antybiotyki 2 FARMAKOLOGIA)))))), farmacja, farmakologia


ANTYBIOTYKI I CHEMIOTERAPEUTYKI CZ.II

0x08 graphic
Streptograminy______________________________________________________

0x08 graphic

Grupa A: Grupa B:

-Pristinamycyna IIA (Streptogramina A) -Pristinamycyna IA

-Pristinamycyna IIB -Wirginamycyna S1

0x08 graphic

półsyntetyczne pochodne

PIIA Chinupristina (Kwinupristyna)

PIIA Dalfopristina

Właściwości: parenteralnie

Oksazolidynony

Chloramfenikol__(Detreomycyna)_______________________________________

Właściwości: p.o., dobrze wchłanialny, silnie lipofilny, dobrze przenika do OUN

Działania niepożądane:

a)M* nieodwracalne, podłoże alergiczne, może być śmiertelne

b) zależne od dawki, odwracalne, upośledzenie leukopoezy i wytwarzania erytrocytów

P/W: uszkodzenie szpiku, ciężkie uszkodzenia wątroby

Interakcje

- inhibitor enzymatyczny: ↑działanie fenytoiny, poch. kumaryny, mocznika, ↑toksyczność metotreksatu

- barbiturany i rifamicyna przyspieszają metabolizm chloramfenikolu

POLIPEPTYDY neuro i nefrotoksyczne

- Polimyksyna B

- Kolistyna (polimyksyna E)

- Tyrotricyna - głównie G(+), uszkadza błonę cytoplazmatyczną

- Bacytracyna - w zakażeniach skóry i błon śluzowych, działa na biosyntezę ściany komórkowej

- Fusafungina - bakteriostatycznie i p/zapalnie, miejscowo w zakażeniach górnych dróg oddechowych, ziarenkowce G(+), Mycoplasma, Legionella, H.influenzae, Candida albicans

Polimyksyny________________________________________________________


Właściwości:

Wskazania:

Działania niepożądane: - wysoka nefro- i neurotoksyczność

Rifampicyny__(Rifadin)_______________________________________________

Właściwości: p.o.

Działania niepożądane:


ryfapentyna - jak rifampicyna; rifabutyna - duża skuteczność wobec M. avium intracellulare

Sulfonamidy_________________________________________________________

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

źle dobrze stosowane

rozp.w H20: rozp.w H20: miejscowo:

sukcynylosulfatrazol sulfafurazol sulfatiazol

sulfaguanidyna sulfametyzol sulfadiazyna srebra

sulfasomidyna

sulfonamid o o umiarkowanym o wydłużonym

specjalnych czasie półtrwania okresie

wskazaniach półtrwania

sulfasalazyna sulfametoksazol sufadimetoksyna

(Calitis ulcerosa) sulfametoksypyrydazyna sufametopyrazyna

Sulfonamidy:

Sulfafurazol (Amidoxal), Sulfadimidyna (Sulfamethazin),ko-trimoksazol(Biseptol)

Sulfakarbanid (Urenil) ko-trimazyna(Coptin), ko-trifamol(Supristol) ,ko-zaltrum

Obecnie M* - sulfadiazyna, sulfamerazyna, sulfametoksazol - pośredni czas działania

- sulfalen - długi czas działania

Mechanizm działania:

- antymetabolity - kompetycyjnie wypierają kwas p-aminobenzoesowy, potrzebny bakteriom do syntezy kwasu dyhydrofoliowego, bakteriostatycznie, konieczne duże dawki

- podawane p.o., wydalane przez nerki, o długim dział. wchłanianie zwrotne

Spectrum p/bakteryjne:


Wskazania:


Działanie niepożądane:

P/wskazania


Interakcje:

Diamino-benzylopirymidyny

Trimetoprim, Tetroksoprym, Pirymetamina

- hamują swoiście reduktazę kwasu dihydrofoliowego, hamując reduktazę kwasu tetrahydrofoliowego; w wyniku tego nie jest możliwa synteza tyminy i puryn, która jest potrzebna do podziałów komórkowych, mniej toksyczne, wiele tlenowych G(+) i G(-), także na Pneumocystis carini, w monoterapii wyłącznie w niepowikłanych zakażeniach dróg moczowych

