierwsze notowanie 670 zł za akcję.

Akcje dają posiadaczowi prawo do:
prawa korporacyjne:	prawa majątkowe:
uczestnictwa w spółce akcyjnej - akcjonariusz nie może zostać usunięty przymusowo z S.A. zwoływania Nadzwycz. Walnego Zgromadz. Akcjonariuszy (NWZA) po zebraniu 5 % głosów udziału w Zwycz. WZA i NWZA z prawem głosu, co w efekcie prowadzi do zarządzania spółką prawo wglądu w dokumenty niezbędne dla właściwej oceny działalności kierownictwa spółki	udziału w zysku rocznym w postaci dywidendy części kwoty likwidacyjnej - każdy akcjonariusz w przypadku likwidacji spółki ma prawo do otrzymania z powrotem części wpłaconego do spółki kapitału po pokryciu jej zobowiązań (czyli na szarym końcu albo wcale) poboru akcji nowej emisji (podobny do instr. pochodnych)

Akcje są:

• niepodzielne

• zbywalne

• zwykłe, lub uprzywilejowane do:

• głosu (max. 2 głosy na 1 akcję)

• wypłaty dywidendy ( + 50 % dywidendy na 1 akcję)

• podziału majątku spółki w razie likwidacji.

Akcja a obligacja

OBLIGACJA	AKCJA
Emitent: jest pożyczkobiorcą płaci odsetki (obowiązkowo) zwraca pożyczkę (wykup obligacji) w ustalonym terminie	Emitent: uzyskuje kapitał na działalność gospodarczą płaci dywidendę akcjonariuszom obowiązany do respektowania decyzji akcjonariuszy
Posiadacz (obligatariusz): jest pożyczkodawcą ma zapewniony dochód (odsetki) nie ponosi odpowiedzialności materialnej za straty emitenta	Akcjonariusz: jest udziałowcem w kapitale spółki ma szansę wzrostu wartości akcji i otrzymania dywidendy ponosi ryzyko strat firmy do wysokości udziału w kapitale spółki

Obligacja (wg ustawy o obligacjach) - jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia oraz wykupu obligacji. Świadczenie może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.

Rodzaje świadczeń

• pieniężne (np. odsetki)

• niepieniężne:

• prawo do udziału w przyszłych zyskach

• prawo do zamiany obligacji na akcje emitenta (obligacje zamienne)

• prawo pierwszeństwa do objęcia emitowanych w przyszłości akcji (obligacja z prawem pierwszeństwa, inaczej obligacja z warrantem).

Obligacja może być papierem na okaziciela lub imiennym. Obligacje mogą być emitowane przez:

• Skarb Państwa (nie dotyczy ich ustawa o obligacjach)

• podmioty prowadzące działaln. gospodarczą, posiadające osobowość prawną.

• gminy, związki komunalne, powiaty, województwa samorządy

• miasto stołeczne Warszawa

• inne podmioty upoważnione do emisji obligacji na podstawie innych ustaw oraz banki.

Obligacje mogą być:

• zabezpieczone lub niezabezpieczone (duże firmy je emitują najczęściej)

• krótkoterminowe (do 1 roku), średnioterminowe (1 - 10, w Polsce 3 lub 5) oraz długoterminowe (pow. 10 lat)

• krajowe i międzynarodowe [zagraniczne - np. polska spółka emitująca obligacje w USA w $; euroobligacje - np. polska spółka emitująca obligacje w USA w jenach]

{ Euroobligacje (cechy):

• grupa banków o składzie międzynarodowym

• papier sprzedawany na co najmniej dwóch rynkach

• sprzedawany na innym rynku niż waluta w której jest denominowany

• papier na okaziciela

• nie wiadomo jak płacić podatek

• nie wiadomo, z jakich przepisów prawnych korzystać }

• o oprocentowaniu:

• stałym

• zmiennym

• indeksowanym (poziomem inflacji)

• o kuponie zerowym (bez oprocentowania) - bankowe obligacje detaliczne, np. BZ WBK: cena nominalna 100 zł, emisyjna 95,92 zł - 4,25 % oprocentowanie roczne, umożliwiają uniknięcie podatku Belki.

W Polsce:

• obligacje roczne - już ich nie ma, były IR (indeksowane roczne), RS (roczne stałe), sprzedawane w '98 na 10 %, gdy w '99 oprocentowanie lokat bankowych poszło w górę, inwestorzy stracili na tych obligacjach.