- dz. niep.: nudności, wykwity, zmiany obrazu krwi

- p/w: trombo i granulocytopenia, niedokrwistość megaloblastyczna, ciąża

Kotrimoksazol = trimetoprim + sulfametoksazol (1:20); Sulfadiazyna + Tetroksoprym

Kwas fusydowy (Fucidin)______________________________________________

Właściwości: M* p.o., miejscowo do oka - maść, puder, żel

Działanie niepożądane:


Nitroimidazole_______________________________________________________


Właściwości:

Spectrum p/bakteryjne:

Działania niepożądane:

P/w - ciąża


Nitrofurany__________________________________________________________


Właściwości:

Zastosowanie:

Działanie niepożądane:


Chinolony i fluorochinolony____________________________________________

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

chinolony polifluorochinolony

I generacja III generacja

kw.nalidyksowy(Negram) ? fleroksacyna(Quinodis)

kw.pipemidowy(Gramurin) K*lewofloksacyna

cinoksacyna(Cinobac) K*sparfloksacyna

fluorochinolony naftyrydynochinolony

II generacja IV generacja

enoksacyna(Bactidam) lomefloksacyna(Maxaquin)

K*norfloksacyna(Nolicin) K* trowafloksacyna

K*ofloksacyna(Tarivid) K*moksifloksacyna

K*ciprofloksacyna P.aeruginosa K*klinafloksacyna

K*pefloksacyna gemifloksacyna

K*gatifloksacyna

Mechanizm działania bakteriobójczego: inhibitory podjednostki A gyrazy II i IV DNA (gyraza umożliwia skręcenie DNA); lekooporność - ↓wrażliwości gyrazy lub ↓przepuszczalności błony dla leku

0x08 graphic
wiązanie I

wiązanie

0x08 graphic
0x08 graphic
II

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
(topoizomeraza IV

0x08 graphic

Spektrum p/bakteryjne:


Zastosowanie:

Działanie niepożądane:

P/wskazania


- padaczka

- ciąża i karmienie piersią

- arytmie


- dzieci i osoby przed zakończeniem wzrostu kości (można na krótko w mukowiscydozie)

Interakcje


- z β-laktamami nasilenie działania

- zaburzenie wchłaniania przy stos. śr. zobojętniających (Mg, Al)

- ↓wydalania teofiliny przez nerki

- ↑kardiotoksycznego dział. np. terfenadyny

- z NLPZami nasilenie skłonności do drgawek


grupa 1 - w zakażeniach dróg moczowych p.o.- norfloksacyna, pefloksacyna, enoksacyna - G(-) z P.aeruginosa

grupa 2 - standardowe - cypro-, flero-, ofloksacyna, lewofloksacyna - G(-), silniej niż 1; p.o./parenteralnie

grupa 3 - silniej na G(+) i G(-) + atypowe (chlamydia, mikoplazma) - grepafloksacyna, sparfloksacyna

grupa 4 - dodatkowo p/beztlenowcom - klinafloksacyna (fototoksyczność), moksyfloksacyna, gatyfloksacyna

Mupirocyna - blokuje syntezę białek, miejscowo w zakażeniach skóry gronkowcami i paciorkowcami

LEKI P/GRUŹLICZE M*

Leki pierwszego wyboru:

- izoniazyd - bakteriobójczy, zaburza syntezę kwasów nukleinowych i kwasu mikolowego przez wbudowywanie się w NAD, p.o., dobrze penetruje do OUN, dz.niep.: zaburzenia OUN i ObUN (zawroty, bóle głowy, stany splątania, zapalenie nerwów) spowodowane antagonizmem do wit B6 (podawać!), rzadko uszkodzenie wątroby, zaburzenia ż-j, alergie; p/w: padaczka, zapalenie nerwów, ostre zapalenie wątroby; nasila hepatotoksyczne działanie rifampicyny, nasila dział. barbituranów, fenytoiny, karbamazepiny, disulfiramu, ↓tolerancję alkoholu


- pirazynamid - p.o.