• 2-letnie obligacje: DOS (dwuletnie obligacje stałe), oprocentowanie na listopad 2002 6%, wady: nie jest notowana na giełdzie, Skarb Państwa może je odkupić wcześniej, ale płaci się opłatę karną 2,5 zł od 100 zł; zalety: kapitalizacja roczna, nie trzeba mieć rachunku inwest., żeby je kupić, niski nominał - 100 zł.

• 3-letnie: TZ (trzyletnie zmienne) - najbardziej popularne, wzór na ich kwartalne oprocentowanie:

[(R₁ + R₂ + R₃ + R₄)/4] * 0,95, gdzie R_x to rentowność 13 tyg. bonów skarbowych na 4 ostatnich przetargach.

Są notowane na giełdzie, bardzo duży obrót, odsetki wypłacane co kwartał (liczony od lutego).

• 4-letnie: COI (czteroletnie obligacje indeksowane), wady: nie notowane na giełdzie, opłata karna w przypadku wcześniejszej sprzedaży Skarbowi - 2,5 zł, odsetki = inflacja + 4% rocznie, niewielkie zainteresowanie, sprzedawane co miesiąc, kapitalizacja co roku, brak wypłat odsetek.

• 5-letnie: PS (pięcioletnie stałe, przeznaczone dla firm) oraz SP (stałe pięcioletnie, przeznacz. dla osób fizycznych), oprocentowanie 5,5%, odsetki wypłacane co roku, notowane na giełdzie, średnie zainteresowanie

• 10-letnie: DZ (dziesięcioletnie zmienne), podobne do TZ, powiązane z rocznymi bonami skarbowymi, oprocentowanie ustalane raz do roku; oraz DS (dziesięcioletnie stałe) - oprocentowanie ok. 5 % teraz

• 20-letnie: WS (dWudziestoletnie stałe) - odsetki ok. 4,25 %.

Mierniki struktury kapitałowej przedsiębiorstwa:

- Wskaźnik struktury finansowania: (zobowiązania ogółem)/(kapitał własny)

- Wskaźnik struktury kapitału: (zobowiązania długoterminowe)/(kapitał własny)

- Zmodyfikowany wskaźnik struktury kapitału: (zobowiąz. długoterm.)/(zobowiąz. długoterm. + kapitał własny)

Emisje akcji i obligacji w świetle polskiego ustawodawstwa:

• Kodeks Spółek Handlowych z 15.09.2000,

• Nowelizacja Ustawy o obligacjach z 29.06.2000,

• Nowelizacja Ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi 08.12.2000,

• Nowelizacja ustawy o funduszach inwestycyjnych z 16.11.2000,

• Spółki akcyjne zostały objęte największą od kilkudziesięciu lat reformą (01.01. 2001),

• 28.08.2000 - wejście w życie nowelizacji liberalizującej emisje obligacji,

• Dostosowywanie nowych aktów do potrzeb obrotu gospodarczego, a także do przepisów UE,

• Zmiany w zakresie uprawnień akcjonariuszy, przede wszystkim dotyczące wypłaty dywidendy,

• Zasadnicze zmiany ułatwiające podwyższenie kapitału zakładowego:

• docelowy kapitał zakładowy może zostać podwyższony nie tylko przez WZA ale także przez zarząd.

• warunkowe podwyższenie kapitału - dotyczy obligacji zamiennych na akcje, jest tam warunek prawny, że emisja tych obligacji skutkuje podwyższeniem kapitału, pod war. zamiany na akcje.

• Mechanizm „rolowania” (wydłużenia) papierów komercyjnych - finansowanie quasi długoterminowe,

• Obligacje zamienne - instr. zbliżony charakterem do instr. pochodnych,

• Ewolucja polskiego prawa podatkowego:

• zmniejszanie się „osłony podatkowej” (czyli korzyści podatkowych),

• niemożność wykorzystania modeli struktury kapitału.

• Ocena instrumentów długoterminowego finansowania przedsiębiorstw.

Instrumenty długoterminowego finansowania

• Finansowanie własne - Kapitał właściciela przedsiębiorstwa (przykł. akcja),

• Finansowanie obce - Kapitał wierzyciela przedsiębiorstwa (przykł. obligacja),

• Finansowanie o charakterze mieszanym (hybrydowym) (przykł. obligacje zamienne na akcje)

Obligacje zamienne na akcje (cechy):

• odłożenie w czasie zmniejszenia wartości zysku przypadającego na 1 akcję,

• niższe oprocentowanie w stosunku do klasycznych obligacji,

• prawo do zamiany walorów na akcje emitenta można na różne sposoby wkomponować w konstrukcję papieru.