- etambutol - p.o., zaburzenie widzenia

- rifampicyna

- streptomycyna

Leki drugiego wyboru:

- protionamid - jak izoniazyd

- kapreomycyna

- terizydon


- prątki oporne: ofloksacyna, lewofloksacyna, cyprofloksacyna

W leczeniu trądu: dapson, rifampicyna, klofazymina

LEKI P/GRZYBICZE M*

Inhibitory biosyntezy ergosterolu

Pochodne azolowe

- grzybostatycznie: hamują biosyntezę ergosterolu - istotnego składnika błony komórkowej grzybów, hamują demetylazę lanosterolu, zaburzają funkcję błony i enzymów z nią związanych

- grzybobójczo - kotrimazol, mikonazol - zmiana budowy błony przez odkładanie się w niej - ucieczka składników komórki

- nagromadzenie się nadtlenków w komórce grzyba przez blokowanie mitochondrialnych enzymów - śmierć komórki

Stosowane miejscowo: klotrimoksazol, bifonazol, ekonazol, fentikonazol, izokonazol, oksykonazol, sertakonazol, tiokonazol

mikonazol również dożylnie

Stosowane również doustnie: ketokonazol, itrakonazol, flukonazol, worikonazol

Dział. niepożądane:


- uszkodzenie wątroby

- ginekomastia

- dolegliwości żołądkowo-jelitowe

- świąd

- zmęczenie, bóle głowy

- hamowanie CYP3A4

p/w - ciąża - teratogennie


Inhibitory epoksydazy skwalenowej

- hamują biosyntezę ergosterolu, blokują przekształcenie skwalenu w lanosterol, grzybostatycznie, na skórę grzybobójczo - gromadzenie się skwalenu

Terbinafina - w leczeniu grzybic skórnych i błon śluzowych, dz.niep. lekkie zaburzenia ż-j, czasem reakcje skórne i zaburzenia smaku

Naftyfina - grzybice skórne, p/zapalny, tylko miejscowo

Pochodne morfoliny - amorolfina - wyłącznie miejscowo

- blokuje ∆14-reduktazę i ∆8-∆7-izomerazę - odkładanie się fałszywych steroli w błonie

Polienowe leki p/grzybicze - tworzą kompleksy ze sterolami błony komórkowej, co upośledza właściwości błony - ↓zdolność utrzymania gradientu jonów H, przez co zostają zablokowane procesy transportu jonów K

- lek musi wykazywać ›powinowactwo do ergosterolu błony kom. grzyba niż do cholesterolu komórki zwierzęcej

Amfoterycyna B - miejscowo, również pozajelitowo (wlew), w zakażeniach drożdżakami, Blastomyces, Cryptococcus, Candida albicans, kropidlakowych; oporność krzyżowa z nystatyną,, szybkie dział. - w przypadkach zagrażających życiu; dz.niep. nefrotoksyczność, gorączka, dreszcze, zakrzepowe zapalenie żył w miejscu wstrzyknięcia, reakcje neurotoksyczne, alergiczne, uszkodzenie wątroby

Nystatyna, Natamycyna - przede wszystkim Candida, miejscowo, nie wchłania się p.o.

Gryzeofulwina - skuteczna wyłącznie p/grzybom skórnym p.o.

- hamuje mitozę komórki grzyba i transport komórkowy przez upośledzenie funkcji mikrokanalików, co zaburza syntezę ściany komórkowej

- wiąże się z keratyną komórki skóry i zmniejsza jej rozkład przez keratynazy

- wchłanianie zależy od mikronizacji i pokarmów bogatych w tłuszcze

- dz.niep.: zaburzenia OUN i ż-j, alergie

- p/w: zaburzenie wątroby, porfirie, ciąża

- induktor enzymatyczny - osłabia dział. doustnych antykoncepcyjnych

Flucytozyna - działa na drożdżaki, niektóre pleśnie, dużo opornych szczepów, podawana p.o.