Emisje obligacji w polskich przedsiębiorstwach

• Polski rynek papierów dłużnych przedsiębiorstw ocenia się na 18,5 mld PLN (3/4 to krótkoterminowe),

• Dysproporcje pomiędzy tempem rozwoju poszczeg. segmentów rynku,

• Wysoki poziom stóp % - przyczyną przewagi obligacji zamiennych nad klasycznymi,

• Zróżnicowanie wielkości emisji,

• Obligacje nominowane w PLN, USD, Euro, DEM,

• Oprocentowanie stałe lub zmienne (WIBOR, czyli międzybankową stopą % + marża),

• Stosunkowo krótkie terminy wykupu,

• Prawo do wcześniejszego wykupu (call - prawo emitenckie; put - prawo inwestorskie),

• Zróżnicowanie emitentów,

• Zróżnicowanie organizatorów emisji

• Obligatariusze:

• organizatorzy emisji -substytut kredytu,

• dotychczasowi akcjonariusze,

• menedżerowie firm.

• Główne słabości rynku to niepubliczny charakter emisji i brak rynku wtórnego

• Perspektywy rozwoju rynku:

• nierówności podatkowe

• oferty ubezpieczenia emisji obligacji

• wzrost zainteresowania ze strony funduszy emerytalnych i inwestycyjnych

Obligacje samorządowe = bony skarbowe (6-7%) + marża inwestorska (im większy okres, tym marża wyższa)

Atrakcyjność obligacji wynika przede wszystkim z tego, że jednostka samorządu terytorialnego jako emitent obligacji zaciąga bezpośrednio zobowiązania pożyczkowe u obligatariuszy, dokonując tego we własnym imieniu i na własny rachunek. Pożyczka ta wygląda następująco:

Obligatariusz „A”

Bank emitent komunalny Obligatariusz „B”

Obligatariusz „C”

Obligacje samorządowe głównie kupują banki oraz duże firmy, są one substytutem kredytu. Obligacje samorządowe praktycznie nie występują na rynku wtórnym i trzeba je trzymać aż do wykupu. Emisja jest niepubliczna.

Organizatorzy emisji obligacji samorządowych:

1. Bank PeKaO S.A.

2. Bank PKO BP

3. BIG Bank Gdański

4. --------------

5. BZ WBK S.A.

Papiery komercyjne (krótkoterminowe papiery dłużne, kapedy, kapedziaki, commercial papers)

• emitentem są firmy,

• pojawiły się w Polsce w 1992r.

Cechy KPD:

• duża szybkość emisji,

• brak jednolitej podstawy prawnej,

• tańsze niż kredyt,

• nie trzeba jasno określać na co się wyda uzyskane środki,

• nie mają terminu płatności rolowanie emisji, zamiast wykupu w terminie, zamienia się weksle na kolejny papier o późniejszym terminie wykupu,

• jest możliwość wcześniejszego wykupienia KPD,

• emisja papierów dłużnych podnosi prestiż przedsiębiorstwa,

• elastyczność emisji, jej wielkość zależy od ilości potrzebnych środków,

• dają większą rentowność niż weksle skarbowe

Najgorszą wadą weksli jest to, że nie można ich zelektronizować tylko muszą one pozostać w formie papierowej.

Najrzadsza forma „kapedu” to pożyczka według kodeksu cywilnego.

Schemat emisji krótkoterm.pap.dłużnych:

zlecenie przepływ

organizacji środków

emisji pieniężnych

gwarantowanie

za emitenta

sprzedaż przepływ

KPD środków

pieniężnych

Bariery rozwoju KPD w Polsce:

• bardzo duże nominały

• brak KPD na rynku giełdowym

• brak ratingu

• brak jednolitej podstawy prawnej

Krótki termin zapadalności jest substytutem braku płynności

Agencje ratingowe

Rating - syntetyczny wskaźnik określający stopień zaufania do danego przedsiębiorstwa, banku czy państwa

• Moody's Inwestor Services

• Standard & Poor

• Fitch

Rating a powodzenie emisji:

• im wyższy rating, tym niższe koszty emisji,

• im wyższa ocena tym, niższe prawdopodobieństwo bankructwa.

PIF-y

występujące na polskich i zagranicznych rynkach:

• kapitałowe

• instrumenty oparte na akcjach

• instrumenty oparte na indeksach

• oparte na stopach %

• instr. oparte o obligacje

• wakutowe

• towarowe

występujące tylko na zagranicznych rynkach:

• pogodowe

• katastroficzne

PIFy występują na giełdzie i rynku pozabankowym. Cele obrotu PIFami to: spekulacja, zabezpieczenie, arbitraż.

Rodzaje transakcji PIF:

• transakcja terminowa (forward) - poza giełdą

• transakcja futures (tylko giełdowa)

• opcje (nie są papierami wartościowymi):

• warrant (papier wartościowy)

• swap

• instr. egzotyczne

Polski rynek pochodnych instrumentów finansowych i perspektywy jego rozwoju.

SEGMENT GIEŁDOWY:

MIDWIG - indeks 40 średnich spółek; WIG - wszystkie spółki wchodzą do niego (obecnie ok. 1400); WIRR - indeks spółek małych (beznadziejnych).

Instrumenty oparte na bazowych rynku kapitałowego (GPW):

• futures na WIG20 - najbardziej płynny instr. pochodny na polskim rynku (FW20)...przykład: 10zł x WIG20 (ok. 1400 pkt) = 14000 zł (nominał futures na dany dzień), dziennie ok. 20 000 szt. tych futures na polskiej GPW, żeby grać, trzeba mieć NIK (Numer Identyfikacji Klienta), w Polsce wydano ich ok.20 000

• futures na TECHWIG (FTEC), czyli na spółki notowane w segmencie nowych technologii (SITech)

• futures na akcje, np.: PKN Orlen - FPKN; Pekao S.A. - FPEO; TP S.A. - FTPS; KGHM - FKGH; Bre Bank - FBRE; Agora - FAGO.

• warranty akcyjne oraz indeksowe, kupno warrantu kupna/sprzedaży, jest 2 ch emitentów: BRE i BDM (Beskidzki Dom Maklerski)

• indeksowe jednostki syntetyczne - MINIWIG20, MW20: indeks x 10gr = 140 zł (przykładowo)

• prawa poboru i prawa do akcji

Instrumenty oparte na pozycji stóp % - nie ma na GPW

Pochodne na Warszawskiej Giełdzie Towarowej (WGT S.A.):

• futures na USD

• futures na Euro

• futures na franka szwajcarskiego

• futures na WIBOR 1-miesięczny

• futures na WIBOR 3-miesięczny

• futures na Euro denominowany w USD

• futures na ćwierci wołowe

• futures na półtusze wieprzowe

• opcje na futures

Pochodne na Polskiej Giełdzie Finansowej S.A.:

• futures na USD

• futures na Euro

• futures na 1-mies WIBOR

• futures na 3-mies WIBOR

Pochodne na Giełdzie Poznańskiej S.A.:

• futures na półtusze wieprzowe - najstarszy instrument na polskim rynku

Pochodne na Giełdzie Energii S.A. (od 2001 r.):

• futures na energię.

Plany GPW:

• certyfikaty na indeksy giełd zagranicznych

• Fundusze typu Exchange Trade Funds

• opcje na indeksy oraz opcje na akcje

SEGMENT POZAGIEŁDOWY

Walutowe instrumenty pochodne w ofercie banków:

• swapy walutowe (ok. 0,5 mld $ dziennie)

• WTT - walutowe transakcje terminowe

• opcje walutowe (dziennie za około 100 mln zł)

{Ranking banków: 1.BRE Bank, 2.ING Śląski, 3. Pekao S.A., 4.Citibank Handlowy, 5.Raiffeisen Bank}

Bankowe instrumenty pochodne stopy %:

• procentowe transakcje terminowe (FRA - Forward Rate Agreement)

• swapy stopy % (IRS - Interest Rate Swap)

• opcje %

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

zmiany otoczenia:

• ekonomiczne

• prawne

• techniczne

zmiany struktury potrzeb:

• ochrona przed ryzykiem

• internacjonalizacja

wzrost

konkurencji

zmiany na rynkach finansowych:

• sekurytyzacja

• futuryzacja

• globalizacja

Firma emitująca

Organizator emisji (agent)

Inwestor

Instytucja

gwarantująca

---