- wrażliwe wytwarzają deaminazę cytozynową, która po wychwycie aktywnym flucytozyny do kom. grzyba przekształca ją w 5-fluorouracyl - fałszywy metabolit zaburza syntezę RNA

- dz.niep. nudności, wymioty, biegunka, wyprysk, leukocytopenia, trombocytopenia

- p/w: ciąża (teratogennie), ciężka niewydolność nerek

Kandyny - kaspofungina - inhibitory syntazy 1,3-β-D-glukanu, blokują syntezę ściany komórkowej

- działa na Candida i Aspergillus, pozajelitowo

Cyklopiroks - szerokie spektrum działania, miejscowo, mech. - zwiększone tworzenie reaktywnych form tlenu

Jod, tymol, kwas salicylowy, pochodne hydroksychinoliny, mydła inwertowane i amfoteryczne

LEKI P/WIRUSOWE M*

Punkty uchwytu:

- zapobieganie adhezji (przyczepianiu się wirusów do błony komórkowej)

- hamowanie wnikania wirusów do komórek i/lub usuwania otoczki białkowej

- oddziaływanie na syntezę kwasy nukleinowego wirusa (inhibitory polimerazy)

- hamowanie syntezy białek wirusowych (inhibitory proteazy HIV)

- zapobieganie uwalniania wirusów (interferony, inhibitory neuraminidazy)

Środki p/grypowe:

Amantadyna , Rimantadyna

- upośledza usunięcie osłoki wirusowej przez blokadę kanału jonowego utworzonego przez białko M2

- również p/parkinsonowy; skuteczna po podaniu 24-48h od pojawienia się objawów; p.o.

- dz.niep.: niepokój, drżenie, osłabienie koncentracji, suchość w jamie ustnej, nudności, wymioty

Inhibitory neuraminidazy - oseltamivir (prolek p.o.), zanamivir (inhalacje)

- K*neur. rozbija kw. sialowy na pow. kom.czł., ułatwia uwalnianie wirusa z kom., zapobiega jego inaktywacji przez śluz oddechowy, ułatwia przenikanie przez nabłonek oddechowy, nasila wytwarzanie IL-1 i TNF

- skuteczne w ciągu 2 dni od objawów, na grypę A i B

- sporadycznie nudności, wymioty p/w: ciąża

Wirusostatyki działające na wirusy rodzaju Herpes DNA wirusy

- H.simplex (HSV-1,2), Varicella-Zoster(VZV), cytomegalii człowieka(CMV); Epstein-Barr (oporny na terapie)

Analogi nukleozydów - w komórkach są aktywowane przez kinazy nukleozydowe do trifosforanów i hamują kompetycyjnie polimerazy

W zakażeniach HSV i VZV - acyklowir, walacyklowir (prolek a.), pencyklowir (prolek-famcyklowir), briwudyna, idoksurydyna (miejscowo), triflurydyna (miejscowo), widarabina, trimantadyna

Acyklowir - p.o. (zakażenia narządów płciowych, półpasiec), i.v., miejscowo, oporność (brak kinazy tymidynowej), dz.n.: zaburzenia ż-j, wykwity, i.v. uszkodzenie nerek - krystalizacja a.

Widarabina - K* też na Epstein-Barr, WZWB, można p.o.

W zakażeniach CMV - gancyklowir, cydofowir, foskarnet

Gancyklowir - i.v.; dz.n.: neutropenia, trombocytopenia, gorączka, wykwity, nudności, niedokrwistość, rakotwórczo i teratogennie; p/w - neutropenia, ciąża, karmienie piersią

Cydofowir - nefrotoksyczny (podawać z probenecidem!), obniża ciśnienie śródgałkowe, p/w nietolerancja probenecidu

Foskarnet - hamuje polimerazy przez wiązanie się z miejscem akceptorowym pirofosforanu, który zostaje odszczepiony przy przyłączeniu nowego nukleotydu do łańcucha kwasu nukleinowego, na HSV, CMV, WZWB, HIV; p.o., dz.n.: uszkodzenie nerek, zaburzenia elektrolitowe, wiązanie Ca - kurcze, parestezje; p/w: ciąża, karmienie piersią, ciężka niewydolność nerek

Wirusostatyki działające hamująco na wirusy DNA i RNA - rybawiryna

- hamuje syntezę GMP, zapobiega hermetyzacji mRNA wirusowego - przyłączenia GMP do mRNA, co umożliwia translację w prawidłowych warunkach

- hamuje replikację wirusa RS,WZWC, arenawirusów(gorączka Lassa), p.o., inhalacja K* grypa A,B, wścieklizny

- dz.n.: objawy grypopodobne, przy inhalacjach: zaburzenia u.oddechowego, spadek p krwi, zatrzymanie serca

- p/w: ciąża

W zakażeniach HIV

1. Nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy:


- zidowudyna

- abakawir

- dydanozyna

- lamiwudyna


- zalcytabina

- stawudyna - tylko p/HIV-1


- mechanizm działania - łączą się z odwrotną transkryptazą (polimerazą) jak substrat, brak grupy 3'-OH w cukrze powoduje zakończenie łańcucha DNA, zapobiegają jedynie zakażeniu nowych komórek

- p.o.; dz.niep.: bóle głowy, anemia, leukopenia (toksycznie na szpik), neuropatia, zapalenie trzustki, nadwrażliwość (abakawir); podawane w buforowanych tabletkach; K* miopatia, hepatotoksyczność

- p/w: I trymestr ciąży, karmienie piersią, schorzenia trzustki, neuropatie, upośledzenie narz. wydalniczych, nadużywanie alkoholu

- interakcje - z lekami hematotoksycznymi i nefrotoksycznymi

2. Nukleotydopodobne inhibitory odwrotnej transkryptazy (NRTI) - tenofowir p.o.

3. Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy


- delawirdyna

- efawirenz

- newirapin


- nie wymagają etapu aktywacji, działają na HIV-1, p.o.

- dz.n.: objawy skórne: zespół Stevena-Johnsona, Lyella, zaburzenia ż-j, zmęczenie, zaburzenia wątroby

4. Inhibitory proteazy HIV p.o.


- indinawir

- nelfinawir

- ritonawir

- sakwinawir


- amprenawir

- lopinawir


- hamują protezę HIV - enzym, który w późnej fazie cyklu namnażania się wirusów powoduje rozszczepienie dużego białka prekursorowego na różne ważne dla wirusa białka (kapsydu); są analogami substratu; wytworzenie nieprawidłowych cząsteczek wirusa; częściowa oporność krzyżowa, p.o.

- dz.n.: zaburzenia OUN, neuropatie, zaburzenia ż-j, alergie, kamica i kolki nerkowe

- p/w zaburzenia wątroby, interakcje z CYP3A4

Leki p/pierwotniakowe

Zimnica

Schizontocyty tkankowe - hamują rozwój schizontów proerytrocytarnych, profilaktycznie, przyczynowo

Primachina, proguanil

Hipnozoitocyty - zabijają postacie spoczynkowe pasożytów we krwi i zapobiegają nawrotom - primachina

Schizontocyty krwi - ograniczają namnażanie zarodźców w erytrocytach, profilaktycznie/leczniczo

Szybko dział.: chlorchina, meflochina, chinina, halofantryna, atowakuon; Powoli dział.: proguanil, doksycyklina

Gametocyty - dział. na postacie płciowe, zapobiegają przenoszeniu z czł. na komara - primachina (P.falciparum)

Sporontocyty - pobrane przez komara z krwią czł. hamują rozwój oocysty i sporozoitów widliszka

a) profilaktyka: chlorchina, proguanil, meflochina, doksycyklina tydzień przed do 4 tyg po

b) leczenie - ostre okresy schizontocyty krwi, primachina, leczenie nawrotów

1. Inhibitory hemopolimerazy - niszczą krwinkowe postacie zarodźca - hamują polimerazę przekształcającą toksyczną ferriprotoporfirynę IX (powstającą z rozkładu Hb- czerpanie aminokwasów) do hemazoiny

- chlorchina, meflochina, chinina, halofantryna

2. Inhibitory syntezy kwasu nukleinowego proguanil (prolek do cykloguanilu), pyrimetamina

Atowakuron - działa na schizonty krwi, blokuje łańcuch oddechowy

Toksoplazmoza - tylko na postacie proliferujące - sulfonamidy + pyrimetamina, we wczesnej ciąży spiramycyna/klindamycyna

Trichomonas vaginalis - metronidazol, nimorazol, tynidazol; w ciąży klotrimazol, natomycyna, amoksycylina

Amebiaza - pochodne nitroimidazolu, chlorchina

Pneumocystis carini - kotrimoksazol, pentamidyna

Leki p/robaczycom

P/tasiemcom

Prazikwantel - wywołuje stałą depolaryzację płytki ruchowej - spastyczne porażenie mięśniówki robaków, wydalenie z kałem; również na przywry - zniszczenie powierzchni pasożyta, p.o., również leczenie zwierząt, inwazja tkanek przez przywry; dz.n.: bóle głowy, senność, zaburzenie ż-j, pokrzywka

Niklozamid - hamuje wytwarzanie ATP u pasożytów, wpływa na metabolizm węglowodanów, zwiększa wrażliwość na enzymy proteolityczne; p.o. + środk przeczyszczający

P/nicieniom

Pyrantel - porażenie mięśni dojrzałych i niedojrzałych form robaków przez zablokowanie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego; glistnica, owsica, tęgoryjec amerykański

Pochodne benzimidazolu - upośledzają czynność mikrokanalików, blokując wychwyt glukozy przez pasożyty

Mebenzdazol - włosogłówka ludzka, p.o.

Albendazol - bąblowica, tęgoryjec, glista, włośnica, włosogłówka

Tiabendazol - glistnica, owsica, węgorkowiec kałowy, włosień

Iwermektyna - porażenie u pasożytów wskutek otwarcia kanałów chlorkowych

Dietylkarbamazyna, Pirwinium

p/przywrom krwi Schistosoma: prazykwantel, oksamnichina

8

gyraza

(topoizomeraza IV)

bakteryjnego

DNA

gyraza

(topoizomeraza II)

bakteryjnego

DNA

podjedn.A

DNA

podjedn.B

DNA

chinolon

chinolon



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Mechanizmy działania antybiotyków, materiały farmacja, Materiały 4 rok, farmacja 4 rok part 2, farma
Leki przeciwgrzybicze, farmacja, antybiotyki farmakologia
antybiotyki sciaga, Farmacja, Farmakologia(1), Antybiotyki i Chemioterapeutyki
referat antybiotyki bis, farmacja, antybiotyki farmakologia
Pytania farmakol, farmacja, antybiotyki farmakologia
Referat TS, farmacja, antybiotyki farmakologia
Sulfonamidy, farmacja, antybiotyki farmakologia
LEKI PRZECIWPIERWOTNIAKOWE, farmacja, antybiotyki farmakologia
Antybiotyki-kompendium, Farmacja, Farmakologia(1), Antybiotyki i Chemioterapeutyki
Farmakologia cz2. - antybiotyki itp, Farmacja, Farmakologia(1), Antybiotyki i Chemioterapeutyki
Mechanizmy działania antybiotyków, materiały farmacja, Materiały 4 rok, farmacja 4 rok part 2, farma
antybiotyki, Farmakologia z farmakodynamiką, inne
farma - antybiotyki !!, FARMAKOLOGIA I TOKSYKOLOGIA, Farma
Antybiotyki, farmakologia, farmakologia
Antybiotyki(1), Farmakologia01.10
ANTYBIOTYKI 2, Farmakologia
Wykład 1 - nowe antybiotyki, Farmakologia(1)
Antybiotyki, Farmakologia

więcej podobnych podstron